Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0020

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
6 DE O L IJ F T A K . houdingen der huiskat bereikt heeft . De kat behoort , l | door hare beweeglijkheid , tot die dieren , die het moeielykst zijn te teekenen . Slechts weinigen , zelfs van de eerste schilders zijn in staat eene kat met alle juistheid af te beelden ; maar al 1e dikwijls zijn die voorstellingen zoo stijf , dat men een opgezet dier meent voor zich te hebbeu . Mind alleen heeft de kunst verstaan om levende katten i voor te stellen , ze in hare bewegingen op te vatten , haar eigenaardig karakter , haren aart , hare persoonlijkheid , haar uiterlijk , den vleienden blik der liefkozende zoo - j wel als de tijgerachtige uitdrukking der toornige kat , | hare krommingen , hare vechtpartijen , hare sierlijkheid j van beweging , op waarlijk geniale wijs te schilderen . En hoe natuurlijk zijn al deze groepen , hoe zuiver en toch niet 1 e » gelikt « zijn die afbeeldingen , met welk eene | vaardigheid behandelt hij vooral ' t fijne , poezelige jonge dier ! Geen streep te veel , geen trek herhaald . Eigenlijk " moet men om zijne teekeningen naar waarde te schatten een kattenvriend zijn , zooals men bij ieder kunstwerk , om het recht Ie doen wedervaren , zich in de stemming en den geest van den ontwerper moet kunnen verplaatsen . Mind , of zooals zijne landslieden hem noemden en nog noemen , // de Berner Friedli // heeft zijne lievelingen in alle omstandigheden en wisselingen huns levens geteekend : in den woesten strijd met hun vijand , den i hond ; op hunne nachtelijke zwerftochten in den mane - schijn over de daken ; in gen oedelijke tafereelen uit het familieleven ; op de mukenjacht , enz . Zijn voortreffelijke kattenstudiën zijn dus zoo veelvuldig , dat wij niet in staal zijn zelfs een gedeelte daarvan , veel minder allen te beschrijven , zooals zij in het oorspronkelijke of in meer of minder wel geslaagde kopieën voor ons liggen . | Een oogenblik echter wenschten wij stil te staan bij de | schilderij der kattenfamilie . Het is een der best gelukte schetsen van onzen katten-Rafaël en ongetwijfeld de getrouwste en fijnste navolging van zijne zoo zeldzaam geworden aquarellen . Ook hier zien wij een kattenge - zin : het ontbijt is afgeloopen , de kleintjes zijn gewas - schen en gekamd , de moeder mag aan haar eigen toilet denken . Niet met de behaagzucht eener dame naar de wereld , maar in ' t bewustzijn harer waardigheid als moeder , omringd door haar jongen , reinigt zij zich . Breed uit en op haar gemak zit zij daar , met welbehagen , even als de moeder der Gracchen . In dien tusschentijd vieren de jongen hun moedwil bot en twee spartelen , al vechtend over den grond . Vooral vestigen wij de aandacht op het lieve snoetje van het onderliggende katje , dat met de beide achter - pooten den kop van den anderen wegduwt . Zulke kabouters-gezichtjes kon alleen Mind teekenen ! Onze kunstenaar behandelde zijn katten-schilderijen op dezelfde wijze als zijn onderwijzer Ereuder.berger zijne genrestukken uit het Zwitsersche landleven ; hij teekende ze met pen of potlood op losse bladen en kleurde ze licht . n.et waterverf . Meestal zijn de dieren van de grootte , zooals op bovenstaande houtsnede ; slechts enkele katten heeft hij in levensgrootte geteekend . Het schilderen in olieverf was hem geheel onbekend . Ook bracht hij geen zijner stukken op koper ten einde ze te vermenigvuldigen . De etsen die na zijnen dood uitkwamen , zijn door andere kunstenaars volgens zijne oorspronkelijke teeke - ningen op de plaat geeopieerd . Zij strekken echter niet tot verhooging van zijn roem , daar zij noch de nauw - keurigheid , noch de zachtheid en netheid van het oor - spronkelijke bezitten . Onder zijne teekeningen moeten wij toch nog mel - ding maken van zijne op ' t papier voorgestelde beeren en zijne kindergroepen . Mind hield van de eersten bijna evenveel als van zijne katten , en hield vol dat niemand meester Bruin zoo getrouw had weergegeven , als hij zelf . De