Tekstweergave van CC_1878-01-06_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
NE . 1 . ZONDAG e JANUARI 1878 . 19 ' Jaarg . Algemeen Nieuws - en Advertentiebfad en Omstreken . De uitgave heeft plaats eiken Zaterdag avond . Brieven , Advertentiën , enz . franco te zenden aan de Uitgevers Blom & Oijviërse , te Culemborg . Abonnementsprijs,p.jaar/2 .— fracco p.post/2 50 . De prijs der Advertentiëu is van een tot zes regels 60 cents voor lederen regel daarboven 8 cents • grootere letters naar de plaatsruimte welke zij be - alaan . L,j dntmaal plaatsing eener annonce wordt dezelve slec hts tweemaal in rekening gebracht . Abonnementen en Advertentiëti worden aaasfcuom^u door aI]p~hW ^ " „ " ' ==^========- - ~===========.:^- JZ ____^ ~ ~ ^ ~ __:_ fi^^Z.O .,.,/.,,, aen Boekhandelaar H . Jf^^^EG ARDE ; VIANEN ^ den Boe.handeia.r P J rL WEijGERDEN De inzending van ^ ié « k^n ge^hï;d;;r^7de7^;;77I ~^ TT-^rTr ' -. " L^::::::^L!Lr !_!!!^^!!!!^^ WI -. ° " i ^ "''" ' i''g der uitgave tot VOÓr 12 urp . rips mirirliio-c ! t ^ ' ~" ^ ^^^' ^^^ ^^^^ tlags . Ingezonden stukken tot UONDERDags BERICHT . ZIJ die zich op ons blad wensciien te abonneeren , gelieven daarvan op - gave te doen bij de Uitgevers BLOM & Q LIVIERSE . DE TOESTAND . Een blik « p den toestand waarin Europa • éen nieuwen tijdkrin ^ intreedt verschaft ons « 1 terstond de overtuiging , dat , zoo er ai iichtende punten zijn , nog veel te wenschen - overblijft , niet alleen , maar zelfs nog zeer - donkere wolken den liorizon benevelen . Evenals ten vorige jare trekt het Ooste » ^ n de eerste plaats onze aandacht , want • daar moet in de eerste plaaïs de toek<3mst van Europa worden beslist . Verschillende « iteealoopeede belangen op het gebied van handel en staatsmacht , van v-olkeii en jassen , van godsdienst en geloof kruisen daar el - kander . De strijd , die er wordt gevoerd is voor de toekomst der volken veel telano' - ïijker dan men bij een oppervlakkige be - schouwing zou meenen , want hy raakt eea der gewichtigste feegioselen van staatsljestuBr , ' In dit opzicht is liij merkwaardig samen - geloopen met de crisis in Frankrijk , die uit eenzelfde oogpunt kan worden besclMuwd . Beide hebben nl . betrekking op de heer - schappyder theocratie of van den constita - tioneelen regeeringsvorra . Dat de Czaar , onder de leus van bevrydiug der Christenen in het Oosten zijne legerscharen naar Turkije deed oprukken , was grooteudeels een gevolg van toestanden in het eigen rijk . Hij werd gedreven doo.r eene macht die hem te sterk » üit de toespraken-fabriek " is de titelvan een schets , die door een onzer bladenwordt gegeven , en die , niet onaardig ;, zekermenig onzer lezers een ghmlach zal ontlokken . Laat de secretaris eens ïsier kojnen . De secretaris ? Asjeblieft , burgemeester . En laat hem pen » inkt « n papier mee - brengen ? Pen , iakert en paiapier ? Asjeblieftburgemeester . ( De secretaris komt binnen met een half vel » pro patria " en " t vorige bestelde .) Zeg-es kereltje , we moeten haast is«denken om de speech , die ik bij de laatstevergadering van den raad in dit jaar zalafsteken . Dat's waar ook ; maar kannen we dievan Toor vier jaar of van voor drie niet nogeens gebruiken ? Die van voor vier jaar was zoo mooi , dat nog geen mensch ze vergeten heeft ; alsik daar weer mee begin , dan herinnert zichieder , dat het oude kost is , en voor driejaar heb ik geen slotwoord gesproken , omdatde Nieuwe Krant al 44 dagen te voren ' npaar modellen klaar gemaakt had , en - - toenverkoos ik niet te spreken . Als de NieuweKrant ' t wenscht , zal ik ' t juist niet doen.En nu maar gauw'n conceptje klaar gemaakt.Op de secretarie kunnen ze ' t wel in ' t netoverschrijven . Ik heb gedacht , van ' t jaar geen knal - effect , omdat we er nog al wat aandoenlijkepassagiers in moeten laten voorkomen . Ga je gooi : kort , krachtig en aandoen - lijk , maar zoo , dat ze me niet beginnen tehuilen , anders laat je die aandoenlijke pas - werd en waaraan hij moest toegeven : de eischeu sajner Slavische onderdanen . Waar - schijnlijk zouden deze zijne heerschappij in gevaar hebben gebracht zoo hij niet het zwaard had gegrepen o.n de Slaven in Turkije te bevrijden van de Muzehnansche onder - Hoewel zelf een despoot moest ' a - drakkin , hij