Tekstweergave van DT_1970-01-02_007

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE TOREN — vrijdag 2 januari 1970 — pag. ' JOP TWINTIG Marian................................................... The Cats - Imperial...................................................... 145 pnt Mighty Joe .......................................... Shocking Blue - Pink Elephant....................................... 79 pnt Cha-la-Ia, I nced you.............................. The Shuffles - CBS......................................................... 56 pnt Another 45 miles.................................... Golden Earring - Polydor ............................................. 55 pnt Tonight Today ....................................... D.B.M. & T. - Fontana................................................... 54 pnt Thanks................................................... J. Vincent Edward - CBS ............................................. 49 pnt The Flood ............................................. Ginger Ale - Eagle......................................................... 43 pnt Marie Jolie............................................. Aphrodite's Child - Mercury .......................................... 41 pnt One Million Years ................................. Robin Gibb - Polydor ................................................... 37 pnt Silent Night .......................................... Percy Sledge - Atlantic ................................................ 34 pnt Down on the corner .............................. Creedence Clearwater Revival - Liberty........................ 33 pnt Oh Well, part I....................................... Fleetwood Mac - Reprise ............................................. 28 pnt Whole Lotta Love ................................. Led Zeppelin - Atlantic ................................................ 24 pnt I'm a man ............................................. Chicago - CBS ......................................................... 21 pnt Maanserenade ....................................... Marty - Decca ......................................................... 20 pnt Yester-Me,-You &-Day ........................ Stevie Wonder - Tamla/Motown.................................... 19 pnt Today I killed a man.............................. P. J. Proby - Liberty ................................................... 17 pnt Mon Enfant .......................................... Nana Mouskouri - Fontana .......................................... 12 pnt Call me number one.............................. Tremeloes - CBS ......................................................... 11 pnt Air......................................................... Ekseption - Philips...................................................... 9 pnt Deze Jop Twintig wordt samengesteld uit de gegevens van de volgende platenhandelaren: Crusio, Schutte, uit Bergen op Zoom; Van Oorschot, Janssen, uit Etten-Leur; Phonica, Jongenelen, uit Roosen¬ daal; Spronk, Actief, uit Breda; Rossmeisl, Dankers, uit Tilburg; Van Leest, New Sound, uit Eindhoven; Goosen & Swagerman, Van Mackelenbergh, uit Den Bosch; Postma uit Oss; Crescendo uit Waalwijk; Van Wijlen uit Zaltbommel. Nederlandse Top 100 Deze week is een lijst versohenen van de populairste platen van het jaar 1969. De samenstelling is van Radio Veronica. Het is interessant om deze Top-100 eens te bekijken. We geven hieronder een summier lijstje van Nederlandse produkties, in dezelfde volgorde als vermeld op de Nederlandse Top-100. Allemaal dus even het brein op herinnering gezet en vergelijken maar: 4. Gina Lollobrigida — Tony Bass; 7. Hair — Zen; 9. Air — Ekseption; 11, Bloody Mary — Tom en Dicfe; 12. Why — Cats; 13. Oha-la-la, I need you — Shuffles; 14. Vernis — Schocking Blue; 17. Spooky's Day- off — Swinging Soul Machine; 18. Pastorale — Liesbeth List en Ram- ses Shaffy; 19. The 5th — Eksep¬ tion; 22. Lea — Cats; 25. Scarlet Ribbons — Cats; 27. Suzanne — Herman van Veen; 37. Ma belle amie — Tee-Set; 38. Maanserenade — Marty; 42 Last Seven Days — Gloria; 60 Huil maar niet, kleine Eva — Radi-Ensemble; 61 Lifrtle Green Bag — George Baker Selec- tion; 63. Stop the Machine — Swin ging Soul Machine; 64. Get Your- self a ticket — Roek's Family; 66 Harm met de Harp — Henk Elsink; 69. Antoinette — Leo den Hop. !i]i]iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiTiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiJi]iiiii]iiEiiiiiii3tiiifiiiTiiifiiiiiriii]iiiiiiiiiitiiiiiiiifiti]iiiiiii]iiiiiiiiiiiiiiiririiiii[iiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiii[iiiiiiiiii GEORGE BAKER SELECTI0N De Zaandamse George Baker Se¬ lection heeft in de afgelopen weken voor een goede verrassing gezorgd. Hun „Little Green Bag" inmiddels t weer zakkende, bereikte in een re- : cord-tempo de negende plaats van de vaderlandse hitparade, de TOP- 40 van Radio Veronica. Ondanks dit verbluffend snelle resultaat is de for¬ matie nog niet zo veel in het pop* nieuws geweest. Het is kennelijk al¬ lemaal te vlug gegaan. Toch ver¬ dient de groep aandacht. Het zit er nl. geheid in, dat hun eerste hit „Little Green Bag" reeds an januari een ijzersterke opvolger gaat krijgen. Op 30 december wordt immers hun tweede single opgeno¬ men. Bovendien komt er eind janu- ari-begin februari een elpee van George Baker Selectionopdemarkt. Je ziet, er wordt door deze, nu vier maanden bestaande groep (v.h. Soul Invention) heel degelijk verder ge¬ schaafd aan het thans behaalde suc¬ ces. George Baker Selection, bestaan¬ de uit George Baker (Hans Bouw¬ man), zanger, componist en tekst- dichter, Henk Kramer, solo-sax, Jan Visser, basgitarist, tevens com¬ ponist en tekstdichter, Jacques Greu- ter, orgel, Georges The, sologitaar en Ton Vreedenburg, drums, een nieuwe Nederlandse TOP-groep. Ook buiten onze popgrenzen maakt deze - pit+ig-eommerciële formatie furore? In België zit de George Baker Se¬ lection ook stevig in de hit-lift. En nu maar afwachten wat er verder uit de bus gaat komen. We houden je op de hoogte over de verdere verrichtingen van de George Baker Selection. Popfestival RAI. Jimmy Cliff Begin oktober '69 vloog Jimmy Cliff van Londen naar New York, ■ stapte een piatenstudio binnen bleef daar zo'n drie uurtjes, vloog pijlsnel weer terug naar Londen, en ... ..Wonderfull World, Beautifull Peo- ple" was geboren en vastgelegd op de schijf. Hoewel de song al eerder was opgenomen in zijn geboorteland Jamaica (de sound was toen niet zo best), vond Jimmy Cliff het de moei¬ te waard, om een en ander nog eens over te doen. New York werd geko¬ zen om de voortreffelijke accommo¬ datie van de studio. Het resultaat is er naar. ,,Wonderful World, Beautiful Peo- ple" is een voortreffelijke plaat, die internationaal hoog wordt aangesla¬ gen. Jimmy Cliff begon aan zijn tot nu toe succesvolle loopbaan in Ar¬ gentinië. Zijn song „WaterfaH" werd er nummer 2 op de hitparade. Van¬ uit Argentinië veroverde Jimmy Bra¬ zilië, Chili, Puerto Rico, Venezuela, Uruguay, Peru en Mexico. Terug in Engeland schaarde hij zich al heel vlug, samen met zijn vriend Des- mond Dekker, bij de groten in de arci^stenwereld. De popklok slaat SKA en Jimmy Cliff heeft daar het nodige aan bijgedragen. „Wonder- ful World, Beautiful People" is voor Jiinmy Cliff een nieuwe wissel op de toekomst. We kunnen van deze „mood" zanger nog veel verwach¬ ten. Zaalhouders boos Verschillende zaalhouders en or¬ ganisatoren in ons landje zijn kwaad heel kwaad zelfs, 't Woordje ,.pro¬ cederen" vliegt links en rechts door de lucht. Hun „gramschap" richt zich tegen enige Nederlandse top- formaties. Er worden nl. de laatste tijd nogal eens optredens van top¬ groepen geannuleerd. Hoewel er, vol¬ gens