Tekstweergave van DBWD_1942-09-25_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
EERSTE.JAARGANG ~
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1942
N0.';33
DE BOMMELERWAARD
COMBINATIE VAN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLADEN IN DE BOMMELERWAARD
VERSCHIJNT IEDEREN VRIJDAGMORGEN.
ABONNEMENTSPRIJS f 0.50 PER KWARTAAL.
Onze agenten nemen steeds abonnementen aan.
Klachten over bezorging aan de administratie.
REDACTIE EN ADMINISTRATIE
Hoofdredacteur: H. KAASJAGER, Telefoon 129.
Administrateur: C P. LENSHOEK, Telefoon 24-
Plaatsverv.: A. H. G. THOMAS-Pekelharing, Telefoon 36.
ADVERTENT1ËN 7 CENT PER MILIMETER.
Bij contract speciale tarieven.
Vraag en Aanbod f 1.00; Personeel 85 cent & contant.
Copiën tot Donderdagsmiddags 12 uur in te zenden.
BEKENDMAKING.
De burgemeester van Zaltbommel
* brengt het volgende ter openbare
kennis: ■ "
Na daartoe bekomen machtiging
van den Commissaris der Provincie
Gelderland heb ik eervol ontslag ver¬
leend aan de wethouders J. Mooring
tn G. van der Leeden.
Namens de gemeente zeg ik aan ge¬
noemde heeren dank voor hetgeen zij
deden in het belang van de gemeente.
Na goedkeuring van genoemden
Commissaris is door mij Êenoemd tot
wethouder dezer gemeente de heer
W. Th, Vernede, Inspecteur der Di¬
recte Belastingen, Invoerrechten en
Accijjïzen.
Aan hem is speciaal opgedragen de
behartiging van de aangelegenheden
betref lende onderwijs en financiën.
Zaltbommel, 21 September 1942.
De burgemeester voornoemd,
.(get.) J. BOLL.
Spreekuur Burgemeester.
De burgemeester van Zaltbommel
maakt bekend, dat hij voor belang¬
hebbenden lederen dag te spreken is
ten stadhuize tusschen 11 en 12 uur.
Voor spoed- of bijzondere gevallen
is hij aldaar ook buiten genoemd uur
te spreken.
Zaltbommel, 21 September 1942.
De burgemeester voornoemd,
J. BOLL.
Kastanjes.
De burgemeester van Zaltbommel
maakt bekend, dat de Nederlandsche
Heide Mij. heeft aangesteld als agem
tot het in ontvangst nemen van kas¬
tanjes, eikels en beukenoten: de fa.
G. van Tuijl en Zonen, Oliestraat 50
ie Zaltbommel.
De volgende prijzen worden be¬
taald:
Kastanjes 4 cent per Kg netto.
Eikels 10 cent per Kg netto.
Beukenoten 30 cent per Kg netto.
Speciale uren voor ontvangst:
Woensdagmiddag 16—17 uur en
Zaterdagmiddag 14—-16 uur.
Zoo noodig ook andere dagen en
uren.
Zaltbommel, 23 September 1942.
De burgemeester voornoemd,
(get.) J. BOLL.
BEKENDMAKING.
Het Bureau van den Weermachts-
bevelhebber in Nederland deelt het
volgende mede:
Herhaaldelijk is geconstateerd, dat
burgers de plaatsen naderen, waar
vijandelijke vliegtuigen zijn neerge¬
stort of waar vliegt uigonderdeelen
verspreid liggen, om zich uitrustings¬
stukken of voorwerpen toe te eige¬
nen.
Hiertegen wordt dringend gewaar¬
schuwd.
Wie zich n.1. uitrustingsstukken van
vijandelijke vliegers, of onderdeden
of instrumenten van vijandelijke
vliegers toeeigent, en daardoor .voor¬
werpen, die tot den in de lucht be¬
haalden buit behooren aan de Duit-
sehe weerniacht onttrekt, onverschil¬
lig, of er sprake is van zaken die als
onbeteekenend voorkomen, begunstigt
hierdoor den vijand en kan met den
dood gestraft worden.
