Tekstweergave van CC_1950-12-22_017
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Tweede
blad
OÜLIMBOKOSCHE
COURANT
29
December
1950
Kaleidoscopische
revue
van
de
Culemborgsche
Courant
'^
over
het
afgeloopen
jaar
1950
,
Vadertje
Tijd
:
„
Als
ik
het
zaakje
nu
weer
omkeer
kryg
ik
vast
en
zeker
nieuwe
trokken
.''
Braksa
de
super-mens
.
ÜR
was
al
een
uur
lang
geen
■*-
-
'
mens
in
de
winkel
geweest
en
William
Nols
„
ook
Uw
Krui
-
denier
"
(
zoals
met
sierlijke
witte
krulletters
op
de
winkelruit
was
geschilderd
)
stopte
even
met
het
sorteren
van
de
ledige
emballa
-
ge
,
strekte
zijn
vermoeide
rug
en
draaide
zich
met
een
ruk
om
,
want
iemand
zei
duide
-
lijk
:
„
Willem
Nols
:,
je
bent
gek
!"
Het
klonk
van
vlakbij
,
maar
er
was
niemand
te
zien
.
William
Nols
was
55
jaar
,
hij
had
zijn
hele
leven
hard
gewerkt
,
de
moeilijkheden
bleven
hem
niet
bespaard
en
een
zwak
poppetje
met
overgevoelige
zenuwen
was
hij
om
de
drommel
niet
.
En
toch
het
zweet
parelde
op
zijn
voorhoofd
.
„
Je
bent
gek
,
William
Nols
",
herhaalde
de
metalige
stem
met
een
spottende
geniepige
lach
.
Kruidenier
Nols
vloog
op
de
suikerzakken
af
en
keek
er
ach
-
ter
:
niets
.
Hij
knielde
en
keek
onder
de
toonbank
:
niemand
.
Toen
hij
zich
weer
oprichtte
,
drukte
een
loodzware
hand
op
zijn
schouder
.
De
kruidenier
was
een
hartverlamming
nabij
.
Er
drukte
een
hand
,
een
killg
zwa
-
re
hand
,
op
zijn
schouder
,
maar
er
was
niets
(
helemaal
niets
)
te
zien
.
Toen
greep
hij
naar
de
plaats
,
waar
de
hand
lag
,
maar
bliksem
-
snel
werd
deze
weggetrokken
.
Een
potje
Spoor's
Mosterd
,
dat
op
de
rand
van
de
toonbank
stond
,
viel
er
kletterend
af
alsof
er
iemand
haastig
met
zijn
mouw
langs
veegde
Daarna
William
Nols
stond
te
hijgen
en
het
zweet
stroomde
van
zijn
voorhoofd
.
...
daarna
ging
de
glazen
tussen
-
deur
naar
zijn
kantoortje
open
en
zij
werd
weer
gesloten
met
die
bekende
klik
,
die
de
deur
altijd
gaf
,
als
je
hem
iets
te
hard
achter
je
dicht
trok
.
Het
licht
in
het
kantoor
knipte
aan
,
maar
er
was
niemand
te
zien
door
de
glazen
wanden
.
Niemand
.
Niets
.
William
Nols
gilde
en
zakte
bewusteloos
in
elkaar
op
een
baal
zout
en
zijn
hoofd
leunde
tegen
de
biscuitblikken
aan
.
Zo
vond
zijn
vrouw
hem
.
Zijbelde
de
dokter
en
deze
wasbinnen
tien
minuten
in
de
win
-
kel
ir
ruidenier
Nols
keek
met
gla
-
■*^
zige
en
afwezige
blik
naar
de
dokter
en
toen
naar
zijn
vrouw
en
toen
deed
hij
zijn
ogen
weer
dicht
.
„
Drink
eens
iets
",
zei
dokter
Harles
en
hij
hield
William
Nols
een
glas
water
voor
.
De
kruide
-
nier
dronk
het
glas
in
één
teug
leeg
,
stond
toen
met
knikkende
knieën
op
en
vertelde
zijn
vrouw
en
de
huisdokter
,
wat
er
ge
-
beurd
was
.
Dokter
Harles
was
onmiddel
-
lijk
één
en
al
oor
.
Nauwelijks
was
Nols
uitgepraat
of
hij
rende
weg
naar
het
kantoortje
.
„
Kom
maar
mee
",
riep
hij
de
kruidenier
en
zijn
vrouw
toe
,
„
Kom
maar
mee
,
maakt
U
maar
geen
zorgen
,
dat
zal
Braska
zijn
,
kom
maar
.
..."
Toen
ze
het
kantoortje
betra
-
den
,
werd
het
kasboek
,
dat
op
de
tafel
lag
,
door
een
onzichtbare
hand
dichtgeklapt
en
dezelfde
ijzige
stem
,
die
William
Nols
zoeven
had
gehoord
,
zei
:
,,
Je
had
niet
zo
moeten
schrikken
.
klonk
de
stem
in
zijn
oren
.
