Tekstweergave van DT_1972-02-03_003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE TOREN — donderdag 3 februari 1972 — pagina 5 Tussen de Voorn en Loevestei in Orgaan Historische Kring brengt velerlei artikelen ZALTBOMMEL. De Historische Kring Bommelerwaard liet weder¬ om een interessant nummer van zijn contactblad „Tussen de Voorn en Loevestein" verschijnen. Het blad ziet er weer keurig verzorgd uit en ook de inhoud ■,smaakt naar meer". In deze aflevering zet drs. L. van Tongerloo haar studie over de fami¬ lie Schiffer te Alem voort met de levensgeschiedenis van Wouter Schiffer, de vader van Corn.°lis, de stichter van de tegenwoordige steenfabriek ,,Rossum" die toen op Alems grondgebied lag. Fortuinzoeker Zoal zijn naam reeds doet ver¬ moeden kwam deze Wouter Schiffer uit Duitsland en wel uit een klein dorpje in het Guliker land even ten zuidoosten van Mönchengjadbach. Hij werd daar in 1742 uit gerefor¬ meerde ouders geboren. Waar¬ schijnlijk hadden ze het thuis niet breed en is daarom de jonge Wou¬ ter naar Nederland getrokken om daar fortuin te zoeken. Dat hij hier werkelijk fortuin gemaakt heeft en hoe, zet de schrijfster op boeiende wijze uiteen. Wouter begon als knecht van de Heer van Empel en trouwde in 1771 met de oudste doch¬ ter van de schoolmeester uit Enge- len> Geertrui van den Biesheuvel. In het zelfde jaar werd hij schepen van Empel en in de volgendt? jaren zien we hem reeds optreden als gevolmachtigde voor de heer Van Empel bij verpachtingen en verko- .pingen van land. ijn vrouw had bij haar huwelijk wel wat geld meege¬ bracht en zelf bleek Wouter zich ook al aardig opgewerkt te hebben. Van 1784 af pachtte hij regelmatig de inning van de Verpondingen (grondbelasting) en andere dorps- belastingen. Eerst in Empel en Meerwijk, later ook in Alem, Maren en Kessel. Aardig wordt in dit arti¬ kel de inkomsten van Wouter uit dit collecteurschap over een aantal ja¬ ren tussen 1783 en 1804 blootgelegd. Deze geven niet alleen een indruk van het wisselend inkomen van een belastinggaarder, maar bovendien ook van de gegoedheid van het dorp. Inmiddels verhuisd naar En¬ gelen kocht Wouter Schiffer op 24 november 1792 het aanzienlijke huis met grote stalling, schuur, boom¬ gaard, brouwerij en mouterij aan de Maasdijk te Alem van Catharina Tucker-Hack voor / 2020,-. Dit grote huis stond naast de Ned. Herv. Kerk van Alem ter plaatse waar nu de heer H. Hanegraaf woont. Schif¬ fer ging er wonen en bouwde er zijn fortuin verder uit. In 1808 behoorde hij met de twee Pompen's tot de rijkste ingezetenen van Alem. Kerkgeschiedenis Een waardevolle bijdrage in de kerkgeschiedenis van de Bomme¬ lerwaard brengt ons ds. G. Hamoen uit het classicaal archief van Heus- den. Toen Zaltbommel in 1572 bij verrassing werd genomen en aan de kant van Willem van Oranje kwam, werd Zaltbommel en de Bomme¬ lerwaard kerkelijk bij Zuid-Holland ingedeeld en vormden Bommel, Gorkum en Dordrecht een classis. Voor de vrouw De wasdag is in opspraak door gebruik van fosfaten schakelt de verwarming automa¬ tisch uit), en binnen korte tijd is je was kurkdroog, wat voor weer het buiten ook zijn mag. Als u de Gramo wasdroogautomaat opent, schakelt het apparaat geheel uit. Geen gehannes meer met natte lap¬ pen op je zolder en een vochtig huis, de was