Tekstweergave van DTBA_1944-12-23_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ZATERDAG 23 DEC. 1944 Anaeraaagseö streeftblaa toot het oude graafschap Teiaterbanfe omvattende o.a. Betuwe, Tleler- en Bommelërwaard, Vn'fheerenlandcn en Ousteljjke AlblassGrwaard. Verschijnt tijdelijk op Woensdag en Zaterdag. Abormernehtsprtjs: ƒ 1.35 per kwar¬ taal! franco per post. t ^tïëfet6onÖct 3de JAARGANG - - No, *S Hoofdredacteur: E. UTTERWIJK WINKEL, Leiden. _ Verantwoordelijk voor de advertenties: H. P. TER HAAR, Leerdam. - Uitgave: TER HAAR & SCHUIJT N.V., Leerdam, Telefoon No. 2. Giro 7803. Gelflereohe editie & 1603 Aan het Westelijke front zijn de Duitschers weer in den aanval HET EERSTE AMERIKAANSCHE LEGER ON- DER DEN VOET GELOOPEN; GROOTE SLAG AAN DEN GANG. WAAROVER BIJZONDER¬ HEDEN NOG ONTBREKEN. Op het terrein van den oorlog is d e verrassende gebeurtenis in de afgeloopen week de groote Duitsche tegenaanval aan het Westelijke front, welk offensief zoo onverwacht en overdonde¬ rend *van kracht was, dat het eerste Amerikaansche leger, het¬ welk: den aanval van den begin¬ ne af te doorstaan had, er vrij sterk door verrast moest zijn ge weest en weldra moest terug¬ trekken. Wij laten hieronder al lereerst volgen wat de Duitsche weermachtsberichten over dit offensief gemeld hebben. Maandag : „Sterke Duit sche krachten hebben op 16 De¬ cember om ö uur 30 over een breed front vanuit den West- wal, na een korte maax gewel¬ dige voorbereiding der artillerie een aanval ondernomen en heb¬ ben de voorste Amerikaansche stellingen tusschen den Hohe Venn en het noordelijke deel van Luxemburg in hun eerste stormloop overrompeld. De groo te aanvalsslag wordt gesteund door sterke groepen jachtvlie- gers, voortgezet. Bijzonderheden worden, om den volkomen ver¬ rasten vtjand geen aanknopings punten te g&ven eerst later be¬ kend gemaakt. Zn den strijd met het vijande¬ lijke luchtwapen boven het front gebied hebben eskaders Duitsche jachtvliegtuigen volgens de tot nu toe ontvangen berichten IS vijandelijke jachtbommenwer¬ pers neergeschoten. Luchtdoel¬ artillerie van het luchtwapen vernietigde 'bovendien 21 vijan¬ delijke vliegtuigen. Des nachts vielen sterke groepen vliegtui¬ gen de vijandelijke bewegingen *>r. rjui3tajilearJz^E9C6Ei£rB "in.f een goede uitwerking aan". Dinsdag: „In den win¬ terslag in het Westen zetten on ze troepen gisteren over het ge heele front den aanval voort. Door de bressen van het versla¬ gen en verstrooide eerste Amerl kaansche leger zijn groepen Duitsche pantserwagens diep binnengedrongen in het vflande lijke ge v echts terrein. In een nachtelöken slag tusschen pant uerwagens werden reserves van den tegenstander In den strijd geworpen. Eskaders Duitsche jacht- en slagvliegtuigen, die de bewegingen van onze troe¬ pen beveiligden, schoten in lucht gevechten 24 vijandelijke vlieg¬ tuigen neer." Woen^ag: „Aan het geheele Westelijke aanvalsfront hebben onze legers gisteren, komende uit een diep front, een groot deel van de nog achter het front gehandhaafde steun¬ punten van den vtjand opge¬ ruimd en de spitsen van hun aanvallende formaties verder naar voren doen dringen. Daar¬ bij ontstonden op vele plaatsen gevechten met afzonderlijke groepen vijandelijke operatie¬ ve reserves, die In allerijl te zamen gebracht en di¬ rect in den strijd geworpen waren. Volgens de tot nu toe in gekomen berichten werden meer dan 10,000 gevangenen gemaakt 200 pantserwagens vernield of als buit meegenomen en 124 vliegtuigen neergeschoten". Dat het offensief der Duit¬ schers verrassend van opzet en uitwerking Is geweest bleek de eerste dagen uit het feit, dat de geallieerden een sterk verbod in het leven had geroepen inza¬ ke het verspreiden van nieuws over het verloop der operaties. De Duitschers van hun kant wa ren ook zeer spaarzaam met het verstrekken van feitelijke gege¬ vens. Tot Donderdag toe ver¬ klaarden zij in hoofdzaak dat de onderneming het verwachte gunstige verloop nam, Hoe krachtig de Duitsche aanval was bleek hieruit, dat het Ameri¬ kaansche offensief bü Aken en aan de Saar erdoor aan kracht heeft Ingeboet door dat aan de hier strhdende legers divisies werden onttrokken om te wor¬ den gebruikt In den strijd op het terugtrekkende Amerikaan¬ sche front. Slechts het zevende Amerikaansche leger zette zijn aanvallen bij Bitsen en Weia- senburg met onverminderde kracht voort. Donderdag: In den winterslag in België werd gis¬ teren ver achter het front de Amerikaansche bezetting van de sneeuw-Elfel vernie.tigd of gevan gen genomen. Zevenduizend Amerikanen werden in gevan¬ genschap weggevoerd. Aan het voorste aanvalsfront zijn onze troepen in de Ardennen binnen¬ gedrongen en ze hebben den groo ten straatweg Luik — Bastogne — Arlon op een breed front overschreden. In de richting van de Maas terugtrokkende vij¬ andelijke ravitailleerings-kol on- nes werden door Duitsche pantserwagens ingehaald en on der den voet geloopen. Opnieuw aangevoerde Amerikaansche troepen werden in afzonderlij¬ ke goepen uiteen geslagen, zon¬ der dat het hun gelukte onzen opmarsen tegen te houden. Het aantal gevangenen heeft de 20.000 overschreden, In gevech¬ ten van gisteren werden 43 pantserwagens en gepant¬ serde voertuigen alsmede 50 stukken geschut buit gemaakt en 136 pantserwagens vernietigd In de tot nu toe bestaande brandpunten van den afweer- slag aan het westelijke front zette de vijand zijn aanvallen met zwakke krachten zonder succes voort Zware afweerge- vechten ontwikkelden zich slechts in het gebied ten N.W. van Bitsen. Donderdagmiddag heeft de Duitsche legerleiding voor het eerst een tipje opgelicht van den sluier, v/elke hangt over de lijke front. De toon was optimis tisch. De Duitsche legers drin¬ gen, zoo werd verklaard, voort¬ durend het penetratiegebied ver der binnen en hebben de Ameri kaansche reserves voor het grootste deel uiteengeslagen of vernietigd. De Duitsche troepen werden superieur genoemd op het punt van bewegelijkheid en vuurkracht, hetgeen als op¬ vallend werd bestempeld, daar de Amerikaansche legers toch zeer modern zijn bewapend. De Duitsche successen achtte men slechts verklaarbaar op grond van twee factoren n.1. 1. het bestaan van een verrassende numerieke sterkte aan den Duitschcn kant en 2. de moge- lijheld, dat de Duitschers door hun nieuwe bewapening een nieuwe gevechtstactiek kunnen toepassen, welke la gebaseerd op hun ervaringen der laatste jaren. Men meende zich aan Duitsche kant nauwelijks te ver gissen, als men zei, dat de im¬ pulsen hiervan nog tot uiting zullen komen op alle andere ge vechtssectoren. Er werd ook op gewezen, dat hot van belang is, dat de Duitsche troepen vechten op een hun bekend ter¬ rein. Tenslotte werd de veron¬ derstelling uitgesproken, dat Elsenhower alles in het werk zal stellen om aan de ten deele uiterst dreigend schijnende po¬ sitie zijner troepen het hoofd te bieden. Daarom worden nog zeer zware gevechten verwacht. Vrijdagmorgen werd van Duit¬ sche zijde bekend gemaakt, dat vijf Amerücaansche divisies vol¬ komen waren vrnietigd en dat zeven divisies zich overhaast te¬ rug trokken. Roosevelt heeft Woensdag ver klaard dat Amerika alle krach¬ ten moet inspannen. Er moet nog voor 500 mülioen dollar aan fabrieken voor oorlogspro¬ ductie worden gebouwd. De Londensche radio-zender heeft Dinsdag uitgesproken dat het nieuwe Duitsche offensief de Engelschen en Amerikanen eel te denken zal geven. De Engelsche pers sprak al3 haar meening uit, dat de Duitsche aanval als ernstig bedoeld moet worden beschouwd. In Amerika is door den Duitschen aanval een groote beroering verwekt. Een spreker voor radio-BelgTS zei Dinsdag „Het eerste Ameri¬ kaansche leger verweert zich manhaftig. Het terugtrekken Is leta nieuws voor de Amerikanen maar za doen het prachtig", Het Spaansche blad „InföW maclones" schreef Dinsdag, dal het Duitsche offensief van thar.-. niet te vergelijken is met b» offensief van generaal lüde&j dorff in 1918 In 't laatstgenoe- . de jaar hadden het leger i 3 het thuisfront aan alles gebr maar thans is daarvan ald . , het blad, geen spoor te beke ■ nen. De Duitsche aanvallen-,'* troepen zouden goed uitgeru ï zijn en aan het thuisfront is . r geen sprake van honger. Uit Washington werd Woens¬ dag gemeld, dat het huidige Duitsche tegenoffensief met al zijn mogelijkheden in de Ver- eenigde Staten als een zware schok gewerkt heeft. Schepen voor voed~ selvoorziening ge¬ vraagd Van officieele zijde wordt oA het volgende- meegedeeld: In een Zaterdag 16 Doe. gehoudfc persconferentie heeft de secre¬ taris-generaal van het departe¬ ment van Landbouw en Vissche- rrj eenige mededeelingen gedn-n Deze hadden in het bijzonder betrekking op de instelling van de „Centrale Reederrj Voeds^- I,voorziening". Op 1 December I, 1. werd in beginsel besloten tpt de oprichting van dit lichaam, hetwelk thans zijn werkzaamhe¬ den heeft aangevangen. Het flae] van deze organisatie is leidi 5g te geven aan alle voedseltra; ï- Iporten per binnenschip van I Noord-Oosten des lands n; ar het Westen des lands en in i et Westen zelf. IrtDeze organisatie wenscht I rt particuliere initiatief zooveel ;■:> gelijk te stimuleeren. Dit ftU Inechter gecoördineerd me e I n worden in het kader der nieuwe organisatie. De Centrale Reede¬ rrj Voedselvoorziening is grbn eigenares van de schepen, FJlj zal zooveel mogelijk gebruik ia k*n vu?- >«»■.= .- in het bijzonder van die van het departement van Waterstaat (bevrachtingscommissarissen en sleepvaartcommissarissen). De directie van de Centrale Reederij Voedselvoorziening be¬ staat udt den directeur-generaal van de Voedselvoorziening, de burgemeesters van de gemeen¬ ten Amsterdam en Rotterdam en den secretaris-generaal van het departement van Landbouw en Vlsscheiij, die tevens voor¬ zitter Is. Het bureau der nieuwe instelling is gevestigd te Am¬ sterdam, Prins Hendrikkade 159 Voor een ieder in het Westen des lands is het sinds eenigen tijd aan den lijve voelbaar ge¬ worden, dat er een hoogst cri- tleke situatie in de voedselvoor¬ ziening is ontstaan, terwijl het algemeen bekend is, dat er in het Noord-Oosten van het land overschotten bestaan, die hun weg naar het Westen moeten vinden om den Ingetreden hon¬ gersnood te lenigen. Do autoriteiten, die deze zaak ter hand hebben genomen, vra¬ gen in de 1ste plaats vertrouwen en medewerking-, niet alleen van degenen, die direct bij het trans port betrokken zijn, doch ook van de geheele bevolking. De secretaris-generaal eindig¬ de met mede te deelen, dat van Duitsche zijde de noodige scheepsruimte, welke in het ka¬ der van de Centrale Reederg Voedselvoorziening zal varen, is EEN BOOVEND PAEDAGOOG Een 32-jarige onderwijzer en een 19-jarige scholier te Am¬ sterdam vervoegden zich dezer dagen aan een woning in de Tintvrettostraat . Zij zegden, dat zij van de politie waren en naar illegalepapieren kwamen zoeken. De bewoonster werd In een kamer opgesloten. Toen er gobeld werd namen beiden de vlucht. De bewoonster van het huis wist zich te bevrijden en doordat zrj alarm maakte kon¬ den de beiden mannen worden gearresteerd. Zij 'hadden drie koffers bi) zich, waarvan zfl er in de -woning reeds een met vleesch, brood en overhemden gevuld hadden. — In Engeland is men zeer pessimistisch gestemd ten aan¬ zien van den oorlog, Er gaan stemmen op, die het einde niet verwachten voor ir- 1946. VERBOD VAN STROOMGE" BRUIK. Op grond van de verordening van den Rijkscommissaris voor hot besette Nederlandsche ge¬ bied betreffende den uitzonde¬ ringstoestand van 12 Mei 1944 bepaal ik: Met het oog op de kolen- schaarsohto mag aan het gehee Ie stroomnet in de provincie Z.¬ Holland met inbegrip van de ge¬ meente Den Haag geen electri- schen stroom meer onttrokken worden. Dit verbod heeft betrek king zoowel op lichtstroom f stroom voor huishoudelijke doeleinden inbegrepen) als op krachtstroom en geldt ook voor die woningen, die nog niet door byzondere maatregelen der elee triciteitsbedrrjven uitgeschakeld zijn. Alleen die ambtelijke bure- aux inlichtingen bedrijven en per soncn, die een speciale vergun¬ ning van den „Beauftragten für die Niederlande des Ministers für Rüstung und Kriegsproducti on, AussenstelJe Den Haag, resp Rotterdam" hebben mogen elee trischen stroom gebruiken. Over treding van deze beschikking wordt in zooverre niet op grond van andere strafbepalingen een hoogere boete in aanmerking komt, met een geldboete van ten hoogste ƒ 10000 voor elk ge val van overtreding gestraft. Dit besluit treedt in werking op den dag zijner afkondiging. Den Haag 13 Dec. 1944. De gevolmachtigde van den Rijkscommissaris voor de provincie Zuid-Holland en de gemeente 's-Gravenhage. SCHWEBEL. AMSTERDAM TREEDT OP TEGEN HOUTDD3FSTALLEN. In Amsterdam zijn de politie en do justitie gaan optreden te¬ gen het stelen van hout Dezer dagen werd een 37-jarige electricien gearresteerd, die op heeterdaad werd betrapt hrj het zagen van een boom. Een dag later stond hfj reeds terecht voor den politierechter. De officier van Justitie wees erop, dat er genoeg gewaar¬ schuwd is dat het uit moet zijn met stelen van hout. Hy eiste een maand gevangenisstraf met bevel tot onmiddellijke gevangen neming. De politierechter wilde er nog eens de nadruk op leggen dat het belang van de gemeenschap cischt, dat thans streng wordt opgetreden. Voor den verdachte, die geen clandestiene houthan¬ delaar is, en dien men als een slachtoffer van de tijdsomstan¬ digheden kan zien, zal de straf zwaar wegen. Maar het alge¬ meen belang gaat hier voor het belang van den enkeling. Daar¬ om is een milde beoordeeling van het feit niet mogelijk. Zij die dergelijke daden zouden wil¬ len verrichten, moeten worden afgeschrikt. Vandaag steelt men boomen morgen zal men de bro den uit de karren willen halen. Wil men chaos voorkomen, dan moet er dus worden opgetreden. De politierechter veroordeelde den man tot 14 dagen gevange¬ nisstraf met bevel tot onmiddel¬ lijke gevangenneming. Mussert zal het schip nooit verlaten HET 18-JARIG BESTAAN DE DA Over de dertiende herdenking van de stichting van de -N.S.B-, op 14 Dec, j.L te Utrecht, lezen wij in het Nationale Dagblad ca. De dertiende herdenking van den stichtmgsdag der Beweging stond geheel in het teeken van den barren nood waarin het Ne derlanclsche openbare, zoowel els het particuliere leven zich op dit oogenblik bevindt. Diep-ernstig en in strakke hjn gehouden, was de rede van den Leider, Moedig en geloo- vend richtte hij onzen blik op verleden, heden en toekomst, grootsch en ruim waren de ge¬ dachten, die de stichter van de Beweging zrjn kameraden mee¬ gaf voor 't komende, veertiende jaar. In enkele zinnen herinnerde de Leider aan de beteekenis van den 14den December om dan de vraag op te werpen: Waarvoor zijn wij elgeniyk begonnen en hoe ver zijn wrj eigenlijk op den weg naar ons doel gekomen ? Begonnen zijn wij hier in de stad der Beweging op het Domplein nu dertien jaren geleden omdat wrj wilden opkomen voor de eer de welvaart en het welzijn der natie en wilden strijden tegen den geestelijken, moreelen en materieelen achteruitgang van ons volk. Wanneer wij ons nu door de indrukken van het oo¬ genblik laten leiden, dan komen wvj tot minder gunstige conclu¬ sies. Maar wat wij nu om ons heen zien, is de nieuwe orde niet. De toestand is thans als die van een goudreinet in Augustus Klom¬ penhout groeit nu eenmaal har¬ der dan eikenhout. Het gaat er om of het uitgangspunt van on ze weg goed geweest Is. Aller¬ eerst moeten wij dan zien welke plaats wij in het wereldbestel innemen. De Leider ging dan na welke factoren hebben geleid tot den wereldbrand, die thans tegen Europa woedt. Gaat Eu¬ ropa daardoor verloren? Tegen¬ over de meening dat Europa oud en der dagen zat, zijn tijd ge¬ had heeft zeggen wij, dat God Europa de kans nog geeft te blijven staan, maar dan zal het tot het inzicht moeten komen, dat het eens en vooral uit moet zijn met <3© onderlinge verdeeld¬ heid zijner volken. Met de vorming van het Groot - Duitsche Rnk heeft de Führer den eersten bouwsteen gelegd voor het Vereenigde Europa en een wal opgeworpen tegen het uit het Oosten aanstormende bolsjewisme en het uit het Wes ten ons belagende Amerikanisme Terugkomende op de plaats van de Beweging in dezen tijd zeide de Leider, dat de vier laatste Jaren moeilijker waren dan de eerste tien In een bezet gebied, waar militair© probla- R N.S.B. TE UTRECHT BUR¬ CHT men allereerst tot oplossing moe ten worden gebracht, kan de solidariteitsgedachte niet tot haar recht komen. Het is een Godswonder dat de N.S.B. hier aan niet te gronde is gegaan, doch integendeel gegroeid is. En al kruipen nu, in deze spannende dagen, de ratten weer uit bun holen, de N.S.B, blijft de onverteerbare klont in de pap van iedereen die het slecht met Nederland neemt. En nu, mijne kameraden, zoo vervolgde de Leider, staan wij aan het begin van de derde pe¬ riode in dezen oorlog. De eerste periode was die, waarin Duitsch land' zegevierend door Europa trok, de tweede was het terug¬ trekken van Duitschland naar eigen grenzen en de derde pe¬ riode zal die zijn, waarin de Amerikanen weer uit Europa zullen worden gesmeten. Dank zy den Führer die onwankelbaar aan de spits gaat, zullen wij het beleven, dat de solidariteit van volk tot volk in Europa zal worden gevestigd. Onze leu¬ ze, die in werkelijkheid moet overgaan is: nooit weer oorlog tusschen Europeesche volken. Dit zeggen Wfl dus aan het einde van ons dertiende jaar. Het uitgangspunt was goed, de Lijn was strak en eerlijk, de winst van dezen tijd zal daaruit bestaan, dat de Nederlandscne saamhoorigheld versterkt zal zhn. Ook de eer der natie zal de N.S.B. versterken. Dat heeft zy reeds gedaan bij Narwa, Tsjer- kassy, Hasselt en Antwerpen. Drie maanden voor de Meida¬ gen van 1940 heb Ik gezegd: ..Wanneer de heeren in Londen zitten en het goud in Amerika is wanneer het land onder water staat, alle bruggen kapot zn'n en de steden niet meer dan een ruïne zn'n, dan zullen de heeren zeggen „knap het nu maar op" Reeds hieruit kunt ge zien, dat de tijd niet ver meer is, waarop wrj zullen kunnen opbouwen. Dit zullen wij doen, kamera¬ den, hopehjk in het veertiende jaar van het bestaan onzer Be¬ weging. Ik dank U voor Uw trouw, ook 't'an het afgeloopen jaar Tegenover Uw trouw aan de Beweging, en mij stel ik myn trouw aan de Beweging en aan U. Ik verlaat het schip nooit", aldus Mussert. NATIONALISATDE VAN IN¬ DUSTRIE m BELGIë. Bjj de Belgische regeering Is een voorstel Ingediend tot natio nallsatie van de Belgische oor¬ logsindustrie. De ■bedoeling hier¬ van zou zijn, hiermee den eerste stap te zetten op den weg naar een natio nallsatie van andere bedrijven van algemeen nut. De Belgische Senaat heeft het voor stel tot nationaüsatie van de oor logsindustrie reeds goedgekeurd Leger der honge¬ renden Vele bewegingen van troepen waren ae laatste jaren op de wegen in dit gebied te zien* Dat waren eerst de mannen in uni¬ form, die in dit rivierenland verzeild geraakt waren. Thans beweegt zich een leger van men- schen in burgerklecren langs de hoofd- en landwegen, een, leger van hongerenden uit de steden in het Westen des lands. Daar heeft de honger de drempels der meeste huizen overschreden en is hij een vaste gast gewor¬ den aan den schralen disch van haast iedereen. Het is een oud woord, dat de honger een scherp zwaard is, hetwém pijnlijk won¬ den kan. De treffende juistheid hiervan wordt thans in de stad dagelijks aan den lijve ervaren. Om de pijniging van het voed¬ seltekort te ontgaan, trekt men er op uit, te voet en op de fiets, met handkarren, bakfietsen, kinderwagens, fruitkisjes op wielen en wat niet al. Even groot als de veelsoortigneid der vervoermiddelen is de verschei¬ denheid der personen, die men op den weg ziet. Sle.chts weinigen zijn gekleed op tochten als thans worden ondernomen. De presta¬ ties van sommigen zijn bepaald bovenmenschelijk. Werkt - het weer hun onderneming tegen, dan leveren zrj dikwijls bekla¬ genswaardige staaltjes van men- schehjke zieligheid op. Het ligt voor de hand. det de plattelandsbevolking door de werkzaamheid van net leger der hongerenden vrij veel last onder¬ vindt en daarbij blijft het zelfs niet altijd. Niet zeldzaam zijn de berichten, dat stedeling-en met onzuivere zakelijke bedoe. lingen naar hier komen, zich thans ten plattelando misdragen en de goede bejegening, welke zij ontmoeten, met ondank ver- f;oeden. Dit is zeker een weinig raaie opvatting van erkentelijk¬ heid ; de geneigdheid der boe¬ ren om de te kort komende ste¬ delingen te helpen wordt er stel¬ lig niet dieper door. Zoo moeten de vele goeden lijden met de : kwaden. Er schijnen echter ook boeren te zijn, die niet onberispelijk op¬ treden en die met do thans zoo felbegeerde producten- van hun bedrijf, geteeld ten algemeenen nutte, een wel zeer op hun per- ■ del drijven. Naar ons van vele zijden is verteld, is thans de mo¬ gelijkheid om ten plattelande iets extra's te verkrijgen, be¬ perkt, wanneer men niet goede¬ ren van een uitstekende kwali¬ teit m ruil heeft aan te bieden. Natuurlijk zn'n er nog vele goe¬ de uitzonderingen. Zoo gaat ech¬ ter de inhoud van menige stede¬ lijke linnen- en kleerenkast ver¬ hulzen naar het platteland en brengen de hongerenden hun laatste kostbaarheden weg om eenig voedsel te kunnen bemach¬ tigen. Do boeren nu, die, wanneer zij voedsel kunnen en willen missen, dit alleen willen afstaan voor een tegenprestatie in natura, doen naar onze meening zeer ver¬ keerd. Wanneer niet het geld de grondslag blijft van het ruilver- keer, dan ontstaat een onmoge¬ lijke positie voor hen, die alleen maai geld, ont-.-cngen voor het afstaan van hun werkkracht, ais ruilmiddel hebben. Daarbij is het onzedelijk, de beschikking te verlangen over goederen, welke een leder thans moeilijk ontbe¬ ren kan. Men heeft hier te doen met een soort van plundering, waarop wettelijk direct wellicht niet i l'lI Is aan te merken — af¬ gezien van het feit dat vaak veel te hooge tegenprestaties ver¬ langd worden — maar waarvoor in moreel opzicht geen goed woord voorhanden is. In het bij¬ zonder in dezen th'd mocht men verwachten, dat een dergeujke winzucht onder de leden van een volk in beproeving niet zóó we¬ lig zou kunnen tieren als thans het; geval is. Er schijnt heel wat te moeten gebeuren voordat de venharding wordt gebannen uit het hart van den Nederlander. Voor ons staat het vast — dit is de andere practi&che kant — dat ook deze benadeeling van den naaste, door zyn nooddruft van hem te vergen, eens zal moeten worden verantwoord, in het eigen hart en voor de ge¬ meenschap des volks, de hoog¬ ste rechtsinstantie voor onze maatschappelijke daden. Het lijdt geen twijfel of velen zullen dan vederlicht bevonden worden. Het gevaar voor land en volk van zulk een gedwongen ruil- verkeer is de groei van een scherpe klove tusschen de stad en het platteland. Ie verwijde¬ ring tusschen belde was reeds in het verleden vrij groot, maar dreigt de laatste jaren ontstel¬ lend wijd te worden. Aan de toenadering tusschen stad en platteland, waaraan hl de jaren voor den oorlog met zooveel vol¬ harding — en niet geheel zonder resultaat — werd gewerkt, wor¬ den in deze moeilrjke jaren weer groote belemmeringen in den weg gelegd. Het zou te betreu¬ ren zn'n, dat in komende vredes- jaren de boerenbevolking daar¬ van de nadeelige gevolgen zou moeten ondervinden.