„
Hoe
kan
ik
mij
toch
met
mei
-
den
als
Paula
en
dergelyke
af
-
geven
,
terwijl
een
meisje
als
Antje
op
miJ
wacht
!"
verweet
hij
zichzelf
.
„
Dat
moet
afgelopen
wezen
.
Ik
bemoei
me
met
geen
andere
meisjes
meer
."
Zonder
dat
hij
het
bedoeld
had
,
stond
hy
voor
de
kazerne
.
Hy
liep
meteen
door
naar
de
kleine
kamer
,
die
hun
drieën
voorlopig
als
onderofficierskamer
was
aangewezen
en
lag
tien
mi
-
nuten
later
in
bed
.
Meer
dan
een
uur
daarna
kwa
-
men
Bernard
en
Arend
thuis
.
Zij
keken
beiden
verwonderd
naar
de
rustig
slapende
Barend
.
,,
Daar
maken
wij
ons
ongerust
over
!"
mopperde
Bernard
;
„
en
die
vent
ligt
hier
kalm
te
maf
-
fen
!
Een
mooi
nummer
om
mij
met
die
dronken
sloerie
op
te
schepen
!
Zou
ik
hem
eens
een
veldfles
water
in
z'n
nek
laten
lopen
?"
„
Nee
,
wees
nou
wijzer
!"
waar
-
schuwde
Arend
.
„
Er
is
alle
kans
,
dat
hij
je
dan
de
kamer
uit
-
trapt
."
„
Antje's
ogen
,"
mompelde
Ba
-
rend
in
zijn
slaap
.
„
Antje
!"
grinnikte
Bernard
.
„
Dat
'
s
zeker
die
madonna
van
hem
.
Daar
is
het
tenminste
net
een
naam
voor
.
Zou
hij
haar
ver
-
tellen
,
hoe
best
hy
vanavond
uit
geweest
is
?
Jij
schryft
zeker
ook
precies
aan
jouw
Maria
wat
je
vanavond
allemaal
met
Jopie
beleefd
hebt
in
de
stad
en
in
het
bos
?"
„
Je
bent
dronken
",
zei
Arend
,
spinniidig
.
,,
Zie
maar
,
dat
je
gauw
onder
de
wol
komt
,
want
je
zwamt
als
een
.
..."
„
Arend
en
Barend
met
een
Maria
en
een
Madonna
,
wat
een
bak
!"
viel
Bernard
hem
grinni
-
kend
in
de
rede
.
Gekleed
en
wel
liet
hij
zich
op
z'n
krib
vallen
en
hij
sliep
bijna
onmiddellijk
in
.
Zondagmorgen
moest
Barend
er
heel
wat
over
aanhoren
,
dat
hij
niet
bij
de
anderen
gebleven
was
.
„
Je
hebt
me
wat
moois
klaar
-
igemaakt
!"
mopperde
Bernard
.
„
Ik
wist
Paula
bijna
niet
kwijt
te
raken
en
toen
gaf
Beppie
mij
nota
bene
nog
de
schuld
!"
„
Hoe
is
dat
afgelopen
?"
vroeg
Barend
,
half
geïnteresseerd
.
„
Nou
,
we
hebben
haar
met
z'n
allen
thuisgebracht
".
Bernard
grinnikte
.
„
Je
moet
de
groeten
hebben
van
haar
papa
.
Hij
was
natuurlijk
erg
vriendelijk
en
zou
je
graag
persoonlijk
willen
bedanken
voor
je
goede
zorgen
."
„
Ik
zal
wel
oppassen
",
bromde
Barend
;
„
ze
zien
mij
daar
niet
meer
.
Ik
heb
er
schoon
genoeg
van
".
„
Ja
,
voor
een
paar
dagen
!"
spotte
Bernard
.
„
Je
gaat
heus
wel
weer
naar
Paula
terug
.
Het
zou
ook
wel
stom
zyn
om
het
niet
te
doen
,
want
ik
vertel
je
,
dat
die
weet
,
wat
een
jongen
toekomt
!
Ik
hoopte
al
half
,
dat
Beppie
kwaad
zou
weglopen
,
dan
had
ik
mij
wel
met
Paula
gea
-
museerd
".
HOOFDSTUK
9
Bernard
vergiste
zich
deze
keer
.
Barend
ging
niet
meer
naar
Paula
terug
.
Zondagmiddag
,
toen
hij
alleen
op
de
kamer
was
,
haalde
hij
Antje's
foto
en
het
zakje
met
de
vergeet-mü-nietjes
VV
Een
bonte
mengeling
van
berichten
over
lief
en
leed
,
wel
en
wee
,
zooals
het
leven
nu
eenmaal
te
zien
geeft
.