de zaalhouders getekende con¬ tracten zijn, worden deze met een laconiek telefoontje naar de prul- lenmand verwezen. Je kunt je wel voorstellen hoe een organisator van een popavond zich dan voelt. Er is reclame gemaakt, er komen meer mensen dan gewoon¬ lijk naar zijn zaal, de vergunning is rond, er zijn rechten betaald, en . . . dan blijkt het aangekondigde orkest niet te komen, omdat, nou ja ... er is altijd wel iets te vinden. De voornaamste boosdoeners schij¬ nen de Golden Earring en Schoocking Blue te zijn, groepen die meer on meer buitenlandse verplichtingen krijgen. In het buitenland optreden is natuurlijk akkoord, maar waar¬ om dan de hier aangegane verplich¬ tingen aan de laars lappen, zo vraagt menige zaalhouder zich mo¬ menteel af. Hiermee is inderdaad een euvel gesignaleerd, dat een bepaald niet best licht werpt op onze topgroepen. Een contractuele verbintenis is er om nagekomen te worden. Jammer, dat dit voor sommigen kennelijk niet meer geldt. Zo zie je, een zaalhou¬ der kan er vaak niets aan doen wanneer een topgroep niet op komt dagen. Ook theateragenten en ar- beidsbureau's staan in deze vaak machteloos, en procederen kost tijd en geld. Hopelijk worden deze nare kanten aan de poobusiness de wereld uit geholpen. Heren toppoppers, an¬ dere praktijkjens graag. JOP Redactie p/a De Toren Markt 3 Zaltbommel Het Popfestival ,,De Rode Oli¬ fant", dat op 21 december zou wor¬ den gehouden in de RAI te Amster¬ dam, is niet doorgegaan. Je hebt er in allerlei publikaties natuurlijk al over gelezen. Er was een gewel¬ dig programma op stapel gezet, met namen van wereldfaam: Moo- dy Blues, Ten Years After. Procol Harum, Zappa, Tom Paxtoii, en ga zo nog maar even door. Kennelijk is het programma hier en daar verkeerd „gevallen". Eèn van de redenen voor het niet doorgaan van dit festival (er zijn er meer) is ongetwijfeld het volgen¬ de geweest. De Nederlandse Toon¬ kunstenaars Bond (Herengracht 163, Amsterdam) had n.1. in een in¬ formatie-bulletin van het hoofdbe¬ stuur het volgende — hieronder let¬ terlijk weergegeven — standpunt kenbaar gemaakt: „Ons bestuur heeft grote bezwaren tegen de gang van zaken bij het Pop-festival dat op 21 december a.s. zal worden gehouden. Onze bezwaren zijn de volgende: Er treedt slechts EEN Nederlandse groep op, de rest zijn Engelse groepen; er is geen sprake van uitw4sseling met Nederlandse orkesten die naar Engeland kunnen gaan. Er is ernstige twijfel om¬ trent de opbrengst. Voorlopig heb¬ ben wij de regering verzocht op grond van het bovenstaande geen werkvergunningen te willen verle¬ nen. Slechts als de uitwisseling voor een aantal Nederlandse Pop¬ groepen voor elkaar is zullen we de zaak nader bezien. Er is contact met onze Engelse zuster-organisa¬ tie en de organisator van het festi¬ val. Wij willen het festival niet tor¬ pederen, maar wel de werkgelegen¬ heid voor onze eigen pop-groepen beschermen". Evengoed jammer, dat daardoor een popfestival van wereldformaat de mist in gaat. We zijn benieuwd wanneer zo'n festival nu eens goed, en dan rekening houdend met alle bestaande regelingen, wordt aange¬ pakt. Wie durft er (nog?)? Ga wel eerst even bij de Nederlandse Toon¬ kunstenaars Bond om advies vra¬ gen. J. Vincent Edward ,,Thanks — Do it all over again" een van de meest gedraaide singles op dit moment. J. Vincent Edward heeft met deze single bewezen er he¬ lemaal te zijn. Na eerst een reeks uitstekende optredens in de musical „Hair" te hebben verzorgd (J. Vin¬ cent Edward gaf daarin een erg goe¬ de versie van „Aquarius" ten beste), is J. Vincent nu naar de platen- business overgestapt. Met zijn „Thanks", geschreven door Phil Coulter en Bill Martin — die daarmee hun klasse nog eeng overduidelijk hebben aangetoond, is J. Vincent Edward maar meteen de internationale hitlijsten binnenge¬ stapt. Het gaat goed met deze En¬ gelse artiest. Voor 