Tekstweergave van CC_1901-12-01_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Mo , 96 . ZOUDAG 1 DECEMBER 1901 . 42 *^ « laarg . CULEMBO COURANT Algemeen Nieuws-ien Advertentietlad VOOR DE STAD De uitgave heeft plaats eiken Woensdag - en Zaterdagavond . Brieven , Advertentiën , enz . franco te zenden aan de Uitgevers BLOM & OLIVIEESE , te Culemborg . Abonnementsprijs p . jaar /%,— franco p . post / 2,50 . De prijs der Advertentiën is van een tot drie regels SO cent , voor lederen regel daar - boven 6 cents ; grootere letters naar de plaatsruimte , welke zij beslaan . ■ MF " By driemaal plaatsing eener annonce wordt dezelve slechts tweemaal in rekening gebracht . mi OMSTREKEN . Abonnementenen Advertentiën worden aangenomen door alle Bobkhahmslahbn , Postdibïo - TEüHEK en Bkievenöaardses . Voor Duitschland door de H.H . HAAaimaMiH & VoaLBE en Adolf Stbiner te Hamburg . De Compagnie générale de publicité Etrangère John . F . Jowbs , te PaiÜB , Londen , Frankfort a/M ., B&rJ^n , Wemm , Zurich enz . De H.H . Nuan & van Ditmab , te Rotterdam en Amsterdam ; EotntA , & Go ., te Amsterdam ; VIANEN in den VianeilSOlieQ Boekhandel . De inzending van Advertentiën kan geschieden tot op den dag der uitgave vóór 2 ure , des namiddags . Ingezonden stukken tot daags te voren . BURQEMEESTEE EN WETHOUDERS VAN CULBMBORG . Brengen ter openbare kennis , dat de gewone vergaderingen van Burge - meester en " Wethouders van Culemborg , te beginnen den 2en December 1901 , zullen gehouden worden op MAANDAG in iedere week des voormiddags ten 10 ure , in plaats van op Donderdag . Culemborg , den 25 Növ . 1901 . Burgemeester en Wethouders voorn ., TADEMA . De Secretaris , LOMMELAARS . Van over de grenzen . Engeland en de Boeren - repubijeken . Voor eenige weken deelden wij de klacht van een EDgel^chman in de Kaapkolonie mede over het aanwerven van Boeren , in dienst van de Engelsche troepen . Deze Boeren speelden hun verraders - rol op eenigszins andere wijze dan de heeren Britten zich hadden voorgesteld ; zij wisten n.l . de Engelsche troepen in een hinderlaag te lokken en wanneer de Boeren kwamen , sloten zij zich aan - stonds bij hen aan . In de Kaapkolonie schijnen de Engel - schen hier ai redelijk wat pleizier van te hebbeu gehad , doch toch nog niet genoeg om niet naar meer te verlangen . Wij vernemen ten minste uit de Daily Mail , dat nu ook te Pretoria zulke keurcorpsen worden opgericht van Natalsche Boeren uit de concentratie - kampen . Er zijn verscheidene , tamme Boereu ", ; tom . Sinterklaas . jyZiet de maan schijnt door de hoornen . Makkers maakt dus geen geraas , ' t Heerlijk avondje is gekomen , ' t Avondje van Sinterklaas , Vol verwachting klopt ons hart Wie de koek krijgt wie de g a r d ." Zoo zong Dr . Heye , zoo kenden onze ouders het lied , zoo galmen tegenwoor - dig duizenden schoolstemmen het uit , zoo zullen wellicht ook ouze kinderen in deze eeuw nog jubelen . Sinterklaas 1 Hoe dikwijls zagen we hem op eene centsprent in schreeuwende kleuren afgebeeld , terwijl zijn schim - mel met de voorpooten op den eenen en met de achterpooten op den anderen schoorsteen staat ; hoe bang en toch vol hoop hebben we als kind jaren lang de verzuchting geslaakt j/Sinterklaas , kapoentje , Gooi wat in mijn schoentje , Gooit wat in myn laarsje " om , als dan onverwachts een heele be - zending t a a i t a a i op ons neerviel in blijde dankbEiarheid te besluiten met een > Dank je , Sinterklaasje !" En wij , gelukkigen , wier ouders wel - eer in nauwere betrekking stonden met Sinterklaas — op financieel gebied , wel te verstaan — hoe verheugden we ons als de goede man ( anders kenden we hem niet ) met zijn zwarten knecht ( de vrees van ondeugende bengels ) plotse - ling na een oorverdoovend gerinkel en jeklingel van » ch e U en eu b elle u , zegt de heer Bennet Burleigh , die in de rangen der Engelschen meevechten . Soldij bekomen zij niet , maar zij krijgen