DOODVONNISSEN VOLTROKKEN.
Officieel word bekend gemaakt:
„Over de pij vonnis van het Duit-
sche Obergericht in het bezette Ne¬
derlandsche gebied van 31 Augustus
1942 ter dood veroordeelden Levie de
Groot, Jan Pieter Catoen en Heyman
■Herman Meyer, is heden de straf door
Jusilleeren voltrokken, nadat de
Rijksccimmissaris van zijn recht tot
gratie geen gebruik gemaakt had.
De Jood De Groot en Catoen waren
recidivisten, die 'reeds eerder tot
zware straffen waren veroordeeld. In
den nacht van 1 op 2 April 1942 heb¬
ben zij een groote inbraak gepleegd
in het distributiekantoor van Bever¬
wijk. De Jood Meyer, die eveneens
reeds eerder herhaaldelijk is veroor¬
deeld, was de voornaamste afnemer
van de gestolen kaarten en bonnen,
die tegen hooge prijzen in den sluik¬
handel verkocht zijn, zoodat zeer
groote schade ontstaan is voor de Ne¬
derlandsche levensmiddelenvoorzie-
ning".
veren rijksdaalders, guldens, halve
guldens, vijf-en-twmtig , centstukken,
en tien-centstukken, nikkelen stui¬
vers, bronzen twee-en-een-halve cen¬
ten en centen onder zich heeft, ver¬
plicht is, voorzoover de genoemde
munten sedert 1 Maart 1942 buiten
omloop zijn gesteld, deze uiterlijk
ö October 1942 in te leveren bh' een
der kantoren van de Nederlandsche
Bank NV., een postkantoor, een bij¬
kantoor der posterijen, een hulpkan¬
toor der posterijen of een poststation.
Degenen, die na afloop van den
hierboven voor de inlevering gestel¬
den termijn munten, welke sedert
1 Maart 1942 buiten omloop zijn ge¬
steld, onder zijn berusting krijgt, is
verplicht de munten uiterlijk den
derden dag na dien, waarop hij deze
ontvangen heeft, bij een der genoem¬
de instellingen in te leveren. Deze
verplichtingen gelden niet, voor zoo¬
ver degenen, die daaraan zou moeten
voldoen, van den secretaris-generaal
van het departement van Financiën
voor den afloop van de voor de in¬
levering gestelde termijnen schrifte¬
lijk vei gunning verkregen heeft om
bepaalde munten onder zich te hou¬
den. Voor de ingeleverde munten
wordt bij de inlevering de nominale
waarde aan den inleveraar vergoed
in gangbare Nederlandsche betaal¬
middelen.
Het niet nakomen van de hiervoor
opgelegde verplichtingen wordt ge¬
straft met hechtenis van ten hoogste
zes maanden of geldboete van ten
hoogste duizend gulden. De munten,
ten aanzien waarvan het strafbare
feit is begaan, worden verbeurd ver¬
klaard, ook indien zij niet aan den
vei oordeelde toebehooren. De bij dit
besluit stfafbaar gestelde feiten wor¬
den beschouwd als overtredingen.
INLEVERING VAN BUITEN
OMLOOP GESTELDE MUNTEN.
In de Nederlandsche Staatscourant
van Maandag is afgekondigd een be¬
sluit van de secretarissen-generaal
der departementen van Financiën en
van Justitie, waarbij is bepaald, dat
met ingang van heden ieder, die zil-
WEGËNS HULP AAN JODEN NAAR
HEI CONCENTRATIEKAMP.
De Rijkscommissaris vo.or de be¬
zette Nederlandsche gebieden (de
commissaris-generaal voor de Veilig¬
heid) deelt mede:
De volgende personen zijn wegens
begunstiging van joden gearresteerd
en naar een concentratiekamp over¬
gebracht:
De expediteur Hendrik Kamphuis
uit Epe en José Ravesteijun uit Rid¬
derkerk wegens het verbergen van
joden.
