Tekstweergave van CC_1890-01-01_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No
.
1
.
^
ste
wertentl
lenws
De
uitgave
heeft
plaats
elkea
WOENSDAG
-
m
ZATEROAOAVOMO
.
Brieven
,
Advertentiën
,
enz
.
franco
te
zenden
aan
de
Uitgevers
BLOM
&
OLIVIEESE
,
te
Culemborg
.
Abonnementsprys
p
.
jaar
/
2
.—
franco
p
.
post
ƒ
3.50
.
De
prijs
der
Advertentiën
is
van
een
tot
drie
regels
30
eent
,
voor
iederen
regel
daarbofen
6
cents
;
grootere
letters
naar
de
plaatsraimto
,
welke
zij
beslaan
.
lE^Ï
"
Bij
(
Irieniaiil
plaatsing
eener
annonce
wordt
dezelve
slechts
tweemaal
in
rekening
gebracht
.
Abonnementen
en
Advertentiën
worden
aangenomen
door
alle
BoEKHANDBLAaBN
,
Postdieecteueen
en
Bkietenqaaedees
.
Voor
JDuilscMand
door
de
H
.
H
,
HAASKfisTBiii
A
Voöles
en
Adobi
'
Steineb
te
Hamburg
.
De
Compagnie
générale
de
publicité
Etrangère
John
.
F
.
Jones
,
te
Parijs
,
Londen
,
Frankfort
ajM
.,
Berlijn
,,
Weenen
,
Ztirick
em
.
Voor
Jlolterdam
de
H.H
.
JSfuQH
&
TAN
DiTMAE
;
voor
ZALT-BOMMEL
bij
de
Boekhandelaars
H
.
J
.
VAN
DE
GARDE
&
Co
.;
v^or
FIANEN
m
den
Vianenschen
Boellhandel
.
De
inzending
van
Advertentiën
kan
geschieden
tot
op
den
dag
der
uitgave
vÓÓr
2
lire
,
(
les
middags
.
Ingezonden
stukken
tot
BAAOS
t
«
vore
».
OÜDEJAARSATOND-MIJMERING
.
%
ii2k
klinkt
bet
klokkental
,
dat
met
metalen
(
monden
.
Ons
weer
een
nieuwen
jaarkring
meldt
,
Haast
is
het
oude
jaar
in
'
t
gral
des
tijds
(
verslonden
Ea
weer
v^oor
eeuwig
weggesneld
.
En
zie
,
ia
dezen
«
tosd
voel
ik
mga
harte
(
kloppen
,
Nieuwsgierig
,
wat
opnieuw
mij
biedt
?
•
Siert
zich
de
groene
hoop
met
frissche
rozen
.
(
knoppen
,
Of
kwijnt
en
sterft
zij
vódr
den
tijdl
.
Eal
dra
de
bloem
der
vreugd
,
zoo
schaars
(
voor
mij
ontloken
,
Weer
heerlijk
bloeien
om
mij
heen
?
'
Of
wordt
in
'
t
nieuwe
jaar
haar
stengel
(
wreed
gebroken
En
zij
ia
"
t
«
Igfc
der
aard
veritota
?
^
al
'
t
schoonst
geluk
en
heil
,
dat
ik
op
aard
(
kon
droomen
.
Me
in
'
t
nieuwe
jaar
geschonken
zijn
f
■
Of
zal
een
donkre
wolk
,
van
onweer
zwanger
,
(
koraen
^
En
rooft
mg
'
b
levens
zonneschijn
f
Wtord
ik
^
eais
in
dit
jaar
naar
'
t
stille
graf
(
gedragen
Door
enkle
vrienden
slechts
feetreurd
?
Of
zie
'
k
miju
rrienden
zelf
,
in
'
t
schoonste
(
hunner
dagen
.
My
>
door
dea
wreeden
dood
.
outsclieurd
?
Ik
weet
'
t
niet
,
elechia
Gg
,
o
Eeuw'ge
,
kunt
het
weten
,
Gij
,
die
de
verste
toekomst
kent
,
Die
wd
en
wee
op
aard
den
sterv'ling
toe
bl^ft
meten
,
Ea
wei
of
vee
ten
zgoen
beste
zendt
.
Vertrauw/en
wg
dan
vast
op
'
s
Heereu
Vader
-
(
hoede
,
Nu
wij
een
nieuw
jaar
tegengaan
,
Hg
sclie^t
voor
ons
zoo
vaak
uit
'
t
kwade
(
zekfs
het
goede
,
Al
wat
Hij
doet
,
is
welgedaan
.
iE^OT^LiXletO
J3l
.
