Tekstweergave van DBWD_1962-12-28_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE BOMMELERWAARD
VFRSCHIJNT DINSDAGS- EN VRIJDAGSMORGENS
Hoofdredaktie: H. KAASJAGER - Telefoon 427
Administratie: A. H. G. THOMAS-Pekelharing
20e jaargang No. 103
Vrijdag 28 december 1962
Advertenties 10 cent per m.m. Bij kontrakt korting
Abonnementen ƒ 2,00 per kwartaal
Giro 904831 t.n.v. Drukkerij Kaasjager, Zaltbommcl
Ereburger J. Moonng f
Nog maar enkele dagen. Iedereen begrijpt,
wat daar mede bedoeld wordt De schei¬
dingslijn moge voor de moderne mens eigen¬
lijk nog zo kunstmatig zijn, er keft toch
blijkbaar in ons allen nog iets van de oude
natuurmens, voor wie deze dagen een na¬
tuurlijke afgrenzing van een periode vorm¬
den. Het eigenlijke leven speelde zich vroe¬
ger in de zomer af, want dan kon er
gewerkt worden, dan groeide het voedsel
voor de rest van het jaar. In de herfst werd
geoogst, werd het langzamer kouder en
donkerder Het werk kwam voor een goed
deel tot stilstand, het leven werd moeilijker
Tot er in deze laatste dagen van het jaar
een wending ten goede kwam. De zon ging
weer stijgen aan de hemel, de dagen be¬
gonnen allengs aarzelend te lengen
In veel opzichten is het leen van de-
moderne mens net andersom geworden. In
de zomer gaan we- met vakantie en dank zij
verwarming en verlichting worden in onze
fabrieken, scholen en kantoren in de winter¬
maanden de grootste pre-staties verricht. Het
gezelschapslcven komt pas in de koude
maanden tot zijn grootste opbloei. Voor ons
mensen uit de tweede helft van de twintig¬
ste eeuw zou het nieuwe jaar veel beter
ergens achter in de maand augustus kunnen
beginnen
Zit er dus toch nog iets van de oude
n.ituurmcns in ons, die ons Oud en Nieuw
doet vieren ? Die ons even doet stil staan
bij het overschrijden van de drempel naar
het nieuwe, nog in de nevelen der toekomst
verborgen jaar ?
Even stil staan en omkijken. Ieder van
ons zal dat doen voor zijn eigen leven. Voor
zijn gezin, voor zijn familie. Zi|n er doden
te betreuren ? Is het met de zaken in de
gewenste opgaande lijn gegaan of voelt men
zich, getroffen door teleurstelling op teleur¬
stelling, langzamerhand afzakken ? Is er
flink promotie gemaakt of is alles in de
oude sleur gebleven ? Is men al in de jaren,
dat het verstrijken — zo snel — van al
weer een jaar zo weemoedig kan stemmen
of kan men nog onstuimig vooruit kijken
en verlangen naar het nieuwe jaai ? Was er
onvrede of vrede in het hart ?
Al deze dingen zullen de gedachten van
onze Bommelerwasrders op Oudejaarsavond
beroeren, bij de een zo, bij de ander zus
Omdat ze algemeen menselijk zijn. Omdat
de noden en vreugden van de mensen in
wezen zo weinig verschillen, of de wieg nu
stond in India of China, in Amerika of
Rusland, in Afrika of Australië, in Drente
of in de Bommelerwaard.
We kunnen ons met meer zo veilig op¬
gesloten weten in ons kleine rustige krin¬
getje. We zouden het wel willen, maar het
gaat niet meer. We zijn niet meer belang¬
rijke onderdanen van een klein njkje, maar
nietige leden van een immens grote samen¬
leving. Fidel Castro en Nehru bouwen meer
mee aan ons lot dan een honderd (aar ge¬
leden een bloedeigen minister deed.
Daarom is het vrij zinloos een jaarover¬
zicht te willen gaan schrijven over wat in
het afgelopen jaar de Bommclerwaard be¬
roerde zonder niet steeds in htt oog te
Koning
BEDANKT 1962!
Wel en wee in de Bommelerwaard
houden die achtergrond van dat grote geheel,
waartoe wij behoren en dat ons wel en wee
voor een belangrijk deel bepaalt
Oorlog of vrede, daar gaat het ook nu
nog steeds om Een jaar geleden was de
stemming uitgesproken pessimistisch Er
waren crises en de noodrantsoenen van de
B.B. Ze zijn er nu nog, maar ze verontrus¬
ten niet meer zo erg Terecht of ten on¬
rechte ? In de week van de Cubaanse crisis.
toen de veer tot het uiterste gespannen
stond, werd Munchcn geloochcnstraft, kregen
voorlopig zij gelijk, die meenden, dat de
moderne oorlog zo vreselijk is geworden,
ook voor een eventueel overwinnaar, dat
niemand die allerlaatste oorlog van dit
mensdom zal durven ontketenen. En onmid¬
dellijk zijn we- omgeslagen tot een optimis¬
me, dat niet helemaal gerechtvaardigd lijkt,
maar dat we met gretigheid in ons hebben
opgezogen. Als de wens maar niet een beetje
te veel de vader van de gedachte is......
