Tekstweergave van DEP_1904-10-22_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Wat
de
pensioen-
en
verdere
ver
zekeringswetten
belangt,
hieromtrent
zal
nog
wel
van
toepassing
blijven,
hetgeen
een
van
onze
maandschriften
in
haar
jongste
nummer
verzekerde
:
„De
arbeiders
krijgen
ze,
maar
eerst
moet
er
gezorgd,
dat
de
Tariefwet
in
orde
komt.“
Pas
d’argent
pas
de
Suisse!
Sm.
individueele
bestanddeelen,
waaruit
deze
of
gene
maatschappelijk-atheïsti-
sche
corporatie
is
samengesteld,
in
eigen
boezem
God
mogen
erkennen
en
belijden,
zoo
blijft
nochtans
dus
danige
corporatie
goddeloos
of
atheïs
tisch,
indien
zij
in
hare
statuten
God
niet
erkent
en
belijdt,
gelijk
hare
leden
individueel
mochten
voorgeven
te
doen
in
hunne
binnenkamers,
aan
hunnen
huishaard.
Degene,
die
de
materiëele
wereld
uit
het
niet
voortgebracht
en
haar
geordend
heeft,
zal
zeer
stellig
aan
de
ordening
van
de
sociale
wereld
niet
vreemd
willen
blijven.
En
—
vragen
we
—
wat
nut
heeft
het,
God
in
theorie
te
belijden,
zoo
men
in
de
praktijk
geene
plaats
voor
Hem
wenscht
in
te
ruimen
?
Zijn
de
heillooze
gevolgen
daarvan
wel
ooit
uitgebleven
?
Is
niet
van
stonde,
dat
zij
de
leisels
van
het
christendom
heeft
afgeschud,
de
democratie,
aan
teugelloosheid
en
ongeloof
ter
prooi
een
geesel
en
een
verderf
voor
de
maatschappij
geworden
?
Beschamend
voor
onze
moderne
atheïsten
zijn
zelfs
heidensche
wijs-
geeren
als
b.v.
een
Plutarchus,
Cicero
en
Plato,
waar
zij
onderscheidenlijk
zeggen:
,/t
Is
gemakkelijker
een
kasteel
in
de
lucht
op
te
trekken,
dan
zonder
godsdienst
eenen
Staat
te
grond
vesten.“—
Erger
dan
de
pest
is
voor
eene
maatschappij
het
niet-kennen
van
God.
Wie
de
wapenrusting
aangespt
tegen
den
godsdienst,
ondermijnt
de
grondslagen
van
de
burgerlijke
samenleving.
—
Als
kweeker
van
de
zeden,
de
rechtvaardigheid
en
de
eer
zaamheid
is
de
godsdienst
de
grondslag
van
alle
overige
waarheden!
Wij
kennen
door
het
christendom
den
geest,
welke
op
den
weg
van
de
sociale
actie
ons
geleiden
moet:
eerbied
voor
den
eigendom,
doch
gerechtigheid
voor
den
arbeider.
Wij
weten
dooi’
het
christendom
hetgeen
op
stellige
wijze
ons
verboden
is
:
te
speculeeren
op
de
ellenden
van
den
werkman;
wat
den
werkman
moet
verzekerd
zijn
:
christe
lijke
zeden,
behoorlijk
loon,
eigendom,
rusttijd.
In
den
godsdienst
alleen
—
mits
volgens
den
geest
des
Instellers
beoefend
—
vindt
men
duurzame
ze
delijkheid,
stipte
rechtvaardigheid,
menschlievendheid,
liefdadigheidszin,
ongeveinsde
oprèchtheid,
ernstig
stre
ven
naar
hetgeen
nuttig
is,
volkomen
belangeloosheid,
kortom
alwat
de
sa
menleving
regelt,
behoudt
en
bevordert,
altemaal
factoren,
welke
evenzeer
in
de
sociale
als
in
de
sociaal-economische
beweging
den
voorrang
hebben.
Gelukkig
zijn
we
eenmaal
zóó
ver
gekomen
ten
aanzien
der
vijanden
van
het
christendom,
dat
hun
geest
en
hart,
hunne
zeden
en
wandel
voor
ons
als
een
opengeslagen
boek
geworden
zijn
en
wij
dus
het
eenvoudigste
en
zekerste
middel
in
handen
hebben
om
ons
van
de
futiliteit
van
hunne
woorden
en
geschriften
te
vergewissen.
—
En
—
vragen
we
ons
na
lezing
af:
Zijn
dat
nu
de
leidslieden,
welke
de
menigte
te
volgen
heeft....
dat
degenen,
welke
zij
zich
ten
voorbeeld
heeft
te
stellen...
dät
de
wijzen,
wien
zij
eerbetoog
ver
schuldigd
is
?
