Tekstweergave van DWB_1932-01-06_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
WAALBODE
Mo
.
1864
=
Verschijnt
WOENSDAGS
en
ZATERDAGS
.
Abonnementsprijs
bij
vooruitbetaling
per
jaar
f
4
.—
n
Voor
'
t
buitenland
per
jaar
bil
vooruitbetaling
f
8
.—^
fSJS
,
Afzonderlijite
nummers
V^OBlNSJyj^a
6
JA3SrTJA.IlI
1933
iriEUWSBLAD
YOaR
TIEI
.
Veder
-
ea
Over-Betawe
.
Tielep
-
en
Bommeler
waard
.
waarin
is
opgenomen
„
Ons
Weekblad
".
9itc*Te
der
N
.
Y
.
Drukkerij
en
loekhaadel
„
8t
.
MwffUa
"
TidL
iMten
:
TLEfiSGSSTBAAT
P
11
.
Tujor
.
3
Ö5
©
Jaargang
AdvertentlSn
van
1
—
ê
regels
11,50
.
Ittfere
regel
meer
10.25
.
Ingezonden
mededeellngen
per
regel
f
0.50
-»
Bi
]
contract
voordeeliger
conditiën
.
—
ïeLLus
BET
fOLMAASTB
HORLOO'E
Voor
Uw
geheele
leven
een
betrouwbare
tijdgids
SELLINK-HORLOGER
TELLUS-VERTEGENWOORDIGER
St
.
Hezalstraat
17-19
-
Nijmegen
i
de
en
daarmede
den
Duitschen
bodem
i
verantwoordelijkheid
voor
de
gevolgen
van
den
vijand
bevrijdde
!
Maar
de
Rijks
;
van
de
nieuwe
ongehoorzaamheidscam
-
president
sprak
in
zijn
aansporing
om
pagne
,
terwijl
hij
zijn
geheele
gezag
zal
zullen
,
naar
wij
wel
mogen
aannemen
,
zijn
voortgelcamen
uit
de
gezinnen
van
schippers
en
kramers
,
die
een
vasten
woonplaats
^
missen
en
dientengevolge
niet
door
de
Leerplichtwet
worden
be
-
reikt
.
1
Onze
bespreking
van
de
statistiek
van
het
Gewoon
en
Uitgebreid
Lager
Onder
-
wijs
<■)
is
hiermede
ten
einde
.
Het
zal
den
lezer
wel
gebleken
zijn
,
dat
in
dit
werk
een
schat
van
gegevens
over
ons
onderwijs
is
verzameld
.
1
Het
moet
,
naar
onze
meening
,
een
plaats
vinden
in
de
boekenkast
van
ieder
,
die
zich
voor
ons
onderwijs
inte
-
'
resseert
.
Kafltoor
Üroteo
.
Ons
liantoor
ta
Drutssi
is
GEVESTIGD
:
\
MB
Bm
ersM
G
II
.
TELEFOON
34
.
Feiteo
en
cijfers
over
school
en
onderwijs
.
X
.
(
Slot
.)
De
Lageronderwijswet
1920
schrijft
voor
,
dat
er
voor
elke
openbare
school
of
voor
twee
scholen
derzelfde
gemeente
gezamenlijk
een
oudercommissie
moet
worden
ingesteld
.
Deze
oudercommissie
;
s
bedoeld
als
een
schakel
tusschen
ouders
en
onderwijzers
,
gemeentebe
-
stuur
en
schooltoezicht
.
Zij
dient
de
goe
de
verhouding
en
samenwerking
van
school
en
huis
te
bevorderen
.
Tweemaal
per
jaar
behoort
de
commissie
een
ouderavond
te
organiseeren
.
Br
hgt
echter
wel
een
groote
afstandtusschen
wet
en
praktijk
!
,
,
^
„
Aan
1/5
gedeelte
der
openbare
scho
-
wen
.
welke
voldoen
moet
aan
alle
voor
O
Uitgave
van
,
het
Centraal
Bureau
voor
de
Statistiek
te
'
s-Gravenhage
.
de
volle
belangstelling
geniet
.
Wellicht
zal
de
opmerking
gemaakt
omdat
we
er
middenin
verkeeren
,
maar
worden
,
dat
dit
onderwerp
zich
eerder
^[^
tot
op
den
duur
een
algeheele
omme
leent
voor
een
behandeling
door
een
ge
keer
moéten
teweeg
brengen
in
de
neeskundige
,
doch
dan
halen
wij
de
eeuwenoude
en
thans
verouderde
metho
woorden
aan
van
den
heer
Segaar
te
den
,
om
de
millioenen-massa's
te
eenzij
phylaxis
.
Het
kind
wordt
aan
een
gronj
Haarlem
die
dan
alleen
eenig
resultaat
aig
voor
te
lichten
,
hetgeen
zulke
nood
dig
onderzoek
onderworpen
bij
het
op
verwachtte
indien
de
beginselen
van
het
lottige
gevolgen
gehad
heeft
voor
het
school
komen
.
