Tekstweergave van DEP_1904-10-01_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

ieder geval de mogelijkheid van een algemeenen Katholiekendag niet ge heel uit de toekomst verbannen. En laat ons allen, vóór- en tegenstanders, er toe medewerken, de voorwaarden te helpen vervullen, die zijn tot-stand- koming eisoht. Het katholieke volk van Nederland zal er wel bij varen. * $ * Katholiek of Christelijk ? Toen, nu acht jaar geleden, de Neder- landsche Boerenbond werd opgericht, stond men al aanstonds vooi- de vraag: »Onder welke vlag zal hij varen, de Bond, zal hij Christelijk wezen of neutraal?” Dat was een gewichtige vraag, een levens kwestie. Een gewichtige vraag, omdat hare beantwoording zooveel invloed zou hebben op het duurzaam bestaan van den Boeren bond ; een kwestie, van wier oplossing het zou afhangen, of het leven, zooeven den jeugdigen Bond ingeblazen, zou blijken krachtig genoeg te wezen, om den pasge borene te doen opgroeien »in eer en deugd,” zooals de stereotiepe uitdrukking luidt. Al aanstonds ontbrandde over die delicate vraag de strijd. Aan de eene zijde stonden de mannen van geloovigen huize, die den tijd aangebroken achtten, om voor het ge loof uit te komen ook op maatschappelijk gebied, ook in vraagstukken van het dage- lijksch leven, den tijd van ruiterlijk kleur- bekennen, den tijd van hijschen in top den standaard van Christus, die lang genoeg opgerold had gelegen in een hoekje onder het dek, of hij contrabande ware. Aan de andere zijde schaarden zich degenen, die nog altijd meenden, dat het geloof was »eene schoone zaak,” welke thuisbehoorde in de kerk en in de binnenkamer, maar niet in de vereeniging, niet in het woelige, maatschappelijke leven. Neutraal moest hij worden de Bond, kleurloos, zooals de schijf, die alle verven van den regenboog bevat, bij snel ronddraaien, wordt. Zóó zou het zijn. Alle gelooven en onge- looven moesten in den Nederlandschen Boe renbond te zamen vloeien tot een kleurlooze massa, in den toon van melk en water. Geen Christelijkheid in den Bond, die het geloofsvrije Nederland zou omspannen van Noord tot Zuid, van Oost tot West, tenzij een Christendom boven geloofsverdeeldheid, een nog quasi-geloovige uitdrukking voor geloofsonverschillige, zoo geen ongeloovige neutraliteit. Zoo was het bijna geworden. Zoo zou het wellicht geworden zijn, zoo niet doctor Schaepman, zoo niet »onze doc tor,” gelijk hij op het laatste Congres vol piëteit genoemd werd, ware opgerezen en in de weegschaal had geworpen zijn zware reuzenzwaard, welks gewicht den evenaar deed overslaan naar de zijde der strijders voor geloovig kleurbekennen. En toen werden geschreven in de Statuten van den Nederlandschen Boerenbond de woorden, die zijn plechtanker zouden wezen in stormachtige tijden: »De Nederlandsche Boerenbond, het Christendom als grondslag der maatschappij erkennend en huldigend, heeft ten doel de zedelijke en stoffelijke verheffing van den boerenstand.” En met deze woorden heeft hij getuigd, dat zijn streven en werken hooger doel had dan stoffelijke belangen alleen, dat zijn eerste wit was de zedelijke opheffing van den boer zelve. En door het steeds trouw inlossen van dat gegeven woord, is hij in acht jaren tijds geworden, wat hij nu is: een krachtig werkend en frisch groeiend organisme, dat den boerenstand ten waarachtigen zegen is. Een Bond, die een nationaal Congres kan houden, dat zonder kermesse d’ été bezoe kers trekt uit alle deelen van ons vaderland. Die in een boteroorlog, ontstaan door het geintrigeer van gewetenlooze knoeiers, de zege bevecht, terwijl zijn neutrale, oudere zus, de Maatschappij van Landbouw op elke harer tentoonstellingen reclame maakt voor margarine, als daar op een luchtballon in kapitale letters, hoog