*
*
*
Het
christendom
is
nooit
afkeerig
geweest,
ook
van
de
stoffelijke
verheffing
des
volks,
gelijk
we
later
langs
prak
tischen
weg
aantoonen,
het
veroordeelt
onzen
modernen
tijd
van
stoffelijken
vooruitgang
niet.
Doch
maar
al
te
dik
werf
heeft
het
christendom
moeten
ervaren,
hoe
juist
in
tijden,
dat
handel
en
industrie
op
reusachtige
schaal
bloeien,
eene
meerdere
of
mindere
mate
van
zedelijk
(zelfzucht
en
sensu
alisme),
godsdienstig
(onverschilligheid,
twijfelzucht)
en
staatkundig
verval
(on
dermijning
des
gezags
als
gevolg
van
zedenverbastering)wordtwaargenomen.
De
bloeitijden
van
handel
en
indus
trie
zijn
ach!
maar
al
te
dikwijls
perioden
van
louter
utiliteits
systemen
en
tevens
tijdperken
van
aanmatiging
van
den
kant
der
rijken
en
van
be
geerlijkheid
van
de
zijde
der
armen.
.
En
vandaar
dat
het
christendom
met
zijne
onveranderlijke
wet
„Plicht
boven
genot”
iedere
verheffing
des
volks,
dus
zoowel
de
stoffelijke
als
de
zedelijke,
aan
zijne
vertrouwbare
hand
wil
zien
geschieden.
Wat
het
onder
stoffelijke
en
zedelijke
verheffing
des
volks
verstaat
zal
uit
ons
volgend
artikel
blijken.
Herm.
Smits
Azn.
Fe;!
smet.
't
Schijnt
tegenwoordig
tot
de
haute
chique
in
de
journalistiek
te
behooren,
in
elk
nummer
der
Courant
boven
het
feuilleton
een
aphorisme
te
plaat
sen.
Jongen,
jongen,
wat
gebruik
ik
daar
in
één
zinnetje
een
boel
vreemde
woorden,
Ik
ga
’t
nog
eens
op
z’n
Hollandsch
zeggen.
't
Schijnt
tegenwoordig
tot
den
laat-
sten
smaak
in
de
dagbladpers
te
be
hooren
in
elk
nummer
van
het
nieuws
blad
boven
het
mengelwerk
een
kern
spreuk
te
plaatsen.
Zie
zoo,
dat
is
de
letterlijke
vertaling
van
bovengenoemden
krantenzin.
Want
men
kan
tegenwoordig
geen
Hollandsch
blad
meer
lezen,
zonder
grondige
kennis
der
Fransche,
Duitsche,
Engel-
sche
en
liefst
ook
de
Latijn
sehe
taal
en
dan
bij
voorkeur
nog
met
een
kunst-
woordentolk
naast
zich.
Wat
zijn
onze
Vlaamsche
broeders
ons
op
dit
punt
een
eind
vooruit,
hè
mijnheer
de
hoofdopsteller?
Laten
wij
hen
volgen.
Laten
wij
onze
ge
dachten
uitdrukken
*
in
onze
zoete,
smijdige
moedertaal,
die
rijk
genoeg
is
van
zich
zeff,
dan
dat
we
met
vreemde
lappen
en
strikjes
en
kwik-
jes
haar
behoeven
op
te
dirken.
In
Vlaanderen
Vlaamsch!
Zoo
ook
in
Nederland
Nederlandsch
!
Maar
ik
zou
wat
zeggen
van
die
nieuwerwetsche
aphor...
ik
bedoel,
kernspreuken.
Daar
zit
soms
een
heel
leelijke,
een
enkele
keer
wel
eens
een
vieze
kern
in
zoo’n
spreuk.
Een
bittere
bijna
altijd.
Vooral
in
die
van
de
Nieuwe
Arnhemsche
Courant.
Dat
moest
Pyttersen
niet
doen.
Dat
is
be
drog,
zoogoed
als
de
Delftsche
room
boter
van
W.
van
Santen,
waartegen
de
hoofdredacteur
zoo
fulmineert
...
och,
ik
bedoel,
waartegen
Pyttersen
zoo
toornt,
omdat
je
er
de
margarine
oftewel
Kunstboter
bovenuitproeft.
Je
neemt
zoo’n
kernspreuk
in
den
mond,
mummelt
er
een
beetje
op,
als
op
een
katjesdropje
of
een
salmiak-pastille
en
geniet
den
sterkgesuikerden
buiten
kant
—
lekker,
lekker!
