Tekstweergave van DWB_1920-03-13_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

T^o . ei5o . Zaterdljftsr 13 TManfar-fc 19S20 . l@e < jra.fi,rjar»'Xij ?. w > vaariii opgenomen „ OI^S ^ ^ V^E]EK:BJL.^I >'' ISTieuws - en A.dvertentieblad voor TIEL , MA.A.S en WA.A.L , IsTeder - en Over-Betuwe , Tieler - en Bommelerwaard . ligt de rijp op de bedden . Het noodigste huisraad ontbreekt geheel . Suiker wordt niet gekocht , de suikerkaarten tegen brandstoffen geruild en toch is de woning koud . De kinderen zijn bleek en zwak , de kleinsten hebben Engelsche ziekte . Geen heeft er warme kleeren , ook de moeder niet ; de kleinsten kun - nen niet meer naar de bewaarplaats , omdat zij geen schoeisel hebben , zij kwamen daarom den heelen winter niet buiten . Niet meer als een paar lompen hebben zi | aan de voeten , ook de vrouw ; dat zijn de kousen , er is echter geen geld om wol te koopen voor het verstelleri . De heele rijkdom der familie bestaat daarin , dat ieder kind nog 2 hemden heeft , maar deze opgave is niet te ver - trouwen , waarschijnlijk uit schaamte gedaan , daar men bij het onderzoek van een der kinderen een schort als hemd vond gebruikt . Op de lagere school in Annaberg zijn 1050 kinderen , hiervan komen bij slecht weer 100 kinderen niet op school , omdat hun schoeisel slechts voor droog weer ges ' hikt is . Verscheidene leerlin - gen hebben heelemaal geen schoenen , maar dragen het om de beurt met broertjes of zusjes . ïn een hulpklasse met 19 leerlingen ontbreken bij slecht weer wegens onvoldoende schoeisel 6 leerlingen , dus 30 pCt . Vele kinderen komen slechts met een kop koffie als ontbijt naar school , zonder een stuk brood . Vraagt men den kinderen naar hun laatste middagmaal , dan hoort men : gestoofde aardappelen , aardappelen en uien , knollen en aardappelen , aardap - pelen met de schil gekookt met zout , koffie en brood , enz . Hier maakt de nood des te meer indruk , daar er zoo - veel kinderen bij elkaar zijn , wien de honger en ontbering op het gezicht staat te lezen ; zij hebben de vroolijk - heid van de jeugd verleerd . Tot nu toe hebben deze arme , uit - gehongerde menschen met waren moed op een betere toekomst gehoopt , op roerende wijze hebben zij hun laatste krachten ingespannen , om er weer bovenop te komen . Nij kunnen zij het niet meer alleen , zij hebben steun noodig , om hun inspanning succes te verschaffen , — een helpende hand . Men herinnert zich dat we onlangs nog een oproep van een priester uit het Ertsgebergte hebben meegedeeld , om steun te vragen voor de nood - lijdende kinderen in die landstreek . Juist geaiitwoord . Een protestantsch vorst zeide eens tot den graaf Von Stolberg , die uit het protestantisme tot de Katholieke Kerk was overgegaan : „ Ik houd niet van menschen , die van godsdienst veran - deren '. Zeer gevat antwoordde de graaf ; „ En ik houd er nog minder van , Sire , want hadden mijne voorouders het Tweede Blad . • TOOMi^Ëlj . Ziju neus Voorbij gepraat . Het verslag volgen van de piasserie , die Amsterdamsche raadszitting heet , heeft toch ook wel zijn leerzame zijde . Zoo diepen wij uit de menigte bana - liteiten , die het aankijken niet waard zijn en waartusschen hoogstens een enkele geestigheid boven het vulgaire klucht - genre uitkomt , de volgende uitspiaak op , welke verdient te worden vastgelegd : De heer Kieerekoper begrijpt heel goed , dat een vertegenwoordiger der Katholieke Staatspartij niet zal jui - chen , wanneer de schrijver van „ Aller - zielen ", den Stadschouwburg binnen - trekt . Zie , daar is nu jaar en dag over ge - haspeld . Steeds deed aan vrijzinnigen kant de leugen opgeld , dat „ Allerzielen " allerminst krenkend mocht heeten voor de