Tekstweergave van DWB_1921-01-05_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
verschillende glasfabrfeken aldaar zijn 250 man zonder werk gekomen . Tengevolge van de slapte in de in - dustrie heelt de directie der N . V . Goud - sche Machinale Qarenspinnerij moeten besluiten in haar fabriek voorloopig slechts drie dagen per week te laten werken . Voor de overige drie dagen genieten de arbeiders een wachtgeld van 50 pCt , van het loon dat ze voor dien tijd zouden ontvangen . In de afdeeling „ Qoudsche Pijpen " der fabriek van de firma P . van der Want Gzn . te Gouda wordt reeds minder ge - werkt . De directie overweegt , zoo noodig deze afdeeling tijdelijk geheel te sluiten . Te Best is de sigarenfabriek der firma Van Gemert en Co . gedeeltelijk en die der firma Van Loosdregt geheel stopgezet . De grootste sigarenfabriek te Zwolle , van den heer F . Smit , heeft den sigaren - makers ontslag aangezegd ; alleen een klein vast personeel blijft . En zoo brengt iedere courant helaas nieuwe berichten van slapte en werkeloos - heid . De verhooging van den accigns op gedistilleerd . De minister van Financiën brengt ter kennis van belang - hebbenden , dat het thans tot wet ver - heven wetsontwerp , waarbij onder meer de accijns op het gedistilleerd wordt ver - hoogd van f150 ( met 10 opcenten ) tot f300 ( met 10 opcenten ) per hectoliter van 50 percent , op 5 Jan . a.s . zal wor den afgekondigd ( Stbl . no . 928 ) en mits - dien , krachtens art , 9 , in werking zal treden te 12 uur in den nacht van 5 op 6 Jan . a.s . Dientengevolge is ieder , die op laatst - gemeld tijdstip meer dan 2b liter gedis - tilleerd , ongeacht de sterkte , voor zich zelf of voor een ander in voorraad heeft , verplicht daarvan op 5 of 6 Januari as - schriftelijk aangifte te doen ten kantore van den ontvanger der accijnzen . De aandacht wordt er op gevestigd , dat alle gedistilleerd , in een woning met hare aanhoorigheden aanwezig , geacht wordt in voorraad te zijn bij den hoofd - gebruiker der woning . Ieder , die na het tijdstip van het in werking treden der wet gedistilleerd in - slaat , hetwelk vóór dat tijdstip hier te lande is verzonden , moet uiterlijk op den eerstvolgenden werkdag na dien inslag gelijke aangifte doen . De hiervoren bedoelde aangiften moeten onderteekend zijn en , behalve de vermel - ding van den naam en de woonplaats van den aangever en van de hoeveelheid soort en sterkte van al het gedistilleerd , een nauwkeurige aanwijzing inhouden van de plaats waar het gedistilleerd in voor - raad was of ingeslagen is . Het nalaten van een aangifte of het doen van een onjuiste of onvoldoende aangifte is strafbaar . De ambtenaren der accijnzen zijn be - voegd om binnen 14 dagen na het in werking treden der wet ook de panden , die overigens niet aan hun toezicht zijn onderworpen , met inachtneming van voor - geschreven vormen , tegen den wil der bewoners of gebruikers binnen te treden en er een onderzoek te doen naar de aanwezigheid van gedistilleerd . Alle ge - distilleerd , dat binnen dien tijd wordt aangetroffen , wordt — indien niet het tegendeel aannemelijk wordt gemaakt — ' ge^ht reeds bij het in werking treden jder wet ter zelfde plaatse aanwezig te zijn geweest . Al het vorenstaande betreft niet het gedistilleerd , dat in voorraad is of inge slagen wordt in de entrepots en in de panden , waaraan het genot van door - loopend crediet voor den accijns is ver - bonden . Verdere inlichtingen kunnen worden verkregen bij de ontvangers en andere ambtenaren der accijnzen . Het niet-vlaggeii te Wormerveer . Afgekondigd is Staatsblad no . 