strijkdroog of kurk¬ droog net zoals je wilt- Het einde. MARTINE Dit duurde tot 1574 toen Zaltbommel en Gorkum samen één classis gin¬ gen vormen. Deze toestand bleef bestaan tot 1602 toen Zaltbommel bij de classis Nijmegen werd inge¬ deeld. Van 1606 tot 1614 maakte Zaltbommel met Tiel een classis uit, terwijl in 1614 Bommel een eigen classis vormde. Dit betekent dat het classicale archief van Zalt¬ bommel geen gegevens over de Bommelerwaard bevat vóór 1614. tn het artikel van ds. Hamoen wordt juist de periode van 1579 tot 1602 behandeld' een tijdvak in de wordingsgeschiedenis van de gere- . formeerde kerk :.n de Bommeler¬ waard, waarvan nog vrij weinig be¬ kend is, juist omdat de bronnen zo schaars zijn. Naast een beeld van de situatie in de vaak nog prille gereformeerde gemeenten, levertde- ■ ze publikatie ook nog aanvullingen op van de lijst van predikanten in de verschillende plaatsen van de Bommelerwaard. Schoolmeester Hoe het er in de 18e eeuw toeging bij de benoeming van een scoolmees- vertelt ons in hetzelfde nummer de heer J. van Heeswijk onder de titel „Een schoolmeestersexamen in 1764 en wat daaraan vooraf ging". Schrijver behandelt daarin de lange strijd tussen het dorpsbestuur van Driel en de kerkeraad over het recht van benoeming van de school¬ meester te Kerkdriel die tevens ook de functies van voorlezer en voor¬ zanger in de gereformeerde kerk vervulde. Mr. Rueb zet zijn verhandeling voort over oud-Nederhemertse ge¬ dachten met de publikatie van ge¬ nealogische gegevens over de fami¬ lies de Greef en Versluis. Ten slotte worden de lezers en de beoefenaars van de geschiedenis van de Bommelerwaard in de rubriek „Voor U gelezen" op de hoogte gehouden van de laatste publikaties met betrekking tot de geschiedenis van de Bommelerwaard en de fami¬ lies die daar gewoond hebben. Kortom eenieder die belang stelt in de geschiedenis van deze streek zouden wij aanbevelen eens kennis te nemen van de inhoud van dit blad. Wie zei dat de winter niet fotogeniek is? Pa, mag ik jouw wagen? Pa, wantrouwig van aard, vroeg: Wat in vredesnaam wil je gaan doen? Ik wil foto's gaan maken met Miep, eindje rijden ook. Als ik het goed zie, is die fotogra¬ fie meer een voorwendsel om met die DAF te gaan scheuren, zei pa. Maar dat had hij toch echt mis; het ging mij wel degelijk om die fotografie. Ik had mij net de weelde veroorloofd van een rolletje Fujico- lor en wilde eens zien hoe Miep het zou doen in een puur winters land- Staatspensionering H'waarden houdt loterij HEEREWAARDEN. — In tegen¬ stelling tot vorige jaren houdt het bestuur van de Heerewaardense afdeling van de Bond voor Staats¬ pensionering dit jaar geen huis- aan-huis-collecte voor de Bejaar- denreis. Nu zal de komende weken een enveloppenloterij 'worden gehou¬ den, waarvoor men 2.000 loten denkt te verkopen. Voor iedere se¬ rie van 100 loten zijn drie prijzen beschikbaar. Bovendien zullen er nog drie hoofdprijzen, bestaande uit nuttige huishoudelijke artikelen, ge¬ trokken worden. De trekking zal op vrijdag 24 maart plaatsvinden. , schapje. Het beroerde is dat de meeste mensen denken dat je 's win¬ ters alleen kunt fotograferen, als er sneeuw ligt. Dat is uiteraard een misvatting. In de winter is het landschap meer open, de bomen zijn dunner, maken het landschap wazig en