Steeds
echter
zooals
wij
schoolartseninstituut
uitgedragen
wer
-
'
onderling
begrijpen
en
vertrouwen
!
den
en
waar
van
den
leek
ten
opzichte
j
van
het
in
het
leven
roepen
van
het
'
Niet
alleen
Duitschland
zucht
onder
schoolartseninstituut
veel
invloed
kan
de
crisisweeën
!
uitgaan
,
is
het
noodig
dat
ieder
in
eigen
'
Ook
Engeland
wordt
er
hevig
door
ge
kring
de
gedachten
,
door
hem
naar
vo
-
teisterd
.
ren
gebracht
,
zoo
noodig
in
daden
om
-
|
Weinig
kon
koning
George
een
jaar
2et
.
.
■
I
"
geleden
vermoeden
hoe
snel
het
bergaf
Mogen
niet
alleen
de
overheidsor'ga
-
;
waarts
zou
gaan
met
Engelands
macht
nen
,
doch
ook
de
besturen
der
taijzonde
en
aanzien
.
Vandaar
dat
ook
koning
re
scholen
doordrongen
zijn
van
den
[
George's
Nieuwjaarsgedachten
in
mi
-
dringenden
eisch
om
de
verzorging
van
'
neyr
gesteld
zijn
.
het
kind
te
beginnen
bij
de
geboorte
,!
In
antwoord
op
den
Nieuwjaarsgroet
door
veelvuldig
gebruik
van
het
zuigelin
[
van
den
Lord
Mayor
van
Londen
zeide
genbureau
,
maar
meer
nog
voort
te
zet
de
Koning
,
dat
hij
den
moed
en
de
of
-
ten
door
middel
van
het
nuttige
insti
-
tuut
van
schooltoezicht
,
door
genees
-
kundigen
,
om
hierdoor
den
eenmaal
in
-
geslagen
weg
van
lichamelijke
bezorgd
heid
voor
het
kind
te
blijven
bewande
len
.
SCHAMINéE
.
Geneeskundig
schooltoezicht
A¥at
is
de
taak
van
het
schooltoezicht
?
Dr
.
Feisser
verdeelt
deze
taak
alsvolgt
:
Het
toezicht
op
de
hygiëne
van
het
schoolgebouw
en
van
de
schoolmeubelen
Hierbij
dient
gelet
te
worden
op
de
in
,
richting
der
lokalen
,
de
wijze
van
bou
-
de
gezondheid
van
het
kind
noodzakelij
ke
eischen
,
verlichting
,
verwarming
,
drinkwatervoorziening
,
privaten
en
uri
-
noirs
,
schoolmiddelen
enz
.
Evenals
een
huis
geriefelijk
wordt
ingericht
,
mag
ook
worden
geëischt
,
dat
een
schoollo
-
kaal
geriefelijk
is
ingericht
.
Immers
het
kind
brengt
in
een
schoollokaal
het
grootste
gedeelte
van
zijn
jeugd
door
.
En
alle
verkeerde
invloeden
op
de
licha
n
lelijke
gesteldheid
wreken
zich
in
siechtverhchte
,
onverwarmde
,
onhygiëni
•
sche
lokalen
.
De
uitvoering
der
Lager
Onderwijswet
eischt
zoowel
van
het
Rijk
Gemeente
als
,
in
sommige
gevallen
,
van
de
Provincie
groote
financieele
offers
en
dikwijls
vraagt
men
zich
af
of
al
deze
kosten
wel
gerechtvaardigd
zijn
.
Moeilijk
is
zulks
steeds
te
beoordeelen
.
Dat
het
onderwijs
soms
wel
eens
te
veel
eischt
van
de
openbare
kassen
is
onte
-
genzeggelijk
waar
,
doch
men
mag
ook
niet
vergeten
dat
niet
alleen
het
onder
wijs
gediend
is
met
een
betere
outillage
,
doch
niet
in
de
laatste
plaats
het
kind
voordeel
heeft
van
de
praktische
,
doel
-
niatige
en
ruime
inrichting
der
school
-
lokalen
.
Als
men
een
oude
school
verge
-
lijkt
met
een
naar
de
eischen
des
tij
ds
ingericht
schoolcomplex
dan
moet
men
het
kind
gelukwenschen
met
de
steeds
groeiende
techniek
op
schoolgebied
,
zoo
wel
wat
het
leermateriaal
betreft
als
de
gezellige
omgeving
.
En
niemand
,
die
al
-
thans
objectief
kan
oordeelen
,
zal
het
kind
deze
gezellige
omgeving
misgunnen
maar
eerder
verblijd
zijn
met
de
vele
zorgen
waarmede
men
haar
of
zijn
kind
omgeven
.
Dat
voor
het
kind
veel
afhangt
van
de
gedane
keuze
voor
leesboeken
,
schrijf
-
materiaal
,
stramien
bij
handwerken
enz
.
behoeft
niet
verder
betoogd
te
worden
.
Zooals
we
in
ons
vorig
artikel
reeds
zeiden
,
zal
wel
een
der
voornaamste
zor
gen
van
den
schoolarts
zijn
en
blijven
dp
lichamelijke
geschiktheid
van
het
kind
individueel
te
beoordeelen
.
De
schoolkinderen
staan
bloot
aan
in
-
fectie
met
de
reeds
vermelde
besmette
-
lijke
ziekten
.