boven het terrein te lezen staat: »Koopt Solo, koopt Iris 1” Dat is Christelijke machtsontwikkeling naast neutralen laat-maar-waaien-geest, Christelijke moed tegenover neutrale flauw hartigheid. Goddank, men koos in ’96 voor den Ne derlandschen Boerenbond het beste wat men hem geven kon: een Christelijken naam, die werd een Christelijke daad. Dat men dit ook doe voor den nieuwen Bond, die zal opgericht worden in Maas en Waal. Hier gaat het niet tusschen Christe lijk en neutraal, hier gaat het. tusschen Katholiek en Christelijk. En zoover Christe lijk staat boven neutraal, als tusschen die twee een vergelijking te trekken is, zoover is Katholiek verheven boven Christelijk. Van deze twee het beste dus in de door en door Katholieke landouw tusschen de Waal en de Maas voor den langverwach- ten Boerenbond. Als hij straks gaat gedoopt worden, dat hem dan de Katholiciteit op het voorhoofd vlamme, opdat hij de streek, waar hij geboren werd en wier grootste glorie is, dat zij in tijden van vervolging haar heilig Roomsche geloof ongerept be waarde, een eere zij ! Waarom niet ? Omdat de Boerenbond in Noord-Brabant, in Limburg het ook niet is ? Maar dat is geen reden om het den Maas en Waalschen niet te maken, want dat hij het in de beide haast uitsluitend Katholieke provinciën onzes lands niet is, is een feit ja, maar een be- treurenswaardig feit. Want ik wil het gevraagd hebben, hoe veel afdeelingen zouden Limburg en Noord- Brabant minder tellen, als de plaatselijke Boerenbonden daar Katholiek moesten wezen in plaats van Christelijk ? Geen drie mis schien. En wat heeft ’t gebaat, dat men door hem Christelijk te maken, poogde ook de Protestantsche broederen te brengen binnen het verband. Hoeveel afdeelingen zijn er sinds zijn bestaan opgericht in het Land van Altona, de Beneden-Langstraat en de streek langs de Amer en het Hollandsch Diep ? En waarom dan de goede Roomsche naam prijs gegeven voor den Christelijken, die, sinds hij werd misbruikt in ’s lands wetten, voor velen een fraze werd, niets meer, En al is hij dat in werkelijkheid niet, waarom het betere vervangen door het minderwaardige, waarom een schotel linzen soep voor het eerstgeboorterecht ? En niet alleen op priucipiëele ook op utiliteitsgronden worden de MaasenWaal- sche Boerenbond Katholiek. Er gaat door ons land een machtige stroom : de Katholieke Sociale Actie, Daarvan dient een gewestelijke Boerenbond als bedoelende sociale actie onder de boeren, deel uit te maken. Dat kan hij niet, als hij niet Katho liek is. En zou het nu niet te betreuren wezen, dat de Maas en Waalsche actie niet haar voortstuwende wateren kon uitstorten in dien breeden stroom, die weldadig drenkt de oevers aan zijn boorden ? Zou het nu niet eeuwig jammer zijn dat de Maas en Waalsche Boerenbond, omdat hij Christelijk gedoopt werd — als dat tenminste doopen is — gesloten werd buiten de Katholieke Sociale Actie, die ons land ten zegen worden zal ? Er is meer, en dat is alles: dat beslist Van hoogst eerbiedwaardige zijde is gezegd : »Elke Bond in het bisdom ’s Hertogenbosch zij Katholiek, waar het kan. Hier kan het dus hier moet het! Met ’t kruis in top Zoo varen wij, Door ’twereldtij, Ten hoogen hemel op ! Met deze geloofsbelijdenis opent Guido Gezelle zijne »kleengedichtjes,” waarin deze dichter bij Gods genade zijne priesterziel uitzingt in zijne veelgeliefde Vlaamsche taal, dien rijkbloeienden tak van den forschen Dietschen stam. Deze van moedig-kleur-bekennen getui gende regelen wenschte ik ook geschreven met gulden letteren op den blauwen stan daard, die wapperen zal in top van den grooten mast van het zeewaardige schip, dat zeilree ligt, om, gestuurd met vaste hand, koers te zetten naar veilige ree, het schip, dat op den blanken spiegel