Tekstweergave van DWB_1934-12-29_006
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
zingt
lederen
ochtend
hetzelfde
liedje
?
Uw
directeur
en
uw
collega's
hangen
U
de
keel
uit
?
Is
dit
zoo
?
gaat
dan
naar
,,
Kobien
wil
wat
beleven
."
„
Kobien
wil
wat
beleven
!"
is
een
hu
-
moristische
detectieve
-
geschiedenis
waar
in
de
rol
van
den
amateur-detective
door
niemand
minder
vervult
wordt
dan
door
Herman
Speelmans
.
Herman
Speelmans
,
die
door
zijn
ronde
bonhomie
in
betrek
-
kelijk
korten
tijd
de
harten
van
het
Ne
-
derlandsche
bioscooppubliek
veroverd
heeft
,
kreeg
in
deze
film
zijn
groote
kans
en
heeft
deze
kans
voor
meer
dan
100
procent
uitgebuit
.
U
zult
Herman
Speelmans
een
aantal
dolle
avonturen
zien
beleven
,
veroorzaakt
door
zijn
zucht
om
het
gewone
,
alledaagsche
leven
aan
de
zijde
van
een
brave
,
kalme
vrouw
te
ontvluchten
,
terwijl
tenslotte
het
die
-
zelfde
vrouw
is
,
die
hem
uit
de
klem
moet
helpen
.
Kobien
,
zoo
heet
Herman
Speelmans
in
deze
door
Hans
Deppe
ge
-
regisseerde
UFA
-
film
,
wil
persoonlijk
een
erfenis
in
ontvangst
gaan
nemen
,
doch
voor
het
zoover
is
,
hebben
een
stel
spitsboeven
zijn
weg
gekruist
en
moet
de
politie
zelfs
bijspringen
.
,,
U
zult
wat
beleven
"
bij
het
zien
van
„
Kobien
wil
wat
beleven
".
De
pers
zegt
:
De
Residentiebode
:
Deze
detective
-
film
is
er
waarlijk
een
van
het
beste
soort
,
want
ofschoon
zij
sterk
boeit
,
is
zij
niet
onredelijk
.
Rotterdamsche
Nieuwsblad
:
Herman
Speelmans
als
meneer
Kobien
speelt
zijn
rol
met
een
hartveroverenden
humor
en
de
andere
karakters
—
interessante
typen
—
scheppen
in
het
verhaal
de
jüis
te
,
ietwat
geheimzinnige
sfeer
.
Men
heeft
voor
deze
film
een
goed
scenario
gehad
en
dat
is
het
halve
werk
.
Het
ver
haal
heeft
dikwijls
geestige
trekjes
en
treffend
zijn
dikwijls
de
beeldovergan
-
gen
,
die
vaart
in
de
geschiedenis
bren
-
gen
.
Nieuwe
Rotterdamsche
Courant
:
Die
moet
men
zelf
gaan
zien
.
En
dan
kun
-
nen
we
alleen
garandeeren
,
dat
men
tot
het
laatste
moment
in
spanning
blijft
bij
dezen
kriminaalroman
,
waarin
slechts
een
en
dan
nog
met
de
alleruiterste
so
-
berheid
behandelde
zelfmoord
voorkomt
,
waarin
de
onnoozelheid
gered
en
de
misdaad
behoorlijk
en
in
compagnie
ge
-
straft
wordt
.
beenen
kunnen
bewonderen
.
Het
museum
van
vervalschte
borrel
-
tjes
in
het
Fransche
stadje
Fecamp
mag
ook
niet
door
de
Frankrijk-reizigers
overgeslagen
worden
.
Sedert
1863
wor
-
den
hier
alle
imitaties
van
het
beroemde
likeur
Benedictine
verzameld
.
Zevenhon
-
derd
sterke
dranken
zijn
in
flesschen
en
fleschjes
uit
alle
landen
verzameld
.