studiën voor deze teekeningen deed hij bij ' t beerenhol in Bern , waar , zooals men weet , altijd een paar dezer dieren — in ' t . wapenschild van hot kanton voorkomende — onderhouden worden ; hij was zulk een druk bezoeker van die plek , dat de dieren hem als een geliefkoosd huisvriend beschouwden . Deze teekeningen onderscheiden zich door frissche natuur - lijkheid en waarheid ; de groepeering is los en bevallig — want Freudenbergcr was in dat opzicht een voortreffelijk meester geweest — en de teekening volkomen zuiver , hoewel wat stijver dan in de katten-studiën , wellicht omdat Mind in deze teekeningen minder zelfstandig en nog onder den invloed van de richting zijns onderwijzers was . In ' t begin van zijn zelfstandig werken verkocht Friedli zijn kattenteekeningen nog voor ware spotprijzen . De eene door de andere voor vijf tbatten » ( ongeveer 20 kreutzer voor iedere kat afzonderlijk op een blad ): was steeds zijn antwoord , wanneer men hem naar den prijs van eene teekening vroeg . Toen echter die teekeningen bekendheid , ja roem erlangden , toen zoowel zijne lands - lieden als vreemdelingen ze om strijd wilden koopen , stelde de weduwe van Freudenberger , die eene goede huishoudster was , deni prijs hooger en eindelijk werden er zooveel Louis - d'or voor betaald , als daarvoor in't eerst halzen werden gevraagd . Vele dezer teekeningen versieren thans de galerijen van Rusland en Engeland . Maar bijna evenzoo velen worden als Mind's schetsen verkocht , die hij nooit onder de oogen heeft gehad , terwijl indus - trieelen kopieën als oorspronkelijke stukken ter markt brachten , waarvan enkele niet groote kunst vaardigheid den stijl der echte teekeningen weergeven . De echte « Mind's » zijn intussehen zeer zeldzaam geworden . Hoewel Mind , door de opprijsstelling van zijne teekeningen door het publiek , zich eene onafhankelijke positie had kunnen verschaffen , had hij daarnaar echter volstrekt geen begeerte ; ook na Ereudenberger's dood bleef hij in diens huis als werkman van de weduwe , evenals hij vroeger in dienst van haren man was geweest . Zij gaf hem woning , kleederen en den kost en verzorgde hem tot aan zijn dood , waarvoor zij de opbrengst van zijne werken opstreek . Het ontbrak niet aan welgemeende pogingen om den kunstenaar aan deze onwaardige stelling en de overheersching van eene grillige vrouw te onttrekken ; zij leidden tot niets , daar Mind geestkracht noch eerzucht bezat , en heel tevreden was als hij maar in den gewonen dagelijkschen sleur , en onder onveranderde omstandig - heden , voortleven kon . Daar hij voortdurend in gezelschap van katten verkeerde , schijnt hij zich ten langen laatste eenige der eigenaardigheden van deze dieren te hebben eisen gemaakt : ongezellig , grillig , en aan de eenmaal gekozen woning gehecht . Tegelijk daglooner en kunstenaar was hij van ' s morgens vroeg tot ' s avonds laat voor zijn papier gezeten , over een tafel gebogen , wier bezit hij met zijne katten en kikvorschen deelde , de slaapmuts met kwast diep over de ooren getrokken , een gekromden rug , een zuur , norsch gelaat , een klein lichaam met in ' t oog loopend lompe handen en voeten , en een piepende zwakke stem — ziedaar het uiterlijke beeld van een man , wien de geschiedenis der kunst uit louteren gril , met . den fraai - klinkenden naam van den italiaanschen koning der schilderkunst heeft vereerd . Zoo leeft hij nog in de herinnering van enkele grijsaards voort , die hem voor zestig jaar in zijn beseheiden studeervertrek hebben bezocht . Het srestel van Mind was van dien aart dat hem geen lange levensduur vergund kon zijn . Hij kreeg eene borstkwaal , die hem langen tijd ongeschikt tot werken maakte en hem eindelijk in November 1814 door eene longtering ten grave sleepte . Zoo weinig lichtpunten of zelfs glans het uiterlijke leven van den katten-llafaël , in vergelijking met dat van zijn grooten naamgenoot , ook oplevert , des te belangwekkender is zijn innerlijk leven , zijne verstands - ontwikkeling . Een mensen , bijkans ontbloot van alle