Tekstweergave van DWB_1919-12-24_006

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Was hij werkelijk een slecht mensch geworden ? Neen , moeder , lieve moeder 1 weende ' t in hem . Hij had nooit zondig geleefd , hij had zich goed en rein be - waard , hij had de eer zijner moeder niet bevlekt , haar gedachtenis niet ontwijd . Maar z'n leven was oppervlakkig ge - weest , lichtzinnig , onbeduidend , lauw . Eerst had hij z'n plichten vergeten , en toen God . En aldoor medlteerend als in een ge - sprek met z'n moeder , keerde zijn ziel zich biddend naar God . Vanzelf vouwden z'n handen zich te zamen , boog zith z'n hoofd , drong een heilige eerbied zich door zijn fieren mannenfiguur , ' heel zijn wezen , had het nederige gebed van den vertrouwenden hoofdman : „ Heer ik ben niet waardig ..." Geen „ Onze-Vader " of „ Wees-Gegroet " kwam over z'n lippen , maar heel z'n ziel legde zich open voor zijn God , veront - schuldigend eerst , dan vergeving-vragend , genade smeekend , trouw-belovend , vurig - biddend om vrede en geluk . Ja morgen , in den vroegen ochtend , zou hij terugkomen en zich geheel ver - zoenen met z'n God , morgen zou hij weer z'n eerste-communie doen , de eerste - communie van een nieuw Christelijk leven . De benedictie had geluid , kristal-klare jongenskelen zongen een Kerstlied tot besluit./!*f ^^^; - -^^ ^"' Langzaam-schuifel drongen de menschen de kerk uit . Louis Remer knielde nog in de bank , spijtig dat hij nu weer de straat op moest . Plots voelde hij een hand op z'n-^chou - der en hoorde hij een hartelijke vraag - stem : „ Louis , ben je ' t , of ben je ' t niet ?" „ Will , Willy !" stotterde hij verrast , opblikkend in een frisch-blonden , open lach - kop van een robusten jongeman . ' t Was Willy Clemann , z'n liefste vriend en schoolkameraad uit z'n jeugdjaren . Dadelijk had hij hem herkend . In de eerste jaren van zijn Parijsche leven hadden ze elkaar nog geschreven , maar van lie - verlee was hun correspondentie gestaakt . , jHoe kom jij zoo uit de lucht vallen , hartelijke Will ". Louis vertelde eerlijk z'n lotgevallen der laatste dagen . „ En waar heb je nou vandaag geze - ten ?" informeerde Will , „ In m'n hotel en in het café ," zei Louis , bijna met ' n snik . , Kerel , jongen , kom dan met me mee naar huis . Ben je daarvoor naar Holland gekomen , om in je hotel te zitten kniezen , en dat op Kerstmis . Nee , je gaat met me mee , gezellig d'avond passeeren , leuk , we hebben ' n Kerstboom , kom , geen andere gasten dan m'n eigen huishou - wentje . Weet je wel , waar ik woon tegenwoordig ?" ,, Neel " bekende Louis . „ In ' t huis van je ouwelui . Wa zeg zeg je daarvan ?" „ God , Willy , wat ' n verrassing 1 " sta - melde Remer ontdaan . Druk pratend met telkens stilstaan en dan weer doorloopen kwamen zij eindelijk den kerkgang uit . Buiten keek Willy , of z'n vrouw en kinderen niet te wachten stonden . Neen , zij waren zeker al door - gegaan , omdat het zoo lang duurde . „ Maar ben je dan ook niet van morgen bij ons voorbij gekomen ?" vroeg Wil , „ m'n vrouw zei , als ik nie wist ', dat ' t nie kon , zou ik zeggen , dat Louis Remer daar gaat . Ze hgeft je nog nagekekan in het spiegeltje ". „ Zeker !" bevestigde Louis , „ ben ik langs gekomen van morgen , maar zonder te vermoeden , dat j ij daar woont ". Ze waren aan het bekend huis Door de glazen - ribbelrüit rosde het licht van de gang . Louis zei niets meer , ontroerd om het weerzien der beminde woning ; hij kon zich bijna suggereeren , dat z'n moeder hem dadelijk zou verwelkomen . Hij zag haar lie ? e zonnegezicht al om de deur het portaal inkijken . „ Entrez !" noodigde Will vriendelijk , de deur openend . Een meisje van een jaar of zeven stond bij de geslepen tocht - deur . „ O, in d'r En allijd Hog dreinde de regen , zacht neerpruttelend op de strakgespannen zij van z'n parapluie . Hij ging een café binnen , ' nkop bouillon drinken . Aan de eenzame leestafel bladerde hij lusteloos alle illustraties door . Toen weer buiten sprong hij op het balcon van een passeerenden tram , en tremde van ' t eene eind der stad naar het andere . Dan weer ' n koffiehuis in om te bitteren . De vroege avond kwam reeds aandonkeren . Remer voelde zich ziek van verveling en teleurstelling . Hoe kwam hij d ' avond verder door , — moest hij dan eeuwig in koffiehuizen zitten ? Morgenochtend zou hij maar tcrugspo ren naar Parijs , hij kon ' t hier niet langer uithmd ^. Half zes wees z'n horloge . Om zes uur was ' t tabls-d'hdte . ' t Regende nog altijd . Met z'n parapluie op , z'n kop diep in z'n kraag , moe van gedrentel en mat van verveling sjokte hij naar z'n hotel . De straten waren leeg . Hier en daar uit ' n bovenhuis , waar de gordijnen niet waren gezakt , straalde vroolijk licht , klonk muziek van piano . Remer keek omhoog , hunkerend naar huis<»iijkheid als ' n vagebond naar drank , a!s ' n bedelaar naar brood . Overal gluurde hij . naar binnen , . Nu eens zag hij diep in de achterste kamer eener2,«uite , als in ' n licht verschiet van lokkend gshik , een familie gezellig om is gedekte tafel , dan weer in een donkere salon aan-de-straat de wilde vlammen in den open haardJantastisch licht schimmen tegen plafond en meubelen , een stil onbe wogen thee-lichtje , het eeuwig Vesta-vuur van huiselijk welzijn . Waarom had ook hij geen eigen huis , geen lieve vrouw en kinderen ? Wat bracht z'n ' gemakzuchtig bestaan hem weinig geluk . ,, „ U kunt aanstonds dineereii ", zei de kellner , toen hij de hotel-vestibule instapte . Goed , hij ging even naar z'n kamer , om zich te verfrisschen . Hu ,' wat luguber hier in huis , ' t leek wel een mausoleum , In de eetzaal trof hij ' n oud , stram heertje , ' n abonné . ' t Was de eenigste gast met hem . Gelukkig , dat ieder aan z'n eigen tafeltje zat , hij zou nu onmogelijk met den man kunnen praten . Toch voelde hij medelijden met hem . Zoa dat nu ook z ij n toekomst zijn — tot z'n dood toe ' n hotelhospitant ? ' t Was unheimisch in de holle zaal . Zelfs het electrisch geel-omkapte schemer - lampje scheen geen gezelligheid uit over z'n kleinen disch . De wijn was niet op temperatuur , ' t kilde in hem . Hij at gauw af , vlamde ' n sigaar aan , drentelde heen en weer in den hotelgang . Hij keek de straat op , ' t was droog . Op eens , als ' n onweer , barsten de kerkklokken weer los in de stille avond - - lu«ht . Dat was ' t luien voor het Lof . Kom ! — Kom ! — Kom ! monotoonde ' t in z'n hoofd . Plots verraste hem de idee , — hij moest naar de kerk gaan , naar z'n ouwe parochiekerk . Daar zou hij menschen zien , veel menschen . Hij snakte naar menschen . Ja , dat zou hij doen . En hij wipte de trap op , vlug , blij-bijna . zoo goed in deze lieve familie ", „ Ja , maar u is ook goed voor de zaak ", vleide Remer haar weer . „ Oohl " bloosde ze bescheiden . „ Kom , kinderen !" zei mevrouw Cle - mann , „ nu allen eerst netjes gezongen en dan de Kerstboom geplunderd ". De kinderen schoven naast hun jonge moeder aan de piano , terwijl Leni zich even over hen heenboog . Toen zongen klare kinderstemmen het oude Duitsche