Alhoewel
de
laatste
wijzi
-
ging
der
besmettelijke
ziektewet
de
ziek
ten
onderscheidt
in
gevaarlijk
(
besmet
-
telijk
)
en
minder
gevaarlijk
,
zoo
maakt
het
voor
den
schoolarts
toch
minder
uit
hieromtrent
verstrekkende
analyses
te
maken
.
Wanneer
hij
een
der
ziekten
con
stateert
,
zal
hij
dit
geval
signaleeren
en
de
noodige
voorzorgsmaatregelen
nemen
ter
voorkoming
van
een
epidemie
.
Een
der
meest
gevreesde
ziekten
is
verzet
.
„
Ga
mij
voor
",
fluisterde
de
gemasker
de
,
„
naar
beneden
.
En
herin.ner
u
goed
:
één
verdachte
beweging
of
één
kreet
en
ge
zijt
een
man
des
doods
.
Houd
uw
han
den
boven
uw
.
hoofd
".
Gregor
ging
langzaam
achteruit
tot
hij
bij
de
deur
was
,
welke
hij
zooeven
van
binnen
had
gesloten
.
Hij
draaide
met
de
hnkerhand
het
slot
om
,
opende
de
deur
zachtjes
en
v/enkte
Levisson
.
Deze
kwam
zachtjes
nader
,
ging
naar
buiten
en
liep
langzaam
en
volkomen
weerloos
voor
Gregor
uit
.
Gregor
had
het
licht
op
de
gang
aangedraaid
.
Het
v/as
niet
ongevaarlijk
,
maar
het
was
noodzakelijk
.
In
het
donker
kon
.
hij
zijn
gevangene
niet
vertrouwen
.
Maar
in
het
heldere
electrische
licht
had
hij
hem
ieder
oogenblik
in
zijn
macht
.
„
Loop
op
uw
teenen
",
fluisterde
de
stem
achter
LevLïson
en
deze
gehoor
-
zaamde
.
Onhoorbaar
daalde
het
vreemd
soortige
duo
de
trap
af
.
Beneden
in
de
hal
gekomen
,
waarschuwde
Gregor
zijn
heiper
door
een
zacht
,
maar
lang
aange
houden
;
Pssst
!
En
op
hetzelfde
oogen
-
blik
verscheen
een
donkere
gestalte
met
masker
voor
en
den
revolver
in
de
hand
uit
de
richting
van
de
keuken
.
Levisson
be
'
ond
zich
nu
tusschen
twee
mannen
„
Handen
in
de
hoogte
!"
Levisson
,
totaal
weerloos
,
voldeed
aan
'
iet
bevel
.
Hij
stond
nu
voor
de
brand
-
kast
met
den
rug
er
naar
toe
,
de
handen
cmJioog
geheven
;
sidderend
,
bleek
en
doodelijk
verschrikt
.
„
Luister
",
begon
de
roover
nu
weerscherp
en
duidelijk
te
fluisteren
.
„
Ik
wil
uw
geld
.
Als
ge
u
verzet
,
neem
ik
ook
uw
leven
.
Zoodra
ge
een
verdachte
bewe
-
ging
maakt
of
zoodra
ge
een
kreet
uit,schiet
ik
u
neer
.
Als
ge
dus
prijs
steltop
uw
leven
,
doe
dan
wat
ik
u
zeggenzal
.
Anders
"
En
hij
maakte
een
veelbeteekenende
beweging
met
den
revolver
.
Levissbn
staarde
hem
met
groote
,
ver
schrikte
oogen
aan
.
„
Hebt
ge
mij
goed
verstaan
?"
hernamde
gemaskerde
fluisterend
.
„
Een
ver
-
dachte
beweging
of
één
geluid
—
en
gedjt
een
doode
."
,
Hij
ging
een
pa„s
terug
.
„
Raap
die
biljetten
op
en
leg
ze
daar
neer
,
gebood
de
gemaskerde
.
Levisson
had
geen
keus
.
De
man
zag
3
"
somber
en
dreigend
uit
met
zijn
mas
ker
en
handschoenen
en
de
revolver
bleef
onafgewend
op
den
verrasten
fi
-
nancier
gericht
.
Levisson
bukte
zich
,
nam
de
pakjes
bankpapier
op
en
legde
len
en
1/4
gedeelte
der
openbare
u.l.o.
-
scholen
ontbreekt
de
oudercommissieten
eenenmale
!
]
De
overige
scholen
hebben
commis
-
sies
.
Maar
zijn
al
deze
commissies
welactief
?
I
De
vrees
is
gerechtvaardigd
,
dat
daaraan
nogal
iets
ontbreekt
.
Immers
aan
'
38
-%
der
openbare
scholen
voor
g
.
1
.
o
.
\
en..aan
45
%
der
openbare
u.l.o.
-
schoienwerd
in
1929
geen
ouderavond
gehou
-
den
.
I
Voor
de
bijzondere
scholen
gelden
geen
wettelijke
voorschriften
wat
be
-
treft
het
contact
tu.sschen
de
school
en
de
ouders
.
In
65
%
der
Protestantsch
-
Christelijke
scholen
voor
g
.
1
.
o
.
werden
in
1929
een
of
meer
ouderavonden
ge
-
houden
en
in
de
helft
van
de
u.l.o.-scho
len
van
deze
richting
.
