Tekstweergave van DWB_1934-01-06_007

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
37e Jaargang ZATERÜi^Q 6 JAMIJARI 1934 l^ÊÊM / : r7itfc.fN It HEL NGEKOMEN : 10 JAiU 1934 Aff . N £ Verschijnt WOENSDAGS en ZATERDACt . Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per jaar f 4 «—^ ^ oor ' t buitenland per jaar bij vooruitbetaling f 8 .— < s i^M ^ ilfzonderii^e nummert lïEirwsBLAB T©om Till . Feder - « b Ov©r Bet awe , Tielep - en Bommeier waard waarin is opgenomen „ Ons Weekblad ". ¥ itf»T9 der N , T . Drukkerij ea Bsskiiamdsi „ St . Mastft«a " Kd . AdvertentlSn vsn 1—8 rer ÜM .^ l^lMt * regel me«r 19.25 iogezonden mededeeilngf é p £? fegetf f 0.50 == 3 B ^ sontraci vocydeeliger Gonditiën . — MOJ)E-MAGAZIJ|N BROERSTRAAT 42 - NIJMEGEN HANDSCHOENEN SJAALS KOUSEN ZEER VOORDEELIGE PRIJZEN 125 opcenten . Ook van dit nieuwe opcenten-tarief verwachten wij - eene opbrengst van on - geveer driemaal de opbrengst in hoofd - som , volgens de wettelijke grondslagen . Op grond van een en ander meenen wij er derhalve op te mogen rekenen , dat meergenoemd ontwerp zoowel uwe goedkeuring als die van de Kroon zal kunnen wegdragen . Wij geven u mitsdien met den mees - ten aandrang in overweging de voorlig - gende verordening vast te stellen . De heer LOOMEIJER dankt B . en W . voor de voortvarendheid , waarmede zij dit nieuwe voorstel bij den Raad hebben ingediend . Het komt wel iets tegemoet aan de gevoelens van de raadsmeerder - heid . Het blijft echter niet te ontkennen , dat de voorgestelde verordening , zij het dan in mindere mate dan de vorige , een verzwaring is van de lasten der minst draagkrachtigen tegenover de andere groepen . Naar ons gevoelen was de be - staande toestand verre te verkiezen bo - ven dit voorstel , dat voor de soc . dem , fractie onaanvaardbaar is . De VOORZITTER . Zooals bekend , is de bestaande verordening slechts voor een jaar goedgekeurd en eischte de mi - nister een verschil tusschen de hoogste en laagste opcenten van niet meer dan 100 . De heer STAM brengt B . en W . even - eens dank voor de vlugheid , waarmede zij > gewerkt hebben en voor het feit , dat zij bij het thans ingediende voorstel hebben rekening gehouden met den raad . Z.i . zijn B . en W . wel eenigszins tegemoet gekomen aan diens bezwaren . De verschillen , welke de voorgestelde verordening meebrengt , zijn niet zoo heel groot ; weliswaar was inderdaad de belasting reeds hoog genoeg , maar nu B . en W . den raad zijn tegemoet geko - men , zal spr ., ter wille van een vlotte afwerking der begrooting , en omdat een hooger college toch nog zijn goedkeu - ring aan de verordening zal moeten ge - ven , stemmen voor het voorstel van B . en W . De heer L . L . SCHOOTS behoorde ook onder de tegenstemmers van hefc vorige voorstel van B . en W . Met het nieuwe voorstel , waarmede B . en W . zijn geko - men , kan hij zich in zekere mate wel vereenigen , ofschoon het hem niet ge - heel en al bevredigt . Immers ook bij dit voorstel zal de laagste huurwaarde een hoogere belasting en de hoogste huur - waarde een lagere belasting moeten op - brengen ; de middenmoot blijft ongeveer gelijk . Spr . kan zich met het voorstel van B . en W . dan ook alleen accoord ver klaren om een behoorhjke afwikkeling van de begrooting te bevorderen en om te bereiken , dat wij hier niet zoolang met een niet-goedgekeurde begrooting blijven zitten . Het voorstel van B , en W . wordt hier - na aangenomen met de stemmen der soc . democraten tegen . Vervolgens wordt de gemeente-begroo ting 1934 z.h.st . aangenomen . doch de enorm uitgestrekte massa zwaar drijf ijs bleek niet op