Tekstweergave van DWB_1933-01-04_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
10-1
„
MUS
EN
WAiL
"
On
»
bedrijf
is
in
werking
.
Mogen
wij
TI
aansluiten
?
]
Abonnement
50
eent
per
week
.
DRUTEN
.
No
.
1968
'
Vcrschlint
WOENSDAGS
en
ZATERDAGS.Abonnementsprijs
bij
vooruitbetaling
per
jaar
f
4
.—»
Voor
'
t
buitenland
per
laar
bij
vooruitbetaling
f
8
.—
^
Afzonderlijke
nummers
i%M
»
^^^
OElSrSÜAQ
4
=
JA.NTJAORI
1933
iriETrWSBLAD
YOOE
TUL
.
Feder
-
ea
Over
Betawe
,
Tieler
-
en
Bommeler
waard
.
waarin
is
opgenomen
„
Ons
Weekblad
".
¥
itf«T
«
der
N
.
T
.
Drukkerij
en
loekkaxdel
„
St
.
Maaftaa
"
TieL
Sam%9k
:
TLEESGHSÏBAAT
B
il
.
Tmm
.
3
Q6e
Jaargang
AdvertentiSn
van
1
—
t
regeh
i1.S0
.
ioëero
regel
meer
f
0.25
.
IsMECZonden
mededeellngen
per
regei
f
0.50
>»■
BH
contract
voordeeiiger
condltiën
.
—
streek
gedood
.
De
dader
is
ontkomen
.
Eveneens
in
het
Noorden
is
een
16-jari
ge
Nat
.
SociaUst
door
onbekenden
met
een
messteek
levensgevaarlijk
gewond
.
In
het
centrum
der
stad
,
in
de
Pots
-
dammer
strasse
,
heeft
men
een
politie
-
beambte
,
die
buiten
dienst
was
,
aange
-
troffen
met
een
ernstige
hoofdwonde
.
Met
stijgende
spanning
verbeidt
spe
-
ciaal
het
Duitsche
volk
hiervan
de
ver
-
dere
ontwikkehng
,
want
de
hoogste
le
-
vensbelangen
van
dit
volk
staan
op
het
spel
.
Uit
naam
der
Regeering
sprak
daarna
de
Rijkskanselier
Von
Schleicher
den
Rijkspresident
toe
.
Hij
zeide
o.a
.
het
vol
gende
:
Mijn
beide
voorgangers
in
het
ambt
van
Rijkskanselier
is
het
gelukt
,
Duitschland
te
bevrijden
van
den
last
der
herstelbetalingen
.
In
de
ontwapeningskwestie
is
het
prin
cipe
der
rechtsgelijkheid
door
de
groote
mogendheden
nadrukkelijk
erkend
en
aan
de
ontwapeningsconferentie
is
de
taak
opgedragen
voor
de
verwezenlij
-
king
van
dit
principe
te
zorgen
.
Wij
keeren
naar
de
ontwapeningscon
f
eren
tie
terug
,
om
een
werkelijk
alge
-
meene
ontwapening
te
verkrijgen
en
om
ons
dezelfde
veiligheid
te
verschaffen
als
ieder
ander
land
geniet
.
Indien
het
daarbij
gelukt
de
Duitsche
jeugd
in
het
raam
der
militie
het
recht
tot
verdedigende
staatsdienst
terug
te
geven
,
dan
wordt
tevens
een
groote
stap
gedaan
tot
vereffening
der
binnenland
-
sche
tegenstellingen
en
tot
herstel
van
den
vrede
in
ons
vaderland
.
De
rijksregeering
zal
zich
tot
richt
-
snoer
stellen
het
verschaffen
van
werk
en
het
verminderen
der
spanning
in
het
binnenland
,
terwijl
zij
tevens
de
zwak
-
ken
en
noodlijdenden
te
hulp
zal
komen
Ook
hierop
antwoordde
de
Rijkspresi
dent
met
woorden
van
dank
en
hij
zeide
verder
van
dezelfde
opvatting
te
zijn
als
de
Rijkskanseher
,
dat
het
de
eerste
taak
der
regeering
diende
te
zijn
het
volk
brood
en
werk
te
verschaffen
.
Vervolgens
ontving
de
Rijkspresident
den
vice
-
voorzitter
van
den
Rijksdag
,
Loebe
.
Van
den
voorzitter
Goering
wa
-
ren
schriftelijke
gelukwenschen
binnen
gekomen
.
De
Fransche
gezant
Prangois
Poncet
heeft
bij
de
Nieuwjaarsontvangst
der
Fransche
kolonie
een
toespraak
gehou
-
den
,
waarin
hij
in
verband
met
de
F;-ansch-Duitsche
betrekkingen
zeide
:
Met
voldoening
kunnen
wij
constatee
ren
,
dat
de
Fransch-Duitsche
betrekkin
gen
zich
op
het
oogenblik
in
een
kalmer
stemming
bevinden
.
