Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0006
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
6
DE
OLIJFTAK
.
'
wordt
keer
op
keer
teleurgesteld
en
gij
zijt
daar
-
onder
evenmin
bezweken
als
ik
onder
mijne
teleur
-
stellingen
.»
Arthur
de
jonge
gaf
hem
een
beteren
raad
:
«
weet
je
wat
je
doet
,
de
Moor
,
zet
blauw
glas
vóór
je
serre
,
dan
zijn
al
je
bloemen
blauw
.»
—
Dat
was
nog
een
idéé
,
dat
de
moeite
waard
was
om
te
overwegen
,
antwoordde
de
kruidkun
-
dige
;
even
als
gij
uwe
uitspanningen
voor
genot
houdt
,
zou
ik
mijne
roode
dalia's
voor
blauw
kunnen
houden
.
Er
is
maar
één
bezwaar
:
men
voelt
soms
eens
behoefte
om
in
de
serre
te
gaan
,
zoo
als
de
mensch
behoefte
heeft
om
in
zich
zelven
eens
in
te
keeren
,
en
dan
komt
de
ware
kleur
en
het
wezenlijk
karakter
van
het
geluk
aan
het
licht
.
«
Laat
ik
liever
maar
voortgaan
met
naar
mijne
blauwe
dalia
te
zoeken
.
Het
zoeken
geeft
mis
-
schien
nog
grooter
genot
dan
het
vinden
.»
En
de
heer
de
Moor
zoekt
nog
naar
zijne
blauwe
dalia
.
§*
i
lasM
ran
Wx\k\mUh
f
NAPOLEONS
VERBLIJF
.
(
Met
eene
gravure
.)
«)
X»
Verre
heen
in
den
Oceaan
ligt
het
rots-eiland
,
dat
aan
Napoleon
I
tot
laatste
verblijfplaats
hier
op
aarde
aangewezen
werd
.
Wel
een
eenzaam
,
woest
ballings
-
oord
;
doch
waarheen
de
grootste
Dichters
zich
met
al
de
vlugt
der
poëzie
verplaatsten
en
dat
door
hunne
stoute
verbeelding
in
een
oord
werd
omgetooverd
,
alleen
waard
de
plaats
te
zijn
,
waar
de
wereldveroveraar
zijne
laatste
jaren
aan
zijne
ontboezemingen
over
'
s
werelds
lot
en
toe
-
komst
lucht
geven
kon
.
Hoe
diep
gevallen
,
bleef
hij
daar
de
groote
gevallen
keizer
.
Niet
zoo
is
'
t
met
het
lot
en
de
verblijfplaats
van
den
Neef
.
Hoe
men
ook
over
zijne
wonderbare
loopbaan
en
zijne
staatkunde
,
zijne
lotgevallen
in
de
jongste
maanden
denke
,
zeker
zou
'
t
onedelmoedig
zijn
op
den
gevallene
,
den
uit
zijn
eigen
land
gestootene
,
te
smalen
;
genoeg
redenen
van
rouw
heeft
hij
gewis
over
zich-zelf
,
zijn
geslacht
,
en
zijn
land
,
en
berouw
voorzeker
,
dat
hij
den
helhond
des
krijgs
losgelaten
heeft
,
die
zich
tegen
hem
gekeerd
,
en
hem
gebeten
en
verscheurd
heeft
.
Te
meer
rouw
zal
hij
gevoelen
,
die
niet
als
zijn
Oom
op
eene
dorre
rots
nog
door
zijne
vijanden
,
zoo
niet
met
bewondering
,
toch
met
verbazing
werd
aanschouwd
;
met
al
de
na
-
tu
urpraoht
en
den
kunsttooi
van
Wilhelmshöhe
is
hij
niet
nog
in
den
val
de
machtige
en
moeten
die
luistervolle
zalen
,
die
stoet
van
omgeving
hem
meer
drukken
en
ver
-
nederend
schijnen
dan
het
onmetelijk
schouwspel
van
lucht
en
zee
dat
de
blik
van
den
eersten
verdreven
keizer
omvaamde
.
Dichters
,
als
da
Costa
,
de
Lamartine
en
Byron
schilderden
nog
het
vreeslijke
van
den
arend
,
die
,
schoon
van
vleugelen
beroofd
,
nog
over
de
wereld
he
-
nens+aarde
van
St
.
