Tekstweergave van CNA_1914-01-01_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Vanaf
1
No
veinlber
Is
aan
de
GELDERSCHE
ROOMBOTERFABRÏEK
VERKRIJGBAAR
:
GepsteBrt
liaUiïïije
li
per
Literflesch
II
et
.
(
Deze
melk
is
bijzonder
aantelievelen
voor
klnfleren
.)
GepastBisertfi
tecteriëiïïije
rooDi
per
'
4
L
.
flesch
(
met
cartonsluiting
)
20
et
.
Aanbevelend
,
GEBRS
.
KLEIN
.
-
^
ê^if.vDorpsveete
.
Er
bestond
reedslang
een
dorpsveete
tusschen
debewoners
van
Kortenaar
en
die
vanhet
naburige
Aarlanderveen
.
Ditbieelc
weer
,
toen
gisteren
eenigebewoners
van
eerstgenoemd
dorp
te
Aarlanderveen
waren
en
met
re
-
voiversctioten
werden
ontvangen
en
zekere
K
.-;
uit
Teraar
in
den
hals
getrofien
en
naar
het
academischziekenhuis
te
Leiden
werd
vervoerd
.
Gisterenavond
trokken
als
ver
-
volg
hierop
een
twintigtal
personenuit
Aarlanderveen
gewapend
metrevolvers
over
de
grens
.
Daar
zeniemand
ontmoetten
^
werden
deruiten
van
een
arbeiderswoning
teKortenaar
ingeworpen
en
later
opeen
bewoner
een
revolverschot
gelost
.
,,,-
,,,,.
.
i
™,,
,,,
Stopgezet
.
De
fir
^*^
Su
^
Co
.,
metaalwarenfabriek
te
Tiel
heeft
aan
haar
personeel
kennis
gegeven
dat
de
fabriek
met
ingang
van
1
Januari
a.s
.
tot
nadere
aankondiging
wordt
stopgezet
,
daar
zij
niet
kan
inwilligen
de
gestelde
eischen
in
zake
verhooging
loon
en
invoering
van
den
vrijen
Zaterdag
middag
.
Het
aantal
werklieden
bedraagt
on
-
geveer
160
.
Een
testament
.
Naar
het
Hbld
-
mededeelt
,
heeft
de
onlangs
over
-
leden
kapitein
Pabst
van
het
4e
re
-
giment
veld
-
artillerie
bij
testamen
-
taire
beschikking
bepaald
dat
aan
alle
pndeiiofficieren
van
de
door
hem
-
Vfgr^ommandeerde
batterij
en
aan
het
personeel
van
den
regi
-
mentstaf
,
dat
onder
hem
heeft
ge
-
diend
toen
hij
nog
kapitein-adjudant
was
,
een
bedrag
van
f200
zal
worden
uitbetaald
;
ook
zijn
oppas
-
ser
krijgt
dit
en
is
tevens
eigenaar
geworden
van
het
rijwiel
van
den
overledene
.
Hei
paard
is
,
eveneens
ingevolge
het
testament
,
doodge
-
schoten
en
bij
het
kazerneterrein
te
Ede
begraven
.
Eenontzettenderamp
.
Te
Calumet
in
den
staat
Michigan
,
heeft
zich
op
den
voor
-
avond
van
Kerstmis
een
ontzettend
drama
afgespeeld
.
In
een
der
ge
-
bouwen
van
de
stad
.
waren
meerdan
700
personen
om
een
Kerst
-
boom
verzameld
toen
er
plotseling„brand
!
brand
!"
werd
geroepen.Een
vreeselijke
paniek
ontstond
,
dieten
gevolge
'
had
,
dat
niet
minderdan
80
personen
(
75
vrouwen
enkinderen
en
5
mannen
)
er
het
levenbij
lieten
.
De
politie
doet
ijverig
nasporin
-
gen
om
den
man
die
verantwoor
-
delijk
is
voor
de
vreeselijkste
ramp
,
die
voorgevallen
is
sedert
den
scha;iwburgbrand
te
Chicago
nu
tien
jaar
geleden
en
waarbij
500
personen
omkwamen
,
te
achterhalen
.
Men
gelooft
dat
hij
een
Hongaarsch
mijnwerker
is
.
Buiten
verantwoordelijkheid
der
Redactie
.
