Tekstweergave van CNA_1898-01-05_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
*•
Het
eerste
bataljon
van
het
regiment
schutterij
te
Rotterdam
,
waarvan
de
overste
H
.
de
Jongh
commandant
is
.
trad
Zondag
-
middag
op
de
Be«rs
aan
om
het
brandpiket
over
te
nemen
,
terwijl
tegelijkertijd
eenige
medaljes
voor
vee)jarigen
trouwen
dienst
bij
de
fchutterij
zouden
uitgereikt
worden
,
in
tegenwoordigheid
van
de
aanwezige
hoofd
-
en
subalterne
officieren
.
Terwijl
de
aanwezigen
naar
schutters
-
manier
in
rij
en
gelid
stonden
,
vroeg
een
der
schutters
aan
zija
luitenant
om
een
borrel
.
Het
spreek
van
zelf
dat
aan
dit
verzoek
niet
voldaan
werd
.
maar
de
luite
-
nant
achtte
het
noodig
zijn
waarnemenden
compagniescommandant
met
het
geval
in
kennis
te
stellen
Dezen
beval
den
schutter
daarop
na
afloop
van
den
dienst
te
wachten
.
Toen
nu
de
dienst
afgeloopen
was
,
de
medaljes
uitgereikt
waren
en
de
schutters
zouden
inrukken
wilde
ook
de
vrijpostige
schutter
naar
huis
gaan
.
Dit
werd
liem
belet
door
een
der
ond«roffi«ieren
,
die
hem
vasthield
aan
zijn
jas
.
De
man
verzette
zich
hiertegen
,
verscheiden
schutters
keerden
nu
terug
,
en
vormde
»
een
kring
ora
hun
makker
,
dien
zij
trachtten
te
ontzetteu
Groote
opgewondenheid
ontstoad
,
vuisten
werdeH
opgestoken
,
en
de
schutteis
dreigden
met
hun
chefs
aan
'
t
vechten
te
raken
.
Toen
werd
de
politie
te
hulp
geroepen
Tien
agenten
,
met
een
onder-inspecteur
aan
het
hoofd
,
maakten
zich
ruim
baan
door
de
ten
deele
ook
buiten
de
lieurs
veree
-
nigde
schutters
,
en
drongen
daarop
met
de
sabel
in
de
hand
het
gebouw
binnen
,
waar
zij
,
na
rechts
en
links
op
de
mannen
te
hebben
ingeslagen
,
den
vrijpostigen
schutter
,
trots
den
tegenstand
zijner
kameraden
,
ar
-
resteerden
.
De
Beurs
werd
ontruimd
en
de
man
werd
voor
den
commandant
ge
-
bracht
.
Wederom
zrjn
door
de
rijkspolitie
te
Maastricht
ter
zake
van
muntmisdrijf
twee
personen
aangehouden
.
Deze
hebben
volgens
hun
eigen
bekentenis
,
vahche
guldens
met
de
beeltenis
van
Koningin
Wilhelmina
,
door
den
broeder
van
een
hunner
vervaar
-
digd
;
in
omloop
gebracht
Het
aantal
al
-
hier
in
de
laatste
weken
wegens
muntmis
-
drijf
gearresteerde
personen
bedraagt
thans
vijf
.
Toen
de
heer
R
,
doorwien
in
den
laat
-
sten
tijd
in
het
perceel
Ghoorstraat
9
te
Utrecht
met
een
kinematograaf
voorstellin
-
gen
werden
gegeven
,
gisterenmorgen
in
het
lokaal
kwam
,
bemerkte
hij
met
schrik
,
dat
een
aanwezige
kas
openstond
en
dat
de
kinematograaf
welke
daarin
verborgen
werd
,
was
verdwenen
.
Bij
nader
onderzoek
is
verder
gebleken
,
dat
de
dieven
vermoede
-
lijk
een
valscheu
sleutel
hebben
gebruikt
om
toegang
tot
het
perceel
te
verkrijgen
,
waarna
zij
de
kast
waarin
de
kinematograaf
stond
,
hebben
opengebroken
en
het
toestel
met
toebehooren
hebben
medegenomen
.
Het
vermoeden
bestaai
dat
de
diefstal
is
ge
-
pleegd
door
2
bedienden
van
den
heer
R
,.
daar
deze
plotseling
zijn
verdwenen
en
naar
het
buitenland
zijn
vertrokken
.
De
waarde
van
het
ontvreemde
toestel
met
toebehooren
wordt
op
pi
.
m
.
f
1800
ge
-
schat
.
Onmenschelijke
behandeling
.
