Tekstweergave van DT_1970-01-02_007
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE TOREN — vrijdag 2 januari 1970 — pag. '
JOP TWINTIG
Marian................................................... The Cats - Imperial...................................................... 145 pnt
Mighty Joe .......................................... Shocking Blue - Pink Elephant....................................... 79 pnt
Cha-la-Ia, I nced you.............................. The Shuffles - CBS......................................................... 56 pnt
Another 45 miles.................................... Golden Earring - Polydor ............................................. 55 pnt
Tonight Today ....................................... D.B.M. & T. - Fontana................................................... 54 pnt
Thanks................................................... J. Vincent Edward - CBS ............................................. 49 pnt
The Flood ............................................. Ginger Ale - Eagle......................................................... 43 pnt
Marie Jolie............................................. Aphrodite's Child - Mercury .......................................... 41 pnt
One Million Years ................................. Robin Gibb - Polydor ................................................... 37 pnt
Silent Night .......................................... Percy Sledge - Atlantic ................................................ 34 pnt
Down on the corner .............................. Creedence Clearwater Revival - Liberty........................ 33 pnt
Oh Well, part I....................................... Fleetwood Mac - Reprise ............................................. 28 pnt
Whole Lotta Love ................................. Led Zeppelin - Atlantic ................................................ 24 pnt
I'm a man ............................................. Chicago - CBS ......................................................... 21 pnt
Maanserenade ....................................... Marty - Decca ......................................................... 20 pnt
Yester-Me,-You &-Day ........................ Stevie Wonder - Tamla/Motown.................................... 19 pnt
Today I killed a man.............................. P. J. Proby - Liberty ................................................... 17 pnt
Mon Enfant .......................................... Nana Mouskouri - Fontana .......................................... 12 pnt
Call me number one.............................. Tremeloes - CBS ......................................................... 11 pnt
Air......................................................... Ekseption - Philips...................................................... 9 pnt
Deze Jop Twintig wordt samengesteld uit de gegevens van de volgende platenhandelaren:
Crusio, Schutte, uit Bergen op Zoom; Van Oorschot, Janssen, uit Etten-Leur; Phonica, Jongenelen, uit Roosen¬
daal; Spronk, Actief, uit Breda; Rossmeisl, Dankers, uit Tilburg; Van Leest, New Sound, uit Eindhoven; Goosen
& Swagerman, Van Mackelenbergh, uit Den Bosch; Postma uit Oss; Crescendo uit Waalwijk; Van Wijlen uit
Zaltbommel.
Nederlandse
Top 100
Deze week is een lijst versohenen
van de populairste platen van het
jaar 1969. De samenstelling is van
Radio Veronica. Het is interessant
om deze Top-100 eens te bekijken.
We geven hieronder een summier
lijstje van Nederlandse produkties,
in dezelfde volgorde als vermeld op
de Nederlandse Top-100. Allemaal
dus even het brein op herinnering
gezet en vergelijken maar: 4. Gina
Lollobrigida — Tony Bass; 7. Hair
— Zen; 9. Air — Ekseption; 11,
Bloody Mary — Tom en Dicfe; 12.
Why — Cats; 13. Oha-la-la, I need
you — Shuffles; 14. Vernis —
Schocking Blue; 17. Spooky's Day-
off — Swinging Soul Machine; 18.
Pastorale — Liesbeth List en Ram-
ses Shaffy; 19. The 5th — Eksep¬
tion; 22. Lea — Cats; 25. Scarlet
Ribbons — Cats; 27. Suzanne —
Herman van Veen; 37. Ma belle
amie — Tee-Set; 38. Maanserenade
— Marty; 42 Last Seven Days —
Gloria; 60 Huil maar niet, kleine
Eva — Radi-Ensemble; 61 Lifrtle
Green Bag — George Baker Selec-
tion; 63. Stop the Machine — Swin
ging Soul Machine; 64. Get Your-
self a ticket — Roek's Family; 66
Harm met de Harp — Henk Elsink;
69. Antoinette — Leo den Hop.
!i]i]iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiTiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiJi]iiiii]iiEiiiiiii3tiiifiiiTiiifiiiiiriii]iiiiiiiiiitiiiiiiiifiti]iiiiiii]iiiiiiiiiiiiiiiririiiii[iiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiii[iiiiiiiiii
GEORGE
BAKER
SELECTI0N
De Zaandamse George Baker Se¬
lection heeft in de afgelopen weken
voor een goede verrassing gezorgd.