vast land te rusten , zoodat Byrd het verwachte land niet heeft gevonden . Van de Noorsche expeditie , waartoe ook Ellsworth en Sir Hubert Wilkins be - hooren , hebben we nog niets naders ver nomen . Ze is eveneens geheel modern uitgerust en heeft ook .. . o speciaal vliegtuig , doch is minder log en in Noor wegen geeft men haar dan ook de beste kans om den wedstrijd tegen Byrd te winnen . Op den achtergrond van dezen merk - waardigen wedstrijd staat de kwestie van de verdeeling van het Zuidpoolge - Died , welke een bron van ernstige conflic ten kan worden tusschen de geïnteres - seerde landen , omdat dit tot voor kort als waardeloos beschouwde land te eeni ger tijd groote economische beteekenis kan krijgen . Pijnenburg . — ^ Wals wisten op de zes - daagsche te Brussel even voor het ein - de een ronde uit te loopen , zoodat de WiCdstrijd door het HoUandsche koppel gewonnen werd . De omzetbelasting is reeds in werking maar er zijn er zeer , zeer velen , die eigenlijk niet eens weten wat er aan de hand is . Op 9 en 10 Januari wordt in het Park hotel te Amsterdam de bibliotheek van Frederik van Eeden verkocht . De heer Westerman heeft tot den mi - nister - president de volgende schriftelij ke vragen gericht : Is de Minister bereid mede te deelen , op welken grond de Sociaal-Democrati - sche Artoeiders - ' Partij , die tot dusver in gebreke is gebleven ' n duidelijke , allen twijfel - - uitsluitende , officieele verklaring af te leggen , dat zij op den bodem van het wettig gezag staat en dus iedere re - volutionaire actie verwerpt , op de lijst der voor ambtenaren verboden vereeni - gingen ontbreekt , terwijl andere politie - ke vereenigingen gelijk de Nationale Unie , de Algemeene Nederlandsche Fas - cisten Bond en de Nationaal-Socialisti - sche Beweging , die zich ten aanzien van deze materie in bevredigenden zin heb - ben uitgesproken , daarop wèl zijn ge - plaatst ? Zou de Minister in verband hiermede tevens ' de vraag willen beantwoorden , welke objectieve maatstaf door hem bij het nemen van besluiten op de bovenbe doelde lijst betrekking hebbende , wordt aangelegd ? Chevrolet lort BuilaDilscl Ofiziclit H . M . de Koningin en H . K . H . Prinses Juliana vertoeven eenigen tijd te Zwit - serland . Ook de Prins zal na eenige da - gen zich daarheen begeven . Naar uit Zwitserland wordt gemeld , zijn H . M . de Koningin en H . K . H . Prin - ses Juliana Donderdagmiddag na een voorspoedige reis in Unterwasser Wild - haus ( Teggenburg ) aangekomen . De vorstelijke personen hebben aldaar hun intrek genomen in hotel Sternen . Oin Pelikaan en Post jager worden fan tastische verhalen geweven . De Pelikaan zou boven den Balkan benauwende oogenbükken gehad hebben , door zoo laag over een dennenbosch te vliegen , dat de takken nog aan de machine za - ten . „ Geen woord van waar ", zegt Soer , „ een waar verzinsel ". En Asjes zou zich minder mooi hebben uitgelaten over de prestatie van de Pelikaan . Ook dit be - richt is door Asjes reeds tegengesproken Eigenlijk moesten ze de makers van zul ke toerichten kunnen opsporen en naar een . ... concentratiekamp brengen in Duitschland . Sinds gisteren draait de eerste Neder - iandsch-sprekende en in Nederland op - genomen en gefabriceerde film „ Prins V/illem van Oranje " in de groote steden . IJsbrekers hebben getracht het IJssel meer open te breken , maar ze zijn on - verrichterzake huiswaarts gekeerd . Het ijs is daar nog ongeveer 30 c.M . dik . Bij de Levers-Zeep-Maatschappij te Vlaardingen zal de 40-urige werkweek worden ingevoerd , met dien verstande , dat de arbeiders ook naar 40 uur worden uitbetaald . Negenhonderd jongens - zullen bij de Philips-fabrieken worden aangenomen , terwijl daar tegenover een gelijk aantal meisjes zal worden ontslagen . RAAD TIEL Donderdagmiddag half twee kwam de Raad onzer Gemeente in vergadering bijeen . Afwezig met kennisgeving de heeren Joustra en CorbeUjn ; de laatste wegens ongesteldheid . Aan de orde is een nieuw voorstel van B . en W . tot regeUng van de heffing - van opcenten op de Personeele Belasting . Wij hebben - de eer , schrijven B . en W , aan den Raad , u hierbij aan te toieden een nieuw ontwerp-verordening op de heffing van opcenten op de hoofdsom der Personeele Belasting voor deze ge - meente . Volgens dit ontwerp zullen thans 75 - 2O0 opcenten worden geheven . Vergeleken bij de door u in uw verga - dering van 28 Dec - verworpen verorde - ning , is het minimum aantal opcenten teruggebracht van 90 op 75 , terwijl het maximum dier opcenten eenigszins is verhoogd en wel van 190 tot 200 . Het aantal klassen kon gelijk blijven , omdat de progressie zoodanig is gere - geld dat het aantal opcenten voor iedere klasse telkens met 5 zal stijgen in plaats van met 4 , zooals in de verworpen ver - ordening het geval was . Bij het thans ontworpen opcenten - tarief is voor zooveel mogelijk tegemoet gekomen aan het in uwe bovengenoem - de vergadering naar voren gebrachte toe zwaar , terwijl anderzijds onzes inziens toch.nog in voldoende mate is rekening gehouden met den wensch der Regee - ring , dat het verschil tusschen het mi - nimum en het maximum aantal opcen - ten aahmerkelijk moest worden ver - kleind . Het aanhangige ontwerp toch brengt dit verschil terug van 180 tot boven vloog , te dekken , herhaalde ik : „ Dat hij . voor het gerechtshof is moeten komen , bewijst niet , dat zij hem direct naar het front zullen zéhdën , niet waar juffrouw Mc AUster ? Misschien hoeft hij heelemaal niet naar het front ." ,, Zeer waarschijnlijk hiët ", zei de half zuster van Hilary op hopdrogen toon . „ Wij zullen het beloop van de beraad - slagingen moeten afwachten . Wacht tot zes uur vanavond , Josephine en ga dan naar het gerechtshof om te zien en te hooren ." xxrv HILARY IN DE KLEM . Wij zijn „ en club " naar het gerechts - hof getogen ; het heele huishouden . Ik ging met juffrouw Mc-Alister mee , om - dat zij onmiddellijk wilde weten , hoe het met haar broer zou af loopen ; de „ rak - kers " gingen mee , omdat wij hen niet alleen thuis konden laten — ' t was Bet - ty haar uitgaansavondje — en Daisy ging er heen , omdat Billy Smith gezegd had , dat hij voor de lol ging kijken . Ik geloof , dat Daisy met evenveel ple - zier naar een stierengevecht zou gaan , als naar een ^. moedersvergadering ", als ' hij maar mee " ging . Dat noem ik eerst verliefd zijn ! En erg ook ! Wij — toehoorders — zaten op de ga - lerij van de openbare leeszaal , waar el - ken avond het gerechtshof zitting houdt Stadsnieuws . — Het R . K . Armbestuur zal Dinsdag 9 Januari zijn jaarlijksche collecte langs de huizen houden . Een aanbeveling hiervoor is , dunkt ons , niet noodig . Een ieder is overtuigd van de vele behoeften , die door dergelij ke besturen gelenigd kunnen worden , mits zij - over de middelen daartoe be - schikken . Het is een van de gebouwen , die Hilary heeft geteekend . Beneden in de zaal zaten de edelacht bare heeren . Drie ervan waren al op ja - ren , de welgedane aannemer , die voor - zitter is , de dokter en een rentmeester . De militaire vertegenwoodiger , de adju - dant , was ongeveer dertig , hetgeen niet verhinderde , dat hij kaal was voor ze - ventig . Hij had een humoristischen glans in zijn oogen en keek