Tekstweergave van CC_1875-02-07_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
bevolking uitoefenen . Garibaldi werd door den . Koning lot aau de deur der audiëntie - zaal uitgeleide gedaan en door de officieren van het militaire huis des kouings naar zijn rijtuig begeleid . bTn M E N L A M 0 . De Thorbecke-quaestie zal waarschijnlijk , en zooals wij hopen , weldra voor goed uit de wereld worden gemaakt , en misschien reeds zijn . Althans heden ( Zaterdag ) middag zou in de Keizerskroon te Amsterdam een algemeene vergadering van afgevaardigden der sub - comité's worden gehouden , om te beraadslagen of , na hetgeen in den laatsten tijd is voorgevallen , ook een andere plaats van ons land zal worden gekozen ter op - richting van het monument voor Thorbecke . ■ Naar onze meening kunnen , na ' s Graven - hage , slechts twee plaatsen daarvoor in aanmerking komen : Amsterdam , omdat zij is de hoofdstad des rijks of Zwolle , omdat zij is de geboortestad van den overleden staatsman , maar , zegt het spreekwoord , wat de heeren wijzen , moeten de gekken prijzen , en zonder nu nog aanspraak te willen ma - ken op de qualificatie van ,/ gekken " ver - klaren we ons bij de uitspraak van de heeren in Amsterdam te zullen neerleggen , als zij nu maar een einde maken aan het gehaspél over die zaak , welke reeds al te lang een bron van agitatie is geweest . Aan belangrijke vergaderingen ontbreekt het te Amsterdam zeker niet , maar de belangrijkste welke aldaar in den laatsten tijd werd gehouden is de onderwijs-meeting die Zaterdag jl . niet minder dan ö-OO per - sonen naar de Keizerskroon had gelokt . ! Niet alleen het groote aantal , maar vooral de schakeeringen van personen uit allerlei klassen der maatschappij leveren wel een sprekend bewijs , dat de zaak van het on - derwijs in Nederland eene bij uitstek na - tionale zaak is , en ongetwijfeld zal zij bij de aanstaande verkiezingen , zoo niet het eenige , dan toch een voornaam gedeelte van het verkiezingsprogramma uitmaken . ' t Yerwondert ons trouwens niet , dat zoovelen naar de Keizerskroon waren gegaan , • want de man die daar het woord zou voeren is een van de phenixen op het gebied van onderwijs en tevens een zeer welsprekend en bekwaam redenaar : de heer A . Moens , lid van de tweede kamer en inspecteur van het lager onderwijs in Utrecht . In een even rijke als hoogstbelangrijke rede ' betoogde de heer Moens de noodzakelijkheid van goed onderwijs , toonde hij de gebreken aai ; , die in ons onderwijs nog bestaan en ontwikkelde hij de middelen die tot ver - betering kunnen worden aangewend . Die middelen zijn : goede onderwijzers , degelijk ontwikkelde mannen ; mannen van tact , die weten hoe het kinderhart te vormen , het kinderhoofd te ontwikkelen ; mannen van karakter , van zedelijkheid . Die mannen moeten staan aan het hoofd van goed in - gedeelde klassen , van hoogstens 30 tot 40 leerlingen , zooveel mogelijk van gelijke ontwikkeling . De schooltijden m«gen niet te lang zijn en moeten telkens afgewisseld • worden door gymnastische oefeningen . Dat alles is echter nog niet voldoende . Ook de leertijd moet goed ingericht zijn . Deze zou zijn als volgt : van het 5de tot het 7de jaar bezoekt het kind een voorbe - reidende klasse , om ' t zoo te noemen een soort van bewaarschool , liefst onder vroa - ■ welijke leiding . Van het 7de tot het 12de krijgt het onderricht in de straks genoemde vakken van gewoon lager onderwijs ,; even - wel treedt ook daar de materie nog op den ; achtergrond en staat de formeele ontwik - vkelinc op den voorgrond . Aan ' t einde ■ van dezen leerlijd zal een aanzienlijk deel der leerlingen naar dé middelbare school overgaan ; voor een nog aanzienlijker deel evenwel blijft die gesloten , ' t Is voor hen dat dan nog een cursus van drie jaren gehouden wordt , waarin wel degelijk zoo - veel mogelijke vermeerdering van kennis de hoofdzaak zal zijn . In ' t geheel een leertijd «. van tien Jaren dus . ^ i slotte werd eene motie van ongeveer den volgenden inhoud aangenomen : ,/ In het belang van het openbaar lager onderwijs is het dringend noodzakelijk dat versterking van het hulppersoneel , verhoo - ging der jaarwedden van de onderwijzers , verbetering van de gelegenheid tot hunne vorming , en uitbreiding van de staatszorg tot stand kome , en de wet regelende het lager onderwijs in dien zin gewijzigd worde ." ' t Is te hopen , dat de tegenwoordige onderwijs-agitatie tot goede resultaten moge leiden en wij onzen ouden roem op het sebied van onderwijs zulle .