liedje „ O Tannenbaum "... Dat Leni domineerde , hinderde den kinderzang niet , haar stem klonk zelf zoo heerlijk jong als van een kind . Louis achteroverleunend in de sofa zag door het vochtige scherm van zijn traanwimpers naar het bevallig pianogroepje . Wat een hemelsche heerlijkheid op aarde leek hem nu het familieleven , en wat had hij zichzelven lang uit dit para - dijs gebannen . Een tinteling van geluk innigde door heel zijn wezen , hij voelde zich als iemand , die een verren tocht heeft gemaakt door storm en kou , en nu lekker warm te tintelen zit bij het open vuur . Wat had hij nu een blije Kerstmis ! Zou dat z'n moedertje in den hemel zoo even voor hem ' hebben afgebeden ? De Kerstboom werd geplukt . Met haar kleine blanke hand reikte Leni aan ieder de pakjes uit . Ook voor Louis was er nog gauw een geschenk verzonnen , een familieportret van de Clemannetjes . Schelle kinderfanfares juichten blij tel - kens nieuwe verrassingen door de kamer . Louis wilde ook iets.doen . Vlug nam hij z'n potefeuille uit z'n zak knapte z'n vulpen open , en schreef eenige regels op twee visitekaartjes . Toen greep hij wat gekleurde vloeitjes , die van pakjes gescheurd op tafel ver - frommeld lagen ; in ieder wikkelde hij handig ! n rijksdaalder . „ La mij nu eens probeeren , of ik nog wat van den Kerstboom schudden kaïr ?' zei hij tot het kindergroepje . De kleinen keken nieuwsgierig naar hem op , als naar een goochelaar , die tooveren ging . De Kerstboom toch was schoon leeg geplukt - Maar Louis frunnikte wat tusschen de mastetakken en reikte toen z'n roze-pakje aan kleinen Hans , Bertha en Francis . „ O , pa , ' n riks , ' n riks !" juichten ze verrast . „ Ik geloof ", lachte hij , „ dat er voor de dames ook nog wat te bengelen hangt ". Weer keken allen nieuwsgierig , nu de groote menschen ook . Galant gaf Louis aan mevrouw Clemann en Leni Berghs z'n kaartje af . „ Goed voor een souvenir aan dezen onvergetelijken avond . In te lossen op morgen ," lazen de dames op de kaartjes . „ Nee - maar , meheer Remer ", betuigde mevrouw , „ dat is toch heuschaltegek ." „ U zal ' t nog moeten afwachten , me - vrouw i " lachte hij . Leni's glansoogen klaarden dankend naar Remer . De heeren kropen nu weer in hun lekk ^ sofa-hoekje terug . „ Wij drinken vanavond bisschop ", ver - klaarde mama Clemann , „ maar meheer Remér prefereert misschien ' n glaasje gewone wijn ?" „ Nee , mevrouw , ik ook bisschop !" dolde Louis , alleen uit lust om zoon glas dampende gezelligheid voor zich te zien staan . . Ook snoepte hij van alle gebak , dat Leni hem présenteerde . Hij wilde nu eens echt kinderlijk zijn vanavond in het huis , waar hij zelf zoo lang kind was . Z^fs de bonbons , die Bertha en Francis hem beur - telings voorhielden , knabbelde hij sma - kelijk op . De reactie tegen den saaien , droeven voormiddag liet zich in hem gelden , hij was opgewonden vroolijk . Allen kringden intiem om hem heen , links Willy met Bertba tegen z'n knie , mevrouw voor het kleine speeltafel tje , haar hand spelend in Francis' - lange golflokken , de kleine Hans vleide zich slaperig tegen Leni aan , die rechts van hem zat . Louis verhaalde van zijn leven , z'n reizen , ontmoetingen en avonturen . Nog nooit had hij zoo'n canseurtalent in zich ontdekt . Hij ze'f luisterde naar z'n eigen prettige praatstem , als was ' t een ander , die sprak . Eindelijk maande mevrouw , dat het tijd was om te gaan seupeeren . In de eetkamer was nieuwe gezelligheid , hij zat naast Leni vis-a-vis Wil en z'n vrouw . De blonde kopjes