net , of hij gere - geld zijn lach inhield . Hij had , niettegen staande iets havikachtigs een knap ge - zicht . Het duurde vrij lang eer wij Hi - lary te zien kregen . Zij hadden hem in de wachtkamer gelaten , waar hij tus - schen een boerenknecht en een bedien - de van een kruidenier zat . Dit gezel - schap had er niet toe medegewerkt zijn woede te bekoelen . Het eerste geval , dat behandeld werd , was zeer interessant . Het gold iemand , die gewetensbezwaar had om te vech - ten ; een zeer jonge man , die zei , dat hij weigerde zijn evenmensch te dooden , doch dat hij geen lafaard was en zich voor elk ander werk , hoe gevaarlijk ook , gaarne beschikbaar stelde . Hij stelde voor , hem aan , te stellen als stoker op een mijnenveger , „ Ja ", zei de gewetensbezwaarde , die tusschen haakjes een knap gezicht had en droomerige oogen , „ Dan zou ik we - ten , dat ik levens redde in plaats van ze te vernietigen ." „ Hoe men ook over zijn beginsel mocht Zelfs de „ rakkers " waren er vol van . En direct waren zij er bij om hun ge - volgtrekkingen te maken , „ Verbeeld je , dat mijnheer Sykes Duitschers moet doodschieten !" gilde Cecil , toen ik in de hal kwam , „ Stel je voor ; mijnheer Sy - kes , die met ons niet eens soldaatje wil spelen , dat die naar den oorlog moet . Stel je voor Joey , stel je voor !" „ Wij weten niet , of mijnheer Sykes naar den oorlog gaat ", zei ik . „ Omdat hij voor het gerechtshof is moeten ko - men , bewijst dat nog niet , dat zij hem direct naar het front zullen zenden ." ■,, Ik hoop , dat zij het maar doen ", riep mijn zus Daisy , die nooit getoond heeft , dat zij bizonder dol op haar aanstaan - den zwager is en die hem nu nog min - der kan lijden nu zij met een militair gaat trouwen . „ O , wat zou ik het heerlijk vinden , als zij zijn lange haren milimeterden ! Ver - beeld je , Hilary , die zoo'n viesneus is op eten , met een homp kommiesbrood voor hem of een bord ratjetoe ! En wat zal hij lekker slapen in de loopgraven ! Hij , die slechts op een speciaal soort matras zijn nachtrust kan genieten ! Verbeeld je , Hi - lary , aardappelen schillen of vaten was - schen ! Schitterend ! Hila —" Hier brak zij plotseling af . Juffrouw Mc Alister stond op den drempel en had elk woord gehoord . Ademloos keek ik naar Daisy , die bloos - de van verlegenheid en schaamte . Om den aftocht van . öiijn zuster die naar II '.' lit Nummer bestaat uit twee Bladen Eerste Blad . jBtoor ÜrHtee . M > kantoor te Oruten Is BEVESTieD ^ iLi smiiriiMt GID . TELEFOON 34 . BulteiiiaiLdsGii OverzlGlit . De verdeeling van het Zuidpool ■ gebied . Naijver tusschen Amerika en Noor weg;en . Engeland heeft de meeste gebie - den geannexeerd . De vliegers Byrd en Bernt Balchen op nieuwe exjieditie . In het gebied van eeuwige sneeuw en aan de Zuidpool vindt een wedloop aats om de verdeeling van de laatste ^ ten der onbeiieerde streken , welke de Irde tot dusver nog bezat . Terwijl de Noordpool in de IJszee ligt , ïi de Zuidpool vastland , dat wel ' het 7e continent wordt genoemd en even groot is als de Vereenigde Staten van Noord - ^ Eierika en Mexico samen . gpit continent toehoorde tot voor eenige JSiren aan niemand toe en lag eenvoudig verdeeling te wachten , gegadigden schoten toe op het Zuid lolgebied , toen de aanwezigheid van Dote bodemschatten geconstateera Ird , n.l . enorme steenkoolmijnen en van andere kostbare mineralen , o.a . lud . Men dient n.l . in ' t oog te houden , dat a|owel de Noord - als de Zuidpool oor - ^ ronkelijk een veel hooger temperatuur ,]^ dden dan thans , zoodat er een weelde "> e plantengroei moet zijn geweest , a.aruit de koienlagen zijn ontstaan . De rdkorst heeft n.l . herhaaldelijk veran Èrmgen ondergaan en ook thans nog lat dit proces voort , zeer langzaam , | nder dat we er iets van bemerken , ten met fijne instrumenten . jlEngeland is er het eerst bij geweest ■% i een deel van het Zuidpooigetoied tt ^ nexeeren ; op de Britsche Rijksconfe - atie van November 1926 werd stilzwij - ^ nd besloten , alle gebieden van den | en gi-aad Zuiderbreedte af tot aan de aidpool toe , zoowel tusschen 170 Wes - | rlengte _ en 140 graden Oosterlengte .