Helena's
steil
gebergt
.
En
nu
de
Neef
,
in
'
t
pronkvertrek
,
maar
gevangen
man
,
zonder
uitzichten
,
in
'
t
eigen
Germanje
,
dat
hij
wilde
bestrijden
,
veroveren
!...
Ook
zonder
de
belangstelling
welke
dit
lustslot
op
-
wekt
als
de
tegenwoordige
verblijfplaats
van
Lodewijk
Napoleon
,
verdient
het
de
aandacht
van
den
bezoeker
en
het
is
dan
ook
geen
wonder
dat
,
in
September
en
Octo
-
ber
jl
.,
een
stroom
van
bezoekers
zich
van
allerwege
derwaarts
bewoog
,
die
tegelijk
het
bekoorlijk
gelegen
Kassei
en
Wilhelmshöhe
,
dat
er
de
perel
van
uitmaakt
,
bezichtigen
wilden
.
'
t
Kasteel
ligt
te
midden
van
een
perk
van
statig
hoog
geboomte
,
en
is
door
de
schoonste
waterpartijen
en
spring
-
bronnen
omgeven
,
iTot
het
slot
leidt
eene
lindenlaan
,
aan
beide
zijden
mét
sierlijke
landhuizen
bezet
.
Wilhelmshöhe
was
weleer
het
geliefkoosd
verblijf
van
'
t
hof
van
Jéröme
Napoleon
,
koning
van
Westfaien
,
die
hier
een
vroolijk
leven
leide
,
voor
zoo
verre
die
vroolijk
-
heid
niet
zelden
door
de
straffe
brieven
des
keizers
werden
gestoord
.
De
landgraven
van
Hessen
hadden
van
den
aanvang
der
zeventiende
eeuw
af
ieder
het
zijne
tot
de
voltooiing
en
de
versiering
van
het
kasteel
en
zijne
plantsoenen
bij
-
gedragen
,
maar
wel
het
meeste
Landgraaf
Karel
,
inliet
begin
der
vorige
eeuw
.
Hij
legde
namelijk
den
kolos
-
salen
achthoek
aan
,
een
met
een
zuilengang
prijkend
grootsch
gebouw
op
den
top
der
hoogte
,
voorts
de
wa
-
tervallen
,
de
groote
fontein
—
éénig
in
hare
soort
om
haren
omvang
(
12
duim
)
en
de
hoogte
van
den
watersprong
(
200
voet
);
eindelijk
,
den
Eranschen
tuin
.
Iets
later
werd
het
uit
koper
gedreven
,
dertig
voet
hooge
standbeeld
van
den
Earnesisehen
Hercules
opgericht
,
in
wiens
knods
negen
menschen
plaats
kunnen
vinden
.
De
Hessen
noem
-
den
en
noemen
nog
heden
ten
dage
dien
reusaehtigen
Hercules
den
/'
grooten
Christoffel
."
De
opvolger
van
den
Landgraaf
Karel
,
Landgraaf
Willem
IX
,
later
als
keurvorst
Willem
I
geheeten
,
bouwde
sedert
1793
de
Leeuwenburcht
,
waarvan
de
Eransburclit
te
Laxenburg
het
pendant
is
—
eene
nabootsing
van
de
aloude
rid
-
derburchten
.
Toen
in
1807
Jéröme
Napoléon
,
als
koning
van
Westfaien
,
te
Wilhelmshöhe
en
te
Kassei
zijn
verblijf
koos
,
werd
het
slot
//
Napoleonshöhe
"
geheeten
,
totdat
het
in
1813
zijn
vroegeren
naam
terug
bekwam
.
Wel
mag
'
t
een
bittere
spoternij
van
'
t
toeval
heeten
,
dat
Jéröme's
neef
juist
dit
kasteel
tot
zijn
verblijf
voor
zijne
ballingschap
erlangde
,
waar
zijn
oom
zoo
menig
festijn
vierde
en
waar
hij
,
zoo
als
Duitschers
verhalen
,
met
zijn
gebroken
Duitschen
tongval
dag
aan
dag
ver
-
kondigde
:
a
Morgen
wieder
luschtik
."