*? '/^ /'« i hand - ; :■• 1 ,^ j ^ v^^'-Atteb , 1 , haven , dien we Maandag a . s ; ^^^^^^^^ ullen gedenken bij de viering van net SOOjarig bestaan onzer eerste hoogeschool , de Leidsche academie . De geschiedenis van onze ont - wikkeling en beschaving , de geschiedenis van ons onderwijs is innig verbonden met die van onze zelfstandigheid , en de vorsten uit het huis van Oranje hebben van den aanvang af krachtig tot bevordering van dat onderwijs medegewerkt . Voor 300 jaren schonk onze eerste Yv^illem van Oranje voor haar moed en volharding aan Leiden een hoogeschool ; moge het zijn nazaat , onzen koning , gegeven zijn het land nog een betere wet op het lager onderwijs en een goede op het booger te verschaffen . Eén geluk is het althans , dat de stand van onze onderwijzers veel is verbeterd , en zij meer en meer de plaats in de maat - schappij beginnen in te nemen die hun toekomt en bv . niet meer onderworpen zijn aan allerlei dwaze bevelen van gemeente - besturen , zooals blijkt uit de ministeriëele beschikking , • waarbij uit de instructie der onderwijzers te Roermond de bepaling moet worden verwijderd , dat zij niet in dagbla - den of tijdschriften zouden mogen schrijven . Uit Atchin luiden de laatste berichten iets gunstiger . Volgens een bij het depar - tement van koloniën ontvangen telegram van den gouverneur - generaal van Nederlandsch - Indië , SI Januari jl . , had de militaire en civiele bevelhebber in Atchin , kolonel Pel , den iJOsten Januari het navolgende aan de Indische regeering geseind : Pangliraa Tjoet uit de XXII moekims is bij het gevecht van 31 Dec . 1874 gesneu - veld . Imam Longbattah ligt ziek in de bovenlanden . Toekoe Kajoet uit de XXVI moekims ijvert sterk voor den oorlog , maar het volk verlangt naar vrede . Den 22sten Januari zijn Moeki en Laboean Hadjie ( op de westkust ) getuchtigd ; te Poeloe Kajoe werd de Nederlandsche vlag geheschen . Den 23sten werd te Poengei Blang Tjoet een nieuwe post gevestigd zonder dat eene ontmoeting met den vijand plaats vond . De gezondheidstoestand was minder ongunstig ; van 15 tot 26 Januari deden zich dertien choleragevallen voor . LOKAAL MEÜWS . De verkoop op j.l . Maand a g van 318 iepenboomen , staande aan den Achterweg en den Dreef alhier , heeft opgebracht f 3490 . Loffelijk is het voorbeeld door de Staten der Provincie Gelderland gegeven om door ' t verkenen van subsidie aan de Geldersche maatschapp ^ van Landbouw , wan - delleeraren te doen optreden , ten einde op die wijze de - wetenschappelijke keunis der landbouwers te bevorderen . De gelegenheid om eene landbouw-voordracht bij te wonen hadden wij jl . Dinsdag door het optreden van den heer J . Ritzema Bos , die de schadelijke eo niet schadelijke dieren besprak en wel op eene praktische en zeer bevattelijke ■ wyze , opgehelderd , door teekeningen en voor - werpen . Vooral de landbouwers zullen ondervinding iebben van wat schadelijk en niet schadelijk voor hun bedrijf is , doch ook in deze ver - schillen de meeningen en worden soms , zelfs door hooge regeeringen , diereu als onze vij - anden gedood die , goed op de keper beschouwd , juist als onze vrienden en bondgenooten werk - zaam zijn . Ons bestek gedoogt niet daarover verder uit te wijden . De voordracht werd met alge - meen genoegen aangehoord door een tamelijk talrijk opgekomen ledental , en zal o . i . een prikkel zijn om de in onze afdeeling te Beesd en Beusichem nog te houden voordrachten trouw bij te wonen , die bepaald zijn op 13 Februari bij P . van Beurden