De
eenige
dagen
ge
leden
tusschen
Frankrijk
en
Duitsch
-
land
gesloten
handelsovereenkomsten
zijn
van
groot
belang
,
meer
om
de
me
-
thode
en
den
geest
,
waarmede
de
onder
handelingen
gevoerd
worden
,
dan
om
den
inhoud
.
In
deze
verdragen
voorzie
ik
een
tijd
van
beter
wederzijds
leeren
begrijpen
en
positiever
samenwerking
.
is
,
bewijst
het
verhaal
,
dat
de
Batavie
-
ren'bij
hunne
komst
hier
te
lande
te
Angeren
aan
wal
zijn
gestapt
,
terwijl
de
oude
Woerden
bij
Angeren
ook
een
woordje
meespreken
voor
zijn
leeftijd
.
De
oorspronkelijke
„
Anger
"
of
weide
werd
bij
onze
voorouders
later
een
ver
-
gaderplein
,
waar
,
evenals
op
de
waal
-
stede
,
alle
gewichtige
zaken
werden
be
-
sproken
.
Vandaar
dat
we
nog
vinden
bij
Lacomblet
:
„
het
ambt
Angermund
be
-
stond
uit
het
hoofdgerecht
Kruisberg
met
elf
hondschappen
,
enz
."
—
De
eer
-
s-te
nederzettingen
hebben
dus
de
bena
-
ming
van
de
vergaderplaats
,
den
„
An
-
ger
"
later
op
de
eigen
gevestigde
plaats
overgedragen
.
Vld
.
GERH
.
KR
.
Héél
goedkoopl
Héél
bastl
In
de
„
Narodni
Listy
"
is
een
artikel
verschenen
van
den
Russischen
uitge
-
wekene
Ksjoenin
,
die
beweert
dat
er
on
-
langs
te
Berlijn
een
conferentie
van
mi
-
litaire
deskundigen
werd
gehouden
,
waaraan
benevens
vertegenwoordigers
van
de
Russische
vliegdiensten
,
ook
Oos
tenrijkers
,
Hongaren
en
Itahanen
deel
-
namen
.
Ook
in
Mei
j.l
.
zou
een
dergelijke
bij
-
eenkomst
.
plaats
hebben
gehad
.
Wick
-
ham
oteed
schreef
er
toen
over
in
de
„
Sunday
Times
".
Het
doel
van
deze
bijeenkomst
is
het
vormen
van
een
blok
,
dat
Rusland
,
Duitschland
,
de
Donaulanden
,
ItaUë
en
Perzië
zou
omvatten
.
Tusschen
Duitschland
en
Rusland
zou
een
luchtovereenkomst
tot
stand
geko
-
men
zijn
,
zoodat
beide
luchtvloten
wer
-
kelijk
als
één
macht
kunnen
beschouwd
worden
.
Duitschland
levert
aan
Rusland
zijn
beste
vliegtuigen
:
uit
Leipzig
alleen
wor
den
er
elke
maand
twintig
gestuurd
.
Anderdeels
worden
in
Rusland
en
wel
te
Kroonstad
watervhegtuigen
gebouwd
.
Een
plan
van
samenwerking
tusschen
de
rijksweer
en
het
Russisch
leger
zou
insgelijks
voorzien
zijn
.
Dit
bericht
is
tot
nu
toe
niet
beves
-
tigd
,
maar
wanneer
het
inderdaad
waar
zou
zijn
,
zou
weer
eens
temeer
blijken
,
hoe
er
onderling
tusschen
de
staten
nog
gekuipt
wordt
en
geheime
verdragen
worden
gesloten
.
Probeert
ze
eens
onze
Friso-Baai
van
30
et
.
p
.
half
pond
,
\
2
et
.
per
ons
,
6
et
per
half
ons
.
MSO
BAAI
DOÜWE
EGBERTS
Haoffdpijn
4
"
en
Kiespi|n
zullen
spoedig
bedaren
door
IHIJnliarflt's
Poeders
Vraag
daarom
Mijnhardt's
Hoofdpijn
-
poeders
en
Mijnhardt'sKiespijnpoeders
,
Alleen
echt
als
op
doos
en
poeders
de
naam
Mijnhardt
staat
.
Let
bij
het
koopen
hierop
.
Per
poeder
8
et
.
en
per
doos
45
et
.
Verkrijgbaar
bij
Uw
Drogist
C80
'
toestand
waren
gekomen
,
werden
zij
als
naar
gewoonte
afzonderlijk
ondervraagd
.
in
tegenwoordigheid
van
al
de
genees
-
heeren
.
De
vier
meisjes
hebben
verklaard
dat
zij
op
de
borst
der
H
.
Maagd
„
een
stra
-
lend
gouden
hart
"
hebben
gezien
.