901 , houdende het Kon . besluit van 16 Dec . LI ., tot vernietiging van het besluit van B . en W . der gemeente Wormerveer van Aug . IJ ., waarbij besloten is om op Augustus niet van de openbare ge - meentegebouwen te vlaggen . De Katholieke Vakbeweging . Het Centr . verneemt uit betrouwbare bron , dat het Vakbureau voornemens is uit - voering te geven aan het plan , voor eenige maanden gemaakt , om in de eerste helft van 1921 een groot congres te houden voor de Katholieke Vakbeweging om de groote vragen van den dag te bespreken . Met de voorbereiding is reeds een aan - vang gemaakt . Prijsdaling . Het bestuur der Ensche - désche Handclsvereeniging adviseert , vol - gens het „ Hbld .", den handeldrij venden middenstand in het algemeen en den leden zijner vereeniging in het bijzonder , om wat beti-eft de prijsdaling gelijken tred te houden met de fabrikanten en grossiers . Verlagen laatstgenoemde hun prijzen met een zeker percentage , dat zij dan oogenblikkelijk het voorbeeld volgen . Zulk een daad zal slachtoffers kosten en velen in moeilijkheden brengen , zegt het advies verder , doch men zal er door medewerken tot het verkrijgen van een meer normalen toestand , terwijl men het vertrouwen van het koopend publiek zal behouden . UNDERWOOD Setartjfmaehine . lart . Payens . - lijmegen . Kort Nieuws . De gewezen Duitsche rijkskanselier Von Bethman HoUweg is Zondagnacht overleden . Een passagiersvliegtuig is te Kaapstad in brand gevlogen en naar beneden ge - stort . De vlieger , twee dames en een kind zijn bij het ongeluk omgekomen . De dienst van de machinisten op de Nederlandsche Spoorwegen is zoodanig geregeld , dat evenals voorheen , elke machinist steeds zijn eigen machine krijgt . Zou ' t nu helpen ? Of zijn er wellicht nog meer oorzaken ? Voor den tweeden keer in korten tijd heb - ben vandalen een kruisbeeld in de buurt van Sittard vernield . Thans hebben bruinkool - arbeiders van de Graetheide het kruisbeeld nabij de hoeve „ Rosengaiten " versplinterd . De stukken van het kruisbeeld lagen over den weg verspreid . Te Deventer moesten de cafe's op last van den burgemeester op Oudejaarsavond om 10 uur sluiten ; ze mochten op Nieuw - jaarsdag eerst om 4 uur des namiddags weer worden geopend . De burgemeester van Nijmegen vaar - digde een verbod uit van het verstrekken van sterken drank in vergunningslokall - teiten voor het tijdvak van Vrijdag 31 Dec , 7 uur n.m ., tot Maandag 3 Jan ., 5 uur v.m . Te Akkersdijk bij Delft zijn Woensdag - dagnacht 3 i schapen van den landbouwer C . van den Berg in het weiland door honden verscheurd . Om zijn stoffelijken nood te demon - streeren heeft een predikant dezer dagen van den kansel aan zijne gemeente bekend gemaakt , dat hij daar vóór hen stond in een .... geleende broek ! Men vond op Nieuwjaarsdag in de heide van Vught een vlindertje ( koolwitje ) dat rondfladderde alsof het zomer was . Zeker een groote zeldzaamheid ! fremengd lieuws . „ Een paar onbescheiden vraag - kens ". Onder dit opschrift schrijft de Brussclsche „ Standaard " : De dame ( vrouw ) van een socialisti - schen minister van Z . M . den Koning der Belgen heeft onlangs een uitstapje gedaan naar Parijs , met den regeerings - automobiel van haren echtgenoot . Wij weten niet of zij met een officiccle zending was belast , maar het schijnt , dat mevrouw de minister een heeien hoop „ herstellingen " aan den automobiel