Tekstweergave van CC_1861-01-01_004
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
INGEZONDEN
.
Het
Ziekenhuis
te
Culemborg
.
'
t
Is
hedea
een
gelukkige
nieuwjaarsdag
voor
de
arme
lieden
van
Culemborg
.
Hij
brengt
hun
als
nieuwjaarsgifl
de
gelegenheid
om
voortaan
hunne
zieken
te
laten
verplegen
,
op
eene
wijze
die
al
heel
weinig
te
wenschen
zal
overlaten
.
Het
nieuwe
Ziekenhuis
is
voor
de
behoeftige
lijders
opengesteld
!
De
bekendheid
met
hare
inrigting
kan
niet
anders
dan
in
het
belang
wezen
van
onze
nieuwe
liefdadige
instelling
.
Ik
heb
er
daarom
eene
korte
historische
en
lokale
beschriiving
van
willen
geven
.
Hun
waarom
is
in
de
volgende
woorden
van
het
rapport'aan
den
Gemeenteraad
uitgedrukt
:
„
Het
is
niet
noodig
u
aftescliilderen
,
hoe
treurig
het
meestal
met
de
zieken
in
onze
achterbuurten
ge
-
steld
is
;
wij
wenschen
u
maar
te
herinneren
hoe
in
'
t
algemeen
de
verblijven
der
behoeftigen
ongeschikt
zijn
,
en
de
wijze
waarop
die
bewoond
worden
het
onmogelijk
maakt
,
om
de
genezing
van
zieken
te
bevorderen
.
Integendeel
wordt
door
die
lokale
om
-
standigheden
veelal
de
ziekte
van
ernstiger
aard
,
en
het
herstel
vertraagd
.
De
middelen
der
behoeftige
gezinnen
laten
niet
toe
om
de
ligging
,
het
voedsel
,
de
reinigingen
te
ver
-
schaffen
,
die
zoo
wenschelijk
zijn
.
—
Hunne
vele
werkzaamheden
,
dikwijls
buiten
'
s
huis
,
benemen
de
gelegenheid
om
aan
hunne
patiënten
de
gedurige
zorg
en
oplettendheid
te
wijden
,
die
bij
meer
ernstige
ongesteldheden
zooveel
tot
verligting
en
opwekking
kunnen
bijdragen
.
De
onophoudelijke
waarnemingen
,
welke
den
geneesheer
in
de
kennis
van
den
loop
der
ziekte
moeten
behulpzaam
wezen
,
kunnen
om
die
zelfde
reden
geene
plaats
vinden
.
—
De
zorg
voor
'
t
voorgeschreven
dieet
,
voor
'
t
geregeld
gebruik
der
medicynen
,
de
noodige
ruimte
,
frissche
lucht
,
de
vereischte
stilte
en
rust
,
—
dat
alles
kan
in
den
regel
niet
worden
verkregen
in
de
woningen
der
behoefti
-
gen
.
—
Zietdaar
waarom
wij
uit
een
philanthropisch
oog
-
punt
hun
eene
betere
verpleging
wenschten
te
bereiden
.
Als
middel
tot
verbetering
van
den
algemeenen
ge
-
zondheids-toestand
,
achten
wij
de
daarstelling
van
een
Gasthuis
van
niet
minder
belang
.
Het
is
bekend
dat
de
meeste
epidemische
ziekten
in
de
buurten
der
be
-
lioeftigen
hun
'
oorsprong
nemen
,
en
zich
van
daar
uit
verspreiden
.
Door
het
aanwenden
van
betere
geneeswijs
zouden
die
veelal
in
den
beginne
kunnen
onderdrukt
en
onschadelijk
gemaakt
worden
."
Tot
zooverre
het
rapport
der
Commissie
.