Alleen
Albert
Voisin
spreekt
zich
hier
over
niet
formeel
uit
.
Ondervraagd
,
heeft
hij
erkend
hierop
geen
acht
te
heb
ben
geslagen
.
Wat
Fernan
Voisin
aangaat
,
deze
be
-
vestigde
zonder
aarzelen
dat
de
verschij
ning
haar
woordelijk
had
gezegd
,
„
Bidt
,
bidt
veel
".
Deze
verklaring
wordt
in
verband
ge
-
bracht
met
het
feit
,
dat
zij
in
haar
exta
se
een
oogenbhk
hare
bede
heeft
onder
Voegen
wij
hierbij
,
dat
verscheidene
broken
.
getuigen
,
dokters
in
de
geneeskunde
,
die
niet
kathohek
geloovig
zijn
,
verklaard
hebben
sterk
onder
den
indruk
te
zijn
van
de
houding
der
kinderen
in
extase
.
Zij
zijn
het
trouwens
eens
om
te
erken
nen
—
zonder
ook
maar
in
'
t
minst
aan
een
mirakel
te
gelooven
—
dat
deze
hou
ding
op
'
geenerlei
wijze
tot
het
domein
der
psychiatrie
behoort
voor
zoover
deze
wetenschap
is
gevorderd
.
Buitenlandsoli
Overziolit
.
in
de
Europee
-
De
Jaarwisseling
'
sche
centra
.
De
receptie
bij
Von
Hindenburg
.
Von
Schleicher
vordert
Duitsch
-
land's
rechten
op
.
De
Fransche
gezant
in
Berlijn
houdt
een
rede
.
Politieke
relletjes
in
Duitschland
.
Bestaat
er
een
Duitsch-Russisch
geheim
militair
accoord
?
De
gebruikelijke
Nieuwjaarsontvangst
door
Rijkspresident
Von
Hindenburg
werd
ingezet
met
het
optrekken
van
de
wacht
,
die
met
muziek
voorop
,
het
plein
van
de
„
Reichskanslei
"
binnenmarcheer
de
.
Om
12
uur
verzamelde
het
diplomatie
ke
corps
zich
in
de
Congreszaal
en
de
Nieuwjaarswenschen
namens
het
Corps
werden
tot
uitdrukking
gebracht
door
den
Pauselij
ken
Nuntius
,
Mgr
.
Orsenigo
.
De
Nuntius
sprak
de
hoop
uit
,
dat
het
jaar
1933
den
volken
den
waren
weg
mocht
doen
vinden
naar
'
t
economisch
herstel
,
door
gezonde
internationale
han
delsbetrekkingen
.
De
Rijkspresident
sprak
woorden
van
dank
en
zeide
vervolgens
:
onze
zorg
voor
de
toekomst
wordt
versterkt
,
door
-
dat
belangrijke
internationale
vraag
-
stukken
zonder
oplos.sing
van
het
eene
jaar
in
het
andere
gesleept
worden
en
steeds
zwaarder
op
de
wereld
drukken
.
De
krachten
van
elk
land
individueel
zijn
niet
voldoende
om
al
zijn
inwoners
brood
en
werk
te
verschaffen
.
Verstan
-
dige
samenwerking
tusschen
de
regeerin
gen
is
noodig
,
alsmede
een
nieuwe
rege
ling
der
onderlinge
handelsbetrekkingen
om
de
levensvoorwaarden
der
volken
te
vervullen
.
Uit
economisch
oogpunt
alleen
,
zoo
zeide
de
Rijkspresident
,
moet
de
oplos
-
sing
der
crisis
niet
worden
nagestreefd
.
Het
principe
der
betrekkingen
tusschen
de
volken
,
het
wederzijdsche
vertrouwen
moet
worden
hersteld
.
Naast
de
economi
sehe
,
staan
de
politieke
vraagstukken
,
die
op
een
oplossing
wachten
.
Qemensfd
Nieuws
De
verschijningen
te
Beauraing
.
De
kinderen
zien
'
thans
een
straLend
gouden
hart
.
De
„
Morgenpost
"
van
Antwerpen
schrijft
over
de
verschijningen
te
Beau
-
raing
in
het
blad
van
Zondag
het
vol
-
gende
:
De
massa
nieuwsgierigen
en
bedevaar
ters
die
naar
Beauraing
toestrooraen
,
neemt
hoe
langer
hoe
meer
toe
.
Is
het
uit
vrees
dat
de
verschijningen
zullen
ophouden
,
zooals
de
kinderen
Degeim
bre
en
Voisin
van
de
H
.
Maagd
meenen
vernomen
te
hebben
,
ofwel
is
het
de
groeiende
hoop
in
de
bovennatuurlijk
-
heid
der
feiten
?
