Tekstweergave van NL-TlRAR_0660-00715-1871_0023

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE OLIJFTAK . de groote moeielijkheid om tot de keuze van een nieuwen Vorst te geraken . Napoleon III verzette zich tegen den Koning uit het Huis van Hoheiizollern . omdat die keuze het evenwicht van Europa zou verbroken hebben . Maar men verhaalde ndertijd dal , toen vroeger van de keuze des hertogs van Aosta sprake was , hij ook die keuze ongaarne zag en tegenwerkte , omdat de invloed van Italië , hem reeds te machtig voor Frankrijk , dan al te overwegend worden zou . Dus ook de tegenwoordige uitslag zou hem niet welgevallig zijn geweest , zoo min als de keus van den hertog van Montpensier , die het Huis van Orleans weder op den voorgrond zou hebben gesteld . Na lang aarzelen heeft de hertog van Aosta den troon aanvaard . In ons vorig nummer hebben wij reeds eenige bijzonderheden over dien jeugdigen Vorst medegedeeld . Zal hij nu slagen in ' t grondvesten eener nieuwe Dynastie ? // Een der grootste zwarigheden voor dit stamhuis , dat eerst » vasten voet in het land moet trachten te krijgen ( zoo merkt de Amsterdamsche Courant terecht op ) , een zwarigheid die ten tijde van Isabella nog volstrekt niet bestond , is : dat , gedurende de ruim tweejarige tusschen - regeering een sterke republikeinsehe partij zich gevormd heeft , welke in de Cortes 63 leden telt , in eenige pro - vinciën een vast aaneengesloten aanhang , en in bijna alle deelen des lands verspreide geestverwanten vindt . Ook onder Isabella trof men deze partij reeds aan , maar er werd bijna niet op gelet ; eerst sedert de omwenteling van ' 68 moesten de andere partijen nota van haar nemen , en ofschoon de heerschende partij de republikeinsehe opstanden te Cadi.x . en Malaga , te Barcelona en Valencia door het leger liet onderdrukken , hebben de republikeinen gedurende de tussehenregeering in getalsterkte en aanzien slechts te meer gewonnen , hoe minder het aan de andere monarchale partijen , die door de neiging voor verschil - lende dynastiën verdeeld zijn , wilde gelukken een nieuw definitief opperhoofd voor Spanje te vinden . // Over de sterkte van elke der partijen in dat land kan men eenigszins oordcelen , als men let op het aantal « tem - men op de trooneandidaten uitgebracht door de Cortes , toen zij onlangs tot . liet doen der gewichtige keuze geroepen waren . Onze lezers herinneren zich dat 311 afgevaardigden hunne briefjes in de bus wierpen ; hiervan kreeg Amadeus van Savoijc 191 , de hertog van Montpensier 27 , de infante Louisa , diens gemalin , de jeugdige prins Alphonso , Isabella's zoon , 2 ; de car listen wierpen 19 blanco briefjes in de bus . Deze 240 stemmen behooren tot de monarchale partijen . Van de overige 71 , die tot de republikeinsehe partij behooren , vielen 8 op Espartero , 3 op de ondeel - bare republiek en 60 op de federatieve republiek . » De nieuwe koning , 25 jaar oud , heeft , naar wij mogen veronderstellen , met weemoed van Florence en Turijn afscheid genomen , waar hij zorgeloos en vrij van alle verantwoordelijkheid leefde . Hij was in Italië bemind , ofschoon weinigen hem van nabij kenden . Zijn particulier leven is onbesmet ; — maar , of hij te Madrid de rechte man op de rechte plaats is ; of hij bij machte is om , in de ernstige partijtwisten die hem in Spanje wachten , pal te staan en den troon geheel nieuw te grondvesten : zie - daar de groote vraag voor hem en voor Spanje ! Alleen met persoonlijke rechtschapenheid en goeden wil is , — gelijk een publicist misschien niet ten onrechte aanmerkt — in dat land niet door te komen . En zijn er niet voor - beelden genoeg , die bewijzen dat de beste wil niets ver - mag in landen die door partijen beroerd worden : koning Otto in Griekenland , de prins van Hohenzollern in Ru - manie , keizer Maximiliaan in Mexico ! Inderdaad , men moet er zich over verwonderen dat er altijd weer prinsen gevonden worden die zich zulke doornenkroonen laten opzetten , en die met de edelste inborst te vergeefs naar de verdrijving der partijtwisten streven en de welvaart trachten te stichten bij een volk , dat nauwelijks het besef heeft om eene milde en rechtvaardige regeering te begrijpen . De tijd zal leeren of Amedeus I in Spanje gelukkiger