De
Berg
.
Ot
.
bevat
de
volgende
mededeeling
:
Een
geruchtmakend
feit
doet
hier
veel
van
zich
spreken
Door
de
politie
is
n.l
.
ontdekt
,
dat
onder
behoor
van
ons
dorp
een
26
-
jarig
meisje
,
in
hare
verstandelijke
vermogens
gekrenkt
,
werd
gehuisvest
op
eene
wijze
,
die
aan
het
onmenschelijke
doet
denken
.
Leest
men
somtijds
van
uit
de
verte
allerlei
narigheden
van
grievende
be
jegeningen
,
misdadige
opvoeding
,
verwaar
-
loozing
,
kindermoord
en
nog
veel
meer
,
het
verwekt
weemoed
en
ergernis
hoe
de
behandeling
,
welke
in
onzen
omtrek
een
ongelukkig
mcnschelijk
wezen
had
te
onder
-
gaan
,
zoolang
verholen
is
kunnen
blijven
.
Het
meisje
moet
als
kind
,
hoewel
niet
vlug
,
gezond
zijn
geweest
.
Op
16
jarigen
leeftijd
toonde
zij
sporen
van
verstands
-
verbijstering
,
wat
gaandeweg
erger
werd
.
Maar
het
is
niet
bekend
dat
ooit
pogingen
voor
hare
genezing
in
het
werk
zijn
gesteld
.
Kwaadaardig
of
gevaarlijk
wa
»
ze
niet
.
Hoe
ouders
er
dus
toe
kunnen
komen
een
mensch
,
hun
kind
,
in
dien
toestand
te
behandelen
op
eene
wijze
,
die
geene
verpleging
,
eigen
-
lijk
mishandeling
mag
genoemd
worden
,
mogen
zij
voor
zich
verantwoorden
.
Een
hol
onder
het
hooi
,
waarin
ze
zich
ternauwer
-
nood
bewegen
kon
,
was
hare
verblijfplaats
.
Daar
was
ze
aan
het
menschelijk
oog
ont
-
trokken
,
niet
door
tralies
waardoor
nog
eenige
frissehe
lucht
kon
binnendringen
,
maar
door
een
dicht
houten
beschot
,
met
stevige
grendels
afgesloten
.
Men
mag
aan
-
nemen
,
dat
dit
haar
verblijfplaats
was
bij
nacht
en
dag
althans
—-
daar
vond
de
politie
haar
'
s
morgens
,
te
halftwaalt
,
toen
het
gezin
aan
tafel
zou
.
Schier
ongekleed
,
in
half
verwilderden
toestand
,
het
daglicht
schuwende
,
werd
het
wezen
,
dat
een
eenige
dochter
is
,
daaruit
te
voorschijn
gehaald
.
Zelfs
voor
dieren
wordt
meer
zorg
aan
zindelijkheid
besteed
.
Aan
onzen
gemeente
-
veldwachter
is
het
te
danken
,
dat
deze
barbaarschheid
ontdekt
werd
.
Da
officier
van
justitie
en
de
wacht
-
meester
der
marechaussee
hebben
persoonlijk
een
onderzoek
in
loco
ingesteld
.
Vanwege
de
justitie
is
hare
opneming
in
een
gesticht
gelast
.
Het
jaar
1898
is
,
zegt
de
A
.
C
,
zeer
belangrijk
als
herdenkingsjaar
van
verschil
-
lende
feiten
uit
onze
geschiedenis
.
Het
is
thans
250
jaren
geleden
,
dat
de
vrede
van
Munster
gesloten
werd
(
164i8
),
100
jaren
,
dat
aan
de
Bataafsche
Republiek
een
vrijzinnige
gronilwet
geschonken
werd
;
50
jaren
geleden
,
dat
Nederland
door
de
Grondwet
van
1848
zijne
vrijzinnige
staats
-
inrichting
kreeg
:
25
jaren
geleden
dat
het
onderwijs
geregeld
werd
,
zooals
wij
het
tegenwoordig
kennen
(
1873
)
en
ook
25
jaren
geleden
dat
de
Atjeh-oorlog
begon
.
In
de
Ie
Laurierdwarstraat
te
Amsterdam
werd
gisterenmorgen
op
zijn
kamer
het
lijk
gevonden
van
den
muzikant
S
Bij
het
openen
van
de
deur
vond
men
niets
meer
op
de
kamer
dan
twee
ledige
boter
-
vaatjes
.
Men
had
hem
in
verscheidene
dagen
niet
gezien
zoodat
men
veronderstelt
dat
hij
van
gebrek
is
omgekomen
.