voeren zal den naam : »Roomsch Katholieke Maas en Waalsche Boerenbond I AGRICOLA. Buitenlandsch Overzicht. ROME. Op den dag der overweldiging van Rome is aldaar het congres der vrij denkers gehouden. Een duizend of drie lichten der wetenschap zijn al daar vergaderd geweest, en hebben er heel wat tumult gemaakt. Nu door eenvoudig optreden zullen zij geen terrein winnen. Zij moeten van zich doen spreken. En daar zorgen zij wel voor. Alle kopstukken van liberalisme, socialisme en anarchisme waren pre sent. En ’t is er zoo fraai toege gaan, dat zelfs de Parijsche corres pondent der Nieuwe Rotterdamsche Courant niet kon nalaten te betoogen, dat heel het congres nóch met vrij heid, noch met denken iets heeft uit staan. En de Popolo Romana, een li beraal blad uit Rome uit zich op een wijze, waaruit minachting spreekt en tevens blijkt, hoe heel het congres er is op aangelegd om den Paus en de Kerk in ’t aangezicht te slaan. Dat blijkt trouwens eerstens uit den datum van 20 September, tweedons uit de handelingen en redevoeringen van het congres. Dat moest in optocht naar de Porte-Pia, dat moest naar de stand beelden van Giordano Brimo en Gar- ribaldi. Dat moest redevoeren tegen Kerk en Godsdienst, alsof dezen bestaan bij de gratie der vrijdenkers. Wel be kome het hun. Wij moeten medelijden hebben met ongelukkigen, die in hun kortzichtigheid het eeuwige Werk van God willen vernielen. Maar tevens rust op iederen katho liek de plicht, waar ’t pas geeft, te protesteeren tegen zulk een hoon. Van alle zijden ontvangt Z. H. de Paus dan ook telegrammen met uitingen van protest tegen zulk een heische betooging, door de vrijmetselarij op touw gezet. Want dezen zit ook hier weer achter de schermen. Dit erkennen de liberale bladen zelven. De Popolo Romano gaat zelfs zoover te schrijven : „Het feit, dat de vrijmetselaars- socialistische-republikeinsche-anarchis- tische betooging zonder stoornis plaats had, dat daarbij revolutionaire lappen hoog in den wind mochten fladderen en in alle toonaarden demagogisch ge brul klonk, bewijst, hoe noodlottig de beweging is van hen, die ons willen doen gelooven, dat Italië noggrootere vrijheid noodig heeft.“ Zegenrijke gevolgen voorwaar van een overweldiging, die haar wedergade in de geschiedenis niet heeft. ITALIË. Een blijde gebeurtenis in het Italiaan- sche vorstenhuis is voorzeker de ge boorte van een kroonprins. Deze is ge boren op het kasteel Racconigi, niet te Rome en velen willen daarin zien een kieschheid van den Koning tegen over Z. H. den Paus. Er wordt dan ook bericht (of ’t waar is ?) dat Z. H. zijn per soonlijke gelukwenschen heeft doen toe komen aan den Koning. En de Eransche katholieke bladen voegen hier al aan stonds bij, dat, nu de verhouding tus schen Frankrijk en den H. Stoel zoo gespannen is, de toenadering tusschen het Vaticaan er het Quirinaal duidelijk merkbaar wordt. Of deze beschouwin gen ook practische waarde hebben, zal de toekomst moeten leeren. Zeker is het intusschen dat de meeste regeerin- gen hoogen prijs stellen op een vriend schappelijke verhouding met het Hoofd der Katholieke Kerk. De jonge kroonprins ontving den titel van Prins van Piëmont. Het katholiek dagblad van Venetië verwelkomt den nieuwen kroonprins o.a. met deze woor den ; Piëmont is de bakermat geweest van heiligen en helden en onder de heiligen en de helden zijner doorluchtige dynastie, zal Umberto II heerlijke voor beelden aantreffen, naar welke hij zijn leven als Katholiek en als Vorst kan vormen/ 4 „Mogen door die voorbeelden de wol ken verdwijnen van onze dagen, opdat’t Huis van Savoye die bewonderenswaar- dige overeenstemming herstellen tus schen altaar en troon, welke in de ver vlogen eeuwen zijn hoogsten roem uit maakten en aldus aan Italië hergeven ’t kostbaarste aller goederen : den vrede. „Deze is de wensch, welken de Ka tholieken vormen bij de wieg van den koninklijken prins, over wiens schul deloos hoofdje zij Gods zegen af bidden ! Dat deze wensch in vervulling moge gaan, is zeker ook de hoop der geheele Katholieke wereld. * * * De groote werkstaking in Italië, waarbij zoo veel bloed is gevloeid, is geëindigd. Weer hebben de leiders in hun eigen belang of door onberaden opruiingen menschenlevens opgeofferd en den werklieden groote schade berokkend. Maar voor hen is het in troebel water goed visschen. * & Den 19 September, feestdag van den H. Januarius, heeft te Napels het ge wone mirakel met het bloed des Hei ligen plaats. Het bloed wordtin pullen bewaard. Zoodra het bloed bij den schedel van den Heilige werd gebracht begon het te bruisen en vloeibaar te worden. Reeds 1500 jaar lang heeft dit mirakel 2-maal per jaar plaats. Het spreekt van zelf, dat een groote toe loop van geloovigen plaats had. Den geheelen dag was de kerk vol geloo vigen, zoowel uit Napels als van elders. FRANKRIJK. Den 22 September zijn ongeveer duizend jongelieden, behoorend tot de „Vereeniging van de Kath. Fran- sche Jongelingschap 44 te Rome aange komen en door Z. H. in audiëntie ontvangen. Levendig en geestdriftvol werd Z. H. toegejuicht, die tusschen de rangen der jongeren voortschreed en alle aanwezigen zijn zegen gaf. Frankrijk is dus nog niet geheel ver loren. Dat zou men anders wel denken, als men Combes en zijn staf ofliever zijn lastgevers aan ’t werk ziet. Nu, hij wordt er voor beloond. Het Vrij- denkers-congres te Rome heeft hem geluk gewenscht met zijn arbeid, hem tevens aansporende toch vooral den ingeslagen weg niet te verlaten. „Waar men mee verkeert, daar wordt men mee geëerd. 14 Parijs zal in 1905 de eer hebben de „vrij-denkers 44 te ontvangen. & ❖ De werkstaking te Marseille loopt op een eind. »lïITSCMLAJÏ». De kroonprins is verlpofd met Her togin Cecilie van Mecklenburg De bruid is achttien jaar. Waarschijnlijk zal het huwelijk worden voltrokken in Maart 1905 te Schwerin. * * * Prins Herbert (niet Hubert, zooals in ons vorig nummer abusief stond ver meld) von Bismarck is overleden en begraven. Met hem gaat een man heen, die vooral gezien was om zijn naam. Groote invloed heeft hij niet uitgeoefend en het meest werd hij geëerd als zoon van zijn vader. De vestingwerken te Posen worden geslecht; de grond wordt verkocht. Volgens bevel der autoriteiten mogen de Polen hiervan niets koopen. Nu, als Duitschland zóó tegenover de Polen gaat staan, bewijst het, dat de Polen het bestrijden waard zijn. Er volgt uit, dat zij met geen groote middelen klein te krijgen zijn. * * * Wil men weten, wat Socialisme is en beoogt, dan leze men de verslagen van den Socialistischen Partijdag, te Bre men gehouden. Frau Lungwitz uit Dres den verkondigde er, langs haar neus weg, dat het voor alles noodig was, aan de vi ouwen iedere godsdienstige daad of meening te ontzeggen. Vroe ger heette het: Godsdienst is private zaak! Nu is het: Geen godsdienst, nergens ! Goed, dat we ’t weten. Waar om bleef zoo’n mensch niet thuis kousen stoppen ! Over de rest van den Partijdag zul len we het zwijgen maar doen. Het weinigje goeds, dat er gezegd en be sloten is, wordt op den voorgrond ge schoven om onnoozelen te verschal ken. Hoofddoel, bij de leiders althans, is eigenbelang. * * * Uit Duitsch-Z-W-Afrika geen ander bericht, dan dat de beweging van den vijand niet geheel bekend is. Boven dien klachten over lange marschen en verdere moeilijkheden. * « * In den Elzas is men druk bezig met voorbereidende werkzaamheden met het oog op den Duitschen Katholieken dag, die ’t volgend jaar te Straatsburg zal gehouden worden. Nu, de Katho liekendag in den Elzas zal