Tekstweergave van DWB_1926-01-06_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No . 1251 WOENSDAG 0 JANUA.RI 1026 . 18e Jaargang Verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per jaar f 4 .—• Voor ' t buitenland per jaar bij vooruitbetaling f 8 .—. Afzonderlijke nummers f 0.05 . NIEUWSBLAD VOOE TIEL , Ifeder - en Over-Betuwe , Tieler - en Bommeler waard , waarin is opgenomen „ Ons Weekblad ". Uitgave der N . V . Drukkerij ea Boekhandel „ St . Maarten " Tiel . Kantoor : VLEBSOHSTEAAT D 11 . Tblbf . 3 Advertentiën van 1—6 regels 1 1-50 . iedere regel meer f 0.25 . ingezonden mededeelingen per regel f 0,50 — Bij contract voordeeliger conditiën . — watersnood als Geheel Maas en Waal één zee . De toestand te Dreumel . Drie krankzinnigen . Te Alphen een zevental huizen weggespoeld De yluchLlingenrtroom naar Tiel . Het water tegen de coupures een hoogte van 46 c.M . bereikt . Onze Reactie opent een steunlijsK gende plaatsen geregeld is en in vrachtauto's daar gehaald wordt , per roeiboot plaats vindt . De nood wordt echter grooter , want ofschoon het water vallende is , zal het nog even duren voordat de i^laatsen geheel droog zullen zijn en dan komen de gevolgen , dan komt de nasleep der ellende eerst .. Geholpen zal er moeten worden door Rijk , Provincie , Gemeen te en particulieren . Waar de hulpverleening veel geld zal vorderen , doen wiJ nu reeds een beroep op de milddadigheid onzer le - zers . Wij zullen g-aarne giften in ont - vangst nemen , deze geregeld verant - woorden in ons blad en aan het daar - voor aangewezen lichaam afdragen . Giften voor de slachtoffers van den Watersnood 1926 in Maas en Waal . En hoe meer men Dreumel naderde , hoe bedrijviger men was . Toen we in Dreumel aankwamen zagen we in iede re straat op een 50 M . afstand van el - kaar 3 of 4 roeibooten liggen , om in geval van nood dienst te doen . Alle benedenhuizen , winkels etc . waren leeggeruimd en vanuit de tweede ver - dieping hadden velen een loopplank naar beneden gelegd om het huis te kunnen verlaten . Kolken en slooten stonden boordevol , terwijl de laagst gelegen punten in de kom ook reeds inge-loopen waren . Direct buiten de kom was het reeds één zee , daar ston - den de huisjes reeds 1^2 M . in . het water . Iets ontzettends was het om dat te zien . Geen verbeelding kan mèn maken , wat het zeggen wil , het water te zien ' wassen met het uur . Huizen die nu nog vrij waren zouden in een paar uur tij ds reeds diep verzonken staan in het maar steeds stijgende wa - ter . In de school , welke zeer hoog staat , waren verschillende huisgezin - nen gevestigd , maar men zeide ons , dat het niet zeker was , of deze nog vrij zou blijven . En zoo ging men den nacht in , den verschrikkelij.ken nacht , die alles in een zondvloed zou doen herschapen . Tenminste men rekende er vast op . En die berekening is maar al te waar gebleken . Diep weggezon - ken en misschien wel het diepst in Maas en Waal , omdat Dreumel laag ligt , ligt het plaatsje geheel over - stroomd . Op vele plaatsen steken al - leen de nokken van de huizen boven het water uit . In den nacht van 1 op 2 Jan . liep ook Maasbommel in . Den 2en Januari had er een spoedeischende Gemeente - raadsvergadering plaats . Daar werden voor ieder dorp der gemeente commis - sies benoemd , die zich belasten met onderdak en voeding . Thans staat al - les blank . Het vee staat aan den dijk en is ondergebracht in ijlings opgesla gen houten loodsen . In.Appeltern is het al even treurig gesteld , evenals in Horssen , waar ook alles blank staat . Puiflijk en Alphen hebben eenzelfde lot ondergaan . Om kort te zijn , geheel Maas en Waal staat blank . Militaire politie , mariniers etc . zijn aanwezig voor hulp