Tekstweergave van DTBA_1943-01-26_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Dinsdag 26 Januari 1943
$ ^r*fgfct6an!itt.
2de Jaargang — ft'a, 7
Uitgave en Drukkery": TER
HAAR & SCHUÏJT N.V.,
Leerdam, - Telef. No. 2.
Abonnementsgeld r 1.35 per
kwartaal, tr. p. post. Waar
eigen bezorging-, 11 c. p. w.
K 1608 , 0 0 0
■Andordaagsch streckblad voor het oude Graafschap Telsterbant, omvattende o.a, ! Betuwe, Tlcler- en Bommelorwaard, Vtffheerenlanden en de Oostelijke Alblasserwaard
VERSCHIJNT TIJDELIJK
op DINSDAG en VRIJDAG
Advertentieprijs: 11 c. p.mm
Minim. ƒ 2.—. Vr. en Aanb.
65 c, elke mm meer 8 c.
Dlenstaanb. 75 c, elke mm
meer6c. Contr.pr. op aa vr.
Heroïeke worsteling om Stalingrad
TRIPOLIS EN BRUGGEN¬
HOOFD WORONESJ
ONTRUIMD
De grootste slag van dezen oor¬
log woedt thans in het Zuiden van
het Oostelijke front. De krachtsin¬
spanning aan Sowjet-Russische zij¬
schryft.demilitairecorrespon¬de, schryft.de militaire correspon¬
dent van het DNE. overtreft alles,
wat deze oorlog, tot nu toe te zien
heeft gegeven. Het is slechts een
daad van wijs beleid, dat do Duit-
sche leiding tegenover het aanstor¬
men van dergelijke massa's men-
schen en materiaal den reeds den
vorjgen winter beproefden elasti-J
schen, d.i. beweeglijken afweer be¬
volen heeft. Militaire deskundigen
beoordeelen den algemeenen toe¬
stand volkomen juist, wanneer zij
zeggen, dat door een dergelyke wij¬
ze van oorlogvoering de massa zich
na zekeren tijd moet doodloopen.
De Duitsche afweer heeft niet al¬
leen bewezen taai te zijn, hij is ook
opgewassen tegen de eisenen, die
hem gesteld moeten worden. De ge¬
vechten zijn van een hardheid zon¬
der weerga. Men kan zeggen, dat
de geheele veldtocht in het oosten
een hoogtepunt bereikt heeft. De
vijand werpt nog steeds matsa na
massa in den strijd, doch terwijl
de Sowjets alles op één kaart zet¬
ten, staat in de brandpunten van
den slag nog slechts een fractie
van de kracht van Dmtschland er
zijn bondgenooten. De militaire in¬
stanties geven geen antwoord op de
vraag: Waarom? Men-tast echter
niet mis, indien men aanneemt, dat
dit feit wijst op voorbereidingen
de ten doel hebben, pas na het uit¬
geput raken van de tegenwoordige
offensieve stootkracht der bolsje-
wisten de reserves in het veld te
brengen. De balans van de gebeur¬
tenissen zal pas kunnen worden op
gemaakt wanneer de laatste resul¬
taten van slag en tegenslag te
overzien zyn.
Bezien in dit licht, behoeven de
^ffenfcleve operrties, ^ie c?c Sowjets
momenteel uitvoeren, geenszins
verontrustend te zijn. Overal, waar
de druk voor het moment te groot
wordt, maken de verbonden troe¬
ppen zich kalm en met overleg vrij
van de aanvallers, natuurlijk niet
zonder de als dolzinnig aanstormen¬
de bolsjewieken de noodige verlie¬
zen toegebracht te hebben, en nes¬
telen zich in nieuwe stellingen, om
daar de Ineenzinking van den Russi-
schen aanval af te wachten. Lang
kan dit niet meer duren, want de
roekelooze wijze, waarop de Sow*-
jets thans met hun menechenmate-
riaal omgaan, tart iedere beschrij¬
ving.
En ia het Russische offensief in-
eeneestort, dan staan vérsche Duit¬
sche troepen, nieuwe Duitsche wa¬
penen en een ongebroken Germaan -
schen strijdgeest klaar, om de laat¬
ste en definitieve klap* aan de
Sowjet-Unie uit te deelen.
