Tekstweergave van DSS_1965-04-01_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ZKVKNnii JAAK«ANO APRIL, I»65 «o. DE STIMULANS II II MAAMI>BJLA1> VAM DE I>R1EI^SE ÏIIDÖEJïSTAl*» REDACTIE EN ADMINISTRATIE: J. H. G. J. VAN HEESWIJK - MAASBANDIJK 30 - KERKDRIEL - TEL. 041 83 - 1 81 OPLAGE 2000 - WOBDT GRATIS VERSPREID IN: ALEM - HOENZADBIEL - HUKWENEN - KEREJJRIEL - ROSSUM EN VELDDKIEL De Hervormde Kerk van Kerkdriel in verleden en heden dodenherdenking Onder bovenstaande titel werd de geschiedschrij¬ ving van onze gemeente verrijkt met een keurig uitgevoerd boekje van de hand van Ds. L. M. Ver- seput. Het boekje is bedoeld als een gedenkboekje bij gelegenheid van het feit dat het op 23 april twintig jaar geleden was dat de Duitse bezetters als laatste wanhoopsdaad de torens van de oude dorpskerk van Kerkdriel en die van de r.k. kerken van Kerkdriel en Velddriel opbliezen. Door de bui¬ tengewoon zware lading dynamiet, in de toren aangebracht, werd de prachtige oude monumentale kerk, grotendeels in een puinhoop herschapen. De eerste foto, welke in deze brochure is opgenomen toont het geweld waarmede de bijna 2 meter dikke muren van de toren uit elkaar werden gerukt, daar¬ bij het gehele middenschip van de kerk mede- nemend. Maar niet slechts de geschiedenis van het ge¬ bouw op zich, wordt in dit boekje behandeld, maar terecht wordt meer aandacht besteed aan de ker¬ kelijke gemeenschap, welke dit gebouw gebruikte. Meer dan zes eeuwen lang gingen de Drielse Chris¬ tenen op die plaats immers ter kerke en in en om het gebouw vonden zij tot in 1829, toen de tegen¬ woordige protestantse en katholieke begraafplaat¬ sen werden aangelegd, hun laatste rustplaats. In het najaar 1949 werden door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in de kerkruine opgravingen gedaan, waarbij aan het licht kwam dat aan de gotische basilicale kerk, zo¬ als wij die voor de oorlog gekend hebben, een klei¬ nere turfstenen romaanse kerk is voorafgegaan. Deze was vermoedelijk 12e eeuws en het is merk¬ waardig dat alhoewel het Christendom hier reeds ten tijde van St. Whlibrordus ingang had gevon¬ den, er geen sporen van een voorgaande houten kerk uit die tijd werden ontdekt. Dit steunt de opvatting van de bodemkundigen dat de kern van het dorp oudtijds elders heeft gelegen, meer in de richting van de Hoorzik. Om de romaanse kerk is men in de tweede helft van de 14e eeuw begonnen met het koor op te trekken. In de eerste helft van de 15e eeuw heeft waarschijnlijk een andere bouw¬ meester het dwarspand gebouwd. Tot aan het be¬ gin van de 16e eeuw heeft men nog aan deze kerk gebouwd, die de katholieken van Hoenzadriel, Kerkdriel en Velddriel tot parochiekerk diende. Driel was een rijke kerspel, getuige de fraaie gewelfschilderingen die het koor van de kerk sier¬ den en betrekking; hadden op het leven van St. Maarten de patroon van deze kerk. Ook de pilaren waren van rijk gebeeldhouwde kapitelen voorzien. Dit heeft men voor de oorlog nog kunnen zien. Uit de oude handschriften en aantekeningen blijkt echter nog, dat de ramen van deze kerk voorzien waren van fraaie glas in loodramen met wapens o.a. van de familie van Driel. Omstreeks 1609 werd de kerk door de Hervorm¬ den overgenomen. Op deze episode van de Drielse kerkgeschiedenis gaat Ds. Verseput