Bij
het
doorbladeren
van
den
jaargang
1950
heb
ik
al
-
leen
de
zeer
sprekende
ge
-
beurtenissen
genoteerd
en
geen
limiet
gesteld
aan
per
-
soonlijken
gevoelens
.
Zoodat
onvolledigheid
mo
-
gelijk
is
.
Bij
de
feiten
heb
ik
de
„
data
"
van
de
„
Culem
-
borgsche
courant
"
genoemd
,
die
dus
niet
samenvallen
met
de
gebeurtenissen
der
feiten
:
6
Januari
:
De
heer
J
.
W
.
Scheffel
viert
zijn
25-jarig
jubileum
als
chef
de
bureau
bij
de
N.V
.
Van
Gaasbeek
en
Van
"
Hel
.
Ete
heer
Kees
van
Lint
neemt
op
50
-
jarigen
leeftijd
als
een
der
voornaamste
voetbalspelers
afscheid
van
de
voetbalsport
.
13
Januari
:
Mej
.
Cor
Draaijer
toen
zij
een
vergade
-
ring
van
de
Straatnamen
'
commissie
ten
Stadhuize
ver
het
,
struikelde
bij
een
afstap
in
de
Burgerzaal
en
brak
een
dijbeen
.
De
heer
N
.
Gutte
viert
zijn
25-jarig
jubileum
ais
Post
bode
.
Het
Stedelijk
Muziekcorps
viert
haar
80-jarig
bestaan
.
27
Januari
:
De
heer
A
.
Gutte
jubUeert
zijn
30-jarig
dienstverband
bij
de
Gemeen
-
teHjke
Waterleiding
.
Het
Nederlands
Hervormd
Gemeente-centrum
„
Het
Kompas
"
aan
de
Slotstraat
geopend
.
10
Februari
:
De
heer
Kees
-
tra
neemt
schriftelijk
af
-
scheid
als
Burgemeester
van
Culemborg
,
17
Februari
:
De
heer
H
.
Vroege
herdenkt
zijn
30-jarig
ambtsjubileum
bij
de
Politie
.
17
Maart
:
De
heer
Antoon
van
Wijngaarden
viert
als
worstelaar
voor
de
vijfde
maal
het
kampioenschap
van
Nederland
.
24
Maart
:
Groote
brand
in
de
Korte
Meent
in
een
ga
-
rage
van
de
firma
A
.
Hoog
-
steder
.
31
Maart
:
De
Hoofd-agen
-
ten
van
Politie
G
.
van
E^er
-
dinck
,
B
.
van
Mourik
,
A
.
Ver
-
burg
en
M
.
J
.
Versteegh
ver
-
laten
met
vervroegd
Pensioen
de
Politiedienst
.
De
drie
nieuwe
luidklokken
van
de
St
.
Barbara-Parochie
worden
gewyd
.
7
April
:
De
heer
H
.
L
.
Ansems
jubileert
het
feit
dat
hij
25
jaar
hd
van
het
kerk
-
bestuur
is
van
de
Oud
-
Katho-heke
Kerk
.
14
April
:
Mejuffrouw
Cor
.
Draayer
overleden
.
28
April
:
Badmeester
de
heer
C
.
Klomp
overleden
.
5
Mei
:
Culemborgs
Oor
-
logs
Moniunent
onthuld
.
Pastoor
B
.
A
.
van
Kleef
onderscheiden
met
het
Her
-
inneringskruis
van
het
Ne
-
derlandsche
Roode
Kruis
.
De
heer
W
.
Donkersloot
benoemd
tot
Ridder
in
de
Orde
van
Oranje
Nassau
.
12
Mei
:
De
heer
J
.
G
.
J
.
van
Eupen
herdenkt
het
feit
dat
hij
40
jaar
als
Onderwij
-
zer
bij
het
Openbaar
Onder
-
wijs
werkzaam
is
.
2
Juni
:
Ds
J
.
Kok
neemt
voor
de
Geref
.
Kerk
(
Art
.
31
K.O
.),
de
voormalige
Joden
-
kerk
in
gebruik
.
9
Juni
:
De
heer
A
.
Men
-
tink
,
de
Directeiu
"
van
Ge
-
meentediensten
herdenkt
zijn
30-jarige
diensttijd
bij
de
ge
-
meente
Culemborg
.
De
15-jarige
Nelly
Kievith
verdrinkt
in
de
Lek
,
23
Juni
:
In
de
Stadhuis
-
kelder
nemen
de
deputaten
van
alle
diensten
afscheid
van
oud-Burgemeester
Keestra
.
7
Jidi
:
De
heer
Nicolaas
de
Braaf
,
sedert
1911
ma
-
chinist
aan
de
Waterleiding
,
is
overleden
.
21
Juü
:
Mr
P
.
J
.
