Tekstweergave van DBWD_1964-01-10_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE BOMMELERWAARD
VERSCHIJNT DINSDAGS- EN VRIJDAGSMORGENS
Hoofdredikcie : H. KAASJAGER - Telefoon 427
Administratie : A. H. G. THOMAS-Pekelharing
22e jaargang No. 3
Vrijdag 10 januari 1964
Advertenties 10 cent per m.m. Bij kontrakt korting
Abonnementen ƒ 2,00 per kwartaal
Giro 904831 t.n.v. Drukkerij Kaasjager, Zaltbommel
Bommelse Notities 1164
Levend Erfdeel,
Woensdagavond is in het Nutsge-
boirw cen tentoonstelling geopend. Tot
en met dinsdag blijft die daar en zij is
voor iedereen gratis te bezichtigen. Dat
gebeurt de laatste jaren meer dan vroe¬
ger en het is een feit, dat we met
vreugde begroeten. We kunnen slechts
hopen, dat deze tentoonstellingen, van
verschillende aard, in toenemende mate
een klankbord vinden bij de bevolking.
Ook autoriteiten, die het goed met ons
en met het culturele leven van een
kleine plaats als Zaltbommel menen,
hebben wel eens cen aanmoediging
nodig om op deze weg verder te gaan.
• De tentoonstelling „Levend Erfdeel"
is samengesteld door een aantal vereni¬
gingen, die zich bezig houden met de
bescherming van waardevolle monu¬
menten van bouwkunst uit vroeger da¬
gen. Zij wordt aangevuld door een serie
foto's van bouwwerken, speciaal uit de
provincie Gelderland en door een klei¬
nere serie uit Zaltbommel.
Wat me vooral trof bij het bekijken
van de vele, prachtige grote foto's is,
dat men er op uitnemende wijze in ge-
slaagdiseréénsluitendgeheelvanteI slaagd is er één sluitend geheel van te
t maken. Niet zomaar een kijkspel van
vrij willekeurig gekozen mooie bouw¬
werken, maar de hele- tentoonstelling is
meer een pittig, krachtig en logisch
betoog. Als men van het begin af aan
de pijlen op de grond volgt, krijgt men
een duidelijk inzicht in de opvattingen
over restauratie vroeger en nu
In dat betoog zitten voor de niet-
mgewijde, maar wel geïnteresseerde be¬
schouwer bepaald verrassende en leer¬
zame wendingen. Ik denk zo, dat er
nog heel wat mensen rondlopen met
een verkeerde voorstelling van het stre¬
ven van de minnaars van het oude ge¬
bouw. Om cen voorbeeld te geven: In
de vorige eeuw en. het begin van deze
overheerste de mening, dat bij restau¬
ratie een gebouw zoveel mogelijk ont¬
daan moest worden van de geleidelijk
aangebrachte veranderingen en toevoe¬
gingen en hersteld moest worden in
2ijn oude, oorspronkelijke stijl. Thans
huldigt men deze opvatting in velerlei
opzicht niet meer en laat men de uitin¬
gen van levende en functionele groei
van een gebouw vaak bij restauratie
rustig in takt.
Ook de gedachte, dat deze bescher¬
mers van de bouwkunst van vroeger
jaren weinig oog zouden hebben voor
de eisen van de moderne tijd kan men
na het zien van deze tentoonstelling op
zij schuiven. Een vrij belangrijk gedeel¬
te van de tentoonstelling wordt gewijd
aan de ontwikkeling
van onze grote
en kleine steden en ook hier worden
met rake foto's en korte kernachtige
teksten verrassende inzichten gegeven
betreffende de richtlijnen, die bij de
toekomstige ontwikkelingen op dat ge¬
bied in acht zullen dienen te worden
genomen.