(
Vlksdgb
)
De
heer
Tresling
,
geneesheer
te
Hilver
sum
,
heeft
Vrijdagavond
na
den
eten
zijn
huis
verlaten
,
waarschijnlijk
om
eenige
pa
-
tiënten
te
bezoeken
,
doch
is
tot
heden
niet
teruggekeerd
.
Men
heeft
op
verschillende
plaatsen
gedregd
,
doch
mocht
niets
vinden
.
Dit
raadselachtige
verdwijnen
van
iemand
,
zoo
zeer
gezien
als
dr
.
T
.,
heeft
te
Hilver
-
sum
een
grooten
indruk
gemaakt
.
(
Hbl
.)
Om
een
beteren
loonstandaard
te
krijgen
is
in
de
Friesche
gemeente
^
ngwirden
eene
afdeeling
opgericht
van
den
Bond
van
veen
-
en
veldarbeiders
.
Plaatselijk
Nieuws
Cl'LEMBORG
.
Door
de
politie
alhier
werden
in
het
jaar
1897
opgemaakt
3
processen
-
verbaai
,
waaronder
:
Wegens
openbare
dronkenschap
207
Wegen
»
overtreding
Ie
lid
van
art
.
17
drankwet
(
het
toedienen
van
sterken
drank
aan
een
kind
bene
-
den
den
leeftijd
van
16
jaren
)
2
Wegens
overtreding
der
wet
opde
jacht
-
'
en
visscherij
.
2
Wegens
wederspannigheid
3
Wegens
mishandeling
14
Wegens
vernieling
1
Wegens
diefstal
8
Wegens
Strooperij
6
Wegens
overtred
.
der
Arbeidswet
11
Wegens
overtreding
van
het
Pro
-
vinciaal
reglement
7
Wegens
overtreding
der
IJk
wet
9
Wegens
overtreding
der
politie
-
verordening
en
andere
118
Als
gesignaleerd
in
'
t
Algemeen
Politie
-
blad
werden
aangehouden
7
personen
.
Als
minderjarigen
,
wier
opsporing
was
gevraagd
,
werden
getransponeerd
6
personen
.
Aan
'
t
commissariaat
werd
nachtverblijf
ea
voeding
verstrekt
aan
151
personen
.
De
„
dikke
boomen
".
Culeraborg
,
onze
vaderstad
,
behoort
nu
eenmaal
niet
tot
de
stedeH
,
die
op
natuur
-
schoon
kunnen
bogen
.
Uitgezonderd
de
boomgaarden
,
die
in
steeds
groeiend
aantal
de
stad
in
een
breeden
kring
omsluiten
,
heeft
men
er
weinig
boomgewas
.
De
Sin
-
gels
,
de
Plantage
—
wat
verder
op
,
—
het
Rondeel
—
afgeloopen
.
Vandaar
misschien
.
dat
tegen
alle
aardrijkskundige
afspraken
in
,
de
Gulemborgers
de
reuzen
aan
de
overzijde
der
Lek
,
als
„
Gulemborgsche
"
merkwaardigheden
beschouwen
.
Te
Culemborg
geweest
zijn
,
en
niet
naar
de
,,
dikke
boomen
"
gaan
kijken
—
maar
dat
is
immers
een
onmogelijkheid
!
!
Eén
dezer
drie
reuzen
had
'
t
al
eens
erg
te
kwaad
gehad
,
toen
bij
een
orkaan
—-
-
ettelijke
jaren
geleden
—
een
groot
gedeelte
zijner
kruin
naar
beneden
kwam
tuimelen
.
Hoewel
leelijk
gehavend
bleef
de
boom
toch
nog
den
tijd
tarten
,
en
zijne
goede
diensten
aan
,,
het
reizend
publiek
"
gratis
bewijzen
.
Men
moet
weten
-—
elk
rechtgeaard
Culemborger
weet
'
t
-
die
boomen
zijn
—
hol
1
En
zie
-
wat
wonderlijke
combina
-
tie
,
—
wie
had
nu
kunnen
raden
of
ver
-
moeden
—
dat
juist
die
//
holligheid
//
van
zijn
lichaam
,
gevoegd
bij
het
uitwaaien
van
een
gedeelte
zijner
kruin
,
te
zamen
de
oorzaak
konden
zijn
van
eeu
vree»elijk
schouwspel
,
dat
de
harten
van
vele
Gulem
-
borgers
van
angst
en
weemoed
op
den
laatst
verloopen
Zondagavond
samenneep
.