W
.
Belt
-
jes
slaagt
te
'
s-Gravenhage
voor
Wetenschappehjk
Ar
-
chief
Ambtenaar
der
Eerate
Kl^se
.
De
Eerw
'.
Moeder
Ewal
-
dina
,
Overste
van
het
St
.
Bar
-
bara
Ziekenhuis
herdenkt
haar
25
jaar
geleden
intrede
in
het
Gezelschap
,,
J.M.J
."
28
JuU
:
De
heer
C
.
Vel
-
gersdijk
herdenkt
het
feit
dat
hij
25
jaar
boekhouder
is
bij
de
N.V
.
Spoor's
Mosterdfa
-
briek
.
De
Eerwaarde
heer
A
.
A
.
ten
Berge
wordt
tot
Priester
gewijd
.
Hoogstratens
Oudheidkun
-
dige
Kring
bezoekt
met
een
groot
gezelschap
onze
Culem
-
borgsche
Monumenten
.
4
Augustus
:
De
heer
Lam
-
mert
Schaafsma
herdenkt
zijn
20
-
jarig
kaas
-
koopman-schap
.
Mejuffrouw
Bets
de
Heus
en
de
heer
Hans
van
Heus
-
den
volbrachten
met
succes
de
,,
Vierdaagsche
"
Wandel
-
tocht
.
11
Augustus
:
Na
een
diensttijd
van
bijna
50
jaren
gaat
de
Gemeentearbeider
Piet
van
den
Ham
met
Pen
-
sioen
.
18
Axigustus
:
Ds
Kreb
preekt
zijn
afscheid
en
ver
-
trekt
naar
Bolsward
.
20
October
:
Onze
stadge
-
noot
de
heer
D
.
H
.
J
.
Wach
-
ters
slaagt
te
Utrecht
als
Arts
.
27
October
:
Het
Bestuui
'
van
de
„
Biva
"
brengt
een
bezoek
aan
oud
-
Biu-gemees-ter
Keestra
,
wonende
Efelaan
16
te
Bussiun
.
10
November
:
Éérste
op
-
treden
van
het
Utrechts
Ste
-
dehjk
Orkest
.
Het
gaf
een
fenomenaal
klassiek
concert
.
Geen
„
handen
uit
de
mouwen
"
Geeft
...
handen
in
het
hadr
,
En
'
t
kwaad
zich
zelf
gebrouwen
Drukt
,
weet
ge
,
dubbel
zwaar
.
Wij
passen
voor
te
laat
berouw
.
Dus
,
daaglijks
!
handen
uit
de
mouw
.
SCHIP
ZONDER
ROER
Een
roman
uit
Vlaardingen
door
L
.
K
.
van
der
Linden
.
25
)
De
promotie
moest
natuurlijk
gevierd
worden
.
Arend
en
Ber
-
nard
waren
altijd
nogal
ruim
bij
kas
.
Het
salaris
van
hun
burger
-
betrekking
ging
gedeeltelijk
door
.
Barend
had
nog
wel
wat
op
z'n
spaarbankboekje
,
maar
daar
wilde
hij
niet
aankomen
.
Dat
begrepen
de
vrienden
wel
en
spraken
af
,
dat
zy
hem
vry
zouden
houden
.
De
eerstvolgende
Zaterdag
ging
het
drietal
vrolyk
de
kazer
-
ne
uit
,
de
nieuwe
blinkende
strepen
op
de
mouwen
.
Zij
had
-
den
alle
drie
een
meisje
.
Die
wa
-
ren
al
ingelicht
en
stonden
hen
buiten
de
kazerne
op
te
wachten
.
Met
hun
zessen
gingen
zij
de
stad
in
.
Bernard
was
de
kassier
.
Die
betaalde
alles
en
zou
later
met
Arend
afrekenen
.
Ze
begon
-
nen
met
een
goed
diner
en
be
-
zochten
daarna
verschillende
ca
-
fe's
en
cabarets
.
Het
werd
een
dolle
avond
en
er
werd
vrij
veel
gedronken
,
ook
door
de
meisjes
.
Paula
,
Barend's
meisje
,
hing
op
het
laatst
half
dronken
aan
zijn
arm
.
Zelf
was
hij
ook
niet
nuch
-
17
November
.
De
heren
Wouter
Bleijenberg
en
G
.
B
.
Brenkman
demonstreren
de
eerste
televisie
-
ontvangers
in
onze
stad
.
24
November
:
Aan
den
heer
G
.
van
Wijngaarden
werd
door
het
„
Roodé
Kruis
"
de
Landsteinerpenning
uitge
-
reikt
als
bhjk
van
bijzondere
respect
,
omdat
hij
vijfmaal
als
bloedgever
zijn
mensch
-
hevende
daad
had
verricht
.
22
December
:
Burgemees
-
ter
H
.