# s tusschen 3i ) en 90 graden Wester - ^ ngte , Britsch gebied te verklaren , bene Ifens nog enkele gebieden ten Noorden # an den eoen graad Zuiderbreedte , tus - schen 30 en öO . graden W.L ., tot 50 gr . ■^. B . toe . Daardoor werd ook beslag ge - volgd op gebieden , die Argentinië op goe gronden als zijn eigendom beschouw B , bijv . de groep der Zuidelijke Orkneij landen , hetgeen in Argentinië veex sraad bloed gezet heeft . I - Toen Engeland zijn slag aldus gesia - fen had , nam Noorwegen in Dec . 1927 In behoeve van de walvischvangst het | Guvet-eiland en in Februari 1929 het eter I - eiland in de Zuidelijke IJszee in ezit , terwijl de Noren later ook hun t ag plantten bij . Kaap Ann ( op 46 gr . , L .) en op Raghhild-land ( 24 gr . 15 '' is gr . 30 ' O.L .). i Frankrijk wilde niet achterblijven en Êtanexeerde het Adèle-land , terwijl de PË BRUIDSCHAT Een TToolijke roman van BERTA RUCK . 47 ) ' Daarna hield hij zijn hand boven zijn .« ogen — voor de zon — en riep boos : ^ eidaar ! Kijk eens ! Opletten !" ,'■ Ik keek . Behalve een schip met een . laankleurig zeil , zag ik niets , dat de " liandadht trok . Het schip voer in de ' ifchting van de brug . ^!; ' Vaarom zou dat de luitenant van de ■ onniers zoo kunnen opwinden ? Ik _ njiet , dat het zeilschip tamelijk ^ é , voer en de brug groot gevaar hep nstig beschadigd te worden . Nader - nd werd mij dat uitgelegd ; op dat O^ogenblik echter niet . Op dat moment dacht de bruggenbou wer natuurlijk noch aan mij , noch aan Daisy of Hilary . Alleen zijn plicht , zijn brug nam al zijn aandacht in beslag . Hij vloog weg en struikelde bijna over ijn parasol . Zonder om te zien , of mij ts te zeggen , rende hij weg , terwijl hij ' lep : „ Hallo Smith " — dit was de aan - idder van mijn zus Daisy , dien hij nooit . nders dan Bill noemt — buiten dienst - d natuurlijk . „ Mijnheer Smith , wilt u den naam an dien schipper eens noteeren !" Dui - < lelijk kon , ik in de verte de korte beve - Amerikaansehe vlieger Byrd op 28 No - vember 1929 een groote vlucht over de Zuidpool maakte en daarbij de door hem ontdekte 20.000 K.M.2 land Ameri - kaansch bezit verklaarde en dit „ Little America " noemde . Tenslotte heeft Engeland op 7 Fe - bruari ^ j.l . vrijwel alle gebieden gean - nexeerd , die tot dusver in het Zuidpool - gebied nog Niemandsland waren , n.l . alle gebieden tusschen 45 gr . en 160 gr . O.L . ten Zuiden van den öOen graad Z.B ., met uitzondering van het Pransch Adèle-land . - Hierdoor is het Britsche Zuidpoolge - bied ongeveer ' het dubbele In oppervlak te van dat van alle andere gebieden te zamen . Dit grootscheepsche inpalmen heeft den na - ijver gewekt vooral van Amerika en Noorwegen . Het gevolg is geweest , . dat er thans in den Zuidpoolzomer een wedstrijd plaats heeft tusschen een Noorschen en een Amerikaansehe expeditie , van wie resp . de vermaarde vUegers Bernt Bal - chen en admiraal Byrd de kopstukken zijn . Beide expedities zijn uit Nieuw-Zee - land naar het Zuidpoolgebied vertrok - ken , resp. - op de schepen „ Wyatt Earp " en „ Jacob Ruppert ". Beiden willen met toehulp van vliegtui gen het mysterieuse gebied van sneeuw en ijs nader verkennen , vooral om te on derzoeken of de Rosszee en de Weddell - zee met elkaar in verbinding staan en dus het vasteland van de Zuidpool in twee deelen zou scheiden . Aan toeide zijden hoopt men natuurlijk de eerste te zijn , die aantoonen kan , dat deze veronderstelling al dan niet juist is . De expeditie van Byrd is zeer grootsch opgezet ; ze beschikt over tw ... schepen , .. . 