der kinderen even uitkomend boven den blankgedekten tafelrand deden hem denken aan Rafael's engeltjes op de bekende gravure der Madonna Sixtina . Op eens werd hij ernstig . „ Willy , laat ik even ' n kort woord van dank zeggen voor de vriendschap , waarmee je heden avond een armen zwerver in je heerlijken familiekring hebt opgenomen . Dat ik me hier gelukkig heb gevoeld , behoef ik wel niet meer te zeggen , je hebt ' t kunnen merken uit den klank van mijn stem , uit den lach om mijn mond , uit den glans in mijn oog . Ik benijd je dat geluk niet , integendeel , ik bid God , dat Hij het nog lang mag bestendigen , maar ik zal er bij bidden , dat Hij ook mij eens jou geluk laat evenaren . Willy , mijn beste vriend , de eerste helft van dit glas drinkik op je huiselijk geluk . De andere helft van mijn glas wil ik wijden aan juffrouw Leni Berghs . Ik weet niet , waarvoor ik het fortuin van dezen avond meer zegenen moet , dat ik mijn liefsten vriend mocht terugvinden , of dat ik kennis mocht maken met haar . Maar wèl weet ik , dat die kennismaking mij zoo aangenaam is geweest , dat ik thans op het oogenblik van scheiden iets voel van de melancholie van den Trompetcr von Sickingen : Das ist im Leben basslich eingerichtet , Dasz bei den Rosen gleich die Dornen stéh'n Uud was dag arme Herz auch sehnt und ( dichtet , Zum Schlusse komt das Voueinandergeh'n . De twee daaropvolgende regels wil ik overslaan , waarlijk , „ es war ' zu schön gewesen ", maar ik sluit met den wensch van den „ Trompeter " : „ Behüt dich Qott !' Leni Bergh beet zenuwachtig op haar lippen , om de aandoening te verbergen . „ Bravo !" riep Willy ter afleiding , „ maar " onze Trompeter komt morgen nog terug . Louis , je komt morgen na de Hoogmis hier dejeuneeren , en verder den dag met ons doorbrengen ." De meid kwam waarschuwen , dat het rijtuig er was . Louis nam afscheid , wenschte „ tot morgen ". In het portaal keerde hij zich nog eens naar z'n vriend : „ Will , je hebt ' n armen jongen van avond gelukkig gemaakt , ik dank je !" Toen wipte hij de coupé in . Hij voelde iets als muziek in z'n hoofd , als zang in z'n hart , als ' n dansdrang in z'nbee - nen . Hij trommelde een marsch op het portierglas , floot ' n walswijsje , alles lachte in hem van pleizier , „ Bonsoir 1 " groette hij vroolijk den kell - ner . „ Morgen vroeg om zeven uur wek - ken , slaap wel !" en hij huppelde de trap op , twee , drie treden tegelijk . Het volgend jaar Kerstmis was Louis Remer weer de gast van Willy Clemann , ' t was een act van dankbaarheid voor den onvergetelijken avond van verleden jaar . Maar nu was hij niet meer alleen , want sedert drie maanden noemde hij Leni Berghs z'n - lieve yrouw . Land - en Tuinbouw . Tentoonstelliug G.-O , My van Landbouw . De Geld . Overijselsche Maatschappij van Landbouw is voornemens de groote Provinciale Landbouwtentoonstelling , die telken jare in een der beide provinciën zal gebouden worden , in 1920 voor de provincie Gelderland te Arnhem te orga - niseeren . Ue pachten verlaagd . In verband met de schade , welke de pachters door de lage fruitprijzen lijden , hebben verscheidene eigenaars van boom - gaarden in de Betuwe 20 pet . op de pachtprijzen laten vallen . 