Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0012
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
4
DE
O
L
IJ
F
T
A
k
.
Be
Dianiantvelflen
ii
Znid-AMk
(
Met
een
schetskaartj
e
.)
~&~
Tot
nadere
toelichting
van
nevensgaande
schets
,
ons
van
de
Kaap
welwillend
toegezonden
,
stippen
wij
aan
dat
de
tocht
van
de
Kaapstad
naar
de
Diamantvelden
afge
-
legd
wordt
in
vijftien
dagen
en
wel
als
volgt
:
Van
Kaapstad
naar
Beaufort
.
Eerste
dag
.
—
Van
Kaapstad
naar
Wellington
,
per
spoortrein
,
3
uren
.
Van
Wellington
naar
Bains
Kloof
,
]
%
uur
.
Van
de
Kloof
tot
Darlinge
Bridge
,
15
£
uur
.
Van
hier
tot
Ceres
,
3
uren
.
Totaal
9
uren
.
Op
dit
gedeelte
der
reis
vindt
men
op
de
aanlegplaatsen
hotels
.
Tweede
dag
.
—
Van
Ceres
naar
Platte
Fontein
(
voorbij
Karoo
Poort
),
954
uren
.
Goede
fourrage
voor
de
trekdieren
en
goed
water
.
Derde
dag
.
—
Van
Platte
Fontein
naar
Zout-Kloof
(
waar
een
postkantoor
is
),
te
zamen
9
%
uren
.
In
het
eerste
gedeelte
van
deze
dagreis
heeft
men
weder
een
welig
en
waterrijk
landschap
,
en
omstreeks
Pataties-Itivier
veel
peerenboomen
;
maar
verder
op
tot
Zout-Kloof
is
het
meest
dor
land
,
het
minst
aangename
van
den
geheelen
weg
;
zoodat
de
aanbeveling
luidt
:
//
voorzie
u
voor
dit
-
gedeelte
van
den
tocht
van
water
en
fourrage
."
Kierde
dag
.
—
Van
Zout-Kloof
tot
Bloedrivier
,
totaal
8
uren
.
Dit
is
weder
een
zeer
waterrijke
en
be
-
koorlijke
streek
(
Buffels-rivier
,
Geelbeeks-rivier
,
Groote
Fontein
met
landhuizingen
en
weivoorziene
schuren
).
lijfde
dag
.
—
Van
Bloed
-
rivier
tot
een
punt
,
genaamd
Uitkijk
,
bij
de
Bank
,
Sturen
;
soortgelijke
gunstige
streek
als
de
vorige
.
Zesde
dag
.
—
Van
Uitkijk
naar
Beaufort
,
te
zamen
654
uren
.
Op
de
halt
Letje's
Bosch
is
een
postkantoor
,
over
'
t
geheel
goede
landhuizingen
,
water
en
fourrage
.
Van
Beaufort
naar
Richmond
.
Eerste
dag
.
—
Van
Beau
-
fort
tot
Waaifontein
,
7
M
«
ren
.
Tweede
dag
.
—
Van
Waai
-
fontein
naar
Liesching
,
7
uren
.
Derde
dag
.
—
Van
Liesching
naar
Richmond
,
G
%
uren
.
Deze
streek
is
afwisselend
met
of
zonder
water
,
doch
men
vindt
er
goede
landhui
-
zingen
en
te
Richmond
een
hotel
.
Van
Richmond
naar
colesberg
.
Eerste
dag
.
—
Van
Rich
-
mond
naar
Hanover
,
6
%
uren
.
Tweede
dag
.
—
Van
Hano
-
ver
naar
Colesberg
,
8
uren
.
Op
verschillende
halten
vindt
men
ook
boerenwoningen
,
hier
en
daar
minder
water
en
fourrage
.
Van
Colesberg
naar
de
Diamantvelden
.
Eerste
dag
.
—
Van
Colesberg
naar
Philippolis
,
7
uren
.
Tweede
dag
.
//
Philippolis
//
Pauresmith
,
9
uren
.
Derde
dag
.
»
Pauresmith
»
Boshof
,
10
uren
.
Kierde
dag
.
./
Boshof
//
Pniel
,
4
uren
.