Wat
er
ook
van-zij
,
men
schat
op
lO.OOO
het
getal
personen
,
die
Vrijdag
-
avond
omstreeks
7
uur
elkaar
in
de
om
-
geving
der
grot
verdrongen
.
Het
is
be
-
grijpelijk
dat
in
dergelijke
voorwaarden
duizenden
onder
hen
zich
in
de
volstrak
te
onmogelijkheid
moeten
bebinden
ook
maar
één
der
biddende
kinderen
op
af
-
stand
in
het
duister
te
ontwaren
.
Wat
de
kinderen
betreft
,
deze
waren
als
naar
gewoonte
in
,
gebed
ver.'.5onken
,
toen
zij
plotseling
allen
te
gelijk
op
de
knieën
neervielen
en
in
verrukking
staarden
naar
de
verschijning
die
zich
nu
reeds
een
maand
aan
hun
oogen
openbaart
.
Een
dertigtal
geneesheeren
woonden
-
het
tooneel
bij
.
Men
stelde
vast
dat
Fer
n.ande
Voisin
een
oogenblik
haar
exta
-
tisch
gebed
onderbrak
.
Aan
de
verschij
-
ning
werden
geen
vragen
gesteld
.
Nadat
de
kinderen
weer
in
normalen
In
den
Nieuwjaarsnacht
hebben
in
Berlijn
verscheidene
schietpartijen
en
overvallen
plaats
gehad
,
die
twee
doo
-
den
en
eenige
gewonden
geëischt
heb
-
ben
.
Bij
politieke
botsingen
werden
in
to
-
taal
28
personen
gearresteerd
.
In
Lichtenrade
,
een
Berlijnsche
voor
-
stad
,
werd
kort
voor
middernacht
een
Rijksbannerman
door
ca
.
15
geünifor
-
meerde
S
.
A
.
leden
overvallen
.
Hij
werd
met
een
lichte
hersenschudding
naar
'
t
ziekenhuis
vervoerd
.
In
dezelfde
voorstad
werd
op
Nieuw
-
jaarsmorgen
een
nog
onbekend
lid
der
Communistische
partij
dood
aangetrof
-
fen
tengevolge
van
een
messteek
.
Men
verdenkt
een
geüniformeerd
Nationaal
SociaUst
.
De
politie
heeft
25
Nationaal
Socialisten
in
verzekerde
bewaring
ge
-
steld
.
In
het
Noorden
van
Berlijn
is
een
37
-
jarige
vrouw
door
een
schot
in
de
hart
"
PEPERMUNT
^
Met
de^^heerlijke
.
opwekkende
feigenschappen
van
het
edele
§
natuurproduct
ernoMer
controle
^
van
het
labomtariMm
:
Dr
.
van
'
Hamel
Roos
&
Harmms:.A'dam
.
YoAF
Winkeliers
by
la
.
BRAPiD
k
Zd.JIëL
hij
daarmede
bezig
,
toen
hij
eindelijk
zich
.
uit
zijn
gebogen
houding
oprichtte
,
om
zijn
rug
uit
te
rekken
,
stonden
als
resvLiraat^^yan
het
ingespannen
onder
-
zoek
«
iP
een
blaadje
van
zijn
notitieboek
je
de
-
'
is'"olgende
woorden
:
„
streng
stilzwijgen
tegenover
ieder
een
,
,
S
&
moet
het
ongeopend
bewaren
totdat
Sk
het
terug
eisch
en
wel
zeer
zorgviüöig
,
want
de
inhoud
is
van
het
grootste
'
feeiang
.
Mondeling
meer
.
In
haast
,
je
iteegenegene
Asta
."
öaaronder
de
{^
latum
van
een
week
ge
'
letten
en
nog
.
eeiïige
onsamenhangende
ilettergrepen
en
letiej-s
,
waarvan
de
juis
-
i;e
(
completeering
ttfim
klaarblijkelijk
nog
niet
gelukt
was
.
'
Met
zorg
stak
hij
het
iblaid
vloeipapier
weder
in
zijn
zak
en
staarde
to.en
een
heele
poos
werktui
-
gelij
k
,
en
ernstig
voor
zich
mi
.
„
De
«
dochter
van
een
algemeen
bekend
speler
!"
.
mompelde
hij
,
terwijl
Mj
ein
-
delijk
2ach
ontkleedde
.
„
En
zij
heeft
klaarblijkelijk
het
er
op
gezet
,
dezen
jongen
haron
voor
zich
in
te
palmen
!....
Het
zal
niet
kwaad
zijn
,
u
een
beetje
In
'
t
oog
te
houden
,
zachtzinnig
duifje
van
een
freule
!"
hij
haar
uit
hierheen
te
komen
en
hij
vond
geen
reden
daarover
spijt
te
gevoe
len
,
want
mijn
nicht
—
af
eigenlijk
mijn
achternicht
—
heeft
na
weinige
genie
-
tingen
,
welke
zij
in
heur
huidige
woon
-
stede
smaakt
,
door
hare
opofferende
toe
wijding
aan
de
belangen
,
van
ons
huis
ruimschoots
betaald
."