een uit stekende propaganda worden voor Ka tholieke actie. Die slaapt in den Elzas nog bijna geheel, ten deele door een valsch li beralisme der bevolking, ten andere door een eng conservatisme, dat van geen nieuwigheden gediend is- Geloo ven en belijden moet ook daar het richtsnoer van aller daden worden. * * Te Keulen is een congres gehouden tegen de onzedelijke litteratuur. Het congres in het „Duitsche Rome 44 getuigt van edeler denkwijze en verhevener levensopvatting, dan dat in het Itali- aansche Rome. Hopen we, dat dit congres vruchten moge dragen. Het gevaar is groot. OOSTENRIJK-HONGAR1JE. In Oostenrijk worden krachtige po gingen in ’t werk gesteld om een ka tholieke Staatspartij te stichten: een Oostenrijksch Centrum. Vele bezwaren zullen moeten worden overwonnen. Ho pen we, dat allen zullen medewerken tot het tot stand komen van dit ideaal. * * s Oostenrijk en Italië zijn tot overeen stemming gekomen, wat betreft een handelsverdrag tusschen beide staten. BELGIË. Belgische missionarissen zijn in China vermoord. De Times meldt, dat het Bel gische gouvernement zelf schadever goeding zal eischen .Men spreekt o.a. van een millioen franks voor het bouwen van een hospitaal en kerk. * ❖ Te La Bouvière en Henegouwen is het dertiende congres gehouden der Belgische democratische liga onder voorzitterschap van Arthur Verhae- ghen,die vooral sprak over ’t verheffen van den werkman met hulp van den werkman zelven. RITSLANB. Te Odessa is den 22 September weer „Laat ze maar komen !” fluisterde zij daarna. „Altijd verder gaan, nergens kunnen uitrus ten, drinken aan de beken en bedelen langs de huizen, of leven als de dieren in de wouden ! Ik ben laf en dwaas geweest! Men zou mij hebben kunnen aanhouden, maar mijn kinderen zouden niet van honger zijn omgekomen. Men zou hen in een verplegingsoord hebben opgenomen, waar zij aan niets gebrek lijden. Dat men mij weg- voere, ik ben bereid !” Maar het gedruisch verstomde en zij hoorde niets meer. Door smart gebroken liet zij het hoofd op de borst zinken en viel langzaam in slaap. Toen zij de oogen opende, brandde een lamp op tafel. Dicht bij het licht zat zuster Theresa, lezend in een boek vari den H. Alphonsus de Liguori. Toen de arme zwervelinge ontwaakte, deed de religieuze het boek dicht en naderde Lorenza. „Zijt gij een weinig uitgerust? Uw engeltjes slapen nog. Ik zal wat soep brengen en scha- penvleesch.” Daarna vervolgde zij zonder een antwoord af te wachten: „Het is tien uur. Het onweer is voorbij, maar de nacht is donker. Gij kunt nu niet gaan. Bovendien, Moeder Overste, die de begrafenis was gaan bij wonen van haar vader, is van avond thuis gekomen en wenscht u morgen vroeg te zien.” „Ik geloof,“ zei de arme vrouw aarzelend, „het geratel van een rijtuig en schreden van solda ten gehoord te hebben.” „Ja, men heeft haar een escorte van karabi- niers gegeven. De wegen zijn op hetoogenblik niet veilig, ofschoon men gisteren, niet ver van Terni, de twee voornaamste roovers, die zich in het struikgewas hadden verborgen, en die zich niet wilden overgeven, heeft doodgeschoten. Een hunner had den markies Ubaldo vermoord, Bracio en Toronto zijn de namen dier ellende lingen.” Een siddering overviel de weduwe van Fabio. Zij klemde zich aan den stoel vast, om niet voorover te vallen. De zuster, die zich juist naar de deur gewend had, bemerkte er niets van. Alleen gebleven met haar kinderen knielde de vrouw voor het groote kruisbeeld aan den wand en bad een vurig gebed. Daarna stond zij op en zei gelaten :„Het is wellicht beter zoo.“ En langzaam omhelsde zij om de beurt haar drie kinderen, die nimmer hun vader zouden terugzien. „Hoe, zij zijn wakker geworden,“ zei de reli gieuze verheugd, toen zij weer in de kamer trad. „Eet nu, lieve kinderen.