De
iütafis
ïan
Ipoöél
Naar
het
Buitsch
,
5
)
TAN
A
-
B
.
RANGABÉ
.
Angelika
volgde
hem
op
hare
teenen
,
onhoorbaar
als
een
schaduw
,
nieuwsgierig
om
te
weten
,
als
zij
het
ten
minste
weten
mocht
,
welke
gewichtige
mededeeling
hem
zoo
plot
-
seling
van
hare
zijde
riep
en
naar
haren
vader
dreef
.
Maar
deze
mededeeling
bleek
volstrekt
niet
bijzonder
gewichtig
te
zijn
.
„
Wanneer
u
geen
bijzonciere
bezigheden
verhinderen
,"
zeide
hij
tot
Voratis
,
„
laat
graaf
Denis
u
vragen
van
avond
met
juffrouw
Angelika
wat
bij
hem
te
komen
praten
,
daar
hij
zich
zoo
eenzaam
voelt
alleen
in
huis
."
Deze
uitnoodiging
,
die
toch
zoo
eenvoudig
en
natuurlijk
was
,
bracht
hij
echter
zoo
hape
-
rend
uit
en
op
zulk
een
gejaagden
toon
,
dat
Angelika
zich
te
vergeefs
afvroeg
,
wat
er
toen
met
hem
gebeurd
kon
ziju
.
Het
spra^van
zelf
,
dat
de
wcDSch
van
Culemborg
in
1889
.
Wie
zich
bij
het
begin
van
den
nieuwen
jaarkring
een
oogenblik
bezighoudt
met
de
gebeurtenissen
,
welke
1889
heeft
opge
-
leverd
,
zal
toegeven
,
dat
onze
gemeente
Culemborg
redenen
heeft
,
dit
jaar
niet
geheel
aan
de
vergetelheid
prijs
te
geven
.
Van
algemeene
rampen
bleven
we
bevrijd
.
"
Water
,
wind
en
vuur
hebben
ons
ver
-
schoond
;
de
rivier
had
geen
bijzonder
hooge
waterstanden
en
het
drijfijs
in
Januari
is
drijvende
gebleven
-
piasregens
en
wolk
-
breuken
verwoestten
niet
als
in
'
88
den
oogst
;
de
hevige
storm
,
die
den
9deii
Februari
over
geheel
Nederland
woedde
,
bracht
hier
evenmin
schade
aan
als
de
windhoozen
die
in
Augustus
in
onze
na
-
bijheid
enkele
streken
bezochten
;
brand
heeft
onze
stad
niet
geteisterd
.
De
gunstige
weersgesteldheid
in
Toer
«
jaar
en
zomer
bezorgde
land
-
en
tuinbouw
een
oogst
,
zooals
in
vele
jaren
niet
verkregen
was
,
terwijl
de
fabrieksnijverheid
den
arbeider
volop
werk
en
daardoor
brood
gaf
.
Wat
het
uiterlijke
aaugaai
,
verkreug
onze
veste
een
beter
aanzien
.
De
restau
-
ratie
van
de
Lanksmeersche
Binnenpoort
,
de
herstelling
>
en
verbreeding
van
de
Havendij
ksche
brug
,
de
bestrating
van
den
stationsweg
,
de
vernieuwing
van
den
kaai
-
muur
aan
de
haven
zijn
groote
verbeterin
-
gen
,
die
bij
haar
practisch
nut
tevens
de
netheid
van
de
stad
bevorderen
.
Een
woord
van
waardeering
aan
het
Gemeente
-
bestuur
voor
den
ijver
in
deze
getoond
,
is
hier
voorzeker
niet
misplaatst
.
De
ingenomenheid
der
ingezetenen
met
de
wijze
,
waarop
de
Raad
de
belangen
der
gemeente
behartigt
,
bleek
uit
de
herkie
-
zing
in
Juni
van
alle
(
5
)
aftredende
leden
.
De
vreugde
,
die
Ciilemborg
met
geheel
Nederland
deelde
,
zoowel
over
het
langdurig
bezit
van
onzen
beminden
Koning
als
over
diens
onverwachte
herstelling
van
eene
zware
ziekte
,
spiegelde
zich
af
in
de
geestdrift
en
opgewektheid
,
waarmee
den
12den
en
13den
Mei
den
yeertigsten
verjaardag
van
Z
.
