Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
@
I
ï
ï
»
I
>
I
8
T
1
E
I
ft
B
rCBIilB
f
l@I
ALLE
8
Hoofdredacteur
:
Ps
.
S
.
L
.
ten
Hove
,
te
Hoorn
.
Alle
stukken
en
brieven
franco
aan
de
Uitgevers
:
üebr
.
Belinfante
,
te
'
s
Gravenhage
.
Inzending
van
advertentiën
uiterlijk
vóór
Vrijdag
-
middag
2
ure
.
Verschijnt
eiken
Zondag
.
EERSTE
MARGWG
-
fêl
-
-
\
JAMI&RI
1871
,
Bureel
:
Tweede
Wagenstraat
,
100
'
S
GRAVENHAGE
.
Abonnementsprijs
per
kwartaal
:
een
gulden
.
Franco
per
post
in
alle
deelen
des
Rijks
,
bij
toezending
vooraf
van
een
postwissel
of
poslzepels
tot
gelijk
bedrag
.
Advertentiën
:
Prijs
per
regel
15
ets
.
—
Abonnement
250
rcg
.
12
%
et
.;
—
500
reg.lo
et
.;
—
1000
reg
.
7%et
.
idresseere
men
zich
bij
G
.
L
.
Daube
&
Co
.,
26
,
Chaussée
de
Wavre
,
Ixelies-lez-Bruxelles
.
i
k
!
gi'an
fUn
Jupr
.
oO®t
»
e
;
olijftak
is
de
titel
van
ons
weekblad.—Niet
:
«
Het
Mkenloof
;»
niet
«
De
Laurierkrans
».
Want
wij
gruwen
van
den
4
$
oorlog
en
willenden
vrede
,
omdat
wij
den
vooruitgang
willen
;
den
vooruitgang
der
menschheid
op
dien
weg
,
dien
zij
aan
zich
zelve
verplicht
is
in
te
slaan
.
Men
heeft
gezegd
:
«
Wat
de
rnensch
wil
,
dat
lean
hij
.»
—
Dat
is
niet
waar
.
Wel
dit
andere
:
«
Wat
de
mensch
lean
,
dat
moet
hij
.»—
De
som
onzer
vermogens
is
'
tkort
begrip
onzer
verplichtingen
.
En
onze
vermogens
zijn
:
rede
.
gevoel
,
geweten
.
Denkers
,,
dichters
,
karakters
moeten
we
zijn
.
En
daarom
zijn
we
voor
den
vrede
.
Ons
«
eergevoel
»
juist
komt
er
tegen
op
,
dat
een
mensch
zijn
verstand
en
geduld
gebruikt
,
om
een
ander
een
som
gelds
of
een
stuk
land
«
af
te
vangen
.-»
Ons
«
eergevoel
»
komt
er
tegen
op
,
dat
een
mensch
«
uit
nationalen
trots
»
doe
,
wat
een
tijger
doet
,
om
zijn
honger
te
stillen
;
dat
een
mensch
zijn
rede
gebruike
,
om
zich
te
onderscheiden
in
«
de
vernie
-
YwgH
-
kunst
»
en
'
t
meesterschap
te
behalen
in
de
«
krygswetenschap
.»
Niet
daarom
,
meenen
wij
,
krimpt
een
vrouw
weg
van
de
moederpijn
opdat
dit
lichaam
van
haar
zoon
later
in
flarden
geschoten
of
in
stukken
gehakt
worde
.
Niet
daarom
omvangt
in
edelmoedig
vertrouwen
een
vrouw
den
man
harer
liefde
opdat
ze
bruids
-
krans
en
trouwkleed
ontijdig
verwissele
met
het
rouwgewaad
.
en
na
overdag
zich
«.
afgebeuld
»
te
hebben
voor
'
t
gezin
zonder
kostwinner
,
'
s
nachts
nog
opschrikke
uit
den
korten
slaap
door
den
naren
droom
van
de
verscheurde
leden
,
'
t
pijnlijk
doodsge
-
reutel
,
en
het
door
soldatenvoet
en
paardenhoefen
kanonnehwiel
verminkte
lijk
van
hem
,
die
,
nooit
,
nooit
meer
zeggen
zal
«
lieve
vrouw
»
en
de
kinderen
nimmer
meer
een
kus
zal
geven
.
Waaróm
dacht
zoo'n
ziel
dan
ook'vóór
haar
trouwen
niet
aan
«
de
servituten
,»
waardoor
die
man
bezwaard
werd
,
aan
«
staatsbelang
»
en
«
volkseer
»
en
«
eerste
of
tweede
ban
;»
en
waarom
sprak
geen
ander
,
sprak
op
'
t
stadhuis
en
in
de
kerk
niemant
tot
die
lichtgeloovige
van
haar
bloedige
medemin
-
nares
,
die
oudere
rechten
heeft
van
«
de
monarchie
»
of
«
de
republiek
»
?
Schuilt
hierin
misschien
overdrij
ving
?
O
!
stem
dan
tenminste
toe
dat
deze
waanzin
onschadelijk
is
en
dat
dit
niet
gezegd
kan
worden
van
de
poëzie
van
den
«
krijgsroem
»
of
de
nuchterheid
der
«
oor
-
logstaktiek
.'»
Krijgsroem
!
Ik
las
in
1866
van
de
blijde
terugkomst
der
zegevierende
Pruisen
in
Ber
-
lijn
;
schetterende
krijgsmuziek
,
schaterende
jubel
-
kreten
,
donderende
vreugdeschoten
,
dreunende
orgelgalmen
,
hoe
zou
dit
alles
,
dacht
ik
,
over
-
stemd
zijn
geworden
als
eens
de
duizendtallen
van
stervenden
op
Sadowa's
slagveld
hun
doodskreten
gepaard
hadden
aan
'
t
noodgegil
der
verminkten
in
de
hospitalen
en
'
t
klaaggeschrei
der
duizenden
weduwen
!