wat dieper in, omdat hij hierover naarstig gegevens heeft verza¬ meld en nog bezig is te verzamelen, in de hoop dat deze toereikend zullen zijn voor een proel- schrift. Verhaald wordt o.a. hoe de Drielse kapelaan Ge- rard Willems van Ploe aan de ambtman van Bom¬ mel- en Tielerwaard te Zaltbbmmel een lijstje zond van mensen die verdacht werden de nieuwe leer aan te hangen. Wellicht daarom werd hij in het rumoerige jaar 1566 met geweld uit de Drielse parochiekerk gejaagd, toen hij daar de H. Mis wil¬ de gaan opdragen. In hetzelfde jaar op 21 novem¬ ber werd er door een onbekende predikant, een neef van de predikant van Bommel in het St. Eii- sabethgasthuis te Hoenzadriel gepreekt. Nu ons de naam van dit uit de middeleeuwen stammende gasthuis bekend is, zal het wellicht mogelijk zijn, zij het bij benadering te bepalen, wanneer deze voor Hoenzadriel zo belangrijke stichting tot stand kwam. Ook nadat de Hervormden de oude kerk in bezit hadden genomen, behield deze nog haar status van parochiekerk in zoverre, dat ook de katholieken er hun laatste rustplaats vonden, er alle huweüjken werden afgekondigd alsmede alle belangrijke be¬ kendmakingen werden gedaan zoals op 26 mei 1648 de afkondiging van de Vrede van Munster. Driemaal hebben de katholieken nog getracht de kerk weer in hun bezit te krijgen. In 1798 stuitte dit af op hun onredelijke eisen ten aanzien van de kerkegoederen en de onjuiste toepassing van het besluit van de Nationale Vergadering. In 1818 pro¬ beerden zij het andermaal met een desbetreffende verzoekschrift aan de Koning, maar dit werd af¬ gewezen en na de laatste wereld-oorlog toen de katholieken aanboden om het terrein en de ruïne over te nemen in ruil voor een nieuwe kerk met pastorie, wilden de hervormden deze historische plaats niet afstaan. Aan de bouw van de nieuwe hervormde kerk wijdt schrijver een apart hoofdstuk. Met de bouw werd op 20 juni 1952 begonnen en het nieuwe bedehuis kon op 12 september 1953 in een dienst onder leiding van Ds. C. Bezemer in gebruik wor¬ den genomen. Het boekje vertelt ons verder over de ontwikke¬ ling van de hei-vormde gemeente, waar de protes¬ tanten weliswaar steeds in de minderheid zijn ge¬ weest, een minderheid echter die tot de Franse tijd een bevoorrechte positie innam, maar thans in vrede en vriendschap een niet onbelangrijk aan¬ deel hebben in de ontwikkeling van de gemeente en het gemeenschapsleven, waar de verhouding tussen de beide geloofsgemeenschappen, vooral tij¬ dens het pastoraat van deken A. M. Zegers zozeer verbeterd zijn, dat zij wellicht tot voorbeeld zouden kunnen dienen voor andere gemeenschappen. Tot slot geeft Ds. Verseput een lijst van de predikanten met tal van wetenswaardige bijzonder¬ heden. Burgemeester Bonnike voorzag het boekje van een voorwoord en het geheel is met vijf fraaie foto's verlucht. Niet slecht voor de leden van de hervormde ge¬ meente is deze uitgave interessant maar ook voor de katholieke Drielenaren. die evenals vele ande¬ ren, die in de plaatselijke geschiedenis geïnteres¬ seerd zijn, er talrijke belangwekkende bijzonderhe¬ den in zullen aantreffen. Het boekje is verkrijgbaar bij de kerkeraadsleden en bij de schrijver. Wie het per post wil bestellen kan ƒ 3,— storten op giro¬ rekening 1021468 t.n.v. Ds. L. M. Verseput, Teister- bandstraat 