En dat de Germaansche strtfd-
feest ook nu nog ongebroken is,
ewjjzen de heldenfeiten, die het
zesde Duitsche leger, tezamen met
formaties der Rfcemeensehe twintig¬
ste Infanten e-divisie en eerste ca-
vallerie-divisie, verrichten. Zij hou¬
den stand, als 't moet tot den laat-
sten man, tegenover een verplette¬
rende overmacht. Geen oogenblik
denken zij aan capituleeren. Zij zijn
• omringd door vijanden, maar zij
weifelen niet. Voor Führer en vader¬
land sterven zij den heldendood,
door hun opoffering straks de zege
der Duitsche wapens verzekerende
Het spreekt vanzelf, dat de
phase, waarin de oorlog nu geko¬
men is, d.w.z. de va banque-metho-
de der Russen en de koele, zelfbe-
heersche verdediging der Spiltroe-
pen, ook het beeld van den oorlog
zelve verandert, eveneens van het
thuisfront. De VÖlkische Beobach-
ter noodigt de Duitsche burgerbe¬
volking uit haar burgerlijk bestaan
bij de wetten van de totale oorlog¬
voering aan te passen en een deel
van de lasten» die thans door het
front gedragen worden, op haar
schouders te nemen. Met het oog op
de slagen, die nu in het oosten woe-
-den en op beslissingen, als thans op
het spel staan, vervalt het recht op
een zoo vreedzaam mogelijk leven,
dat het binnenland op het front
voor had.
"Wat het front zelve betreft, ma¬
ken de Sowj et-troepen, dank zii
hun waanzinnige aanvallen, wel
'enige vorderingen, maar deze zijn
ij lange na niet in verhouding tot
'in verliezen. De verbonden troe-
n hebben Woronesj, ter verkor-
* van de frontlijn, ontruimd. Ze¬
is, dat dit iets van tijdelijken
aard is. Aanvallen, die in het Don-
gebied en ten zuiden van het Lado-
gameer door de Sowjets onderno¬
men werden, strandden op de hech¬
te Duitsche afweer. Zooals reeds
gezegd, houden de verdedigers van
Stalingrad nog heldhaftig stand.
De militaire correspondent van
het DNB komt in een beschouwing
over den toestand aan het oostelij¬
ke front tot de conclusie, dat het
ondanks de geweldigste inspannin¬
gen, die een ooilogsapparaat van
een staat zich ooit voor een offen¬
sief getoost heeft, niet gelukt Is
den. Duitschen afweer te breken of'
z€lfs te vernietigen en dat boven¬
dien evenals voorheen Oekrajima
en het Donetz-bekken in handen
van de Duitsche en verbonden
troepen zijn, terwijl de huidige ge¬
vechten zich afspelen in gebieden
ten oosten daarvan gelegen. Er zal,
zoo zegt men te Berlijn wederom
een periode- volgen, die ook in het
oosten weer in het teeken van de
spil zal staan.
Aan het Afrlkaansche front ver-
loopen de bewegingen in Libye or-
deliik en geregeld. Weliswaar Is
Tripolis ontruimd, nadat de voor¬
de oorlogvoering belangrijke ob¬
jecten : ornietigd v/aren Maar daar
3taat tegenover, dat het Afrika-
corps nu met de overige Duitsche
troepen vereenigd i3, dank zij ook
het geslaagde sterke offensief, dat
g^neranl jvon Arnim ten zuidwes¬
ten van Sfax onketende. In Tune¬
sië is de toestand overigens meer
dan bevredigend. In Berüjnsche
militaire kringen wordt in verband
met de laatste gevechten ver¬
klaard, dat alle noogtestellingen
rond het Tunesische bruggehoofd,
nl. die langs de kustwegen naar
Bizerta, langs de belangrijke ver¬
keerswegen van het Mecljeratadal,
in de omgeving van Pont du Fahs
vast in Duitsche en Itallaansche
handen zijn.
Volgens mededeelingen van SPT
uit Stockholm zou de regeering
der Sowjetunie hebhen verklaard,
dar,, gezien bepaalde handelingen
der Zweedsche regeering, waar¬
door de neutraliteit van dit land
eenige malen is geschonden, kans
bestaat op het verbreken der diplo¬
matieke betrekkingen tusschen de
Sowjet-Uhie en Zweden.
De beweginsoorlog in Libye na¬
dert het einde en alle krachten
concenteeren zich nu op -den slag,
die straks in Tunis geleverd zal
worden, waar de as-troepen alle
sterke en strategische belangrijke
punten bezet hebben.