Mijnheer
de
Redacteur
.
Van
bevriende
zijde
werd
mij
uw
blad
van
20
dezer
toegezonden
,
waarin
een
zich
noemende
„
anti
"
stelling
neemt
tegen
de
actie
voor
de
plaatselijke
keuze
,
op
een
wijze
,
waar
ik
tegen
wensch
te
protes
-
teeren
in
de
eerste
plaats
als
ge
-
heelonthouder
.
Ik
vraag
dan
ook
eenige
ruimte
in
uw
blad
om
dit
der
een
pet
te
voorschijn
kwamen
droeg
een
dichtgeknoopten
groenen
jas
en
liep
met
beide
handen
in
zijn
broekzak
de
menigte
onverschillig
en
gluipend
aan
te
staren
.
Toen
zij
de
kade
een
eind
weegs
'
waren
opgegaan
keken
zij
oplet
-
tend
naar
de
kleine
steegjes
,
die
allen
op
gindsche
haven
uitliepen
,
tot
de
grijsaard
eindelijk
zijn
mak
-
ker
een
paar
woorden
toevoegde
en
zij
beiden
een
onaanzienlijk
,
smal
,
donker
steegje
instapten
.
Aan
een
verveloos
,
bouwvallig
huis
,
voor
welks
glazen
deur
achter
de
smerige
roodegordijnen
,,
hier
logeert
men
en
houdt
men
comme
-
salen
"
te
lezen
stond
,
hield
de
grijs
-
aard
als
gids
op
.
Eene
oude
ge
-
bochelde
vrouw
deed
open
en
stak
haar
gelaat
er
buiten
als
een
roof
-
vogel
naar
aas
tusschen
de
traliën
.
Toen
zij
de
twee
vreemdelingen
had
opgenomen
liet
zij
hen
binnen
-
komen
en
bracht
deze
zonder
een
woord
te
spreken
dooreen
smallèii
vunzigen
gang
in
eene
kamer
.
Een
paar
wrakke
tafeltjes
tegen
de
vuil
berookte
wanden
en
eene
ronde
tafel
protest
nader
te
motiveeren
.
Waar
tevergeefs
in
het
geheele
stuk
gezocht
wordt
naar
een
zake
-
lijke
bestrijding
van
het
onderwerp
,
die
anti
blijkens
het
opschrift
wilde
leveren
,
is
het
één
doorloopende
verdachtmaking
en
grove
insinuatie
,
waarvan
het
stuk
getuigenis
aflegt
,
is
het
slechts
een
opzettelijk
neer
-
halen
van
een
anders
overtuiging
,
die
niet
de
zijne
is
,
afgezien
nog
van
de
hopelooze
verwarring
,
die
het
lezen
van
dit
stuk
veroorzaakt
bij
hen
,
voor
wie
het
bestemd
is
.
Waarlijk
men
moet
„
nattigheid
"
voelen
,
men
moet
wel
van
te
voren
goed
overtuigd
zijn
,
dat
de
uitslag
der
te
voeren
aktie
in
zake
plaat
-
selijk
verbod
schitterend
zal
zijn
,
als
men
met
zulke
argumenten
!!
voor
den
dag
durft
komen
.
Zeker
,
wij
geheel-onthouders
zijn
veel
gewoon
,
wij
weten
bij
onder
-
vinding
,
dat
het
drankkapitaal
als
het
zijn
zoete
winsten
bedreigd
ziet
voor
niets
staat
,
zelfs
de
weten
-
schap
uitbuit
ten
bate
van
zijn
be
-
drijf
,
en
waar
anti
me
doet
denken
aan
een
der
geïnteresseerden
bij
dat
drankkapitaal
is
het
verklaar
-
baar
dat
zoo
krom
zijn
sprongen
zijn
,
als
die
van
een
kat
,
die
in
benauwdheid
zit
.
En
daarom
be
-
grijp
ik
het
volkomen
dat
anti
zijn
pijlen
richt
op
ons
geheelonthouders
en
met
grof
geschut
tegen
ons
als
zijn
meest
gevaarlijke
tegenstanders
te
velde
trekt
.