Met
deze
opheldering
scheen
George
dit
thema
als
afgehandeld
te
beschou
-
wen
en
ook
de
vreemdeling
vond
klaar
-
blijkelijk
geen
aanleiding
tot
verdere
vragen
.
Een
kwartier
later
werd
hun
ge
-
meld
,
dat
het
avondmaal
was
opgediend
en
daar
de
baron
bij
die
gelegenheid
den
bediende
eenige
bevelen
,
gaf
,
kon
hij
niet
opmerken
,
dat
Urbach
iets
van
de
schrijftafel
des
overledene
weg
nam
en
in
zijn
borstzak
stak
.
Een
weinig
opgeruimde
tmaaltijd
hield
beide
heeren
nog
eenige
oogenblikken
bijeen
en
de
ambtenaar
was
blijkbaar
blij
,
toen
hij
tegen
tienen
,
van
zijn
droef
geestig
gestemden
gastheer
kon
af
-
scheid
nemen
om
naar
de
voor
hem
be
-
stemde
logeerkamer
te
gaan
.
Maar
hij
dacht
er
volstrekt
nog
niet
aan
zich
ter
ruste
te
begeven
.
Nad:at
hij
de
gordijnen
had
laten
zakken
en
zich
voorzichtig
overtuigd
had
,
dat
ook
door
het
sleutel
-
gat
zijne
handelingen
niet
konden
be
-
spied
worden
,
trok
hii
'
n
bleekrood
vloei
papier
uit
zijn
zak
en
ibegom
,
met
behulp
van
'
n
klein
spiegeltje
,
de
letters
daarop
te
ontcijferen
.
Meer
d^n
,
een
uur
was
dringend
te
vragen
,
er
bepaald
op
te
staan
."
„
Dat
zal
ik
zeer
zeker
niet
nalaten
te
doen
.
Maar
zou
u
zoo
goed
willen
zijn
mij
te
zeggen
,
hoe
u
,
in
weerwil
van
uwe
zeer
oppervlakkige
kennismaking
met
mijn
nichtje
,
tot
zulk
eene
gevolgtrek
-
king
kondet
komen
?"
.
De
ambtenaar
glimlachte
eventjes
.
„
Misschien
zou
zulks
voor
iem.and
,
die
door
zijn
.
beroep
gewoon
geworden
is
,
de
menschen
scherp
op
te
nemen
,
niet
zoo
heel
moeilijk
zijn
.
Mejuffrouw
uwe
nicht
gevoelt
voor
u
een
zeer
groote
famiUe
-
genegenheid
,
daaraan
behoeft
u
niet
te
twijfelen
.
En
dat
is
trouwens
zeer
gemak
keiijk
te
verklaren
.
U
kent
elkaar
ver
-
moedelijk
reeds
van
uwe
prilste
jeugd
!"
„
iGeenszins
!
De
moeder
van
Asta
was
slechts
een
stief
zuster
van
mijn
papa
,
die
zich
van
hare
familie
totaal
ver
-
vreemd
heeft
,
door
een
van
allen
afge
-
keurd
huwelijk
,
want
haar
man
was
—
dit
weet
iedereen
—
een
speler
van
be
-
roep
en
er
kon
.
dus
geen
sprake
van
zijn
dat
de
familie
omgang
met
hem
wilde
hebben
.
Langen
tijd
werd
verluid
,
dat
hij
met
vrouw
en
kind
naar
Amerika
was
getrokken
en
wij
hielden
haar
alle
drie
voor
verdwenen
,
tot
papa
op
zeke
-
ren
dag
toevallig
vernam
,
dat
zijne
in
-
middels
wees
geworden
nicht
in
treurige
omstandigheden
te
Berlijn
woonde
en
daar
door
slecht
betaald
naaiwerk
een
armzalig
leven
leidde
.
Daarop
noodigde
mij
staat
!
En
alsof
dat
nu
aanleiding
voor
haar
kon
zijn
,
zoo
maar
een
,
twee
,
drie
,
het
hazenpad
te
kiezen
!"
„
Zou
u
het
zeer
onbescheiden
van
mij
achten
,
mijnheer
de
baron
,
wanneer
ik
u
verzoek
,
fnij
den
brief
ter
inzage
te
geven
?"
George
was
eerst
een
weinig
verbluft
over
dit
onverwachte
verlangen
,
toen
echter
overreikte
hij
den
commissaris
het
blad
,
dat
met
merkwaardig
vaste
en
energieke
geschreven
letters
bedekt
was
.