In politieke kringen te Washing¬
ton verluidt, zoo meldt de corres¬
pondent van de News Chronicle
aldaar, dat de chef van den Ameri-
kaanschen generalen staf, Mars¬
hall, binnenkort naar Noord-Afri-
ka zal vertrekken om de leiding
der militaire operaties zelf ter
hand te nemen.
Ondanks zware gevechten In het
oosten en zuiden gaat de slag op
den Oceaan voort. Men maakt zien
hierover in Engeland zelfs zeer be¬
zorgd. De Evening News van 11
Januari 1943 schrijft hierover
„De ontzaglijk ernstige bedrei¬
ging bij de oorlogvoering in het
jaar 1943 ,As de Duitsche duikboot.
Ook al möae men hier en daar bh'
de bestrijders der As-mogendheden
meenen een stap voorwaarts ge¬
komen te zijn, dan gaat er toch
nog geen dag voorbij waarop de
bevolldng van Engeland er niet
aan herinnerd wordt, dat de slag
oiï leven en dood — de duikboot¬
slag — Engelands levensbloed en
dat van zyn bondgenooten dect
wegteren. Hecle duikbootzwermen
gaan dag aan dag en nacht aan
nacht op buit uit en vinden deze
ook. Voor Duitschland zal 1943 ze¬
ker het jaar zijn, waarin het steeds"
meer duikbooten op de zeven we¬
reldzeeën zal zenden, daar deze
duikbooten voor Duitschland den
waarborg vormen van ztfn over¬
winning. Zal toch het komende
voorjaar bun de Duitsche troepen
aan het oostfront zeer zwaren
strijd moeten doorstaan, zal toch
het komend voorjaar hen de kans
bieden dfc Sowjet-legers vernieti¬
gend te slaan."
Een belangrijk feit voor de Duit¬
sche oorlogsindustrie Is wel, dat
het reeds jaren bestaande verdrag
tusschen Turkse en Engeland,
waarbij Ankara met Londen was
overeengekomen het grootste deel
van de Turksche chroomerts-pro¬
ductie aan Engeland te leveren, af-
geloopen is. Duitschland, dat hier¬
toe strekkende verdragen met Tur¬
kije heeft, zal nu ook groote hoe¬
veelheden chroomerts uit de mijnen
bit Tïïrgani gaan betrekken.
De drielLng Jansen in Utrecht isvandaag 1 jaar oud. De drie broer¬
tjes in den speciaal voor hsn vervaardigden kinderstoel, waarin zij
zich reeds vroegtijdig in het rekenen kunnen bekwamen
A. Ph. de Keijzer-Pax m
VLEESCHRANTSOENEERING
Geruchten, als zouden de hier te
lande wonende Duitschers van de
jongste verlaging van het vleesch-
rantsocn vrijgesteld zijn, missen al¬
len grond. Zü worden te dezen aan¬
zien volkomen gelijkgesteld met de
N.ed er lan d e rs.
DOODVONNIS VOLTROKKEN
De höhere SS- und Polizeiführer
deelt mede:
„Het SS- und Polizeigericht heeft
den Nederlandschen halfjood Bene-
dictus Hijmans uit Den Haag, we¬
gens een ernstige daad van geweld
tegenover een lid der Duitsche po¬
litie ter dood veroordeeld. Het von¬
nis is 19 Januari j.1. voltrokken."
STALINGRAD
Naar aanleiding van den ver¬
woeden strijd om Stalingrad pu¬
bliceert de Deutsche Zeltung in
den Niedexlanden een hoofdar-
Ukel, .vaiiraan wij nel vulgeii-ie
ontleenen:
De krachtige taal der berich¬
ten uit het hoofdkwartier van
den Führer maakt het eiken
Duitscher duidelijk, dat om Sta¬
lingrad wordt geworsteld, zoo¬
als wel zelden m de wereldge¬
schiedenis om een stad is ge¬
vochten. Overal aan het oost¬
front staan onze soldaten in
ijzeren afweer tegen de Sowjet-
aanvallen, die steeds en steeds
weer worden gedaan, maar het
hevigst woedt de strijd om Sta¬
lingrad,
Men moet om aan te duiden
hoe zwaar deze gevechten zijn,
steeds weer de uitdrukkingen
der weermachtsberichten zelf
gebruiken. In deze laatste wordt
uiteengezet, dat onze troepen in
de stad aan de Wolga onder de
ongunstigste omstandigheden
moeten stryden. Hier valt de
vijand van alle zijden aan en
Stalin zelf drijft de massa's
steeds weder vooruit, hij schuwt
geen offers aan bloed en. deinst
voor niets terug, want het is
.een stryd om Stalins prestige
zelf, die hier reeds sedert vele
maanden wordt uitgevochten.