te Beesd en op 13 Maart bij A . Knobbout te Beusichem . Daar bij bovengenoemde lezingen een ieder vrijheid wordt gegeven om den spreker in - of toelichting of zijn oordeel betreffende ' t een of ander te vragen , zoo was zulks j.l . Dinsdag ruimschoots het geval betreffende het schade - lijke gedierte en wel voornamelijk of de kraai geacht moet worden in deze streken te be - hooren tot de schadelijke vogels . Zooals men weet , wordt door onze afdeeling op de kraai - en jacht gemaakt , omdat de meeste leden van oordeel waren dat het een grooten vijand van den landman is . De heer Ritzema Bos was van oordeel , dat do kraaien voornamelijk hun voedsel zoekende in engerlingen en eenige andere in den grond zich bevindende insecten , daarvan geen voldoende hoeveelheid vindende zijn overig voedsel ia het pas gezaaick koren enz . zoekt . En daar nu die insecten in onze afdeeling niet genoegzaam schijnen voor te komen , wordt de kraai wel degelijk schade - lijk en is het raadaaam het aantal te beper - ken , doch in geen geval geheel uitte roeien . De tegenstanders der kraaien werden dus gesterkt tin hun gevoelen dat hun oordeel wat onze streek betreft , juist is geweest . De afdeeling is weder met vijf leden ver - meerderd . J . 1 . Dinsdag avond had alhier van wege de Maatschappij tot Nut van ' t Al - gemeen weder eene volks-voorkzing plaats . Als spreker trad op de heer J . G . IL Niege - man die tot onderwerp gekozen had « het Geld ." Het geld , bij een ieder zoo bekend , de spil waarop alles in de maatschappij draait , doch waarvan de waarde helaas niet bij allen bekend is , is een uitnemend onderwerp om voor het volk behandeld te worden . In eenige zeer onderhoudende verhalen schetste spreker eenige toestanden vs'aarin het geld ten zege of ten verderve strekte . Menige nuttige les , vooral wat het sparen van geld betreft , moge het volk uit deze lezing ont - houden , dan voorzeker wordt het doel bereikt ' t welk het Nut zich voorstelt . Tot bijdrage leverden eenige leden der Rederijkerskamer ïVondel " : Wie ben ik ? blijspel in 3 be - drijven , ' door onzen vroegeren stadgenoot J . Broekliofï , Bzn ; Dit blijspel dat zeer natuur - lijk ' cn vlug door de leden - werd opgevoerd , was als ' t ware een pendant van de lezing omdat ook in deze het geld , de zucht naar geld , eer cn aanzien eene hoofdrol vervulde . Vereerend voor ons volk is het wel niet , — doch zoniler bijdrage door de rederijkers - kamer zouden de volks-voorkzingen niet die réussite hebben als thans het geval is en achten wij het daarom gelukkig dat de Kamer hare medewerking blijft schenken , tot groot ge - noegen van het volk . De opkomst was ditmaal grooter dan ooit te voren , zoodat de zaal stampvol bezet was . Wegens gebrek aan hulpperso - neel in de school te Vreeswijk , is aldaar van af 1 Februari tijdelijk werkzaam J . van der Poel , kweekeling aan de Burgerschool alhier . Geldermalsen . Alhier hebben op eene bevolking van 2309 zielen , gedurende de maanden December 1874 en Januari 187S , geen sterfgevallen plaats gehad . * Geldermalsen , 2 Februari . Inde vorige week ontving onze leeraar , ds . J.IL Antink , een prachtig geschenk , zijnde eenschrijftafel met stoel , als een bewijs , hoezeerde gemeente ingenomen is met zijn besluitom voor de beroepingen naar Batenburg enVreeland te bedanken . Benoemd : tot hoofdonderwijzer aan de . bizondere school voor lager en meer uitgebreid lager onderwijs te Asperen , de heer D . Boers , hoofdonderwijzer Je Acquoy . * Hagestein , 4 Februari . O p d evoordracht voor de betrekking van hoofdon - derwijzer aan de openbare school alhier komenvoor de heeren Breus , van der Hoeven enArendsen , hulponderwijzers te Werkendam , Schiedam en Lexmond . In de volgende weekzal de Raad daaruit waarschijnlijk een keuzedoen . Het bouwen van ecnijzeren draaibrug met steenen landhoofden en bijko - mende werken , ter vervanging van de vlotbrug over het Zederikkanaal in den Biezenweg onder de gemeente Vianen , provincie Zuid-Holland , werd Maandag