Hun „Little Green Bag" inmiddels
t weer zakkende, bereikte in een re-
: cord-tempo de negende plaats van
de vaderlandse hitparade, de TOP-
40 van Radio Veronica. Ondanks dit
verbluffend snelle resultaat is de for¬
matie nog niet zo veel in het pop*
nieuws geweest. Het is kennelijk al¬
lemaal te vlug gegaan. Toch ver¬
dient de groep aandacht.
Het zit er nl. geheid in, dat hun
eerste hit „Little Green Bag" reeds
an januari een ijzersterke opvolger
gaat krijgen. Op 30 december wordt
immers hun tweede single opgeno¬
men. Bovendien komt er eind janu-
ari-begin februari een elpee van
George Baker Selectionopdemarkt.
Je ziet, er wordt door deze, nu vier
maanden bestaande groep (v.h. Soul
Invention) heel degelijk verder ge¬
schaafd aan het thans behaalde suc¬
ces.
George Baker Selection, bestaan¬
de uit George Baker (Hans Bouw¬
man), zanger, componist en tekst-
dichter, Henk Kramer, solo-sax,
Jan Visser, basgitarist, tevens com¬
ponist en tekstdichter, Jacques Greu-
ter, orgel, Georges The, sologitaar
en Ton Vreedenburg, drums, een
nieuwe Nederlandse TOP-groep. Ook
buiten onze popgrenzen maakt deze -
pit+ig-eommerciële formatie furore?
In België zit de George Baker Se¬
lection ook stevig in de hit-lift. En
nu maar afwachten wat er verder
uit de bus gaat komen. We houden
je op de hoogte over de verdere
verrichtingen van de George Baker
Selection.
Popfestival RAI.
Jimmy Cliff
Begin oktober '69 vloog Jimmy
Cliff van Londen naar New York,
■ stapte een piatenstudio binnen bleef
daar zo'n drie uurtjes, vloog pijlsnel
weer terug naar Londen, en ...
..Wonderfull World, Beautifull Peo-
ple" was geboren en vastgelegd op
de schijf. Hoewel de song al eerder
was opgenomen in zijn geboorteland
Jamaica (de sound was toen niet zo
best), vond Jimmy Cliff het de moei¬
te waard, om een en ander nog eens
over te doen. New York werd geko¬
zen om de voortreffelijke accommo¬
datie van de studio. Het resultaat
is er naar.
,,Wonderful World, Beautiful Peo-
ple" is een voortreffelijke plaat, die
internationaal hoog wordt aangesla¬
gen. Jimmy Cliff begon aan zijn tot
nu toe succesvolle loopbaan in Ar¬
gentinië. Zijn song „WaterfaH" werd
er nummer 2 op de hitparade. Van¬
uit Argentinië veroverde Jimmy Bra¬
zilië, Chili, Puerto Rico, Venezuela,
Uruguay, Peru en Mexico. Terug in
Engeland schaarde hij zich al heel
vlug, samen met zijn vriend Des-
mond Dekker, bij de groten in de
arci^stenwereld. De popklok slaat
SKA en Jimmy Cliff heeft daar het
nodige aan bijgedragen. „Wonder-
ful World, Beautiful People" is voor
Jiinmy Cliff een nieuwe wissel op
de toekomst. We kunnen van deze
„mood" zanger nog veel verwach¬
ten.