Aan
ieder
glas
ha'ngt
een
etiketje
en
—
on
-
zichtbaar
—
de
geschiedenis
van
het
proces
,
want
de
Fransche
likeurfabrie
-
ken
vervolgen
natuurlijk
iedere
verval
-
sching
.
De
verzamelwoede
heeft
niet
alleenvat
op
gewone
stervelingen
.
Ook
keizersen
koningen
zijn
fanatieke
verzamelaarsgeweest
.
Frederik
Willem
van
Pruisenhad
een
zwak
voor
groote
soldaten
.
Ex
-
keizer
Willem
II
verzamelde
uniformenvan
alle
legers
ter
wereld
.
Een
deel
vandeze
uniformenparade
kan
men
thansnog
te
Berlijn
bewonderen
.
Ex
-
koningAlfons
van
Spanje
verzamelde
aan
-
slagen
die
tegen
hem
gericht
waren
.
Datwil
zeggen
hij
bewaarde
zorgvuldig
alleswat
zijn
leven
ooit
bedreigd
had
.
In
ditmuseum
van
verschrikking
kon
men
zoowel
de
helsche
machine
zien
waarmeejaren
geleden
de
hofstoet
te
Madrid
inde
lucht
geblazen
moest
worden
,
als
dehuid
van
het
paard
,
dat
gedood
werdtoen
bij
het
huwelijk
van
den
koning
eenbom
in
de
wagen
geslingerd
werd
.
Deoverleden
koning
van
Griekenland
ver
-
zamelde
met
ware
geestdrift
deurknop
-
pen
.
Voortdurend
reisden
afgevaardig
-
den
om
de
wereld
,
die
deze
voorwerpenuit
alle
eeuwen
verzamelden
.
Koning
Haakon
wijdde
zich
geheel
aan
het
ver
-
zamelen
van
sneeuwschoenen
,
die
hijzelfeigenhandig
in
zijn
vrije
tijd
vervaardig
-
de
.
De
koningin
van
Roemenië
verzamel
-
de
parfumflacons
,
die
de
parfumfabrie
-
ken
der
geheele
wereld
haar
gaarne
toe
-
stuurden
.
Een
uniek
rariteiten
kabinetvan
kristal
,
een
museum
van
aangenamegeuren
van
vijf
continenten
.
„
De
Bioscoop
"
Spaarbankgebouw
.
U
vindt
uw
leven
eentonig
?
U
vindt
uw
omgeving
ondragelijk
?
U
hebt
genoeg
van
de
dagelijksche
sleur
?
Uw
echtgenoote
is
wel
lief
,
maar
zij
Als
het
leven
een
triomf
wordt
De
kleermaker
van
Ulm
.
Een
pionier
der
vliegkunst
.
Te
kunnen
vliegen
is
van
oudsher
het
ideaal
der
menschheid
geweest
.
Reeds
de
oudheid
schiep
de
sage
van
Icarus
,
die
met
behulp
van
een
paar
vleu
gels
,
welke
hij
met
was
aan
zijn
lichaam
bevestigd
had
,
van
het
eiland
Kreta
i^luchtte
,
doch
in
zee
stortte
toen
de
was
begon
te
smelten
,
omdat
hij
te
dicht
bij
ie
zon
kwam
.
Sinds
Icarus
hebben
verscheidene
men
3chen
,,
gevlogen
",
en
het
heeft
eeuwen
m
eeuwen
geduurd
,
eer
hun
pogingen
jucces
hadden
,
eer
zij
het
er
beter
dan
iearus
afbrachten.
-
.
Tot
dezen
behoort
jok
de
,,
kleermaker
van
Ulm
,
die
eigen
lijk
Berblinger
heette
.
Toen
Berblinger
in
1783
zijn
vader
,
ien
schoenmaker
Zacharias
Ludwig
Ber
olinger
,
verloor
,
werd
hij
in
een
wees
-
fluis
verder
opgevoed
en
leerde
daar
het
kleermakersvak
.