Och, en waarom nu ook weer pessimis¬
tisch zijn ? Het jaar 1962 heeft een zekere
bevrijding gebracht, wat meer zelfvertrou¬
wen en daar mog^n we het dankbaar voor
zijn
En met de conjunctuur gaat het toch ook
nog goed We mogen al van veel dingen
iets af weten, die conjunctuur blijft iets
geheimzinnigs hebben. Blijtt het met het
economische leven goed gaan of komt er
weci een teruggang in de naaste toekomst !
Onze verre voorvaderen hadden vele angsten
en daar maakten ze dan afgoden van. De
afgod — in de afdeling k-wade geesten — is
voor de moderne mens de conjunctuur Geen
afgod, die aanbeden wordt, maar gevreesd,
zoals bij de Batavieren Donar.
De conjunctuur was goed in 1962. Schonk
ons meer dan ruime werkmogelijkhtid,
ruime bedrijfswinsten. Waar men per se1'
klagen wilde, sprak men wel van een ver¬
minderde expansie Nu ja, je kunt niet
blijven hollen. Vanzelfsprekend waren er
wel hier en daar moeilijkheden. In de land¬
bouw bijvoorbeeld boterde het niet erg De-
kranten stonden er vol van en werden pro-
testmeetingen gehouden tegen de regering.
Vooral de kleine boeren op de zandgronden
gebouw Rehoboth - Waardenburg
hebben htt moeilijk. Hoewel in de Bommc¬
lerwaard het kleinbedrijf overheersend is op
agiarisch gebied, bleef het hier rustig Is het
hier nog niet zo slecht of is het, omdat onze¬
mensen moeilijker in beweging komen ;
Zijn ze met minder tevreden dan elders ?
Er is een ti|d geweest, dat de middenstand
je kon vertellen, of het goed ging met de
beier, ja of nee Het is echter net als overal
elders in het land, een steeds kleiner per¬
centage van de bevolking vindt zijn bestaan
m het agrarisch bedrijf Daardoor is de
meting via de middenstand niet zo duidelijk
Met de koopkracht van de bevolking
leek het nog behoorlijk in opgaande lijn te
gaan dit jaar. Er werden behoorlijk televisie¬
toestellen en auto's gekocht, de kinderen
zaten ook dit jaar te ruim in hun zakgeld
en men at en dronk er goed van. Zoals
overal elders in Nederland.
Alles was dus koek en ei in de Bommcler¬
waard ? Er kwam veel tot stand en nog
meer plannen werden er gemaakt. En toch,
de expansie leek niet zo verbazingwekkend
groot meer. We gaan wel vooruit, maar
gaan we in hetzelfde tempo als de rest van
Nederland ? De statistieken zullen het over
enkele iaicn moeten leren Men spreekt zo
graag met wat overdrijving over een storm¬
achtige ontwikkeling, maar soms hebben we
het idee, dat het in vele andere delen van
Nederland harder waait
Waarschijnlijk hebben we al veel te lang
naar de zin van de lezers over zwaarwichtige
dingen gepraat Zullen we ons daarom nu
nog maar even voegen naar de traditie van
de laatste jaren en in de bijna afgesloten
jaargang van , De Bommelerwaard" wat
bladeren en er ter herinnering een enkel
feitje uit pikken ?
Het eerste berichtje, dat ons nu opviel en
dat ons verleden jaar volkomen ontgaan
was, was de aankondiging van het optreden
van een zekere heer Bron in Zuilichem
Triomfantelijk werd er bij vermeld voor de
goegemeente, dat een kastje van die heer
Bron bij een veehouder gemaakt had, dat de
meikopbrengst van diens koeien verdrievou¬
digd werd Ik .tou best, na al het rumoer.
dat er om die meneer Bron geweest is, wel
eens willen weten, bij hoeveel Bom meier¬
waarde boeren hij de welvaart afgeroomd
heeft, t Zal waarschijnlijk wel me< vallen,
want die zwaaien niet zó gauw met briefjes
van duizend.
Een belangrijk feit van die eerste maand
van 1962 vinden we ook wel, dat het klaar¬
komen en in gebruik nemen van htt nieuwe
stuk weg bij Rossum dit dorp buien de
\c-rkeerkwamteroute van het doorgaande \c-rkeer kwam te
liggen en de Hccmstrab.ian klaar was van
Nijmegen tot het Munmkenland Htt wordt
nu eens tijd, dat er een brug komt bij Alem.