Onze troepen houden tegenover
de Sowjet-massa-aanvallen ech¬
ter met „bovenmenschelijke in¬
spanning" stand. De ernst van
den toestand wordt In onze be¬
richten niet verkleind, wanneer
van een „gevaarlijke crisis in
den stryd" wordt gesproken. Wh
weten wat dat beteekent en het
Duitsche volk moet ook weten,
waarom het hier gaat. Er zyn
in een zoo geweldige worsteling
als in dezen ons opgedwongen
oorlog niet altijd slechts gemak¬
kelijke overwinningen, groote
omsingelingsslagen en reusach¬
tige aantallen gevangenen. Zoo
gemakkelijk is nog nimmer een
volk de overwinning gemaakt.
Er zijn als In eiken oorlog situ¬
aties, ■waarin de ernst en de
zwaarte van den strijd geheel
duidelyk worden. Pas in zulke
oogenblikken toont zich het wa¬
re weerstandsvermogen van on¬
ze soldaten en van het volk te¬
gelijk. Over het weerstandsver¬
mogen onzer soldaten behoeft
geen woord te worden gespro¬
ken, het wordt dagelijks op¬
nieuw bewezen en heeft zflns
gelijke niet in de wereld. Nu
moet zich echter ook het weer¬
standsvermogen van het volk
toonen en wvj zyn er zeker van,
dat het vaderland zich even
goed zal houden als het front
GROETEN NAAR ONZE
OOSTFRONT-VRIJWILLIGERS
De persdienst van den Ned. Om¬
roep deelt mede, dat met ingang
van Maandag 25 Januari j.1. lede¬
ren dag od de golflengte 16.81 en
19.56 meter tusschen 15.10 en 15.15
uur groeten van familieleden aan
Nederlandsche vrijwilligers aan het i
oostfront uitgezonden zullen wor- j
den. Het betreft hier groeten, die
op 10 Januari j.1. In één der studio's
van den Ned. Omroep te Hilversum
opgenomen ztjn.
DISTRIBUTIE VAN ZEEP
Toewijzing voor kappers, artsen,
medische studenten, vroedvrou¬
wen en personen, die „vuilcn
' arbeid" verrichten
Met ingang van 1 Februari 1943
komen kappers, practiseerende
artsen, tandartsen, dierenartsen,
medische' studenten, vroedvrouwen,
verloskundigen en wijkverpleeg-
Sters wrom in Aanmerking voor
een extra-rantsoen zeep voor een
periode van drie maanden.
Kappers dienen van 24 tot en
met 30 Januari 1943 bij de plaat¬
selijke distributiediensten een aan¬
vraagformulier MD 233—41 af te
halen. Deze formulieren moeten zij
vóór 6 Februari 1943 ingevuld bij,
den dlstributiedienst inleveren. Zij.
ontvangen per bediende in het hee-
renkappersbedrïjf _ veertien rant¬
soenbonnen voor scheerzeep, vyf
rantsoenbonnen voor eenheidszeep
en drie rantsoenbonnen voor wasch-
poeder, met dien verstande, ^at
maximaal 12 rahtsoenbonnen voor
waschpoeder In totaal worden ver¬
strekt. Per bediende in het dames-
kappersbedrijf ontvangen zii 20
rantsoen bonnen voor eenheidszeep
en drie bonnen voor waschpoeder,
eveneens met bovenvermelde be¬
perking.
Practiseerende artsen, tandart¬
sen en dierenartsen ontvangen van
1 Februari 1943 af zes bonnen,
„een rantsoen tolletzeep".
Medische studenten ontvangen
van 1 Februari 1943 af drie bonnen
„een rantsoen toiletzeep".
Vroedvrouwen, verloskundigen
en wykverpleegsters komen van 1
Februari 1943 af in aanmerking
voor drie bonnen „een rantsoen
toiletzeep".
Personen, die „vullen arbeid"
verrichten, komen met ingang van
1 Februari 1943 voor een tijdvak
van twee maanden in aanmerking
voor extra-rantsoenen eenheidszeep
en/of waschpoeder. Zy" dienen zich
van 24 tot en met 30 Januari a.s.
tot de plaatselijke distributiedien¬
sten te wenden, teneinde een aan¬
vraagformulier MD 233-71 af te
halen.