katholieken , Wie daar nu aanstoot aan nam , was een bekrompen mensch . En geen burgervader mocht het wagen , dit kasstuk van lieijermans te verbieden , of hij kreeg den wind van voren . En in naam van de kunst weid honderden malen achtereen het katholieke volksdeel in zijn heiligste gevoelens gegriefd . Tot dat nu op eens de wel wat late erkenning komt — van Hoogst onver - dachte zijde overigens — dat de katho - lieken wel reden hebben , voor den schrij ver van „ Allerzielen " minder sympathie te koesteren , Waarin ligt opgesloten , dat zelfs de heer Kieerekoper wil toegeven , dat in „ Allerzielen " voor den katholiek krenkende scènes voorkomen . Vrage : zal de brave anti-clericaal nu ook de consequentie aanvaarden en er tegen protesteeren dat het gezelschap - Heijermans ongestoord voortgaat , een groot deel der bevolking met dit anti - katholieke tendenz - stuk te beleedigen ? Eik wat wils . De outxettende umü ia het Ei'tsgebergte . In de „ Vorwarts ' schrijft Erwin Barth zijn indruk van een bezoek aan Anna - berg in het Ertsgebergte , waar hij verschillende woningen van gezinnen uit den middenstand bezocht , die al evenzeer als de arbeiders onder een zoo zwaren last van armoede en ge - brek gebukt gaan , dat men er zich als buitenstaander bijna geen denk - beeld van kan vormea . Zoo bezocht hij het gezin van een gemeenteopzich - ter , dat bestond uit de ouders en 7 kinderen . De man verdient per week 92,50 Mark , de dochter geeft 15 Mark Jfostgeid en de vrouw en de andere kinderen verdienen door werk in huis 22 Mark . L ' ly De doebler m ta sciiataesigr . 19 ) IX . Cesarius had in den wedstrijd tusachen christendom en heidendom zulk een schitterende over - jrinning bevochten , dat hij zich den gloeienden haat van Maximus op den hals had gehaald . Peinzend zat hij den avond van den volgendan dag in zLn voornaam gemeubileerd vertrek , toen Valsntiniaan bij hem binnenkwam . Met een vriendelijken lach stak de ge - neesheer hem de hand toe en weea hem de haöd toe en wees hem eeu zatel aan . „ Ik verhaag mij er ten zeerste over , dat gij gekomen zijt ," zeide hij , „ zeer bijzonder verheug ik mij daarover ." „ Zoo , gij zijt van maening , dat ik nog lof schuldig ben voor den dag vaa gisteren ," antwoordde Valentiniaan lachend , „ ea gij verwacht , dat ik u dien hed . n des te ruimer toezwaai ." Cesarius maakte een afwijzende be - weging met de handen . „ Db Heer verge ve u , dat gij mij voor 200 slecht houdt ; mijn deel in don lof is mij reeds ai te rijkelijk toegewezen 8n — v»H den haat ook ." De inrichting der woning is solide | en eenvoudig . Niettegenstaande dej uiterste zuinigheid is echter het éénel kleedingstuk na het andere versleten , al werd het ook tot het laatste toe versteld . Niet ieder kind heeft een hemd meer , geen heeft er winterkleeren en heele schoenen . De kinderen heb - ben allen rachitis en zijn opvallend klein . Het melkrantsoen wordt niet ten volle geleverd , er is geen melk genoeg . Niettegenstaande de spaarpenningen geheel worden opgeteerd en de man zich ieder genot als rooken , etc . ont - zegt , is het niet mogelijk , de duurdere levensmiddelen van het rantsoen , als erwten en boonen te koopen en moeten grootere hoeveelheden kool , knollen en wortelen de magen vullen . De lucht is.dik en muf , want met de 15 pond kolen per week ishèt niet warm te stoken en moeten de ramen gesloten blijven , het hout is te duur . In een stedelijke noodwoning bewoont een vrouw met 3 kinderen een woonkeukentje met klein kamertje . Het huisraad is uiterst gering , van elk lapje stof zijn de noodige kleeren ge - maakt . Toen haar man soldaat was , kreeg zij ondersteuning , nu is hij ont - slagen en liet haar met haar kinderen