drie vierden van de opbrengst van den buit , dien zg inbrengen . Op die wgze is er heel wat te verdienen , want schoon Transvaal en Oranje-Vrijstaat weinig buit meer zullen opleveren van andereu aard dan vee , dit vee wordt den eenen dag door de Engelschen buitgemaakt en den anderen dag door de Boeren teruggenomen , zoodat ten slotte Lord Kitchener zesmaal de waarde aan de aanbrengende Boeren-verraders kan uit betalen . Een afdcend middel om de dieren te merken als Laban zijn bokken , kunnen wij hem in overweging geven . Hg zou voor dat vee dan een uitzondering kunnen maken . Als verkenners moeten de « tamme Boeren " uitstekende diensten bewijzen , daar zg van de Ka£fers zeer merk - waardige inlichtingen weten te krijgen . Nu behoeft men daar nog juist geen ; ytamme Boer " voor te wezen en zelfs geen Kaffer , om Kafferberichten te ver - vaardigen . Ieder journalist , die een dikken duim heeft , waaruit heel wat te zuigen valt , zou dit zaakje even goed in orde brengen en desnoods in deze donkere dagen voor Kerstmis nog wat goedkooper . Om het Engelsche volk niet te ont - moedigen volgt het eene schitterende rapport van Kitchener op het andere . En deze schitterende rapporten voor - zien in een besliste behoefte , want zooals wij gisteren reeds zagen , de stem - ming wordt er in het land van John Buil waarlijk niet beter op . in zijn besten tabbert in de huiskamer verscheen . Zeker , in den goeden ouden tijd was Sinterklaas bepaald deftiger dan thans , nu hij als » gast " zijn zetel opslaat in poffertjeskrameu en melk - inrichtingen , maar de tijden veranderen , en ... . Sinterklaas gaat waarschijnlijk met zijn tijd mee , en vertoeft tegen - woordig liever in levenden lijve tusschen electriscbe lampjes en gasgloeilichten , dan levensgroot geschilderd op het houten beschot recht tegenover Goiiath in de vertoonzaal van ' t oude Doolhof , waar hij in de vorige eeuw jaar in , jaar uit tot genoegen der Amsterdam - mers te zien was . Sinterklaas schijnt steeds een voor - liefde voor onze stad te hebben gehad , want zoowel in ' t Noorden en ' t Zuiden , als in ' t Oosten en ' t Westen van ons land klonk het in ' t lied : Sinterklaas , goed heilig man . Trek je besten tabbert an ; of wel : Sinterclaes , bisschop . Settle hooghe mutse op . Rijdt er mee naar Spanje , Appeltjes van Oranje , Peertjes van de hoornen , Eijke , rijke oome , Rijke , rgke juffertjes Dragen lange mouwen , Hansje zullen we trouwen ? Hansje die sprong over de sloot , Hy brak zijn poot , Tien pond suiker , Leg den lepel op den ketel . Brandewijn met suiker ." Onze voorouders dweepten met Sin - terklaas en zouden niet gaarne een jaar hebben overgeslagen dat ze onder hun telgen op den 6en December suikergoed en marsepein deelden , niettegenstaande Walich Siewerts , die geen vriend van Sinterklaas was , in de voorrede zijner Het snoepreisje naar Pretoria wordt te duur . Het nieuwste middel , door Kitchener in practijk gebracht , om de « veroverde " republieken in zaligheid te bezitten , is de uitbreiding van het blokhuis-systeem . En toch bestaat dit heele kaarten - huisjes-systeem enkel langs de spoor - lijnen en voor een klein deel langs de oevers van de Oranje-rivier en de Vaal . Wanneer men werkelijk het geheele terrein van den strijd van blokhuizen wilde voorzien , zou men er minstens 30,000 noodig hebben , elk met een be - manning van twintig soldaten , wat dus het bagatel van 600,000 manschappen zou vorderen . Stellen we , dat bet werkelijk waar was , dat dit blokhuizen-systeem zoo uit - stekend werkte , dan zou de raison d'etre voor de concentratiekampen vervallen en daarmede de moordpartij op groote schaal van vrouwen en kinderen een noodelooze wreedheid worden . Wat die concentratiekampen aangaat , met eenige spanning ziet men nog steeds de opgaaf der sterfgevallen over de maand October tegemoet . Het is begrijpelgk , dat na al wat in Engeland zelf over deze