heeft laten uitvoeren en dat de rekening , ten bedrage van 27 duizend francs door het ministerie werd betaald . Een schoon voorbeeld van bezuiniging , hé ? Weet echter , dat dit voorbeeld ge - geven is door eene dame die voor enkele maanden in de zaal van de Koloniale Unie een meeting bijwoonde , door het midden-economisch Comiteit belegd , waar - op zij de stakers der verbruikers aan - predikte en betoogde , dat bij haar thuis steeds „ margarine en bevroren vleesch " wordt gegeten . In alle geval , wanneer zij per automo - biel rijdt , is de staking van het verbruik opgeheven . Zou de heer Vandervelde ons niet kunnen zeggen , of het waar is hetgeen wellicht - kwade tongen thans vertellen , als zou zijne onlangs gedane reis naar de socialistische republiek Georgië op kosten van de regeer ng zijn geschied ? De verblijfkosten , vastgesteld op 45 fr . per dag , werden naderhand gebracht op 65 fr . per dag . Indien de heer Vandervelde een studie - reis heeft ondernomen naar die ideale socialistische republiek Georgië , ten einde het mogelijk te maken de Belgische repu - bliek op denzelfden leest te schoeien , dan zijn de uitgaven gewettigd , niet waar ? Maar wij zouden het gaarne weten . Een sovjet-ridderorde . Het te Mos - kou gehouden sovjet congres heeft beslo - ten een orde van „ de roode vaan van den arbeid " in te stellen ter belooning van hen , die zich onderscheiden hebben bij de economische inrichting van de socialistische gemeenschap . kuntlen Ook buitenlanders , en dus onze Wijnkoop , ze krijgen ? Wij meenden altijd , dat al wat rood is , een afschuw heeft van lintjes ! Volkstelliugvaria . Ondanks de veel - zijdige bekendmaking van de op handen zijnde lOe algemeene volkstelling , wist menige bewoner op een der buitensingels in een gemeente in den omtrek van een volkstelling absoluut niets af . Een der tellers had voor de uitreiking een dag gekozen , waarop een bedelaar met postpapier gewoonlijk zijn klanten bezoekt . In bedoelde gezinnen werd den teller al in de verte toegeroepen : , Gao mar deur heur , vandaag niks ", en „ ik heb al een scheurkalendcr " en „ Nee , koopman , vandaag nie ". Op sommige plaatsen kost het heel wat moeite de menschen de volkstelling duidelijk te maken . Telt niet mee . Men schrijft aan de « N Ct ." : De volkstellerman geeft in een der straten van den Veenpolder ( tot ' dusver nooit beroemd wegens de zachtheid van zeden harer bewoners , doch gedurende den oorlog er niet beter op geworden ) zijn ! paperassen af . Tracht dit althans te doen , doch heeft cm . het volgende ont - haal bij een „ sterk onder den invloed " verkeereiid gezinshoofd : „ Wat krijgen we nou weer ?" Volkstellcr : „ Kaarten om vanavond in te vullen voor ..,." Het gezinshoofd : „ Voor watte ? I ... ' t Kan me niks verd ... maar ' k neem die dingen niet an ... S ... ( uit respect voor den zetter blijft dit achterwege , maar hier begon een drastische aansporing om weg te gaan ). Volksteller : „ Kom man , ' t beteckent niets . We willen alleen ., weten hoeveel menschen in je huis wonen ". Het gezinshoofd : „ Dat raakt geen mensch I Of denk je voor dit en voor dat , dat ik nog meer belasting wil be - talen ? ! ( Nogmaals de hartige aansporing tot heengaan , met bedreiging tot niet zuinige handtastelijkheden ). Komt de huisvrouw te voorschijn : Een sussend knipoogje en fluisterend : „ Geef mij het maarl " De eerzame huisvader merkt iets op van deze geste en valt tegen z'n vrouw zóó ruw uit , dat de volkstelier , overigens aan