Zaalhouders
boos
Verschillende zaalhouders en or¬
ganisatoren in ons landje zijn kwaad
heel kwaad zelfs, 't Woordje ,.pro¬
cederen" vliegt links en rechts door
de lucht. Hun „gramschap" richt
zich tegen enige Nederlandse top-
formaties. Er worden nl. de laatste
tijd nogal eens optredens van top¬
groepen geannuleerd. Hoewel er, vol¬
gens de zaalhouders getekende con¬
tracten zijn, worden deze met een
laconiek telefoontje naar de prul-
lenmand verwezen.
Je kunt je wel voorstellen hoe een
organisator van een popavond zich
dan voelt. Er is reclame gemaakt,
er komen meer mensen dan gewoon¬
lijk naar zijn zaal, de vergunning is
rond, er zijn rechten betaald, en . . .
dan blijkt het aangekondigde orkest
niet te komen, omdat, nou ja ... er
is altijd wel iets te vinden.
De voornaamste boosdoeners schij¬
nen de Golden Earring en Schoocking
Blue te zijn, groepen die meer
on meer buitenlandse verplichtingen
krijgen. In het buitenland optreden
is natuurlijk akkoord, maar waar¬
om dan de hier aangegane verplich¬
tingen aan de laars lappen, zo
vraagt menige zaalhouder zich mo¬
menteel af.
Hiermee is inderdaad een euvel
gesignaleerd, dat een bepaald niet
best licht werpt op onze topgroepen.
Een contractuele verbintenis is er
om nagekomen te worden. Jammer,
dat dit voor sommigen kennelijk niet
meer geldt. Zo zie je, een zaalhou¬
der kan er vaak niets aan doen
wanneer een topgroep niet op komt
dagen. Ook theateragenten en ar-
beidsbureau's staan in deze vaak
machteloos, en procederen kost tijd
en geld. Hopelijk worden deze nare
kanten aan de poobusiness de wereld
uit geholpen. Heren toppoppers, an¬
dere praktijkjens graag.
JOP
Redactie p/a
De Toren
Markt 3
Zaltbommel
Het Popfestival ,,De Rode Oli¬
fant", dat op 21 december zou wor¬
den gehouden in de RAI te Amster¬
dam, is niet doorgegaan. Je hebt
er in allerlei publikaties natuurlijk
al over gelezen. Er was een gewel¬
dig programma op stapel gezet,
met namen van wereldfaam: Moo-
dy Blues, Ten Years After. Procol
Harum, Zappa, Tom Paxtoii, en ga
zo nog maar even door. Kennelijk
is het programma hier en daar
verkeerd „gevallen".
Eèn van de redenen voor het niet
doorgaan van dit festival (er zijn
er meer) is ongetwijfeld het volgen¬
de geweest. De Nederlandse Toon¬
kunstenaars Bond (Herengracht
163, Amsterdam) had n.1. in een in¬
formatie-bulletin van het hoofdbe¬
stuur het volgende — hieronder let¬
terlijk weergegeven — standpunt
kenbaar gemaakt: „Ons bestuur
heeft grote bezwaren tegen de
gang van zaken bij het Pop-festival
dat op 21 december a.s. zal worden
gehouden. Onze bezwaren zijn de
volgende: Er treedt slechts EEN
Nederlandse groep op, de rest zijn
Engelse groepen; er is geen sprake
van uitw4sseling met Nederlandse
orkesten die naar Engeland kunnen
gaan. Er is ernstige twijfel om¬
trent de opbrengst. Voorlopig heb¬
ben wij de regering verzocht op
grond van het bovenstaande geen
werkvergunningen te willen verle¬
nen. Slechts als de uitwisseling
voor een aantal Nederlandse Pop¬
groepen voor elkaar is zullen we de
zaak nader bezien. Er is contact
met onze Engelse zuster-organisa¬
tie en de organisator van het festi¬
val. Wij willen het festival niet tor¬
pederen, maar wel de werkgelegen¬
heid voor onze eigen pop-groepen
beschermen".