verleening , en om toezicht te houden , want ook in deze omstandigheden nog ziJn er gelegenheidszoekers , die het miJn en dijn niet van elkander onder - scheiden kunnen . Dagenlang zijn de menschen in Maas en Waal tot niets doen gedoemd Alle verkeer , alle bedrijf ligt stil . Velen die zich behelpen op een twee de verdieping , die echter zelden inge - richt is voor kook - en stookgelegen - heid . Proviand etc . wordt per roei - boot rondbezorgd terwijl ook de drink watervoorziening , die met drooglig - ƒ 10 ,- Redactie Directie en Commissarissen N . V . Drukkerij en Boek - handel St . Maarten Pastoor Tie ] N . N ., Tiel N . N . Dat het water spoedig een keer neme , 25 ,— 50 ,— ƒ 100 , ƒ 1 .— Totaal ƒ 186 ,— Onze correspondenten zenden uit Maas en Waal ons zoo goed en kwaad als het nog gaat de volgende berich - ten : De voorgeschiedenis te Dreumel . Donderdag 31 December , des voor - middags 10 uur kreeg een inwoner van Dreumel , de heer W . Philipsen , van een van zijn familieleden uit het land van Cuyk een telephotiiscKe me - dedeeling , dat de MaasdiJk in de buurt van Overasselt zou zijn bezwe - ken . Bij informatie ten Gemeentehui - ze bleek dat men er daar nog totaal onkundig van was . Onmiddellijk wer - den alle pogingen in ' t werk gesteld , om zekerheid te krijgen . Overasselt en andere plaatsen uit die omgeving wer - , den dringend en nog eens dringend opgebeld ; evenwel de verlangde ver - bindingen werden niet verkregen . _ Ge concludeerd werd toen ., dat er iets gaande moest ziJn ; die onzekerheid verwekte reeds een zeer zenuwachti - ge stemming . Tegen twaalven volgde een tweede teleijhonische mededeeling aan bovengenoemden heer Philipsen , dat de doorbraak reeds een afmeting van 40 M . zou hebben bereikt . Op last van de plaatselijke overheid werd toen een oogenblik de klok ge - luid om den inwoners kond te doen van het gebeurde . Een gemeentelijke koeriersdienstrechtstreeks met Overasselt en omge - ving werd ingesteld , die vanuit hettelephoonkantoor Alverna de eerstebijzonderheden , na eindloos wachtenop verbinding k on mededeelen . perament , niet begrijpen . Het^zoii mij niets verwonderen , wanneei .' jij , na zoo'n beetje te hebben geklaagd en gejammerd , het vaste besluit nam om je in de omstandigheden te schikken , jonkvrouw Louise te vergeten en aan een andere jonkvrouw het hof te ma - ken . — Neen , dat nooit ! Ik zal jonk - vrouw , Louise Matignon tot aan mijnlaatsten snik blijven beminnen ! Endat niet alleen , maar ik zal ook allemiddelen te baat nemen om haar toteen huwelijk over te halen . Neen , ikben niet zoo'n werkelooze droomer alsje meent . Frits ! Als het er op aan - komt , weet ik ook te handelen . Inmijn toestand ben ik tot alles in staat . Bijna onmerkbaar knikte Frits met het hoofd en een duivelachtige gloed kwam in zijn oogen . Hij begreep , dat hij ziJn broeder reeds heel wat nader had gebracht tot het doel , dat hü zich van het onderhoud had voorgesteld . — Gerard , houdt je van Willem ? Haat je hèm ook niet ? Ik ? Hem haten ? Volstrekt niet . Toen ik nog heel klein en zwak was , nam hij mij altijd in bescherming ook tegen jou , want jij was altijd even wild en onstuimig . Later heeft hij miJ zichzelf , als de duivel Blanca maar eens liet verongelukken , dan zou deze smet uit onze familie verdwenen zijn en zou de graaf de Matignon mij de hand zijner dochter Louise niet langer meer weigeren . Zijn broeder Frits , een reus van oen kerel en een gewetenloos ridder , vuur - de deze schandelijke gedachte in den jonkman eiken dag opnieuw aan . Ook op het oogenblik dat ons ver - haal aanvangt , treffen wij beide broe - ders Gerard en Frits van Camira weer in gesprek over Blanca , de dochter van den kustvaarder aan ,; in een der in ' t halfdonker gehulde zalen van het kasteel , hetwelk zij met hun broeder Willem bewoonden . Frits scheen aan zijn verliefden broe der een verschrikkelijk voorstel ge - daan te hebben , want deze waggelde op beide beenen , werd bleek als een lijk en fluisterde met schoone stem : — O , zwijg , gij doet jnij , schrikken ! Het zijn vreeselijke dingen , die gij daar zegt . Frits ! Minachtend haalde Frits de schou - ders op . .