100 pet . er boven op ! Met den fruithandel aan de veilingen wordt het van dag tot dag slimmer . De fruittelers uit de Betuwe kunnen voor eerste kwaliteit appelen daar niet meer maken dan hoogstens 12 et . per kilo , doch datzelfde soort , en slechter ook , wordt door de stadsche winkeliers en kleinhandelaars overal verkocht voor den dubbelen prijs , alzoo 100 pet . hooger . Het publiek moppert over de . duurte en geen wonder , doch dit mag niet geschie - den aan het adres der fruittelers , want deze maken minder winst dan vóó « den oorlog . Lag het niet op den weg der duurte - commissie om hierin verandering te brengen ? ' . Zoo ergens dan is hier gemakkelijk te bewijzen , dat er 100 pet . op gezet wordt . Of is dat ook nog redelijke winst ? Maar waar begint dan het terrein van den woeker , . . De bieten handel over 1919 . Deze handel behoort weder tot het verleden wat betreft de levering aan de losplaatsen . Enkele partijen wachten nog op vervoer naar de fabrieken . Wat de uitkomst betreft is deze ongeveer 26 è 27 000 K.G . per H.A ., bij uitzondering zelfs tot 30.000 K.G . Dit is , rekening houdende met den hoogen prijs der bieten , een uitstekende oogst te noemen . Een onzegbare aandoening greep Louis Remer aan bij het inkomen van de volle avondkerk . Verlegen-ongewoon was hij haastig ' n bank ingeschoven in het mid - denschip . Hij sloeg de handen voor z'n oogen , om de ontroering te verschuilen , ' t was , alsof alle ziele emoties van den dag nu in hem opsnikten . Het praelüdeerend orgelspel streelde zacht over de biddend-gedoken hoofden der menschen . Het gouden waslicht , neerglanzend over waaierend paimgroen en matten zilver schijn van kandelaren , even blauw-wazend achter de traag-optrekkende wolk van wierook , was als een heilige adoratie sfeer om de blanke Hostie op den diamanten pronktroon van den gouden monstrans . Van het hooge zangkoor lijnde een warme tenorstem het heerlijke „ Adoro-te " recht over de gebogen bid figuren naar het open tabernakel , als de hulde-belijdenis der " Vereenigde geloovigen aan Jesus ' tegenwoordigheid in het allerheiligst Sa - craihent . -, Bie weeke zingstem wekte iets in Louis Remers ' ziel .' ' ' t Was alsof hij op den groenpeluchen - stoel , den tweeden in de voorste rij , z'n Hcve moeder weer zag zitten , verslonden in bid-gesprek met God over het geluk van haar eenig-eenigst kind . Had haar - levensgebed geen verhooring pa ...' riep ze blij , maar stokte uitroep , toen zij den vreemden heer zag , en vluchtte de voorkamer in . Mevrouw Clemann kwam nieuwsgierig naar voren . „ Wel , Louis Renner !" riep ze verrast . „ Zie je wel , dat ik goed heb gezien van morgen . Welkom in ' t vader - land !" hartelijkte zij , „ en zalig Kerst - feest ". Drie kinderen , twee meisjes en een jongen , kwamen zich om de moeder scharen , ^^\^ Z „ Jongensl * ^«"" pa , „ dat is een nieuwe oome . Zeg oom ' s gedag ". „ Dag oom , dag oom I " juichten de kinderstemmen . Een vlugge voet trippelde ivan de boventrap , en onverwachts.storid Louis tegenover de tengere verschijning van een jongedame van even twintig . il : I Willy zag de verrassing in de oogen van z'n vriend . „ Mag ik je even voorstellen , dat is juffrouw Leni Berghs , m'n stut en m'n steun in de zaak ," lachte hij , „ mijn vriend Louis Remer uit Parijs ." Remer voelde zichfwat links verlegen , die reeks verrassingen der laatste oogen - blikken hadden hart en hoofd van streek gebracht , hij moest zich nog herwinnen . „ Kom 1 " noodigde de gastvrouw , „ laten we naar boven gaan . Is het licht op , Leni ?" „ Ja mevrouw , alles is gereed I " melo « dieusde de innige meisjesstem . Ze kwamen boven in de salon met nog twee kamers en suite . De roodbe - hangen , warmgedrapeerde kamer lokte Louis als een paradijs van intieme huise - lijkheid . Bij het derde raam drukte Will hem in een sofa . Voor zich