—
Ingevolge
deszelfs
conclusie
besloot
de
Gemeenteraad
,
om
door
toe
-
voeging
van
een
ziekenhuis
den
werkkring
van
het
Algemeen
Armbestuur
uit
te
breiden
;
terwijl
de
Zie
-
kenbus
,
kort
te
voren
bij
wijze
van
proefneming
tot
stand
gebragt
,
mede
als
een
duurzaam
bestanddeel
van
dat
bestuur
werd
aangenomen
;
ten
einde
die
soort
van
behoeftigen
,
die
in
gewone
omstandigheden
eene
geringe
bijdrage
zouden
kunnen
betalen
,
in
de
gele
-
genheid
te
stellen
om
zich
in
tijden
van
ziekte
van
eene
goede
verpleging
aan
hunne
huizen
te
verzeke
-
ren
.
Want
het
stond
op
den
voorgrond
,
om
geene
medicj'nen
meer
aan
de
huizen
te
verstrekken
—
tenzij
bij
uitzondering
,
in
noodzakelijke
gevallen
—
wanneer
eenmaal
het
ziekenhuis
zoude
geopend
wezen
.
De
inrigting
van
dat
gesticht
was
geene
gemakke
-
lijke
taak
.
Niettemin
nam
het
Algemeen
Armbestuur
die
volgaarne
op
zich
,
en
,
toen
na
opneming
der
ge
-
bouwen
Canfanje
en
het
Oude-Gasthuis
die
lokahtei
-
ten
ongeschikt
waren
bevonden
,
en
een
doelmatig
huis
in
de
Goilberdingerstraat
voor
ziekenhuis
was
aangekocht
,
stelde
het
zich
,
door
het
inwinnen
van
berigten
en
t;igen
onderzoek
in
de
ziekenhuizen
te
Gorinchem
en
te
Kotterdam
,
al
spoedig
in
staat
om
een
ontwerp
voor
de
inrigting
van
het
aangekochte
gebouw
in
te
dienen
,
dat
dan
ook
de
hoogere
goedkeu
-
ring
mogt
verwerven
.
Zoodra
mogelijk
werd
de
verbou
-
wing
aangevangen
en
voltooid
,
en
den
15
October
1860
kon
met
de
stoffering
en
het
meubelen
van
het
gebouw
reeds
een
aanvang
worden
gemaakt
.
Nu
is
'
t
goed
droog
gestookt
,
en
gereed
om
de
lijders
op
te
nemen
.
Die
het
binnentreedt
bevindt
zich
'
t
allereerst
in
een
voorportaal
,
dat
tot
wachtplaats
voor
de
zieken
,
die
den
geneesheer
komen
raadplegen
,
bestemd
is
,
en
tot
hun
gemak
van
eene
zitbank
voorzien
.
Dat
portaal
is
door
twee
deuren
van
den
middel
-
gang
van
het
gebouw
afgescheiden
.
—
Het
gedeelte
links
Pan
dien
gang
,
zou
men
haast
het
huishoude
-
lijk
gedeelte
kunnen
noemen
.
Immers
,
de
moeder
-
directrice
heeft
er
hare
woning
,
en
kelder
,
keuken
en
bergplaats
zijn
daar
aangebragt
.
De
orde
van
zoo
-
danige
indeeling
zou
alleen
verbroken
worden
door
het
badkamertje
,
dat
zich
mede
aan
die
zijde
van
het
gebouw
bevindt
;
ten
minste
wanneer
men
'
t
niet
ook
eene
huishoudelijke
zaak
wil
noemen
,
om
de
patiënten
behoorlijk
te
reinigen
voordat
ze
in
de
eigenlijke
ziekenvertrekken
wordenbinnengebragt
.
—
Aan
de
andere
zijde
van
den
gang
zijn
twee
zoodanige
lokalen
,
die
voorloopig
voor
lijders
aan
besmettelijke
ziekten
,
of
voor
degenen
die
om
andere
redenen
moeten
worden
afgezonderd
,
bestemd
zijn
.