ver. In de winter is er ook wel degelijk kleur. Met Miep ben ik gaan toeren door de polders en ik toonde Miep enige staaltjes van mijn schildersoog. Moet je zien, meid, dat knalgele dorre riet langs die sloot, het rooie dak van de boerderij daar en de wazige verte van zo'n polder. Wat zit er toch voor een glaasje op die lens van jou, een filter, ~vroeg ze praktisch, want mijn be¬ toog sloeg niet zo erg in. Dat is een kleurloos ultra-violet- filter, kind, dat maakt dat mijn kleurtjes lekker doorkomen zonder enige zweem. Ten slotte verschoot ik mijn hele rol en stuurde die cito, cito naar de centrale. Wat denk je dat Miep het mooiste vond? Zichzelf leunend op het dak van de auto. Ach, vrouwen hebben geen benul van fotokunst, maar als u van mij wat wilt leren, geef ik mijn beste tips hieronder voor niks. 1. Gebruik bij zonnig winterweer voor zwart-witfilm altijd een geelfilter. 2. Gebruik bij kleurenfilm nooit een geelfilter. wel dat kleurloze uv-filter waarover ik al sprak- De Renault 5 meer dan een is wel iets stadsauto Het was manlief die met de kwes¬ tie op de proppen kwam. Als ik het hier zo lees vervuil jij elke maandag ons oppervlaktewater. Niet begrij¬ pend staarde ik hem aan. Hoe zo vervuilen? Maandag is wasdag en dan probeer ik alleen maar om de zaak proper te krijgen. Hij wees op een artikel in zijn tijdschrift. „Hier staat, dat die mo¬ derne wasmiddelen, tenminste een aantal daarvan, nogal was fosfaat bevatten. Die fosfaten dienen om het water zacht te maken. Maar door het feit, dat we dat met zijn allen doen, ontstaat een overmaat van fosfaten in het oppervlaktewater, dat betekent meer verontreiniging1". Ja, maar, repliceerde ik, hard water maakt mijn was niet schoon. , Hij knikte- Daarom willen ze nu het leidingwater in een aantal streken „Trouw aan Oranje" stelt Oranjefeest jaar uit ZUILICHEM. — Vrijdagavond werd in het „Dorpshuis" te Zuili- chem de jaarvergadering gehouden van de Oranjevereniging „Trouw aan Oranje". Altredend als be¬ stuurslid waren de heer linbosch (voorzitter), wegens vertrek naar elders en de heer Van Brakel (pen¬ ningmeester). In hun plaatsen wer¬ den gekozen de heren Schreuders en TUlema. De functies zullen nog verdeeld worden. Het programma voor Koninginnedag (1 mei) is als volgt samengesteld: 's middags kin¬ derspelen, met aansluitend volks- spelen; in de vooravond een knob- belrit voor fietsen en bromfietsen. Men denkt tevens nog aan een avondprogramma maar daar is nu nog niets concreets over te zeggen. Wat betreft het traditionele twee¬ jaarlijkse oranjefeest werd met al¬ gemene stemmen besloten dit een jaar uit te stellen. Dit i.v.m. het feit dat koningin Juliana volgend jaar haar 25-jarig regeringsjubileum hoopt te vieren. Voordat hij tot sluiting van de vergadering over¬ ging dankte de heer Fuykschot (se¬ cretaris) de heer Van Brakel voor het vele werk dat hij in de afgelo¬ pen 10 jaar voor ..Trouw aan Oran¬ je" heeft gedaan. Consulentschap voor de Tuinbouw is verhuisd TIEL. — Het consulentschap voor de Tuinbouw is sinds 25 januari gevestigd in Tiel op het ad.es Do- dewaardlaan 5; het telefoonnum¬ mer is 03440-3944. De Dodewaard- laan is gelegen in Tiel-West. Het consulentschap is niet meer te berei¬ ken op de adressen in Geldermal- sen, Kesteren en Arnhem. van ons land tevoren