Tot
je
op
eens
aan
de
kern,
de
pit
komt
en
ze
met
een
„bah”
uit
de
mond
spuwt,
zoo
leelijk
soms,
zoo
vies
een
enkele
keer,
zoo
bitter
bijna
altijd
is
dat
ding,
waar
het
toch
eigenlijk
op
aan
komt.
Net
zoo
bitter
als
de
HaagscheHopjes
van
Duinoorder,
die
slag
op
slag
aan
gebrand
zijn.
Ik
vermoed
omdat
die
hopjes-bakker
z’n
oven
te
rood
stookt.
Nog
iets.
Ik
vind
het
ferm
van
Pyttersen,
dat
hij
van
Santen
zoo
op
de
kaak
gesteld
heeft
en
ik
wed,
dat
hij
geen
advertentie
van
dien
roomboter
(?)
fa
brikant
zou
willen
opnemen.
Maar
hoe
rijmt
zich
dat
met
de
onzedelijke,
met
de
moordewan-raadvertentiën,
zoo-
als
een
Nederlandsch
professor
ze
nog
onlangs
noemde,
die
bijna
dagelijks
de
N.
]A.
Crt.
verpesten
met
hun
Nieuw-Malthusiaansche
vuiligheden.
Dat
is
nog
een
slag
slimmer,
dan
wat,
dan
veel
vet
zelfs
door
roomboter
mengen.
Want,
als
„vet
smet”,
dan
doen
het
de
„voorbehoedmidddelen,”
nog
erger,
zou
ik
meenen.
Die
besmette
zielen
en
vermoorden
lichamen.
Hoe
rijmt
zich
dat
?
In
het
hoofdartikel
van
„Het
Volk"”
van
Zondag
16
October
lees
ik:
«Neen,
elke
inbreuk
op
den
levensstan
daard,
om
wélke
redenen
oók,
moet
stuiten
op
het
verzet
der
arbeiders
en
geven
zij
ooit
toe,
dan
mag
dat
zijn,
omdat
zij
zich
te
zwak
gevoelen
om
door
te
zetten,
nooit
om
redenen,
aan
hel
belang
van
den
werkgever
ontleend.”
En
iets
hooger:
»Maar
dit
(die
actie
matigen
of
ver
schuiven)
is
ver
van
een
gezamenlijk
over
leg
tusschen
partijen,
waarbij
de
arbei
ders
zich
verbinden
wat
minder
te
gaan
eten
om
de
industrie
m
stand
te
houden.”
En
hetzelfde
nummer
bevat
een
schrijven
van
Van
Kol
aan
Jean
Gra
ve,
de
redacteur
van
het
anarchisti
sche
blad
„Les
Temps
Nouveaux”,
waarbij
de
Hollandsche
kapi-
talist-socialist
zich
tracht
schoon
te
wasschen
van
een
leelijke
beschul
diging
van
Domela
Nieuwenhuis
aan
zijn
adres,
die
hem
„een
uitbuiter
van
de
inlanders,
die
huilt
over
de
uitge-
buiten”,
noemde.
»Terreinen
ontdekt
hebbende,
die
vóór
mij
door
niemand
waren
betreden
fzoo’n
Colum
bus
!)
heb
ik
ze
tijdelijk
in
concessie
ge
kregen
(Gedurende
75
jaar
—
nogal
een
tijdelijkheidje
!)
Ik
heb
ze
overgedaan
aan
een
naamlooze
vennootschap.
Ik
ben
een
van
het
tiental
aandeelhouders
(Ei,
ei
!)
en
een
van
de
kommissarissen.
(Hoeveel
geeft
dat
baantje
?)
Ik
heb
al
mijn
in
vloed
aangewend
om
er
een
vaste
bevol
king
te
plaatsen
in
plaats
van
een
trek
kende
(In
wiens
belang
?)
en
goede
loonen
doen
betalen,
(Dat
is
een
staaltje
van
den
plicht
van
een
Kapitalist-Socialist!)
on
derwijs
aan
de
kinderen
doen
geven,
(Door
onderwijzers
van
den
Bond
zeker
!)
genees
kundige
hulp
aan
zieken,
(Door
nonne-
kes
?)
pensioen
aan
de
ouden
van
dagen
(Bravo!)
en
deeling
in
de
winsten
voor
allen.
(Bravissimo!!)”
Als
het
den
lezer
gaat
als
mij,
dan
denkt
bij
aan
den
pharizeër,
die
op
ging
naar
den
tempel
om
te
bidden
en
bad,
als
van
Kol
schrijft.