— Jij bent nu eenmaal ee.i zacht - moedige droomer , een bloedelopze suf fer , en kunt mij , met mijn hevig tem - bootje gestapt was , enkel en alleen , omdat hij niet een adellijke jonkvrouw maar de vrome dochter van een schat - rijke kustvaarder als markiezin naar het altaar had gevoerd . Deze misstap in het oog der wereld vergaf de trotsche graaf de Matignon aan Camira ten eeuwige dage niet en hiJ verbood zijn dochter Louise allen omgang met het naburige kasteel . Het was echter nieti zoozeer deze verbroken vriendschap , welke als een schaduw over het jonge huwelijksge - luk van Willem van Camira hing , als wel de koele houding , welke zijn beide bloeders Gerard en Frits hem in \ er - band daarmee betoonden . Gerard toch had allang de stiile _ wensch gekoesterd om jonkvrouw j Louise eens de zijne te mogen noemen I maar thans had de graaf de Matignon ; hem alle hoop ontnomen , hij wilde z'n ; dochter niet de schoonzuster van een ikustvaarderskind laten worden , zei hij ] hooghartig . i Gen wonder derhalve , dat Gerard . Camira zijn broer Willem wegens ; diens huwelijk niet meer lijden mocht en dat hij zijn schoonzuster naar de Mookerhei wenschte . I — Och , verzuchtte hy dikwijls in i 4 : r 95 ) rt Bjj al de rampen , die zich in den loop der eeuwen hebben afgespeeld in ons vaderland , hetzij door brand , wa - tervloed of storm , hééft er zich thans weer eene voltrokken , die wat om - vang en g-rootte aangaat , alle vorige overtreft en waarvan de gevolgen , die nog niet te overzien zijn , zulk een el - lendige nasleep zullen hebben , dat zü de getroffen menschen in verschillen - de deelen des lands , maar zeker ook hen die van het water verschoond ble - ven , een menschenherigenis zullen bij - blijven . ÏJjjna geen provincie is er , die niet te kampen kreeg met het overtollige water . Overal zwollen de stroompjes en beken en.rivieren , totdat ze hun wa termassa's niet meer bergen konden en deze uitstortten _ buiten hunne oevers bver en door dijken in de laag - gelegen landerijen . Uit Limburg Maastricht , Roermond ■ en Venlo en hunne omstreken ,, uit Brabant Rozendaal , Breda , uit Hol - land , uit Twente , . van alle kanten kwa men berichten van overstroo,mingen . En niet het minst kreeg ook onze pro - vincie haar deel . De doorbraak van den Maasdijk te Nederasselt was oor - zaak , dat thans geheel Maas en Waal blank staat .. Het vruchtbaar stuk grond tusschen Maas en Waal , het ook bij uitstek voor on « Katholieken zoo vruchtbaar stuk grond , is een prooi der woedende golven geworden . De efnvoudige Maas en Waalsche boer , die - ploegde en zwoegde om zijn boerderijtje omhoog te werken , iets wat in dezen tijd - met veel zorgen « n moeiten gepaard ging , die^z'n voor - raadsschuurtjes gevuld en z'n winter - granen gezaaid had , hij als de boer , waarvan Schiller dichtte : „ Und der Vater mit frohem Bliek , Von des Hauses weitschauenden Giebel . Uberzahlet sein blühend Glück , vSiehet der Pfosten ragende Baüme Und der Scheune » gefüUte Raüme " hiJ is met-één slag een groot deel van zijn bezittingen verloren .. Veel heeft men nog kunnen redden , maar veel is er ook verloren . Voor den buitenstaander zijn de woor den hoogwater en overstrooming van betrekkelijk geringe beteekenis en al - leen , zij , die zooln ramp hebben mede - gemaakt of meer van nabij hebben beschouwd , kunnen zich indenken welk een verschrikkelijk - gebeuren er plaats'grijpt . Zoo bevonden wij ons dan ook even voordat Maas ■ en Waal blank zou staaïi aan den overkant , om te zien m hoeverre de streken - waar onze cou - rant veöl gelezen wordt , geteisterd waren , of nog zouden worden - De „ Gijsb ert > Stout " bracht ons Zaterdag - ' f Ê-ysL'LÊTT ©!