in den steek . Nu verdient zij met garenspoelen voor een passementfa - briek een 40 a 50 Mark per week , maar werkt van ' s morgens vroeg tot diep in den nacht . Brandstoffen had zij sedert 2 dagen niet meer , het is er koud . Haar ontbijt bestond uit koude koffie van den vorigen dag , ' s middags koude koffie met een droog stuk brood , meer kan zij zich niet veroorlooven . ' Zij ziet er uit als vel over been , trouwens geen wonder bij een zoó schralen kost . De kinderen zijn over - dag in een bewaarplaats , wat haar wekelijks 3 Mark kost , zij hebben geen warme kleertjes voor den strengen winter in het Ertsgebergte . Zelf heeft zij geen schoenen , geen lakens voor de bedden , die met los stroo zijn ge - vuld . De vrouw maakt een fatsoen - Iqken , netten indruk . Om niet in schuld te geraken , wordt de huur , 2.50 Mark , dadelijk apart gelegd . En toch wil deze vrouw van de gemeente geen onder - steuning vragen uit angst als bedeelde te gelden . „ Ik heb mijn handen om te werken en za ! daarmede mijn kin - deren en mij het noodige zien te ver - schaffen ." Moeten zulke menschen , waarvoor ieder den hoed iHoet afne - men , ten gronde gaan ? In een andere woning een stedelijke werkster met 5 jonge kinderen en een . 21-jarige dochter , die wegteert door ondervoeding . De man is vermist ; aan ondersteuning , loon , ziektegeld van de dochter worden wekelijks 80 Mark ontvangen . In onbetimmerde dakkamer - tjes staan de bedden met los stroo , beddegoed ontbreekt geheel . ' s-Nachts „ Dat kan ik begrijpen . De grootte van den haat is voor mij een bewijs voor de grootte der nederlaag uwer tegeastacders . Maar scherts daargelaten Oeaarius , het was een heerlijk schouwspel , en gij moogt willen of niet , ik moet u oprecht geluk - wenschen . Wij zijn allen trotsch op u , en waarlijk , de geheele christelijke wereld moet u dankbaar zijn ." „ Houd nu op !" „ Wel kende ik u reeds lang als een onzer beste redenaars , maar gisteren hebt gij u zelf overtroffen .» „ Ik wil u niet verbergen , dat ik niet zonder zorg den wedstrijd tegemoet f,ag . Tegenover heidendom was mijn toestand niet bijzonder aangenaam .» „ Dea te grcoter is uw overwinning . Hoe verstomden zij knarsetandend , toen zij niet meer wisten tegen uw bewijzen , hoe sehoten hunne oogen bliksems van woede en haat ! Ik zng u , hadden zij u daarmede kuuneu dooden , gij zoudt een honderdvoadigen dood zijn gestorven ." „ Hebt gij op den keizer galet ?» „ Natuurlijk is het mij niet ontgaan , mat welk een zelfvertrouwen hij verscheen , hoe hij meer en meer verbloskta en het voorhoofd fronste toen gij den eene na den andere in het stof deed o bijten , en hoe hij ten slotte slecht geluimd en toornig wegging ." , J », ja , hij toornt ," antwoordde Cesa - 1 rius , „ ik faab zijn gunet geheai verloren . Maar bij God , ik zou morgen niet anders spreken , dan ik gisteren gedaan heb ." „ Zoo is het goed , mijn vriend . Wat hechten wij aan vorstengunst , wij , die streven naar de vriendschap en genade van Christus ? Heeft Juliaan u ontslagen ?" „ Neen , het komt hem zeker te laag voor , mij na de overwinning daarmede te straffen , maar aan het hof blijven kan ik daarom piet meer . Ik zal de stad verlaten en naar Azië oversteken ." „ Dan kannen wij samen reizen ," ant - woordde de tribuun laconisch . Cesarius zag zijn vriend verbaasd aan . „ Wat wilt gij ook het hof verlaten ?" „ Ik wil niet , ik moet .» „ Gij moet ?" „ Juliaan heeft mij naar den Eufraat overgeplaatst .» „ Dus verbannen ! Het zou mij werke - lijk lead doHn , zoo ik de oorzaak ware , dat de keizer mijn vrienden liet boeten voor hetgeen ik in Kijn oogen misdreven heb ,» antwoordde ; Cesarius , „ Gij vergist u , waarde vriend . Mijn lot heb ik aan mij zelf te danken . „ Wat hebt gij dan gedaan ?" „ Gij west ," antwoordde Valentiniaan , , dat ik als hoofdman der lijfwacht den keizer steeds moet vergezellen bij zijn schandelijke afgodische offers . Dat stond ' mij reeds lang tegen en ik wachtte snkal katholiek geloof niet verlaten , dan zou ik niet genoodzaakt geweest zijn , daar - toe terug te keeren . Een Protestant , die Katholiek wordt , verandert niet van godsdienst , hq keert slechts terug tot den godsdienst , welken zijne voor - vaderen ten onrechte verlaten hadden *. De Koning kon daar niets tegen inbrengen ; hq zweeg . Zelf had hij door dat woord te kennen gegeven , dat hij niet vanzqne voorvaderen hield ; immers zij waren van i^odsdienst veranderd ; hadden zij dat niet gedaan , dan ware de vorst in het ware geloof opgevoed : Wel een reden omniet van hen tehouden . Anecdüten . W a arheden als koeien . Als je ligt in ' n bed , in ' n dorps - logement , te bibberen onder één dunne deken en je hoort beneden de boeren rumoeren en zingen , dan denk je : „ veel geschreeuw en weinig wol ". * * * Je komt ' s wintersnacht voor de ge - sloten huisdeur : den sleutel heb je vergeten , de meid is niet wakker te bellen , dan is : „ Eigen haard goud waard *. * Komt ' n kennis op visite en je pre - senteert ' m een vochtige sigaar , dan geef j'm letterlijk : „' n uitbrander ." Een zeer hongerig man snelt een restauratie binnen : Kellner , vlug , wat heb je ? Biefstuk , lamscotelet , runderlap - pen ... Goed , goed , geef maar een lams - coteletje . Het wordt met een sneltreinvaart gebracht. Na eenige © ogenblikken : Hé , kellner , kellner ! Aanneme meneer . Waar blijft die lamscotelet ? Wel daar ligt-ie op uw bord . Waar ? Daar!Met den neus op het aangeduide vleesch , zegt de bezoeker toen : — O , is dat de cotelet ? Ik dachtdat het een barst in het bord was ! Voor de Vrouwen . . De Moderne Vroiiweiikleediug . ( Slot .) Niet alleen van de vreuwen , ook van de mannen , vooral van jongelui uit hoogere standen , kan op dit punt een krachtige i^avloed ten goede uit - gaan . De vrouw streeft in haar kleeding in veel sterker mate dan de man , nu eenmaal ook het binnen bepaalde grenzen toelaatbare doelwit na , om te behagen , vooral aan het jongere ge = deelte van het „ sterke " geslacht . Hier - door heeft de man een machtig wapen in de handen ten goede . Onbeschroomd , frank en vrij , correct maar niet minder cp een g . le^^enheid , om mij asn deieu dienst te onttrekken ." „ Onze vrienden hadden er ook reeds aanstoot aangenomen ." zeidedegeneesheer ., „ Ik jnoest ten slotte wei i,n verdenking komen , als zou ik de gezindheid van den keizer deelen . Welnu , Juliaan weet heden , dat hij mij niet kan bekeeren .» „ Hedenochtend begaf hij zich in plech - tigen optocht naar den tempel der jodin Fortuna . Alle hofbeambten waren opge - roepen en natuurlijk ook de lijfwacht . „ Het volk moest blijkbaar zien , dat ik hem niet overtuigd had . „ Ik elk geval . Wij kwamen aan den tempel , waar de priesters , orereenkomstig - het gebruik , den keizer ia den voorhof wachtten . Toen hij binnentrad , besproei - den zij hem met het reinigingswater , opdat hij , Bchoongewassehen van alle fouten het heiligdom zou betreden . Ik was vlak achter hem . Ban der afgoden - dienaars besproeiden ook , mij , en zooals ik bemerkte met opzet , want ik zag , hoe hij daarbij hoonend grijnslachte ." „ En gij ?» „ Ik gaf hem zulk een hevigen slag met mijn vuist , dat hij nederstortte en riep daarbij : „ Hoe kunt gij mijn mantel zoo bederven !» Daarop trok ik mijn zwaard en sneed het besproeide stuk af ." I „ Dat was zeer stout , Valentiniaan , het jwaa eeu beleediging der jodin en van duidelijk