Ms
.
kroning
werd
gevierd
.
In
een
tijd
als
de
onze
,
waarin
zooveel
is
,
dat
verdeelt
,
was
het
goed
op
die
dagen
te
zien
,
hoe
allen
zich
vereenigden
bij
driekleur
en
oranjevaan
.
Bij
al
dat
goede
,
gaf
het
voorbijgesnelde
jaar
ons
toch
ook
droeve
dagen
.
Van
onze
beste
burgers
zagen
we
heengaan
de
heeren
J
.
C
.
F
.
van
Hoijtema
en
L
.
graaf
Denia
voor
zijn
vriend
Voratis
een
bevel
was
;
hij
nam
zijne
dochter
mede
en
alle
drie
begaven
zich
op
weg
.
Zij
vonden
den
grijsaard
te
bed
.
Hij
moest
reeds
sinds
langen
tijd
het
bed
houden
;
de
laatste
mis
-
daad
van
zijn
neef
Gerasimo
had
zijne
gezond
-
heid
,
die
toch
reeds
ondermijnd
was
door
zorg
en
verdriet
over
het
slechte
gedrag
van
zijn
eenigen
bloedverwant
,
geheel
vernietigd
.
Maar
,
ondanks
zijn
lichamelijk
lijden
,
straalde
van
zijn
gelaat
de
opgeruimdheid
,
die
uit
den
vrede
zijner
ziel
voortsproot
en
uit
zijne
oogen
blonk
een
straal
van
teederheid
en
vreugde
,
toen
hij
zijne
vrienden
zag
binnentreden
.
„
Mijn
beste
Voratis
,
zeide
hij
,
„
ik
dank
u
,
en
uwe
lieve
dochter
,
dat
gij
gekomen
zijt
.
Maar
hoe
ouder
men
wordt
,
hoe
meer
egoist
,
niet
waar
?
Maar
ik
tel
mijn
leven
nog
maar
bij
oogenblikken
,
en
mijn
innige
wensch
is
,
dat
deze
laatste
oogenblikken
door
uwe
tegenwoordigheid
verhelderd
mogen
worden
,
evenals
anderen
zich
bij
hun
verschei
-
den
nog
in
den
aanblik
der
zon
verheugen
."
„
Welk
een
treurige
gedachten
,
waarde
graaf
,"
antwoordde
Voratis
.
„
Ik
hoop
,
dat
de
Voorzienigheid
ons
nog
lange
jaren
het
geluk
zal
gunnen
,
bier
op
aarde
bij
elkaar
te
b'ijven
!"
,
Geloof
dat
nietj
lieve
vriend
,"
zeide
de
Laan
,
terwijl
de
Roomsch
Katholieke
Gemeente
twee
beminde
geestelijken
,
de
ZeerEerwaarde
heeren
paters
A
.
v
.
d
.
Yeeken
en
J
.
A
.
M
.
Zwarts
verloor
.
Deze
mannen
,
ze
hebben
gewerkt
zoolang
het
dag
vooi
'
hen
was
,
hunne
ruste
zij
in
vrede
!
Moge
1890
voor
ons
een
goad
jaar
zijn
!
Het
jaar
fSSS
.
Het
jaar
1889
is
in
vele
opzichten
een
voorspoedig
jaar
geweest
-
Handel
.
en
indus
-
trie
,
die
in
de
laatste
maanden
van
1887
om
zoo
te
zeggen
met
een
nieuw
leven
bezield
werden
,
konden
zich
in
het
daarop
volgende
jaar
krachtig
ontwikkelen
en
hebben
zich
in
het
jaar
,
hetwelk
nu
achter
ons
ligt
,
in
die
richting
onvermoeid
voort
-
bewogen
-
Daarvan
getuigen
het
drukke
vervoer
op
de
spoorwegen
in
alle
deelen
der
wereld
,
de
hoogere
scheepsvrachten
en
de
snelle
aanbouw
van
nieuwe
vaartuigen
de
hooge
prijzen
van
steenkolen
en
ijzer
,
en
tal
van
andere
verschijnsels
,
waaraan
men
gewoon
is
,
in
dit
opzicht
waarde
te
hechten
,
zelfs
de
talrijke
werkstakingen
in
allerlei
takken
van
handel
en
nijverheid
,
van
de
dokwerkers
af
tot
de
kleermakers
toe
,
leggen
een
gelijke
getuigenis
af
.