^. EöE HuweHjkstragedie tij - dens de Fransclie Revolutie ^ ÏÉP^ERSTE HOOFDSTUK . TWEE ADELLIJKE BANDIETEN . ]) Trotisch hief het eeuwenoude kas - teel , dei - Camira's zijn torens in de lucht van het mooie Bretagne . Daar huiade in die oude muren ' n rein , jong geluk , want het was nog geen j^ar , dat de markies van Camira hier ziine schoone bruid heengevoerd had . Wel - was de jonge markiezin van Camira schoon als dageraad en goed als een heilige . Al weldoende ging zij rond en de liefde van het landvolk had zij in korten tijd voor goed gewonnen . Uren en uren in den omtrek was zij een troosteres der armen . ' Toch lag er een schaduw over dit menschelijk geluk . De eveneens edele graaf de Matignon en diens beeld - schoone dochter Louise hadden alle vriendschap met Willem van CaUiira verbroken , sinds deze in het huwelijks middag over de uiterwaarden geheel naar den overkant . Een oogenblik meenden we echter , dat ze het niet haalde , omdat het stoomscheepje hal - verwege V . Est — Wamelschen dijk grond raakte , die een paar gevaarlijke zwenkingen veroorzaakte , welk ge - vaar door volle stoom te geven en een handige manoeuvre met het stuurrad , spoedig verdwenen was . Allereerst trokken we naar Wamel . Direct op den dijk zagen we reeds het water in een broeden plas voor ons . Hier en daar nog een hooggelegen plek welke droog stond , maar die toch ook straks geheel onder zou loopen . Met karren en allerlei vervoermidde - len was men bezig alles wat nog te redden was iiaar hooggelegen plaat - sen te brengen . Op het ,, doode dijkje " stonden een honderdtal schapen met de koppen tegen elkaar . In de Dorps - straat in Wamel , die omdat ze hoog - gelegen is geheel droog zal blijven , was niets te bespeuren . Alleen de school was bezet met vluchtelingen , terwijl op het schoolplein een drietal woonwagens een goed heenkomen had den gezocht . Het Klooster en de laag - gelegen straten waren echter reeds ge heel ontruimd . Voor de vensters had men planken geslagen , opdat de vloed deze niet zouden breken . Hier was men reeds geheel voorbereid en ver - wachtte men in den nacht , als Dreu - mel volgeloopen was , het water . Over den weg naar Maa.sbommel , die hoog - gelegen is , kwam het water met een ontzettend geraas naar beneden , wat op 20 minuten afstand hoorbaar was . In Leeuwen , dat ook reeds gedeel - telijk blank stond , had men voorzorgs maatregelen getroffen . Van hieruit waren de wegen naar Puiflijk en Horssen geheel afgesne - den . Die plaatsen stonden toen reeds 1 M . a IV2 M . in het water . Waar we verder in Oostelijk Maas en Waal weinig succes zouden hebben begaven we ons terug naar Dreumel . Dreumel was toen nog alleen maar over den dijk te bereiken . Over den La geweg spoelde het water en het was een treurig gezicht hoe alleen de tele - phoonpalen nog maar gedeeltelijk boven water uitstaken . Een trooste - looze aanblik gaf de geheele omge - ving . De aschg-rijze lucht en de regen - buien , welke maar niet minderden , deden het geheel nog triester aan . Hoog tegen den diJk aan stapelden de bewoners hunne bieten , knollen en aardappelen . Hier had men vlug pri - mitieve veestallen en varkenshokken in elkaar getimmerd , waaronder het vee . lag te bulken ; op een andere plaats stonden vrouwen en