De expediteur Johanncs Suijker-
buijk uit Nispen wegens het smok¬
kelen van joden over de Belgische
grens. 11
De kleermaker Francïscus van
Beurden uit Rotterdam wegens het
verstrekken van vervalschte per¬
soonsbewijzen.
De verzekeringsagent Otto Isak
Hofman uit Rotterdam wegens ver¬
duistering van joodsche vermogens¬
waarden.
Het geheele vermogen van genoem¬
de persorten is verbeurd verklaard.
NA 1 OCTOBER SLUITEN DE
WIKKELS OM 5 UUR.
Regeling voor de wintermaanden.
Geen middagpauze.
In de Staatscourant van 18 Sep¬
tember 1942 zijn opgenomen een be¬
sluit tot wijziging van het Winkel-
sluitingshesluit 1941 en een nieuwe
uitvoeringsbeschikking daarvan waar¬
bij de secretaris-generaal van het
departement van handel, nijverheid
en scheepvaart met ingang van 1 Oc¬
tober 1942 wijziging brengt in de
thans van kracht zijnde regeling, in¬
zake de verplichte openstelling van
winkels in dien zin, dat alle winkels
in het algemeen op de werkdagen
voor het publiek geopend zullen moe¬
ten zijn van 10 tot 17 uur. Voor
andere dan de levensmiddelenzaken
blijft de vrijstelling der verplichting
voor den Maandag tot 13 uur ge¬
handhaafd. De nieuwe regeling zal
evenwel slechts gelden voor het tijd¬
vak van 1 October tot 1 April; voor
het overige deel des jaars blijft de
huidige regeling gehandhaafd.
De z.g. middagpauze zal dus komen
te vervallen, hetgeen noodzakelijk
was om vooral dat gedeelte van het
publiek, dat overdag in een vasten
werkkring werkzaam is, en dat prac-
tisch na het eindigen van den dage-
lijkschen arbeidstijd des avonds geen
.gelegenheid meer zal hebben tot 'het
doen inkoopen, de gelegenheid daar¬
toe in het middaguur te bieden. Ver¬
wacht mag worden, dat de winke¬
liers, wier arbeidstijd eenigszins ver-
kort is en voor wie de verplichte
openstelling hunner winkels thans
één uur later een aanvang zal nemen
en één uur vroeger zal eindigen, te
dezen hun dienende taak zullen ver¬
staan.
Vorenbedoelde regeling heeft de
strekking, rekening te houden met de
zuinigheid, welke in den komenden,
winter ten aanzien van het verbruik
van electrïsch licht, gas en brand¬
stoffen zal dienen te worden betracht.
Het winkelpersoneel zal voorts een
redelijke mogelijkheid krijgen om nog
vóór het invallen der duisternis zijn
woning te bereiken.
Waar het tijdstip, waarop de ver¬
plichting tot openstelling van winkels
eindigt, bijna een half uur vóór- het
vroegste tijdstip v^n zonsondergang
ligt, volgt hieruit, dat bedoelde ver¬
plichting geen bezwaren meer zal
kunnen doen rijzen met betrekking
tot de naleving der verduisterings¬
voorschriften; het verleenen van ont¬
heffing om deze reden zal dus voort¬
aan niet meer noodig zijn.
In de regeling inzake de vacantie
van winkelier en winkelpersoneel is
in dien zin wijziging gebracht, dat
voor wat betreft de levensmiddelen¬
zaken voortaan ontheffing zal kun¬
nen worden verleend hetzij voor niet
meer dan tweemaal ten hoogste zes,
hetzij voor niet rnee*r dan driemaal
ten hoogste vier achtereenvolgende,
in één kalenderweek liggende, werk¬
dagen. Hierdoor is tegemoet gekomen
aan een van de zijde van belangheb¬
benden geuiten wensch.