Neen, allerminst wordt hier een plei¬
dooi geleverd om elk oud gebouw te
doen bevriezen tot een monument, dat
een sta in de weg wordt voor een le¬
vend volk. Met klem wordt er integen¬
deel op gewezen, dat alleen een voor
blijvend gebruik, voor nieuwe funkties
gereed maken van dit Erfdeel dit in
stand en levend kan houden. Ander¬
zijds wordt uiteraard beklemtoond, dat
een goede schakering in de bebouwing,
door het in stand houden van waarde¬
volle oude gebouwen een verrijking van
ons volk zal betekenen, van te meer
betekenis naarmate we dichter bevolkt
raken en het gevaar van eentonige mo¬
derniteit groter gaat worden.
Elke dag is deze tentoonstelling te
zien, 's voormiddags, 's middags en
's avonds. Men zie de affiches, die ech¬
ter naar onze smaak in veel te geringe
mate in de stad te kijk hangen. De toe¬
gang is gratis, men kan er net zoveel
tijd aan besteden als men zelf wil en al
ligt het Nutsgebouw eigenlijk niet zo
gunstig voor zulk een tentoonstelling,
stap er eens binnen. Men komt er niet
armer uit.
Tentoonstelling ,Leuend Erfdeel'
officieel ueoD6nd__
In aanwezigheid van tal van genodigden uit de gehele Bommelerwaard heeft
burgemeester, drs. H. Wielinga. woensdagavond in het Nutsgebouw de offi¬
ciële opening verricht van de tentoonstelling „Levend Erfdeel" welke tot en
met maandag in Zaltbommel blijft. De tentoonstelling laat door middel van
foto's een aantal gebouwen zien welke door juist toegepaste restauratie voor
de toekomst zijn behouden. Daarnaast zijn er ook di\erse afbeeldingen van
bouwwerken die zodanig zijn vervallen dat restauratie geen uitkomst meer
biedt.
Tijdens zijn openingswoord zei drs.
Wielinga ondermeer, dat door de ver¬
hoogde welvaart er sprake is van een
grotere bouwaktiviteit. Herhaaldelijk
moet de gemeenteraad zich bezig hou¬
den met de problemen rond sanering,
restauratie en stratenreconstructie.
„Iedereen heeft belangstelling voor
deze problemen. Het is erg gelukkig,
dat we deze zaken nu in een wat wijder
verband kunnen bezien".
Mr. J. Korf te Arnhem, lid van de
Gelderse Monumentencommissie, zei
dat eenvormigheid en eentonigheid
oorzaak worden van een geestelijke
dood. Dit is een reële waarheid waar¬
aan niet voorbij mag worden gegaan,
aldus de heer Korf „Daarom zVjn mo¬
numentenbeschermers ook erg nuchtere
mensen". De heer Korf meende, dat
ons nageslacht weinig dankbaar zal zijn
voor de beton en asfalt die hen wordt
nagelaten — behoudens uiteraard de
verantwoorde eigentijdse kunst, zo voeg¬
de hij eraan toe.
Aan de hand van aardrijkskundige
woordenboeken die een beschrijving
geven van de stad Zaltbommel in 1851,
1891, 1931 en heden toonde mr. Korf
aan, dat er ernstig voor gewaakt moet
worden, dat er geen planologische op¬
lossingen worden nagestreefd, die korte
tijd later door de ontwikkeling van het
verkeer worden achterhaald. In zeer
veel gevallen ismen vaak alleen ge¬
diend met radicale oplossingen. In zeer
belangrijke mate zijn het economische
motieven die de bestuurders ertoe bren¬
gen de stad te bewaren.
Belegering van Bommel
„Niet alles van wat verloren ging in
't verleden moet worden betreurd", zei
mr. Korf. „Ook alles wat nu nog staat
moet niet worden bewaard. Er zijn
waardevolle bouwwerken verdwenen,
maar er zijn er ook die door even waar¬
devolle gebouwen zijn vervangen," Res¬
taureren is echt geen uitvinding van
deze tijd, tot in de achttiende eeuw is
er op dit gebied belangrijk werk ver¬
richt. In de vorige eeuw veranderde dit
enigszins, men ging toen meer en meer
over tot afbraak.