Evengoed jammer, dat daardoor
een popfestival van wereldformaat
de mist in gaat. We zijn benieuwd
wanneer zo'n festival nu eens goed,
en dan rekening houdend met alle
bestaande regelingen, wordt aange¬
pakt. Wie durft er (nog?)? Ga wel
eerst even bij de Nederlandse Toon¬
kunstenaars Bond om advies vra¬
gen.
J. Vincent Edward
,,Thanks — Do it all over again"
een van de meest gedraaide singles
op dit moment. J. Vincent Edward
heeft met deze single bewezen er he¬
lemaal te zijn. Na eerst een reeks
uitstekende optredens in de musical
„Hair" te hebben verzorgd (J. Vin¬
cent Edward gaf daarin een erg goe¬
de versie van „Aquarius" ten beste),
is J. Vincent nu naar de platen-
business overgestapt.
Met zijn „Thanks", geschreven
door Phil Coulter en Bill Martin —
die daarmee hun klasse nog eeng
overduidelijk hebben aangetoond, is
J. Vincent Edward maar meteen de
internationale hitlijsten binnenge¬
stapt. Het gaat goed met deze En¬
gelse artiest. Voor 1970 staat er een
v>urnee door de Verenigde Staten op
het programma.
Maar ook in ons continent kun¬
nen we optredens van J.Vincent Ed¬
ward verwachten. J. Vincent Ed¬
ward is, dank zij één album en één
single, een grote naam geworden in
de lange rij popartiesten. Het is dan
ook helemaal niet verwonderlijk, dat
zijn „Thanks" (met een mooi koor¬
tje en zo) in Nederland erg hoog ge¬
noteerd staat. Ja, ja, wij zijn een
Zes eeuwen
Loe veste in
Een beeld scheppen van de tijd waarin de sterkte
werd gebouwd, is nauwelijks mogelijk. Peter van An-
del zégt: „Ridders, heiligen, helden, toernooien,
moed, fierheid, ridderlijkheid, zo zag het er in die
dagen uit. En daar boven nog eenheid, volheid, de
schoonheid en hoogheid van een zinvolle orde, die
het leven van dag tot dag in onveranderlijke grootheid
Dat is, buiten die der geschiedenisonderzoekers, heel
dikwijls de mening van mensen van onze tn'd. Als
daartoe bewijs nodig mocht zijn — de verlangende
zucht: Ik had toen moeten leven, toen was het leven
iets waard, die men aan Loevesteins slotpoort jaar¬
lijks talloze malen uit de mond van velen hoort, geeft
dat duidelijk aan.
Die verzuchting is er wel heel ver naast. Het leven
was zo niet. Het was niet groots, niet luisterrijk en
ridderlijk; niet met heiligen en helden en zinvol den¬
ken dooraderd. Het was middeleeuws leven: zwaar,
somber, hard en wreed. Niet vol heiligen en engelen,
maar vol duisterheid en duivels en vol van de donke¬
re, duivelachtige zwavelreuk van onnoembare en on¬
tastbare, maar heel zeker aanwezige angsten en drei¬
gingen, vol wanhoop en zuchten, vol pestilentieën en
dood". ,
Tot een jaar geleden was Slot Loevestein over land
— door de Bommelerwaard — moeilijk te bereiken
en kwamen de tienduizenden bezoekers die het slot
jaarlijks trekt, over water via Woudrlchem. Door
het Munnikenland in de gemeente Brakel — zoals het
der Monic lant thans heet — is nu evenwel een goede
weg aangelegd die de bereikbaarheid van Loevestein
zeer ten goede is gekomen. Het kasteel begint de
laatste tijd steeds meer een eigen functie te vervul¬
len. Voor vergaderingen, feestelijkheden en diners
kan gebruik worden gemaakt van enkele zalen, waar¬
voor vooral belangstelling is vanuit Brabant.