zal zijn dan de prinsen , die vóór hem tot souvereinen in vreemde landen werden verkozen . De jeugdige vorst bevindt zich tegenover vier cathegoriën van vijanden : de Carlisten , de Isabellisten , de Mont - pensieristen , de Republikeinen . » Komen wij tot ons punt van uitgang , ' s Konings Paleis te Madrid , terug . Het moge dan ook in lange na niet voltooid zijn , bet is een der schoonste en meest grootsche Vorsteu - woningen , waarop eenige hoofdstad van Europa bogen kan . ' t Is grootendeels massief , om zoo te zeggen vuur - vast lichtgelen zandsteen gebouwd , welke nu nog , nadat het slot reeds sedert langer dan eene eeuw in zijn tegen - woordigen staat verkeert , er zoo frisch en ongeschonden uitziet , alsof die eerst gister uitgehouwen werd . ' t Pla n van dit Paleis is , waarschijnlijk ten gevolge van de moeie - lijkheden die de voor ' t gebouw gekozene plaats aan - bood , niet geheel symetrisch uitgewerkt , een gebrek , dat ware het paleis voltooid , eenigszins had kunnen worden verborgen , doeh dat in zijn tegenwoordigen toe - stand geen goede uitwerking oplevert . De oostelijke facade van ' tpaieis , dat naar het groote met geboomte , bloemen en standbeelden prijkende plein del Oriente is gekeerd , is niet alleen de breedste zijde , maar ook die , welke den kraohtigsten indruk voortbrengt ; intusschen moet de zuidelijke gevel als de hoofdfaoade worden aan - gemerkt , die eveneens op een tamelijk groot plein uit - ziet , dat aan twee zijden door koninklijke gebouwen van minder beteekenenden aard besloten is , en dat over ' t algemeen iets dofs en gedrukts heeft . — De beide andere zijden van het Paleis hebben ' t vrije uitzicht , westelijk op de vallei van de Manzanares , het riviertje waaraan Spanje's tegenwoordige hoofdstad ligt , en het landschap in den omtrek ; noordelijk op den Guadarama . liet slot daalt hier tot aan den uitersten zoom des heu - vels van Madrid , die omstreeks honderd voet ho:>g en noord - en westwaarts vrij steil afgesneden is , zoodat het Paleis , aan deze beide zijden en van beneden af be - schouwd , een zeer indrukwekkend gezicht oplevert . Over ' t geheel is dit gebouw in edelen stijl opgetrok - ken : de benedenverdieping van fraai graniet , en het bovengedeelte van den opgemelden licht gelen steen , dat op een kleinen afstand naar marmer zweemt . Het geheel wint zeer wanneer het van verre wordt beschouwd . De biunenhofpleinen of patio * en de passages rondom het gebouw bevinden zich in een verwaarloosden toe - stand ; doch indien men , bij een heldere zon , het oog op ' t gebouw rusten laat , dan heeft het een luistervol voorkomen . Van binnen zijn vele versieringen van wit en gekleurd marmer aangebracht ; en er zijn zooveel vergulde kapiteelen en kroonlijsten , dat wat minder weelde smaakvoller zou geweest zijn : doeh wezenlijke kunstwer - ken vindt men er thans weinig , daar die naar het Muzeum zijn overgevoerd . Zelden of niet werd dit Paleis voor het pubiiek opengesteld . Buiten af en aan gene zijde van den oever der Manzanares heeft men niet veel meer dan een wildernis , en het oog voelt zich gestreeld , wanneer dit op de sneeuwtoppen van ' t Guadarama - gebergte rusten ma ». Een eigenlijke slottuin bestaat er niet meer , ofschoon zich de gelegenheid daartoe , aan de westelijke helling van den heuvel waarop het paleis gebouwd is , alleszins aanbood . In de vorige eeuw liep van hier tot aan de rivier Manzanares werkelijk een schoon park , dat , onder den invloed van de geduchte omwentelingen waarvan de hoofdstad en ' t land getuigen zijn geweest , eerst ver - vallen en later geheel verdwenen is . Vlak tegenover het Paleis heeft men de koninklijke wapenkamer , de vermaarde Armeria , die verwonderlijk wel geordend is , en allerlei soort wapenen van de vroegste tijden af tot den tegenwoordigen tijd bevat ; voorts eene groote menigte modellen van steden en vestingen , en allerlei soort krijgstuig voor den trein enz . Men ziet in deze verzameling als ' t ware den aiouden krijgsgeest der Spanjaarden afgedrukt , die wel niet meer datgene is wat hij in de dagen van Spanje's luister was , doch zich , op gegeven oogenblikken , ook in latere tijden niet heeft verloochend , ' t Zwaard van den Cid , de wapenrusting van Columbus , de degen van Ferdinand Cortes , ' t harnas van Karel den Vijfde ! Welke herinneringen van Spanje's grootheid wekken die niet op — toch wensche men den nieuwen Souverein eer toe , dat hij zich niet zoo zeer met die blinkende wapentro - pheën hebbe bezig te houden als met de roemrijke werken door Spanje op ' t gebied desVredes gewrocht , waar - onder niet het minst het ook nabij zijn paleis geleien Muzeum , waarin Spaansche , Italiaansche en Neêrlandsche kunstschatten luistervol uitkomen . Bij hetgeen wij boven omtrent , de partijen in dit land aanstipten , is het nog meer te hopen dan vooruit te zien , dat deze regeering er in slagen zal Spanje tot dien staat van eendracht , rust en welvaart te brengen , welke het gedurende de jongste zestig jaren , nadat Napoleon l het geteisterd had , zoozeer heeft moeten derven . Voegen wij bij deze korte trekken , naar de jongste opgaven,dat zijne bevolking thans zeventien millioen telt , over eene oppervlakte van omstreeks 495,000 v . kilometers ; — dat daarbij nog komen zijne West-Indische volksplantingen , de Philippijnen , enz ., met ongeveer 7 millioen inwoners en 303,000 v . kilometers ; dat , hoeveel onschatbare Amerikaanschevolksplantingen Spanje ook verloren hebbe , het in alle deelen der wereld nog zeer belangrijke koloniën behouden heeft , die , bij een goed bestuur , tot grooten rijkdom kunnen worden opgevoerd , en dat zoo - danig bestuur vooral geschikt kan zijn tot ontgin - ning van de rijke hulpmiddelen in eigen schoot , in welk opzicht Spanje voor geen deel van Europa behoeft achter te staan . Menschelijöieiu en Beschaving in het jaar 1870 . 31®1K Onder dit opschrift behelst het te Weenen uitkomende Fremdenhlatt eene beschouwing over den tegenwoordigen oorlog , waarin op den voorgrond wordt gesteld , dat nog geen twaalf maanden geleden Europa overvloeide van betuigingen van vrede en de krijg als ccue barbaarsch - heid gevloekt en eensgezindheid of althans goede ver - standhouding tusschen vorsten en volken een eerste vcr - eisehte van de beschaving onzer eeuw genoemd werd . // En thans is de hoop op ' t behoud , op de ontwikkeling van de weldaden des vredes te schande geworden ! Het zaad van al dat goede , nuttige en edele is grootendeels vertrapt ; vrede , eendracht , bevordering der alsremeene welvaart , der vrijheid , der menschelijkheid . dat alles wordt niet alleen vergeten en miskend in de verbittering van den eensklaps losgebroken strijd — het wordt be - spot en bezwalkt door millioenen en nogmaals millioenen der beide strijdende volken . Alle booze hartstochten , alle demonen , die in het mensehonhart sluimeren , zijn losge - laten en doen de geesten afdwalen , doen volken naar elkanders bloed dorsten , benevelen hunne zinnen , hier door zegegejuich en overmoed , daar door vertwijfeling en wraakzucht .// Het blad treedt in eene breedvoerige ontwikkeling over de betreurenswaardige kenmerken en de te duchten ge - volgen van dezen krijg en besluit aldus : // Wij vreezen zeer , dat de wijze , waarop men in dezen oorlo ? te werk gaat , nog gedurende vele geslachten een national en haat tusschen twee groote volken zal doen ontbranden , die een eeuw lang Europa tot bloedige oorlogen zal voeren , die een vijandschap tusschen Franschen en Duitschers in het leven roept , waarbij de vroegere vijandschap tusschen Fransehen en Engelschen , waarvan de geschiedenis ge - waagt , verbleeken zal . Het militair despotisme moge dat aan deze en aan gene zijde van de Vogezen ten bate komen , aan de vrijheid , de welvaart der volken , de be - schaving , de menschelijkheid zou het diepe , ja onge - neeslijke wonden slaan .// ^^^ X!éV^8S=^i GETUIGENISSEN VOOR DEN VREDE DOOR PEN - EN ZWAARD VOERDERS . De vader der geschiedschrijvers Herodotus , die vieren een halve eeuw vóór onze tijdrekening leefde , zeidereeds : // In vredestijd begraven de zonen hunne vaders,in oorlogstijd de vaders hunne zonen .// Erasmus zegt in een zijner geschriften : » Geen dieris zoo gevaarlijk voor den mensch als de mensch - zelf.Als de dieren vechten maken zij slechts gebruik vande wapenen waarmee de natuur hun begiftigd heeft . Demensch , niet tevreden met de wapenen welke de natuur hemschonk , gebruikt wapens die de duivel uitgevonden heeft .//