5, Kerkdriel, onder vermelding „boekje". CENTRUM THEATER KERKDRIEL TELEFOON 376 Wordt verwacht vanaf 7 mei t/m 11 mei IRMA LA DOUCE 18 jaar DINSDAG 18 MEI 8 UUR MONDO CANE Uitsluitend 18 jaar Reserveer een avond voor deze veelbesproken films Keuring selectievelden Degenen die hun selectievelden van aardbei- planten willen laten keuren deze zomer en even¬ tueel ook de z.g. wachtbedden, kunnen zich hier¬ voor opgeven bij F. v. d. Kammen te Rossum, tel. 04182-418. Programma 5 mei-viering te Velddriel 6 uur : Reveille. 10 uur: Kinderoptocht door het dorp. 2 uur: Dobbelrit voor de schoolgaande jeugd, 3 uur: Volksspelen op het Feestterrein, Half 8: Groot Bal met diverse attracties. Zoals U wel zult weten zal de herdenking van het vierde lustrum van onze bevrijding op 5 mei a,s., met bijzondere luister worden herdacht. Ik meen dat ook de herdenking van de vele zware offers die voor het vaderland werden ge¬ bracht dit jaar extra gewicht moet krijgen. Elk jaar houden wij op 4 mei 's avonds om kwart voor 8 een stille tocht vanaf de kerk van Alem naar het monumentje op de Jan Klingeweg. Het is verheugend te constateren, dat niet alleen de Alemers, maar ook de Drieiers in steeds groter getale aan die herdenking deelnemen. Voor dit jaar doe ik een beroep op U, door Uw grote opkomst, een bijzonder accent aan deze waardevolle herdenking te verlenen. De Burgemeester. voorlopig program 30 april, 4 en 5 mei 30 April: 10.— uur: Aubade door alle schoolkinderen voor het Gemeentehuis m.m.v. de Kon. Harmonie „Semper Crescendo". 10.45 uur: Tekenwedstrijd voor de 4e, 5e en 6e klas op de stoeprand Mgr. Zwijsenplein. 2.30 uur: Kinderspelen o.m.; Hindernis estafette Touwtrekken Zaklopen Ping Pong race Buslopen Stoelendans Stepwedstrijd • 5.00 uur: Prijsuitreiking 8.00 uur: Concert door de Kon. Harmonie „Sem¬ per Crescendo" Stille tocht naar monument te Alem 5 Mei: ± 9.00 uur: Kerkdiensten. 10.00 uur: Aubade voor Gemeentehuis waarbij medewerking van Harmonieën en zang¬ koren uit de gemeente. ± 11.00 uur: Ballonwedstrijd. 1,30 uur: Kinderoptocht met versierde fietsen - steps - wagens - loopgroepen, 3.00 uur: Start van knobbelrit uitsluitend voor inwoners uit de gemeente. Zeer eenvou¬ dige rit met mooie prijzen. In de avond: Openluchtspel op het Plein en Oranje Bal in „Het Witte Huis". In de loop van de dag wordt er op verschillende plaatsen een wagenspel gegeven. viering Koninginnedag Alem en bevrijdingsfeest 's Morgens half 9 kinderoptocht. Om 10 uur wordt deelgenomen aan de aubade te Kerkdriel. Om half twee een speciale verrassing voor de kin¬ deren. Op 5 mei wordt in de voormiddag door de kin¬ deren deelgenomen aan de festiviteiten te Kerk¬ driel. Om half twee voert de toneelvereniging „De Vrede" een wagenspel op, dat in de loop van de dag ook in Kerkdriel, Velddriel en Hoenzadriel ver¬ toond zal worden. EVEN EEN KLEIN BERICHTJE OVER PATER ESSING Begin April was hij nog steeds in Addis en wacht nog steeds op de kisten welke onderweg zün. Inmiddels zullen deze wel aangekomen zh"n en dan kan de Pater vertrekken naar zijn eigen Missiepost in Dembi Dollo. Tot zo lang wachten wij ook maar op zijn artikel in „De Stimulans". In ieder geval de AUTO, welke de inzet van de actie was, heeft hij inmiddels, gloed nieuw ! Nadere mededelingen volgen nog.