NB
.
De
tijd
is
berekend
naar
dien
afgelegd
door
wagens
met
paarden
bespannen
,
—
6
Eng
.
mijlen
per
uur
.
Afrika
is
een
wereld
van
wonderen
.
In
zijn
noord
-
ooste-üjk
gedeelte
heeft
men
een
geheimzinnig
weldadige
rivier.die
een
land
bewatert
,
waar
het
zelden
of
nooit
regent
;
een
land
dat
de
bakermat
is
der
letteren
,
der
wichelarij
,
van
wonder
-
-
volle
gebeurtenissen
,
met
den
godsdienst
in
verband
staande
.
Het
midden
,
van
Afrika
is
vol
van
de
verbazendste
natuur
-
tooneelen
:
ongenaakbare
woestenijen
,
bergen
van
bewe
-
gelijk
zand
,
sneeuwtoppen
onder
den
Evenaar
,
meren
van
ontzaglijken
omvang
,
welig
groen
en
de
schoonste
landschappen
,
zijn
door
de
jongste
reizigers
ontdekt
wien
'
t
gelukte
het
diepst
in
'
t
hart
van
dat
groote
binnenland
door
te
dringen
.
De
gedaante
van
Afrika
heeft
,
veel
van
een
gelijk
-
bienigen
driehoek
waarvan
de
basis
het
Noorden
is
;
het
toppunt
ligt
in
het
Zuiden
,
waar
zich
de
vermaarde
Kaap-kolonie
bevindt
,
door
de
hooge
vlucht
,
het
door
-
zicht
en
de
ondernemingskracht
van
de
Nederlanders
der
zeventiende
eeuw
gesticht
en
die
wel
van
'
t
begin
dezer
eeuw
onder
Engelsch
gezag
gekomen
is
,
doch
waar
het
Nederlandsen
element
nog
zeer
krachtig
is
,
en
waar
vele
vroegere
en
latere
betrekkingen
tot
het
oude
Moe
-
derland
zijn
blijven
bestaan
,
niet
het
minste
in
taal
en
zeden
zichtbaar
.
De
luchtgesteldheid
van
het
Kaapland
is
alleruitmun
-
tendst
.
De
winter
,
die
er
slechts
drie
maanden
duurt
,
is
,
volgens
'
t
geen
een
schrijver
zegt
,
juist
koud
genoeg
,
om
//
een
goede
wandeling
tot
een
uitspanning
te
maken
;»
de
weersgesteldheid
in
Voor
-
en
Najaar
//
is
zoo
aange
-
naam
,
dat
het
een
lust
is
te
ademen
;"
maar
de
Zomer
die
—
herinneren
wij
het
ten
overvloede
,
hier
in
Januari
en
Februari
valt
—
mag
wat
te
warm
zijn
,
doch
is
niet
ondragelijker
dan
vaak
in
Europa
.
Die
warmte
is
heviger
dan
ergens
elders
in
deze
gewesten
,
in
de
nieuw-ontdekte
Diamant
-
velden
,
welke
langs
de
Vaal
-
rivier
,
achthonderd
mijlen
van
de
Kaap-kolonie
,
loopen
.
Diamant-velden
...
zoo
worden
die
rotsige
dorre
streken
genoemd
,
langs
den
Vaalstroom
,
die
nog
niet
lang
geleden
weinig
of
niet
geteld
noch
bezocht
werden
,
of
'
t
mocht
door
Kaffers
en
Bosehjesmannen
zijn
,
die
er
hunne
schuilhoeken
vonden
.
De
Oud-Hollandsche
volkplanters
of
//
Boeren
"
noe
-
men
die
streken
de
«
Klip-drift-Diamant-velden
.//
De
naaste
post
derwaarts
is
Hopetown
,
van
waar
zoo
menige
brief
aan
en
van
de
delvers
en
vinders
van
edelgesteenten
gedagteekend
is
.
Ter
nauwernood
zal
het
twee
jaren
ge
-
leden
zijn
,
dat
de
groote
waarde
van
die
gronden
het
eerst
ontdekt
werd
;
doeh
de
ongeloofelijke
rijkdom
daarvan
werd
niet
eens
dadelijk
ingezien
.