„
Wanneer
u
er
gewicht
aan
hecht
er'staat
trouwens
niets
in
,
hetwelk
ik
in
'
t
belang
der
afzendster
geheim
zou
moe
ten
houden
."
Met
den
eersten
oogopslag
had
Ur
-
bach
gezien
,
dat
het
handschrift
hetzelf
de
v/as
,
als
dat
,
wat
op
het
vloeipapier
stond
af.p;edrukt
;
maar
het
was
toch
wel
niet
deze
oogenschijnlijk
zoo
onbedui
-
dende
omstandigheid
,
welke
hem
thans
voornamelijk
belangstelling
inboezemde
.
„
Mag
ik
u
zeggen
,
mijnheer
de
baron
,
weiken
indruk
ik
verkrijg
uit
het
gedrag
van
uw
bloedverwante
en
vooral
uit
de
-
zen
brief
?"
vroeg
hij
,
na
hem
gelezen
te
hebben
.
-,,
Ik
verzoek
u
daarom
!"
antwoordde
George
voorkomend
,
schoon
,
waarschijn
lijk
onbewust
,
op
ietwat
gereserveerden
toon
.
„
Het
schijnt
mij
toe
,
dat
de
jonge
da
-
me
zeer
gaarne
zou
blijven
,
indien
u
er
toe
kon
besluiten
,
haar
daarom
zeer
tuigelijk
met
een
bleek-rood
blad
vloei
-
papier
,
dat
naast
hem
op
het
blad
van
■
ie
schrijftafel
lag
.
Het
scheen
nog
wei
-
nig
gebruikt
te
zijn
,
want
met
in
'
t
oog
loopende
duidelijkheid
stonden
op
het
overigens
zeer
zindelijk
middenvak
eeni
ge
regels
schrift
,
die
bijna
volkomen
zui
ver
met
alle
halen
en
strepen
waren
af
-
gedrukt
.
Ongetwijfeld
was
het
een
flinke
hand
,
die
de
pen
gevoerd
had
;
dat
bewezen
de
dikke
halen
,
die
hij
het
haastig
afdro
-
-
en
daar
zoo
scherp
op
het
vloeipapier
waren
gecopieerd
.
Als
om
een
proef
van
zijne
bekv/aamheid
in
het
lezen
van
spiegcischrift
te
geven
,
trachtte
de
com
missaris
juist
de
eerste
van
de
van
rechts
naar
hnks
loopende
woorden
te
ontraadselen
,
toen
een
uitroep
van
den
baron
hem
noodzaakte
,
het
blad
weder
op
zijne
vorige
plaats
te
leggen
.
„
Waarachtig
,
dat
ontbreekt
er
nog
aan
om
mijn
hoofd
heelegaar
op
hol
te
bren
gen
",
had
George
uitgeroepen
,
toen
hij
zijne
lezing
geëindigd
had
.
„
Als
ook
zij
mij
verlaat
,
weet
ik
inderdaad
niet
,
hoe
het
hier
verder
gaan
moet
!"
„
Heeft
uw
nicht
plan
a
te
verlaten
?....
En
om
welke
redenen
als
het
mij
ge
oorloofd
is
daarnaar
te
vragen
?"
„
Naar
'
t
mij
voorkomt
,
om
een
zeer
dwaze
reden
.
Zij
is
bang
,
door
langer
hier
te
blijven
zich
zelve
en
mij
in
op
-
spraak
te
brengen
.
Alsof
sedert
gisteren
niet
de
heele
wereld
weet
,
hoe
het
met
t
^
(
Wordt
vervolgd
.)
bloemen
en
vogelen
en
dat
buiten
de
Jeugd
het
best
voor
den
levensstrijd
ge
-
staald
kan
worden
.
Wij
lazen
dezer
dagen
ergens
een
klacht
over
de
zenuwachtigheid
en
de
verstrooidheid
van
grootestadskinderen
op
de
scholen
.
De
schrijver
wilde
ze
ver
plaatsen
,
wat
den
belastingbetaler
ge
-
spaard
moge
blijven
.
Maar
de
klacht
wijst
in
de
richting
terug
naar
het
land
.
Dit
mogen
ook
zij
bedenken
,
die
op
welke
manier
dan
ook
medewerken
tot
het
centraUseeren
van
goede
krachten
en
cultuurmenschen
in
de
groote
stad
.
Wat
dit
betreft
moge
ieder
begaafde
in
de
provincie
bedenken
,
dat
het
even
veel
beteekent
het
brood
te
breken
voor
de
kleinen
en
eenvoudigen
uit
de
pro
-
vincie
als
voor
de
superioriteiten
der
groote
steden
.
KiHtoor
Dreten
.
Ons
Itantoor
te
Drutsn
Is
eEVESTIBD
:
Liun
Bmwiinitiaat
G
m
.
TELEFOON
84
.
Terag
naar
het
land
De
stad
,
de
groote
stad
trekt
velen
tot
zich
.