Is
dan
'
t
aandoenlijk
eenvoudig
versje
van
Claudius
niet
waar
:
"
Och
!
Menschenbloed
Is
veel
te
goed
!
«
Maar
de
eenheid
van
Duitschland
,
maar
de
zegen
-
rijke
gevolgen
dezer
staatkunde
van
ijzer
en
vuur
,
maar
de
nieuwe
waarborgen
daarin
verkregen
voor
den
vrede
van
Europa
,
voor
een
krachtiger
volks
-
ontwikkeling
.
...!
Vooreerst
gelooven
wij
aan
een
zedelijke
we
-
reldorde
,
en
achten
wij
dat
niets
de
zedelijke
laagheid
wettigen
kan
van
dezen
stelregel
:
«
het
doel
heiligt
te
middelen
.»
Verder
herinneren
we
ons
,
dat
Louvois
,
de
minister
van
oorlog
onder
Lodewijk
XIV
,
naar
aanleiding
van
de
kwestie
of
zeker
raam
uit
het
paleis
recht
of
scheef
was
in
-
gezet
,
een
ooi
log
wist
te
doen
verklaren
,
om
den
koning
af
te
leeren
zich
te
veel
met
het
inwen
-
dige
van
zijn
paleis
te
bemoeien
,
'
t
Zou
niet
vreemd
zijn
,
als
men
later
een
oorlog
had
be
-
gonnen
om
'
t
volk
dit
af
te
leeren
—
of
ook
om
het
tegen
te
houden
in
'
t
onderzoek
naar
'
t
scheeve
of
rechte
van
de
huishouding
van
staat
.
Neen
,
geen
bloedige
overwinningen
laten
zich
rechtvaardigen
voor
de
vierschaar
van
rede
,
gevoei
en
geweten
.—
En
daarom
zijn
wij
tegen
den
oorlog
.
De
«
Maatschappij
tot
bescherming
der
dieren
»
vroeg
dezer
dagen
(
Douwes
Dekker
vroeg
het
voor
jaren
reeds
)
dat
de
slachterswinkels
gesloten
mochten
worden
voor
de
glurende
blikken
van
jong
en
oud
,
omdat
het
zien
der
gapende
w
:
onde
en
'
t
hooren
van
'
tdoodsgereutel
,
nadeelig
inwerkt
op
'
t
echt
merischelijk
gevoel
:
het
echt
menschelijk
gevoel
verwildert
het
niet
in
den
strijd
,
waarin
de
mensch
zijn
naaste
slacht
en
slachten
ziet
?
Gij
hebt
het
schavot
afgebroken
en
indien
ge
al
niet
mede
hebt
gestemd
tegen
de
doodstraf
,
hebt
ge
al
-
thans
verlangd
,
dat
zij
niet
meer
in
'
t
openbaar
zou
plaatshebben
—
en
gij
zoudt
voor
den
oorlog
zijn
?
De
misvattingen
der
staatkunde
zijn
ze
niet
even
onherstelbaar
,
als
de
vergissingen
der
hoogste
rechterlijke
macht
?
Is
de
heiligheid
van
'
t
menschen
-
leven
dan
een
argument
tegen
'
t
zwaard
en
de
strop
van
den
beul
,
en
niet
tegen
'
t
geweer
en
de
bajonet
van
een
aanvaller
?
—
Hoe
nu
!
gij
ver
-
oordeelt
het
duel
en
maakt
strafbepalingen
tegen
hem
,
die
degen
of
pistool
op
'
t
hart
richt
van
zijn
tegenpartij
,
en
gij
schrijft
dankdagen
uit
en
be
-
loont
met
riddergoederen
en
eerekruisen
en
eervolle
vermelding
,
hen
die
duelleeren
(
duel
en
oorlog
is
een
-
en
-
'
tzelfde
woord
in
'
t
Latijn
)
op
groote
schaal
?
Is
er
dan
waarlijk
een
andere
maatstaf
van
recht
en
zedelijkheid
voor
'
t
volk
als
voor
'
t
individu
?
Erger
u
niet
aan
de
nuchterheid
dezer
vraag
.
Wat
dunkt
u
wel
van
de
naïveteit
der
volgende
verwondering
?
Voor
eenige
jaren
beproefde
een
generaal
in
Nederlandschen
dienst
zich
voor
de
nadeelige
ge
-
volgen
eener
door
hem
geschonden
overeenkomst
te
vrijwaren
door
zijn
tegenstander
wel
niet
neer
te
schieten
of
overhoop
te
steken
,
(
daar
was
die
man
te
min
voor
!)
maar
hem
door
vergif
uit
den
weg
te
ruimen
.
Wegens
«
moord
met
voorbedach
-
ten
rade
»
veroordeeld
om
gestraft
te
wwden
met
den
koorde
dat
er
de
dood
na
volgt
,
sprak
hij
in
zijn
kerker
teruggekeerd
:
„
Toen
ik
onder
Napo
-
leon
streed
,
heb
ik
er
bij
dozijnen
neergesabeld
,
en
kreeg
ridderorders
;
en
nu
moet
ik
hangen
,
omdat
ik
er
een
heb
uit
den
weg
geruimd
!»
Wij
zijn
tegen
den
oorlog
;
wij
willen
den
olijf
-
tak
des
vredes
enten
op
den
boom
van
'
t
Neder
-
landsen
volksbestaan
.
(
Wordt
vervolgd
.)
k
J
rs
^
rTf
\
i
o
^