Omstreeks
dien
tijd
werd
een
diamant
opgeraapt
,
naar
de
Kaapstad
gevoerd
en
bij
onderzoek
,
op
eene
waarde
van
500
p
.
strl
.
geschat
;
dit
edele
gesteente
werd
aangekocht
door
Sir
Philip
Wodehouse
,
den
toenmaligen
Gouverneur
der
Kaap
-
kolonie
;
spoedig
daarna
werd
een
andere
,
en
grootere
diamant
gevonden
,
nagenoeg
terzelfder
plaats
en
wel
door
een
Kaffer
,
die
den
steen
voor
eenige
weinige
hon
-
derde
schapen
en
geiten
aan
zijn
meester
verkocht
,
die
hem
aan
eenige
kooplieden
voor
11,300
p
.
sterl
.
overdeed
.
Deze
groote
diamant
,
nadat
hij
naar
Europa
was
gezonden
,
alwaar
hij
bewerkt
en
gepolijst
werd
,
moet
,
gelijk
men
verzekert
,
door
den
Prins
van
Wales
gekocht
zijn
voor
niet
minder
dan
25,000
p
.
sterl
.!
Hij
wordt
de
«
Star
van
Zuid-Afrika
"
geheeten
.
Die
naam
toont
reeds
dat
de
steen
ongemeen
fraai
moet
zijn
,
ofschoon
zich
nog
veel
grooter
en
meer
schitterende
steenen
,
met
geschiedkundige
namen
,
en
van
ontzaglijke
waarde
,
in
Europa
bevinden
.
Een
tiental
jaren
geleden
kocht
Napoleon
III
voor
keizerin
Eugénie
twee
diamanten
oorringen
ter
grootte
van
een
amandel
,
juist
ook
voor
de
som
van
25,000
p
.
sterl
.,
zoodat
een
enkele
steen
van
dezelfde
waarde
als
de
//
Star
van
Zuid
-
Afrika
//
in
wicht
met
die
twee
gezamenlijk
overeenkomen
moet
;
latere
vondsten
hebben
echter
de
genoemde
"
Star
//
nog
in
de
schaduw
gesteld
.
Ten
tijde
der
eerste
ontdekking
van
diamanten
in
Zuid-Afria
was
de
Kaap-kolonie
langdurig
geteisterd
geworden
door
tegenspoeden
van
verschillenden
aard
,
tegengeslagen
oogsten
,
achteruitgang
van
landbouw
en
handel
,
overstroomingen
en
boschbrauden
!
Om
de
waar
-
heid
te
zeggen
hield
men
de
tijding
van
de
diamant
-
ontdekkingen
voor
te
gunstig
om
waar
te
zijn
;
aan
-
vankelijk
hechtte
men
er
zoo
weinig
aan
,
dat
men
'
t
geheele
verhaal
voor
een
sprookje
hield
,
bedacht
om
eene
of
andere
onderneming
in
de
hand
te
werken
.
Langzamerhand
brak
de
waarheid
der
zaak
echter
door
;
en
toen
nog
meende
men
,
dat
er
wel
kleine
steenen
zouden
te
vinden
zijn
,
doch
dat
die
de
moeite
niet
genoeg
beloonen
zouden
om
zich
daarvoor
te
verplaat
-
sen
,
om
voor
het
zoeken
daarnaar
,
het
wasschen
enz
.
misschien
maanden
lang
in
de
brandende
hitte
allerlei
gevaren
van
ziekten
en
overvallen
van
roofzieke
inlan
-
ders
te
beloopen
.
Deskundigen
schijnen
aanvankelijk
ook
ontbroken
te
hebben
.
Maar
vooral
sedert
Mei
j.1
.
kwam
in
dat
alles
verandering
.
De
twijfel
verflauwde
,
verdween
ten
slotte
geheel
.
En
van
dat
oogenblik
gingen
de
volkplanters
met
allen
ernst
aan
'
t
werk
,
met
elke
week
nam
het
getal
landverhuizers
van
de
Kaapkolonie
en
de
daarbij
liggende
vrije
staten
toe
,
zoodat
in
Sep
-
tember
j.1
.
reeds
een
700
tal
delvers
en
eene
bevolking
van
vierduizend
andere
neringdoenden
,
ambachtslieden
enz
.
bijeen
waren
,
en
in
November
j.1
.
het
gezamenlijke
getal
reeds
tot
tien
of
twaalfduizend
gestegen
was
.