verschrikkelijke instellingen geschreven is , de Engelsche regeering weinig animo heeft om de lijst barer misdaden opnieuw onder de oogen van het publiek te brengen . Zij zal echter wel genoodzaakt zijn tot publiceering over te gaan . Dat de Boeren voortgaan met kleinere of grootere overwinningen te behalen , mag men ge - rust aannemen , daar Lord Kitchener zich genoodzaakt ziet , met praatjes om de dingen heen , de gemoederen in Engeland kalm te houden . Boomsche mysteriën schreef : ' t is een sotte ende onghefondeerde maniere van de kinderen haro schoenen met allerley snoeperie ende slickerdemick te vullen ." De Amsterdammers stoorden zich daar echter niet aan . De ouderen van dagen hielden immers ook veel van Sinterklaas . Hem toch had men een bedehuis , de tegenwoordige Oude Kerk gewgd , waar men hem in ' t begin der 16e eeuw een beeld van klinkklaar zilver oprichtte , dat natuurlijk in geen enkel museum meer te vinden is , ( Scbeltema , De ijzerenkapelp.ll ) ; de koopluiden , schip - pers , stuu rluiden en bootsluiden hadden hem tot schutspatroon gekozen ; zijn naam werd gegeven aan het in 1402 gestichtte Leprozenhuis , gelegen tus - schen de Joden Breestraat en de Hout - gracht , tegenover de synagoge der Por - tugeesche Israëlieten ; een toren nabij de Bantammerbrug werd naar hem ge - noemd , evenals een straat tusschen Nieuwendij k en N . Z . Voorburgwal , terwijl zgn beeld als uithangteeken op den Dam boven een koifiehuis prijkte ; waarschijnlijk dankte de goede man deze laatste onderscheiding aan de slot - woorden van bovenstaand Amsterdamsch liedje 1 lioe dikwijls is de Sinterklaasvreugd niet geschilderd ? Iedereen kent Jan Steen's beroemde schilderij in het museum . Brakenbarg , Jamin en meer anderen vonden dat onderwerp ook waard geschetst te worden . Hoeveel dichters hebben Sinterklaas bezongen en beschreven ; we willen slechts de Neder - landers : Jan de Regt , de Genestet , Eelco Verwijs en Ter Gouw noemen . Wie was dan eigenlijk die Sinterklaas , wat hebben de verschillende attributen als : schoen , schoorsteen , koek , gard , bel en schimmel met hem ' e maken ? Wagenaer vertelt ons , dat hij als bisschop van Mira zeer goedgeefs was ; o . a . wierp hij een arm edelman , die Toch zullen de Engelschen niet voort - gaan blind te zijn . De feiten te Londen zelf zijn ontmoedigend . De statistiek toch toont aan , dat het aantal van hen , die van de publieke weldadigheid afhankelijk zijn , in de maand October met het belangrijk cijfer van 4 433 gestegen is . Wat moet hiervan worden als de belastingen nog hooger worden opge - zweept ? In een correspondentie uit Natal aan de Times wordt gezegd , dat de Boeren de Afrikaanders vervloeken als vergif en dat Afrika voor de Engelschen een hel zal worden , als niet heel spoedig een middel wordt gevonden om de Boeren te bevredigen . De raad is goed , maar hij is al zoo vaak gegeven en even vaak met doove ooren aangehoord . Er is nu eenmaal een soort menschen , dat niet hooren wil of kan , en voor die geldt het oude woord van wijsheid : Die niet hooren wil , moet voelen . Een teeken dat de stemming in Engeland voor het ministerie dreigend wordt , is ook al weer het artikel in de Westminster Gazette . « Onze ministers gaan voort , ons te verklaren , dat wij slechts met hard - nekkigheid den strijd moeten voortzet - ten , om de Boeren te dwingen onze conditiën aan te nemen . Nu zijn geduld en volharding twee heele mooie dingen , doch de voortzetting der worste - ling is eveneens een groot kwaad . Zij maakt onze financiën in de war eu onze binnenlandsche politiek tevens . Ook dreigt zjj groote nadeelige gevolgen te hebben voor onzen handel . Zij doet met drie huwbare dochters belast was , welke bij gebrek aan huwelij ksgoed gevaar liepen van verleid te worden , van tijd tot tijd heimelijk zoovee ', geld ten venster , als tot een uitzet vereischt werd . Zulks heeft de Amsterdammer die het