A
.
J
.
M
.
van
Konings
-
bruggen
geïnstalleerd
.
De
heer
Adr
.
Schouten
be
-
noemd
tot
Ridder
in
de
Orde
van
Oranje
Nassau
.
Deze
jaargang
bewaart
,
zwart
op
wit
,
een
tiül
bloe
-
men
van
gebeurtenissen
zóó
variant
van
verbeelding
en
zóó
rijk
van
oogst
van
blijd
-
schap
voor
de
een
en
droef
-
heid
voor
de
ander
dat
het
gepast
is
om
op
Silvester
even
naar
het
eindigende
jaar
terug
te
bhkken
.
B-s
.
Waarheen
met
vacantie
??
Wie
denkt
er
nu
al
aan
vacan
-
tie
,
zult
U
zeggen
.
De
meeste
be
-
drijven
draaien
op
volle
toeren
en
de
een
haast
zich
nog
meer
dan
de
ander
.
En
toch
,
NU
reeds
moeten
voorzieningen
getroffen
worden
om
de
werkers
en
werk
-
sters
straks
te
kunnen
laten
ge
-
nieten
van
een
prettige
vacantie
in
eigen
milieu
,
tegen
een
prijs
die
ze
ook
betalen
kunnen
.
Want
daar
komt
het
uiteindelijk
op
aan
.
Momenteel
wordt
daarom
opgericht
de
Stichting
„
Christe
-
lijk
Recreatie
Centra
",
welke
ten
doel
heeft
in
elke
provincie
een
eenvoudig
vacantieoord
op
te
richten
voor
mensen
van
Prot
.
Chr
.
huize
.
Vooral
voor
de
Jeugd
zijn
Christelijke
Vacantiecentra
van
uitnemend
belang
.
Elk
va
-
cantie-centrum
zal
zo
mogelijk
bestaan
uit
een
:
Hoofdgebouw
met
eetzaal
,
tevens
ontspan
-
ningszaal
,
kantoor
keuken
en
magazijnen
,
benevens
kamers
voor
ongehuwden
en
groepen
.
Een
50
zomerhuisjes
zullen
plaats
bieden
aan
gezinnen
of
kleine
groepen
,
terwijl
bovendien
voor
kampeerterrein
,
voor
tenten
en
caravans
en
sportterreinen
ge
-
zorgd
zal
worden
.
Om
dit
doel
te
bereiken
vraagt
de
Stichting
medewerking
van
velen
en
ook
in
elke
plaats
één
of
meer
con
-
tactpersonen
.
Zij
die
willen
mee
-
werken
om
dit
prachtige
plan
zo
vlug
mogelijk
te
doen
slagen
worden
verzocht
te
schrijven
aan
Stichting
Chr
.
Recreatie
Cen
-
tra
,
i.o
.
.
te
Sondel-Gaasterland
.
ter
meer
,
evenmin
als
de
ande
-
ren
.
In
deze
toestand
stelde
Pau
-
la
voor
nog
een
poosje
het
Haag
-
se
Bos
in
te
gaan
.
De
anderen
vonden
dit
een
pracht-idee
.
In
de
buurt
van
het
Staats
-
spoorstation
zagen
ze
een
groep
mensen
bij
elkaar
staan
.
„
Een
opstootje
,
jongens
!"
meende
Bernard
.
„
Laten
we
eens
kijken
,
wat
er
aan
de
hand
is
!"
Dichterbij
gekomen
bleek
hen
,
dat
een
troepje
heilsoldaten
een
straatprediking
hield
.
Ze
bleven
er
even
bij
staan
.
Een
vrouwelijke
officier
sprak
.
Het
licht
van
een
straatlantaarn
viel
haar
vol
in
het
gezicht
.
Ba
-
rend
keek
geboeid
naar
het
knappe
,
bleke
gezicht
met
de
lichtblauwe
,
min
of
meer
droe
-
ve
ogen
.
De
anderen
wilden
verder.Paula
trok
aan
Barend's
arm.„Ja
,
zo
meteen
",
antwoordde
hijnors
.
Opeens
wist
hij
,
op
wie
despreekster
leek
.
Op
Antje
!
Hijhoorde
niet
,
wat
er
gesprokenwerd
,
keek
edleen
maar
.
En
diestem
Net
Antje's
stem
„
Toe
,
Barend
,
kom
nu
mee
!"
drong
Paula
aan
.
Zy
trok
weer
aan
zijn
arm
,
maar
hy
maakte
zich
los
en
duwde
haar
ruw
van
zich
af
en
liep
meteen
uit
de
lichtkring
vandaan
.
„
Antje's
stem
",
mompelde
Ba
-
rend
telkens
,
,,
en
die
vrouw
had
net
Antjes
ogen
.
Antje
kan
pre
-
cies
eender
kijken
,
als
ze
er
-
gens
verdrietig
over
is
.