ontharden. Maar er zijn ook ndere oplossingen. Soda maakt ons water ook zacht en soda wordt veel gemakkelijker afgebroken in het water. Met gewo¬ ne gele zeep (vroeger heette dat groene zeep, toen v/as het ook echt groen) kun je de was best schoon krijgen, maar misschien niet zo superwit, als met een wasmiddel. Dat wit, zo vervolgde hij zijn be¬ toog, is in feite een blauwe tint, want veel wasmiddelen bevatten een soort blauwe kleurstof. Mijn moeder had vroeger zakjes blauwsel zei ik. Dat blauwsel kun je tegenwoordig nog wel krijgen meen ik. Waarom j>robeer je het niet eens? Proberen? Ja, doe de was eens als vroeger thuis, gewoon met gele zeep en soda of met zeepvlok- ken die je zelf schaaft van een stuk harde zeep, b.v. huishoudzeep, het zal allicht goedkooper zijn, al is het niet „witter dan wit". Je moet trouwens niet teveel gebruiken lees ik, want het schuimt natuurlijk ou¬ derwets. En zo ben ik gaan meedoen, op mijn manier aan schoner opper¬ vlaktewater, tot tevredenheid van manlief, want die is een verwoed hengelaar. Toch modern wassen? Ultra modern wassen kan dus best, ook al doe je het met gele zeep. Ik heb trouwens nog een nieuwtje voor u lezers, want ik heb hier een foldertje voor me van een nieuwe en erg voordelige wasdroog¬ automaat. Het apparaat, een GRA¬ MO 2000 A kost maar f379,— en dat lijkt me nu eindelijk het prijsje om zo'n handig toestel in huis te nemen, Zo'n toestel is eigenlijk het ei van Columbus. Je stopt er ca. 2,5 kg wasgoed in en schakelt het appa¬ raat in, dat thermo-elektrisch be¬ veiligd is (als de luchttoevoer stopt. Voorlichting over waterzuivering TIEL. - De Vereniging Industrieel Contact Tiel en c'e Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Zuid-West-Gelderland organiseren op 17 februari 1972 te 2*0 uur in de foyer van de Agnietenhof te Tiel een voorlichtingsbijeenkomst voor de industrie, omtrent de waterzui¬ vering. Op deze bijeenkomst zal ir. A. P- A. M. van Deurzen van Architecten en Ingenieursbureau van Hasselt en de Koning een inleiding houden omtrent industrie- en waterzuive¬ ring. Belanghebbenden die deze bijeen¬ komst willen bijwonen en geen uit¬ nodiging hebben ontvarïgen, kunnen zich opgeven bij het secretariaat, Ambtmanstraat 12 te Tiel. Met de nieuwe Renault 5 brengt de Franse fabriek een auto die door zijn buitenafmetingen het predikaat „stadswagen" verdient, maar waarvan de ruimte, de prestaties en het weggedrag van dien aard zijn dat men toch kan spreken van een all-round gezinsauto. De Renault 5 heeft een moder- v ne zelfdragende 3-deurscarrosserie met grote ruiten, een iets aflopende motorkap en een heel geringe over- bouw. De wielen zitten als het ware op de vier hoeken van de auto. De wielbasis is 2.40 m. De totale lengte bedraagt slechts 3.50 m en de totale breedte 1.52 m, maar van binnen biedt de Renault 5 royaal ruimte aan vier volwassenen plus enige bagage. Voor het vervoeren van grotere voorwerpen kan de achter¬ bank worden neergeklapt. De baga¬ geruimte is toegankelijk via een zg. derde deur. Dat dt Renault 5 ondanks de compacte buitenmaten veel binnen¬ ruimte biedt is zowel te danken aan de voorwielaandrijving die een vlakke vloer tot achter aan toe mogelijk maakt, als aan de toepas¬ sing van de zg- schildbumpers. De¬ ze brede, van gewapend polyester