En
nu
komt
het
ongerijmde:
»In
een
woord,
men
is
daar
zoover
gegaan
in
de
behandeling
der
arbeiders,
alsdat
in
de
Kapitalistische
maatschappij
mogelijk
is,
vooral
nu,
in
den
tijd
van
kri-
sis
in
de
koffieprijzen.
Kijk
nu,
de
arbeiders
in
Holland
mogen
dan
hun
kinderen
„geen
boter
ham
minder
geven
al
maakt
de
patroon
een
slecht
jaar"
en
van
Kol
doet
zijn
plicht
niet
tegenover
de
inlanders,
omdat
de
koffie
prijzen
in
een
krisis
verheeren.
Want
dat
hij
zijn
plicht
niet
doet
bekent
hij
zelf
als
hij
zegt:
»Zeker,
daar
is
onrecht
in
dit
alles
;
men
profiteert
van
de
slechte
betaling
van
den
arbeid."
Dat
is
nu
socialistische
prediking
in
Nederland
en
socialistische
toepassing
in
Nederlandsch
Indiö.
Die
prediking
en
die
toepassing
rij
men
als
„inktpot“
op
„pompstok“,
zou
Bilderdijk
zeggen.
Als
„een
tang
op
een
varken”,
zeggen
wij,
proza-men-
schen.
Buitenlandsch
Overzicht
ROME.
Het
is,
zooals
bekend
is,
in
Italië
den
katholieken
verboden
aan
politieken
verkie
zingen
mede
te
doen.
De
verkiezingen
voor
het
Parlement
b.v.
zijn
den
katholieken
verboden.
Den
laatsten
tijd
deden
geruchten
de
rondte,
als
zou
Z.
H.
dit
verbod,
het
»Non
Expedit«
opheffen.
De
»Osservatore
Romano«
kan
deze
geruchten
beslist
tegen
spreken.
De
Paus
is
niet
voornemens
in
den
tegenwoordigen
toestand
verandering
te
brengen,
*
*
Volgens
Fransche
bladen
zou
keizer
Wil
helm
trachten
pogingen
aan
te
wenden
om
een
verzoening
tot
stand
te
brengen
tusschen
het
Vaticaan
en
het
Quirinaal.
Men
leidde
dit
af
uit
de
bijeenkomst
van
den
Italiaanschen
minister
Giolliti
met
den
i'ijkskanselier
Von
Bülow.
Ook
dit
be
richt
is
geheel
bezijden
de
waarheid.
*
*
*
Turkije
zou
voornemens
zijn
bij
Z.
H.
den
Paus
een
gezantschap
te
vestigen,
waaruit
zou
volgen,
dat
de
Pauselijke
dele
gatie
te
Constantinopel
eennunciatuur
wordt.
Dit
zou
een
doorn
in
’t
oog
zijn
van
de
rogeering
van
Italië.
Italië
n.
1.
zou
dolgraag
de
verbreking
zien
der
betrekkingen
tusschen
den
H.
Stoel
en
Frankrijk.
Dan
kon
Italië
trachten
bij
den
Paus
een
wit
voetje
te
krijgen
door
zich
bereid
te
verklaren
de
bescherming
der
Katholieken
in
het
Oosten
op
zich
te
ne
men.
Vestigt
de
Sultan
bij
Z.
H.
een
ge
zantschap,
dan
is
voor
Italië
de
kans
ver
keken.
Nu,
of
die
anders
wel
zoo
heel
groot
zou
zijn
?
*
*
-X-
Komende
maand
zal
Z.
H.
een
constito-
rie
houden,
dat
op
denzelfden
dag
geheim
en
niet
geheim
zal
wezen.
Kardinalen
zouden,
in
tegenspraak
met
een
bericht
van
vóór
veertien
dagen,
niet
gecreëerd
worden.
FRANKRIJK.
De
Semaine
rèligieuse
van
Parijs
bevatte
dezer
dagen
de
volgende
mededeeling.
Dank
aan
de
hulp
van
God
en
den
offer-
vaardigen
arbeid
der
geloovigen,
die
ter
stond
moeite
gedaan
hebben
om
de
midde
len
te
verschaffen,
om
aldus
de-
vele
gesloten
congregatie-scholen
te
vervangen,
is
er
thans
geen
kind
meer
te
Parijs
of
het
kan,
wanneer
de
ouders
zulks
verlan
gen,
een
christelijke
opvoeding
genieten.
Het
is
overbodig
een
lijst
publiek
te
ma
ken
of
op
bijzonderheden
in
te
gaan.
De
ouders
moeten,
als
zij
twijfelen,
zich
slechts
tot
den
pastoor
of
de
kapelaans
hunner
parochie
wenden.