Velen
die
er
onder
gaan
,
velen
die
er
teleurgesteld
worden
,
velen
die
te
laat
inzien
,
dat
men
in
de
veelgesmade
pro
-
vincie
en
op
het
nog
meer
gesmade
platteland
zelfs
in
armoed
en
juist
in
armoed
nog
beter
kan
zijn
.
Onderzoek
naar
naams
-
oorsprong
.
Afferden
.
Het
wil
ons
voorkomen
,
dat
Dr
.
F
.
(
meer
genoemd
)
in
zijn
aller
-
eerste
samenstelling
der
Ortsnamen
(
1859
)
nogal
twijfelachtige
opvattingen
publiceert
.
Zoo
beweert
hij
op
eene
plaats
in
dat
werk
,
dat
het
„
Af
"
vóór
Afferden
de
beteekenis
heeft
van
„
ab
".
Elders
weer
in
dat
werk
,
en
wel
op
pag
.
9
laat
hij
de
plaatsbenamingen
Affer
-
de(n
)
in
de
11e
eeuw
noemen
:
Afforde
,
en
brengt
dan
de
geheele
benaming
te
-
rug
naar
den
ouden
stam
„
affla
"
=
het
oude
a.g.s
.
afol
=
sterkte
of
macht
.
Weer
elders
beweert
hij
,
dat
het
eerste
deel
Affer
=
affar
=
woning
.
We
ver
-
onderstellen
,
dat
de
eerste
uitgave
van
F
.
(
1859
)
later
is
herzien
,
doch
we
ken
-
nen
die
editie
nog
niet
.
Want
verschil
-
lende
vermoedens
aangeven
voor
de
af
-
leiding
van
één
plaatsnaam
kan
niet
anders
dan
verwarring
brengen
,
en
doet
menigeen
bij
de
studie
of
navor
-
sching
van
plaatsnamen
het
bijltje
er
bij
neer
leggen
,
wat
zeer.jammer
zou
wezen
.
De
plaatsnaam
Afferden
wil
derhalve
verder
nagegaan
worden
.
Laten
we
nog
even
erbij
zeggen
,
dat
in
een
brief
van
Mr
.
van
den
Bergh
van
'
t
jaar
1365
,
de
plaats
heette
Aferden
,
welke
schrijfwijze
echter
geen
verschil
uitmaakt
met
Af
-
ferden
.
De
etymologen
nu
van
den
laat
-
sten
tijd
analyseeren
dezen
plaatsnaam
als
volgt
:
Af
=
eene
verkorting
van
af
f
a
met
de
beteekenis
van
„
water
".
Dit
affa
is
evenals
ef(fe
),
ep(p)e
,
(
e)p
,
het
Kel
-
tische
apa
:=
water
.
(
Zie
ook
Pater
v
.
Wijk's
Boerderij
namen
pag
.
105
.)
Het
volgende
gedeelte
„
ferden
"
(
ook
al
fer
-
de
)
houdt
nauw
verband
met
het
mnd
.
vorde
,
(
vergl
.
óók
het
oude
„
Afforde
")
vort
,
beduidende
doorloop
,
pas
,
door
-
gang
,
weg
(
het
Lat
.
Vadum
).
Zoodat
volgens
Prof
.
Zimmermann
,
Jellinghaus
e.m.a
.
de
beteekenis
van
den
gevraagden
plaatsnaam
eenvoudig
is
:
een
door
-
of
overgang
bij
een
of
ander
water
.
Angeren
.
In
het
handboek
van
Mr
.
van
den
Bergh
staat
,
dat
in
een
stuk
der
11e
eeuw
.
dit
Angeren
is
aangegeven
als
Angra
.
Toch
zijn
er
over
deze
plaats
nog
andere
papieren
,
en
wel
uit
de
9e
eeuw
,
waar
de
oude
benaming
was
:
An
-
grina
en
Angara
.
Het
oude
grondwoord
Tangar
"
(
o.h.d
.)
met
de
beteekenis
van
Iweide
",
hgt
hieraan
ten
grondslag
.
Men
wil
,
dat
de
volksstam
de
Angrivariërs
met
dit
woord
verband
houdt
.
Ook
An
-
gerloo
bij
Doesburg
draagt
denzelfden
stam
.
Dat
Angeren
in
Gld
.
oud
,
zeer
oud
Het
is
genoeg
bekend
,
dat
zonder
ge
-
regelden
nieuwen
bevolkingstoevoer
vanaf
het
land
de
groote
stad
het
on
-
mogelijk
bolwerken
kan
.
Maar
minder
is
het
bekend
,
schrijft
Dr
.
A
.
(
rts
)
in
de
N
,
T
.
Crt
.,
dat
het
een
vast
te
stellen
feit
schijnt
,
dat
er
wer
-
kelijk
begaafde
menschen
in
hoofdzaak
van
het
land
komen
.