geiioorzameu aan den wil van zijn yolk om een aïider despoot te bestrijden . De sultan van Turkije , bedreigd door ' onlnsten in het eigen land en door een machtigen v,ijand zag leich genoodzaakt zijn toevlucht te nemen tot het eenige middel om aan het volk op den duur voldoening te schenken en rust en vrede in een rijk te handhaven : den cdnstitutioneelen re^ee - ringsvorm . Zoo heeft dan Turkije door binnenJandsche wanverliouding en de tus - sclienkomst van « en despotiek monarch ver - kregen wat het wenschte , maar ook deze Monarch zai , wanneer de strijd een einde heeft g«*oi«e « dezelfde concessie moeten doen , e^i lu « ijn uitgestrekt rijk de rust en vrede , « rde en voorspoed duurzaam moeten verzekeren , door het eveneens eene constitutie te schenken . De voorteekenen tot een zoodanige oplossing van de inwen - dige wanverhoudingen in het Kussische rijk ziJH reeds merkbaar . D ,-. oorlog zelf heeft een groot ged<=elte der natie de oogen geopend voor de gebreken on raishruikeu in de ia - wendige organisatie e « administratie van het rijk , en de dynastie krijgt natuurlijk de schuld van alles wat niet goed is . Bij een despotieke regeeriugsvorm is dit altijd het geval , aangezien de monarch alleen verantwoordelijk is . De Czaar begint in te zien , dat misschien zijn troon gevaar sages er maar uit ; ik wil ' t vloerkleed niet door tranen bedorven hebben . - Als ik nu eens zoo begon : . Alvorens deze laatste vergadering des jaars 1877 te sluiten , wensch ik nog een enkel woord ten slotte tot H te spreken " ' — 1)at is alle jaar ' t zelfde begin ; en dandat sluiten en ten slotte valt zoo misselijk opelkander . '^ O , wat zou dat , ge hebben ons wel inde kranten geplaagd over het woord . daar - stellen ", maar daar zijn we boven verheven,'t Is toch een slotrede tot besluit van dutjaar . En dan heb ik dat begin van je al zoodikwijls gehoord , dat iiet geen effect meerkan doen . En dan zeg-je , dat ik nog ' nenkel woord zal spreken . Dat hoeft er nietin ; want ieder weet wel , dat ik ' t nietzal voorzingen . Kort , zakelijk en net of'tuit het hart komt , zoo moet het wezen . Nu dan : « Mijne heeren ! Wederomligt een jaar achter ons met zijn lief en leed ." Allemaal ouwe koek . Wat je daar zet^t,is met ieder jaar ' t geval . En dan bevaltme dat achterliggen ook niet . Verdwijnen vindik zoo aandoenlijk : « Wederom is een jaarverdwenen ", » en ' t nieuwe jaar ligt in ' tverschiet ." Ik kan dan daarbij met in'nvinger eerst naar achteren en dan naar vorenwijzen . « Wederom is een jaar verdwenen en ' tnieuwe jaar ligt in ' t verschiet . Wat hetgeven zal weten we niet ." ' t Is net , of je daar ' n ratelmansversjeklaar maakt . . Verschiet " en ïniet ." En danschrijf je ook letterlijk op , wat ik maar als zon loopen indien hij niet in tijds maat regelen neemt om een deel der verantwoor - delijkheid van zich af te schuiven . Zoo kan deze oorlog een nieuw tijdperk van ontwikkeling voor Rusland doen aan - breken , dat eerst dan al zijn menigvuldige en rijke hulpbronnen krachtig zal kunnen ontwikkelen indien het de zegeningen geniet van een vrijzinniger regeering , waardo^or de natie in de gelegenheid wordt gesteld invloed uit te oefenen op de regeling van haar eigen belangen . Men ziet aan Frankrijk hoe krachtig en snel het zich ontwikkelt na de overwinning der zuivere constitutioneele en parlementaire beginselen op die vau onderdrukking eu staatsalmacht . De overtuiging der natie , dat alleen de constitutioneele republiek haar voortdurend geluk en welvaart kon verzekeren he<ö"t deze de overwinning verschaft op de reactionnaire pogingen van eenige intriganten om Frankrijk weder te doen bukken onder de heerschappij van een despoot . De kalmte , bezadigdheid en gematigdheid der republi - keinen hebbeu de overwinning behaald en wellicht is Frankrijk thans voor altijd gered en voor goed liet tijdvak aan coup htaU en revoluties te boven gekomen . Ziedaar de groote beteekenis van het afgelocpen jaar : de zegepraal van den constitutioueelen - parlemeutairen regeeriugsvorm over het theocratisch despotisme . * Er is veel gedaan , maar er blijft nog veel te doen over " , zeide keizer Ale.xander " toen hij dezer dagen in St . Petersburg van het oorlogstooneel terugkeerde . Dit zal ook onze overtuiging