Als
een
verpletterende
donderslag
klonk
n.l
.
toen
ons
in
de
ooren
;
'/
De
dikke
boom
staat
in
brand
!
!
Niemand
die
'
t
kon
—
die
'
t
wilde
gelooven
.
—
Men
ijlde
naar
'
t
havenhoofd
en
ja
—
de
ongelukstijding
bleek
waarheid
te
zijn
-
een
ijselijke
waarheid
.
'
t
Was
te
duister
en
ook
iets
te
vochtig
om
de
gelaatsuitdrukking
van
de
bedroefde
menigte
te
kunnen
bespieden
—
maar
zeker
is
'
t
,
een
onbetwistbare
zekerheid
,
dat
er
dien
avond
tranen
gevloeid
zijn
—
beken
van
tranen
.
„
De
dikke
boomen
in
brand
".
Maar
kon
een
grootere
ramp
ons
treffen
?
Eerst
'
t
Boschje
vit
^
1
—
wreedaardig
omgekapt
en
verkocht
,
aan
de
stoelen
makers
—
en
daar
huizen
in
de
plaats
gezet
;
met
tuinen
—•
ja
dat
is
waar
.
maar
met
een
muur
er
om
heen
—
wat
hebben
wij
Gulemborgers
,
daaraan
?
En
nu
„
de
dikke
boomen
"
ver
-
brand
.
Wat
zullen
we
nu
aan
vreemde
-
lingen
nog
met
trots
aanwijzen
?
—
Natuurlijk
dadelijk
naar
den
overkant
naar
'
t
tooneel
des
onhcils
,
dat
spreekt
1
Wat
jammer
alweer
voor
ons
,
dat
er
niet
een
vaste
brug
lag
,
dan
had
men
er
heen
kun
-
nen
ijlen
--
in
vliegende
vaart
,
—
doch
nu
—
moest
men
zich
weer
aan
die
ouder
-
wetsche
,,
punt
''
toevertrouwen
,
met
haar
slepende
gang
—
terwijl
een
der
liefste
merkwaardigheden
van
Gulemborg
daar
raeedoogenloos
aan
'
t
vernielende
vuur
prijs
gegeven
stond
1
Mogen
de
vroede
vaderen
toch
hieruit
nu
eens
tot
de
overtuiging
komen
,
dat
een
vaste
brug
hier
een
gebiedende
noodzakelijk
-
heid
is
!
1
Pas
lag
de
pont
tegen
den
oever
,
of
daar
stormde
de
menigte
voorwaarts
!
Wie
de
langste
beenen
had
,
was
nu
een
geluk
-
kig
man
,
en
'
t
was
of
ieders
beenen
onder
'
t
loopen
nog
in
lengte
toenamen
!
Bij
het
brandend
jerceel
aangekomen
,
zag
men
eerst
den
vollen
omvang
van
de
ramp
.
Als
een
hel
woedde
en
brandde
het
daarbinnen
—
van
buiten
bleef
de
boom
merkwaardig
koud
,
en
toch
kon
die
boom
niet
beweren
,
dat
dit
branden
een
zaak
buiten
hem
was
.
Een
groote
opening
onder
in
den
boom
diende
tot
oven
en
luchtgat
—
verder
lekten
de
vlammen
door
een
natuurlijken
schoorsteen
tot
in
de
kruin
en
sloegen
nog
wel
een
paar
meter
boven
den
stara
uit
.
Een
wolk
van
vonken
verspreidde
zich
over
'
t
nabijgelegen
weiland
zonder
daar
gelrkkig
in
'
t
afwezige
grai
of
hoei
eenig
nadeel
te
veroorzaken
.
Dat
er
een
ontelbare
menigte
oij
den
brand
tegenwoordig
was
,
aan
wie
moet
dat
nog
gezegd
worden
?
En
stel
n
voor
welk
een
ongehoorde
ongevoeligheid
en
wreed
-
heid
;
er
stonden
daar
bij
dat
ongeluk
nog
menschen
—
te
lachen
.
Ieder
rechtgeaard
Culemborger
,
die
'
t
hart
op
de
rechtp
plaats
draagt
,
moet
dat
"
lachen
//
wei
als
een
zwaard
door
het
hart
zijn
gegaan
!
Intnsschen
ging
het
alvernielend
element
bedaard
zijn
gang
,
zonder
er
naar
te
vragen
of
het
daarmee
de
toeschouwers
van
wee
deed
ineenkrimpen
:
het
brandde
daarbinnen
al
voort
,
al
voort
,
totdat
—
al
de
molm
!\
an
de
binnenzijde
opgebrand
was
.
