Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0228

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
4 DE OLIJFTAK . letterlijk opvatten ; men ziet buitendien uit Gerstacker's bijdrage zelve , dat geestverschijningen op Java thans zeer aan ' t verminderen zijn . — Red .) vJD^^i ^*^;*? eene oude Sundaneesche bewoond werd en achter de woning van den assistent-resident te Bandong lag . De assistent-resident heette Nagel . Met dezen en den regent van Bandong ( den inlandsehen Vorst ) werd afgesproken , dat men de zaak dadelijk onderzoeken zou . De inlandsche militie werd meegenomen en't huis , evenals te Sumadang , zelfs van binnen bezet , ' t Had , gelijk al deze woningen van inlanders , maar één woonvertrek . De oude vrouw trok voorop , onmiddellijk achter haar de resident Ament , daarna de assistent-residenten deregent met zijn gevolg ; maar één smal pad voerde naar ' t huis . Zoodra de oude den drempel der woning betrad , werd zij als door een onzichtbare hand bij de voeten gegrepen en eenige schreden verder voortgesleept , terwijl zij luid om hulp riep . ' t Huis was , zooals gezegd is , geheel omsingeld ; de kamer , gelijk in al de kleine bamboeswoningen , zonder plafond en open tot het dak , en daaronder het uitgespannen linnen . De inspecteur Ament trad eerst binnen , doch had nauwelijks den voet over den drempel gezet , toen hem met volle kracht eene hand vol grof zand tegen de borst geworpen werd . De heer Ament , een man van zeer onver - schrokken aard , die thans nog te Batavia woont , verzekerde later , dat hij nooit van zijn leven den lust gevoeld had , de proef nogmaals te nemen . Voor ' t overige voerden ook hier de zeer nauw - keurige nasporingen tot geen de minste uitkomst . In de laatste vijf-en-twintig jaren is de Gen - daroea zeldzamer geworden , ja heeft bijkans geheel opgehouden , of wordt misschien door de inlanders geheim gehouden , ten einde deswege niet te worden bespot . Voor twaalf jaren viel echter weder iets der - gelijks en ook weder te Bandong voor , en de toenmalige assistent - resident Visscher van Gaas - beek begaf zichoogenblikkelijk in ' thuis,doch men vernam van de verschijning niets meer . Met de meer onbevangen en reeds eeuiger - raate beschaafde regenten en hoofden des lauds kan men veilig over deze raadselachtige ver - schijning spreken . Zij loochenen daarbij niet , dat zij aan de werkelijkheid daarvan zeker gelooven , doch stemmen tevens toe dat zij niet in staat zijn die te verklaren . De wezenlijk zeer beschaafde regent van Tjamis betuigde zelfs : Ik neem aan , dat er geslachten zijn , waarin de geheimzinnige macht om zich onzichtbaar te maken , erfelijk is en dat ten gevolge van het uitsterven dezer familiën de verschijning thans minder voor - komt dan vroeger ." Zoover het bericht , dat van vertrouwbare lieden afkomstig is , nopens wie men geen twijfel koesteren kan of zij hebben datgene , wat ze ver - haalden , gezien en ondervonden . Belangwekkend blijft het altijd , en in hoe verre daarbij aan zelfbedrog der betrokken personen te denken valt , moet ik aan het oordeel van den lezer overlaten ." ( 1 ) ( Wij meenden ons te [ moeten beijveren deze bijdrage van den begaafden en ook bij ons geliefden schrijver bij vertaling in dit tijdschrift op te nemen . Wellicht zijn eenige van de daarin genoemde , of andere met Nederl . Indië bekende personen hier te lande , in staat de zaak toe te lichten . Het geheele verhaal dier spook - verschijnselen heeft op ons den indruk gemaakt , dat men hier te denken hebbe aan vulkanische werkingen , op Java en de andere eilanden van den Archipel van zoo geduchten aard . Mannen als Junghuhn en Melvill ( 1 ) " Bovenstaand opmerkelijk artikel van Gekstücker , zegt de Uartenlauüe in haar jongtverschenen nummer , — waaruit wij dit ontleenen , — wordt te eerder door ons afgedrukt , daar wij den grooten kring der lezers van ons blad de gelegenheid wilden bieden , hunne ondervinding tot opheldering van soortgelijke , schijnbaar geheimzinnige voorvallen te doen kennen . Wij herinneren daarbij aan eene gebeurtenis te Zittau , die vóór eenige jaren in de pers druk besproken werd en waarbij de zoo behendig gedane steenworpen ook eene hoofdrol speelden ." van Carnbee , die de vuurbergen in O.