Zoo
vrooüjk
als
het
er
destijds
toeging
,
zoo
kleefden
toch
aan
het
prachtig
kasteel
met
zijne
sehoone
parken
bloed
en
tranen
;
want
het
was
met
gelden
,
die
de
vroegere
landgraven
,
wegens
het
leveren
van
troepen
aan
Engeland
in
den
oorlog
over
Amerika's
onafhanke
-
lijkheid
erlangden
,
dat
zij
dat
alles
zoo
kwistig
opbouwden
en
aanlegden
.
De
bevolking
van
Kassei
,
de
talrijke
bezoekers
van
deze
plantsoenen
en
'
t
sierlijk
kasteel
denken
aan
dien
oorsprong
echter
weinig
meer
,
maar
bewonderen
liever
hoe
hier
natuur
en
kunst
elkander
als
'
t
ware
de
hand
hebben
geboden
om
de
grootsche
bouwwerken
te
stichten
en
op
te
luisteren
.
Die
van
Kassei
,
gelijk
zoovelen
in
Duitsch
-
lannd
,
benijden
zelfs
dat
een
Napoleon
,
al
zij
het
als
gevan
-
gene
,
dit
verblijf
ter
bewoning
erlangd
heeft
;
menigeen
had
hem
,
dien
men
als
een
der
grootste
oorzaken
van
den
krijg
beschouwt
,
liever
een
vesting
als
Spandau
toegedacht
.
Doch
men
eerbiedigt
den
wil
van
Pruisens
koning
,
die
den
gevangene
,
die
zich
met
zijn
leger
aan
zijne
edel
-
moedigheid
overgaf
,
met
al
de
aan
zijnen
rang
verbonden
eerbewijzen
bejegenen
laat
.
Talrijk
is
zijn
gevolg
,
talrijk
zijn
de
Eransche
hoofdofficieren
,
vooral
na
de
overgave
van
Metz
,
die
in
zijne
nabijheid
,
te
Kassei
,
zijn
lot
deelen
:
Canrobert
,
Mae
Mahon
,
Bazaine
,
en
zoo
vele
anderen
;
(
in
de
laatste
dagen
zijn
de
laatstgenoemden
op
hun
verzoek
,
naar
andere
Duitsche
steden
vertrokken
)
(
1
).
De
in
zijn
land
vervallen
verklaarde
keizer
moet
op
Wil
-
helmshöhe
in
stilte,in
verslagenheid
,
maar
met
onderwerping
aan
zijn
lot
leven
,
waarvan
niemand
nog
het
einde
voor
-
spellen
durft
;
hij
volgt
echter
den
loop
der
gebeurtenissen
en
het
gerucht
heeft
zelfs
verhaald
dat
hij
nog
herstelling
beoogt
;
anderen
spreken
dit
echter
tegen
.
Eenmaal
bezocht
(
1
)
Bij
de
Eransche
generaals
,
te
Kassei
verblijf
hou
-
dende
,
bevindt
zich
ook
generaal
Archinard
door
zijne
echtgenoote
vergezeld
.
Deze
moedige
vrouw
heeft
haren
man
gedurende
den
geheelen
veldtocht
niet
verlaten
,
maar
alle
gevaren
met
hem
gedeeld
.
Zij
heeft
,
verzekeren
de
overige
Eransche
krijgsgevangenen
,
vele
en
uitmuntende
diensten
als
ziekenverpleegster
bewezen
en
werd
zelve
twee
malen
gewond
.
Te
Kassei
deed
zij
voor
het
vertrek
van
een
aantal
officieren
,
die
verder
Duitschland
in
vervoerd
moes
-
ten
worden
,
eqne
inzameling
ten
voordeele
der
Eransche
soldaten
in
de
lazarets
,
die
,
voor
een
groot
deel
ook
uit
eerbied
voor
haar
persoon
,
een
aardige
som
opleverde
.
Zij
bracht
het
geld
zelve
aan
de
lijders
,
en
aan
-
doenlijk
was
het
te
zien
,
met
hoeveel
blijdschap
zij
door
allen
begroet
werd
.
Vooral
was
hare
ontmoeting
met
een
turco
treffend
,
die
tot
een
regement
behoorde
,
vroeger
door
haar
echtgenoot
gekommandeerd
,
en
haar
dadelijk
herkende
.
