Tekstweergave van DTBA_1942-10-28_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
WOENSDAG 28 OCT. 1942
Uitgave en Drukker*! : TER HAAR &
SCHUTJT N.V., Leerdam, Telef. No. t
Abonnementsgeld f 1.35 per kwartaal,
franco per post. Losse nummors 5 cent
pMj»xemplaar. Waar eigen bezorging,
11'cent
Tent per week
K 1608
0 0 0 0
Anderdaagsch streekblad voor
oude Graafschap Teisterbant, omvattende o.a.: Betuwe, Tlelerwaard, Bommelerwaard, Vijf heerehlanden en
1*te JAARGANG - No. 6
VERSCHIJNT:
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG
Advertentieprtj»:
11 cent per m.m. — Minimum ƒ 2 —
Vraag en Aanbod 1—12 m.m. 95 cent,
elke m.im meer 8 cent. Dienstaanble-
dingen: 1—12 m.m. 75 cent, elke m.m.
meer 6 et. Contractprijzen op aanvrage.
de Oostelijke Alblasserwaard
Strijd in Egypte duurt onverminderd
voort.
VOOKTDU KENDE HARDNEK¬
KIGE HUIZEN- EN STRAAT-
GEVECHTEN IN STALLNGRAD.
Belangrijke successen in
Terok-soctor.
Het opperbevel yan de Duitsche
weermacht maakte gisteren be¬
kend: ■ . ,
, In het gebied van Noworossisk
bestormden" Duitschc infantene-
formaties na verbitterde gevechten
een tankgrachts teil ing van de bol-
sjewisten. In de berggevechten ten
N.Ó. van Toeapse werden een vijan¬
delijke hooggelegen stelling en een
ingesloten bolsjewistisch regiment
voor het grootste gedeelte vernie-
°In' den sector aan de Terek zijn
Duitsche en Roerr.eensehe troepen,
gesteund door sterke formaties der
luchtmacht, tot den aanval overge¬
gaan en reeds In de eerste twee
dagen hebben zij zoowol naar ter¬
reinwinst als in tactisch opzicht
belangrijke successen geboekt.
Te StaJJngrad gaan de hardnek¬
kige gevechten in straten en tuinen
met succes verder. Ten Zuiden van
de stad herhaalde de vijand zrjn
vergeefsche ontlastingsaanvallen,
waarbij hij zware, bloedige verliezen
leed. Transportbewegingen der Sow-
iets op spoorwegen, wegen en wa¬
terwegen werden ook des nachts
doeltreffend gebombardeerd. Ver¬
scheidene transporttreinen werden
vernield en in het westelijk deel van
de Kaspische Zee werden een tank¬
schip en acht koopvaarders in brand
febombardeerd of zwaar bescha-
tsjL
Op 26 October verloor de Sowjet-
lucKtmacht In hevige luchtgevech-
teh 'en door afweerartillerie der
luchtmacht 60 vliegtuigen; vier on¬
zer eigen vliegtuigen worden ver¬
mist.
De slag in Egypte duurt met on¬
verminderde hevigheid voort.
Door nieuwe sterke strijdkrachten
in het veld te brengen, trachtte de
gisterenvergeefsdestelling\njand gisteren vergeefs de stelling
van het Duitsch-Italiaansche pant¬
serleger te doorbreken. Hij verloor
weer 111 pantserwagens en 38 ver¬
kenningspantserwagens. Duitsch-
Italiaansche luchtstrijdkrachten vie¬
len niet eteeds sneller opeenvolgende
herhalingen de vijandelijke achter¬
waarts gelegen verbindingen aan.
In luchtgevechten schoten Duit¬
sche en Italiaansche jagers boven
Noord-Afrika en boven de MicMel-
landsch© Zee veertien vijandelijke
vliegtuigen neer.
Boven Zuid-En geland ondernam
het Duitsche luchtwapen gisteren
uitgebreide aanvallen op industrie¬
ën werf complexen."
NIEUWE GEALLIEERDE
ll-JZET BIJ ALAMEIN.
liet Italiaansche weermachtsbe-
richt no. "S84 van gisteren luidt
„Ook gisteren heeft de veldslag
in volle hevigheid aan het front van
Alamein gewoed, waarde vrjand
n .cuwe aanzienlijke strijdkrachten
in" hoi. ftsld bracht wil U —Dbcpven
on7e krachtsontplooiïng te breken.
Weer werden 111 vijandelijke pant¬
serwagens en 38 gevechtsauto'E
vernield. Tijdens de gevechten van
25 October heeft het derde batal¬
jon van het 61e regiment Trenteo
zich door zijn vasthoudendheid en
dapperheid onderschelden.
De luchtmacht van de As ont
plooide een grooto activiteit door
herhaaldelijk aanvallen te onderne¬
men op de centra der achterwaart-
sche verbindingen van de Engel-
schen. Vijftien vliegtuigen werden
door Italiaansche en Duitsche ja¬
gers vernield,
Luchtgevechten boven de Mid-
dellandsche Zeo eindigden ook in 't
voordeel van onze jachttoestellen,
die zeven machines neerschoten.
Een van onze verkermingsniachines
is niet teruggekeerd. Van onze
duikbooten Is er één niet - - baar
basis teruggekeerd. De fam ;eden
van de opvarenden werden op de
hoogte gesteld. Eén van onze een¬
heden onder bevel van den corvet-
kapitein Carlo Brancia dl Apricena
heeft een vijandelijken onderzeeër
tot zinken gebracht."
ZEE- EN LUCHTSLAG BIJ
DE SALOMONSEILANDEN.
ZWARE VERLLEZEN AAN
SCHEPEN EN VLIEG¬
TUIGEN.