Uiterst
gering
is
daartegenover
het
aantal
ouderavonden
in
Röomsch
-
Katholieke
scholen
.
Slechts
in
3
%
der
Roomsch-KathoUeke
scholen
voor
g
.
1
.
o
.
en
in
5
%
der
Room.sch-Ka
-
tholieke
u.l.o.-schoien
werden
in
1929
ouderavonden
gehouden
.
Het
geneeskundig
schooltoezicht
is
'
in
ons
land
meer
verbreid
dan
velen
be
-
kend
is
.
Bijna
de
helft
der
leerlingen
van
,
lagere
scholen
is
thans
aan
medisch
toezicht
onderworpen
.
Men
denke
daar
-
bij
niet
aan
de
geregelde
geneeskundige
controle
,
welke
in
de
groote
steden
zoo
voortreffelijk
is
georganiseerd
.
In
vele
dorpen
komt
de
schoolarts
slechts
in
-
dien
zijn
hulp
wordt
ingeroepen
.
Het
ge
neeskundig
schooltoezicht
is
niet
gelij
-
kelijk
over
de
scholen
der
verschillende
richtingen
verdeeld
.
Van
de
leerlingen
der
openbare
scholen
staat
65
%,
van
die
der
Roomsch-KathoUeke
39
%
en
van
die
der
Protestantsch-Christelijke
30
%
onder
toezicht
.
De
Statistiek
van
het
Gewoon
en
Uit
-
gebreid
Lager
Onderwijs
'),
waaraan
wij
deze
gegevens
ontleenen
,
verstrekt
ook
gegevens
omtrent
de
naleving
der
Leer
-
pUchtwet
.
Ons
treft
in
het
bijzon
-
der
de
opvoedende
werking
van
deze
v;et
.
Zij
heeft
het
geregeld
schoolgaan
der
kinderen
ongetwijfeld
bevorderd
.
Zoo
verminderde
het
aantal
ongeoorloof
de
schoolverzuimen
per
10.000
schooltij
-
den
van
133
in
1902
tot
24
in
1929
.
Be
-
grijpelijk
is
het
,
dat
ook
het
analphabe
-
ti&me
in
ons
land
sterk
afnam
.
In
1900
konden
van
de
100
ingelijfden
bij
de
land
-
en
zeemacht
er
2.3
lezen
noch
schrijven
.
In
1929
was
dit
aantal
uiterst
gering
,
n.l
.
0.2
.
De
41
dienstplichtigen
,
die
in
1929
konden
lezen
noch
schrijven
.
LLEl
De
Mesopotamische
Petrolenm-Compagnie
Oorspronkelijk
verhaal
door
Due
.
11
)
Hij
hep
naar
de
brandkast
,
opende
ze
en
ging
toen
terug
naar
zijn
bureau
.
Hij
nam
de
pakjes
bankbiljetten
met
beide
handen
op
en
liep
weer
naar
de
brand
-
kast
.
Daar
knielde
hij
neer
,
met
den
rug
naar
de
kamer
,
haalde
een
paar
lee
-
ren
portefeuilles
uit
de
brandkast
en
wilde
de
bankbiljetten
daarin
bergen
En
toen
hoorde
hij
plotsehng
den
sleu
-
tel
,
die
van
binnen
in
de
deur
stak
,
om
-
draaien
.
Met
een
verschrikte
beweging
wendde
hij
zich
om
en
richtte
zich
half
op
.
Hij
zag
een
man
voor
zich
staan
met
een
zwart
masker
voor
,
zwarte
hand
-
schoenen
aan
en
een
revolver
in
de
hand
.
En
die
revolver
was
recht
op
zijn
borst
gericht
.
De
roover
naderde
langzaam
,
den
re
-
volver
vooruitgestoken
.
Op
een
of
twee
passen
voor
Levisson
bleef
hij
staan
.
„
Ga
rechtop
staan
,"
sprak
hij
op
scher
pen
,
gebiedenden
toon
,
maar
fluisterend
.
wel
de
tuberculose
.
Dr
.
Feisser
wijst
er
op
,
dat
dikwijls
kinderen
van
gezonde
ouders
op
school
met
deze
gevaarlijke
ziekte
,
vooral
door
onderwijzend
perso
-
.
neel
,
worden
besmet
.
Na
de
gevaarlijke
ziekten
mazelen
en
kinkhoest
is
het
kind
buitengewoon
vat
boar
voor
t.b.c
.
Het
feit
dat
het
kind
deze
ziekte
van
de
ouders
zou
erven
,
heeft
de
wetenschap
reeds
lang
als
on
-
houdbaar
ter
zijde
gesteld
.
Evenwel
is
de
wetenschap
zoover
gevorderd
,
dat
reeds
besmetting
met
tuberculose
kan
geconstateerd
worden
,
zonder
dat
uit
-
wendige
verschijnselen
van
t.b.c
.
be
-
staan
.
Wanneer
dus
deze
ziekte
reeds
tij
dig
,
in
.
het
eerste
stadium
,
door
den
schoolarts
wordt
geconstateerd
en
deze
de
ouders
tijdig
waarschuwt
,
wordt
voor
komen
-
dat
later
groote
kosten
moeten
v/orden
gemaakt
en
met
wat
voor
een
resultaat
?