1970 staat er een v>urnee door de Verenigde Staten op het programma. Maar ook in ons continent kun¬ nen we optredens van J.Vincent Ed¬ ward verwachten. J. Vincent Ed¬ ward is, dank zij één album en één single, een grote naam geworden in de lange rij popartiesten. Het is dan ook helemaal niet verwonderlijk, dat zijn „Thanks" (met een mooi koor¬ tje en zo) in Nederland erg hoog ge¬ noteerd staat. Ja, ja, wij zijn een Zes eeuwen Loe veste in Een beeld scheppen van de tijd waarin de sterkte werd gebouwd, is nauwelijks mogelijk. Peter van An- del zégt: „Ridders, heiligen, helden, toernooien, moed, fierheid, ridderlijkheid, zo zag het er in die dagen uit. En daar boven nog eenheid, volheid, de schoonheid en hoogheid van een zinvolle orde, die het leven van dag tot dag in onveranderlijke grootheid Dat is, buiten die der geschiedenisonderzoekers, heel dikwijls de mening van mensen van onze tn'd. Als daartoe bewijs nodig mocht zijn — de verlangende zucht: Ik had toen moeten leven, toen was het leven iets waard, die men aan Loevesteins slotpoort jaar¬ lijks talloze malen uit de mond van velen hoort, geeft dat duidelijk aan. Die verzuchting is er wel heel ver naast. Het leven was zo niet. Het was niet groots, niet luisterrijk en ridderlijk; niet met heiligen en helden en zinvol den¬ ken dooraderd. Het was middeleeuws leven: zwaar, somber, hard en wreed. Niet vol heiligen en engelen, maar vol duisterheid en duivels en vol van de donke¬ re, duivelachtige zwavelreuk van onnoembare en on¬ tastbare, maar heel zeker aanwezige angsten en drei¬ gingen, vol wanhoop en zuchten, vol pestilentieën en dood". , Tot een jaar geleden was Slot Loevestein over land — door de Bommelerwaard — moeilijk te bereiken en kwamen de tienduizenden bezoekers die het slot jaarlijks trekt, over water via Woudrlchem. Door het Munnikenland in de gemeente Brakel — zoals het der Monic lant thans heet — is nu evenwel een goede weg aangelegd die de bereikbaarheid van Loevestein zeer ten goede is gekomen. Het kasteel begint de laatste tijd steeds meer een eigen functie te vervul¬ len. Voor vergaderingen, feestelijkheden en diners kan gebruik worden gemaakt van enkele zalen, waar¬ voor vooral belangstelling is vanuit Brabant. HET HUIS EN ZIJN BEWONERS „Er bestaan geschriften waarin verteld wordt, dat Loevestein nu omstreeks duizend jaar oud zou zijn. De Noormannen zouden het ge¬ bouwd hebben. U weet wel, die van het jaartallenboelije: 810 tot 1010, de Noormannen komen in ons land. Niet ter verrijking van hun culture¬ le ontwikkeling, maar om er te ro¬ ven en hun buit mee naar huis te nemen", zo begint Peter van Andel zijn boek „Zes eeuwen Loevestein". Het is niet waar wat die geschriften vertellen. Duizend jaar is een lan¬ ge tijd. Duizend jaar houdt ook een stenen bouwwerk het niet of nauwe¬ lijks uit, ook niet als het een kas¬ teel is met muren van anderhalve tot twee meter dik. De „tand des tijds", oorlog, volksoproer, heer- serswijziging, of aleen maar ver¬ andering van belangstelling van een volgend geslacht, hebben dan hun vernielend werk verricht, aldus de auteur. Als de Noormannen ie*s zouden hebben gebouwd, dan hadden zij 't gedaan op de wijze der Noorman¬ nen:' van hout. En van een sterkte tussen de beide grote rivieren Maas en Waal kon geen sprake zijn o«ndat toen de Noormannen ons land bin¬ nen vielen er nog helemaal geen sa¬ menvloeiing vai riv'e^en was. De Waal was er. miT r'e Maas was er noT met. De **■***• r?