meisjes en grijsaards met gezichten waarop de slaap te lezen stond , te turen in de verte naar de plaats , waar thans hun huisje lag verdronken in het water . Het Gefneentehuis bleek toen , reeds het centrum van een prachtig georga - niseerden inlichtingsdienst . Het volk bleef daar te hoop loopen , reikhalzend naar steeds nadere berichten . De av(flid van Oudjaarsdag werd in - gegaan met toezeggingen van meer - dere plaatsen , dat alle uren nadere mededeelingen zouden geschieden , ' t Gemeentehuis bleef toen nacht en dag geopend . De toegezegde mededeelingen ble - ven uit ; van tijd tot tijd kwamen niet te eontroleeren berichten binnen van toevallig passeerende auto's . - Tegen één uur ' s nachts , toen alzoo geen gelegenheidL tot telephoneeren meer bestond , begaf de burgemeester , wachtens moede , zich per auto naar den Dijkgriiaf te Alphen en een uur later kon met zekerheid worden be - kend gemaakt , dat de Ruffelsdijk , de scheiding tusschen Rijk van Nijmegen en Maas en Waal , reeds overliep ; dus absolute zekerheid dat Dreumel diep onder water zou komen . De Burgemeester begreep zijn taak als leider , als ,, burgervader " volko - men ; zijn devies luidde : „ Gouverne . c'est pre voir ". Aan zijn krachtig en wiJs beleid , aan zijn beslist optreden is het te danken , dat Nieuwjaars - avond kon - getuigd worden ; Alle voorzorgsmaatregelen zijn genomen . Volgens schatting van vermeende halve of heele deskundigen zou het ' water minstens 2 maal 24 uur noodig hebben Dreumel te bereiken . Het werd dus verwacht in den morgen van 2 Januari . Den avond te voren was de stand van zaken aldus : Alle bedreigde woningen ont - ruimd . Vaker dan men zou vermoedenmoest hierbij met geweld worden op - getreden . Gezinnen werden in de hoo - ger gelegen gebouwen voorloopig on - derdak gebracht . Zieken , gebrekkigen en kraam - vrouwen ondergebracht in het kloos - ter en gasthuis der Eerw . Zusters . Assistentie verzekerd van diversehuisvestingcomité's voor eventueel opnemen van vluchtelingen . . 4 . Alle roeibooten opgevorderd , bin nendijks gebracht , bemanning aange - wezen , ieders traject vastgesteld , metde noodige stormlantaarns uitgerust . 5 . Voedingscomité ingesteld . , 6 . Drinkwatervoorziening afdoende geregeld . Aanvoer van brood en verderelevensmiddelen verzekerd . Petroleum en brandstoffen ruimvoldoende voorradig en oordeelkundigopgeslagen . Politieversterking aangevraagd,,onderhandelingen aangeknoopt voortijdige aanwezigheid van genietroepenpontonniers , militaire politie . Verkeerspolitie aanwezig . Reserve-vertrekken ingericht met levensgevaar uit den vijver gered , waarin ik op het punt - was te verdrin - ken . O , ik houd zooveel van hem ! Maar zijn vrouw haat ik met een aller - hevigsten , ja met een doodelijken haat . Zie eens naar den titel van dit boek .... het handelt over verschil - lende soorten van vergif . ... O , gru - wel , ik schaam miJ over miJ-zelf , want ik ben toch een edelman en geen ver - dierlijkt sluipmoordenaar , zooals er in de wildernissen van Amerika rond - zwerven . . . . Neen , neen , ik mag haar niet dooden ! Zij moet mij heilig en dierbaar zijn , omdat ,. Willem haar bff - mint en hü sterven zou wanneer hij haar verloor . — Onzin ! ZiJ heeft hem betooverd . Wat hij voor haar gevoelt is geen lief de , maar een onbewuste aanhankelijk - heid , veroorzaakt door de geheimzin - nige toovermacht die dat sluwe schep - sel op hem uitoefent . Als hij haar een - maal verloren had , zou zijn gezond ver stand zich weer doen gelden en zou hiJ haar niet met liefde , doch met ver achting en afschuw gedenken . Gerard antwoordde niet . Hij wend - de het hoofd af en staarde met doffen blik naar buiten . ( Wordt vervolgd .)