Gisteravond om 20 uur 30 is te
Tokio officieel bekend gemaakt, dat
de keizerlijke marine m een zeeslag,
die op 26 October van het aanbre¬
ken van den dag tot in den nacht
heeft geduurd, in gevecht met een
machtig© vijandelijke vloot in de
wateren ten noorden van de Santa
Cruz-eilanden, vier vllegtuigmoe-
derschepen, een slagschip en een
niet nader geïdentificeerd vijande¬
lijk oorlogsschip in den grond heeft
geboord en een slagschip, drie krui¬
sers, benevens een torpedoboot jager
zwaar heeft beschadigd. Ruim 200
vijandelijke vliegtuigen werden
neergeschoten of vernietigd.
De verliezen van de japansche
strijdkrachten bedragen twee vlieg-
tuigmoederschepen, die licht be¬
schadigd werden en een eveneens
licht t>eschadlgde kruiser. Deze
schepen blijven echter bruikbaar en
kunen verder aan den slajr deel¬
nemen. Veertig Japansche v3 ^gtui-
gen worden Vermist, Deze slag zal
de „Zeeslag in het zuiden van den
Stillen Oceaan" worden genoemd.
In een te Washington uitgegeven
communiqué van het departement
van Marine, wordt volgens SPT ge¬
meld, dat de Amerikaansche torpe-
dobootjager Porter tot zinken ge¬
bracht en een Amerikaansch vlieg-
tuigmoederschip zwaar beschadigd
is. Over de Japansche verliezen
wordt gezegd, dat twee Japansche
vliegtuigmoederschepen, twee zwa¬
re en twee lichte kruisers bescha¬
digd zijn. Twee en twintig Japan¬
sche vliegtuigen zouden zijn neer¬
geschoten. ,
Verder wordt in het communiqué
medegedeeld, dat Japansche een¬
heden van leger, vloot en lucht¬
macht op 24 October een aanval
hebben gedaan op de Amerikaan¬
sche stellingen op Guadalcanar. De
Amerikaansche stellingen konden in
stand gehouden worden, Sedert Zon¬
dagmiddag worden de beide flanken
der Amerikaansche troepen door
Japansche artillerie en bommenwer¬
pers bestookt. Men neemt aan, dat
de Japanners hun aanval ontketend
hebben en een beslissing trachten
te forceeren. Verder is geconsta¬
teerd, dat weer nieuwe Japansche
vlooteenheden -het eiland naderen.
Naar het DNB nog uit Genève
meldt, heeft dt Amerikaansche mi¬
nister van Marine, Knox, opge¬
merkt, dut het gisteren ook de dag
van de Amerikaansche marine was.
De opmerkelijkste belastingproef,
die de Amerikaansche marine ooit
in haar geschiedenis beleefd heeft,
speelt zich vandaag af, zoo ver¬
klaarde Knox. Hij zeide, dat hij
niets kon profeteeren, maar dat al¬
leen vaststond, dat de vloot der
S.ineenhevigenenhardnek-V. S. in een hevigen en hardnek-
kigen strijd gewikkeld is.
In marinekringen te.Tokio wordt
er volgens Domei op het feit ge¬
wezen, dat de zich op de Salomons¬
eilanden en Guadalcanar bevinden¬
de Amerikaansche troepen slechts
vanuit de lucht verzorgd kunnen
worden.
HET BBTTSCHE OJFF^.SÏEI IN EGlfxE
Het geschut aan het front van El Alamein vraagt bijzondere verzor¬
ging, daar het fijne zand, hitte, koude en vochtigheid der koele nach¬
ten aan mensch en materiaal speciale «^i^ffiibAÜ-H-P H m
HET PAROOL ZIJ: „KOERS OOST"
in de Bricten een offensleï b
.Alamaih' (op de kaart aangegeven als El Hamei
MHet zwaartepunt van den strijd wordt telkens verlegd in de-stelling
wêiaSvS van de kust in zuidelijke richtmg loopt en onge¬
veer 60 km breed is. De strijd is in vollen gang.
BEKENDMAKING.
Keuring der lichtingen 1904 en 1905.
Alle manlijke Rijksduitschers der
lichtingen 1904 en 1905 — ook de¬
genen die reeds door „Wehrersatz-
dienststellen der Heimat" zijn opge¬
roepen, gekeurd, of aan we dispen¬
satie of uitstel gegeven is — moe¬
ten zich als volgt voor de keunn|
a) Uit de provincies Zuid-Hol¬
land en Zeeland in:
Den Haag. School Fredenkstr. 28.
op 9/11/1942 's morgens 8.30 uur
de letters a—j,
op 10/11/1942 '« morgens 8.30 urn-
de letters k—s,
op 11/11/1942 's morgens 8.30 uur
de letters t—z;
b) Uit de provlnclo Koo cd -Hol land in:
Amsterdam-O. School lepmweg 13:
op O/tl/Oa, 's more«Q3 8 30 uur de let-
teoSp UA1/104S '■ morgen» 8.30 uur de let-
"op U/li/lW '9 morgana 8-30 uur de let-
"c) "t de provlDdcs Friesland. 0»nln-
Ken Drcnle on Ovcrüsel bU do
wSirmachtkommandiintur Zwol»,
"CwïS/W*" '. morden, 8.30 uur do lei-
"op Ql7°ll/1942 '« morgens 8.30 uur de lct-
terd)^~Uit de provincies Gelderland,
Utrecht en Noord-Brabant_in
Eindhoven. School den Boacostr. 18.
op 19/11/19-12 's morgens 8.30 uur
^"S/UA^' ". morgens -8.30 uur
deop ZlAlAflIS 's morgens 8.30 uur
WehrmachtKoinmandantur Maastricht.