té ' s Hage aanbesteed . Hiervoor waren twaalf inschrijvingsbiljetten ontvangen . Minste inschrijver was de heer J . L . de Jongh te Ameide , voor f 18.846 . GEMENGDE BERICHTEN , De Tweede Kamer is tot her - vatting barer werkzaamheden bijeengeroepen tegen Woensdag 10 Februari des namiddags 3 uur . Uit Atchin moet aan Z . E . den Gouverneur-Generaal een anonieme brief ge - schreven zijn , waarin onze toestand zeer donker wordt voorgesteld , daar noch de genie , noch de intendance , noch de genees - kundige dienst voor hun taak opgewassen zouden zijn . Die brief moet voorts in zulk een vorm gesteld zijn , dat Z . E . de Gouverneur - Genoraal het noodig heeft geoordeeld , een commissie voor onderzoek te benoemen . ( Loc .) Almelo , 2Febr . De fabrikan - ton gaven heden morgen gelegenheid tot werken op de door hen gestelde voorwaarden , in welke echter de arbeiders geen genoegen namen , zoodat deze poging tot schikking mislukt is . Bij een circulaire , waarin aan de directeuren en inspecteuren van de poste - rijen voorschriften werden gegeven omtrent het doen van voordrachten voor het mindere personeel der posterijen , zooals conducteurs van brievenmalen , brievengaarders , bestellers , houders van bestelhuizen enz . , wordt door den Minister van der Heim ten strengste ver - boden , vrouwen voor deze betrekkingen voor te dragen . In België en Duitschland is een wetsontwerp urgent verklaard , waarbij de aanvoer van aardappelen uit Amerika wordt verboden met het oog op den aardappelkever . Zou het Nederlandsche Gouvernement dit goede voorbeeld niet kunnen volgen ? en onze vertegenwoordiging hare medewerking verke - nen om ditmaal eens spoedig een wet tot ' stand te brengen , zonder eerst weken en maanden met het wisselen van bescheiden te doen voorbijgaan . Op het platteland bij Utrecht worden de aardappelen in den laatsten tijd zeer druk opgekocht ; men betaalt gemiddeld f 1,50 tot f2 . — per hekt . Deze aankoop ge - schiedt meestal voor aardappelmeel-fabrieken . In de streng « afschaffingsge - zinde " stad Seymour ( Indiana Ver . Staten ), zoo verhaalt de Fr . Ztg . , acht men het niet inmoreel , dat een meisje om haar bezit laat dobbelen . Op een Zaterdag ziet men alsdan een achttienjarig meisje , Winmie Clarence " geheeten , eene lieve blondine , de dochtervan ' ïgeachte " ouders uit de » beste kringen " open - lijk verlooten . De inleg bedroeg 1 o cent . Men kan zich voorstellen , dat bijna do geheele mannelijke jeugd deelnam aan de dobbelpartij om zulk een schoonen prijs . Overigens gaf miss Winmie den winner bet recht , hare hand aan te nemen of te weigeren , welk recht zij ook voor ziek behield . Gedurende het dob - belen leunde zij gracieus tegen een etagère en sloeg het spel gade . Een jongman , Lyon Toulconer , wierp het hoogste aantal oogen . Naar men meent , is miss Clarence van plan den jongen Toulconer , die een flink jongman is , als gade te acceptecrcn . Een arbeider , die te Esch de dienst van den spoorwegwachter waarnam , terwijl deze beambte te Vught ter kerk was gegaan , is in aanraking gekomen met de locomotief , die hem een vijf-en-twin'tig passen ver wegslingerde . De ongelukkige was ter - stond een lijk ; hij laat een weduwe en vier kinderen na . Als een niet alledaagsch , misschien eenig feit op het gebied der vader - landsche landbouw - industrie meldt 3e Landb Ct . , dat in de fabriek van den heer Stout , te Tiel , het duizendste dorschwerktuig ver - vaardigd wordt . Van machines , in 1852 geleverd , wordt'èericht , dat ze nog uitmun - tend voldoen . Het natmaken van steenkolen is nog veelvuldig in gebruik , omdat mendaardoor een grootere hitte meent te verkrij - gen . Dit is echter een groote dwaling , daarer tot de omzetting van het gebezigde waterin brandbaar waterstofgas een grootere hittevercisebt wordt dan daarna door het brandendgas wordt afgegeven . ( Dagblad .) Het schijnt niet de lijn Nijme - gen—Arnhem maar de lijn Nijmegen — Tilburg te zijn , waarvan deepening togen 1 Mei 1876 verwacht wordt .