Mr. Korf doorspekte zijn causerie
met regionale bijzonderheden waarvan
er sommige nogal enige hilariteit ver¬
wekten. Dat ook in Zaltbommel veel is
verdwenen van vroeger toonde de spre¬
ker aan met het volgende. In 1672
werd Zaltbommel belegerd door een
Frans leger van dertigduizend man dat
hetwestendestadnaderde.Een\anuit het westen de stad naderde. Een
trompetter overhandigt aan 't gemeente¬
bestuur een uitnodiging tot capitulatie.
Voordat de man binnen de stadsmuren
werd gelaten werd hij geblinddoekt op¬
dat hij niets van de versterkingen zou
kunnen waarnemen. Deze maatregel
bleek overbodig te zijn, want — zo
schrijft de historicus — een sekreet
loosde door de stadsmuur van welke
omstandigheid Franse spionnen gretig
gebruik maakten de stad te verkennen.
Dat bleek effectief te zijn gebeurd ook,
want na twee dagen viel de vesting
reeds. „Het zou de moeite waard ge¬
weest zijn als dit historisch monument
bewaard zou zijn gebleven", aldus de
heer Korf.
Oud papier
Waar bleven overigens de stadspoor¬
ten en de molens, zo vroeg spreker, In
de vorige eeuw voelde het gemeente¬
bestuur niet veel voor oude dingen. In
het jaar 1S31 werd een groot deel van
het historisch archief voor oud-papier
verkocht. Een van de redenen waarom
dan ook door zoveel geschiedschrijvers
vastgesteld is, dat er over Bommel zo
weinig bekend is. Men verkocht een
veertienhonderd kg papier — beschre-
Met het oog
op uw ogen
tóch maar een BRIL
van HAAS
Boschstraat 6
Ziekenfondsleverancier
ven en gedrukt — voor de som van
ƒ 118,15. De opbrengst viel tegen en
daarom besloten de vroede vaderen ook
nog maar wat kostbaarheden van de
hand te doen zoals een zilveren beker.
Totaal kwam men aan rond vierhon¬
derd gulden. Het moet de stad in die
dagen niet zo best zijn .gegaan, want
men wendde dit bedrag aan om de
raadzaal te stofferen. „De mentaliteit
van het stadsbestuur is inmiddels ten
goede gekeerd", zo stelde mr. Korf
vast.
Een ander voorval noemde mr. Korf
de sloping van de oude Schans Sint
Andries, die zeer beroemd is geworden
door het geuzenlied waarin het beleg
Als u voordeel zoeki
moet u een dezer dagen eens bij
SCHAAFSMA gaan kijken.
Speciaal in onze afdelingen
MANTELS en JAPONNEN
brengen wij
bijzonder voordelige aanbiedingen,
ook in grote maten,
Betere confectie nu voor
aantrekkelijke prijzen bij
in 1600 is bezongen. De grond is erg
geschikt voor de steenindustne en over
cen paar jaar zal er van de Schans maar
weinig meer over zijn, verwachtte mr.
Korf.
Evenals de mens zich slechts ten volle
kan ontplooien in de gemeenschap,
komt een bouwwerk eerst ten volle tot
zijn recht in samenhang met de omge¬
ving. Deze overweging is bij de huidige
restauraties van doorslaggevende bete¬
kenis, aldus de heer Korf. Als grond¬
regel voor sanering en doorbraak van
een binnenstad zei mr. Korf, dat een
stad altijd in beweging is en zich niet
laat bevriezen. „De oude stad moet
winkel en woondomein blijven en de
grote kantoren dienen te worden ver¬
plaatst naar de buitenwijken, zoals in
Amsterdam thans gebeurt. Door ver¬
plaatsing naar buiten, komen er panden
vrij welke gerestaureerd weer dienst
kunnen gaan doen als woonhuis.