Jammer
slechts
voor
hem
,
dat
het
ons
zoo
bitte
^;
weinig
deert
en
ons
de
diepe
overtuiging
schenkt
,
dat
wij
op
den
goeden
weg
zijn
,
ondanks
het
gemis
van
een
krachtigen
wil
om
het
glaasje
te
laten
staan
als
het
ons
aange
-
boden
wordt
,
ten
spijt
van
uw
infame
beschuldiging
dat
wij
wil
-
looze
individuen
of
f
utlooze
dweepers
zijn
.
Ik
tart
anti
zijn
slot-alinea
,
waarin
hij
het
zoo
beeldsprakig
heeft
over
die
suikerpot
,
die
moe
-
der
wegsluiten
moet
,
opdat
de
kin
-
deren
haar
niet
leegsnoepen
,
met
voorbeelden
te
bewijzen
dat
daarom
wij
geheelonthouders
zijn
.
Waarom
wij
dan
wel
geheelont
-
houders
zijn
,
ja
juist
m'n
waarde
anti
,
ter
wille
van
die
slappe
,
wil
-
looze
individuen
,
zooals
gij
de
slachtoffers
van
het
alcoholisme
gelieft
te
noemen
,
terwille
van
die
ontelbare
slachtoffers
,
terwille
van
millioenen
en
millioenen
kinderen
en
vrouwen
wier
leed
en
ellende
niet
te
peilen
,
wier
te
kort
aan
le
-
vensgeluk
niet
te
doorvoelen
is
,
ter
wille
van
die
duizenden
,
die
daar
jaarlijks
in
de
gevangenis
zuchten
,
in
de
krankzinnigen
gestichten
op
-
gesloten
,
naar
de
tuchthuizen
opge
-
zonden
of
der
prostitutie
prijsgegeven
worden
.
Wij
zijn
geheelonthouders
krachtens
een
gemeenschaps
-
en
solidariteitsgevoel
met
aie
massa
,
die
,
sedert
het
alcohol-gevaar
een
maatschappelijke
icwaal
geworden
is
,
reeds
een
drietal
eeuwen
vergiftigd
wordt
.
En
daarom
ontleenen
wij
het
recht
om
het
geheele
volk
op
te
roepen
,
het
duidelijk
en
klaar
voor
oogen
te
zetten
,
in
welk
een
poel
van
ellende
het
geraakt
is
door
het
alcoholisme
,
om
het
de
blind
-
doek
der
onwetendheid
,
onverschil
-
ligheid
en
berusting
af
te
rukken
en
verheldering
en
bewustheid
en
eigenwaarde
daarvoor
in
de
plaats
te
geven
,
en
dat
in
den
strijd
om
het
bereikbare
van
een
alcoholvrije
met
een
ijzeren
komfoor
in
het
midden
,
eenige
stoelen
van
ver
=
schillenden
vorm
,
een
bedstede
die
voor
buffet
diende
en
waarin
een
paar
karaffen
,
gebroken
glaasjes
en
flesschen
stonden
,
dit
was
de
ge
-
lagkamer
van
het
logement
.
De
reizigers
plaatsten
zich
in
den
donkarsten
hoek
van
het
vertrek
,
bestelde
een
paar
glazen
jenever
en
ontdeden
zich
van
hunne
hoeden
en
bagaje
.
De
oude
reiziger
lag
beide
elle
-
bogen
op
tafel
en
zeide
,
valsch
lachende
:
„
Zie
zoo
,
welkom
in
het
lieve
vaderland
nu
zijn
we
waar
we
we
-
zen
moeten
;
hier
zijn
we
veilig
,
dus
snel
aan
'
t
werk
.
hoor
!"
„
Ja
,
ja
,
niet
zoo
haastig
,"
hernam
de
ander
knorrig
,
wanneer
men
dat
ondekte
was
alles
verloren
.
Ik
ben
immers
hier
zoo
bekend
!"
„
Kom
,
kom
!
Geene
zwakheid
!
ik
heb
onderweg
reeds
gemerk
dat
je
mij
graag
had
willen
ïoozen
,
zoo
je
er
mogelijkheid
toe
gezien
hadt
.
Wordt
vervolgd
.
maatschappij
,
uw
likeurtje
en
wijntje
,
uw
afschuwelijke
drinkgewoonte
dus
in
gevaar
komt
,
ik
stem
het
u
vol
-
komen
toe
en
zou
waarlijk
het
oogenblik
zegenen
,
waarop
'
dat
van
ideaal
tot
.