uit zag hij de gaskroon van cuivre poli , wier rosege - tinte ballons hem bloeiende bloemen leken van zachtkleurig licht . Daaronder , op de blankeiken tafel , stond een kristallen lange-lijs met hooggesten - gelde gele en witte chrysanthemen met diepgouden hart . Recht voor hem stond de open piano , waarop een ensemble - portrettenlijst in Jugendstijl en enkele Morastanders , en daarnaast als een won - derbloem uit ' n sprokenland de licht - en kleurschitterende Kerstboom , de blanke boomwol als sneeuw op de donkergroene mast - takken , de spetterende kaarsjes kleur - tooverend in de kristallen ijskegels . Nog altijd sprak Remer geen woord , maar in z'n oogen lachte de blijheid , het geluk . Will kwam naast z'n vriend zitten , presenteerde hem een sigaar . „ Willy , jongen !" praatte Louis . „ Wat ben jij ' n gelukkig man !" Will lachte tevreden . Leni bracht den heeren ' n kop thee . Louis zag naar haar kleine fijne hand . Mevrouw Clemann schikte nog wat aan de takjes onder den boom . „ Kom , vrouw , maak wat muziek , om ons in stemming te brengen ". Mevrouw Clemann ging voor de piano zitten , vingerde even vlug over de toetsen en liet een paar vroolijke tonen door de kamer huppelen . „ Toe Leni ", zei ze lief , „ laat meheer Remer je „ In der Christnacht " eens hooren ?" Juffrouw Berghs lachte even kinderlijk naar den gast , zocht de muziek en ging ter zijde van de piano staan , met haar fijne camee - profiel naar de heeren . De drie kinderen tegen elkaar leunend groep ten luister-stil aan den anderen k»nt . Toen kweelde opeens een teer sopraan - geluid uit de jonge meisjeskeel en wiekte op de lichte tonen der piano de wachtens - stille kamer door - In blije zindering van heel z'n wezen dronk Remer den teeren meisjeszang in . Z'n ontroerde oogen streelden de onzicht - bare tonen , die tot hem zweefden als geur van meidoorn . Hoe kinderlijk onge - maakt , hoe eerlijk onberekend stond daar die ranke meisjesgestalte in het donker schotsche kleed . Met het halfblonde , goudsprankelend Cleo - haar om het teer-blankebloos-gezicht , omglansd van den klaren schijn harer eigen licht-oogen , leek zij hem een innig rein Madonnakopje van Perugino of Carlo Dolci . Wat een verschil tusschen deze onge - kunstelde bekoorlijkheid en de weerzin - wekkende Parijsche vrouwen met de veile Moulinrouge en Folies-Bergèresgezichten , Z'n oogen dwaalden even naar de witte chrysanthemen met het gouden hart . Wat een ongerepte reinheid geurde hem tegen uit zoo'n Hollandsch kindmeisje , blanke bloem met gouden , hart , opgebloeid in de onbesmette sfeer van Katholiek familieleven . „ Wie is zij ?" vraag fluisterde hij zacht tot z'n vriend . „ Eén meisje van goede familie , haar vader is jong gestorven , haar moeder is sinds twee jaren dood , zij is bij ons als interne , uitstekend voor de zaak . Zij staat alleen op de wereld '. „ Een lotgenoote van mij !" zei Louis vol deernis . „ Dat kan je nog . van haar maken " lachte zijn vriend . Leni's zang was uit . Louis Remer liep verrukt op haar toe . „ Juffrouw Berghs ", zei hij op innigen toon , „ u hebt mij door uw heerlijk lied in dubbelen zin herinnerd aan de engelen in den Kerstnacht , want zoo als u moeten ook die engelen toen gezongen hebben ". Leni bloosde over het fijne compliment , zij vond Louis Remer een gentleman . „ Ik hoor , u deelt ongeveer * n zelfde lot met mij ", hernam Remer , „ wij staan beide alleen op de wereld , maar gelukkig is u toch niet ' zoo'n eenüaam zwerver als ik ". „ O , nee ", zei ze oprecht , „ ik ben hier