liedje maakte zeker geweten , anders had hij Sinterklaas niet als een * hylikmaker " voorgesteld en Hansje had dan niet kunnen trouwen ", terwijl , zooals Ter Gouw m de Volksvermaken zegt , ook » de Vrijsters " en , yVrijers " en de « Taaitaaimannen " geen beteeke - nis zoude hebben . Dit beamen we ten volle , maar hoe komt men ertoe Sinterklaas met schoen , schoorsteen enz . in verband te brenf ? De ïolk-lore , de wetenschappelijke behandeling van gewoonten , zeden en gebruiken , spreekwijzen en uitdrukkin - gen , hederen , sagen , sprookjes , legenden en voorstellingen , die in den boezem des volks voortleven , kan ons hier de uitlegging van geven . Sommige volksvoorstellingen en volks - gebruiken , die heden ten dage met de feestviering van Sinterklaas in verband staan , zijn door het volk van heidenschen op christeiyken bodem overgeplant . Het Sinterklaasfeest behoort tot de winterfeesten . De Germanen vierden in dit tijdperk de feesten ter eere van den god der vruchtbaarheid Wodan , de verpersoonlijking der bewogen lucht . Bg genoemde feesten werden offers gebracht , die met maaltijden gepaard gingen . Een overblijfsel dezer smulpartijen vinden we ontegenzeggelijk in de Maartens - hoorntjes ( op 11 Nov .), Andreaskran - sen ( 30 Nov .), Nikolaaspoppen en banketletters ( 6 Dec ), Kerstbrooden ( 35 Dec .) en Driekoningenkoeken ( 6 Jan ) Merkwaardig is het dat deze feestdagen juist vallen in het tijdperk der vroegere winterfeesten . In het winterseizoen hield Wodan op zijn schimmel Sleipnir de Wilde Jacht en volgens het verhaal wierp hij ons tot maatregelen onze toevlucht nemen , die misschien door den toestand gewettigd zijn , maar in elk geval de verzoening bijna onmogelijk maken . Zij brengt de gevoelens van heel Europa tegen ons in opstand en deze gevoelens spreken zich lederen dag hartstochte - lijker uit . Het bewijs is niet geleverd , dat een aanbod tot ernstige onderhan - delingen van de hand zou worden gewezen . « De transportschepen yOratava " en « Orcaua " zijn de Canarische eilanden gepasseerd met 1005 man en oorlogs - materiaal aan boord . Bestemming is Zuid-Afrika . Ëen Engelach journalist heeft een regeeringslid van de Vereenigde Staten over den Zuid—Afrikaauschen oorlog geïnterviewd . / I-Ik begrijp me niet ', zei de Ameri - kaan , jydat het Engelsche volk zich geen rekenschap geeft van het gevoel , dat buiten Engeland omtrent den Zuid-Afrikaanschen oorlog bestaat en van den uiterst kritieken toestand , welken bet zich zelfgeschapen heeft .' Hij verklaarde verder , dat de Ameri - kaansche regeering bijna dagelijks aan - vragen kreeg om bemiddelend tnsschen - beide te komen , doch Amerika kan niets doen . Het is Engeland zelf , dat bet vraagstuk moet oplossen . Een telegram van Kitchener . LONDEN , 27 Nov . ( R.O .) Kitchener meldt uit Pretoria van heden , dat gene - raal Enox rapporteerde , dat zijn colonne 36 Boeren gevangen nam , waaronder commandant Joubert , die gewond was bfl die gelegenheid dan beurtelings een zwarten klomp door den schoorsteen , dat de vonken er van opstoven ( Grimm Deutsche Mythologie II , p . 774 ;, goud ( dr . L . Knappert , Folklore , p . 167 ) en zelfs een hond ( Bartsch , Saaiere , p . 17 ); een ander maal vulde de wilde jager schoenen met bloed , dat naderhand in goud veranderde ( Grimm II , p . 60 ). Sinterklaas wordt evenals Wodan voorgesteld met langen baard en geze - ten op een wit paard . Ook hij /^ rijdt " of brengt zijn geschenken in een schoen , vandaar dat we spreken van , ' t schoentje bij iemand zetten ." Dat Wodan bij zijn wilde jacht verre tochten aflegde is duidelijk ; dat doet Sinterklaas ook . Hij komt van het land van licht en zonneschgn , vanwaar hij appelen , kastanjes enz . meebrengt . Dit land schijnt voorheen Engeland , de Insula pomorum ( appelen-eiland ) te zijn geweest ( Eelco Verwijs Sinterklaas p . 