Zoodat,
de
Parijzenaars
en
de
Franschen
zijn
aan
het
leeren,
wat
offervaardigheid
is
en
vermag.
Zij
hebben
nu
al
reeds,
een
mooi
stuk
werk
gedaan.
Hopen
we,
dat
ze
volharden.
Nood
leert
bidden.
*
Een
der
voornaamste
oorzaken
van
de
ver
wildering
en
het
ongeloof
in
Frankrijk
is
de
ontheiliging
van
den
Zondag.
Z.
H.
den
Paus
heeft
hierover
aan
de
„Vereeniging
voor
Zondagsrust“
een
belangrijk
schrijven
gericht
waaruit
blijkt,
dat
Z.
H.
deze
zaak
zeer
ter
harte
neemt.
De
„Zondagsrust”
zegt
Z,
II.
o.
a.
»dient
bevorderd
te
worden
door
allen
en
onder
eiken
vorm.«:
Een
woord,
dat
ook
in
Nederland
wel
mag
gehoord
worden.
Want
ook
hier
wordt
de
Zondag
door
sommigen,
zoo
niet
velen
onteerd.
Die
de
schoen
past
#
*
De
prefect
van
het
departement
der
Seine
(Parijs
en
omgeving)
vraagt
de
bagatel
van
80
millioen
franc
voor
het
bouwen
van
nieuwe
scholen
en
het
verbeteren
en
ver-
grooten
der
oude.
Zegeningen
van
het
anti-
clericalisme.
*
*
*
Het
Credit
Fonder,
een
der
voornaam
ste
bankinstellingen
të
Parijs,
had
aan
ver
scheiden
kloosters
voor
millioenen
hypotheek
verschaft.
Nu
zijn
de
bewoners
er
van
ver
jaagd
en
de
gebouwen
zullen
verkocht
wor
den.
Maar
wie
zal
er
gebruik
van
kunnen
maken.
Zij
kunnen
niet
anders
dan
aan
hun
bestemming
van
klooster
voldoen.
Zij
zullen
dus
verre
onder
de
waarde
verkocht
worden.
Wie
zal
de
schade
mee
dragen
?
Het
Cre
dit
Foncier.
En
daar
de
meeste
aandeel
houders
van
het
Credit
tot
de
kleine
luiden
behooren,
kan
men
op
zijn
vingers
uitre
kenen
op
wie
de
meeste
en
zwaarste
slagen
zullen
vallen.
Daarvandaan
een
groote
ont
steltenis
in
Frankrijk,
een
gevolg,
dat
Com
bes
zeker
wel
niet
van
zijn
maatregelen
zal
verwacht
hebben.
REEGIË
Het
geruchtmakend
proces
over
de
na
latenschap
van
de
Koningin
van
Belgie
zal
hoogstwaarschijnlijk
in
den
loop
van
de
volgende
maand
bij
het
Hof
van
Appél
in
hooger
beroep
komen.
*
*
Op
de
tentoonstelling
te
St.
Louis
komen
onder
de
hoogst
bekroonde
onderwijsinrich
tingen
voor:
de
Katholieke
Universiteit
te
Leuven,
het
Instituut
Saint
te
Brussel
en
het
College
van
O.
L.
Vrouw
te
Hamme.
En
toch
schreeuwen
de
tegenstanders
der
vrije
school
maar
steeds
van
de
daken,
dat
het
katholiek
onderwijs
minderwaardig
is.
»FITSCHEAND.
In
ons
vorig
nummer
deelden
wij
een
en
ander
mee
omtrent
de
erfopvolging
in
het
Vorstendom
Lippe.
De
Keizer,
die
zich
blijk
baar
vergallopeerd
heeft,
draait
nu
bij.
Von
Bülow,
de
Rijkskanselier
deelde
officieel
mee,
dat
het
niet
in
de
bedoeling
lag
van
den
Keizer
inbreuk
te
maken
op
de
grond
wettige
rechten
van
het
Vorstendom.
Dit
telt
ongeveer
150.000
inw.
en
niet
15.000.
zooals
in
ons
vorig
nummer
stond
vermeld.
Die
ongeveer
150.000
kunnen
dus
met
en
benevens
hun
»Vaterland«
ruhig
zijn.
*
*
Koning
George
van
Saksen
is
15
Oct.
’s
morgens
'ongeveer
half
drie
te
Pillnitz
overleden.
De
Koning,
die
maar
13
voorna
men
heeft,
is
te
Pillnitz
geboren
op
den
Sen
Aug.
1832,
en
bereikte
dus
den
ouder
dom
van
72
jaar.