late hij daarom merken , wat hij op dit punt van Katholieke families , van Katholieke meisjes , verlangt . Hq late zich vooral niet afschrikken door de vrees , om voor eng en bekrompen te worden gehouden . Och ! over eng - heid en bekrompenheid bestaan zulke averechtsche idees ! Wat is het b.v . bekrompen : zich op het eng-egoïstische standpunt te stellen , „ ik zie er niets in , wat deeren mij anderen ?" of zich af te vragen : kan ook de evenmensch rechten op mij doen gelden ? Vooral van beschaafde jongelui kan een heil - rijke drang ten goede uitgaan , en zoo zal b.v . een fiksch , levensblij en levens - krachtig student met een beslist , waar - dig maar onbeschroomd gegeven oor - deel © p dit punt dubbele resultaten bereiken . Ook mag de vraag wel worden gesteld , of in dit verband van ernstige jong - getrouwde mannen niet meer heerschappij kan uitgaan over de ziekelijke grillen hunner jeugdige vrouwtjes ? Ten slotte de practische vraag : vvelke grens dienen zich de Katholieke vrouw , het Katholieke meisje in deze te stellen ? Het antwoord is wederom zoo eenvoudig , omdat er maar een grens mogelijk is , n.l , de tot den hals gesloten kleeding . Een andere grens is geen grens ea leidt noodzakelijk tot een noodlottige ver - vaging . Vooral op Katholieke scholen dient aan deze grens ten opzichte van de leeraressen en leerlingen strengde hand gehouden . Dit geldt te klemmen - der , zoolang wegens gebrek aan leer - krachten het , ook uit paedagogisch oogpunt vooral tegenover oudere leer - lingen veel juistere beginsel niet in alle strengheid kan worden doorge - voerd : leeraressen voor meisjes en leeraars voor jongens . Leeraressen zullen bovendien bedenken , dat ook buiten de schooluren in dit opzicht charge d'Smes op haar rust , b.v . op avondjes , waar zij de kans of de zekerheid hebben velen harer leerlingen te ontmoeten . Met nadruk zij ten besluite nog eens vastgesteld , dat dit artikel zich niet op de eerste plaats richt tegen de op zichzelf zondige kleeding , maar het „ Noblesse oblige " in herinnering wil roepen aan de Roomsche vrouw en het Roomsche meisje , vooral ook aan de families met klinkend-Katho - lieken naam . Haar verantwoordelijkheid is ontzettend groot : men kenne deze en handele er naar ! E . VIGILA . Een prachtvoorbeeld Door het bestuur der R.-K . Kies - vereeniging van Megen is het volgende Tschrijven gericht aan den Minister van Binnenlandsche Zaken : Excellentie , De vrouwen van Megen ( N.-B .), ter vergadering bijeengekomen om zich den keizer die gekomen was om haar te vereeren ." „ Dat zag ook Maximus in . Hij ging onmiddellijk tot Juliaan en noemde mij een schender van het heiligdom . De keizer wierp mij een doorborenden blik toe , zweeg echter . Nauwelijks echter waren wij in het paleis teruggekeerd , of ik ontving het bevel , om voor hem te ver - schijnen . En het einde hebt gij gehoord ." „ Dat hij u verbannen heeft . Betreurt gij het ?" „ Integendeel , ik ben blijde , uit deze omgeving bevrijd te worden ." „ Wanneer vertrekt gij ?" „ Reeds morgen , zoo luidt het bevel , en ik gehoorzaam . Gij weet , dat ik met hart en « iel soldaat ben , en daarom blijf ik in het leger . Daarginds aan den Eufraat ben ik ver genoeg van den keizerlijken wijsgeer verwijderd om het verloop der dingen kalm te kunnen afwachten ." „ Procul a Jove , prooul a fulminel *!) antwoordde Cesarius . „ Ik vergezel u . De keizer is geheel in de macht van Maximaa , dien nietsvvaardigen vleier . Niemand anders dan hij ia schuldig aan den dood van onzen goeden ürsulus ." „ Is Nebridius met Nysa gelukkig ont - komen 1 " 1 ) „ Ver van Jupiter , ver van den bliksem ,'* I dle volgens de heldenen door Jupiter ge - slingerd werd .