Want
die
werkstakingen
bewijzen
in
ieder
geval
dat
er
in
vele
industriön
voor
loonsver
-
hooging
plaats
was
,
hetgeen
zeer
zeker
niet
het
geval
zou
geweest
zijn
,
wanneer
niet
hooge
prijzen
aan
de
ondernemers
betrekkelijk
groote
winsten
hadden
bezorgd
.
Van
den
anderen
kant
evenwel
staan
die
werkstakingen
in
verband
met
het
algemeene
en
steeds
sterker
op
den
voor
-
grond
tredende
streven
van
de
arbeidende
klassen
naar
lotsverbetering
,
waaraan
de
wetgeving
van
verschillende
Staten
meer
en
meer
tracht
tegemoet
te
komen
door
bescherming
van
kinderen
en
vrouwen
tegen
overmatigen
arbeid
,
door
bescher
-
ming
van
allen
tegen
de
gevaren
die
sommige
industriën
medebrengen
,
door
verzekering
tegen
ongelukken
en
wat
dies
meer
zij
-
Ook
in
ons
Vaderland
heeft
de
Wetgevende
Macht
een
belangrijke
schre
-
de
op
dezen
weg
gedaan
door
de
in
het
belang
van
jeugdige
personen
en
vrouwen
aangenomen
wet
tot
het
tegengaan
van
overmatigen
arbeid
-
De
enquête
die
daartoe
aanleiding
-
gaf
zal
intusschen
worden
voortgezet-Gaf
derhalve
in
de
genoemde
opzichten
graaf
,
„
en
wensch
het
ook
niet
vooi
;
mij
.
Maar
dat
daar
gelaten
,
—
er
drukt
eene
schuld
op
mij
en
ik
geloof
,
dat
ik
het
oogen
-
blik
,
waarin
God
mij
oproept
,
rustiger
zal
kunnen
afwachten
,
als
ik
ze
vereffend
heb
.
„
En
wat
is
dat
voor
een
schuld
,
met
wien
hebt
gij
iets
te
vereffenen
?"
vroeg
Voratis
.
„
Laage
jaren
geleden
,
antwoordde
de
graaf
,
toen
het
bloed
mij
nog
ontïtuimig
door
de
aderen
vloot
,
toen
jonge
gestaalde
spieren
mijnen
arm
kracht
verleenden
,
wekte
het
schouwspel
van
de
geweldige
gebeurtenissen
,
die
in
Europa
elkander
opvolgden
en
de
herhaaldeiijke
omwentelingen
in
mijn
vader
-
land
,
droomen
in
mg
op
van
volledige
be
-
vrijding
van
mijn
geboortegrond
.
Ik
hoopte
dat
het
het
brandpunt
zou
worden
,
van
waaruit
de
stralen
der
vrijheid
over
geheel
Hellas
zouden
schitteren
Eenige
onvoorzichtige
han
-
delingen
,
een
overijlde
poging
om
onze
plauneu
ten
uitvoer
te
brengen
,
vóór
zij
nog
tot
rijpheid
gekomen
waren
,
maakleu
mij
bij
de
overheid
verdacht
.
„
In
deze
moeilijke
dagen
,
waarin
ik
aan
de
hardnekkigste
vervolgingen
bloot
stond
,
was
er
een
man
,
die
zich
zelf
aan
de
grootste
gevaren
blootstelde
,
om
mij
te
helpen
ont
-
vluchten
.
Mijn
leven
was
gered
,
maar
mijn
bestaan
zou
vernietigd
,
myn
het
jaar
1889
stof
tot
blijdschap
,
niet
minder
is
dat
het
geval
met
betrekking
tot
de
internationale
politiek
-
Wel
bestaan
de
zwarte
stippen
nog
aan
den
horizont
,
die
de
geheele
wereld
reeds
sedert
ver
-
scheidene
jaren
daaraan
heeft
opgemerkt
,
maar
omtrent
hare
beteekenis
is
men
eenigszins
anders
gaan
oordeelen
.
De
reizen
die
de
nog
jeugdige
keizer
van
Duitschland
heelt
volbracht
,
hadden
geen
ander
doel
dan
om
de
vriendschaps
-
banden
met
onderscheidene
Europeesche
hoven
te
bevestigen
en
«
ij
hebben
,
schijnt
het
,
aan
haar
doel
ten
volle
beantwoord
.