) uur do let
op 24/11/lWa.
tors f—h,
op 25/11/1943
s morgens 8,30 uu
1 morgens 8.30 uu
1 roorKcn» 8 30 uur de let-
op 27/11/1912 '
op 2S/Ï1A942 '
morgens S-30 1
Zij, die voor deze aanmelding in
aanmerking komen; moeten hun
identiteitsbewijzen en drie pasfoto's
in het formaat 37 bij 52 mm. in
burgerkleeding, zor.der hoofdbedek¬
king, meebrengen. Zij die een bril
dragen, moeten het recept voor hun
bril meebrengen. Joden behoeven
niet te verschijnen.
Aan hen, die zich moeten melden,
wordt het reisgeld 3e klasse tegen
vertoon van het reisbiljet bij dè
aanmelding terugbetaald. Voorts
krijgen zij bij afwezigheid uit hun
woonplaats van langer dan acht uur
geld voor verteringen.
De RUktoimmlssarls voor het
bezetto §*d*rlaniischo gebied,
De comml" ar Is -generaal
RAUTER-
S S.-Gruppenfübrcr en lulte-
nant-genuraal der politie.
NEDERLANDERS OP DE
PLAATSEN DER GEMOBILI¬
SEERDE DU1TSOHER&.
In een Zondag in de Vereeniging
te Nijmegen gehouden vormingsbij¬
eenkomst van NSDAP en NSB, die
door ongeveer 1400 mannen en
vrouwen — het leiderscorps uit de
districten Gelderland en Overijsel —
bijgewoond werd, hebben verschil¬
lende sprekers het woord gevoerd
over de taak van de nationaal-so¬
cialisten in den komenden winter.
De leider der hoofdafdeeling Vor¬
ming van de NSB, Van Genechten,
zeide uit de groote verrichtingen,
waarop het Nederlandsche volk in
het verleden kan -vijzen, de zeker¬
heid te putten, dat het ook bij de
volbrenging der nieuwe taak niet
zal falen. Zooals de vaderen eens
niet gewacht hebben op het einde
van den tachtigjarigen oorlog, maar
hun land in orde brachten, zoo mo¬
gen wij thans niet het einde van
den oorlog afwachten, maar moeten
wij onverwijld den opbouw van
Europa- aanpakken. Een overwin¬
ning van Engeland zou met alleen
het einde van Duitschland. maar
ook dat van Nederland beteekenen.
dat in zijn welvaart nauw met
Duitschland verbonden is. Bij de op¬
komst van groote continenten kan
Europa zich alleen als aaneengeslo¬
ten werelddeel handhaven. Wie
treurt om de zoogenaamde souve-
reiniteit, moet begrijpen, dat souve-
reiniteit voor een land, dat zichzelf
niet kan voeden en verdedigen,
slechts een holle phrase i3« Een
dringende noodzaak voor het vol¬
brengen van de taak, die in hot
oosten wacht, noemde spr. een hoog
geboortecijfer, opdat er voldoende
mehschen zijn- voor den opbouw
alsmede het volledige, gebruik der
kolonisatiecapaciteiten, welke het
Nederland' he volk in de geschiede¬
nis heeft bewezen te bezitten. In
dit verband noemde hij ook den
Nederlands chen boer als één .van de
flinksten, vlijtigsten en bekwaam¬
sten, die slechts door het vroegere
regime in zijn eigen ontwikkeling
geremd is, doch thans verzekerd is
van zijn vrije ontplooiing. Ter wille
van deze toekomst moet men bereid
zijn tot het brengen van offers.
Onze jeugd in den NAD.
Hai tenstlelter Schmidt wees
er op. dat de weg naar het oosten
bevochten zal moeten worden en
wekte alle Germanen op één groote
ir.' gemeenschap te vormen* en het
ed voor hun kinderen te bevei-
' Onder de plichten, die voor het
Nederlandsche volk uit den tegen-
woordigen toestand voortkomen,
noemde Hautpdienstleiter Schmidt
het volledige gebruik der arbeids¬
krachten in den vrijheidsstrijd van
Europa.,.Ikgeloof,datheteenge-I Europa. ,.Ik geloof, dat het een ge-
rechtvaardigdeeischis.dat,wan¬I rechtvaardigde eisch is. dat, wan¬
neer de Duitsche arbeider, de Duit¬
sche boer het zwaard opneemt,
marcheert en vecht, de Nederland¬
sche arbeider en de Nederlandsche
boer hun plicht doen en de plaats
innemen, die vrij gekomen is. Het
oude Nederlandsche lied: Naar
Oostland willen wij njden, moet
derhalve eens weerklinken van den
Atlantischen Oceaan tot aan de
Wolga. Al is die weg moeilijk, onze
kameraden, die aan het front staan,
MATanci verrichten een nog moeilijker taak",
HMHiKi Bij de taak( jie in het oosten
wacht, gaat het niet om een kolo-
iseeren in den ouden zin van het
.-oord, niet om een onderdrukken
mar om het vormen van een groo¬
te werk- en prestatiegemeenschap
mét de daar levende volken, waarbij
echter zuiver houden van het ras
hoogste gebod is. Wij willen immers
geen Pan-Europeanen, maar wij
willen den mensch behouden, zooals
hij geschapen Is.
De leider van het Arbeitsbereich
liet er geen twijfel over bestaan,
dat hij als lasthebber van den Gene-
ral-Bevollmachtigte für den Ar-
beitsemsatz in het bezette Neder¬
landsche gebied alle beschikbare
werkkrachten zal moblliseeren. Hij
verklaarde onder luiden bijval: „Het
spreekt van zelf, dat ik er voor zal
zorgen, dat ook de jeugd, die nog
nooit een schop in handen heeft ge¬
had, aan het werk komt." In dit
SHAGSHOKKELAARS
AANGEHOUDEN.
De Arnhemscbe politie heeft een
grooten smokkelhandel in Belgi¬
sche shag ontdekt. Twee Arnhem¬
mers namen de shag aan de grens
in ontvangst en vervaardigden ver¬
pakkingen met etiketten, van ver¬
schillende kleuren, waarin de shag
uit de Belgische verpakking over-
gepakt, waarna zij in den zwarten
handel haar weg vond. Ruim 25 kg.
tabak kon, in beslag genomen wor¬
den.