Zou
ze
nu
ook
verdriet
hebben
?"
Hij
liep
naar
de
stad
terug
,
zonder
meer
aan
de
anderen
te
denken
of
op
de
weg
te
letten
.
Aldoor
zag
hij
de
lichtblauwe
,
verdrietige
ogen
voor
zich
en
William
Nols
."
Wederom
was
de
kruideniereen
bewusteloosheid
nabij
,
maardokter
Harles
zei
,
dat
hij
rustigmoest
blijven
,
want
nu
wasBraksa
aan
het
woord
Braksa
,
dat
was
de
super
-
neo-mens
;
de
onzichtbare
mens
,
diebeschikt
over
capaciteiten
,
waar
-
van
de
hedendaagse
wetenschapnog
nauwelijks
notie
heeft,die
„
Ga
daar
maar
zitten
",
zei
de
stem
,
„
U
op
de
stoel
mevrouw
en
de
dokter
en
Uw
man
moeten
maar
op
het
bureau
plaats
ne
-
men
."
Ze
gehoorzaamden
gedwee
.
Toen
wipte
plotseling
de
te
-
lefoon
van
de
haak
en
hy
bleef
ergens
zo
maar
in
de
lucht
han
-
gen
,
zo
ongeveer
op
de
mond
-
hoogte
van
een
volwassen
man
.
„
Verbind
mij
direct
met
het
Hoofdbureau
van
Politie
",
zei
de
Stem
.
En
na
een
ogenblikje
wachten
klonk
het
:
„
Bent
U
daar
zelf
,
hoofdcommissaris
?"
En
daarna
:
„
U
spreekt
met
Braksa
,
hoofd
-
commissaris
.
Ik
ben
van
de
pla
-
neet
Merto
.
Daar
hebt
U
nooit
van
gehoord
,
maar
dat
is
mijn
schuld
niet
.
Dat
komt
nog
wel
."
„
U
moet
",
zo
ging
de
Stem
ijzig
en
kil
verder
,
„
vanmiddag
!
door
middel
van
radio
en
affi
-
ches
bekend
laten
maken
,
dat
morgen
grote
experimenten
wor
-
den
gehouden
."
Op
dit
moment
scheen
de
hoofdcommissaris
aan
de
andere
kant
van
de
lijn
iets
te
zeggen
.
De
telefoonhaak
bewoog
zich
rustig
in
de
lucht
,
alsof
iemand
hem
zachtjes
heen
en
weer
wiegde
.
Toen
ging
de
Stem
verder
:
„
Niet
zoveel
vragen
,
hoofd
commissaris
.
U
begrijpt
het
toch
niet
.
Zover
is
de
wetenschap
hier
nog
niet
.
Morgen
zullen
ouders
hun
kinderen
kwijt
zijn
en
kinderen
zullen
naar
hun
ouders
zoeken
.
Reden
voor
on
-
gerustheid
is
.
er
echter
niet
,
want
wij
zullen
de
helft
van
alle
inwoners
hier
ter
stede
slechts
voor
één
dag
onzichtbaar
ma
-
ken
.
Overmorgen
is
alles
weer
normaal
.
Vergeet
het
niet
on
-
middellijk
door
te
geven
.
Dag
hoofdcommissaris
."
Toen
zonk
de
telefoon
lang
-
zaam
naar
beneden
en
plotseling
lag
de
hoorn
met
een
klink
weer
op
de
haak
.
Als
dokter
Harles
niet
zo
rus
-
tig
was
gebleven
en
hen
had
gekalmeerd
,
dan
zou
thans
me
-
vrouw
Nols
bewusteloos
zijn
geworden
en
dan
zou
William
Nols
zijn
zaak
uitgevlucht
zijn
....
Nu
voelde
hij
alleen
maarnaar
zijn
hoofd
en
dat
zat
nogsteeds
op
zijn
plaats
„
Zo
",
klonk
de
harde
Stem
,
„
zo
,
nu
zal
ik
jullie
eens
uit
de
droom
helpen
."
En
de
verbaasde
toehoorders
kregen
het
volgende
relaas
:
„
Jaren
geleden
was
ik
hier
jongste
bediende
.
Ja
,
kijken
jul
-
lie
maar
niet
zo
verbaasd
.
Ik
ben
Alex
,
die
jullie
ontslagen
heb
-
ben
,
omdat
ik
bij
mevrouw
Meijer
eens
een
gulden
te
kort
had
.
Toen
ben
ik
naar
een
apK)the
-
ker
gegaan
en
later
naar
een
laboratorium
,
waar
ik
geassis
-
teerd
heb
bij
proeven
voor
Brak
-
sa-mensen
.
Wat
dat
is
?
Onzicht
-
baar
te
worden
en
je
overal
te
kunnen
bewegen
,
zoals
dat
op
de
planeet
Merto
het
geval
is
.