geestvermogens , door de natuur veronachtzaamd , opge - groeid onder de ongunstigste omstandigheden , toont op een zeer beperkt kunstgebied een eigenaardigen , waarlijk genialen aanleg , die uit de harde schaal tot geurige bloesem en vrucht ontkiemt en rijpt . Verschijnselen van dien aart zijn een sprekend bewijs , dat de wetten der schedelleer , naast vele overdrijvingen en afwijkingen , toch veel gulden waarheid bevatten . HET KONINKLIJK PALEIS TE MADRID . ( Met eene gravure .) —« de — Gaven wij in het eerste nummer de afbeelding en be - schrijving van ' t slot te Wilhelmshöhe , thans deelen wij die mede van het Paleis des Konings van Spanje , te Madrid . Tusschen die twee gebouwen ligt de gapende afgrond waarin Frankrijk gestort is . -/ Dat geen Hohenzollern het Paleis der Ferdinands betrekke ,» sprak de derde Napoleon , en ' t gebeurde ook niet . Toen hij echter ook hieromtrent van Duitsch - land vaste waarborgen voor de toekomst eischte , bracht hem dit naar Kassel's slot en Frankrijk op den rand van den ondergang . Spanje's krijgs - en staatsman , die den candidaat van Hohenzollern gewild had , maar dien hij moest opgeven , bleef toch bij zijn voornemen zijn Vaderland een consti - tutioneel Koning te geven en hetniet aan de Republikeinen over te leveren : hij behaalde de overwinning , maarten koste zijns levens , want denzelfden dag dat de nieuwe Koning , uit het Huis van Savoye , den bodem van Spanje betrad , viel Prim , door laaghartigen sluipmoord , in de straten van Madrid . Vóór Amedeus , de nieuwe Koning , zijn kasteel betrok , begaf hij zich tot de weduwe van hem , door wiens woord eu vastheid van handeling vooral hij ten zetel verheven is . ' s Konings Paleis te Madrid is als ' t ware eene af - spiegeling van de taak die hem wacht : ' t is nog verre van voltooid , ofschoon het reeds een bestaan van ruim eene eeuw telt . Dat slot dagteekont van de eerste nog schemerende tijden waarin gepoogd werd Spanje uit zijn staat van verval op te beuren , waarin het verzonken was , nadat het als de eerste mogendheid van Europa en Amerika had geschitterd . De oorzaken van dat verval na te gaan , ligt niet in ons bestek . Aan pogingen tot herstel , vooral sedert het begin van de tegenwoordige eeuw , geen gebrek ; tal van Vorsten en Vorstinnen , regenten en revotutiemannen waagden zich daaraan , maar telkens werd de voortgang van het werk gestuit , door omwentelingen en opstanden zonder einde ; en voorlang was de oud-Castiliaansche spreuk in hare toepassing verzwakt : Ama k tu patria y a tu rey , Y se obedientc n la ley . ( Bemin nw Vaderland , Uw Koning , en ween gehoor - zaam aan de Wet .') ' t Was in het najaar van 1868 toen de omwenteling uit - barstte , ten gevolge waarvan Koningin Isabella en haar geslacht van den troon vervallen werden verklaard . Die Vorstin dacht in't begin van 1870 nog den troon althans voor haar geslacht te redden , toen zij ten behoeve van haar oudsten zoon , den Prins van Asturië , afstand deed . Aan troon - begeerende en weigerende candidaten en Pretendenten ontbrak het niet , terwijl sedert Juni 1869 de maarschalk Serrano de teugels als Regent , en generaal Prim krachtiger nog die des bewinds voerde . Den 6 Juni 1869 werd door de Cortes , niet zonder veel moeite , de nieuwe staatsregeling tot stand gebracht , waarin betreffende den Koning het volgende voorko./it : /' De Koning is onschendbaar ; tot afstand of ruil van deelen des lands , wordt de toestemming der Cortes ver - - eischt , zoomede tot het doen komen van vreemde krijgs - benden in Spanje , tot het sluiten van verbonden en handelsverdragen , tot het verleenen van amnestie bij ' t huwelijk van den Koning of zijn troonerfgenaam , en eindelijk voor ' t geval dat hij afstand van den troon wil doen .» Het laatste is nog al kenschetsend voor Spanje's toe - stand ; men wilde den eventueelen Koning de macht niet laten uit eigen beweging de teugels der regeering neer te leggen , en al wat sedert de afkondiging van de tegen - woordige Staatsregeling geschied is , getuigt zeker van