En
boven
zijn
er
nog
vier
;
twee
kleinere
,
aan
de
linker
zijde
,
voor
de
mannen
,
en
twee
ruimere
vertrekken
,
aaii
den
andereu
kant
,
voor
de
vrouwen
en
kinderen
.
Deze
ziekenzalen
kunnen
gezamentlijk
een
veertigtal
lijders
bevatten
.
—
Juist
boven
het
voorportaal
,
waardoor
wij
binnentraden
,
is
een
diergelijk
door
glazen
deuren
afgescheiden
vertrekje
,
dat
voor
de
heeren
doctores
bestemd
is
,
om
er
hunne
ambulante
patiënten
te
spreken
of
te
opereren
,
zooals
ze
zullen
verkiezen
.
Op
de
zolders
is
een
afgesloten
lokaal
,
met
kasten
en
bergplaatsen
voor
linnen
,
kleêren
,
dekens
en
al
wat
verder
tot
den
inboedel
van
het
huis
mag
behooren
.
—
Ziedaar
de
indeeling
van
het
gesticht
;
wanneer
ik
er
bij
voeg
dat
er
ook
nog
een
tuin
toe
behoort
,
die
meer
dan
voldoende
is
om
voor
de
zieken
tot
lucht
-
en
wandelplaats
te
dienen
,
zal
wel
niemand
beweren
dat
de
inrigting
te
bekrompen
is
voor
Culemborg
.
Wat
echter
voornamelijk
naar
mijne
zienswijze
ons
ziekenhuis
tot
aanbeveling
verstrekt
,
is
het
volgende
:
Boven
alles
is
er
gezorgd
voor
versche
en
zuivere
lucht
.
Een
ealorifère
,
die
buitenshuis
gestookt
wordt
,
brengt
,
langs
daartoe
in
de
muren
aangebragte
kanalen
,
verwarmde
lucht
in
de
ziekenkamers
;
terwijl
de
onzuivere
lucht
door
pijpen
,
in
de
zolderingen
dier
vertrekken
,
naar
den
schoorsteen
wordt
afgevoerd
.
De
juiste
verhouding
,
tusschen
den
aanvoer
van
versche
verwarmde
lucht
en
den
afvoer
van
alle
be
-
dorvene
lucht
,
is
zóó
uitmuntend
,
dat
steeds
eene
gezonde
atmospheer
de
vertrekken
vervult
.
—
Eene
perspomp
brengt
frisch
water
in
den
daarvoor
bestemden
bak
,
boven
in
het
huis
;
vandaar
vloeit
het
naar
de
kranen
in
de
onderscheidene
vertrekken
,
waaronder
bakken
geplaatst
zijn
,
waar
ook
weder
het
gebruikte
water
door
pijpen
uit
wordt
afgevoerd
.
—
Al
de
vertrek
-
ken
zijn
behoorlijk
met
gas
verlicht
.
—
In
de
keu
-
ken
is
eene
stookplaats
voor
warm
water
,
in
corres
-
pondentie
met
het
badkamertje
;
de
ketel
bevat
eene
hermetisch
gesloteneafdeeling
,
waarin
de
kleederen
der
opgenomenen
,
die
hun
bij
verlaten
van
het
huis
wor
-
den
teruggegeven
,
worden
uitgestoomd
.
Zoolang
ae
/
blijven
,
dragen
ze
kleêren
van
'
t
gesticht
.
—
Ze
liggen
op
matrassen
van
zeegras
,
in
ijzeren
ledikanten
.
—
De
moeder
-
directrice
is
met
het
bestuur
der
huishouding
en
de
oppassing
der
zieken
belast
.
Een
knecht
en
eene
meid
zijn
haar
toegevoegd
.