De
tweede
taak
van
den
schoolarts
is
het
stelselmatig
onderzoek
der
kinderen
.
Heirin
schuilt
de
kracht
van
de
pro
reeds
opmerkten
,
met
volle
toestemming
der
ouders
en
zoo
noodig
in
tegenwoor
-
digheid
der
ouders
of
een
hunner
.
De
ouders
blijven
dus
over
niets
onkundig
.
Met
alles
worden
zij
op
de
hoogte
ge
-
steld
.
Met
hun
wenschen
wordt
reke
-
ning
gehouden
.
Maar
nog
eens
,
twijfel
-
achtig
is
de
verantwoordelijkheid
der
ouders
,
die
een
zoodanig
onderzoek
niet
zouden
toestaan
of
nog
erger
,
met
alle
mogelijke
middelen
tegenwerken
.
Constateert
de
dokter
eenige
afwij
-
king
bij
het
kind
,
dan
deelt
hij
zulks
den
ouders
mede
,
zonder
zelf
eenigen
maatregel
toe
te
passen
.
De
ouders
kun
-
nen
zich
dan
wenden
tot
hun
huisarts
,
die
met
den
gezinstoestand
op
de
hoog
te
is
en
als
zoodanig
veel
ten
goede
kan
cioen
.
Het
individueele
onderzoek
moet
zuiver
objectief
blijven
.
In
deze
is
niet
alleen
een
taak
voor
den
schoolarts
weggelegd
.
Ook
de
over
-
heid
kan
maatregelen
nemen
ter
-
voor
-
koming
van
besmettingsgevaar
.
De
Amb
tenarenwet
1929
geeft
de
gemeentelijke
overheid
de
bevoegdheid
in
haar
instruc
ties
voor
het
onderwijzend
personeel
der
openbare
scholen
keuringsvoorschriften
te
geven
.
Deze
voorschriften
behoeven
niet
in
finesses
geregeld
te
worden
,
doch
wenschelijk
is
het
toch
wel
,
bij
aan
steUing
vaneen
onderwijzer
(
es
)
den
be
-
trokken
persoon
op
een
besmettingsziek
te
te
keuren
,
om
zoodoende
te
voorko
-
men
,
dat
de
kinderen
besmet
kunnen
worden
.
Men
kan
het
schoolartseninsti
-
tuut
wel
inrichten
,
doch
als
men
niet
begint
bij
het
begin
,
en
de
onderwijzers
buiten
het
toezicht
laat
,
begaat
men
aan
den
eenen
kant
een
fout
,
die
vèrdra
gende
gevolgen
kan
hebben
.
De
verhouding
van
den
schoolarts
tot
de
overheid
kan
hier
gevoegelijk
achter
wege
blijven
.
De
overheid
zal
hier
de
noodige
soepelheid
van
handelen
wel
in
acht
nemen
.
De
vrees
,
als
zoude
de
over
heid
zich
te
veel
gaan
bemoeien
met
de
private
zaken
,
in
casu
het
schoolartsen
-
instituut
,
is
totaal
ongegrond
als
men
slechts
bedenkt
dat
de
overheid
de
ouders
verplicht
hun
kinderen
naar
school
te
zenden
,
waartegenover
de
staat
het
zich
als
een
plicht
aanrekent
,
de
gevaren
,
welke
verbonden
zijn
aan
het
schoolgaan
der
kinderen
,
zooveel
mo
•
gelijk
weg
te
nemen
.
Hiermede
hebben
wij
een
kort
over
-
zicht
gegeven
van
het
veelbesproken
schoolartseninstituut
,
zonder
nochtans
aanspraak
te
maken
op
volledigheid
.
Gaan
wij
na
waar
reeds
zoodanige
in
-
stituten
gevestigd
zijn
,
dan
blijkt
dat
de
provincie
Gelderland
niet
als
nummer
een
naar
voren
komt
in
het
ontwerpen
ze
een
voor
een
op
een
tafeltje
,
dat
vlak
bij
de
brandkast
stond
.
Daar
lagen
bin
nen
eenige
oogenbUkken
wel
twee
mil
-
lioen
francs
,
welke
Goffin
zoo
pas
had
liitbetaald
.
Maar
de
ander
was
daarmee
niet
content
.
„
Raap
die
portefeuille
op
",
comman
-
deerde
hij
.
„
Haal
al
het
geld
er
uit
en
leg
het
daar
bij
".
Levisson
voldeed
met
sidderende
han
den
en
met
het
angstzweet
op
het
voor
-
hoofd
aan
dit
bevel
.
Hij
was
geen
held
en
hij
kon
trouwens
zonder
wapen
ook
niets
doen
tegen
den
ander
.
„
Neem
nu
een
van
die
andere
porte
-
feuilles
en
maak
ze
ook
leeg
!"
Het
bankpapier
hoopte
zich
op
.
Porte
feuille
na
portefeuille
liet
de
roover
leeg
maken
en
eindelijk
was
hij
voldaan
.
Hij
vreesde
,
dat
hij
niet
meer
in
.
zijn
zakken
zou
kunnen
bergen
.