“ Lorenze glimlachte ondanks de droefheid, die haar hart verscheurde. Zij at een weinig en legde zich daarna met haar kinderen ter ruste. * * Den volgenden morgen werd de deur van het vertrek, waarin de arme zwervelingen den nacht hadden doorgebracht, geopend en trad een zuster binnen van hooge gestalte en droevig ge laat. „Kom“, zei zij tot Lorenza, „zustep Theresa zal wel eenige oogenblikken op uw kinderen passen. Vijf of zes Fraciscanessen omringden de Over ste. Op een teeken verlieten dezen haar en de overste verwijderde zich alleen met de vreemde vrouw, die met kloppend hart nadacht, waar zij vroeger reeds dat zacht en ernstig gelaat, der overste kon gezien hebben. De overste leidde haar door den mooien tuin, waar allerlei gevogelte rondhuppelde en bezocht daarna de boerderij en de stallen. „Dit is onze boerderij,“ zei de overste. „De vrouw van onzen pachter, den ouden Tido, be stuurde ze. Zij is voor een half jaar gestorven. Is stel u voor, haar te vervangen.“ De oogen van de zwervelinge schitterden van vreugde. Daarna zei ze droevig: „O, eer waarde, u kent mij niet, anders zou u mij dit voorstel niet doen.“ „Ik ken u, zijt gij niet Lorenza Franca ?“ Tranen kwamen in haar oogen en voor de religieuze neerknielend, zei ze : Ja, ik ben Lo renza Franca geweest, maar thans ben ik de weduwe van den roover Fabio Torento“ Eensklaps veranderde het gelaat van de over ste, één oogenblik was toorn en verontwaardi ging in haar oogen te lezen, maar zij bedwong die opwelling van drift en haar gelaat schitter de weer van liefde en barmhartigheid. „O, ik herken u, riep de weduwe. „Wee mij! Wee mij !“ De overste reikte haar de hand toe: „Ja ik ben de dochter van den markies Ubaldo. Sta op, arme vrouw, en laten wij onze smarten verge ten.“ En haar zacht in de kapel trekkend, waar de eerste strophen van het „Dies iraes“ wer den gezongen, voegde zij eraan toe : „Bid voor mijn vader, ik zal voor uw man bidden !' 4 Moeders Voorbeeld. Het voorbeeld eener moeder heeft nog invloed jaren na haren dood. Als wij hier altijd aan dachten, dan zouden „wij moeders“, die van God de heilige plicht opgedragen is nog veel uauw- keuriger, en noch veel meer volgens geweten handelen. Jaren na onzen dood zullen de kin deren nog dit of dat doen, omdat moeder het ook zoo gedaan heeft ,als de oogen der moeder zich al lang voor altijd gesloten hebben, zullen de kinderen ze zich nog sprekend voor zich halen, en zeggen, hoe moeder in deze of geene omstan digheid zoude geoordeeld hebben. Zij durven gerust iets nieuws ondernemen, als zij denken aan de altijd werkzame handen hunner moeder en aan haar onvermoeiden lachenden blik, al viel het haar dan wel eens wat zwaar. Groot is daarom de verantwoording eener moeder, daar haar doen en laten een dfepen indruk, zoo wel van ’t goede als ’t kwade na zich sleept. Iedere goede daad der ouders, ook iedere kwade, zooals luiheid, drift, onrechtvaardig han delen blijft het bij. Wel hebben kinderen altijd, dit zit in den aard, eene verontschudiging voor de ouders, maar moeten wij niet, zooveel onze krachten dit toe laten zorgen, wij in ’t oog onzer kinderen hel dere sterren van den hemel schijnen ? Zal niet een recht geaard kind bij donkere wolken toch gelukkig zijn als moederliefde het terzijde staat. Ook menige moeder doet verkeert er mede, niet van jongs af aan, goede smaak en zuinig heid in haar kinderen te brengen. Een dochter die een goed voorbeeld gehad heeft, en na jaren zelf een huishouden krijgt, al is ’t dan ook niet dadelijk, wordt van lieverlede werkzamer, netter, ordelijker en zuiniger, en als moeder dan vraagt, hoe komt dat kind, dat gij zoo veranderd zijt, zal zij ten antwoord krij gen, moeder steeds heb ik gestreefd, uw goed voorbeeld te volgen.