Hij
nam
deel
aan
den
Duitsch-Oostenrijkschen
oorlog
in
1866
en
stond
in
den
Fransch-Duitschenoorlog
aan
’t
hoofd
van
het
12e
legerkorps.
Den
19
Juni
1902
volgde
hij
zijn
kinderloos
overleden
broeder
Albert
op
als
koning
van
Saksen.
Een
zijner
zonen,
prins
Max
is
priester
en
thans
hoogleeraar
aan
de
universiteit
van
Freiburg.
De
oudste,
thans
39
jaar,
Frede-
rik
August
volgt
hem
op.
Deze
is,
zooals
be
kend,
op
11
Febr.
1903
gescheiden
van
zijn
vrouw.
Uit
dit
huwelijk
werden
zes
kinderen
geboren,
van
welke
het
oudste,
Frederik
August
George,
thans
kroonprins,
11
jaar
is.
ENGELAND.
Lord
Methuen
schrijft
in
den
Spectator
een
brief,
waarin
hij
het
Engelands
plicht
noemt,
de
Japanners
zoo
noodig
te
hulp
te
komen.
De
Morning
Post
is’
het
daarmee
eens.
Uit
dit
gegeven
is
het
niet
moeilijk
af
te
leiden,
dat
gevaar
voor
uitbreiding
van
den
oorlog
volstrekt
niet
denkbeel
dig
is.
OOSTENRIJK-HONGAR1JE
Tisza
is
voornemens
voor
te
stellen
een
wijziging
van
het
reglement
van
orde
voor
de
Hongaarséhe
Kamer.
Hij
beoogt
daar
mee
het
noodeloos
rekken
der
beraadslagin
gen
tegen
te
gaan.
De
oppositie
misbruikt
de
gelegenheid
tot
spreken
om
de
behandeling
van
alle
wetten,
die
haar
niet
aanstaan,
te
beletten.
De
Hongaarsche
Kamer
is
boven
dien
gewoonlijk
rumoerig
gestemd.
Of
’t
helpen
zal
?
ITALIË.
De
aanstaande
Kamerverkiezing
belooft
een
ernstig
aanzien
te
krijgen.
In
Italië
mogen
de
Katholieken
niet
deelnemen
aan
de
verkiezingen
voor
de
Kamer.
Socialisten
en
anarchisten
zullen
dus
den
baas
spelen.
40.000
militaire
verlofgangers
worden
opge
roepen
om
de
orde
te
handhaven,
’t
Staat
te
bezien
of
de
regeering
tegen
den
stroom
zal
kunnen
oproeien.
*
*
*
Te
Rome
wordt
gehouden
een
congres
der
katholieke
rechtsgeleerden.
Er
werden
besprekingen
gehouden
over
den
toestand,
voortvloeiend
uit
het
concordaat
tusschen
Kerk
en
Staat.
Eén
opmerking
verdient
vooral
te
worden
onthouden:
Nooit
heeft
de
Kerk
uit
eigen
beweging
een
of
ander
concordaat
opgeheven.
*
Verschillende
bladen
geven
de
namen
van
die
afgevaardigden,
welke
bij
de
laat
ste
algemeene
werkstakingen
een
hoofdrol
vervulden.
Die
werkstaking
was
een
enor
me
schadepost
voor
het
land.
Er
uit
dus
met
die
lui
1
Zij
tasten
de
bevolking
in
de
beurs
1
De
Italianen
gevoelen
de
heerlijk
heid
van
socialistisch
regiem.
Of
zij
er
wij
zer
door
zullen
worden
?
*
*
■%r
Te
Turijn
wilden
de
socialisten
een
krans
leggen
op
het
graf
van
een
hunner
partij
gangers,
gedood
bij
de
jongste
stakingen.
De
politie
dreef
zonder
vorm
van
proces
den
heelen
stoet
uiteen.
De
Gemeenteraad
van
Brescia
zal
in
het
vervolg
geen
gelden
meer
uittrekken
voor
werkstakers.
Vroeger
was
dit
dus
gebruik
daar
ter
plaatse.
Een
mooie
toestand.
RUSLAND
DE
OORLOG.
Onderkoning
Alexejew
bracht
6
Oct.
een
bezoek
aan
Koeropatkine
en
10
Oct.
sprak
deze,
zooals
we
reeds
meldden,
het
voor
waarts
uit.
Op
hcog
bevel
?
?
Het
heeft
er
allen
schijn
van.
De
uitslag
van
den
strijd
is
in
het
nadeel
der
Russen
uitgevallen,
en
het
is
zeer
goed
mogelijk,
dat
Koeropatkine
gedwongen
is
geweest,
aan
te
vallen.