.
werkelijkheid
.,
geworden
zal
zijn
.
^
Ml
.
J
^
Maar
,
^
at
ge
'
Vèrdef
;
1t
het
niet
ergerlijk
te
zien
,
hoe
het
bestaans
-
recht
van
de
bij
de
drank-industrie
betrokkene
wordt
bedreigd
en
ge
-
genegeerd
,
hoe
dat
bedrijf
zelf
in
miscrediet
is
gebracht
.
Waarlijk
uw
medelijden
met
die
tienduizenden
die
in
deze
industrie
hun
jammervol
bestaan
vinden
is
roerend
,
als
er
niet
een
yalschen
toon
in
gehoord
werd
,
want
niet
waar
het
bedrijf
zelf
is
in
mis
-
crediet
gebracht
.
Zeker
er
vvordt
een
bestaansrecht
bedreigd
,
maar
ge
vergeet
,
dat
de
zegepraal
van
het
ideaal
der
ont
-
houders
niet
plotseling
als
een
revolutie
de
maatschappij
alcohol
-
vrij
zal
maken
,
maar
langs
den
weg
der
evolutie
,
der
langzame
,
gesta
-
dige
ontwikkeling
de
gewoonte
en
zeden
der
menschheid
veranderen
zal
.
En
in
de
plaats
der
alcohol
-
industrie
zal
zeker
bij
een
opheffing
van
het
peil
der
samenleving
een
nuttiger
en
minder
verderfelijker
industrie
komen
.
En
ik
schroom
zelfs
niet
te
zeggen
,
dat
om
de
wille
onzer
geheele
maatschappij
,
het
welzijn
en
levensgeluk
van
millioenen
,
het
belang
van
een
heel
kleine
minderheid
niet
zoo
waarde
-
vol
is
.
ik
vraag
u
dan
,
of
ge
ter
wille
van
die
velen
,
die
in
de
pros
-
titutie
hun
luguber
bestaan
vinden
als
bordeelhouders
en
dergelijken
,
de
prostitutie
zelf
zou
sanctioneeren
?
Maar
in
gemoede
,
anti
,
wat
heeft
uw
bestrijding.van
dat
standpunt
der
onthouders
vol
„
schlagende
"
argumenten
te
maken
met
de
aktie
voor
plaatselijk
verbod
,
waarin
drankbestrijders
van
elke
richting
broederlijk
samengaan
,
waarin
de
voorstanders
der
matigheid
strijden
met
de
onthouders
?
Hierin
juist
ligt
de
verwarring
brengende
strek
-
king
van
uw
stuk
,
waar
dit
saam
-
gaan
toch
bewijst
,
dat
bij
invoering
van
het
recht
der
plaatselijke
keuze
de
drinkgewoonten
nog
niet
tot
het
verleden
zullen
behooren
,
maar
al
-
leen
aan
de
bevolking
eener
plaats
de
beschikking
zal
geven
over
het
al
of
niet
doen
voortbestaan
van
die
verpestende
kroegen
en
drink
-
gelegenheden
.
Dat
het
volk
van
ellce
ricliting
daarin
mag
beslissen
is
m.i
.
een
gezonde
democratische
eisch
,
en
heeft
met
partij-politiek
(
waarin
ge
in
uw
stuk
even
op
zinspeelde
)
niets
te
maken
.
Ge
moet
wel
versteend
van
conservatisme
zijn
,
als
ge
daarin
ziet
„
een
uiting
van
volks
-
souvereiniteit
met
een
mengling
van
een
minderwaardige
politiek
,
die
hengelt
naar
de
volks
-
gunst
",
och
ja
,
het
roode
Spook
voor
den
dag
gehaald
,
wellicht
helpt
ook
dat
een
handje
mee
.
Ik
zal
het
hierbij
laten
en
zeg
u
redactie
dank
voor
de
mij
verleen
-
de
ruimte
in
uw
blad
.
J
.
Brandon
.
Amsterdam
,
Dec
.
'
13
.
Iieuws
.
CULEMBORG
.
Geslaagd
voor
'
t
Mercuriusdiploma
Boekhouden
onze
stadgenoot
de
Heer
F
.
van
Heus
-
den
,
leerling
van
den
Heer
C
.