Toen
de
vlammen
eindelijk
aan
"'
t
levende
bout
*
kwamen
,
bleek
het
,
dat
de
macht
van
b^t
alvernielend
element
toch
ook
noj
maar
beperkte
grenzen
heeft
;
ten
minste
da
vlammen
doofden
uit
en
cirea
tien
uur
was
er
niets
meer
te
zien
dan
hier
en
daar
een
lood
gloeiend
pantje
.
-
De
boom
is
ge
-
bleven
wat
hij
was
,
alleen
een
weinig
holler
geworden
en
beroofd
van
enkele
dunne
takjes
in
zijn
kruin
.
Doch
hoe
was
die
boom
in
brand
ge
-
raakt
?
Die
knellende
vraag
drong
zich
natuurlijk
'
t
eerst
bij
iedereen
op
!
We
weten
,
dat
[
die
goede
oude
boom
het
goedkoopste
hotel
van
den
geheelen
omtrek
was
.
Een
vrij
ruime
opening
onder
in
den
stam
was
de
poort
,
waardoor
men
vrij
en
vrank
het
hotel
in
-
en
uittrad
!
En
er
werd
een
ruim
gebruik
van
ge
-
maakt
!
Menig
"
zwerveling
*
of
uitgeput
/
rreizi
-
ger
*,
die
moede
en
mat
—
(
ook
platzak
?)
niet
wist
waar
hij
de
vermoeide
ledematen
zon
uitstrekken
,
heeft
hij
uit
den
nood
gered
,
en
hem
een
goedkoop
verblijf
ver
-
schaft
.
Een
meewarig
landbouwer
in
de
nabijheid
had
er
zelfs
stroo
in
laten
bren
-
gen
en
zoo
'
t
nachtverblijf
aldaar
meer
dragelijk
gemaakt
.
Kwamen
de
reizigers
nu
,
dan
vonden
zij
hun
bedje
opgemaakt
.
Is
nu
'
t
vermoeden
zoo
vreeselijk
ge
-
"
waagd
,
dat
de
een
of
andere
kwSjongen
uit
vaardigheid
*
het
stroo
in
brand
ge
-
stoken
heeft
?
Intnsschen
de
boom
is
bewaard
gebleven
,
en
dat
is
ons
—
Goddank
—
een
steen
van
'
t
hart
!
Met
een
vrij
wat
ruimer
hart
verlieten
wij
het
tooneel
des
onheili
dan
toen
wij
er
heen
stormden
.
De
avond
-
lucht
was
griezelig
—
de
ramp
had
die
griezeligheid
verergerd
en
met
bijna
even
groote
treden
haastten
wij
ons
huiswaarts
.
—
De
opmerking
konden
we
nog
maken
—
dat
de
ramp
van
den
een
—
de
vreugde
van
den
ander
kan
zijn
—
want
:
de
veei
-
raan
en
de
veerknecht
maakten
goede
zaken
I
zuster
,
wat
hebt
gij
vreeselijke
zaken
moeten
uitstaan
1
Doch
than
»
zal
voor
u
beiden
weer
eeu
betere
tijd
aanbreken
;
ik
zal
ii
rijkelijk
tegemoetkomen
voor
al
den
koraccr
,
dien
gij
hebt
uitgestaan
.
Leentje
,
morgen
is
'
t
Kerstmis
de
heerlijke
gedenkdag
van
het
groote
liefdewerk
Gods
,
en
daaro.n
heerschen
er
jubeltonen
daarom
juicht
men
vervuld
met
hemelsctie
vreugde
,
zooverre
Christus
'
naam
bekend
is
en
vereerd
wordt
.
Ook
in
het
kleine
kamertje
der
moeder
zal
het
goddelijk
Kindje
zijn
intocht
hon
-
den
.
Kom
,
zuster
,
kom
,
laten
wij
haastig
het
noodige
aankoopen
om
onze
goede
moeder
d&armede
te
verrassen
,
v
Met
deze
woorden
trok
hij
zijne
zuster
voort
.
Dan
werden
de
gewenschte
inkoopen
ge
-
daan
,
welke
door
een
commissionair
bezorgd
werden
.
Lena
moest
echter
vooruitioopen
om
de
moeder
gerust
t
«
stellen
,
die
wegens
het
lang
uitblijven
harer
dochter
natuurlijk
ongerust
moest
worden
,
en
haar
de
blijde
boodschap
te
brengen
,
terwijl
Karel
en
de
commissionair
te
samen
de
aangewezen
wo
-
ning
opzochten
.