veel gewoon , verbleekt en verder gaat , bij een der buren verzoekend de volkstellingspapieren in een gunstig oogenblik bij den nobelen buurman binnen te smokkelen . Wij vragen den volkstellcr : „ Gaat dit zoo heel den dag ?" De volksteller : „ Zóó erg gelukkig niet ... Maar het zal kracht kosten de kaarten geplaatst te krijgen ... En wat er van de telling moet terecht komen , mag Joost weten !... En dit na bijna 20 jaren leerplicht ! Wat de „ borrel " gaat kosten . Het „ Hbld ." heeft uitgerekend , wat , nu de beide Kamers het wetsontwerp tot verdubbeling van den accijns op het gedistilleerd ( van f150 op f 300 per H.L . van 50 pCt .) hebben aangenomen , in het vervolg een „ borrel " zal kosten . Jenever van 40 pCt . alcoholgehalte kost aan de slijters thans f 1.90 per liter bij afneming van ten minste 80 liter , bij kleine hoeveelheden iets meer . Hierin is begrepen f 1.32 accijns . Volgens het I nieuwe tarief komt er f 1.32 accijns bij , zoodat de totale slijfersprijs wordt f 3,22 per liter . Nu zijn niet alle „ borrels " even groot , maar aanzienlijk is het verschil tach niet , te minder , daar de „ groote bellen ", welke vóór den oorlog bestonden , zoo goed als geheel zijn verdwenen . Gemiddeld dan gaan er 35 borrels uit een liter . Thans kost hij dus aan den slijter netto ongeveer 5 '/, cent en hij zal na de accijnsverhooging 4 cent duurder worden en dus 9V2 cent kosten . Wij hebben hier de prijzen genomen voor de gewone jene - ver . Andere „ borrels " kosten duurder , maar de verhooging door den accijns blijft ongeveer gelijk . Bij jenever van 45 pet . kost thans de borrel ongeveer 4V4 cent en zal 374 cent duurder worden . Het blijkt dus uit het bovenstaande , dat de slijters met een verhooging van 4 cent de accijnsverhooging zullen hebben verdisconteerd . De borrels in de volkskroegen ( te Am - sterdam ), welke thans 13 cent kosten , zullen denkelijk op ten minste 18 cent worden gebracht . De middenstandscafé's , waar thans 20 cent wordt betaald , denken over een verhooging tot 35 cent . Bij de prijsvaststelling moeten de detail - verkoopers natuurlijk rekening houden met alle kosten , welke het bedrijf drukken . Als nu , door den verhoogden accijns , het alcoholgebruik belangrijk mocht vermin - deren , zullen de klcinhandclprijzen wellicht nog moeten worden verhoogd om de winsiderving in te halen . « ngiezoncieo Stukken . ( Buiten verantwoordelijkheid der Redactie .) Uit het land der kiaderellende iu Ouitschland . Wij ontvangen het volgende schrijven , waaraan wij gaarne plaats verleenen : Zeer geachte Redactie 1 Gij hebt reeds zoo menigcn noodkreet uit Duitschland en Oostenrijk vernomen — mag ik het wagen in naam van een comité voor kinderhulp opnieuw een beroep te doen op de zoo dikwijls ge - bleken onuitputtelijke goedheid uwer lezers en lezeressen ? Misschien kent gij reeds den verschrik - kelijken titel : „ De kinderhei van Berlijn ". Wij kunnen met dezelfde woorden ge - wagen van andere steden . Ik schrijf u uit Bamberg en Beieren , in naam van talrijke kinderen , die leven in den uitersten nood . De stedelijke com - missie van schooltoezicht te Bamberg , die alle scholen onder haar controle heeft en wie ik verzocht mij gegevens te ver - strekken over de kindereliende,'deelt - mij - - officieel het volgende mede : 400 kinderen van de volksscholen al - hier , lijden bitter gebrek . In 55 huisge - zinnen fs de vader gevallen , in even zoovele is de vader oorlogsinvalide en niet in staat te werken ; in 55 