Verduisteren.
Donderdag 29 October 18.19—8.3(
Vrijdag 30 October 18.17—8.31
daar de wacht betrokken hebben,
de eenige garanten van hun leven
zijn. Het oogenblik zal koman.
waarop ook de Nederlandsche jeugd
een volledige btfdrage tot den groo¬
ten strijd zal moeten leveren.
In het oosten ligt onze
toekomst.
De plaatsvervangende leider der
NSB, Van Geelkerken, noemde het
groeien van een Europeesch saam-
hoorigheidsgevoel, zooals dat op het
jeugdcongres t-ï Weenen tot uit¬
drukking is gekomen, één der op¬
merkelijkste'-* successen van 'den
strijd, die Adolf Hitler voor Europa
voert. Met klem wees hij er op, dat
de mannen van Mussert in ieder
opzicht een voorbeeld moeten zrjn
en niet mogen ophouden te strijden
om de ziel van hun volk. Het is
Met onze eerste taak de macht in
Nederland over te nemen, maar de
negen millioen menschen in dit land
met hart en ziel te verbinden aan
de geweldige worsteling onzer da¬
gen. Hij noemde de gedachte on¬
draaglijk, dat hier negen millioen
menschen zich afzijdig en onver¬
schillig houden, terwijl aan de over¬
zijde van de grens negentig millioen
menscheri voor de toekomst van
Europa alle lasten op zich nemen.
Van Geelkerken waarschuwde de
Nederlanders orvoor, zich nog illu¬
sies te maken over Nederlandsch-
Indië. Nü daar geen werkkrachten
meer haar weg kunen vinden, is het
de plicht van de tegenwoordige ge¬
neratie, voor de komende geslachten
een nieuwe leefruimte in net oosten
van Europa te ontsluiten. Deze toe¬
komst geld den strijd der Nederl.
nationaal-socmlisten „Wanneer wij
voor het allerlaatste worden opge¬
roepen, zijn wij bereid en staan wij
op de bres voor een nieuw Europa,
waartegen niemand ter wereld iets
kan uitrichten."
Met het zingen der volksliederen
eindigde de indrukwekkende vor¬
mingsbijeenkomst
29 Oet. maan onder 13.20, op 22.03
'30 Oct maan onder 14.06. op 22.54
Laatste kwartier 1 November.
fcrband kondigde Hauptdienstleiter
Schmidt aan, dat op 1 Januari 1943
een vierde deel van een geheele lich¬
ting der Nederlandsche jeugd tot
den arbeidsdienst zal aantreden.
Voor het pionierswerk, dat de
Jeugdstorm en de WA. bij de orga¬
nisatie van den N ederlandschen Ar¬
beidsdienst gepresteerd heeft, vond
hij woorden van hartelijken dank.
Dengenen, die vreezen voor de
chrïstelnke opvoeding van hun kin¬
deren, hield hij het positieve chris¬
tendom voor oogen, dat tot uiting
komt in de offervaardigheid voor
de gemeenschap, bijv. steeds weer
in de hulpverleening bij Engelsche
luchtaanvallen. Men behoeft niet
bezorgd te zijn: de jongens, die uit
den arbeidsdienst of van werk in
Duitschland terugkeeren, hebben
niets slechts geleerd, veeleer heb¬
ben zij hun armen gestaald en zijn
zij sterk en gezond geworden.
'De tijd zal komen, dat ieder, die
bommen op de burgerbevolking
heeft geworpen, ter verantwoording
Wordt geroepen en dat wij tegen¬
over lederen Engelschman zullen
optreden met dezelfde hardheid en
meedoogeiüoosheid, waarmede een
Duitsch krijgsgevangene werd be¬
handeld, onverschillig of hij zich in
gevangenschap bevindt bij de bolsje¬
wieken, dan wel btf de westelijke
plutocraten. 1
Als thans de Westwall tot den
AWantischen Oceaan vooruitgescho¬
ven is, moeten de volken, die onder
bescherming daarvan leven, besef¬
fen, dat de Duitsche soldaten, die
KERSTPAKKETJES WAFFEN-SS
EN LEGIOEN.
Het SS-Ersatzkommando Neder¬
land deelt ons mede.
„Pakjes voor vrijwilligers in de
Wat'fen-SS en het legioen, die een
veldpostnummer hebben, mogen al¬
leen worden verzonden mot de spe¬
ciaal voor Kerstpaketten verstrekte
zégels, z.g. Zulassungsmarken. Deze
zegels worden aan de soldaten uit¬
gereikt en door hen aan hun fami¬
lieleden toegezonden. Zij zijn dus
nergens anders verkrijgbaar. Door
middel van deze zegels is het moge¬
lijk om Kerstpakketjes aan de vrij¬
willigers te zenden van 1.000 gram
of 2.000 gram. Voor 1.000 gram
moet men één zegel en voor 2.000
gram twee zegels opplakken.
Voor de vrijwilligers, die een
adres hebben, dus geen veldpost-
nummer, zijn geen zegels noodig.
Aan hen kunnen de pakjes zonder
zegels worden verzonden. Het is
van het grootste belang, dat de
Kerstpakketten vóór 30 November
as. aan de post ter verzending zijn
afgegeven. Van 10 November tot 25
December 1942 is het niet mogelijk,
pakketjes zonder zegels te verstu¬
ren, welke zwaarder zijn dan 20
gram. Voor 10 November en na 25
December 1942 kunnen pakjea zon»
der zegels tot 100 gram worden
verzonden.
Door deze regeling Is er voor ge¬
zorgd, dat alle kameraden ook wer¬
kelijk met Kerstmis uw gave ont¬
vangen.