Ja
,
kijken
jullie
maar
goed
,
maar
U
ziet
niets
.
Nu
zit
ik
boven
in
de
hoek
van
dit
kantoortje
tegen
het
pla
fond
aan
."
Het
bleek
waar
te
zijn
,
want
plotseling
bewoog
zich
een
pot
-
lood
over
het
plafond
.
B.R.A.K.
-
S.A
.
schreef
het
potlood
en
toen
was
het
in
eens
weer
weg
.
Vol
-
komen
verdwenen
.
„
Nu
sta
ik
boven
op
de
brand
-
kast
",
sprak
de
geheimzinnige
Stem
verder
.
Ook
dit
bleek
wederom
waar
uit
zijn
kistje
,
bekeek
ze
lang
en
berg
ze
op
hun
oude
plekje
in
z'n
portefeuille
.
Daarna
schreef
hy
twee
brieven
,
een
naar
Antje
en
een
naar
huis
.
Hy
schreef
hen
van
zyn
bevorde
-
ring
en
zyn
overplaatsing
naar
de
eerste
compagnie
en
hoe
hij
nu
een
herenleventje
had
,
omdat
deze
compagnie
voorlopig
alleen
uit
kader
bestond
.
Byna
eUce
dag
kaderoefening
.
Dit
betekende
,
dat
zij
met
elkaar
een
mooi
plekje
in
de
duinen
opzochten
,
waar
dan
een
luitenant
verschil
-
lende
situaties
in
de
oorlogsvoe
-
ring
besprak
,
speciaal
landingen
en
hoe
die
verijdeld
konden
wor
-
den
.
Met
etenstijd
waren
ze
weer
netjes
thuis
.
De
onderofficiersmanage
was
buitengewoon
goed
.
Bijna
elke
dag
soep
vooraf
en
een
pud
-
dinkje
na
.
Minder
aangenaam
was
,
dat
zij
als
jonge
,
splinter
-
nieuwe
sergeants
veel
voor
wacht
op
Zondag
genomen
werden
.
Daardoor
kon
hy
er
nog
geen
peil
op
trekken
,
warmeer
hy
naar
Vlaardingen
kon
komen
.
Dit
schreef
hij
,
maar
helemaal
waar
was
dat
niet
.
Zy
kregen
nooit
twee
Zondagen
achter
el
-
kaar
wacht
.
Er
waren
echter
twee
andere
redenen
,
waarom
hij
niet
naar
huis
en
naar
Antje
ging
.
Ten
eerste
had
hij
geen
geld
en
wilde
geen
voorschot
vragen
.
Ten
tweede
was
het
zyn
plan
voor
Antje
en
de
anderen
cadeautjes
te
kopen
van
zyn
eerste
sergeantstractement
.
Daar
wilde
hy
hen
echt
mee
verras
-
sen
.
(
Wordt
vervolgd
).
Extra
huishoud
-
geld
in
deze
dure
dagen
Je
staat
ervan
te
kijken
,
dat
zoveel
huisvrouwen
extra
huishoudgeld
heb
-
ben
als
het
erop
aan
komt
:
Hoe
doen
ze
dat
?
Heel
eenvoudig
:
als
er
wai
extra
s
nodig
is
.
wisselen
ze
De
Gruyter's
cassabons
in
.
Voor
elke
tien
guieten
aan
bons
krijgen
ze
één
gulden
contant
uitbetaald
.
En
alle
extra
uitgaven
voor
de
feestdagen
brengen
weer
extra
cassabonnen
-
winst
.
Daarom
is
het
winkelen
bij
De
Cruyter
voor
een
'
huisvrouw
,
die
bij
de
pin
-
ken
is
—
juist
in
deze
tijd
—
vanzelfsprekend
.
te
zijn
,
want
het
kasboek
bla
-
derde
om
,
zonder
dat
een
hand
zichtbaar
werd
,
terwijl
toch
blad
voor
blad
werd
omgeslagen
.
En
de
sleutels
van
het
geldkistje
,
die
op
de
brandkast
lagen
,
wip
-
ten
plotseling
op
en
neer
in
de
lucht
,
kennelijk
,
alsof
iemand
ermee
kaatste
.
„
Braksa-mensen
",
zo
ging
de
Stem
weer
verder
,
„
wonen
op
de
planeet
Merto
,
dat
is
een
pla
-
neet
,
die
zelf
ook
onzichtbaar
is
en
daarom
nooit
ontdekt
werd
.
Wij
hebben
met
behulp
van
het
element
dador
contact
met
Mer
-
to
gekregen
...."
„
Laat
me
er
uit
",
gilde
mevr
.
Nols
en
met
een
sprong
,
welke
men
stellig
niet
van
haar
zou
verwachten
,
was
ze
bü
de
deur
.