HET HUIS EN ZIJN BEWONERS
„Er bestaan geschriften waarin
verteld wordt, dat Loevestein nu
omstreeks duizend jaar oud zou zijn.
De Noormannen zouden het ge¬
bouwd hebben. U weet wel, die van
het jaartallenboelije: 810 tot 1010, de
Noormannen komen in ons land.
Niet ter verrijking van hun culture¬
le ontwikkeling, maar om er te ro¬
ven en hun buit mee naar huis te
nemen", zo begint Peter van Andel
zijn boek „Zes eeuwen Loevestein".
Het is niet waar wat die geschriften
vertellen. Duizend jaar is een lan¬
ge tijd. Duizend jaar houdt ook een
stenen bouwwerk het niet of nauwe¬
lijks uit, ook niet als het een kas¬
teel is met muren van anderhalve
tot twee meter dik. De „tand des
tijds", oorlog, volksoproer, heer-
serswijziging, of aleen maar ver¬
andering van belangstelling van een
volgend geslacht, hebben dan hun
vernielend werk verricht, aldus de
auteur.
Als de Noormannen ie*s zouden
hebben gebouwd, dan hadden zij 't
gedaan op de wijze der Noorman¬
nen:' van hout. En van een sterkte
tussen de beide grote rivieren Maas
en Waal kon geen sprake zijn o«ndat
toen de Noormannen ons land bin¬
nen vielen er nog helemaal geen sa¬
menvloeiing vai riv'e^en was. De
Waal was er. miT r'e Maas was er
noT met. De **■***• r?*~» e?n ^sel an¬
der» wetr, rivieren z«n h^'emaal
niet 7n irroot en onveranderlijk als
zij wel lnken. N-emand kan met. ze¬
kerheid zerken wanneer de Maas
haar bedding wijzigde. Niemand kan
ook zegeen hoe ze een nieuwe geul
in de Nederlandse bodem heeft ge¬
slepen — bij storm, watervloed,
doorbraak, met hulp van mensen¬
handen? In het midden van de der¬
tiende eeuw moet zij er zeker ge¬
weest zijn.
Verklaringen
Een andere verklaring omtrent de
tijd en reden van Loevesteins ont¬
staan gaat terug tot de Romeinse
tijd. Er zijn andere verklaringen.
De meest humoristische en spotlus-
tige verklaring is volgens Peter
van Andel die welke heden ten dage
nog met veel onheilige vreugde door
oude Woudrichemse vissers aan ar¬
geloze vreemdelingen wordt verteld.
,,Loestein? O, er heeft daar, ja¬
ren terug, lang een beurtschipper
van de Waal de Maas opgevaren.
Die had altijd zijn wijf aan het
roer en elke keer dat ie hier van de
ene rivier de andere op moest, riep
hij: „Mens, weer te laat. Lóéve
Stein"! Stein, zo heette zijn wijf,
ziet u".
Reeds op de eerste bladzijden
blijkt hoe Peter van Andel zich
voorgesteld had zijn boek te schrij¬
ven. Geen wetenschappelijke ver¬
handeling die alleen de direct ge-
interesseerden aanspreekt, maar een
vlot geschreven verhaal waarin het
meer gaat om de sfeer en de lees¬
baarheid, dan om de verklaring van
het hoe en waarom. De lezer die
voor dit soort bijzonderheden meer
belangstelling heeft en meent in het
boek van Peter van Andel niet aan
zijn trekken te zijn gekomen, kan
gebruik maken van de lijst van ge¬
raadpleegde werken. Maar goed, al¬
dus Peter van Andel, als Maas en
Waal omstreeks 1250 hier samen¬
vloeiden, ontstaat dan Loevestein
direct? Tussen de rivieren ontstaat
een lang spits toelopend wild stroom¬
gebied, honderden hectaren groot.