De aandacht wordt er nogmaals op
gevestigd, dat het in het tijdvak van
1 Oct. tot 1 April m o g e 1 ij k zal
blijven de winkels voor het publiek
geopend te hebben op de eerste vijf
werkdagen der week van 5 tot 18 en
op Zaterdag van 5 tot 19 uur.
BETALING DER LUISTER¬
BIJDRAGE.
Van 1 November af niet meer over
de giro.
De luisterbijdrage, kon tot nog toe
worden voldaan met radiozegels en
door middel van de giro.
Het hoofdbestuur - der PTT is tot
zijn spijt gedwongen daarin verande¬
ring te brengen.
Van 1 November 1942 af komt de
girobetaling geheel te vervallen (dus
ook de automatische overschrijving).
Het desbetreffende gironummer wordt
opgeheven. Van dien datum af kan
de luisterbijdrage dus alleen worden
voldaan met radiozegels.
Aan allen, die indertijd hebben op¬
gegeven, dat zij over de giro zouden
betalen, maar van wie nog niet is
gebleken, dat zij aan hun verplichting
hebben voldaan, is of wordt een
luistervergunning 1942 toegezonden."
In een begeleidenden brief wordt hun
gevraagd op welke wijze zij hebben
betaald, met verzoek eventueel als¬
nog tot betaling over te gaan.
KOENRAAD VAN DEN ARBEIDSDIENST
■MTÉM
Uiioelochet
NED. ARBEIDSKRACHTEN NAAR
DUITSCHLAND.^
Langere werktijd hier te lande.
Inkrimping van het bedrijfsleven.
Ook overheidsdiensten moeten
personeel afstaan.
's-Gravenhage, 23 Sept. - De leider
van de Hauptabteilung Soziale Ver-
waltung van het Rijkscommissanaat,
President dr. Boening, heeft heden
een principieele uiteenzetting ge¬
geven aangaande het vertrek van
vele Nederlandsche arbeiders naar
Duitschland, waaromtrent juist dezer
dagen nogal onzekerheid blijkt te
bestaan:
Vóór eind October zal een vastge¬
steld aantal, waarvan een deel door
de gedwongen inkrimping van het
bedrijfsleven toch werkloos geworden
zou zijn, voor plaatsing buiten de
landsgrenzen worden aangewezen.
Mede omdat de „Auftragsverlage-
rung", waar mogelijk, onverminderd
wordt voortgezet, zullen vele bedrij¬
ven moeten overgaan tot wederin¬
voering van de 48-urige of zelfs tot
invoering van een 54~urige werkweek.
Na het afsluiten van de z.g. Saukel-
actic, die "ten doel had 34000 metaal¬
arbeiders naar Duitschland over te
brengen, is de uitzending van Neder¬
landsche arbeidskrachten niet stopge¬
zet. De hier voor de eerste maal toe¬
gepaste methode, n.1. de bedrijven
„uit te kammen" in plaats van een
beroep te doen op de arbeidsreserve,
is verder toegepast en voorloopig is,
naar dr. Boening verklaarde, het eind
nog niet in zicht. Hoever dit ten
slotte zal gaan, is niet te overzien:
hoe langer de oorlog duurt, des te
meer zal het economisch apparaat
moeten worden ingekrompen en des
te meer werkkrachten zullen dus vrij
komen.
Het economische leven in Neder¬
land heeft zich tot dusver vrrj wat
minder beperkingen moeten getroos¬
ten dan dat in Duitschland. Dit is niet
in de laatste plaats een gevolg van de
zgn. Auftragsverlagerung. Ook thans
nog geldt het principe, dat men beter
den arbeid kan brengen naar den
man dan den man haar het werk.
Wanneer er dus Duitsche opdrachten
in Nederland kunnen worden uitge¬
voerd, zal daaraan de voorkeur wor¬
den gegeven. Men zie de thans ge¬
troffen maatregelen in de eerste
plaats als economisch noodzakelijk,
vervolgens als sociaal gewenscht en
eerst in de laatste plaats door een
pohtieken bril, ook al zou Duitsch¬
land-het argument naar voren kun¬
nen brengen, dat de Nederlandsche
arbeider toch ten minste zijn arbeid
zou kunnen geven voor den opbouw
van Europa, waar de Duitsche soldaat
zijn bloed geeft.