77 ), thans is het Spanje van waar hij appeltjes van Oranje *) meebrengt . Wodan hield de wilde jacht , vergezeld van Hruodperaht (^ Ruprecht ), een boos - aardig en streng huisgeest , die echter ook wel eens vrijgevig en goedig kon zijn , evenals de zwarte Piet die Sinter - klaas begeleid en met een gard of roede is gewapend . Gewoonlijk is die gard van berkenhont . In Duitschland stelt men de Kerstman voor met een den - neboom ; blijkbaar is dus de roede oor - spronkelijk een twijg geweest , het zin - nebeeld van vruchtbaarheid , en is ze , zooals Tille in die Geschichte der Deut - schen Weihnacht p . 195 zegt , tijdens de hervorming waarschij blijk tot ware slagroede , tot strafinstrument , tot plak hervormd . Zooals men ziet kan dus gevoegelijk alles w^t Sinterklaas als attribuut mee - draagt ook bij Wodan terug worden *) Oranje is aan het Fransch ontleend . By Kiliaen vindt men naraniën-appel ", het Ita - liaansche « arancio ". en de veldkornetten Wolmarans en Diederichs , die gerekend worden het geheele Jonbert - commando te zijn . De twee vrienden . LORENZO MARQÜEZ , 27 Nov . ( R.O .) Kapitein Crowe , Engelsch consul-generaal , vertrok heden naar Pretoria . Hij heeft van Portugeesche zijde voorstellen ontvangen , waardoor waarschijnlijk de quaestie der importatie van Kaffers van het Portugeesch gebied in Transvaal op bevredigende wijze zal worden geregeld . Ook zijn er voorstellen gedaan , die uitzicht geven op een betere regeling der vrachtprijzen op den Delagoa - spoorweg . Tout est pour Ie mieuz ... LONDEN , 27 Nov . ( R.O .) Lands - downe sprak hedenavond te Darlington en zeide , dat de relaties van Engeland met de vreemde mogendheden van vriendschappelijken aard en bevredigend waren . De veldtocht in Zuid-Afrika maakte vorderingen . De mededeeiiugen van Banuerman waren onjuist eu kwaadaardig . Een onuitputtelijke voor - raad commandanten en veldcornetteu . BLOEMFONTEIN , 26 Nov , ( R.O .) Behalve commandant Joubert zijn nog in verschillende richtingen kleine troep - jes Boeren gevangen genomen , waar - onder veldcornet Cornelis Kruger . Hen niffuw reclamemiddel bezigt een mantelmagazijn te Breda . Elk die daar voor f 10 ,— koopt , ont - vangt tegenwoordig een vogelkooi met vogel cadeau . gevonden , terwijl ziJn persoonlijkheid zelf in de meeste punten met deze oude Germaansche godheid overeenkomt . Nu blijven ons nog de bellen over , die Sinterklaas aankomst bekendmaken . De bel , evenals het roetgezicht is den huisgeest eigen . Van Wodan kan Sinterklaas dit attribuut dus niet heb - ben , wel van de Elfen , waarvan Wodan koning was ( Van der Geijn , Esaai de Mythologie p . U5 ). De dwergen hiel - den veel van bellen , en de bellen aan het pak van den hofnar pleiten voor zijn verwantschap met den lustigen huisgeest ( Grimm I p . 385,444 III p . 148 ). Trouwens wij stellen ons Sinter - klaas zelf nooit voor met een bel , zyn zwarte knecht is hei rinkelen en klin - gelen toevertrouwd . Moeten we nu uit bovenstaande be - sluiten dat het Sinterklaasfeest uitslui - tend in het heidendom te zoeken is P Het antwoord laten we liever aan meer bevoegden over , daar ons eenig doel was b^j het schreven van dit artikel den lezer te doen zien , hoe populair het Sinterklaasfeest bij onze voorouders was , bij ons nog is en bij onze nakomelingen zal blijven , want # Folk - lore " zegt prof . P . Alberdingk Thijm ( in de Lettervruchten p . 4 ) wis op alle gebied de wapenkreet geworden . Wee dengenen , die zich daartegen kant ! Hij worstelt tegen den stroom . Folk - lore in de raadzalen ! Folk-lore in de school I Folk-lore in alle kunstuitin - gen I " Vandaar dat door de tegenwoor - dige uitgebreide beoefening dezer weten - schap het oude Sinterklaasfeest niet anders dan in bloei kan toenemen en zeer zeker nog dikwijls het versje zal klinken : ^ Sinterklaas , te paard gezeten . Laat aan alle kind'ren weten Dat hij , als verleden jaar Hartjes heeft en gardjes klaar ". F . S . { Am,alerdamache Courant ),