Zoo
althans
is
het
oordeel
van
het
groote
publiek
,
hetwelk
aan
dat
gevoelen
uitdrukking
geeft
door
hooge
pry
zen
te
big
ven
besteden
voor
de
Euro
-
peesche
staatsfondsen
,
niet
het
minst
voor
die
,
welke
toch
bij
een
eveatueelen
oorlog
sterk
zouden
Igden
,
o
.
a
.
Russische
.
Na
-
tuurlijk
is
niet
alle
reden
van
vrees
weg
-
genomen
,
maar
nadat
Keizer
Wilhelm
de
regeering
aanvaard
heeft
en
vooral
nadat
hij
gelegenheid
heeft
gehad
,
aan
onder
-
scheidene
vorsten
eene
beleefdheids
visitie
te
brengen
,
zijn
de
kansen
op
het
behoud
van
den
vrede
aanmerkelijk
verbeterd
.
Derhalve
ook
in
dit
opzicht
stof
tot
vreugde
;
want
de
grootste
algemeene
ramp
die
de
Westersche
beschaving
zou
kunnen
treffen
,
ware
een
oorlog
in
Europa
,
die
nauwelijks
iets
anders
dan
een
Europeesche
oorlog
zou
kunnen
worden
,
een
Europeesche
oorlog
,
d
.
w
.
z
.
een
oorlog
waarin
de
voornaamste
Staten
alle
betrokken
zouden
worden
.
Wat
de
binnenlandsche
politiek
betreft
die
wij
reeds
met
een
enkel
woord
aan
-
roerden
,
mogen
wij
niet
nalaten
te
memo
-
reeren
,
dat
het
uit
do
voornaamste
fractiën
der
voormalige
oppositie
samengestelde
Mi
-
nisterie
,
hoe
men
overigens
over
zaken
van
politieken
aard
oordeelen
moge
,
door
de
manier
waarop
het
optreedt
,
zelfs
aan
zijne
tegenstanders
reden
geelt
,
het
met
waar
-
deering
te
behandelen
,
terwijl
de
consti
-
tutioneelemanier
,
waarop
ioovalle
politieke
partijen
hier
te
lande
de
zaken
behandeld
worden
,
aan
het
buitenland
ten
voorbeeld
mag
gesteld
worden
.
Allen
vereenigen
zich
in
de
vreugde
waartoe
het
herstel
en
den
gezondheidstoestand
van
Z
-
M
.
den
Koning
in
den
afgeloopen
zomer
heeft
aanleiding
gegeven
en
in
vereering
en
liefde
voor
de
jeugdige
Prinses
,
die
eenmaal
geroepen
zal
worden
,
de
teugels
van
het
bewind
in
handen
te
nemen
.
Redactie
.
leren
geweest
zijn
,
als
diezslfde
edelmoedige
vriend
bet
niet
vrijwillig
beheerd
bad
,
ora
het
mij
later
,
bg
mijn
terugkeer
,
ongeschonden
,
ja
zelfs
aanmerkelijk
vergroot
terug
te
geven
.
„
Dezelfde
man
was
het
,
die
op
het
rechte
oogenblik
van
eene
gunstige
gelegenheid
gebruik
maakte
,
en
zijn
invloed
bij
onze
overheerschers
liet
geluen
,
om
te
bewerken
dat
mijn
naam
van
de
lijst
der
bannelingen
werd
geschrapt
en
mijn
terugkeer
naar
mija
vaderland
mogelijk
werd
.
„
Dit
is
de
schuld
,
die
ik
te
vereffenen
heb
,
en
hier
zit
de
man
in
wieos
schuld
ik
sta
."
„
En
nu
zoudt
gij
mij
deze
schold
wille
»
betalen
?"
vroeg
Voratis
met
eenig
misnoegea
in
zijne
stem
.
„
Nu
vraagt
hij
niet
eens
wat
ik
hem
bied
,
om
mijne
schuld
af
te
doen
en
maakt
iich
nog
boos
bovendien
,"
zeide
de
graaf
glim
-
lachend
.
„
Ik
heb
u
daar
niet
naar
gevraagd
,-"
antwoordde
Voratis
zacht
,
omdat
mij
het
genoegen
,
dafc
ik
gesmaakt
heb
door
u
dezen
kleinen
dieusê
te
kunnen
bewijzen
,
honderdvoudig
beloond
heeft
.
Maar
ik
schik
mij
naar
ww
wil
.
Waarmee
wilt
gij
mij
betalen
r
"
„
Met
iets
"
antwoordde
de
graaf
lachend
,
„
dut
mij
zeer
w.einig
kost
erj
u
miss,cbi,sH