Een paar nummers verder zien we een
foto staan van de heer Jac. Moormg Hi|
was toen al ziek en hij nam afscheid van de
woningstichting ,,Hulp naar Vermogen
Later in augustus is hij Bommel ontvallen,
een der meest dynamische figuren, die dit
:gaansdag Bommels bcj,
stadje ooit gekend heeft, een ereburger, aan
wiens persoonlijkheid en leen we ook hier
nogmaals een eresaluut willen brengen.
Een andere, zeer markante persoonlijkheid,
onhicl in februari de Bommelerwaard. In
Bern — niet in Zwitserland, maar bij het
Eiland Ncderhemert, — stierf de schilde!
Willem Witjens. Vele pittoreske plekjes in
de Bommclerwaard gaf hij op zijn schilde¬
rijen een eigen gezicht.
En in Zaltbommel overleed de heer Wag-
ner, aange-trouwd lid van de bekende familie
N n hof c-n directeur van de ,,Drukkerij"
(NV Van de Garde, specialist wat het
drukken van studie-boeken betreft).
In Waardenburg, weliswaar net buiten de
Bümmelcrw.iard, maar er door de brug
muurvast mee verbonden, kwam — zij het
na vrij lang geharrewar, een verenigings¬
gebouw tot stand, waar iedere Waarden¬
burger niet anders dan uitermate trots op
kan zijn
Er is een tijd geweest, dat Brakel als
spécialités had de vroege aardappel (de
,:Schoolmester"J en de knurp (knol), maar
tegenwoordig is dat vooral de pony Ver¬
geten we niet, dat de opmars van de pony
in het rivierengebied in Brakel begonnen is
Elrakel organiseerde in februari een pony-
keuring en later in het jaar besloot de ge¬
meenteraad tot het instellen van een pony-
markt Zo herleefde — in kleiner formaat -—
de aloude paardenmarkt van Brakel. die in
de dertiger jaren slechts kunstmatig in
leven kon worden gehouden doordat ..den
Boer" (C A. Ven oom) één veulen ter
markt aanvoerde, dat dan bij gebrek aan
kopers maar verloot werd
Weet U nog, dat we in februari even
danig in de sneeuw hebben gezeten en dat
er overal in heel Nederland en in de rest
van de Bommclerwaard gestrooid was en
dat we bier in Zaltbommel de benen braken
op de gladde straten ? Omdat de chauffeur
van de zandauto zi k was. Een\ gemeente¬
raadslid heeft to;i z;lf — later — aan¬
geboden om te gaan rhaufleren bi| gemeente¬
werken. Het is nu op het eind van 1962 heel
wat beter gegaan Een ander gemeenteraads¬
lid heeft er al zelfs de nieuwe gemeente-
werkman opcnli|k hulde voor gebracht.
waarschijnlijk denkende, dat een beetje ho¬
ning voor de rest van de winter ge-en kwaad
kon. Maar een feit is het, gedeeltelijk na¬
tuurlek ook. doordat het materiaal nu be-ter
In he nieuws waren ook De Jongs in
Zaltbommel Apotheker De Jong en veearts
De Jong. De eerste herdacht zijn vijftig¬
jarig jubileum, de tweede nam afscheid
Afscheid niet als veearts, want dat had hij
enkele jaren geleden al gedaan, maar af¬
scheid uit zijn functies, waarvoor hij zich
luist als oud-veearts zo met zijn volle per¬
soonlijkheid had ingezet. Van het Gasthuis
e-n van de- Wielewaal Meer dan bij iemand
anders hebben deze twee instellingen de
laatste jaren het leven van de Heer De
long gevuld. Teleurstellingen zijn hem daar-
bi| niet gespaard gebieden, maar Zaltbommel
zal nooit mogen ve-rgeten, welk een werk de
heer De Jong hier vrijwillig ten bate van
het algemeen heeft verzet.
Tweemaal gingen we dit jaar naar de
stembus Eind maart voor de Provmcicale
Staten, later voor de gemeenteraad Hd was
er kalm. De boeren tobden ook hier met het
mond- en klauwzeer en anderen vroegen zich
af niet al een beetje de zomer in het hoofd,
of er in Zaltbommel gten cainjuni; zou
kunnen komen. Het ?.it inderdaad te komen,
zegt men nu, maar zal Rossum de Bomme
laren niet >óY>r /nn ?