worden , wanneer we in een volgend artikel nader zullen model aangaf . Ja , maar als dat er niet inkomt,waarblijf je dan met je vingers naar achterenennaar voren ? Die passage kun-je iu ' t midden van detoespraak gebruiken . Als ik dan met m'nvinger als ' n bhkserastraal vooruitschiet , naeen lange kalmte , kan ' t effect niet uitblijven . Zal ik dan beginnen met den dood vande Koningin ? Dat is midden in ' t jaar gebeurd , dushoe kun - je daar dan mee beginnen ? Je hebtstellig geen mathesis geleerd , anders zou jewel meer geregeld denken . De toespraak moetook logisch wezen , ' t Hoeft niet met heel veellawaai gepaard te gaan . Kort , krachtig,zakelijk , uit het hart en .... o ja , en aan - doenlijk ! Als we dan eens'zoo begonnen : « Mijneheeren , een laatste groet aan ' t wegstervendjaar ; straks zal Saturnus .,.. " Wie ? Saturnus ? Laat die maar rusten.Ons raadslid Gerrit zou me nog vragen , waardie Saturnus woont , en dan heb ik er noglast van ook . Maar al die ouwelui komenook niet meer in onze kraam te pas - Voor 100 jaar had iedereen en hadden bijna alledichters ' t druk met de godenleer . Laten wijons maar bij het nieuwe houden , en laatSaturnus er maar buiten , ' t Eerste gedeelteis prachtig : » een laatsten groet aan ' t weg - stervend jaar .. ." Prachtig ! » Iloe herinnert het ons aan al ' t ver - gankelijke ." Geen orthodoxie , as-jeblieft ! liberaal,heel liberaal . Kort , krachtig en aandoenlijk,maar liberaal . te voren . beschouwen welke quaesties voor het oogen - blik in de eerste plaats zullen moeten worden opgelost om een zekerder en beter toestand m i^uropa te doen geboren worden . ALGËIEEIV QY ëRZICHT . BÜITENLAMD . Engeland heeft , op verzoek van Turkije , aan Busland te kennen gegeven , dat de Porte bereid is vredesonderhandelingen , an te knoopen . Over het algemeen is bevoordeel over deze stap van Groot-Brittannië niet gunstig , terwijl waarschijnlijk Eusland geen onderhandelingen over den vrede zal wfllen voeren , zoolang geen w.penstilstand i , vooraf gegaan . De vredelievende gezindheid die fiusland echter steeds hz.ii uUgesproken doet hopen , dat het niet geheel de Engel - sche bemiddeling zal afwijzen . Volgens eene dépêche uit Berlijn aan de Independance , zou Rusland geneigd zijn om een wapenstilstand in Europa en Azië toe te staan . Turkije zou eventueel een wa - penstilstand voorstellen op den gondslag van nu posstdeiis ( d , i . op den grondslag van hetgeen ieder der oorlogvoerende partijen op het oogenblik in bezit heeft ). _ De toestand op het tooneel van den oor - log doet vurig „ aar den vrede wenschen . lilt het Eussische hoofdkwartier te Bocot ^• ordt o . a . gemeld , dat de Turken op Tlle punten zijn terug getrokken . De inwoners nemen , na de dorpen in brand te hebben gestoken , de vlucht naar de bosschen . Ajarlar vonden de Russen in vlammen andere pl aatsen werden binnen hun gezicht Nou . dan begin ik zoo : „ Mijnheer.n,een laasten groet aan ' t wegstervend jaar?Maar al is het straks heengesneld . wij ver - geten hen niet , die onze vergadering tellenmoet onder degenen , die heengingen ... " Mooi , aandoenlijk mooi . » . • Neen , wij vergeten ze niet . H ' ' • s dood ; T is tiood .. ' • Daar bederfje den boel weer'mee - ' tis dood"'tri ' ''•'' T "^ ^'■"^•^"^ ^'«' t >« dood . t Heele opgewekte aandoenlijk gevoelis naar de maan e^'^ci -- » Neen _. wij vergeten ze niet „ die we nog ^ 00 gaarne , n onzen kring behouden hadden ! om mede te werken tot het welzijn der gemeente , die ons allen zoo na aan ' t hart — Dat ' s precies dezelfde manier van sprekenals bil de installatie van afgetreden en herkozenraadseden ^ Denk er om , ' tis ' n oudejaurs - speech . « Na aan ' t hart " ligt de geineente iedereen dat spreekt van zelf , en dan is die uitdrukking alweer zoo'n afgezaagde . Als ie nou IS schreeft : « der gemeente , die we zoo innig liefhebben "; dat is wat nieuws en over - eenkomstig met de eischen van onzen tijd n Paar mispunten uitgezonderd , maar anders moet je alle menschen in de gemeente - dus de gemeente _ liefhebben . Want ' n toren en n straat heb je niet lief . -- Weet je wat ' t best is . dat ik op m'ndooje gemak ' n paar conceptjes klaar maakdan kunnen we die zamen nazien en verdl;redigeeren . veiuer — Ga-je gang , kereltje !