*~» e?n ^sel an¬ der» wetr, rivieren z«n h^'emaal niet 7n irroot en onveranderlijk als zij wel lnken. N-emand kan met. ze¬ kerheid zerken wanneer de Maas haar bedding wijzigde. Niemand kan ook zegeen hoe ze een nieuwe geul in de Nederlandse bodem heeft ge¬ slepen — bij storm, watervloed, doorbraak, met hulp van mensen¬ handen? In het midden van de der¬ tiende eeuw moet zij er zeker ge¬ weest zijn. Verklaringen Een andere verklaring omtrent de tijd en reden van Loevesteins ont¬ staan gaat terug tot de Romeinse tijd. Er zijn andere verklaringen. De meest humoristische en spotlus- tige verklaring is volgens Peter van Andel die welke heden ten dage nog met veel onheilige vreugde door oude Woudrichemse vissers aan ar¬ geloze vreemdelingen wordt verteld. ,,Loestein? O, er heeft daar, ja¬ ren terug, lang een beurtschipper van de Waal de Maas opgevaren. Die had altijd zijn wijf aan het roer en elke keer dat ie hier van de ene rivier de andere op moest, riep hij: „Mens, weer te laat. Lóéve Stein"! Stein, zo heette zijn wijf, ziet u". Reeds op de eerste bladzijden blijkt hoe Peter van Andel zich voorgesteld had zijn boek te schrij¬ ven. Geen wetenschappelijke ver¬ handeling die alleen de direct ge- interesseerden aanspreekt, maar een vlot geschreven verhaal waarin het meer gaat om de sfeer en de lees¬ baarheid, dan om de verklaring van het hoe en waarom. De lezer die voor dit soort bijzonderheden meer belangstelling heeft en meent in het boek van Peter van Andel niet aan zijn trekken te zijn gekomen, kan gebruik maken van de lijst van ge¬ raadpleegde werken. Maar goed, al¬ dus Peter van Andel, als Maas en Waal omstreeks 1250 hier samen¬ vloeiden, ontstaat dan Loevestein direct? Tussen de rivieren ontstaat een lang spits toelopend wild stroom¬ gebied, honderden hectaren groot. Voordat er een sterkte kon worden gebouwd moest er wat gebeuren. In het jaar 1264 wordt op het kasteel der heren van Altena te Almkerk een akte getekend, waarin het be¬ trokken gebied in pacht wordt ge¬ geven aan abt en monniken van het klooster der Cisterciënzers te Villers in het bisdom Luik. Deze monniken zullen het land bedijken en inpolde¬ ren, er een abdij stichten, akkers aanleggen, oogsten, verwerven, kort¬ om, het geheel ontginnen tot vlak en vruchtbaar land. Omstreeks ze¬ ventig jaren werken de monniken daar. D er monic lant Omstreeks 1333 is er op het kas¬ teel van de heren van Altena op¬ nieuw een bijeenkomst en keert het land tussen de rivieren in het be¬ zit der heren van Altena terug. Aan¬ merkelijk verbeterd en nu ook voor¬ zien van een naam. In de stukken van die dagen heet het ,,der monic lant". En die naam, Munnikenland, draagt het heden nog. Op de uiter¬ ste punt van het land, dat de mon¬ niken in 1333 verlieten, is Loevestein gebouwd. De tijd moet, aldus Pe¬ ter van Andel, omstreeks 1357 wor¬ den bepaald, de man die het liet bouwen heette Dirc Loef van Home. De namen van de mensen die het bouwden zijn niet bekend gebleven, van hen is maar een ding bewaard gebleven: zij voltooiden het werk voor 1368. Zij moeten met velen hebben gewerkt aan het slot, be¬ staande uit hoofdgebouw met twee zware torens en verbindende muren van niet minder dan 1.60 tot 2.20 me¬ ter dik. Heer Dirc was geen beste en in al zijn gedragingen een kind van zijn tijd. De wijze waarop hij Altena in bezit kreeg was uiterst du¬ bieus. Peter van Andel verhaalt hoe het er in die tijd naar toe ging als de „groten" hun zinnen ergens op gezet hadden. Maar na veel escapades van rid¬ der Dirc verlaat hij het kasteel in 1378 voor goed. Dan is er heel wat afgevochten met de Arkelridders van Gorkum en heeft hij grote veld¬ slagen meegemaakt in de Gelderse successie-oorlog. Geweldplegingen Het staat niet vast wanneer Loe¬ vestein precies in handen van de graven van Holland is gekomen, het zal zijn in 1385 als Gelderland en Brabant weer eens in hevige onmin komen en elkaar in woedende ge¬ vechten en strooptochten bestoken. Hertog Albrecht van Holland neemt dan zijn kans waar. Deze nieuwe heer is al niet veel beter. In een vonnis van de rechter en schepenen van Zaltbommel, dat op 25 juni 1386 geveld wordt, komen verschillende geweldplegingen voor, zoals het beroven van schepen die voorbij Loevestein varen. De ridder wordt veroordeeld, waardoor