In april heeft de hele Bommelerwaard
met verbazing .-ukc-ken naar de watertoren
aan de Steenweg. Net een paddestoel op
v arm-vochtige herfstdag. Wie toen , D
Bommclerwaard" niet las en een weck lan,"
daar niet langs inkomen was, zal toch wel
even zi|n ogen hebben uitgewreven Intus¬
sen, wie gedacht had. dat de verdere albouw
even snel in zijn werk zou gaan. is wel
wat bedrogen uitgekomen Edoch, 1963 zal
de giote beker wel klaar zien komen, bij
leven en welzijn
Een opmerkelijk feit was de massale voor¬
lichting op sexueel gebied, die aan de Bom-
melerwaardsc jeugd gegeven werd. Geen
ideale gelegenheid, zo samen in het Nut,
maar een winstpunt, dat dit toch mogelijk
was in de Bomnielcrwaard
Koninginnedag had een bijzonder accent
dit jaar, doordat het tevens de officiële
viering was van het zilveren huwelijksfeest
van het Koninklijk Paar Het was een goed
feest, zij het niet het beste, dat we hier de
laatste tien jaar hebben gehad. Kort daarna
liet de Oranjevereniging het atweten. Ze¬
ging een jaar in de non-aktiviteit. Malaise
in het verenigingsleven. Net alleen bij de
Oranjeverenging en niet alleen in Zaltbom¬
mel. Ze dommelen in, een voor een, bij
qebrek aan aktieve belangstelling der leden
Die blijven liever aan het geld'-erdienen of
bij de televisie. Welke vereniging presteert
het om op de algemene ledenvergadering
behalve de bestuursleden meer dan enkeU
gewone leden aanw-czig te hebben '' Mis
schien de buurtvereniging van de Heilig'
Geeststraat Als die nog even volhoudt,
wordt ze uniek in Nederland Het Uondshuis
en htt Nutsgebouw zijn door de bezittende
verenigingen ingebracht in de stichting vooi
\ercnieingsgebuu\v,datbi|het nieuwe- \ercnieingsgebuu\v, dat bi|
..Opa's gatje" zal moeten gaan verrijzen Als
we htt tegen de- tijd nog ma:.r nodig lub
ben.....
Mag een vijf erf twintigjarig jubileum in
een jaaroverzicht ? Van een niet-Bommeler-
waarder ? We geloven, dat de Geldermal-
Draamrgel m Zaltbommel
sense Ir Gerritsen dat wel aan de Bomme-
lerwaardse tuinders verdiend heeft Dat was
in mei en om die maand er niet te kaal te
laten afkomen, hier de vermelding van de
gestage voortgang van het werk aan de
tweede haven van Zaltbommel en aan de
nieuwe reparatiewerf van ,,De Waal".
In jum kwam het wegdek van de Waal-
brug — eindelijk — klaar, maar de nood-
zakelijke ellende begon dra weer bij Waar¬
denburg Ze- werken da.ir erg hard en bin¬
nen afzienbare tijd zal ook dat voorbij zijn
en dan ligt er een autoweg van Amsterdam
tot Den Bosch om te zoenen. Alleen dt
middenbcTmbeveiliging ontbreekt nog
Over auto's gesproken, he-t was ook in
juni, dat een Bommclervvaarder zijn auto
terug kreeg, die ik weet niet hoc lang on¬
beheerd op een parkeerplaats ergens had
gestaan.
Voor we naar Je- tweede helft van 1962
overstappen, voelen wc het als een ereplicht
een eresaluut te brengen aan de heer Van
Erkcl. die afscheid moest nemen van h^t
E HBO.-werk in de Bommclerwaard, waar¬
van hij zovele jaren de bczie-Iendc kracht is
geweest
In dit ons traditionele jaaroverzicht is het
ook traditie geworden bij het bereiken van
de tweede helft van het jaar de lezers te
vragen genoegen te nemen met wat minder
Centra
uitvoerigheid Je begint altijd te uitvoerig,
bang de beschikbare- ruimte met vol te
krijgen en voor je het weet zit |e in ruimte¬
nood. Het is misschien ook niet zo erg,
want we komen steeds dichter bij het heden,
dat nog helemaal vers m het geheugen ligt
Voor juli noteren we de uitbreiding van
de door ondernemende mensen opgezette
jachthaven annex kampeerterrein In Ammer-
zoden en in Zaltbommel nam een verdienste¬
lijke, bij ieder bekende figuur, afscheid van
haar werk, Zuster Geutjes van de Wijkver¬
pleging
Een unieke instelling werd Zaltbommel in
augustus rijker door de opening van ,.De
Ruitertjes'V een kindercrèche. Een oud ge¬
bouw tot nieuwe schoonheid gerestaureerd.
Een oude gedachte (..Dienende naastenlief¬
de') in een moderne uitdrukkingsvorm En
in augustus ook even naar Brakel nog De
vierde W.E.B O -tentoonstelling werd on¬
danks het slechte weer een groot succes.
Jammer, dat dat niet hclc-maal gezegd kon
worden van de Centrale Eokvecdag in Kerk¬
wijk, waarvoor wc hopen, dat 1963 een op¬
nieuw opgaande lijn zal vertonen. En op het
Eiland Ncderhemert — U weet wel met