De
strijd
is
veel
heviger
en
hardnekkiger
gevoerd
dan
die
te
Liao-yang.
Ofschoon
de
Russen
in
de
meerderheid
waren,
zijn
zij
hevig
door
den
vijand
aan
getast,
dat
zij
op
alle
punten
achteruitge
weken
zijn.
Meer
dan
30
kanonnen
zijn
door
de
^Japanners
genomen.
Het
aantal
ki
ijgsgevangenen
loopt
in
de
honderden.
Alleen
voor
het
front
Van
Kouroki’s
troepen
lieten
de
Russen
4500
dooden
achter.
Hun
geheele
verliezen
daar
alleen
zullen
naar
matige
schatting
20000
man
bedragen.
Zes
dagen
is
er
verschrikkelijk
gestreden.
Het
geheel
verlies
der
Russen
wordt
geschat
op
40.000
man
aan
dooden,
gewonden
en
ge
vangen
genomen
soldaten.
Het
is
ondoenlijk
in
een
kort
bestek
een
eenigszins
verstaan
baar
verhaal
te
gevep
van
den
slag.
Maar
de
Russen
moesten
wijken
naar
Moekden.
En
is
dit
voor
hen
geen
vernietiging,
het
komt
toch
al
zeer
nabij
een
nederlaag.
In
ieder
geval
heeft
Koeropatkine
zijn
doel
niet
kunnen
bereiken.
Ook
de
Russen
erkennen
dit
volmondig
en
geven
hun
verliezen
op
als
30,000
man.
Tengevolge
van
het
hevige
schieten
heersch-
ten
op
’t
laatst
van
den
slag
hevige
storm
omweer
en
piasbuien.
Alles
staat
weer
in
‘t
water.
*
*
*
De
Oost-zee-vloot
is
nu
toch
eindelijk
op
weg
naar
’t
Oosten.
We
zullen
zien,
wat
ze
er
verrichten
zal.
*
*
Een
Japansche
kanonneerboot
met
201
koppen
is
in
de
Duivenbaai
op
een
mijn
geloopen
en
gezonken.
Dit
is
nu
al
het
vierde
Japansche
oorlogsschip,
dat
bij
Port-
Arthur
door
die
geduckten
vernielingswerk-
tuigen
is
getroffen.
PORT-ARTHUR.
De
stad
»houdt«
het
nog
immer.
De
Ja
panners
hebben
om
de
binnenwerken
te
be
schieten
nieuwe
batterijen
opgesteld.
Het
bombardement
wordt
dagelijks
heviger.
Op
7
October
kreeg
de
vijand
aanzienlijke
ver
sterkingen.
Het
weer
is
koud.
De
stemming
der
troepen
uitstekend.
Allen
branden
van
strijdlust.
CHINA.
De
gisting,
in
den
laatsten
tijd
onder
de
bevolking
van
China
ontstaan,
duurt
voort.
Nieuwe
secten,
die
vijandig
gestemd
zijn
tegen
den
vreemdeling,
treden
op.
Volgens
loopende
geruchten,
zouden
de
Japanners
de
bevolking
van
Noord-China
wapenen.
Het
aantal
Tsjoengoezen
neemt
toe.
AFRIKA.
Uit
Portugeesch-'West
Afrika.
Uit
nadere
berichten
blijkt,
dat
in
het
gevecht
bij
de
Cunene-rivier
zijn
gedood
259
man,
onder
wie
30
officieren,
84
Euro-
peesche
soldaten
en
145
inlanders.
Een
nieuw
plan
van
aanval
zal
in
de
kolonie
zelve
worden
opgesteld,
dat
ongeveer
hierop
neerkomt
:
Men
wil
5000
man
uitrusten,
verdeeld
in
3
kolonnes
van
1000
man
ieder,
die
zouden
trachten
den
vijand
te
omsin
gelen.
Er
blijven
dan
nog
2000
man
over
als
reserve.
Uit
Duitsch
Z.-W.
Afrika.
De
Herero’s,
de
Witboys
en
andere
stam
men
in
de
kolonie
maken
het
de
»moeder-
landers”
aardig
lastig.
Zij
beschikken
over
■zoowat
1700
geweren,
waarmee
zij
den
Duitschers
heel
wat
afbreuk
zullen
doen.
De
hoeren
Von
Trotha
en
Leutwein,
de
bevelhebbers
der
Duitschers;
zien
er
geen
gat
in.
Nog
3000
man
meer
om
te
vechten.
Zij
zullen
spoedig
uit
Hamburg
vertrek
ken.
En
als
die
3000
weg
zijn,
dan
?