andere huisgezinnen is de vader vroegtijdig ge - storven . In 108 gevallen , waarin de kin - deren worden opgegeven als uiterst hulp - behoevend , is het kindertal aan 5 tot 8 hoofden sterk , terwijl in 20 huisgezinnen 9 , 10 of 12 kinderen gevoed en gekleed moeten worden . Bij deze 400 kinderen , die in het huisgezin leven , komen nog 300 kinderen , die opgevoed worden in weeshuizen en andere inrichtingen . Ook schuldig b kennen . Ik wil echter guarne allaa lijden , laster en foltering , ala gij me maar niet voor Bchuldij ? houdt . Ik heb aan de H . Moeder Goda , in de Kopsrslagersstraat , een gelofte gedaan , namelijk , dat ik mijn leven lang eiken Zondag voor hair beeltenis den rozf^nkrana zal bidden , ala ze mijn onechald aan ' t licht brengt . Wilt ge ' t zelfde met me doen ? — Koonraad ." Een traan welde op in Agnes ' oogen . Ze keerde lieh sasr het venater en zei : „ Hoe kan hij zoo spreken ! Ik heb aan zijn onschuld immera niet getwijfeld . Zeker wil ik ' t zelfde doen ala hij ; ik heb juiat nu nog voor hem gebeden . Laat Rsinoad hem dat schrijven , vóór dat Koenraad op de pijnbank komt . De H . Moeder Goda zal hem helpen , opdat hij geen leugen spreke ." „ Ja , bid maar goed , mejuffrouw ! zei gekke B&rendje , die er op ' t oogenblik alles behalve narachtig uitzag . „ Ik kan u op ' t oogenblik alles zeggen , maar ik ben toch op ' t rechte spoor ," „ We zullen ' t afwachten in godsvrucht en ootmoed ," anikte Agnes . „ God loone ui " Ze keerde zich weer naar ' t venster , da nar echter varliet met Martha de kamer . De oude voedster had nog heel wat te babbelen ; ze had ook graag wat mear willen vernemen , „' t Arme kind ," zei ze buiten de kamer tegen den nar , „ zal nog « iek worden van al het verdriet . ' t Is goed , dat ge haar een beetje hebt getroost , al ia er ook geeü hoop ." „ Voor de hoop zallea we den goeden God laten zorgen ; wij helpen slechts daarbij ," zei gekke Barendje . „ Toen ik nog een kleine jongen was , die ternauwer - nood kon loopen , en mijne moeder dood en mijn vader ziek lag , heeft Koenraads moeder zich over mij ontfermd . De Kuens woonden naaat ons . Dagelijks kwam de vrouw naar ons toe en bracht mijn vader warme aoep ; en mij waschte en verzorgde ze alaof ik haar eigen kind was . Hare kinderen waren allen gestorven en Koenraad was nog niet geboren . Zes jaren later kwam Koenraad ter wereld . Mijn vader was toen allang weer gésond , en ik maakte al met hem*de narrenkunstan . Den kleinen Koenraad heb ik dikwijls op mijn armen gedragen , en hij heeft me lief gekregen . Gekke Bareadje moet alle menschen opvroolijken , en toch kijken da rijke lui hem met minachting aan , want hi ] ia maar een hans-worst en de zoon Van gering volk . Dat Toelt iemand heel goed , al is hij ook gekke Barendje . Koenraad evenwel heeft dat niet gedaan . Waar hij ona ontmoette , riop hij mij zijn groet toe en was heel vriendelijk tegen me . Dat wil ik hem vergelden , al moest me dat het leven kosten . Ik ben wel is waar maar een nar ; maar nood breekt ijzer en maakt een dwaas ook wijzer ." De goede kerel waa al pratende in vuur geraakt ; hij had zoo echt uit den grond z^ns harten medegedeeld ; vrat de oogen - Bcbijolijk koddige atrofen van zijn lijfdeuntje inhielden , Martha luisterde met sandicht , en toen gekke Barendje had uitgesproken , vroeg ze : „ Maar hoe wilt ge dan Koenraad helpen ?" Dat zou ze wel foo graag hebben geweten , niet uit nieuwsgierigheid — want Martha was niet nieuwsgierig —, maar uit liefde tot