J
.
Potma
,
alhier
.
Verzet
tegen
de
politie
.
De
Recht
-
bank
te
Tiel
heeft
in
de
zaak
tegende
drie
Duitschers
,
verdacht
vanwederspannigheid
gepleegd
tegende
politie
te
Culemborg
,
rechtsin
-
gang
verleend
,
de
gevangenhouding
van
de
verdachten
gelast
en
de
zaak
naar
de
terechtzitting
verwezen
,
met
toevoeging
van
een
ambtshalveverdediger
;
deze
is
mr
.
S
.
Rink
te
Tiel
.
•
N
.
V
.
d
.
D
.
De
verkooping
van
straatmest,ier
en
modder
j.l
.
Maandag
vanwege
de
gemeente
gehouden
,
brachttotaal
op
f
377
.
Zooals
onze
lezers
uit
neven
-
staande
advertentie
kunnen
zien
isde
bij
al
onze
stadgenooten
zeker
welbekende
vereeniging
„
Nut
en
Ge
-
noegen
"
voornemens
Donderdag
8
Januari
a.s
.
haar
20
jarig
bestaan
feestelijk
te
herdenken
.
Tevens
blijkt
,
dat
de
netto
opbrengst
van
de
open
-
bare
uitvoering
,
waarop
een
afwisse
-
lend
programma
van
voordrachtenop
muzikaal
en
vocaal
gebied
zalworden
aangeboden
,
bestemd
is
voor
de
Culemborgsche
Huishout
en
Industrieschooi
,
een
instelling
waarop
Culemborg
trotsch
mag
zijr
,
en
die
gedurende
haar
bestaan
duidelijk
heeft
bewezen
werkelijk
in
een
behoefte
te
voorzien
.
We
mo
-
gen
zeker
wel
uitgaan
van
de
veronderstelling
,
dat
ieder
door
het
nemen
van
een
of
meer
kaarten
de
dames
-
leden
van
Nut
en
Ge
-
noegen
"
zal
willeh
verrassen
en
tegelijkertijd
een
steentje
zal
willen
bijdragen
tot
onderhoud
van
de
zoo
nuttige
instelling
Culemborgsche
Huishoud
-
en
Industrieschooi
.
Voor
zoover
nog
noodig
wekken
wij
on
=
ze
lezers
gaarne
op
door
bijwoning
van
genoemde
uitvoering
blijkt
te
geven
van
hunne
belangstelling
en
waardeering
.
Het
vollcspetitionnement
voor
plaat
-
selij/ce
Iceuze
—
Binnen
enkele
dagen
zullen
aan
de
Culemborgsche
Mannen
en
Vrouwen
voor
23
jaar
en
ouder
de
lijsten
-
van
bovengenoemde
adres
-
beweging
worden
aangeboden
.
De
volgende
clausule
zal
,
naar
wij
ver
-
nemen
ter
teekening
worden
gege
-
ven
„
Ondergeteekenden
,
allen
inge
-
zetenen
van
Culemborg
,
machtigen
het
„
Nederlandsche
Comité
voor
Plaatselijke
Keuze
"
om
namens
hen
aan
Hare
Majesteit
de
Koningin
te
verzoeken
,
de
drankwet
zoodanig
te
wijzigen
,
dat
:
aan
de
mannen
en
vrouwen
van
23
jaar
en
ouder
in
een
plaats
ge
-
legenheid
worde
gegeven
bij
stem
-
ming
zich
uit
te
spreken
over
be
-
perking
op
opheffing
der
inrichtin
-
gen
voor
drankverkoop
(
vergunnin
-
gen
"
of
„
vergunningen
en
verloven
")
ter
plaatse
;
en
,
wanneer
3/4
der
uitgebrachte
stemmen
zich
daarvoor
verklaard
en
de
Regeering
daartegen
geen
bezwaar
heeft
,
tot
die
beperking
of
opheffing
worde
overgegaan
."
Burgerlijke
Stand
.
Van
23
tot
en
met
31Dec
.
1913
.
CULEMBORG
.