Een
uurtje
later
zat
Karel
met
zijne
moeder
hand
in
hand
in
het
behagelijk
verwarmd
kamertje
,
en
verhaalde
vroolijk
van
zijne
lange
reizen
in
de
nieuwe
we
-
reld
,
en
de
avonturen
,
welke
hij
daar
be
-
leefd
had
:
hoe
htj
door
de
.
welwillend
-
heid
van
zijn
overleden
principaal
een
wel
-
hebbend
man
was
geworden
,
in
'
t
bezit
van
groote
industreele
etablissementen
,
en
eindelijk
hoe
hij
het
daar
ginds
niet
langer
had
kunnen
uithouden
,
daar
hij
zoo
vurig
verlangde
zijne
goede
lieve
moecer
aan
het
hart
te
drukken
.
♦
Vergeef
het
mij
,
liefste
moeder
,*
zéide
hij
.
daar
ik
u
in
zoo
geruimen
tijd
niets
van
mij
liet
vernemen
,'/
en
neigde
met
deze
woorden
het
hoofd
aan
de
borst
der
goede
vrouw
vergeving
voor
de
ijdelheid
uw
»
zoons
,
die
slechts
als
een
rijk
man
wilde
terugkeeren
om
mijne
verwanten
,
die
mij
steeds
als
iemand
beschouwden
,
die
nergens
voor
te
gebruiken
was
,
en
het
nooit
tot
iets
zou
brengen
,
te
toouen
.
dat
ik
een
geheel
ander
persoon
ben
dan
men
meende
.
Moeder
,
ik
heb
mijn
doel
bereikt
,
maar
gij
,
gij
hebt
zwaar
geleden
en
ik
moet
tot
mijn
innig
leedwezen
erkennen
,
dat
ik
voor
een
ruim
gedeelte
de
schuld
daarvan
draag.Doch
ik
zal
trachten
alles
weer
goed
te
maken
,
ik
heb
besloten
mijne
zaken
aan
een
procuratiehouder
op
te
dragen
en
hier
bij
u
te
blijven
,
mijn
geliefden
,
om
u
tegen
uwe
vijanden
te
besehutten
,'/
eindigde
de
goede
zoon
,
en
de
teedere
moeder
wischte
de
tranen
van
de
wangen
,
die
over
-
vloedig
uit
de
oogen
vloeden
,
en
streek
liefkozend
over
de
zwarte
lokken
van
ha
-
ren
braven
zoon
.
Lena
was
intnsschen
bezig
het
avond
-
eten
gereed
te
maken
en
plaatste
hare
dampende
schotels
op
den
disch
.
Vroolijk
en
welgemoed
namen
alle
drie
plaats
en
met
het
grootste
genoegen
werd
het
voor
-
treffelijk
maal
genuttigd
.
«
Eere
zij
aan
God
in
den
hooge
,
envrede
op
aarde
!
ian
de
menschen
,
die
vangoeden
wil
zijn
,»
sprak
moeder
Prancisca.#Hoe
zal
ik
u
beter
danken
voor
al
hetgoede
,
dat
gij
mij
vandaag
thuiszendt
,
dan
voor
u
de
eere
te
brengen
,
die
u
toekomt
?
Geraakte
ik
nu
nog
op
goeden
voet
metmijne
zuster
,
dan
zou
ik
op
het
schooneKerstfeest
niets
meer
kunnen
verlangen.Thans
*
*
Hoor
eens
I
Wat
is
dat
?
riep
Lena
verschrikt
uit
,
terwijl
zij
lich
naar
het
raam
haastte
.
«
Mijn
God
,
er
is
brand
!
En
'
t
moet
zeer
erg
zijn
,
want
er
wordt
storm
geluid
.
O
wat
een
ongeluk
in
dezen
heiligen
nacht
!*
Geheel
ontsteld
traden
|
ook
moeder
en
zoon
aan
'
t
venster
.
Leentje
had
goed
gehoord
,
de
zware
dofTe
tonen
der
alarmklok
dreunden
door
de
stilte
van
den
nacht
.
Thans
werd
het
levendig
op
straat
,
overal
hoorde
men
brand
!
roepen
,
en
tal
van
bewoners
ijlden
hunne
huizen
uit
.
//
Waar
is
de
brand
?»
vroeg
Karel
aan
iemand
,
die
haastig
voorbi>nelde
.
//
Bi
'
den
rentenier
Wühler
in
de
Floog
-
straat
,»
werd
er
haastig
geantwoord
,
en
dan
ijlde
de
man
verder
.
*
Barmhartige
GoJ
!