0 groot 3-motorig vhegtuig met spe - ciaal landingsgesteld , 150 honden , een compleet radiostation , alle denkbare hulpmiddelen en gemakken , terwijl ad - miraal Byrd vergezeld wordt door niet minder dan 70 uitgelezen Pool - deskun-digen . Hij wil tw ... jaar weg blijven en in dien tijd trachten iets meer te weten te komen van het geheele Zuidpoolge - oied , m.a.w . trachten om nog onontdekt land voor de U . S . A . te annexeeren . Hij wil protoeeren ver voorbij de Zuidpool te komen , want juist daar beginnen de jToote , tot nu toe niet-geëxploreerde ge oieden . Zoolang er zulke groote onbeken de streken toestaan , acht Byrd het noo - dig het ontdekkingswerk voort te zetten . Daartoe zal hij zich in het basiskamp mstalleeren , alsof er voor hem en de zij nen een nieuwe ijstijd ware aangebro - Ken . Van dit kamp uit gaat hij het 7e werelddeel onderzoeken en ook al ont - dekt hij geeni nieuw land , dan zal zijn expeditie ongetwijfeld voor de weten - schap belangrijken arbeid verrichten . Dat echter de annexatie-begeerte op den voorgrond staat , wordt allereerst be wezen door de officieele vraag van de Nüord-Am.erikaanscTae regeering aan den president van Chili of deze naar de Zuidpool gerichte Zuid-Amerikaansche repubüek eventueel aanspraak zou ma - ken op nieuw te ontdekken land , waarop Chili antwoordde , dat het hiervoor geen interesse had . Voorts heeft Byrd verleden week van af zijn expeditieschip „ Jacob Ruppert " ( dat op een ijsberg lek sloeg en eenigen Gijd stuurloos ronddreef !) een urenlange vliegtocht gemaakt langs , den 15'jei . jraad O.L . tot den 70en graad Z.B . Hij noopte hierbij een voortzetting te vin - den van het Koning Edward VlI-land , lende stem van Dick hooren . Wat een stem ! Geen kwestie van niet gehoorza - men ! Het klinkt misschien erg dwaas , als ik het zeg , maar toen ik dien jongen luitenant zijn.bevelen hoorde geven en zag , met hoeveel haast en hoe letterlijk zij werden uitgevoerd , vertoonde hij zich voor mij in een geheel ander licht . Hier zag ik hem een oogenblik in volle actie . Stipt , beslist , koel ; ik weet , dat het voor hem hetzelfde zou geweest zijn , of hij tegen een troep Duitschers moest optreden , of tegen een Engelschen schip per , die zich niet aan de voorschriften hield . Ik kon er niets aan doen , doch ik voel de een lichte siddering . „ Zijn naam ! .... Wat ? Wil hij ' m niet opgeven ?" klonk de stem van den brug genbouwer door de lucht „ Laat de wacht aanrukken en leg zijn schuit aan de ket - ting !" Toen ik dat hoorde , wachtte ik niet langer om te zien wat er zou gebeuren . Ik dacht , dat de bruggenbouwer Uever had , dat er geen ménschen op het ter - rein waren . Vlug raapte ik mijn parasol op , deed het hek open en wandelde langzaam door de laan naar huis . Thuis was alles in rep en roer . U moet weten , dat Hilary op weg naar den dokter , bij ons was aangeloopen om te zien , of ik al van het terrein bij de brug terug was . Hij had hun het nieuws verteld . Dagelijks versch gebrand Java-Koffie Fa.Wed.A.LJansêo , WATERSTRAAT 32 . TIEL . Telefoon 58 Abonnements-Voorstelling . Als 3e abonnements-voorstelling gaat