-Indië tot het onderwerp van hunne bijzondere studiën hebben gemaakt , geven de bijzonderheden op hoe verbazend , onbegrijpelijk ver steenen en asoh van de talrijke vuurbergen bij uit - barstingen worden heengeworpen , en hoe ver de schud - dingen van den grond zich daarbij doen gevoelen . Het altijd lood/echt vallen van de steenen in opgemeld verhaal , de aard - en zand worpen , de bewegingen van legerstede en andere voorwerpen — wijzen o.i . allen op zoodanige werkingen . Nu zal men zeggen , alle vermelde bijzonderheden kunnen daardoor niet worden verklaard ; dit geven wij toe , doch men brenge hierbij veel op rekening van de ver - grooting der voorvallen door het gerucht en bovenal op het verregaande bijgeloof , dat in den Archipel nog onder alle standen heerscht . Men gelooft daar vast aan spoken , geest - verschijningen , een mengsel van de oud-Indische en de Arabische wereld , met al hare legenden en opgesierde vertellingen , als die van den Duizend en éen Nacht . Betooverde boomen , bronnen , dieren en menschen , hooger bezielde personen , die met hoogere sferen betrek - king hebben , behooren daarin thuis . Heeft men niet nog ->" — ZEEMANSHUIS TE LIVERPOOL . — dezer dagen van een wonderman in de Indische dag - bladen gelezen , die een geheele streek in rep en roer bracht en die door de bevolking als onkwetsbaar werd beschouwd , totdat hij doodgeschoten werd en een der wedono's zich nog niet overtuigd hield , of hij weldood was , en of hij niet te een of ander maal terugkeeren zou . Heeft niet nog onlangs in de Nederl . akademie van wetenschappen de heer Matthes , van Macassar , eene mededeeling gedaan over de bissoe's , eene soort van priesters en priesteressen onder de Boegineezen ( op Zuid - Celebes ) , " heilige of geestelijke personen ook onder de zoogenaamde volgers van den Islam bij de Boegineezen en Alfoeren , die van tijd tot tijd , door hoogeren geest bezield , tegen ongeval , ziekte en de werking van booze geesten bescherming en hunne vereerders alle geluk en genot bezorgen ." Men heeft juist niet naar Indie te gaan , om de verschijnselen en werkingen van licht - en bijgeloovige voorstellingen te vernemen . Men denkeaandenzoogenaam - den " bloedregen " van vroeger tijden , aan den invloed van electriciteit , aan de volkssprookjes omtrent kometen , poollicht enz ., nog zelfs in onze dagen in het beschaafde Europa , en men zal de Indisch spooklegenden niet al te Het Zeemanshuis te Liverpool . ( Met eene gravure .) Onder de schoonste en bedrijvigste havensteden van Engeland bekleedt Liverpool eene eerste plaats . Oudtijds werd die stad Lyrpul geheeten . Tijdens de verovering van Engeland door Willem van Normandië werden de wateren van de Mersey slechts zelden bezocht ; reeds onder Hendrik II ( in 1173 ) bekwam de stad een charter . In het begin der 13 e eeuw telde Liverpool nog slechts 186 huizen en omstreeks 800 inwoners ; vijftig jaren later , toen Eduard III zich tegen Erankrijk wapende , kon het kleine Lyrpul hem met niet meer dan een schuit met zes man bijstaan ! Het kwam eerst langzaam op , en men kon zeggen dat , evenals Londen door den grooten brand in de 17 e eeuw grootelijks verbeterd werd wat aanleg en bouw betreft , Liverpool dit tijdens Elisabeth ondervond door een aller - hevigsten storm , ten gevolge waarvan vlek en haven werden verbeterd en uitgebreid . Nu kwam Liverpool tot meerderen bloei ; inzonderheid sedert Cromwell's dagen wies zijn handel met Ierland aan . In het begin der 17 e eeuw telde de stad evenwel nog maar 6000 inwoners , en 84 schepen met 900 matrozen behoorden daar thuis . Na 1709 wies deze handelsstad zoo zeer aan , dat het reeds de derde plaats in de rangorde van de EngelscflH IÜIVWN VW - vulde , wat de tolinkomsten betrof : alleen Londen en Bristol streefden Li verpool te bo - ven . Nieuwe dokken werden aangelegd en , van de regeering van George III af , nam die havenstad de verbazend snelle vlucht , welke haar Londen zelfs op zijde doet streven . De - handel op Afrika en de West-Indiën , daarna die op Amerika en Australië , waren de krach - tigste hefboomen voor den ontzaglijken bloei , welke thans het deel van die wereldberoemde havenplaats geworden is . Liverpool heeft die grootheid te danken zoowel aan den onderne - mingsgeest en de kapitalen zijner kooplieden , als aan de schoone ligging zijner haven ; zij is de stapelplaats van de katoenfabrieken van Man - chester , van Lancashire , van Yorkshire , Cheshire enz . , en zelfs de meer oostelijk gelegen fabrieksteden gaven er de voorkeur aan , hare voortbrengselen naar Liverpool te vervoeren , liever dan ze in hare eigene havens te verschepen . De heer Baines zegt dan ook , in zijn uitmuntend werk over Liverpool , " dat het den buitenlandsehen handel van alle omliggende districten samentrekt : districten die niet alleen uitgestrekt van omvang zijn , maar boven alle anderen overvloed hebben van delfstoffélijken rijkdom , uitmunten door bekwaamheid in alle vakken van nijverheid en alle de hulpmiddelen van nationalen voorspoed . » Door de haven van Liverpool worden de ruwe grond - stoffen voor Brittanje's fabrieken uit het buitenland vervoerd , benevens al de geriefelijkheden voor een wel - varende , hoogst beschaafde bevolking ; over diezelfde haven worden naar alle hoeken van den aardbol die tallooze voortbrengselen der Engelsche nijverheid ver - zonden , die zoo algemeen gezocht zijn . Liverpool ' s koop - lieden hebben hunnen handel uitgebreid tot alle gedeelten van Noord - Amerika , en ook tot de meest verwijderde eilanden van den Indischen Archipel ; zijne schepen brengen katoen , rijst en tabak van de Zuidelijke Staten , koffij van de West-Indiën , mahoniehout van Honduras