Dit
bevredigde
hem
achter
niet
,
en
zoo
kwam
hij
er
toe
zich
op
het
„
uitvinden
"
te
gaan
toeleggen
.
een
jaar
later
,
toen
Berblinger
veertig
jaar
geworden
was
,
en
den
zoogenaam
-
den
„
Schwabenalter
"
had
bereikt
,
schrijft
een
van
zijn
tijdgenooten
,
dat
Berblinger
,,
op
de
zonderlinge
gedachte
gekomen
is
om
te
willen
vliegen
."
Het
is
begrijpelijk
,
dat
men
Berblin
-
ger's
plannen
in
deze
richting
niet
ern
-
stig
opnam
in
dien
tijd
.
Feitelijk
had
men
immers
nog
niet
veel
anders
dan
de
mislukte
poging
van
Iearus
tot
voor
-
beeld
!
Men
schijnt
dan
ook
nog
al
den
spot
met
zijn
voornemen
te
hebben
ge
-
dreven
.
Maar
Berblinger
hield
vol
en
werkte
dag
en
nacht
voor
zijn
ideaal
:
een
vliegmachine
te
construeeren
.
Men
mag
aannemen
,
dat
Berblinger
op
de
hoogte
was
van
drie
feiten
.
Ten
eerste
,
dat
Leonardo
da
Vinci
,
de
Ita
-
liaansche
beeldhouwer
,
schilder
en
wis
-
kundige
,
een
valscherm
had
geconstru
-
eerd
;
ten
tweede
,
dat
Montgolfier
een
luchtballon
had
gemaakt
en
ten
derde
,
dat
de
Zwitser
Degen
reeds
verschelde
ne
goed
gelukte
ballontochten
had
on
-
Wat
hij
aanvankelijk
bedacht
heeft
,
i
dernomen
.
Deze
drie
voorbeelden
schij
schijnt
intusschen
niet
veel
nieuws
ge
-
weest
te
zijn
,
want
voor
zoover
wij
we
-
ten
,
bracht
hij
het
niet
verder
dan
het
maken
van
kinderwagens
en
kunstlede
-
maten
.
Toch
blijkt
men
er
in
zijn
tijd
nog
al
mee
ingenomen
geweest
te
zijn
,
want
wij
lezen
,
dat
koning
Max
Josef
van
Beie
ren
waartoe
destijds
Ulm
behoorde
■—
hem
op
zijn
verzoek
toestemming
ver
-
leende
,
zijn
,,
uitvindingen
"
ook
buiten
de
grenzen
van
het
rijk
bekend
te
maken
en
toe
te
passen
.
Dit
was
in
1809
.
Reeds
nen
hem
te
hebben
geïnspireerd
om
vol
te
houden
en
er
alles
op
te
zetten
,
on
-
danks
het
ongeloof
zijner
tijdgenooten
,
zijn
doel
te
bereiken
.
En
zoo
komt
het
dan
,
dat
hij
reeds
in
het
jaar
1811
zijn
medeburgers
verrast
door
een
mededee
-
ling
in
het
„
Intelligenzblatt
",
waarin
zij
het
is
de
vraag
of
zij
aanvankelijkhun
oogen
wel
vertrouwd
zullen
hebben
lazen
,
dat
hij
,,
na
ontzaglijke
moeitein
den
tijd
van
verscheidene
maandenmet
opoffering
van
een
zeer
aanzienlij
-
Tal
van
rasechte
reporters
zijn
geko
-
men
en
hebben
vellen
vol
geschreven
over
alles
en
nog
wat
.
Waar
zijn
zij
geweest
,
wat
zij
hebben
gezien
en
wat
zij
hebben
gehoord
,
ik
en
weet
'
t
niet
.
Dit
weet
ik
echter
wel
,
dat
vele
men
-
schen
ook
in
dezen
donkeren
tijd
nog
'
ns
hebben
gegnuifd
en
hebben
gelachen
met
hun
visie
met
hun
kijk
op
het
Maas
en
Waalsche
drama
,
op
ons
streek
-
ge-beuren
.
Door
welken
bril
hebben
zij
toch
gekeken
?
Maas
en
Waal
,
onze
streek
,
verkeert
wat
de
algemeene
toestand
betreft
in
een
even
ongunstige
positie
alsoverig
Nederland
.
Niet
slechter
en
ookniet
beter
.
De
droevige
gevallen
,
die
menhier
kan
aanschouwen
,
vindt
men
overalIn
de
groote
steden
even
goed
als
op
hetplatteland
en
ook
omgekeerd
.
Wat
nu
is
het
noodwendig
gevolg
ge
-
weest
van
al
dat
geschrijf
?
De
crediet-waardigheid
van
Maas
en
Waal
heeft
zeer
veel
geleden
.
Dat
ligt
natuurlijk
voor
de
hand
.
Als
overig
Ne
-
derland
van
onze
streek
hoort
gewagen
of
aan
Maas
en
Waal
wordt
herinnerd
,
dan
denken
ze
als
vanzelf
aan
een
fail
-
lieten
boedel
met
een
munt-eenheid
ge
-
lijk
aan
'
n
vodje
papier
.
Begrijpt
men
goed
,
wat
dat
beteekent
?
En
welk
een
ruïneuze
gevolgen
zoo
iets
heeft
?
Hypotheken
worden
opgezegd
;
er
wordt
uitsluitend
geleverd
a
contant
of
onder
rembours
.
En
wat
is
tenslotte
het
resultaat
van
dat
alles
geweest
?
'
n
Inzameling
met
een
bespottelijk
en
belachelijk
succes
.
Is
met
'
n
f
600
onze
streek
soms
te
redden
?
Hoe
moeten
ze
de
gelden
verdeelen
?
Daar
koopen
ze
zelfs
nog
geen
genoeg
„
piepers
voor
!
Duizenden
en
nog
eens
duizenden
wa
-
ren
noodig
geweest
om
onze
streek
er
weer
boven
-
op
te
helpen
.
Maar
met
'
n
dikke
zeshonderd
pop
zijn
we
niet
uit
den
brand
.
Ik
zou
me
schamen
bij
zoo'n
eindresul
taat
.
Naar
mijne
bescheiden
meening
heeft
de
grootpers
onze
streek
ditmaal
geen
dienst
bewezen
.
Verre
van
daar
.
Bij
het
overlezen
van
deze
foto
treft
het
me
,
dat
bij
sommigen
mijne
woorden
zouden
kunnen
worden
misverstaan
.
Ten
overvloede
zij
daarop
meegedeeld
dat
mijn
critiek
uitsluitend
en
alleen
ge
richt
is
op
de
pers
,
die
op
veel
te
sensa
-
tie-achtige
wijze
het
Maas
en
Waalsche
leed
heeft
geschilderd
.
Met
al
de
treuri
ge
gevolgen
van
dien
.
Ik
heb
daarmee
willen
aantoonen
,
dat
men
daar
niets
mede
heeft
bereikt
.
En
dat
de
nadeelen
veel
grooter
zijn
,
dan
de
voordeelen
aan
dergelijk
m.i
.
onverantwoordelijk
ge
-
schrijf
verbonden
.
Ik
ben
er
van
overtuigd
,
dat
ik
daar
-
mee
en
daardoor
uiting
heb
gegeven
,
aan
wat
er
bij
velen
ander
onze
Maas
en
Waalsche
bevolking
leeft
.
Dat
wil
allemaal
alweer
niet
zeggen
,
dat
er
niet
heel
veel
leed
wordt
geleden
in
onze
streek
.
Meer
dan
ooit
houdt
het
smeekend
Kerstkindje
zijn
verkleumd
handje
open
en
op
,
en
wekken
Zijn
lieve
oogskens
op
tot
intense
en
nog
grootere
liefdadigheid
.
Meer
dan
ooit
zingen
de
Maas
en
Waal
sche
kerkklokken
het
hoogtij-lied
der
of
fervaardige
gemeenschapsliefde
.