Natuurlijk
moet
men
dat
niet
aldus
verstaan
,
dat
er
in
de
groote
stad
geen
begaafden
geboren
worden
,
maar
de
Statistiek
schijnt
uit
te
wijzen
,
dat
het
platteland
het
grootste
contingent
van
meer
dan
gewone
menschen
levert
.
Deze
zaak
is
onderzocht
.
Odin
heeft
het
voor
Frankrijk
gedaan
.
Ellis
voor
Engeland
en
professor
Fritz
Grese
voor
Duitschland
.
Er
is
een
naamboek
uitgekomen
met
tienduizend
namen
van
leidende
per
-
soonlijkheden
in
Duitschland
.
En
wat
blijkt
er
o.a
.
uit
?
Van
al
die
tienduizend
is
in
het
alge
-
meen
de
geboorteplaats
elders
dan
in
de
groote
stad
.
De
meest
uitbUnkenden
komen
uit
dorpen
en
kleine
steden
.
68
pCt
.
der
voornaamste
theologen
,
73
pCt
.
der
meest
bekende
paedagogen
,
43
pCt
.
der
groote
beeldhouwers
,
54
pCt
.
der
wijsgeeren
,
60
pCt
.
van
alle
beroem
-
de
kooplieden
,
groote
industriëelen
,
zoö
-
logen
,
wiskundigen
,
architecten
enz
.
zijn
uit
de
kleinste
stad
.
En
dit
is
niet
slechts
in
den
laatsten
tijd
aldus
.
Er
is
een
studie
van
Gerlach
,
een
ge
leerde
die
zich
met
stam
-
en
raskunde
heeft
beziggehouden
.
Hij
constateert
dat
het
tusschen
1500
en
1850
aldus
is
ge
weest
,
dat
men
wèl
van
een
vaste
wet
kan
spreken
,
dat
de
begaafden
meest
van
buiten
komen
.
De
gezondste
koppen
stammen
dus
van
het
platteland
en
uit
de
kleinere
steden
.
■
Natuurlijk
moet
men
uit
dit
feit
be
-
hoorlijke
gevolgtrekkingen
maken
.
Onder
meer
deze
,
dat
de
bevolkings
-
politiek
,
die
er
zich
op
toelegt
de
men
-
schen
naar
het
land
terug
te
brengen
of
te
zorgen
dat
het
platteland
niet
leeg
loopt
,
aanmoediging
verdient
.
Wanneer
het
land
verlaten
wordt
is
de
cultuur
ten
ondergang
gedoemd
.
Kistorisch
staat
dit
vast
,
maar
een
der
verklaringen
ligt
in
de
boven
aan
-
geduide
statistiek
.
In
zoover
is
het
een
gunstig
verschijn
sel
,
dat
er
tegenwoordig
een
hang
is
naar
de
natuur
.
De
verkeersmiddelen
maken
trouwens
dat
er
mogelijkheden
zijn
om
land
en
groote
stad
te
combineeren
.
Meer
en
meer
begint
men
in
te
zien
dat
de
jeugd
moet
opgroeien
tusschen
FSUILL1T@N
Stomme
Gretuigen
.
12
)
„
Alzoo
ook
in
die
richting
zou
er
geen
spoor
liggen
.
Ik
moet
bekennen
miaar
,
neem
mij
niet
kwalijk
,
wanneer
ik
mij
niet
vergis
,
brengt
men
u
daar
een
brief
".
Eerst
door
dat
gezegde
was
George
den
bediende
gewaar
geworden
,
die
se
-
dert
een
halve
minuut
in
de
deur
stond
.
„
Wat
is
er
?"
vroeg
hij
,
terwijl
hij
naar
hem
toetrad
.
„
Van
wien
is
deze
brief
?
,,
Van
de
freule
.
Mijnheer
de
baron
ge
lieve
haar
te
verontschuldigen
,
maar
freule
Von
PoUtz
gevoelde
zich
te
zeer
ontroerd
,
om
deze
zaak
mondeling
af
te
doen
."
George
gaf
door
een
handgebaar
te
kennen
,
dat
de
bediende
zich
kon
ver
-
wijderen
en
draaide
in
zenuwachtige
on
)"
üst
het
sierlijke
,
zwart
.,
Een
brief
van
mijne
nicht
Asta
!"
zeide
hij
.
„
Wat
duivekater
,
kan
zij
mij
teschrijven
hebben
?"
Neem
mij
niet
kwalijk
,
mijnheer
,
dat
ik
in
uwe
tegenwoor
-
digheid
"
Hij
had
het
couvert
verbroken
en
was
met
het
opgevouwen
papier
in
den
hcht
kring
der
hanglamp
ggtreden
.
Terwijl
iilj
las
speelde
de
commissaris
half
werk