Zij
sprak
hem
in
het
Arabisch
toe
,
en
de
op
-
getogenheid
van
den
kranke
was
onbeschrijfelijk
.
hem
de
keizerin
,
zijne
gemalin
,
en
hieromtrent
wist
het
gerucht
ook
te
verhalen
,
dat
die
bijeenkomst
—
waarvan
men
zich
al
het
smartehjke
zal
kunnen
voorstellen
—
ten
doel
had
den
afstand
van
Napoleon
ten
behoeve
van
zijnen
zoon
:
daarvan
is
echter
niets
met
eenigc
zekerheid
gebleken
,
noch
ook
van
het
zeggen
,
dat
Napoleon
III
,
om
in
alles
zijn
oom
te
volgen
,
verzocht
zou
hebben
naar
Elba
te
worden
overgebracht
.
Doch
slaan
wij
ten
slotte
nog
een
blik
op
het
kasteel
zelf
,
dat
Napoleon
tot
verblijf
aangewezen
werd
.
Het
slot
Wilhelmshöhe
,
hoewel
eenigszins
gedrukt
en
misvormd
door
den
zwaren
koepel
van
het
middengebouw
,
is
een
prachtig
,
in
een
halfrond
opgetrokken
lustslot
van
edelen
stijl
en
door
zijn
aanzienlijke
uitgestrektheid
zeer
geschikt
voor
een
vorstelijk
verblijf
.
Zijn
naar
het
oosten
gekeerd
front
bestrijkt
de
stad
Kassei
met
hare
voorsteden
en
het
bloeiende
dal
van
Eulda
,
dat
in
wijde
bogen
omzoomd
wordt
door
een
bergketen
,
die
zich
aan
den
verren
gezicht
-
einder
verliest
.
Na
den
afstand
van
den
keurvorst
in
1866
werd
het
slot
door
de
waakzame
oogen
der
Pruisische
beambten
doorzocht
,
en
ziet
,
daar
ontdekte
men
in
een
hoek
,
geheel
vergeten
en
met
stof
bedekt
,
de
gezamenlijke
kroonschü
-
derijen
,
die
Jéröme
in
zijn
tijd
voor
zijn
bijzonder
genoegen
had
laten
vervaardigen
,
en
die
de
keurvorst
later
uit
de
lijsten
had
laten
nemen
en
oprollen
.
Nadat
men
zich
over
-
tuigd
had
dat
de
schilderstukken
,
daargelaten
nog
hunne
historische
beteekenis
,
ook
wat
de
kunst
betreft
,
geen
geringe
waarde
hadden
,
liet
men
ze
weder
in
bjsten
zetten
en
versierde
daarmede
de
vertrekken
,
welke
thans
door
den
/'
Neef
//
worden
bewoond
.
Napoleon
III
is
de
vijfde
souverein
van
Frankrijk
,
die
in
'
s
vijands
handen
gevallen
is
.
De
eerste
was
Lodewijk
IX
,
in
1250
,
gevangen
genomen
door
de
Mammelukken
van
Egypte
;
—
de
tweede
was
Jan
de
Goede
,
in
1365
,
gevangen
genomen
door
de
En
-
gelsehen
;
de
derde
,
Erancois
I
,
in
den
veldslag
van
Pa
via
,
in
1525
,
in
de
macht
der
Spanjaarden
gevallen
;
—
de
vierde
was
Napoleon
I
,
(
in
1821
)
op
het
eiland
St
.
Helena
in
ballingschap
gestorven
,
en
de
vijfde
is
Napoleon
III
,
thans
in
de
macht
der
Pruissen
.
HOOP
-
TELEURSTELLING
.
(
Met
eene
gravure
.)
t
Wat
teer
gevoel
spreekt
uit
dien
brief;'t
Begin
hoe
mooi
,
het
eind
,
hoe
lief!En
'
t
midden
ook
,
hoe
wonderzoet
:
k
,
Bescheidenheid
vereend
met
gloed
!
C
I
Is
'
t
mooglijk
?...
Hij
,
zoo
strak
,
zoo
koud
,
Nog
onlangs
weer
,
bij
spel
en
kout
!
*
*
*
Voor
zusje
is't
opschrift
van
dien
brief
!...
ö
Waan
!...
Niet
mij
,
haar
heeft
hij
lief
!...
Maar
'
k
zie
haar
vreugd
,
zoo
wonderzoet
I
Haar
oogjes
schitteren
,
vol
gloed
!...
Al
blijft
mijn
leven
vriendloos
,
koud
,
Voor
haar
de
hoop
,
de
zachtste
kout
!