Voordat er een sterkte kon worden
gebouwd moest er wat gebeuren. In
het jaar 1264 wordt op het kasteel
der heren van Altena te Almkerk
een akte getekend, waarin het be¬
trokken gebied in pacht wordt ge¬
geven aan abt en monniken van het
klooster der Cisterciënzers te Villers
in het bisdom Luik. Deze monniken
zullen het land bedijken en inpolde¬
ren, er een abdij stichten, akkers
aanleggen, oogsten, verwerven, kort¬
om, het geheel ontginnen tot vlak
en vruchtbaar land. Omstreeks ze¬
ventig jaren werken de monniken
daar.
D
er monic
lant
Omstreeks 1333 is er op het kas¬
teel van de heren van Altena op¬
nieuw een bijeenkomst en keert het
land tussen de rivieren in het be¬
zit der heren van Altena terug. Aan¬
merkelijk verbeterd en nu ook voor¬
zien van een naam. In de stukken
van die dagen heet het ,,der monic
lant". En die naam, Munnikenland,
draagt het heden nog. Op de uiter¬
ste punt van het land, dat de mon¬
niken in 1333 verlieten, is Loevestein
gebouwd. De tijd moet, aldus Pe¬
ter van Andel, omstreeks 1357 wor¬
den bepaald, de man die het liet
bouwen heette Dirc Loef van Home.
De namen van de mensen die het
bouwden zijn niet bekend gebleven,
van hen is maar een ding bewaard
gebleven: zij voltooiden het werk
voor 1368. Zij moeten met velen
hebben gewerkt aan het slot, be¬
staande uit hoofdgebouw met twee
zware torens en verbindende muren
van niet minder dan 1.60 tot 2.20 me¬
ter dik. Heer Dirc was geen beste
en in al zijn gedragingen een kind
van zijn tijd. De wijze waarop hij
Altena in bezit kreeg was uiterst du¬
bieus. Peter van Andel verhaalt hoe
het er in die tijd naar toe ging als
de „groten" hun zinnen ergens op
gezet hadden.
Maar na veel escapades van rid¬
der Dirc verlaat hij het kasteel in
1378 voor goed. Dan is er heel wat
afgevochten met de Arkelridders
van Gorkum en heeft hij grote veld¬
slagen meegemaakt in de Gelderse
successie-oorlog.
Geweldplegingen
Het staat niet vast wanneer Loe¬
vestein precies in handen van de
graven van Holland is gekomen, het
zal zijn in 1385 als Gelderland en
Brabant weer eens in hevige onmin
komen en elkaar in woedende ge¬
vechten en strooptochten bestoken.
Hertog Albrecht van Holland
neemt dan zijn kans waar. Deze
nieuwe heer is al niet veel beter.
In een vonnis van de rechter en
schepenen van Zaltbommel, dat op
25 juni 1386 geveld wordt, komen
verschillende geweldplegingen voor,
zoals het beroven van schepen die
voorbij Loevestein varen. De ridder
wordt veroordeeld, waardoor hij lijf
en goed verbeurt, maar de klasse-
justitie van die tijd verwijst de ver¬
oordeelde ,,tot de genade onzes he¬
ren de hertog van Gelre", waarna
er niets gebeurt. Peter van Andel
verhaalt van liefde en haat op het
kasteel. En ook vooral over de dood.
Een veroordeelde staat voor zijn
rechters. „Heer Gozewijn, wij wil¬
len niet langer door u In twijfel
worden gehouden. Gij ziet hier de
dood voor u. Wij weten zeker dat
gij schuldig zijt en dus zult moeten
sterven. Niettemin, gij zijt van r.oge
geboorte en daarom willen wij u de
genade verlenen, dat gij uw dood
moogt kiezen". Bekent de verdachte
dan zal hij sterven door het zwaard,
bekent hij niet, dan wacht hem de
brandstapel. Hij kiest voor het eer¬
ste.
Er is veel gebeurd met Loevestein.