„
Genoeg
",
zei
hij
,
„
handen
in
de
hoog
te
!
Keer
u
met
het
gezicht
naar
den
muur
!
En
tracht
mij
niet
te
ontsnappen
De
kamerdeur
is
gesloten
.
Als
ge
een
be
v/eging
maakt
om
te
vluchten
,
schiet
ik
u
neer
.
En
buiten
,
in
de
gang
,
staat
mijn
helper
.
Doe
dus
geen
moeite
.
Als
uw
leven
u
lief
is
,
verroer
u
dan
niet
."
Het
klonk
allemaal
zeer
boosaardig
en
het
was
voor
Levisson
een
onheilspel
den
moed
er
in
te
houden
en
hand
in
hand
,
onversaagd
de
zorgvoUe
toekomst
tegemoet
te
gaan
!
Het
is
een
verblijdend
teeken
dat
een
dergelijk
man
aan
'
t
hoofd
van
Duitsch
land
staat
die
zóó
zijn
,
taak
opvat
.
Maar
het
is
nog
verblijdender
,
dat
Hinden
-
burg's
rede
via
den
Engelschen
en
Ame
rikaanschen
omroep
gebroadcast
kon
worden
,
waardoor
200
millioen
Angél
-
saksers
de
woorden
van
den
„
hoofdman
der
Germanen
",
het
stamverwante
broe
dervolk
,
hebben
kunnen
hooren
en
over
wegen
.
Dit
is
een
der
moderne
technische
wonderen
,
welker
beteekenis
nog
veel
te
weinig
doordringt
tot
de
menschheid
.
ervan
.
Het
hoofdbestuur
van
het
Provin
clale
Utrechtsche
Groene
Kruis
heeft
in
Utrecht
het
initiatief
genomen
tot
het
instellen
van
schoolartsendiensten
;
Gou
da
heeft
een
gecombineerd
systeem
,
n.l
.
zuigelingenverzorging
en
schooltoezicht
;
Wassenaar
volgt
het
voetspoor
van
Gou
da
;
Gelderland
begint
haar
taak
in
het
district
Zutphen
en
Doetinchem
;
Rotter
dam
heeft
onlangs
het
tandverzorgings
-
instituut
ingevoerd
,
bij
wijze
van
proef
.
Zoo
kunnen
nog
vele
gevallen
opge
-
noemd
worden
,
alle
van
,
recenten
datum
Zeer
zeker
een
verblijdend
teeken
,
dat
men
nu
eens
aan
het
kind
gaat
denken
.
Ten
overvloede
willen
wij
wijzen
op
het
te
Nijmegen
functioneerende
sys
-
teem
van
tandverzorging
en
geneeskun
Gig
schooltoezicht
,
wat
in
breeden
kring
fervaardigheid
bewondert
,
waarmede
alle
klassen
der
bevolking
zich
beijveren
het
leed
te
dragen
en
betere
tijden
voor
te
bereiden
.
BoiteiilaEdsGli
OveizlGlit
.
Vol
vertrouwen
zendt
hij
zijn
groet
aan
de
burgers
van
Londen
en
hij
bidt
,
dat
onder
Gods
leiding
het
komende
jaar
het
licht
der
hulpe
moge
doen
schij
nen
en
de
kracht
mag
woxden
gevonden
om
gemeenschappelijk
te
arbeiden
aan
het
herstel
van
de
welvaart
des
lands
!
Der
alte
Hindenburg
.
Engeland's
macht
geknakt
?
De
arrestatie
van
Gandhi
.
Ter
gelegenheid
van
de
jaarwisseling
zijn
in
de
hoofdsteden
weer
de
gebruike
lijke
redevoeringen
gehouden
.
Deze
Nieuwjaarsrecepties
hebben
dit
-
maal
unaniem
in
het
teeken
gestaan
van
de
moeilijke
tijdsomstandigheden
,
van
de
zware
offers
,
welke
de
volken
te
dragen
hebben
,
maar
ze
hebben
ook
tot
uiting
gebracht
-
de
unanieme
hoop
op
een
gelukkiger
toekomst
,
omdat
de
we
-
reld
een
rampzalig
jaar
1932
zou
bele
-
ven
als
het
anders
zou
worden
!
Toch
worden
ditmaal
de
Nieuw
jaars
-
groeten
overschaduwd
door
een
Oude
-
jaarsoverpeinzing
van
-
den
hoogbejaar
-
den
Duitschen
Rijkspresident
Von
Hin
-
denburg
.
Deze
84-jarige
grijsaard
,
die
in
1914
zijn
pensioen
als
generaal
moest
onderbreken
om
een
wereldoorlog
te
voe
ren
en
die
in
1925
voor
de
tweede
maal
zijn
"
welverdiende
rust
moest
prijsgeven
om
Duitschland's
president
te
worden
,
aeze
eerste
burger
der
Duitsche
repu
-
bliek
heeft
op
Oudejaarsavond
een
ra
-
dio
-
rede
gehouden
,
die
een
gedenkwaar
dig
betoog
was
voor
de
hulp
aan
een
niillioenen-volk-ln-n,ood
en
een
klem
-
mend
beroep
tevens
om
recht
voor
Duitschland
als
een
groote
natie
te
mid
den
der
overige
Europeesche
staten
.