vervaardigde bumpers, die Renault heeft geïntroduceerd op de 15 en 17 sportmodellen, hebben het voordeel dat zij binnen de carrosserie con¬ touren kunnen blijven. Dit betekent zowel aan voor- als achterzijde een winst van' 10 tot 15 cm in vergelij¬ king tot conventionele bumpers die buiten de carrosserie uitsteken. De schildbumpers geven bovendien een betere bescherming van de carros¬ serie, niet alleen ten aanzien van parkeerschades, odch ook bij aan¬ rijdingen. Proeven met prototypen hebben aangetoond dat zij de schok van een botsing tot 7 km per uur totaal absorberen. Bij een dergelij¬ ke aanrijdingssnelheid blijft de car¬ rosserie onbeschadigd. De Renault 5 wordt geleverd in twee uitvoeringen: de L en de TL. Behalve dat de TL een wat luxueu¬ zere afwerking en uitrusting heeft, is het grote verschil tussen beide versies de motor en het remsy- steem. In de Renault 5 L wordt de beproefde viercilinder toegepast die ook in de Renault 4 wordt gebruikt. Voor de exportlanden is dat een 845 cc motor met een vermogen van 40 SAE pk (36 DN pk). De Renault 5 TL wordt uitgerust met een 4-cilin- der motor met een cilinderinhoud van 956 cc, die 47 SAE pk (42 DIN pk) ontwikkeld. De topsnelheid is voor de 845 cc een royale 125 km per uur en de snelheidsprestaties van de 956 cc TL liggen boven de 135 km per uur. Terwille van een goede weglig¬ ging en het rijcomfort, hetgeen juist bij een kleine, lichte auto een^ moei¬ lijke combinatie is, kozen de ont¬ werpers van de Renault 5 een rela¬ tief grote wielbasis (2.40 m) en spoorbreedte (1.29 m voor en 1.25 achter) en onafhankelijke vering. Het veersysteem van de Renault 5 is in opzet gelijk aan dat van de Renault 16, nl. met lange torsiesta¬ ven en telescoopschokbrekers. De beide torsiestaven van de achter¬ wielophanging zijn ter wille van de vlakke carrosserievloer achter elk¬ aar gemonteerd, zodat wielbasis rechts en links 3 cm verschilt. De Renault 5 L heeft zowel voor als achter hydraulisch bediende trommelremmen, doch op de snelle¬ re TL worden op de voorwielen schijfremmen gemonteerd. Beide uitvoeringen hebben een rem- krachtverdeler die de hydraulische druk in het achterremcircuit aan¬ past aan de belasting van de wa¬ gen, waardoor het blokkeren van de achterwielen, hetgeen tot slippen kan leiden, wordt voorkomen. Vanzelfsprekend is bij het ontwer¬ pen van de Renault 5 veel aandacht besteed aan alle veiligheidsaspec¬ ten. De zelfdragende carrosserie van de Renault 5 is geconstrueerd om een maximale bescherming te bieden. Het passagierscomparti- ment bezit grote weerstand tegen vervorming en is zeer solide. De zg. schildbumpers verdelen de schok van een eventuele botsing over een groot oppervlak. De benzinetank wordt onder de stalen carrosserie- bodem gemonteerd en bevindt zich dus gescheiden van het wageninte- rieur. De uitlaat mondt uit aan de zijkant vóór de achterwielen. 3. Belicht een zwart-witfilm bij sneeuw en bedekte lucht niet al te krap, dat maakt de sneeuw zo goor, liever f:8 bij 1/100 se¬ conde dan f:11! 4. Zoek altijd een leuk voorgrondje desnoods je eigen meisje, leu¬ nend tegen een auto. - 5. Probeer eens een tegenlichtop- name en stel je diafragma dan wel 2 stops groter in dan nor¬ maal... en wacht niet te veel op sneeuw. DANNY. jong 9 mjr | Jeugdsociëteit I in Gameren? 