Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0019

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE OLIJFTAK . 5 DE KATTENKAFAÉL . ( Met eetie gravure .) - S - In de tweede helft der vorige eeuw , zoo verhaalt de « Gartenlaube » was een arme schrijnwerker en vor - mensnijder uit noordelijk Hongarije op zijn voetreis tot naar Zwitserland gekomen en had zich eindelijk in het dorp Worblaufen bij Bern met der woon ge - vestigd , daar de aldaar bestaande papierfabriek hem volop werk gaf . Deze schrijnwerker was de vader van onzen Godfried . Zwak , ziekelijk , naar geest en lichaam weinig ontwikkeld , groeide hij aan vaders zijde op zonder onderricht en bijna zonder opzicht , zooals honderd andere arme kinderen in het dorp ; het grootste gedeelte van zijn tijd bracht hij door in ' t vrije veld , daar zijne ouders , en niet ten onrechte , meenden dat | geiten , koeien en vooral katten naar de natuur te teeke - | nen . — Godfried's vader was echter niet ingenomen met die oefeningen in de kunst . Voor den knappen schrijn - werker bleef papier toch maar papier en de eenige waar - dige grondstof om er de voorwerpen der buitenwereld op af te beelden was voor hem ' t hout . Daar hij zijn jongen niets anders ter beschikking stelde , en hem hardnekkig papier bleef weigeren , maakte deze van den nood een deugd en begon zijne dieren te snijden in plaats vanaf te teekenen , en weldra waren zijne houten koeien , schapen en herders - jongens het voorwerp van de bewondering en het sieraad der stulpen van Worblaufen . Intusschen had in het jaar 1778 de groote menschen - vriend en volksonderwijzer Pestalozzi te Birr , in het kanton Aargau , zijn werkinrichting voor arme kinderen gevestigd . Daarin werd ook Godfried opgenomen en hier ontving hij zijn eerste schoolonderricht . Maar noch zijn verstands -, noch zijn lichaamsontwikkeling ging hier vooruit ; daarentegen vertoonde zich reeds toen zijn uit - stekende aanleg voor ' t teckenen . In een verslag , dat het economische genootschap van Bern , in het jaar 1778 teekentaient en zijn zeldzaam geheugen dat , evenals een schetsboek , alles onthield wat hij eenmaal had ge - zien , zoodat hij het langen tijd daarna met de grootste getrouwheid uit zijn hoofd weder afteekenen kon . Tot een zelfstandig werken kwam hij echter eerst ua Freu - denberger's dood ; zoolang deze leefde , werd hij door hem bijna uitsluitend als kleurdersgezel in dienst gesteld , waarvoor hij bij den kunstenaar kost en inwoning ge - noot . Nauwelijks echter was Preudenberger overleden , of de katten-Rafaël ontwikkelde zich in al zijn oorspron - kelijkheid . Mind's ziekelijk gestel , zijn beperkte verstandsver - mogens en zekere barsche trek in zijn karakter hadden hem van zijne jeugd af van den omgang met menschen verwijderd gehouden ; als een halve idioot , had hij zich des te inniger bij de dierenwereld aangesloten en vooral moest hem , daar hij door ziekte zoo vaak zijn kamer niet verlaten kon , de kat als het huisdier bij uitnemend - heid , dat hij altijd bij zich kon hebben , bij voorkeur gezelschap houden . Zoo was hij dan altijd omringd door zijn // Bussi » ( de Zwitsersche naam voor // Poes ».) Zij dit onbezorgde leven in de open lucht zijn lichaam zou harden en versterken . Op zekeren dag kreeg de eigenaar van den papiermolen , voor welken de oude Mind werkte , bezoek van een Duitsch schilder , met name Legel , die in het fraai gelegen , door prachtige bosschen omringde Worblaufen het schoone jaargetijde kwam doorbrengen . Wanneer deze nu studiën naar de natuur maakte , landschappen of beesten schilderde , zoo volgde de jonge Mind hem steeds als een schaduw , keek over zijn schou - ders naar het schetsboek en ging met de grootste be - langstelling de vorderingen van zijne schets na . De arme ziekelijke jongen boezemde Legel medelijden en deel - neming in ; hij gewende zich aan zijn gezelschap , nam hem mede op zijne wandeltochten , noodigde hem bij zich in zijne woning en toonde hem daar zijne schetsen en verzameling van kopergravures , waaronder vooral de afbeeldingen van dieren de aandacht van den knaap trokken . Deze begon straks zelf te teekenen , copieerde onder Legel's toezicht kleine afbeeldingen , liet zich daarin terechtwijzen en waagde er zich ook weldra aan DE KATTËX-RAFAEL over deze inrichting openbaar maakte , wordt van hem het volgende gezegd : " Friedly Mynth , van Byssi , woonachtig te Worblaufen , zeer zwak , onbekwaam tot eenigen arbeid waarbij inspanning vereischt wordt , vol talent voor teekenen ; dit zeldzame kind paart met zijn kunstenaarsluimen eenige schalksheid . Teekenen is zijn eenige bezigheid . Hij is 10 jaar oud .» Toen Godfried van Birr naar de ouderlijke woning was teruggekeerd , werd de schilder Freudenberger te Bern opmerkzaam gemaakt op diens bijzonderen aanleg voor ' t teekenen , en hij nam hem bij zich in huis . Freudenberger stond bekend als een bekwaam genre - schilder en maakte een aantal zijner stukken meer alge - meen , daar hij ze in koper etste en daarna kleurde . Voor dit laatste werk dacht hij Mind te gebruiken wien hij daarom zoowel in het teekenen als in ' t kleuren met waterverf onderrichtte . Met grooten ijver kweet Godfried zich van zijne taak , en op verbazende wijs ontwikkelde zich bij deze bijna geheel werktuigelijke bezigheid zijn snorde achter zijn leuningstoel , op zijn schouders of op zijn knieën , als hij aan ' t werk zat . De leefwijze van deze [ aardige en intelligente dieren was zijn geheele wereld ; in alle toestanden van hunne ontwikkeling , van ' t jong geboren poesje tot aan den ouden loomen kater , bestudeerde hij ze met het oog van den kunstenaar . Het jongen van zijn lievelingskat was voor hemeen gebeurtenis , die hem weken lang in koortsachtige spanning hield ; te midden van zijn staartige pleegkinderen werd de afgetrokken schuwe mensch een aangenaam gezellig man . De vruchten van die oplettendheid jegens zijne lievelingen zijn de schoone teekeningen , die onder den naam // Mind'sche Jkattengroepen » eene zoo groote ver - maardheid hebben gekregen , dat zij in zijn levensonderhoud konden voorzien en zijn kunstenaarsnaam door geheel Europa verspreidden . Niet ten onrechte heeft de geschie - denis der kunst hem den katten-Rafaël genoemd , daar noch vóór noch nii hem een ander kunstenaar deze hooge mate van kunstvaardigheid in de opvatting en het weer - geven van het leven , de gedaante en de verschillende