Alleen
herstelbare
zieken
worden
opgenomen
;
hostelooê
degenen
die
in
de
Gemeente
domicilie
van
onderstand
hebben
,
en
tot
geen
aldaar
gevestigd
kerkelijk
armbe
-
stuur
behooren
;
en
tegen
betaling
:
1
°
de
behoeftigen
die
binnen
de
Gemeente
domicilie
van
onderstand
hebben
,
en
onder
eenig
aldaar
gevestigd
kerkelijk
armbestuur
behooren
,
2
°
de
behoeftigen
die
éldersi
domicilie
van
onderstand
hebben
,
en
3
»
de
zieken
uil
|
de
Gemeente
die
niet
onder
de
behoeftigen
kunnerl
gerekend
worden
.
Die
sub
1
genoemd
betalen
7
centj
per
dag
;
de
overigen
50
ets
.
—
De
zieken
zullen
dooi
de
bedienden
van
'
t
ziekenhuis
naar
het
gesticht
wor
<
den
overgebragt
,
en
het
niet
anders
dan
op
het
attesl
van
hun
'
geneesheer
weder
mogen
verlaten
.
De
voeding
is
,
behoudens
het
dieet
in
sommige
gevallen
door
de
Doctoren
voor
te
schrijven
,
geregeld
als
volgt
:
Yoor
'
t
ontbijt
:
1
Ned
.
Once
grof
tarwebrood
met
thee
.
Half
12
ure
:
een
kop
koffij
.
1
ure
,
middageten
:
1
Ned
.
Once
koud
rund
-
of
kalfsvleesch
,
aardappelen
en
groente
.
Half
vier
ure
:
een
kop
thee
.
Half
zeven
ure
:
}
Ned
.
Once
grof
tarwebrood
.
Voor
'
t
avondeten
:
pap
,
of
1
Ned
.
Once
grof
tarwe
-
brood
met
thee
.
—
Geene
bezoekers
van
zieken
worden
in
het
gesti
toegelaten
dan
des
Woensdags
en
Zaturdags
,
'
s
voormid
-
dags
van
tien
tot
twaalf
ure
.
Bij
hevige
ziekten
zullen
de
bloedverwanten
en
vrienden
echter
ook
op
andere
,
uren
kunnen
worden
toegelaten
,
met
toestemming
vau
den
Geneesheer
.
Aan
de
Geestelijken
van
de
onderscheidene
godsdien
-
stige
gezindten
worden
bepaalde
uren
door
het
Algemef.n
Armbestuur
aangewezen
,
om
hunne
zieken
in't
gesticht
te
bezoeken
;
doch
op
verlangen
van
zware
ziekeu
zullen
zij
,
behoudens
wering
van
misbruik
,
ten
alleu
tijde
worden
toegelaten
.
—
Ik
geloof
dat
het
overbodig
zal
wezen
,
om
in
na
-
dere
bijzonderheden
te
treden
,
omtrent
de
liefdadige
instelling
,
wier
bekendmaking
ik
met
deze
schets
beoogde
.
Die
er
meer
van
nabij
mede
bekend
wil
worden
,
zal
daartoe
alle
gelegenheid
kunnen
vinden
.
Mogteu
maar
velen
de
moeite
nemen
om
zich
vail
het
doel
-
matige
der
inrigting
te
overtuigen
;
ze
zouden
dan
kunnen
medewerken
,
om
er
degenen
waarvoor
het
eigenlijk
bestemd
is
,
de
waarde
van
te
doen
beseffen
.
—
De
arme
lieden
van
Culemborg
hebben
inderdaad
eene
nieuwjaarsgift
ontvangen
waarvoor
ze
niet
dankbaar
genoeg
kunnen
wezen
.
a
1
°
Januarij
1861
.
A
.
Wij
hebben
niet
geaarzeld
om
voor
de
schets
van
het
ziekenhuis
te
Culemborg
,
een
bijvoegsel
aan
onze
courant
toetevoegen
;
rooral
omdat
de
geëerde
inzender
ons
bepaalde
-
lijk
verzocht
om
haar
in
dit
nommer
opteiiémen
.
De
Eedactié
,
GEDRUKT
F,N
UITGEGEVEN
BIJ
}.
C
.
GAADE
.
rfldÜi
^