Werkloozen.
Er zijn op het oogenblik nog vele
werkloozen m Nederland. Behalve de
50 000 man, die als zoodanig geregi¬
streerd staan, zijn er nog 20.000 z g.n.
0-uur-werkers, eenige tienduizenden
short-time-werkers en meer dan
30.000 man in de werkverruimings-
kampen. Een groot deel der hier ge¬
noemde algeheel werkloozen is we¬
gens zijn gezondheidstoestand niet
zoozeer - geschikt voor het werken
buitenslands, dat immers vaak huis¬
vesting in barakkenkampen met zich
brengt. Dit is de reden, dat thans de
meer valide werkers voor plaatsing
in Duitschland worden aangewezen.
van.deZoowel van de bedrijven als van.de
arbeiders wordt thans verwacht, dat
zij ook wat arbeidsintensiteit betreft
gelijke prestaties leveren als Duitsch¬
land. Wanneer overal op. zijn minst
de 48-urige doch liefst een 54-urige
werkweek werd ingevoerd, kunnen
de fabrieken een belangrijk contin¬
gent arbeiders afgeven, dat zij dan
weer kunnen aanvullen uit de hier te
lande aanwezige oudere en voor uit¬
zending ongeschikte werkkrachten.
Het bedrijfsleven behoeft dus niet te
stagneeren.
Wel moet verwacht worden, dat ook
het openbare leven aan deze beper¬
king met ontkomt. Bij de overheids¬
diensten bijvoorbeeld zijn nog vele
jonge menschen werkzaam, die vol¬
strekt in staat moeten worden geacht,
in Duitschland handenarbeid te ver¬
richten. Dr. Böening sprak hier de
hoop uit, dat dit zal kunnen geschie¬
den zonder gebruik te maken van de
dienstplichtverordening, welke overi¬
gens tot dusver slechts in 600 geval¬
len gehanteerd behoefde te worden.
Dit laat' zich hierdoor verklaren,
dat reeds het bestaan dezer verorde¬
ning er toe strekt, een in bepaalde
gevallen slechts spaarzaam aanwezige
bereidwilligheid te stimuleeren. Ove¬
rigens zal de verordening vermoede¬
lijk wel noodig zijn om een aantal
vrouwelijke werkkrachten uit de tex¬
tiel- en confectieindustrie' van Am¬
sterdam en Twente over te hevelen
naar Duitsche fabrieken; dit is abso¬
luut noodzakelijk, om te bereiken, dat
de punten van de volgende textiel-
kaart, welke thans nog niet ten volle
gedekt zijn, geheel gehonoreerd kun¬
nen worden.
Een ernstig woord wilde dr. Boe¬
ning nog spreken over de mentaliteit
van den Nederlandschen arbeider. De
Duitsche autoriteiten huldigen de op¬
vatting — en dit is zeer onlangs nog
weer eens in een rondschrijven aan
de verschillende instanties in Duitsch¬
land in- herinnering gebracht ■— dat,
waar van den Nederlandschen arbei¬
der een absoluut gelijke prestatie
wordt verlangd als van den Duit-
schen, zijn behandeling ook volkomen
dezelfde moet zijn.
Moet de Duitscher des Zondags wer¬
ken, dan gaat het niet aan, dat de
Nederlander thuisblijft, krijgt de Duit¬
scher extra bonnen voor het een of
ander, dan deelt ook zijn Nederland¬
sche arbeidskameraad in dit voor¬
deel. Daarom valt het te betreuren,
dat er in het algemeen gesproken bij
de Nederlandsche werkkrachten zulk
een lauwe houding valt waar te
nemen, In het bijzonder zal niet lan¬
ger geduld kunnen worden, dat Ne¬
derlanders bij de minste aanleiding
hun contract verbreken en op den
trein naar het vaderland stappen.