De
oud-soldaat
sprak
in
Hindenburg
bij
de
berinnering
aan
Tannenberg
,
zijn
gewei
dige
overwinning
in
Oost-Pruisen
,
waar
hij
het
Russische
invasieleger
vernietig
Wel
tragisch
schijnt
het
met
Enge
-
lands
welvaartson'tplooiing
gesteld
,
nu
in
,
Britsch
-
Indië
de
toestand
wordt
ver
scherpt
.
Gandhi's
arrestatie
te
Bombar
kwam
voor
hem
niet
onverwacht
.
Het
ant
woord
van
den
Onderkoning
,
dat
de
Engelsche
Overheid
niet
zou
wijken
voor
de
bedreiging
van
het
Indisch
Congres
een
nieuwe
ongehoorzaamheidscampag
ne
te
openen
,
bewees
reeds
dat
er
dit
maal
geen
verzoening
meer
mogelijk
v/as
.
Nehroe's
arrestatie
was
de
voor
-
bode
van
een
krachtig
optreden
der
Britsche
politie
en
volgde
de
aanhou
-
ding
van
Gandhi
en
Vatèl
,
president
van
het
Al-Indisch
Congres
.
De
Onderkoning
heeft
Gandhi
verant
woordelijk
gesteld
voor
alle
situaties
die
ontstaan
uit
de
aangekondigde
onge
-
hoorzaamheidscampagne
.
De
Indische
regeering
zal
zeer
scherpe
maatregelen
treffen
tegen
iedere
inbreuk
op
de
onge
hoorzaamheid
.
Gan,dhi
heeft
verklaard
dat
hij
de
wei
gering
van
den
Onderkoning
om
hem
een
laatste
onderhoud
toe
te
staan
over
de
verordening
tegen
de
terreur
,
als
een
der
grootste
.
fouten
der
regeering
be
-
schouwt
en
als
een
schending
van
het
verdrag
van
Delhi
.
In
een
laatste
persconferentie
,
vóór
zijn
arerstatie
,
heeft
Gandhi
tot
de
jour
nalisten
gezegd
dat
hij
zijn
handen
in
onschuld
wascht
,
want
dat
hij
zijn
best
gedaan
had
om
het
niet
tot
een
breuk
met
de
regeering
te
doen
komen
.
Nu
iiem
dit
niet
gelukt
is
,
aanvaardt
hij
de
lende
situatie
.
En
toch
kon
de
gemas
-
kerde
een
'
glimlach
niet
onderdrukken
.
De
rijke
financier
stond
daar
zoo
hulpt
loos
en
zoo
onbeschrijflijk
comisch
,
in
zijn
chambercloack
,
de
handen
omhoog
geheven
en
het
gezicht
naar
den
muur
toe
.
En
op
een
paar
passen
achter
hem
stond
de
gemaskerde
,
met
de
rechter
-
hand
den
revolver
op
den
man
gericht
houdende
en
met
de
linker
zich
de
zak
-
ken
volproppend
met
bankbiljetten
.
Het
duurde
eenige
minuten
voordat
hij
alles
had
kunnen
wegbergen
en
zijn
zakken
yuilden
compleet
uit
van
het
geld
;
die
van
zijn
jas
en
overjas
,
binnen
-
en
bui
-
tenzakken
,
zoodat
hij
met
geen
moge
-
lijkheid
meer
iets
kon
bergen
.
Eindelijk
was
het
laatste
banjcbiljet
met
veel
moeite
geborgen
.
Inmiddels
had
Gregor
zijn
verder
plan
gereed
ge
maakt
.
„
Wendt
u
om
",
fluisterde
hij
,
„
en
luis
ter
!"
Levisson
wend-de
zich
om
.
Hij
zag
dat
al
het
geld
verdwenen
was
.
Een
vlaag
van
woede
scheen
hem
plotseling
aan
te
grijpen
.
Zijn
oogën
gloeiden
van
een
doodelijken
haat
en
zijn
lippen
prevel
-
den
onverstaanbare
woorden
.
Maar
de
gemaskerde
figuur
met
den
onmeedoo
-
genden
revolver
het
hem
geen
kans
tot
aanwenden
om
bloedvergieten
te
voor
-
koraen
!
Gandhi
liet
zich
gewilUg
arres
-
teeren
,
nadat
hij
eerst
zijn
opvolgers
pre
cies
gezegd
had
wat
ze
te
doen
hadden
!
Het
wordt
dus
een
strijd
van
hard
tegen
hard
in
Indië
!
De
Britsche
over
-
heid
zal
met
stuenge
hand
de
orde
be
-
waren
en
het
Indische
Congres
heeft
deze
uitdaging
aanvaard
!
Met
de
bekende
Oostersche
wijze
van
lijdelijk
verzet
plegen
kan
het
dus
In
Indië
een
langdurige
strijd
worden
!
Qemengrd
Nieuws
.
De
Culemborgsche
moordzaak
.
De
Culemborgsche
moordzaak
is
nu
reeds
acht
jaar
oud
.
Maar
nog
steeds
houdt
zij
de
gemoederen
bezig
.