De pakjes moeten als volgt wor¬
den geadresseerd:
An das
SS-Ersatzkommando Nederland,
Den Haag, Stadhouderslaan 132.
Te zenden aan:
Rang: ............ Naam: ...............
Veldpostnummer of adres: ............
Het SS-Ersatzkdmmando ver¬
zoekt de Nederlandsche bevolking
zich precies aan deze regels te
houden, daar. gezien, het groote
aantal Nederlandsche vrrjwilligers.
alleen op deze wijze een geregeld
Kers tpakkettenvef keer mogelijk is"
sociale maatregelen
ten plattelande.
Omvangrijke taak van Directie
van den Landbouw.
Het bestudeeren van de sociale
>ix>blemen op hot gebied van den
;andbouw, het doen van voorstellen
tot het nemen van sociale maat¬
regelen ten behoeve van het platte¬
land, de uitvoering van door den
secretaris-generaal van Landbouw
en Visscheiij getroffen maatregelen
op sociaal platteland ster rein en het
büknuleéren en coöidineeren van het
maatschappelijk werk ten platte-
lande, ziedaar de voornaamste
werkzaamheden van de Xllde af-
deeling Sociale Aan gel egenh eden
van de directie.van den Landbouw.
In de serie radiolezingen: De boer,
de productie en de directie van den
landbouw, heeft de heer Th. Platen¬
burg, chef van de XHde afdeeling,
over dit onderwerp gesproken.
Spr. zei, dat de XÖde afdeeling is
voortgekomen uit den dienst voor
de kleine boerenbedrijven, welke was
ingesteld om steun te verleenen aan
: de kleine boeren en de landarbei¬
ders, die door de groote landbouw¬
crisis in nood waren geraakt. Het
terrein van de sociale bemoeiingen
heeft zich allengs uitgebreid .en
thans is de taak van de afdeeling
op sociaal gebied zeer omvangrijk.
Het object van bemoeiing van de
afdeeling is de plattelandsbevolking,
die daartoe in vier groepen wordt
ingedeeld: de kleine boeren, . de
tuinders, de landarbeiders en de
dorpskernen. Wanneer zrj worden
beoordeeld naar hun materieelen
welstand en cultureel peil, moet
men tot de conclusie komen, dat
van tle boeren en tuinders ongeveer
80 % een inkomen heeft beneden de
inkomengrens van de stedelijke ar¬
beiders; dit percentage bedraagt
voor de landarbeiders 100 en voor
de dorpskernen zeker 60. Zondert
men de groote boeren en de dorps¬
notabelen uit, dan is armoe troef en
het sociale peil ligt beneden het
voor het platteland wenschélijke.
Uit een onderzoek is gebleken, dat
ongeveer 80 % van de kleine boe¬
ren één kamer bewonen. Voor de
landarbeiders is het zeker niet be¬
ter. Het bezit van kleeding is min¬
der dan onvoldoende, de schulden¬
last boven het toelaatbare, de ont¬
wikkeling op landbouwkundig en
huishoudkundig terrein beneden
peil. De sociale problemen zijn in
zulk een milieu legio. Daar komt
bij, dat de sociale wetgeving in* ons
land zich in hoofdzaak richtte naar
de onderscheiding werkgever-werk¬
nemer, waardoor de kleine boeren
en dorpsbewoners in vele opzichten
buiten de wetgeving vielen, hoewel
hun inkomen in doorsnee lag bene¬
den dat van den stedelijken arbeider.
Hulp van overheid.
Getracht wordt de sociale om¬
standigheden van do kleine land¬
bouwers te verbeteren, o.a. door te
bevorderen, dat het aantal kleine
bedrijven wordt uitgebreid, de be¬
staande kleine bedrijven zoo moge¬
lijk worden vergroot of de cultuur
wordt geïntensiveerd. Verder door
het werk op het eigen kleine boe¬
renbedrijf te combineeren met land-j
arbeid in loondienst pf met arbeidl
in de agrarische industrie en door
medewerking en hulp aan tech¬
nische en economisch werbetering
van het kleinbedrijf.
. Voor de landarbeiders is er dan
nog de Landarbeiderswet, die de
mogelijkheid schept \tx>r landarbei¬
ders een huis of land in eigen¬
dom te verwerven. Maatschappelijk
werk, subsidieering van cursussen
op landbouwtechnisch, huishoudkun¬
dig en cultureel gebied, bevordering
van de oprichting van plattelands-
bibliotheken. het treffen van so¬
ciaal-hygiënische maatregelen enz,,
ziedaar enkele andere oveheidsbe-
moeiingen, die er op zrjn gericht de
sociale omstandigheden ten platte-
lande te verbeteren.
Bij de uitoefening van het land¬
bouwkundige deel van haar taak
wordt de XH-de afdeeling bijge¬
staan door land- en tuinbouwcon-
sulenten en -assistenten, terwijl
voor het meer sociale deel zelfs een
corps vrouwelijke ambtenaren,
maatschappelijke werksters, ten
plattelande bestaat.
Dit alles maakt het noodig, dat
de sociale afdeeling van de directie
van den Landbouw nauw samen¬
werkt met de afdeelingen van an¬
dere departementen, voor welke
eensgezinde samenwerking de so¬
ciale verheffing van het platteland
ten zeerste kan worden bevorderd.
90 TON APPELS LN BESLAG
GENOMEN.
Het was erg opvallend hoeveel
personen er de laatste weken met
groote koffers gewapend, de omge¬
ving van Geldermalsen en Kesteren
opzochten, om daarna zwaar tor¬
send weer "den trein naar het noor¬
den te nemen. Het kon dan ook niet
itblijveu, dat de belangstelling van
ekele opsporingsambtenaren ten-
fotte uitging naar den inhoud de¬
zer, zware koffers, die bij aanhou¬
ding allen appelen bleken te bevat¬
ten.