*
*
*
In
verband
met
de
begrafenis
van
Kruger
heeft
zich
te
Kaapstad
een
talrijke
commis
sie
gevormd,
die
voor
de
plechtigheid
bij
de
aankomst
van
het
lijk
zal
zorgen.
Die
plechtigheid
zal
eenvoudig,
maar
zoo
in
drukwekkend
mogelijk
zijn.
ZUID-AMERIKA.
Brazilië
en
Bolivia
hebben
Z.
Heiligheid
kennis
gegeven
van
hun
voornemen
om
den
apostolischen
nuntuis
in
Brazilië
te
kiezen
tot
scheidsrechter
in
de
geschillen,
hangende
tusschen
beide
landen.
Met
levendige
blijdschap
heeft
de
Paus
zijne
goedkeuring
geschonken
aan
dit
voor
nemen
met
den
wensch,
dat
er
vrede
heer-
sche
tusschen
beide
landen,
die
hem
beide
zeer
dierbaar
zijn.
In
en
óm
de
Kamer.
i.
Naar
aanleiding
van
de
Itveede-Ka-
mer-verkiezing
te
Assen
richt
de
socia
listische
bazuin
het
Volk
allerheuschte
complimenten
tot
de
politieke
school
van
Vader
Treub,
de
vrijzinnige
de
mocratie.
Wie
vroeger
wel
eens
oordeelden,
dat
„scharlaken-
rooden“
met
„de
roo-
den
van
minder
geprononceerde
tint”
tamelijk
wel
overweg
konden,
hebben
glad
mis
geraden.
Wat
er
wel
hapert
aan
de
verst-
vooruitstrevende
liberale
fractie
?
Het
Volk
gaat
het
ons
leeren
:
„’t
Is
haast
niet
te
gelooven
met
welke
wetten
een
goed
vrijzinnig-de-
mocraat
al
niet
den
eigendom
te
lijf
wil
gaan.(het
stokpaardje.)
„Hij
wil
het
binden
aan
handen
en
voeten.
„Hij
trekt
het
zijne
kiezen
uit
en
snijdt
zijne
pezen
door.
„Maar....
Komt
die
eigendom
dezen
vrijzinnig
democraat
onder
de
oogen
houden:
„Ik
ben
noodig
en
nuttig
voor
de
maatschappij,”
dan
ziet
hij
met
eenen
traan
in
het
oog
hoe
hij
den
draak
die
de
kapitalistische
maatschap
pij
bewaakt,
moet
ontzien,
na
hem
eerst
allerlei
kwaad
te
hebben
gedaan.
„Het
gaat
met
de
vrijzinnige
demo
oratie
en
den
eigendom
als
met
een
grilligen
baas,
die
zijnen
hond
nu
en
dan
eens
een
danigen
trap
geeft,
en
dan
weer
hem
aanhaalt.
„Het
hervormen
is
prettig,
maar
je
doet
er
den
particulieren
eigendom
zeer
mêe,
en
dat
is
toch
eigenlijk
het
heilig
huisje
van
de
vrijzinnige
demo
oratie.
„’t
Is
om
raêelij
met
ze
te
hebben
:
als
ze
maar
even
een
aanloop
neemt
en
een
sprong
wil
wagen,
dän
voelt
ze
het
kapitalistische
touw
aan
het
been.
„Haar
ééne
been
loopt
vóóruit,
het
andere
achteruit.”
Enz
Wat
dunkt
u
van
deze
bloemlezing
?
Er
viel,
terwijl
we
dit
overzicht
schreven,
van
Kamer
noch
Senaat,
of
van
Senaat
noch
Kamer,
zoo
men
wil,
veel
te
boeken.
Maar
—
men
weet
het
—
de
gele
genheid
maakt
den
dief,
en
zoo
kui
erden
we,
in
stede
van
„in
de
Kamer“
daaromhenen,
overtuigd,
dat
de
socia
listische
bazuin
hare
dithyramben
nog
wel
eens
binnen
’Rijks
Raadzaal
zal
gelieven
te
bisseeren.
Ten
aanzien
van
de
herziening
der
Lager-Onderwijswet
vertrouwen
we
met
den
eerw.
inzender
van
het
degelijke
Ti/cZartikel:
„Het
vaderland
in
ge
vaar
?/’
dat
nog
vóór
de
verkiezingen
van
1905
de
wetswijziging
tot
stand
moge
komen,
want
als
het
volgende
jaar
de
vrijzinnigen
weer
aan
het
roer
kwamen,
dan
zou
het
gelijke
recht
voor
allen
al
heel
averechts
toegepast
worden.