Op 19 december 1570 schrijven de
burgemeesters van Gorkum aan de
hertog van Alva, „dat heden de ver¬
dere sterkte van Loevestein stormen¬
derhand gewonnen en ingenomen is.
God almachtig zij geloofd ende ge¬
dankt". Herman de Ruiter, die aan
de kant van de prins van Oranje
stond, werd gevangen genomen. Zijn
hoofd werd op de markt te Den
oh tentoongesteld. Wie aan Loe-
^in denkt, komt natuurlijk bij
S de Groot, die in 1619 op het
.....teel gevangen wordt gezet. Het
slotvertrek waar hij gevangen zat is
nu, meer dan drie eeuwen later, nog
geheel als toen. Het is 9 meter lang,
8 meter breed en 5 meter hoog. In
dit vertrek schreef De Groot tijdens
de ongeveer twee jaar van zijn ge¬
vangenschap zijn beroemde „Inlei¬
ding tot de Hollandse Rechtsgeleerd¬
heid" en ook zijn „Bewijs van de
ware godsdienst" dat drie eeuwen
later in een vloed van vertalingen
over de wereld zal gaan. Herdrukken
tot meer dan honderd en vertalin¬
gen tot in het Arabisch toe. De kist
geeft moeilijkheden, als eenmaal tot
de ontsnapping is besloten. Huig de
Groot kan er in, maar nauwelijks.
Enkel in zijn ondergoed, zijn knieën
opgetrokken, zijn rug krom en het
hoofd op de knieën gedrukt, maar het
gaat en het deksel kan nog dicht ook.
Huig de Groot komt gezond en wel
in Parijs aan. Zijn tijdelijke huisves¬
ting op Loevestein krijgt later nóg
een „nuttige" bestemming. Een Re¬
monstrantse predikant, die was ver¬
bannen maar zijn gemeente niet in
de steek wilde laten, wordt op Loe¬
vestein gevangen gezet in de kamer
die tot een half jaar eerder Huig de
Groot was toegewezen. Anderen vol¬
gen hem, vergezeld van vrouwen en
kinderen. Peter van Andel wijdt veel
aandacht aan deze episode van Loe¬
vestein die velen onbekend zal zijn.
Monument
Een resolutie van de Staten van
Holland van 18 december 1635 bete¬
kent het einde van het slotvoogd-
schap te Loevestein. Het kasteel
komt onder beheer van militaire com¬
mandanten. Het huis wordt regel¬
matig gebruikt voor het opbergen
van mannen die in de ogen van de
heersers van die tijd staatsgevaar¬
lijk moeten worden geacht. Een
groot aantal gevangenen met klin¬
kende namen heeft er gedwongen
vertoefd. Tijdens de Franse tijd
krijgt het slot nog een snuifje oor¬
logsgeweld te doorstaan. Tijdens de
twist met België krijgt het weer een
aantal gevangenen, die het voorbeeld
volgen van Huig de Groot en de Re¬
monstrantse predikanten en via een
venster verdwijnen.
Tot in de twintiger jaren werd het
kasteel gebruikt als munitieberg-
plaats. Als krijgskundige sterkte was
het van nul en gener waarde gewor¬
den en als historisch bouwwerk he¬
lemaal vergeten totdat in 1912 Mo¬
numentenzorg er de reddende han¬
den naar uitstrekt. In mei 1940 zijn
er nog zestig dienstdoende soldaten
gelegerd. En in 1952, bijna zes eeu¬
wen nadat het er begon, verstomt
om Loevestein het allerlaatste, zij 't
nu nog slechts papieren, krijgsmans-
gedruis. In dat jaar wordt Loeve¬
stein n\s verdedigingswerk afgeschre¬
ven en kan het zijn taak van stil en
historisch monument beginnen.
Peter van Andel, zes eeuwen
Loevestein; Uitg. J. Noorduyn,
Gorinchem, prijs ƒ 6,90.