Deze waren door de boomgaard¬
houders — dus buiten de verplichte
velling om — aan de reizigers ge¬
leverd tegen prijzen, die 40—100 c/c
boven de maximum-consumenten-
prijzen lagen. Valgoed bijv., dat in
den detailhandel 20 et. per kg be¬
droeg, was tegen 40 et verkocht.
Daar hiermede prijsopdrijving be¬
wezen was, werd bij alle boom¬
gaardhouders, die zich hieraan
schuldig hadden gemaakt, tot inbe¬
slagneming der aanwezige appels
overgegaan.
Dit beslag, met een totaal van
niet minder dan ± 90 ton, is via
een verspreid aantal veilingen in
den handel gebracht, om aldus den
consument tegen den juisten prn's
te bereiken, ~
KONING CHRISTIAANS KRACH¬
TEN NEMEN AF.
Omtrent den toestand van den
Deenschen koning, die vorige week
tijdens zijn gebruikelijke morgenrit
van zijn paard gevallen Is en daar¬
bij ernstige verwondingen opgeloo-
pen heeft, Is gistermorgen het vol¬
gende bulletin uitgegeven:
„De koning heeft weer een min
of meer onrustigen naoht gehad.
De teekenen voor een longontste¬
king zrjn onveranderd. Hoewel de
hartwerking bevredigend is, is de
vermoeidheid grooter en beginnen
de krachten van den koning af te
nemen. De temperatuur bedroeg
38.9, de polsslag is 72 regelmatig.
WILKEE BLIJFT EEN TWEEDE
FRONT IN EUROPA EISCHEN.
In een radiorede tot het Ameri¬
kaansche volk heeft Wilkie opnieuw
geelscht, dat er een tweede front
in Europa gevormd zal worden. Hij
zeide, dat de oorlogsverrichtingen
tot dusverre niet van dien aard zijn
geweest, dat zij „het grootste ver¬
trouwen in de onfeilbaarheden on¬
zer militaire en vlootexperts kun¬
nen inboezemen".
Wilkie hoopte voorts, dat de ge¬
allieerden binnenkort belangrijke
strijdkrachten in Indië zullen heb¬
ben voor een krachtlgen aanval op
Birma, zooals dit door generaal
Wavell verlangd wordt. Spreker
wees er op, dat de V.S. hun bondge-
nooten met datgene hebben gele¬
verd, wat zij terecht mogen ver¬
wachten en hun beloofd is. Nog
merkte Wilkie o.a. op, dat Indië
ook Amerika's probleem is. „Wan¬
neer Japan er in slaagt dit groote
j-^and te veroveren, dan zouden wh"
J f— zeide hij — daarbij de verliezers
zijn. In denzelfden zin vormen de
Philippijhen een Britsch probleem".
HET „IJZEREN SPAREN" LN
DUITSCHLAND.
Naar aanleiding van de spaarac¬
tie, die deze week in Duitschland
gehouden wordt, schrijft staatsse¬
cretaris Reinhardt m de Sparkas-
senzeitung o.m., dat de stijging der
spaargelden in de eerste helft van
dit jaar ongeveer 10 milliard R.M.
bedragen heeft. Het totale bedrag
der spaargelden bedraagt thans
R.M. 65 milliard. Dit bedrag werd
bereikt daar de Duitsche spaarders
v/eten, dat een inflatie in den nati-
onaal-socialistischen staat uitgeslo¬
ten is. Het z.g. „n'zeren sparen"
heeft groote beteekenis voor hen,
die loon of salaris ontvangen. De
spaarder doet hierbij voor den duur
van den oorlog afstand van het
recht om zrjn spaartegoed op te
vragen, waarvoor hij in ruil voor
het gespaarde belastmgvrijdom ge¬
niet en andere faciliteiten. Reeds
Z\'2 millioen personen sparen op de¬
ze wijze ongeveer 70 millioen R.M.
per maand. "Teneinde het z g. ijzeren
snaren nog aanlokkelijker te ma¬
ken, werd de maximumgrens iets
verhoogd en de minimumgrens iets
verlaagd.
AAN DEN SLAG.
Wij leven In een moeilijken ui¬
terst zwarëh tijd. Iedereen onder¬
vindt dagelijks en op schier leder
terrein, dat het oorlog 13 en dat
zulks hem voor enorme rnoelln'khe-
den plaatst, groote offers van hem
vraagt.
Ook op Teisterbant en zijn bewo-
__jrs drukt deze oorlogstijd onmis¬
kenbaar zijn sporen. Ook Teister¬
bant kampt rnet gebrek aan dit en
behoefte aan dat. Niemand zal dat
ontkennen. Maar de stoere Teister-
bantsebe boerengees^ die onwan¬
kelbaar zeker weet, dat zelfs aan
den larfgsten en strengsten winter
een einde komt en dat de oogst rij¬
ker en de welvaart grooter zal zijn
naarmate het feller wintert, leeft
nog onverzwakt voort. En hoe som¬
ber en ellendig doodsch het uiterlij¬
ke beeld ook nog worden mag, deze
geest zal nimmer sterven en on¬
danks alles steeds het besef levend
houden, dat al het in deze dagen
over ons komende leed slechts tijde¬
lijk Is, dat de thans om en over ons
woedende storm van voorbijgaan-
den aard is, dat er — ook voor
Teisterbant — eens weer een bete¬
re tijd aanbreekt.
Wat deze betere tn'd ons brengen
zal, hangt echter, uitsluitend van
ons zelf af, wordt geheel en al be¬
paald door onze eigen houding en
ons eigen werk, nu en in de naaste
toekomst.