Geboren
:
Jan
Martinus
z
.
van
Willem
Adrianus
Smallenberg
en
Elizabeth
van
Doesburg
—
Abra
=
ham
Cornells
z
.
van
Jan
Borgstijn
en
Cornelia
Geertruida
van
Zanten
—
Maria
Sophia
d
.
van
Daniel
Johannes
Louws
en
Geertruida
Jo
-
hanna
Blijenberg
.
Overleden
:
Karel
van
Haren
58
j
.
wedn
.
Maria
Vermeulen
-
Geertruida
Jansen
72
j
.
geh
.
met
Martinus
van
Gasteren
—
Johanna
de
Beus
17
m
.
Artje
Antonia
Walbeek
20
m
.
—
Levenl
.
aangeg
.
z
.
van
Gerardusvan
Rijswijk
en
Maria
EngelinaSielhorst
—
Karel
van
Wiggen
2j
.
Laurens
Franciscus
Veld
16
m
.
Het
volgend
nummer
komt
dus
een
d
iQ/tei
'»
De
uitgevers
.
ADVERTENTIEN
.
***
Voor
de
talrijke
bewijzen
van
deelneming
,
ondervonden
bij
het
overlijden
onzer
Zuster
,
Behuwd
-
zuster
en
Tante
Mevr
.
de
Wed
.
F
.
A
.
NEIJBOER
geb
.
Prenger
,
be
-
tuigen
wij
onzen
hartelijken
dank
.
Namens
allen
:
C
.
A
.
NEIJBOER
.
Nijmegen
,
28
Dec
.
1913
.
■...
SSi
Heden
overleed
zacht
en
kalm
te
Clarens-Montreux
,
onze
geliefde
Zuster
en
Schoonzuster
Mejuffrouw
Cornelia
Joiianiia
m
den
Oever
in
den
34
jaren
Culemborg
.
ouderdom
van
ruim
G
.
E
.
D
.
LDIÏIKIELAARS-van
den
flever
.
A
.
T
.
J
.
IVI
.
LONIIVIELAARS
.
Glastonbury
.
Ifl
.
A
.
VAN
DEN
BEVER
.
24
December
1913
.
Eenige
en
aigemeene
kennisgeving
.
bestaat
ge
-
In
een
net
gezin
legenhetd
tot
INWONING
met
huiselijk
verkeer
en
vrije
slaaf
ï
kamers
voor
2
personen
.
Brieven
bureau
dezer
courant
.
Rekening
^
betref
-
fende
de
~
Huishoud
-
en
Industrieschooi
,
gelieve
men
zoo
spoedig
mogelijk
'
bij
ondergeteekende
in
te
dienen
."
H
.
FROMBERG
,
Penningmeester
.
De
ondergeteekenden
berichten
hiermede
aan
H
.
H
.
Graanhandelaren
dat
de
vrachtprijs
vanaf
Rotterdam
f
0.50
per
2000
K.G
.
verhoogd
is
.
"
h
.
KUILENBURG
.
A
.
M
.
KUILENBURG
.
H
.
A
.
VAN
MIDDELKOOP
.
Nuf
en
Genoegen
.
OPEHBAfiUnTVÖEli
ter
gelegenheid
van
het
20-jarig
bestaan
op
Donderdag
8
Jan
.
a.s
,,
in
de
Zaal
van
het
Hotel
„
DE
NIEUWE
BAK
".
Aanvang
8
uur
.
Nb
afloop
Bal
.
"
Prijzen
der
plaatsen
:
Ie
Rang
fl
.-,
2e
Rang
{
0.75
.
Plaatsbespreking
aan
de
Zaal
van
12
tot
2
uur
a
10
et
.
N.B
.
De
netto-opbrengst
komt
ten
bate
van
de
Culemborgsche
Huishoud
-
en
Industrieschooi
.
/
Te
Koop
aangeboden
een
zoo
goed
als
nieuwe
Vul
kachel
Te
bevragen
bureau
v
.
d
.
blad
.
|
Opmaken
van
Balansen
i
Inrichten
en
contróleeren
van
Administraties
Sijsteem
der
Internat
.
Freuhand
:
•
Vereinigung
.
|,
C
.
J
.
POTMA
Culemborg
.
Westersingel
,
Mr
.
C
.
I
H
wer
bek
wel
l
T
.
smt
hur
en
C
zijn
en
M
.
tro
vai
we
Z0
(
en
Za
vn
ne
:
ki
^
Ml
w
be
w