Hun arbeidsvoorwaarden zijn zoo¬
danig, dat zij er, vergeleken bij hun
laatsten werkkring in Nederland, stel¬
lig niet op achteruit zullen gaan, noch
wat het loon noch wat de sociale om¬
standigheden aangaat. En zijn er in
dit opzicht klachten, dan zijn daar.
toch altijd nog de Nederlandsche ver¬
trouwensmannen tot wie men zich
kan wenden.
OPROEPING VOOR DEN
ARBEIDSDIENST.
Mogelijkheid geopend.
"s-Gravenhage, 23 Sept. In artikel 4
van het Arbeidsdienstplichtbesluit is
een wijziging aangebracht, waardoor
de secretaris-generaal van het depar¬
tement van Algemeene Zaken be¬
voegd is personen, *die geboren zijn
op of na 1 October 1924 tot medewer¬
king aan een onderzoek naar hun ge¬
schiktheid voor den arbeidsdienst en
tot het vervullen van hun arbeids¬
dienstplicht op te roepen.
INZAMELING VAN BEUKENOOT-
JES, EIKELS EN
P AARDEKASTANJES.
Evenals in 1941 is ook nu weer de
inzameling van eikels, beukenootjes
en kastanjes van Rijkswege geregeld.
De leiding hiervan berust bij het
Aan- en Verkoopbureau van Akker¬
bouwproducten (A.V.B.A.) Den Haag.
Ons land is voor deze inzameling
verdeeld in 10 districten, aan, het
hoofd van elk district staat een
hoofdagent. Voor het district Veluwe,
Betuwe en Rijk van Nijmegen is de
Nederlandsche ■ Heidemaatschappij te
Arnhem als hoofdagent aangewezen.
Iedere hoofdagent stelt in daarvoor
in aanmerking komende plaatsen
agenten aa». (zie de advertentie in
dit blad), die met de plaatselijke in¬
zameling worden bslast en waar de
rapers geregeld hun zaden kunnen
inleveren.
Voor het rapen is geen vergunning
noodig. Per kg zaden, luchtdroog,
goede kwaliteit, vrij van doppen,
zand, steenen of ander vuil, wordt
aan de rapers betaald:
Gewone eikels 10 cent per kg netto.
Amerikaansche eikels 10 cent per
kg netto.
Kastanjes 4 cent per kg netto.
Beukenootjes 30 cent per kg netto
Het vervoer van de rapers naar de
agenten is vVij. Verder vervoer is
echter verboden, zonder vergunning.
Particuliere grondbezitters, eigenaars
van afgesloten terreinen, zijn ver¬
plicht zorg te dragen, dat ook op hun
terreinen alle vruchten zoo volledig
mogelijk worden verzameld. Zij kun¬
nen dit zelf doen, of wanneer zij
zulks niet wenschen, moeten zij toe¬
staan, dat de door de plaatselijke
agenten aan te wijzen rapers hier¬
mede worden belast.
Grondeigenaars, die een schriftelijke
toestemming hebben van het A.V.B.A.
om de zelf geraapte vruchten voor
zaaidoeleinden aan te wenden, be¬
hoeven hun zaden niet bij den agent
in te leveren. Is dit niet het geval,
dan dient — bij eigen raping — alles
zoo spoedig mogelijk aan den dichtst-
bijzijnden agent te- worden afge¬
leverd.
De oogst van beukenootjes laat zich
g(jed aanzien. Deze kunnen, zooals
bekend is, een waardevolle olie op¬
leveren, die voor onze vetvoorzierring
van beteekenis is. Daar de vetpositic
in ons land thans moeilijker is dan
het vorige jaar, is het dus van groote
beteekenis, dat alle beukenootjes zoo
volledig en zoo goed mogelijk worden
verzameld. Laat een ieder hiertoe zijn
beste krachten inspannen, want-hij
levert daardoor een bijdrage aan de