Evenals een boer zich in den tijd
van sterfte en achteruitgang voor¬
bereidt op 't komende voorjaar, die¬
nen ook wfl ons reeds nu in te stel¬
len op den onherroepelijk komen¬
den beteren t^jd. Want als wij bij de
eerste teekenen van opleving niet
in alle opzichten voorbereid en ge¬
oefend 'znn, zullen wij, Velsterban-
ders, niet aan de spits staan en ons
niet die plaats in het Nederlandsche
en daarmede tegelijkertijd in het
grootere Europeesche geheel kun¬
nen veroveren, die ons krachtens
de beteekenis van onze streek toe¬
komt.
Daarom reeds nu aan den slag!
De tot groote strh'dvragen opgebla¬
zen geschillen aan den kant, d»
handen uit de mouwen en ons ge¬
zamenlijk als één man ingezet voor
de nieuwe toekomst, die zeker komt;
voor een gezond en welvarend Teis¬
terbant in een gelukkig, met de an¬
dere volkeren eendrachtig samen¬
werkend Nederland. Want alleen
dan zullen de na ons komende gene¬
raties kunnen zeggen, dat wij onzen
tijd verstaan hebben, dat wU —
evenals eens een roemrijk voorge¬
slacht — onzen Teister bant schen
geest niet verloochend hebben.
't Kan, 't moet. De tijd dringt;
AAN DEN SLAG!
VAN KRIEKEN.
FEUILLETON
(Vervolg). No. 5
Het licht aan de kim
door ANNY v. PANHUYS
54
GELDIGE BONNEN
Tot en met SI October:
Erood
Beschuit
Vleesch
Aardappelen
Melk
Tabak
Taptemelk 1-60, 2-60
Suiker 402
Jam 403
Peulvruchten 404
Havermout 405
Gort 406
•Verm. of Maiz. 407
Kaas 397 t/m 3Ö9
Bloem, br. of geb. 408 t/m 111
Rijst 4-57, 4-58
Versnaperingen 51 t/m 54
Tot en met 30 October:
Boter of rundvet 53
Tot en met 11 November:
Boter 2-61, 2-62, 3-61, 3-62, 4-61
Tot en met 28 November;
Koffiesurrogaat $00.
Bonnen beteekenen
voedsel...
mits er
geld Is !
Zorgl
voor geld!
Steunt
terhulp.
Giro 5558.
Vader was knecht geweest op
het erf van moeder's ouders, en
daarom later hier gebleven. Znn
oudste broer echter had de vaderlij¬
ke hoeve overgenomen, en Ewald
verheugde er zich op, deze nu ook
te leeren kennen.
Met pakken en andere voorberei¬
dingen verliep het verdere van den
dag, en 's avonds brak het veelbelo¬
vende oogenblik aan.
Den gehelen nacht zaten zij in
den trein, en toen de dageraad ge¬
heel was aangebroken, bevonden zy
zich in het huis, waarin de Sydow"s
al meer dan honderd jaren hadden
fewoond als eigenaren vah vele
ectaren bouw- en weideland.
Hoog verhieven zich de met bos-
schen hezette bergen, waartusschen
de welige, smaragdgroene berg¬
weiden hun grazig oppervlak uit¬
spreidden, als een lust voor het
oog. Koebellen, die op elkaar waren
afgestemd, klepelden een eenvou¬
dige, harmonische melodie. Een
kristalheldere stortbeek baande zich
schuimend een weg. De menschen,
die Ewald leerde kennen, waren
zwijgend en eenzelvig, maar trouw¬
hartig, en goedsmoeds.
De jongen was niet den naam der
doode vrouw te weten gekomen en
ook den naam van het kleine blonde
kindje kende hij niet Och, zoo gaat
het vaak in het leven. Hoe diep we
ook soms geschokt worden door een
ongeluk, dat een ander overkomt...
wanneer onszelf niets wedervaren
is, herstellen we ons spoedig van
den schrik. Zonneschijn en men-
schehjke vriendelijkheid helpen er
ons snel genoeg overheen. Welis¬
waar was een schaduw overEwald's
pad gevallen, maar nu was het weer
licht en vrij.
Toen Ewald weder thuis kwam,
vroeg hij niet eens, wat er in de
couranten over het auto-ongeluk en
de daarbij om het leven gekomenen
had gestaan. Kort daarop stierf zijn
moeder, wat hem een ontzaglijk
verdriet veroorzaakte. En daarna
volgde zijn studie aan de academie.
Van het gymnasium in het nabg
zn'nde Frankfort ginc hij over"naar
de Technische Hoogeschool te
Darmstadt. In plaats van zooals
vroeger met de fiets, begaf hij zich
thans overal heen met z(jn motor¬
rijwiel. Ten slotte haalde, hij zijn
graad, en was zoo gelukkig weldra
een goede aanstelling te kragen.
Hij was thans ingenieur en een
bekwaam technicus. Hij woonde in
een aangename stad der Kurmark,
en huwde met de dochter van den
onderwijzer uit zh'n dorp. Maar... in
een der laden van zijn schrrjftalef
borg hij nog een doos, waarin zich
Joe'men van het blonde kindje
bevonden. Hij had het niet over zijn
hart kunnen verkrijgen, ze weg te
werpen. En als hem toevallig bn het
opruimen de doos weer in handen
kwam, bekeek luj wel eens de droge
sprieten, 'die eenmaal bloemen wa¬
ren geweest. En dan steeg als uit
een ven-en nevel wel weer de her¬
innering in hem op aan een schoo-
nen, warmen zomermiddag, en zag
hij weer vóór zich de doode vrouw,
en het ldeine meiske, dat onbekom¬
merd bloemen plukte.
Maar hoe lang, hoe lang was dat
al geleden. Het leek hem nu een
droom, vaag en ver, gedroomd in
zijn vroegste, onbewuste en onwe¬
tende jeugd.
HOOFDSTUK H.