De
oevers
van
de
rivier
werden
in
perken
afgedeeld
;
Zon
-
dags
wordt
de
naamlijst
afgelezen
,
waarbij
een
5
a
600
man
,
wel
gewapend
,
verschijnen
;
eene
soort
van
zelf
-
bestuur
is
ingevoerd
,
en
de
dagelijksehe
vondsten
wor
-
den
op
30
tot
3000
p
.
st
.
gerekend
,
waarvoor
"
genoeg
-
zame
koopers
op
de
gronden
aanwezig
zijn
."
Dit
zijn
echter
maar
de
gewone
vondsten
;
er
zijn
ook
buiten
-
gewone
,
b
.
v
.
die
van
den
23
Augustus
,
toen
een
diamant
werd
ontdekt
die
de
"
Koning
van
het
Zuiden
"
werd
genoemd
en
waaraan
eene
waarde
van
27,000
p
.
st
.
is
toegekend
.
In
de
volgende
maand
is
een
nog
aan
-
zienlijker
vondst
gedaan
,
nl
.
door
den
heer
Wheeler
,
van
een
diamant
van
ruim
88
karaten
.
Terwijl
men
van
kleinere
steenen
ter
nauwernood
afzonderlijk
gewag
meer
maakt
,
en
die
van
5
karaat
(
waarmee
men
in
Brazilië
zelfs
hoog
liep
)
niet
meer
worden
vermeld
,
is
er
hier
in
1870
menigeen
van
tusschen
de
30
en
fiO
karaten
gevonden
.
Die
van
88
karaten
was
echter
weder
een
geheel
buitengewoon
geval
en
dit
maakte
een
diepen
indruk
aan
de
Vaal
en
verder
gelegen
gewesten
.
Om
zich
daarvan
een
denkbeeld
te
vormen
,
ontleenen
wij
een
en
ander
aan
een
brief
voorkomende
in
den
Friend
,
een
blad
van
den
Oranje-Vrijstaat
,
gedagteekend
2
Octo
-
ber
j.1
.;
men
leest
daar
o
.
a
.:
//
Indien
er
ooit
nieuws
is
geweest
voor
den
Vrijstaat
,
dan
zend
ik
het
11
in
dezen
brief
.
Druk
hem
in
Bloem
-
fontein
,
maak
hem
openbaar
door
de
geheele
wereld
gelijk
een
Vriend
van
den
Vrijstaat
,
als
gij
zijt
.
Hier
,
aan
de
oevers
van
de
kalme
Vaalrivier
,
op
Vrijstaatsch
gebied
en
in
Vrijstaatscheu
grond
,
werd
een
diamant
van
liet
eerste
water
,
in
grootte
en
schoonheid
de
Ster
van
Zuid
-
Afrika
overtreffende
,
gevonden
.
Het
prachtige
juweel
weegt
88V16
karaten
.
—
acht
en
tachtig
en
een
zestiende
:
dat
is
het
juiste
gewicht
,
tot
in
de
kleinste
bijzonderheid
met
eene
schaal
gewogen
door
een
expert
in
diamantzaken
.
En
een
bod
—
zoo
zegt
de
vinder
zelf
—
werd
hem
terstond
gedaan
van
22,000
p
.
St
.,
deze
som
in
contanten
te
be
-
talen
.
Wheeler
wilde
van
zijn
diamant
niet
afstand
doen
voor
minder
dan
30,000
p
.
St
.
//
U
de
feiten
gemeld
heb
-
bende
,
voeg
ik
thans
de
bij
-
zonderheden
er
bij
.
Zekere
heer
Wheeler
,
van
Beaufort
West
,
en
zes
zijner
betrek
-
kingen
,
zijn
vier
maanden
aan
de
Pnieloevers
werkzaam
ge
-
weest
.