Dit
vindt
mede
oorzaak
in
het
feit
,
dat
een
der
destijds
onschuldig
veroordeelden
de
Trichtenaar
Klaas
Sweeris
,
voortdurend
blijft
ageeren
voor
zijn
volledig
eerher
-
stel
.
In
verband
nu
met
het
antwoord
,
dat
iüj
onlangs
op
zijn
laatste
request
van
het
Gerechtshof
te
Arnhem
heeft
ont
-
vangen
,
richtte
de
heer
Sweeris
zich
de
-
zer
dagen
opnieuw
met
een
open
brief
tot
dit
college
.
Daarin
zegt
hij
,
dat
hij
die
„
door
de
massa
menschen
nog
wordt
aangezien
als
de
moordenaar
van
de
Van
Wiggens
,
niet
rusten
zal
of
deze
zaak
zal
ook
een
-
maal
door
rechters
worden
ten
einde
gebracht
".
Voorts
spreekt
hij
er
.
zijn
verbazing
over
uit
,
„
dat
hij
op
een
kleine
aanwij
-
zing
is
opgesloten
en
twee
jaren
vastge
-
houden
,
terwijl
de
Collé's
en
Auke
Op
-
dam
,
tegen
wie
veel
bewijs
is
,
op
een
an
dere
wijze
worden
behandeld
,
dan
in
iedere
moordzaak
pleegt
te
gebeui'en
".
Veldwachter
vermoord
.
In
den
nacht
van
Donderdag
op
Vrij
dag
heeft
te
Kerkdriel
een
moord
op
een
Rijksveldwachter
plaats
gehad
.
Omstreeks
1
uui
'
in
den
nacht
werd
aan
den
onderkant
van
den
dijk
,
het
„
Hinten
",
gevonden
het
lijk
van
den
Rijksveldwachter
Tap
.
Hem
waren
ver
-
schillende
messteken
toegebracht
,
waar
door
de
dood
is
ingetreden
.
De
moord
heeft
plaats
gehad
op
den
dijk
en
daar
na
heeft
men
het
lijk
van
den
dijk
la
-
ten
rollen
.
Het
staat
vast
,
dat
de
m.oord
is
gepleegd
tusschen
.
12
en
1
uur
,
want
tot
middernacht
had
Tap
wacht
bij
de
<
steenfabriek
.
Op
weg
naar
huis
schijnt
hij
te
zijn
overvallen
en
vermoord
.
Een
drietal
jongemannen
uit
Kerkdriel
,
die
op
Oudejaarsavond
omstreeks
11
uur
ruzie
met
den
rijksveldwachter
moetenr
'
hebben
gehad
,
zijn
aangehouden
.
De
rijksveldwachter
Tap
was
gehuwd
en
zijn
vrouw
verwacht
binnenkort
het
eerste
kind
.
Hij
woonde
sinds
ongeveer
vier
maanden
in
Kerkdriel
en
was
31
jaar
.
De
aangehouden
personen
zijn
de
drie
gebroeders
Rovers
en
bevinden
zich
thans
in
voorloopige
hechtenis
te
Tiel
.
Twee
der
broers
hebben
aan
de
politie
verklaard
,
dat
de
messteken
zijn
toege
-
bracht
door
den
derden
gearresteerde
,
aen
28
-
jarigen
G
.
Rovers
,
die
echter
blijft
ontkennen
.
Het
parket
uit
Tiel
en
de
districtscommandant
van
de
Rijks
-
veldwacht
uit
Arnhem
hebben
ter
plaat
se
een
onderzoek
ingesteld
.
Het
zou
zijn
komen
vast
te
staan
,
dat
er
tusschen
den
vermoorden
veldwachter
en
de
fa
-
milie
Rovers
een
veete
bestond
,
die
ont
-
.
staan
is
naar
aanleiding
van
een
be
-
keuring
.
De
drie
jongemannen
zouden
Wat
de
borstel
is
voor
Uw
tanden
-
voor
Uw
keel
.
dat
is
25,45
en
65
ds
.
en
had
in
,
het
geheel
geen
kans
meer
.
„
Waar
is
de
kelderdeur
?"
vroeg
Gre
-
gor
hem
gebiedend
.
De
ongelukkige
financier
,
die
zijn
han
den
van
vermoeidheid
bijna
niet
meer
boven
zijn
hoofd
kon
houden
,
wees
met
een
wanhopig
gezicht
naar
een
deur
naast
die
van
de
keuken
.
Louis
opende
ze
zachtjes
en
draaide
het
licht
aan
.
Daar
was
inderdaad
de
trap
naar
bene
den
.
Gregor
gaf
aan
Louis
een
wenk
om
Levisson
te
bewaken
en
Mep
snel
naar
de
trap
.
Daar
draaide
hij
het
licht
bo
-
ven
op
de
gang
uit
.
Hij
had
de
kamer
-
deur
achter
zich
gesloten
en
het
waS
'
dus
nu
weer
donker
op
de
gang
boven
.
Toen
kwam
hij
terug
naar
de
kelder
-
deur
.
„
Ga
naar
beneden
",
fluisterde
hij
.
En
Levisson
,
gedwongen
door
de
twee
revpl
vers
,
daalde
de
trap
af
,
gevolgd
door
de
twee
mannen
.
(