hij lijf en goed verbeurt, maar de klasse- justitie van die tijd verwijst de ver¬ oordeelde ,,tot de genade onzes he¬ ren de hertog van Gelre", waarna er niets gebeurt. Peter van Andel verhaalt van liefde en haat op het kasteel. En ook vooral over de dood. Een veroordeelde staat voor zijn rechters. „Heer Gozewijn, wij wil¬ len niet langer door u In twijfel worden gehouden. Gij ziet hier de dood voor u. Wij weten zeker dat gij schuldig zijt en dus zult moeten sterven. Niettemin, gij zijt van r.oge geboorte en daarom willen wij u de genade verlenen, dat gij uw dood moogt kiezen". Bekent de verdachte dan zal hij sterven door het zwaard, bekent hij niet, dan wacht hem de brandstapel. Hij kiest voor het eer¬ ste. Er is veel gebeurd met Loevestein. Op 19 december 1570 schrijven de burgemeesters van Gorkum aan de hertog van Alva, „dat heden de ver¬ dere sterkte van Loevestein stormen¬ derhand gewonnen en ingenomen is. God almachtig zij geloofd ende ge¬ dankt". Herman de Ruiter, die aan de kant van de prins van Oranje stond, werd gevangen genomen. Zijn hoofd werd op de markt te Den oh tentoongesteld. Wie aan Loe- ^in denkt, komt natuurlijk bij S de Groot, die in 1619 op het .....teel gevangen wordt gezet. Het slotvertrek waar hij gevangen zat is nu, meer dan drie eeuwen later, nog geheel als toen. Het is 9 meter lang, 8 meter breed en 5 meter hoog. In dit vertrek schreef De Groot tijdens de ongeveer twee jaar van zijn ge¬ vangenschap zijn beroemde „Inlei¬ ding tot de Hollandse Rechtsgeleerd¬ heid" en ook zijn „Bewijs van de ware godsdienst" dat drie eeuwen later in een vloed van vertalingen over de wereld zal gaan. Herdrukken tot meer dan honderd en vertalin¬ gen tot in het Arabisch toe. De kist geeft moeilijkheden, als eenmaal tot de ontsnapping is besloten. Huig de Groot kan er in, maar nauwelijks. Enkel in zijn ondergoed, zijn knieën opgetrokken, zijn rug krom en het hoofd op de knieën gedrukt, maar het gaat en het deksel kan nog dicht ook. Huig de Groot komt gezond en wel in Parijs aan. Zijn tijdelijke huisves¬ ting op Loevestein krijgt later nóg een „nuttige" bestemming. Een Re¬ monstrantse predikant, die was ver¬ bannen maar zijn gemeente niet in de steek wilde laten, wordt op Loe¬ vestein gevangen gezet in de kamer die tot een half jaar eerder Huig de Groot was toegewezen. Anderen vol¬ gen hem, vergezeld van vrouwen en kinderen. Peter van Andel wijdt veel aandacht aan deze episode van Loe¬ vestein die velen onbekend zal zijn. Monument Een resolutie van de Staten van Holland van 18 december 1635 bete¬ kent het einde van het slotvoogd- schap te Loevestein. Het kasteel komt onder beheer van militaire com¬ mandanten. Het huis wordt regel¬ matig gebruikt voor het opbergen van mannen die in de ogen van de heersers van die tijd staatsgevaar¬ lijk moeten worden geacht. Een groot aantal gevangenen met klin¬ kende namen heeft er gedwongen vertoefd. Tijdens de Franse tijd krijgt het slot nog een snuifje oor¬ logsgeweld te doorstaan. Tijdens de twist met België krijgt het weer een aantal gevangenen, die het voorbeeld volgen van Huig de Groot en de Re¬ monstrantse predikanten en via een venster verdwijnen. Tot in de twintiger jaren werd het kasteel gebruikt als munitieberg- plaats. Als krijgskundige sterkte was het van nul en gener waarde gewor¬ den en als historisch bouwwerk he¬ lemaal vergeten totdat in 1912 Mo¬ numentenzorg er de reddende han¬ den naar uitstrekt. In mei 1940 zijn er nog zestig dienstdoende soldaten gelegerd. En in 1952, bijna zes eeu¬ wen nadat het er begon, verstomt om Loevestein het allerlaatste, zij 't nu nog slechts papieren, krijgsmans- gedruis. In dat jaar wordt Loeve¬ stein n\s verdedigingswerk afgeschre¬ ven en kan het zijn taak van stil en historisch monument beginnen. Peter van Andel, zes eeuwen Loevestein; Uitg. J. Noorduyn, Gorinchem, prijs ƒ 6,90.