Agnes , die ze als kind had gedragen , en die liefde was diep in Martha's hart geworteld , en als ver - groeid met de smart en de vreugde van het kind . In plaats van antwoord te geven vroeg gekke Barendje : „ Komt Volkert , Koen - raads vriend , ook dikwijls bij meester Klaas ?» „ Zeker , bijna eiken dag ," gaf de voedster ten antwoord , „ en de meester houdt van hem , wat toch vroeger volstrekt niet het geval waa . Je begrijpt zeker niet , wat daar achter schuilt , en daaraan zie ik maar al te goed , dat je een man zijt , want een vrouw begrijpt dat wel — waarom andera zou mijn Agnes zon treurig gestemd zijn ? Ze vreest namelijk , dat ze haren vader zal moeten gehoorzamen en Volkert trouwen , nadat bij Koenraad de winter den zomer in den ksart heeft gekeken , en het ongeluk der vreugde den strop om den hala heeft geahgen . M«ar let wel , Yolkert bevalt mij niet en aan Agnea evenmin , en zijne vriendschap ten opzichte van Koeorsiad lijkt me ook niet veel meer dan een schaduw op den zonne - wijzer bij aïond . Hij noemi zica vriend , maar dia vriendschap beteekent net zoo - veel sis vergaan eikenhout , dat ' a nachts in een hoek als vuur glinstert , maar toch geen vuur is ." Martha was weer eens echt op haar dreef gekomen , en zou maar hebben doorga babbeld , doch gekke Barendje onderbrak hxren woordenvloed . Hij bad genoeg gehoord , en wat die vriendschap b»trof , daaromtrent wiat hij meer dan Martha . „' t Is tijd , dat ik ga ," zei hij , „ anders treft meester Kla*B me in ziJB huis aan , en dat zou ik in * t geheel niet willen ." Msar drink dan toch eerst een glss wijn ," drong Martha aan , daar ze graag nog wat langer haar hart had willen luchten . Barendje was andars niet al te weiger - achtig als ' t zulke aanbiedingen betrof ; maar dezen keer sloeg hij ' t aanbod op beslisssnden toon af , en ' t waa ernstig gemeend . „ Op een anderen keer , vrouw Martha ," gaf hij ten sntWoord , „ en nu gezwegen en gebeden , opdat uw Agnea weer vroolijk worde ." Met dia woorden wipte hij ' t huis uit . Agnes was dien dag zóó wel te moede als ze in langen tijd niet meer was geweest : ze vertrouwde en hoopte . YIII . Gevaarlijk waagstuk . „ Ze zeggen wal , in de Meien Dan zijn de bronnen gezond ; ' k Geloot ' t niet , of ze ' t ai zaien , ' t Klonk je zoo vreemd in den mond . Je maag houdt niet van dat fuiven , ' k Kan er niet eens ook mee zijn ; ' k Prijs slechts de edele druiven , Die schenken ons goeden wijn ." Zoo klonk ' t uit de herberg „ in ' t erouden anker " aan den zoom v»n den Rijn . De knechten van den burggrsaf hadden een vrijen dag , en Valentijn wist even goed alles flannea , hoe dien moeat worden doorgebracht . Nu was de wijn , waarmee ze zich verkwikten , wal niet zoo veel bijzonders , maar wie niets beters heeft , neemt voor lief wat hem wordt aangeboden . Nog zongen de beide gezellen , toen gekke Biresdje ' t lokaal binnentrad . „ Nou kom ik juist van pas I " riep hij den schildwachten toe , „ waar twee vroo - lijke makkers samen zijn , daar past de nar uitetekend bij ," Met één aprcng zat hij op da bank , greep een beker en dronk er uit . Nauwelijks evenwel bad hij een slok genomen , of hij vertrok zijn gezicht zoo zuar of hij azijn had gedronken . „ Bïh , wat een kost !" riep hij uit , „ dat ia zoo dun als water ; zwemt er geen viscbje in ?" Hsns werd grommig . „ Hoor dien nar oens ," sprak hij , „ die is ook nog geen raadshser geworden , dat hij alleen maar muskaatwijn kan drinken ," ( Wordt vervolgd ). MiMMil