Ztf moeten deze vóór 6 Februari
a.s. wederom inleveren.
Belanghebbenden worden voorts
verwezen naar de publicatie van
den distrlbutiedienst hunner ♦ge¬
meente van inwoning.
DOODVONNIS VOLTROKKEN
Officieel wordt medegedeeld:
;,Het doodvonnis, op 8 Januari
1943 door het Duitsche Oberge-
richt wegens moord uitgesproken
tegen den Nederlander Johannes
H. A. Kievit uit Haarlem, is Za¬
terdag voltrokken.
Kievit had, zooals de pers reeds
uitvoerig gemeld heeft, op 27 No¬
vember 1942 te Haarlem een moe¬
der van twee kleine kinderen, die
bovendien haar derde kind ver¬
wachtte, bezocht, een woordenwis¬
seling uitgelokt en haar vervolgens
gewurgd, waarna hij de weerlooze
vrouw door messteken in borst en
hals doodde".
BEKENDMAKING
Het bureau van den bevel¬
hebber der weermacht In Ne¬
derland deelt mede:
„Voor een Duitsch krijgs-
gerecht is een strafproces
gevoerd tegen de vervaardi¬
gers van tegen de Duitsche
bezettende macht gerichte
ophitsende geschriften en te¬
gen degenen, die deze ge¬
schriften in het groot ver¬
spreidden. Zeventien beklaag¬
den zyn ter dood veroor¬
deeld. De bevelhebber der
weermacht heeft het vonnis
bevestigd. Tot vermaning en
waarschuwing aan allen,
wien het aangaat, worde uit
de motiveering het volgende
medegedeeld:
Wy bevinden ons midden
In den oorlog. De omstandig¬
heden die een oorlog onver¬
mijdelijk met zich brengt,
leggen een groot deel der
Nederlandsche bevolking be¬
perkingen op. De schuld
daarvoor moet gezocht wor¬
den bij haar vroegere regee¬
ring.
De Duitsche troepen en be¬
zettingsautoriteiten hebben
zich van den aanvang af be¬
ijverd een kiesche en correc¬
te houding tegenover de be¬
volking aan te nemen.
Indien nu door bepaalde
kringen de tegemoetkomen-
: de houding van de bezetten¬
de macht en de Duitsche in-
stantlesalszwakheidwordtI stantles als zwakheid wordt
uitgelegd en hun aanleiding
geeft Duitsche voorschriften
en bevelen te negeeren, mo¬
ge het volgende verklaard
worden:
Duitschland bevindt zich
thans met zijn vijanden in
een strijd om het zijn of
nlet-zijn niet alleen van bet
Duitsche volk, maar ook van
Europa en zy'n cultuur.
Duitschland wil dezen stryd
onder alle omstandigheden
tot een zegevierend einde
brengen.
Degenen, die in strijd met
de Duitsche bevelen en voor¬
schriften anti-Duitsche ge¬
schriften vervaardigen en
verspreiden, moeten ver¬
wachten, dat zfl volgens de
geldende oorlogswetten be¬
handeld en dienovereenkom¬
stig met zware en de zwaar¬
ste straffen gestraft wor¬
den."
Vtrduisteren
Woensdag 27 Januari 17.18—8.27
Donderdag 28 Januari 17.19—856
Vrijdag 29 Januari - 17.21—855
27 Jan. maan onder 10.59, op 23.53 '
29 Jan. maan onder 11.22, op —.—
29 Jan. maan op 1.05, onder 11.48
Laatste kwartier 29 Januari.
GELDIGE BONNEN
Tot en met S0 Januari;
Brood
Beschuit
Vleescb AK
Aardappelen ( \J *J
ra bak
Sigaretten
Tot en met S Februari:
Margarine 04
Tot en met 6 Februari:
Manderynen en/of sinaasappe¬
len 4-04
Tot en met 20 Februari:
Suiker 480
Jam 481
Gort 482
Gemengd meel 483
Havermout 484
Peulvruchten 485
Vermicelli enz. 486
Kaas 487 tjm 489
Bloem, br. of gebak 492 t/m
495
Taptemelk 05, 06 en 07
Melk 05, 06, 07 en 4-08
Rust 4—07
Cacao met suiker 3-06 en 4-06
Chocolade 05
Suikcrwerk 06 en 07
Koffiesurrogaat 473
Appelen 2-05, 3-05 en 4-05
Eieren 3-07
Tot en met 11 Maart:
Boter of margarine 01