5 GAMEREN. — Met toestemming \ van burgemeester en wethouders 5 van de gemeente Kerkwijk hebben 3 enkele jongelui het initiatief geno- 3 men te onderzoeken of er in Ga- \ meren behoefte bestaat aan een 3 jeugdsociëteit. Wie hierover inlich- \ fingen wil hebben of wie zich al als ï lid van de sociëteit wil opgeven, 3 kan terecht bij: A. v. Hemerf, Spij- 3 kerstraat 5; J. v. Willigen, School- 5 straat 24; D. v. Meerlen, Zandstraal ï 43 te Opijnen. f Blijspel in j'De Hoogt ■ UITWIJK. — Zaterdag 5 februari J wordt in De Hoogt te Uitwijk een ; toneelavond georganiseerd door het ■ ZAJ. De GJV uil Almkerk speelf het ■ Icneelstuk „Een beeld van een man", ■ een blijspel in drie bedrijven van ■ J, Hemmink-Kamp. Aanvang 20 uur. | Krypton komt bij | Turning Point | KERKWIJK. — Zaterdag 26 lebrua- ■ ri tfeedt de groep Krypton op voor ■ de leden van jeugdsociëteit Turning ■ Point in Kerkwijk. Misschien zegt de ■ naam Krypton nog niets, maar waar- ■ schijnlijk komt daar binnenkort ver- ■ andering in. De groep is in augustus ■ 1970 ontstaan. Enkele leden van de ■ groep hebben de elektronica als ■ hobby, dus met hef geluid zit het ■ in ieder geval goed. Zozeer, dat ■ na enige tijd hef gebruik van ■ de repetitieruimte werd ontzegd . .. ■ Na wal zoeken kregen ze een an- ■ dere ruimte en nu zijn ze weer druk I aan de slag. De samenstelling is: ■ zang, fluit en mondharmonica: Kees ■ Faber; solo-gitaan John van Hesfe- ■ ren; drums: Gerard Velders; bas- Ê gitaar: Gerard Perlot. In het begin ■ hebben ze vooral in Tiel opqetre- ■ den. Daarna ook in andere plaat- S sen, zoals Ochten, Rhenen en 3 Utrecht. De groep heeft contact met 3 de andere Tielse formatie Dream, " waarmee ze ook samen optreden. 3 Binnenkort komen ze ook in Zero- ■ Five in Den Dungen. De muziek is 3 ' niel gemakkelijk Ie omschrijven. De •3 groep zegt er zelf van dat het 5 science-fidion-underground is. De J leden schrijven zelf de muziek en 3 teksten. Manager Is Stefan van ■ Êwijk, Tiel. Sigarenmagazijn in Kerkdriel heropend KERKDRIEL. — De van ouds bekende sigarenzaak voorheen R. P. van Ooijen aan het Mgr. Zwijsen- plein te Kerkdriel thans gedreven door mevrouw A. de Gier-van Ooii- en herdopende woensdag haar geheel gemoderniseerde winkel. Deze her¬ opening werd verricht door de echt¬ genote van Maasdriels burgemees¬ ter mevr. Van Gils-Koch. Het gehe¬ le pand onderging een drastische verbouwing, die werd uitgevoerd _ door het Kerkdrielse aannemersbe¬ drijf L. Goesten. Dezelfde firma verzorgde ook de warme betimmer- ring van het knusse en zeer effi¬ ciënt ingerichte sigarenmagazijn. De grote sortering van de enige speciaalzaak in rookartikelen van Maasdrieï staat hier overzichteijlk opgesteld in ruime vitrines. Naast de winkel is het magazijn gelegen, zodat alles vlak bij de hand is om de klant de grootst mogelijk service te bieden. Het winkelcentrum van Kerkdriel zoals het mgr. Zwijsen- plein met recht genoemd kan wor¬ den, heeft er weer een moderne en goed geoutilleerde zaak' bijgekregen. Jeugddienst Zaltbommel ZALTBOMMEL. — Zondag 6 febru¬ ari wordt in de aula van de christe¬ lijke mavo aan de Schoolstraat door de hervormde gemeente een jevsid- dienst gehouden. Voorganger is de heer Schipper. Hij spreekt over ,,Jezus volgen heeft zijn consequen¬ ties". Aanvang 18.30 uur.