*
kreet
juffrouw
Dernau
en
viel
achterover
in
haren
stoel
.
//
Dat
is
Gods
strafgerecht,'/meende
Lena
terwijl
een
zware
huivering
haar
over
de
leden
liep
.
Ook
Karel
was
diep
aangegrepen
,
toen
hij
vernam
,
dat
dit
ongeluk
zijn
oom
Herman
getroffen
had
.
Al
had
hij
zijne
moeder
ook
nog
zoo
schandelijk
bedrogen
,
en
al
had
tante
Lise
hare
zuster
met
hoon
en
smaad
de
deur
gewezen
,
toch
werd
de
stem
des
bloeds
en
van
innig
medelijden
geweldig
in
hem
wakker
geschud
,
de
stem
der
christelijke
naastenliefde
,
en
na
een
kort
woordje
met
moeder
en
zusier
gewis
-
seld
tb
hebben
,
spoedde
ook
hij
zich
naar
den
brand
.
Toen
Karel
in
de
Hoogstraat
aankwam
,
was
de
brandweer
druk
aan
'
t
werk
,
doch
het
ontketend
element
had
reeds
zooveel
terrein
gewonnen
,
dat
men
bij
den
eersten
aanblik
reeds
ontwaarde
,
dat
er
aan
redden
niet
te
denken
viel
,
zoodat
de
pogingen
der
brandweer
alleen
daarheen^gericht
wer
-
den
om
de
naburige
panden
te
redden
.
Eensklaps
liep
de
getroflen
reLtenier
vol
wanhoop
door
de
menigte
heen
,
en
brak
in
een
vreeselijk
gejammer
uit
over
zijne
ongelukkige
vrouw
,
die
zich
nog
in
het
brandende
huis
moest
bevinden
.
Met
ontzetting
vernamen
dit
de
omstan
ders
,
want
allen
was
'
t
maar
al
te
duide
-
lijk
,
dat
de
beklagenswaardige
vrouw
redde
-
loos
verloren
was
,
daar
het
menschelijker
wijze
gesproken
,
volkomen
onmogelijk
moest
geacht
worden
haar
hulp
te
bieden
.
Terwijl
alle
blikken
op
het
brandend
huis
gevestigd
waren
en
langs
alle
zijden
luide
jammerkreten
gehoord
werden
,
zag
men
eensklaps
eene
krachtige
raannenge
-
stalte
eene
ladder
opklimmen
die
tegen
het
brandende
huis
geplaatst
was
.
De
algemeene
verbazing
,
de
bewondering
van
allen
volgden
hem
,
terwijl
de
menigt
»
hem
ademloos
nastaarde
.
Eensklaps
heesch
de
man
zich
op
een
venstei'dorpel
der
eerste
verdieping
en
een
oogenblik
later
was
hij
verdwenen
.
Seconden
vergingen
,
een
minuut
,
twee
minuten
....
reeds
wanhoopte
men
,
toen
de
moedige
jongman
eensklaps
weer
in
de
vensteropening
verscheen
met
eene
bewustelooze
vrouw
op
de
armen
.
"
Een
touw
!
Een
touw
!"
riep
hij
de
menigte
toe
,
'/
doch
haast
u
,
er
is
nog
een
tweede
persoon
hier
,
en
de
bovenverdieping
dreigt
elk
oogenblik
in
te
storten
.
Snel
als
de
bliksem
klauterde
een
brand
-
weerman
de
ladder
op
,
om
het
touw
te
brengen
,
dat
de
redder
de
ongelukkige
vrouw
om
het
lichaam
sloeg
ora
haar
dan
langzaam
naar
beneden
to
laten
.
'/
Een
krachtige
waterstraal
naar
deze
zijde
!'/
riep
hij
dan
weer
naar
beneden
,
en
liep
opnieuw
het
gebouw
binnen
,
dat
op
'
t
punt
was
in
te
storten
.
De
slangen
werkten
met
geweld
en
wier
-
pen
hare
stralen
sissend
naar
de
aangewe
-
zen
ruimte
.
Nog
verliepen
er
enkele
oogenblikken
,
terwijl
er
onder
de
wachtende
menigte
de
diepste
stilte
heerschte
,
en
slechts
het
knapperen
der
vlammen
en
het
gesis
dèr
waterstralen
,
die
met
kracht
naar
boven
werden
geworpen
,
gehoord
werd
.
Eensklaps
brak
er
een
storm
van
toe
-
juichingen
los
;
ook
de
tweede
vrouw
,
die
nog
daarboven
was
,
had
de
koene
man
ge
-
red
.