Tijd vooruit
Dat Zaltbommel zijn tijd reeds ver
vooruit was en men dynamisch dacht
blijkt wel uit het feit, dat men in 1929
reeds een monumentenverordening vast¬
stelde, terwijl de Monumentenwet eerst
van 1961 dateert. Er moet worden ge¬
streefd naar een totaalbeeld van harmo¬
nie en schoonheid in het stadsbeeld, zei
mr. Korf Het gemeentebestuur is zich
dat bewust zo zei hij, want de recon¬
structie van de straten acht men een
belangrijke zaak waarbij iervoor ge¬
waakt wordt dat het aanzien van de
straat past in het totaalbeeld. Het be¬
langrijke van de tentoonstelling en de
Monumentenwet, aldus spreker, is, dat
aandacht wordt gevraagd voor de tota¬
liteit van het stadsbeeld. Er liggen voor
de gemeentebesturen taken op plano¬
logisch gebied maar op wetgevend ter¬
rein door het vaststellen van een nieu¬
we verordening en het opmaken van
de monumentenlijsten. Voor alles zal er
een strijd gevoerd moeten worden te¬
gen de sleur, waarbij niet uit het oog
mag worden verloren dat restauratie
ook de recreatie van alle dag dient.
Door verantwoorde restauratie wordt
een blijvende leefbaarheid voor ons
volk bevorderd, aldus besloot de heer
Korf zijn inleiding.
De. heer A. F. van Goelst Meijer te
Waardenburg hield een beschouwing
over de Monumentenwet. De heer Van
Goelst Meijer verduidelijkte zijn betoog
door het tonen van reprodukties.
Jeugddienst
Op zondag 12 januari a.s. des avonds
om 6.30 uur zal de maandelijkse jeugd¬
dienst gehouden worden in de Gerefor¬
meerde Kerk te Zaltbommel (dus niet
in de St,-Maartenskerk). Deze dienst
zal geleid worden door Ds. H. M.
Cnossen uit Amsterdam. Het onder¬
werp van zijn prediking zal zijn .„Werk
jij werkelijk met plezier".
Tevens zal Paul Kolling uit Utrecht
enige negro-spirituals zingen in deze
dienst.
De jeugddienstcommissie rekent w>eer
op een goede belangstelling, speciaal
jongeren.
Scfatf'l
„Nivo-Sparta"
Tweede veldloop „Nivo-Sparta"
Zaterdag a.s. zal de tweede ronde
plaatsvinden van het Nivo-Sparta veld¬
loopkampioenschap 1963—1964. De
junioren starten om 2 uur en de seni¬
oren om half drie vanaf het Clubhuis
aan de Stadsdijk.
Nivo-Sparta—M.V.V. '58 5-2
In dichte mist, waarbij dikwijls de
spelers schimmen leken, heeft Nivo-
Sparta haar tweede bekerwedstrijd op
overtuigende wijze gewonnen. Op het
harde, doch bespeelbare veld, wisten de
rood-witten vooral voor rust, hun tech¬
nische meerderheid in die doelpunten
uit te drukken. M.V.V. wist maar een¬
maal te scoren. Henny van Brakel open¬
de de doelpuntenreeks na tien minuten,
maar M.V.V. wist hier antwoord op te
geven Het maakte met een schot via de
paal gelijk 1-1. Nog voor rust brachten
Henny van Brakel en J. Jansen de
score naar 3-1. Grondlegger voor deze
doelpunten was Leen van Gameren.
Na de thee een iets agressiever
M.V.V., doch de verdediging van de
thuisclub hield goed stand en de uitval¬
len waren voorlopig te doorzichtig om
gevaar op te leveren. Toch zou Henny
van Brakel de stand opvoeren naar 5-1.