Peter von Alten zette zijn, In hoo-
ge vetlaarzen gestoken voeten zóó
zwaar neer. dat de houten trappen
kraakten en kreunden. De treden
waren oud en vermolmd, maar hrj
het ze niet vernieuwen. Dat was
maar zonde van 't geld placht hij
te zeggen. Hij liet nergens meer,
zooals vroeger reparaties aanbren¬
gen sinds drie'jaren liet hij alles
verwaarloozen. Als hij niet zoo'n
uitstekenden inspecteur had gehad.
en een even uitstekende huishoud¬
ster, en als -deze met soms met ge¬
weld hun zin wasten door te drijven,
waar verbeteringen noodig waren,
de heele boel al lang te gronde
HUISPERSONEEL EN
ZLEKTEWET.
Nu in den loop dezer week de
werkgevers en werkgeefsters van
huispersoneel zich bij de postkan¬
toren of de raden van arbeid moe¬
ten voorzien van een formulier voor
de aanmelding van hun huisperso¬
neel ten behoeve van de Ziektewet
rijst de vraag, welke werknemers
nu eigenlijk ais huispersoneel moe¬
ten worden beschouwd. Het besluit
van den secretaris-generaal van het-
departement van Sociale Zaken
spreekt van personen, die bij een
particulier in loondienst zijn voor
het verrichten in diens hulshouding
van huiselijke of persoonlijke dien¬
sten, en hetzij bij den werkgever in¬
wonen, hetzij wekeujks ten minste
vijf dagen in dienst van denzelfden
werkgever werkzaam zijn.
Dit laatste dient zoodanig te wor¬
den opgevat, dat ook het huisperso¬
neel, dat op vijf dagen per week
gedurende een gedeelte van den dag,
b.v. eenige uren, in dienst van een»
werkgever is, onder de Ziektewet
valt
Ook hulsknechts. juffrouwen van
eezelschap, huishoudsters, huisbe¬
waarders, particuliere chauffeurs
vallen er dus onder. Bovendien kun¬
nen zich nog twijfelgevallen voor¬
doen, waarvan hèt moeilijk is een
volledige omschrijving te geven. In
al dergelijke gevallen is het echter
gewenscht. dat men tijdig op de
voorgeschreven wijze aangifte doet,
waarbij men dan van zijn twijfel
kan doen blijken.
Een werkgever, die een beroep of
bedrijf uitoefent en personeel in
dienst heeft, dat zoowei in de huis¬
houding als voor het beroep of be¬
drijf werkt, behoeft geen aangifte
te doen. Echter ntoet hij van 1 No¬
vember af het geheele loon op de
loonlijst vermelden.
Tenslotte zit nog opgemerkt, dat
eei regeling in voorbereiding is,
krachtens welke de verrekening van
deze premie voor de Ziektewet, wel¬
ke bij de raden van arbeid 1,7 %
bedraagt, eenmaal per jaar zal ge¬
schieden. Het ligt in de bedoeling
de premie te heffen van het geld-
loon, vermeerderd met de waarde
van kost en inwoning.
INTERLOCAAL MEUBEL¬
TRANSPORT IN N H EN. Z H
VERBODEN.
Het Rij kscommissar iaat deelt
mede:
„Met het oog op de omstandig¬
heid, dat met de beschikbare brand¬
stof in de eerste plaats steenkool
en levensmiddelen vervoerd moeten
worden, ïs_het interlocale transport
van meubelen en huisraad in de pro¬
vincies Noord- en Zuid-Holland tot
nader order verboden.
Voor het geval eener. evacuatie
uit het kustgebied i3 een eigen or¬
ganisatie geschapen, die de noodl-
ge voertuigen voor de verhuizing
van het geheele huisraad ter be¬
schikking stelt."
gegaan.
Aan den voet van de trap stond
nu de huishoudster Kathi Sanders.
Ze was van middelbare lengte, breed
gebouwd en had bolle roode wan¬
gen, blanke blauwe oogen. en ster¬
ke, ietwat geelachtige tanden. Zij
was zestig jaren oud, waarvan z\j
er dertig op de hoeve dér familie
von Alten had doorgebracht.
De heer des huizes wilde haar
voorbij loopen. Zij hield hem even¬
wel vast bn! de mouw van zijn wol¬
len jasje.
— Meneer, de inspecteur is al een
uur lang aan 't haspelen met een
paardevent uit de stad. Hij wou
hem eerst de deur uitgooien, maar
da kerel zweert bij hoog en laag,
dat hij u de paarden heeft betaald.
Ik heb zeker wel tienmaal bij u
aangeklopt. U hebt me geen enkelen
keer geantwoord, en de man wil de
paarden meenemen. Hij is gekomen,
om ze te halen.
f Wordt vervolgd).
VLTEGTUIGMOEDERSCHIP
WASP* GE/ONKEN.
Het Amerikaansche ministene
van Marine heeft Maandag mede¬
gedeeld, dat het Amerikaansche
vliegtuigmoed e rschip Wasp verlo¬
ren is gegaan. De Wasp liep In 1939
van stapel en mat 14.200 ton.
Het vliegtuigmoederschip werd op
15 September in het zuidelijke deel
van den Stillen Oceaan na een voor-
afgaanden aanval door een Japan¬
sche duikboot tot zinken gebracht-
Negentig percent van de beman¬
ning zou gered zijn.
TER HALL's ftEVUE.
Onder den naam TerHall's Revue
is te Arnhem een nieuw beroeps-
revuegezelschap gevormd o.l.v. Ben
ter Hall, een neef van den grond¬
legger der Nederlandsche revue,
Henri t-er Hall.
Be jongo Ter Hall, die zich in
Gelderland door zijn tallooze ge¬
slaagde amateurvoorstellingen reedi
een goeden naam verworven heeft
zal met zijn uit 25 personen be¬
staand gezelschap een tournee dooi
ons land maken met de Optimist,
waarvan 2 Januari te Arnhem de
première gegeven wordt.