Woensdag a.s . in het Spaarbankgebouw „ Ex-Koning Peter ", te geven door het Hofstad-Tooneel . De Msb . schrijft hier - over : De Hongaarsche tooneelschrijvers ver staan over het algemeen de kunst om een geestig en onderhoudend tooneel - stuk te schrijven zonder al te zwaarwlch tige tendenzen . Dat heeft Zoltan Har - vath met zijn „ Ex-Koning Peter " weer eens bewezen . Fijn-geestig vaak is de dialoog van deze politieke satire op den republikeinschen regeeringsvorm , waar - in de schrijver intusschen ook de fouten welke de monarchie aankleven , niet na - laat aan te stippen . De schrijver neemt in dit stuk op gees tige wijze een loopje met de republikein sche regeering , die meent , dat het onder haar bestuur het land zooveel beter gaat dan onder het koningschap . De Hofstadtooneelisten hebben dat sa tirieke element kostelijk uitgebuit . Voor al Louis Gimberg , die als president Mu - riu , in allerlei kleine details prach - tig deed uitkomen , hoe weinig diep de republikeinsche overtuiging in hem wortelt . Annie van Ees gaf niet minder boeiend spel als de bazige particuUer secretares se in de werkkamer van den president als later , toen zij als chique dame van de wereld optrad . Cor v . d . Lugt Melsert was de vlotte , charmante ex-koning Pe - ter , die nu eens echt van zijn vrije le - ventje genoot . Zoo jong en kwiek als hij die rol speelde , zou hij nog toest als jeu ne premier kunnen optreden . We kunnen niet alle spelers afzonder lijk noemen , die goed spel te zien gaven , dan zouden we het heele programma wel kunnen , overschrijven . Maar we willen toch nog even vermei den de leuke typeeringen , welke Dick van Veen gaf van den ouden graaf Ba - rotianu als monarchistisch samenzweer - der eni Johan Haus van de kamerdienaar Boris . Wat de dames zal interesseeren : er werden elegante toiletten gedragen door Annie van Ees en Mimi Boesnach als de film-actrice Delila Valona , De decors van Brückmann waren in één woord „ af ". Zoo werkt alles mee tot het succes van dit stuk , dat het Hofstadtooneel reeds bij de eerste opvoering ervan in ruime mate ten deel viel en dat zich bij de ve - le opvoeringen , welke ongetwijfeld nog zullen volgen , wel zal herhalen . Zaterdag j,l . ging van dit tooneelstuk de première in Den Haag . Wel een be - wijs , dat Tiel niet altijd oude kost krijgt , denken ", overwoog ik , „ dapper is hij in elk geval ." De dokter vond , dat de jon - ge man in zijn recht was , doch de ad - judant voegde erbij , dat indien alle ge - moedsbezwaarden waren zooals deze jonge man , men niet anders dan eer - bied voor hen moest hebben , maar dat er velen waren , die hun gemoedsbezwaar voorwendden om het bange lijf te ber - gen . De flinke anti-menschenmoord-man glimlachte eenigszins instemmend tegen - - den militair , zei „ dank u , heeren " en verwijderde zich om zijn taak op den ■ mijnenveger te gaan verrichten . Ik moest de „ rakkers " met geweld bedwin - gen om niet voor hem te applaudiseeren . Daarna was Hilary aan de beurt . Nooit in mijn leven heb ik mijn ver - loofde zoo woedend zien kijken — en dat zegt iets . Hij staarde norsch naar den voorzitter , den dokter en den rent - meester . Daarna richtte hij een blik van zoo gloeienden haat op den militairen vertegenwoordiger , dat ik bang was , dat deze als een dood blad op zijn stoel zou verschrompelen . Doch daar had hij hee - lemaal geen last van . Zijn ingéhoudèn - glimlach ontplooide zich eenigermate '"' op zijn haviksgelaat , toen Sykes de vraag - - ] j!erd gesteld , op welke gronden ï hij vrijstelling eischte van den militai - '■ ren dienst . ( Wordt vervolgd ,)