Tot
Donderdag
morgen
hadden
zij
21
diamanten
ge
-
vonden
,
doch
meenden
dat
deze
hunne
kosten
niet
zouden
goed
-
maken
en
zij
hadden
juist
besloten
om
op
te
pakken
en
heen
te
gaan
,
toen
Wheeler
,
die
bij
zijn
trog
stond
en
het
opzicht
over
het
werk
hield
,
zijne
hand
omhoog
hief
en
schreeuwde
alsof
hij
een
schot
gekregen
had
.
//
Wat
is
er
gaande
?//
vroeg
zijn
assistent
.
Wheeler
,
zijn
adem
herkregen
hebbende
,
legde
uit
dat
on
-
middellijk
nadat
de
eerste
em
-
mer
water
in
den
trog
gewor
-
pen
en
weggesijpeld
was
,
hij
het
licht
zag
opkomen
van
een
steen
,
half
onder
het
gruis
bedolven
,
en
dien
beet
pak
-
kende
,
bevond
hij
hem
een
dia
-
mant
te
zijn
,
omtrent
zoo
groot
als
een
duiven-ei
.
Hoe
het
zich
gevoelde
,
kon
hij
niet
beschrijven
;
hoe
hij
gehan
-
deld
had
,
hadden
zij
gezien
.
Hoe
'
t
zij
,
daar
was
de
steen
,
dien
hij
aan
hunne
verbaasde
oogen
vertoonde
.
Er
zijn
tijden
,
waarin
men
zijne
eigene
oogen
niet
gelooven
kan
,
en
deze
was
er
één
van
.
Ten
laatste
begrepen
zij
het
feit
en
toen
hieven
zij
juichkreten
aan
als
gekken
.
Al
de
delvers
van
Pniel
hoorden
den
juichkreet
en
liepen
dat
'
t
een
aard
had
;
de
handelaars
en
delvers
van
Klipdrift
hoorden
dien
,
en
de
delvers
naar
de
plek
ziende
zwermen
,
stroomden
zij
op
de
booten
toe
en
voeren
over—d
.
i
.
zoovelen
als
de
booten
konden
overbrengen
.
Honderden
en
nogmaals
honder
-
den
zagen
het
juweel
,
betastten
het
en
keerden
het
om
—
inderdaad
zoovelen
,
dat
de
eigenaars
begonnen
te
vreezen
,
dat
hun
wonderbare
diamant
zou
worden
op
-
gegeten
en
zij
weigerden
om
hem
aan
iemand
meer
te
vertoonen
.
Wheeler
en
een
zijner
medgezellen
vertrok
-
ken
dienzelfden
avond
met
hunnen
schat
en
hebben
nu
besloten
om
dien
niet
in
Afrika
te
verkoopen
.
Zij
zijn
besloten
om
naar
Engeland
te
gaan
en
den
steen
van
de
hand
te
zetten
in
dat
groote
land
der
vrijheid
,
hetwelk
zij
des
moigens
bij
het
ontbijt
nooit
gehoopt
hadden
te
zien
.
//
Er
zijn
in
deze
week
meer
diamanten
gevonden
dan
in
eenige
vorige
weken
sedert
de
eerste
diamant
gevon
-
den
werd
,
en
zij
wogen
gemiddeld
van
één
tot
20
ka
-
raten
.
Men
ontmoet
nauwelijks
een
delver
of
hij
vertelt
,
dat
hij
min
of
meer
gelukkig
is
geweest
.
Pniel
heeft
na
-
tuurlijk
den
grooten
prijs
weggedragen
,
maar
aan
de
Klip
-
drift
,
Goede
Hoop
,
Websterskop
en
Gong-Gongaan
is
men
hoogst
tevreden
met
de
werkzaamheden
der
week
...."
De
bovenstaande
mededeelingen
zijn
ontleend
deels
aan
bijzondere
berichten
,
deels
aan
the
Emigrants
Guide
to
the
Diamond
Fields
of
South
Africa
,
by
J
.
Gill
,
.
onlangs
in
'
t
licht
verschenen
.
Voegen
wij
daarbij
eenige
uittreksels
uit
een
reis
-
tochtje
naar
de
diamantvelden
van
een
correspondent
van
het
Kaapsche
Volksblad
: