Tekstweergave van DWB_1919-11-01_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DB " wXaLBODB ' ^^ vfaarin opgenomen „^ OI ^^ > VjESEKBL^I >" Nieuws - en A.dvertentieblad voor TIEL , MAA.S en WA^A .!^, ISTeder - en Over-Betuwe , Tieler - eii Bómmelervv^aard . Tw^eede Blad . Beknopt verslag vau het verhan - delde iu de Opeubare Vergadering van den Raad der gemeente ïiel op Dinsdag 28 October des namiddags ten iVa ure precies , ten Gemeentehuize . Voorzitter : Burgemeester Bönhoff . Aanwezig alle leden . Na opening van de vergadering neemt de Voorzitter den heer van Everdingen , die wegens ziekte tot nu toe verhindetd was de vergadering bij te wonen , den eed af en weuscht dat de heer van Everdingen , evenals vroeger , de belangen van de gemeente zal behartigen . Als voorstemminggnummer wordigetrok - ken 3 , zoodat de rondvraag begint bij den heer Van Os . De notulen der vorige openbare ver - gadering worden ongewijzigd goedgekeurd . Mededeelingen.Z.h.st . goedgekeurd . 8 . Verzoekschriften : a . van den heer P . C . W . Schoondermark,om toekenning van pensioen als oud - wet-houder der gemeente ; overeenkomstig voorstel van B . en W . wordt f500 pensioen per jaar toegekend , ingaande 2 September 1919 . b . van het hoofdbestuur van het NationaalVerbond van Gemeenteambtenaren in Ne - derland , om invoering van georganiseerdoverleg met de ambtenaren der gemeenteen het daarna terstond ter hand nemeneaaer regeling van de saliëering dier ambte - naren ; in het advies wijzen B . en W . er op , dat de salarissen nog kort geleden zijn vastge - steld , in overleg met afgevaardigdöu der ambtenaren en vakorganisaties , en dat eene Staatscommissie de salarisherziening van alle gemeenteambtenaren in voorbereiding heeft met het voorstel het adres aan te houden . Z.h.st . aangenomen . 0 . van Mevr . Wed . R . Septer , geb . van Hemert , om veilagiog van den canon voor hot aan haar in erfpacht uit te geven ge - deelte gemeentegrond aan den Lingedijk ; ingevolge advies van B . en W . afwijzend beschikt . d . van den Tielschen Bestuurdersbond en van de afdeeling Tiel der S . D . A . P . om toekenning van bijslag op den prijs van brandstofien en verlaging van den gasprijs . B en W . zullen betrefïeude den gasprijs een apart voorstel doen . Over den brand - ( lofieaprijs stellen zij den Raad voor om hierop afwijzend te beschikken met het oog op de stijging der loonen en de«daling der brandstofienprijs . De heer Lazet gaat niet accoord met de mededeeling van den Voorzitter , dat vau het ingediende adres slechts een gedeelte wordt behandeld en geeft een relaas over het ingediende advies en stelt voor op de brandstoffen , die ongeveer 1 gulden per H.L . duurder zijn dan verleden jaar , op de eerste 10 HL . 1 gulden per H.L . toeslag te geven aan hen , die aangeslagen zijn in de eerste 5 klassen van de Hoof'delijke Omslag . Bij aanneming van dit voorstel zal de gemeente fl5.50ü te betalen hebben . De heer Athmer is overtuigd van de hooge brandsloffeuprijs en is voor toeslag van f 0.50 per H.L . voor de eerste 10 H.L . voor hen die aaDgeslngeti zijn iu de 6 eerste klasse der H . O . De heer van O s is voor een toeslag en steunt het voorstel Athmer . Aangezien de inlichtingen naar den prijs der huisbrnndstof niet juist schijnen , besluit de vergadering het voorstel tot nader onder - zoek aan te houden . 4 , Benoemingen van : a . een lid der Commissie van Bijstand in het beheer der gemeentelijke gasfabriek ; Aangehouden . b . een lid der Commisaie van Bijstand iuhet beheer van bet gemeentelijk eleotiiichbedrijf ; Aangehouden . c . twee tijdelijlce leeraars : één in boekhouden en één in handelsrekeneu aaa doafdecliug „ School voor Handelsonderw^s"der Vakschool dezer gemeente ; Benoemd word tot leeraar ( boekhouden ) de heer A . v . Westreenen . Benoemd werd totleeraar ( bandelsrekenen ) de heer M . A . Hartendorp . d . twoo tijdelijke le^-raars : één in Neder - landsche taal en één in Schrijven en Aard - rijkskunde aan de afdeeliog „ School voorHandelsouderwijs " der Vakschool dezergemeente ; De heer van Eek kan zich met deze aanbeveling niet vereenigen . De tijd van het indienen der soilicitatiestukkeu is te kort geweest . Reeds vóórdat de aanbeveling ge - reed was , wist men wie in aaumerkingzouden komen . Spreker ziet niet in , waarom voor de Vakschool steeds hoofden van scholen be - noemd worden . Zij zijn toch al beter gesalari - eerd . Waarom — vraagt de heer van Eek -— komen twee onderwijzers , die tot onze partij ( S . D . A . P .) behooreu niet in aanmerking . Alleen op bekwaamheid moet gelet worden . Spreker en zijne partijgenoóten zullen buiten de aanhevelicg stemmen . De heer De Winter ( lid der School - commissie ) is naar aanleiding van praatjes , die de ronde deden , op informatie bij don directeur uit geweest en zegt dat de aanbe - veling is gesteld op advies van den school - opziener en nooit tot een partijdige benoe - ming te zullen meewerken ; het^an hem niet schelen of de sollicitanten rood of zwart zijn . ÜAt de keuze is gevallen op onderwijzers van meer gevorderden leeftijd komt doordat men hier met oudere jongens te doen heeft . De heer Van Eck'zegt , dat de directeur twee personen heeft aangezocht mee te solliciteeren . De heer De Winter : Daar is geen sprake van . De Voorzitter krijgt den indruk alsof de heer Vau Eek een partijbenoemiug weuscht wat hij sterk afkeurt . Dat de Directeur personen uitnoodigt om te solliciteeren kan geen kwaad , en acht den directeur als per - soon te hoog om partijbeöoemingen te pousseeren . Benoemd de heeren J . A . Pronk en E . Boersma . e . één tijdelijk leeraar in lijn teekenen aande afdeeling „ Burgeravondschooi " van deVakschool dezer gemeente ; Benoemd de heer A . L . Slieker . f . een onderwijzeres aan de o.l . school Ddezer gemeente ; Benoemd mej . A . J . Haitsema . 5 . Ainbieding der tSemeentebegrootingvoor 1920 - - en vaststelling der wijze van be - handeling dier begrooting in den Eaad . De heer de Winter is voor openbare behandeling en wordt dit voorstel door den heer H ij m a n s gesteund . De heer Bosman stelt voor . afdeeling - vergaderingen te houden . Dit voorstel wordt nastemmingverworpen . 6 . Goedkeuring der Rekening en Verant - woording over 1918 van : a . de Kamer van Koophandel en Fabriekente ïiel ; Z.h.st . aangenomen . b . het Oud-Burger Mannen - en Vrouwen - huis te Tiel ; Goedgekeurd . c . het Burger Weeshuis . te Tiel;Z.h.st , aangenomen . d . het Algemeen Armbestuur der ge - meente Tiel ; Z.hst . aangenomen . e . voorloopige vaststellicg derOommerci - eele Rekening eo Verantwoordingen over 1918 van de gemeentelijke Gasfabriek enhet gemeentelijk Electrisch bedrijf . Z.h.st . aangenomen , 7 . Goedkeuring eener aanvulling der be - grooting van inkomsten en uitgaven vanhet Oud - Burger Mannen - en Vrouwenhuiste Tiel voor 1919 . Z.h.st . aangenomen . 8 . Aanschaffing van een desinfectie - lamp,voor het outsmetteu van woningen . Het gevraagde crediet van f125 verleend . 9 . Motie van de Raadsleden : de heerenW . Schoots , H . G . Lazet , W . Ditmer Jr . enW . E . van Eek betretrende het uur waaropde Raadsvergaderingen zullen gehoudenworden . De Voorzitter herhaalt nogmaals het bezwaar dat hij heeft tegen avondvergade - ringen , niet alleen voor zich zelf doch ook voor den Secretaris , die don geheelen dag reeds met werkzaamheden is overstelpt . Bovendien is er op gewezen , dat de avond - vergaderingen de publieke belangstelling zal vergrooten , doch zijn de elders opgedane ervaringen daaromtrent niet bemoedigend . De heer Bosman vindt het wenschelijk dat de voorzitter zich uitsprjekt alvorens gestemd zal worden . Van verschillende zijden is bezwaar ge - maakt tegen middagvergaderingen waarom de Voorzitter besluit de motie aan een stemming te onderwerpen en zich met den uitslag te vereenigen . Deze motie in stemming gebracht wordt verworpen met 7 stemmen voor , 7 tegen en 1 blanco . ( Bij staking van stemmen in een voltallige vergadering wordt het voorstel geacht te zijn verworpen ). Vóór stemden de heeren Van Os , Ebben , Schoots , Lazet , Ditmer , Van Eek en Van Lavieren . Tegen de heeren Athmer , Bonthond , Van der Veen , Van Everdingen , Hijmans,Corbe - lijn en De Winter . Blanco stemt de heer Bosman . 10 . Vastgesteld wordt eene verordening betreffende de uitbetaling der jaarwedden van de onderwijzers ( l.o .) en de inhouding op die wedden , bij verlof enz . 11 . Vaststelling der huurwaarde van deatiibtswoningen der hoofden van o.l.scholender gemeente , die in het genot van vrijewoning zijn ; met toekenning eener tijdelijkeextra toelage aan één dier hoofden . Voorgesteld wordt , dat deze zal bedragen voor ' t hoofd van school B f300 , school C f300 , school D f350 , school E f 350 . Laatst - genoemde bovendien een extra toelage tot een maximum van f200 per jaar zoojang hij bewoont vertrekken van pand wijk D no . 116 . 12 . Verdeeling van een vrijgevallen gedeelteder jaarwedde van de leerares Mej . J . A.Sanders der H . B . 8 . Voorgesteld woi'dtdit bedrag , groot f 196.666 , te verdeelen onder de leeraren , die de lessen van mej . Sanders hebben waargenomen . Goedgekeurd . 13 . Verleenen van vrijstelling van school - geldbetaling voor een leerling der H . B , S . De vrijstelling wordt verleend . 14 . Instelling der betrekking van hoofd - commies ter secretarie , met r-geling vanwedde . B . en W . zeggen , dat op de Secretarie veel werk te laat gereed komt en de tijd voor een grondigecontróle van het verrichte ontbreekt , speciaal op de afdeeling Alge - meene Zaken . De aanstelling van een hoofd - commies is door den secretaris in over - weging gegeven en daarmee kunnen B . en W . zich vereenigen . Zij stellen daarom voor daartoe te besluiten en de jaarwedde te bepalen op f2400 bij aanvang met vier verhoogingen van f150 elk , telkens na 3 jaar dienst . De heer Athmer vraagt of de oudste commies op de Ie afdeeling der secretarie ook kans heeft om op[de voordracht te komen . De Voorzitter kan die vraag niet beantwoorden . Het voorstel van B . en W . wordt aange - nomen . 15 . Instelling der betrekking van technischambtenaar , tevens magazijnmeester aan degemeentelijke Gasfabriek en bet gemeentelijkElectrisch Bedrijf , met regeling van wedde . Overeenkomstig het voorstel van B . en W . wordt daartoe besloten . 16 . Gratificatie , te verleenen aan den ver - trokken inspecteur van politie H . A . vanHilten , voor bewezen extra-diensten . Ingevolge voorstel wordt f200 verleend . 17 . Gratificatie , te verleenen aan de ge - meente - boden B . den Daas en W . J . vanMourik , in verband met de wijziging hunnerbelooning als gemeente-bode en als markt - meester en keurmeester . Ingevolge voorstel verleend . 18 . Heffing van een recht voor het gebruikvan het Koornbeursplein en de gaanderijender Koornbeurs met vergunning van Bur - germeester en Wethouders . B . en W . stellen voor te bepalen , dat dit gebruik zal worden betaald ' met f 10 per dag of voor een gedeelte van den dag . Aangenomen . 19 . Het bouwen van woningen voor Rijks - ambtenaren . B . en W . stellen voor den [ Minister te antwoorden , dat de Raad in beginsel bereid is om tot den door hem bedoelden woning - bouw mede te werken , doch alvorens nader te besluiten , definitieve gegevens van hem wenscht te vernemen . Het voorstel van B . en W . wordt aange - nomen . 20 . Wijziging en aanvulling der verorde - ning op het heffen van een hoofdelijkenomslag naar het inkomen in de gemeenteTiel . . Aangehouden . 21 . Regeling der jaarwedde van den afslagerop de vischafslag der gemeente . Bij wijze van proef wordt het voorstel van B . en W . ( f 100 ) voorloopig voor 1 jaar aangenomen . 22 . Het voor rekening der gemeente nemenvan een gedeelte der kosten van onder - steuning van gedemobiliseerde militairen . Z . h st . aangenomen . 28 . Instelling der betrekking van schoon - maakster der H . B . S . en regeling van wedde . Deze wenschen B . en W . te bepalen op f 150 per jaar . Conform besloten . 24 . Toekenning van vergoeding voor reis - er : verblijfkosten aan den tijdelijken leeraar in Staatswetenschappen aan de H . B . S ., don heer P . C . de Jonge wonende te Rot - terdam . f4 . — plus reiskosten toegekend . 25 . Onbewoonbaarverklaring van eenwoning , toebehoorend aan de wed . P . vande Kool wijk te Tiel . Ingevolge voorstel van B . en W . hiertoe besloten . 25bis . Krediet voor - en uitvoering van werken tot verbetering der waterververschiug onder Zandwijk . B . en W . willen dit werk in eigen beheer uitvoeren en vragen een krediet van f8194 . De heer Bosman dient op dit voorstel een amandemeiit in , strekkende tot dem - ping van de sloot in den Konijnenwal . Dit amandement wordt met het voorstel van B . en W . aangenomen . 25ter . Wijziging der verordening op de Salarissen der leeraren aan het Gymn . Bepaling van den datum van inwerking - treden op 1 Jan . 1919 . Conform besloten . 26 . Vaststelling van schoolgeldkohieren . Z . h . st . vastgesteld . Sluiting der openbare vergadering . Bezwaarschriften tegen aanslagen inden hoofdelijken omslag , dienst 1918 . Bezwaarschrift in hooger beroep tegenaanslag in deu hoofdelijken omslag , dienst 1917 . Voor de behandeling van deze twee punten gaat de raad in geheime zitting over . Laud - en luiobouw . - Kalimest . Onze landbouwers zijn er tegenwoordig vrijwel van overtuigd , dat zij zonder kunstmest den plantengroei op akkers en weiden niet kunnen dwingen . Gedurende de oorlogsjaren heeft men algemeen kunnen constateeren , dat de opbrengst der landerijen langzaam achteruit ging , omdat de aanvoer van-de noodige hulp - meststolfen zooveel te wenschen overliet . Nu er weer betere toestanden zijn ingetreden en er binnen afzienbaren tijd voldoende aanvoer van kunstmest is te wachten , zuilen de oogsten weder spoedig tot de oude hoogte stijgen , als de goede God gedurende den grocitijd der ge - wassen op tijd regen en zonneschijn schenkt . Dan weet een verstandige boer zelfs een rijken oogst aan een van nature schralen bodem te ontwringen . Onze zandgronden behooren juist tot de minder bevoorrechte streken . Maar voor den oorlog wisten de landbouwers daar hun landerijen tot een hooge op - brengst te dwingen , omdat ze de be - hoeften er van kenden en in die behoeften kondsn voorzien Zandgrond heeft overal kali noodig , dat is van aigemeene bekend - heid , maar kalimeststoffen zijn er te krijgen . Die kan men betrekken in ruwe en gezuiverden toestand Natuurlijk zijn de gezuiverde het hoogst in prijs , zoodat men die alleen koopt voor de gevoelige gewassen , die bij aanwending v^n de ruwe zouten schade kunnen lijden van de chloorverbindingen , welke daarin voor - komen . Maar ook die moeilijkheid kan men ontwijken . Reeds jaren lang ge - bruiken wij voor aardappels enkel ruwe kalizouten , maar ... wij bemesten onze akkers vóór of in den winter . De chloor - verbindingen hebben dan gelegenheid om met het regen - en sneeuwwater naar den ondergrond weg te zakken , terwijl de kali , de voedingsstof waarom het te doen is , in een . humushoudenden bodem wel worden vastgehouden . Zoo bemest men voordeeliger en de akker is van planten - voedsel voorzien , wanneer men dien in ' t voorjaar moet bewerken . De Fransche kalimijnen leveren de ruwe zouten kaïniet , 20 en 40 7o kalizout , thans even goed als andere mijnen , zoodat een landman niet langer kan beweren , dat deze niet te bekomen zijn . Fruit-Warenhuizen . Te Uden bestaan plannen © m in na - volging van het Rijk van Nijmegen , Maas en Waal en de Betuwe warenhuizen te bouwen voor fijn fruit en groenten { druiven , perziken , tomaten en vroege groenten ). In deze heele streek is dat nog iets nieuws . Doch ook zij gaan met den tijd mee . Aanvoer van Chilisalpeter . Naar men aan het Nederl . Correspon - dentiebureau in Den Haag mededeelt , is de aanvoer hier te lande van kunstmest - stoffen , ook voor zooveel betreft chilisal - peter , thans verzekerd . Het is n.l . moge - lijk gebleken , voldoende Nederlandsche scheepsruimte beschikbaar te stellen om tusschen nu en uit April hier te lande aan te voeren ongeveer 80,000 ton sal - peter , welke hoeveelheid , gevoegd bij hetgeen hier nog aanwezig is , geacht kan worden de behoefte ongeveer te dekken . Deze salpeter wordt hier te lande van Chili aangevoerd tegen een vracht , varieerende tusschen f59 en f75 per ton , terwijl de open marktenvracht thans bedraagt 250 sh . per ton . ' t Snijdertje . ( Slot ). „ Da>nk voor uw belangstelling , en ik schenk u vooruit vergiffenis ." „ Vergiffenis ," vroeg de houtvester verbaasd . „ Ja , ik ben er niet boos om als gij mij uitlacht , want ieder die mijn naam hoort , lacht tot hij tandpijn heeft ." „ Zoo ," vroeg de houtvester . „ Ik heet Tobias Beukepit ." Een vroolijk giegelen klonk door het vertrek . Het was Geertrude , die be - schaamd over haar uitval dei » zakdoek voor den mond hield . Maar de jonge gast lachte mee en het maal begon en eindigde met grappen . De jongeman vertelde zulke lujimige verhalen en dischte zooveel koddige gevallen op uit zijn zwerversleven , dat ze na een uurtje als gezworen kameraden met elkaar zaten te praten en Tobias Beukepit al gauw wist dat zijn vriendelijke gastheer binnen korten tijd naar Afrika zou vertrekken , waar hij een zeer winstgevende betrek - king als jachtopziener had gekregen . Toen tien volgenden morgen Tobias een gat in den dag had geslapsnende zon hoog aan den hemel stond , kwam de houtvester van zijn werk terug . „ Wou je zonder morgendronk vertrekken ," vroeg hij verwonderd , toen de jongeman hem voor het nachtverblijf wilde bedan - ken , „ ben je gehaast ?" „ Een echt zwerver kent geen haast ." „ Blijf dan maar hier . Voor m'n be - trekking in Afrika hebben we allerhande linnen kleedij noodig . Als jij hem dat nu levert , dan behoef ik geen kleermaker uit Freiburg te laten komen !" En hij bleef , de vroolijke snijder . Eo overdag zat hij met gekruiste beenen op tafel en naaide dat het een lust was . ' s Ochtends vóór den opgang van de zon nam Nepomuk Zevenslag hem mee en leerde hem met ' t geweer omgaan en vossen verschalken . Zoo groeide er uit den kleermaker een flinke jager . Twee maaiiden later reden karren af en aan , bepakt met meubels en ander huisraad ; ' t was verkocht aan een handelaar in Stuttgart , omdat de houtvester ' t niet mee kon nemen , maar ' t berokkende allen hartzeer , dat de oude familiestukken in andere handen overgingen , en had Tobias met z'n malle streken en kluchtige gezegden het gezin niet zoo opgevroolijkt , dan waren de laatste dagen zeer droevig geweest . Maar toen op den dag van het afscheid allen in de kale huiskamer zaten en voor het laatst samen het msa ! nut - tigden , was ook Tobias alle scherts ver - geten . En toen Qeertrude den „ eeuwigen gast ", zooals zij htm noemde , de hand ten afscheid reikte , werd het haar zoo vreemd te moede dat ze snikkend weg - liep . De houtvestersvrouw wreef maar langs haar oogen , en haar man kon van aandoening niet meer spreken . Zoo lief was hun de jongeman geworden met zijn vroolijk humeur en trouw hart . Opeens sprong de houtvester overeind . „ Wat drommel ! Waartoe zouden we ons plagen met afscheid , wanneer we elkaar niet behoeven te verlaten . Tobias , blijf bij on », mij dunkt dat ze daar in ' t wilde Afrika een iünken kleermaker wel kunnen gebruiken , en de heer waarbij ik in dienst treedt , heeft mij opgedragen drie flinke helpers mee te nemen . En de eerste zal jij toch wel zijn , Tobias . Ja ? Sla toe !" En al aarzelde de jongeman eerst , het snikken van Geertruda deed hem over alle hinderpalen heenstappen . „ Top , ik ga met jullie mee !" Al ettelijke maanden waren zij in Afrika , hadden wakker de kwaadaardige koortsen doorstaan en menig zwaar uurtje door - gemaakt . En altijd was het Tobias die geen zuchten of steunen wilde hooren , maar in de benauwendste tijden grap - piger was dan ooit . Zijn vroeger beroep beoefende hij niet meer , doch dagen lang zwierf hij door de bosschen of joeg met z'n paard over de vlakten . Niemand zou meer den mageren snijder terugkennen in den slanken jongeman , met die brons - kleur op ' t gelaat en de gespierde armen . Van den nieuwen dienst hadden ze iets anders verwacht . Men maakte weinig jacht en hun werk was verre van aan - genaam . Zij hadden het opzicht over de hon - derden inboorllngeu , die haele bosschen moesten vellen , spoorden dieven op en zorgden voor den geregelden afvoer van het hout . Om de groote farm heen , waarin de houtvester met zijn gezin woonde , stonden een aantal hutten , die de inboorlingen tot woonstee dienden en op zekeren dag werd Nepomuk Zevenslag gemeld dat ' n leeuwin in de nabijheid was en een kalf had geroofd . „ Hallo , Tobias , eindelijk eens wat afwisseling ", riep de houtvester tot zijn jongen vriend , toen deze van een tocht huiswaarts keerde . „ Nou , ik denk van jacht op ' n leeuwen - diertje ; heb ik ' t goed ?" „ Juist , en jij gaat mee ?" Tobias krabbelde achter z'n oor en hing den bangerd uit . „ Hm , een snij - dertje en een leeuw ! Die hooren eigenlijk niet bij elkaar . Maar — ik ben mijn dapperen voorvader gedachtig , ' t moe - dige snijdertje , dat er zeven met één slag doodde 1 " „ Wat ? Zeven leeuwen ," vroeg de houtvester verbaasd . „ Neen , zeVen vliegen ." ■■'■^-'-''—--^'■' '- v'iii ifi •^ fti'w'iH^Éiiii'iiWi ' r -- -'-^^''—^