De
onverschrokken
vreemdeling
daalde
met
haar
de
ladder
af
,
en
nauwe
-
lijks
had
hij
den
vasten
bodem
bereikt
,
of
de
bovenverdieping
stortte
reeds
met
geweld
naar
beneden
.
//
God
zij
gedankt
!'/
klonk
het
op
ont
-
roerden
toon
uit
den
mond
der
aaawezigen
Dernau
,
want
hij
was
het
,
die
de
beide
vrouwen
uit
de
vlammen
gered
had
,
gaf
order
de
ongelukkige
slachtoffers
naar
de
woning
zijner
moeder
te
brengen
.
De
eene
zoowel
als
de
andere
had
het
bewustzijn
verloren
.
De
oudste
was
de
vrouw
des
renteniers
,
de
andere
Maria
Steinhauer
.
Beiden
werden
naar
de
armzalige
woning
van
juffrouw
Dernau
gebracht
.
/'
O
ondoorgrondelijke
raadsbesluiten
Gods
!
zegde
moeder
Erancisca
.
In
geluk
en
voor
-
spoed
badend
,
stiet
Elise
hare
zuster
de
deur
uit
,
bij
wie
zij
thans
,
op
hare
beurt
een
betreurenswaardig
slachtofl'er
geworden
,
een
veilig
toevluchtsoord
vindt
,
bij
den
braven
zoon
,
die
haar
van
den
vuurdood
gered
heeft
\"
Lena
verstrekte
de
ongelnkkigen
,
die
zware
brandwonden
bekomen
hadden
,
de
teederste
zorgen
.
Eensklaps
trad
Karel
binnen
,
in
gezel
-
schap
van
zijn
oom
,
die
onder
dezen
ver
-
schrikkelyken
ramp
vreeselijk
was
terneer
-
geslagen
.
Als
een
apathische
vleeschklomp
liet
hij
zich
op
een
stoel
nedervallen
en
staarde
met
een
paar
onvaste
blikken
uit
zijne
verwilderde
oogen
.
Een
oogenblik
later
was
de
ijling
»
ontboden
dokter
ook
daar
,
de
geneesheer
Schallberg
,
een
reeds
bejaard
en
eerbied
-
waardig
man
.
welke
mevrouw
Wiihler
had
opgeloopen
,
bedenkelijk
het
hoofd
schudde
.
Eindelijk
wendde
hij
zich
tot
Karel
.
/'
Mijnheer
,"
zegde
hij
.
*
menschelijke
hulp
kan
niet
meer
baten
.
Door
den
hemel
,
zou
een
wonder
moeten
gewrocht
worden
om
de
uitdoovende
levenskrachten
in
dit
lichaam
te
bewaren
.
Ik
geloof
zelfs
niet
.
dat
mevrouw
Wiihler
nog
tot
het
bewustzijn
zal
wederkeeren
:
laat
onmiddellijk
een
priester
ontbieden
.
Nauwelijks
had
de
arts
deze
woorden
gesproken
of
moeder
Erancisca
viel
zuchtend
voor
het
bed
barer
zustér
op
de
knieën
neder
,
en
bedekte
hare
hand
met
de
vurigste
kussen
.
"
Gij
zult
dan
het
woord
der
verzoening
niet
meer
mogen
uiten
*
zegde
zij
,
vgij
zult
uit
deze
wereld
scheiden
zonder
u
met
mij
verzoend
te
hebben
!
O
mijn
God
,
duld
dat
niet
!
Neen
,
duld
dat
niet
!'/
En
alsof
de
hemel
hare
smeekbede
aan
-
hooren
wilde
,
opende
op
dat
oogenblik
mevrouw
Wahler
de
oogen
en
staarde
om
zich
heen
.
"
Waar
ben
ik
?"
klonk
het
nauwelijks
hoorbaar
van
hare
lippen
.
"
Elise
,
beste
zuster
,
bij
Erancisca
zijt
gij
Staar
mij
toch
zoo
verbaasd
niet
aan
,
Elise
,
gij
kent
mij
toch
wel
!"
"
Zeker
,
zeker
Erancisca
,
maar
te
laat
;
'
t
is
te
laat
goede
zuster
,
'
t
wordt
nacht
,
«
antwoordde
de
ongelukkige
op
zachten
toon
.
O
,
vergeef
mij
toch
al
het
ongelijk
,
dat
ik
u
heb
aangedaan
in
mijn
ijdelen
en
harte
-
loozen
trots
."
'/
Rteds
lang
heb
ik
u
alles
in
de
stille