Tekstweergave van DDS_2011-32-01_026
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
De
kerststijl
in
een
Zandwijks
signaat:
“actum
den
XXXIIIen
december
XV
LXI
stilo
Tylano
et
Sandwijck".
Oud
Rechterlijk
Archief
Tiet
en
Zandwijk,
inv.nr.
503,
f.
iov.
een
akte
van
30
december
staat
bij
de
nieuwe
pagina
met
het
nieuwe
jaar
geschreven:
“actum
den
XXXen
decembris
anno
XVc
LXX
nae
stijll
van
schrieven
des
dorps
van
Santwijk”
Aan
het
eind
van
1570
en
1571
volgen
dan
inschrijvingen
na
25
december
die
geen
nadere
omschrijving
hebben
en
waarbij
het
jaarcijfer
niet
gewisseld
is;
de
kerststijl
werd
dus
eind
1570
ook
in
Zandwijk
verlaten.
Veel
langer
had
Zandwijk
de
stijl
niet
vol
kunnen
houden:
in
juni
1575
stuurde
Filips
II
aan
de
stadhouder,
kanselier
en
raden
van
Gelre
en
Zutphen
een
bevel
om
per
1
januari
1576
tot
een
uniforme
datering
over
te
gaan.
Opvallend
is
dat
er
in
de
registers
van
Tiel
gesproken
werd
over
de
stijl
van
de
stad
Tiel
en
in
die
van
Zandwijk
meestal
over
de
stijl
van
de
stad
Tiel
en
het
dorp
Zandwijk,
overigens
óók
toen
Tiel
de
kerststijl
al
verlaten
had.
Omrekenen
Om
gebeurtenissen
uit
het
verleden
goed
met
elkaar
te
kunnen
vergelijken,
rekenen
we
oude
dateringen
uit
andere
kalenders
en
in
afwijkende
jaarstijlen
om
naar
de
Gregoriaanse
kalender.
Voor
dit
omrekenen
kunnen
tabellen
worden
gebruikt.
Alle
denkbare
omrekeningstabellen
vindt
men
in
het
“Taschenbuch
der
Zeitrechnung
van
Hermann
Grotefend.
Belangrijk
is
wel
te
weten
welke
jaarstijl
in
een
plaats
of
bij
een
administratie
werd
gehanteerd.
Het
gebruik
van
een
jaarstijl
was
erg
plaatsgebonden.
Om
de
jaarstijl
te
achterhalen
kan
men
om
te
beginnen
kijken
of
in
een
stuk
zelf
vermeld
wordt
om
welke
stijl
het
gaat:
dit
is
te
zien
aan
aanduidingen
zoals
“naer
scriven...”
“stijl
van...”
“stilo...”.
Daarnaast
wordt
het
gebruik
van
een
bepaalde
jaarstijl
meestal
vermeld
in
de
inleiding
van
de
inventaris
van
het
oude
archief
van
een
stad
of
van
een
instelling.
Een
uitgebreid
overzicht
van
gebruikte
jaarstijlen
treft
men
aan
in
het
‘Handboek
der
Chronologie’
van
R.
Fruin
uit
1934.
En
bieden
deze
bronnen
nog
geen
uitkomst,
dan
is
de
volgende
oplossing
ook
geen
straf
voor
de
liefhebber:
het
archief
induiken!
In
chronologisch
geordende
series
kan
men
zoeken
of
te
vinden
is
op
welke
moment
in
het
jaar
het
jaarcijfer
wijzigt.
Literatuur:
R.
Fruin,
Handboek
der
chronologie,
voornamelijk
van
Nederland,
Alphen
aan
den
Rijn,
1934.
C.C.
de
Glopper-Zuijderland,
In
tijd
gemeten.
Inleiding
tot
de
chronologie,
Den
Haag,
Centraal
Bureau
voor
Genealogie,
1999.
H.
Grotefend,
Taschenbuch
der
Zeitrechnung
des
deutschen
Mittelalters
und
der
Neuzeit
(12e
verbeterde
druk,
Hannover
1982).
Bronnen:
Oud
Rechterlijk
Archief
van
Tiel
en
Zandwijk
ivn.nrs.
298,
f.io/v
en
io8r;
299
f.i68v
en
f.87V
en
f.ipsr;
503,
f-39r;
504
f.sór
en
9ór;
528
f.356,
48V;
69V
en
7or