Eerst na een soloren, waarbij hij ook
de keeper omspeelde en even daarna
door uit een goede voorzet van Koos
van Brakel onhoudbaar in te koppen.
De strijd was afgelopen, maar M.V.V.
bleef moedig pogingen doen de stand
een beter aanzien te geven. Vijf minu¬
ten voor het einde scoorde de rechts¬
buiten hard en onhoudbaar 5-2. Ver¬
diende zege voor Nivo-Sparta, waarbij
- gezien de moeilijke terreingcstcldhcid -
dikwijls acceptabel voetbal werd gede¬
monstreerd.
Zaterdag komt Nivo-Sparta voor de
beker uit in Zuilichem tegen Vios.
Films in het
komende weekend
Vrijdag, zaterdag, zondag, dinsdag
en woensdag, alle dagen om 7.45 uur
„55 DAGEN IN PEKING"
Vanavond heeft in het Luxor-Theater
de eerste vertoning plaats van de spec¬
taculaire film van Samuel Bronston ,,55
Dagen in Peking". Deze cinemascope-
film in fraaie kleuren brengt op boeien¬
de wijze het verhaal van de tien bele¬
gerde ambassades in Peking ten tijde
van de Boxers-opstand in 1900.
Op zeer nauwkeurige wijze heeft
Bronston de gebeurtenissen in zijn
tweede grote film nagebootst, iets wat
ham rond veertien miljoen dollars ge¬
kost heeft. De hoofdrollen worden ver¬
tolkt door Charlton Heston, Ava Gard-
ner en Da-\ id Niven. In verband met
de grote lengte van de film — hij duurt
ongeveer tweemaal zo lang als een nor¬
male speelfilm — zijn de toegangsprij¬
zen als volgt vastgesteld; balcon ƒ 3,25;
Ie rang ƒ 2,50; 2e rang ƒ 2,— en derde
rang ƒ 1,25.
Plaatsbespreken is mogelijk via tele¬
foon 212 en verder zaterdagmiddag en
zondagmiddag tussen vijf en zes uur en
tijdens alle voorstellingen.
Zondagmiddag 3 uur:
„Tarzan vecht voor zijn leven"
Gordon speelt de hoofdrol in de pit¬
tige Tarzanfilm, die alleen zondag¬
middag maar wordt vertoond. Wc zien
hier dat Tarzan het heel moeilijk krijgt
en hij op fanatieke wijze moet vechten
om niet gedood te worden. Natuurlijk
krijgt hij ook nu weer alle mogelijke
steun van zijn trouwe aap Chccta. In
verband met de te verwachten grote
belangstelling wordt plaatsbesprekcn
aanbevolen. Dit kan gebeuren zaterdag¬
middag vanaf vijf uur aan de kassa.
Never Down
Never-Down won met 7-3
Het eerste team van de Zaltbommclsc
tafeltennisvereniging „Never - Down"
leverde een goede prestatie door met
7-3 te winnen van Victoria 1 uit Breda.
H. de Ruiter was het beste op dreef, hij
won al zijn partijen. M. v. d. Linden
kwam tweemaal en J. v. d. Heyden
éénmaal tot winst
Ook het derde team speelde een
thuiswedstrijd en wel tegen Advance 2
uit Boxtel. De Bommelse jongens wis¬
ten door beter spel een mooie overwin¬
ning uit het vuur te slepen. Voor de
winstpunten zorgde hier L. Stehmann,
die ongeslagen bleef, H. van Diejen en
T. de Ruiter, die eenmaal moesten
?wichtcn. Ook het dubbelspel was voor
onze stadgenoten.
Het komende weekend komt alleen
het eerste team achter de groene tafel.
Het speelt een thuiswedstrijd tegen
P S.V. 3 uit Eindhoven. Deze wedstrijd
begint om 7.00 uur in het gymnastiek¬
lokaal van de vroegere Rikkerschool.