Helaas
stromipelde
ze
en
ze
viel
met
haar
elleboog
door
de
gla
-
zen
deur
,
zodat
de
scherven
rin
-
kelend
op
de
grond
vielen
.
William
Nols
werd
het
ook
te
machtig
.
Trillend
van
opwinding
sloeg
hij
zijn
arm
beschermend
om
zijn
vrouw
heen
en
toen
hij
zijn
hand
uitstak
om
de
deur
te
openen
,
zag
hij
nog
juist
tot
zijn
grote
ontsteltenis
,
dat
de
scherven
zich
rustig
van
de
grond
ophieven
en
zij
namen
plaats
in
het
raamkozijn
,
waar
zij
weer
één
geheel
vormden
,
zó
volmaakt
,
dat
er
geen
spoor
van
breuk
meer
te
ontdekken
viel
.
William
Nols
en
zijn
echtge
-
note
verlieten
geschokt
hun
kan
-
toortje
en
zij
haastten
zich
naarde
woonkamer
,
waar
mevrouwasperine
en
Mijnheer
Hofman
-
druppels
innam
„
Kunt
U
mij
verstaan
,
als
ik
normaal
spreek
?",
vroeg
dok
-
ter
Harles
,
toen
hij
alleen
in
het
kamertje
was
achtergebleven
.
„
Natuurlijkf
',
antwoordde
de
Stem
,,
en
niet
alleen
,
als
U
van
-
uit
dit
kantoortje
spreekt
,
maar
ook
als
U
zich
waar-dan-ook
zou
bevinden
.
Door
middel
van
ons
dador-contact
kennen
wij
geen
grenzen
.
Alles
is
een
kwestie
van
projectie
geworden
.
Voor
ons
ligt
alles
binnen
ons
bereik
.
Of
men
zich
bevindt
hier
in
de
-
ze
kamer
,
of
op
de
Noordpool
,
of
in
Somaliland
,
maar
ook
op
Mars
,
op
de
maan
,
op
Trades
,
Maldie
of
Jodenso
,
het
maakt
al
-
lemaal
geen
verschil
.
Wij
kun
-
nen
ieder
zien
,
horen
en
ruiken
.
De
materie
zelf
is
verdwenen
,
alles
is
projectie
geworden
"
„
Waar
voedt
U
zich
mee
?",
interrumpeerde
dokter
Harles
,
„
dat
interesseert
mij
als
medicus
zeer
".
„
Met
dador
zelf
",
antwoordde
de
Stem
,
„
zolang
wij
maar
in
een
dador-veld
blijven
kan
ons
niets
gebeuren
en
dador
schakelen
wy
zelf
in
door
onze
materie
-
induc-tor
.
Alleen
,
als
er
uitgevonden
zou
worden
om
dador
te
neutralise
-
ren
,
dan
is
het
met
ons
gedaan
.
Dat
element
schijnt
reeds
te
bestaan
.
Het
heet
straga
.
Ieder
streeft
nu
naar
het
bezit
van
straga
.
Wie
dat
het
eerst
heeft
,
heeft
de
wereld
aan
zijn
voeten
.
Totdat
straga
weer
geneutra
-
liseerd
wordt
.
Net
zoals
vroeger
het
gifgas
door
de
atoombom
werd
verdre
-
ven
en
de
atoombom
door
,
en
-
fin
,
laten
we
die
hele
rij
niet
opnoemen
.
U
weet
het
nog
wel
".
„
Wilt
U
iets
van
Merto
vertel
-
len
?",
vroeg
de
dokter
.
„
Zeker
",
antwoordde
de
On
-
zichtbare
bereidwillig
.
„
Toen
wy
voor
het
eerst
dadorcontact
met
Merto
hadden
...."
Plotseling
stokte
zijn
Stem
abrupt
.
Er
viel
een
hevig
geschuivel
te
horen
,
zonder
dat
er
iets
te
zien
viel
.
De
deur
van
het
kantoortje
werd
met
een
ruk
opengetrok
-
ken
en
aan
het
ritselen
van
di
-
verse
papieren
was
te
merken
,
dat
Braksa
zich
haastig
voort
-
bewoog
.
„
Ik
moet
mij
haasten
",
riep
de
Stem
in
de
verte
,
„
ik
zie
aan
het
andere
eind
van
de
wereld
individuen
een
vergadering
or
-
ganiseren
over
de
straga
-
ener-gie
.
Ik
moet
erby
zijn
.
Het
gaat
om
ons
bestaan
.
To
be
or
not
to
be
".
*
Met
een
plof
viel
de
buiten
-
deur
dicht
en
de
winkelbelrinkelde
luidruchtig
.
WiUiamNols
kwam
kijken
,
wie
er
was.Niemand
.
Het
potje
Spoor's
Mosterd
stond
weer
op
de
toon
-
bank