En
ook
meer
dan
ooit
is
het
plicht
van
den
rijke
kerstvrede
en
kerst-vreugde
te
brengen
in
de
meestal
groote
gezinnen
van
onze
Elk
wat
wüs
.
Verzamelwoede
.
Menschen
,
die
postzegels
verzamelen
,
munten
,
antieke
vazen
zijn
niet
zoo
zeld
zaam
.
Daarentegen
zal
men
het
niet
iede
ren
dag
beleven
iemand
te
ontmoeten
,,
die
spelden
verzamelt
.
De
heer
Fierce
uit
Pittsburg
was
in
-
derdaad
zulk
een
merkwaardig
verzame
-
laar
:
zijn
liefde
,
zijn
vrije
tijd
en
—
on
-
ontbeerlijk
rekwisiet
voor
den
verzame
-
laar
-
-
—
geld
behoorden
de
spelden
toe
.
Natuurlijk
mochten
het
geen
ordinaire
naalden
zijn
.
Mr
.
Fierce
verzamelde
als
het
ware
edele
spelden
.
Slanke
,
spitse
dingen
,
wier
kopjes
beschilderd
waren
met
nietige
landschappen
,
portretten
en
stillevens
.
Natuurlijk
kon
een
dergelijk
schilderijenverzameling
alleen
met
be
-
hulp
van
een
sterk
vergrootglas
bewon
-
derd
worden
.
De
waardevolste
stukken
van
deze
collectie
waren
echter
die
spel
-
den
wier
kop
uit
een
glinsterende
dia
-
mant
bestond
.
Deze
schatten
had
Mr
.
Fierce
speciaal
bewaard
:
iedere
naald
stak
in
een
klein
fluweelen
kussen
,
waar
van
de
kleur
sterk
contrasteerde
met
de
speldenkop
.
Toen
de
oude
zonderling
stierf
ging
de
kostbare
verzameling
over
in
de
handen
van
zijn
eenigen
neef
.
Zeer
in
zijn
sas
was
de
neef
met
zijn
erfenis
niet
.
Het
testament
bevatte
na
-
melijk
een
clausule
:
de
jongeman
zou
maandelijks
tweehonderd
dollar
ontvan
-
gen
,
wanneer
hij
er
voor
zorg
droeg
,
dat
geen
der
spelden
verkocht
werd
.
Een
tweede
bepaling
veroorloofde
wel
de
ver
koop
tien
jaar
na
de
dood
van
den
ouden
Fierce
,
de
opbrengst
zou
dan
ten
goede
komen
aan
weldadigheidsinstellin
-
gen
.
De
jongeman
,
die
wel
de
spelden
,
maar
niet
de
fanatieke
liefde
er
voor
ge
-
ërfd
had
,
bekommerde
zich
om
deze
be
-
palingen
niet
en
verkocht
vier
der
waar
-
devolste
exemplaren
.
De
twaalfduizend
dollars
die
zij
opbrachten
,
waren
hem
heel
wat
sympathieker
dan
de
heele
speldencollectie
.
De
notaris
van
den
over
ledene
werd
echter
op
de
hoogte
van
deze
transactie
gesteld
en
schrapte
de
maandelijksche
toelage
.
De
spitse
,
slan
-
ke
naalden
raakten
bij
een
brand
verlo
-
ren
,
die
in
het
huis
van
den
neef
uitbrak
De
rentenier
Sciafetti
uit
Padua
wijd
-
de
zich
aan
de
lucifersdoosjesverzame
-
ling
.
Toen
hij
er
in
geslaagd
was
dertig
-
duizend
doosjes
bij
elkaar
te
krijgen
,
kocht
hij
een
huis
dat
hij
als
museum
inrichtte
en
waar
de
gedurende
vijftig
jaar
verzamelde
lucifersdoosjes
opge
-
steld
werden
.
Dit
merkwaardige
mu
-
seum
zou
niet
lang
bestaan
:
een
brand
vernielde
het
„
levenswerk
"
van
Sciafetti
Een
verzameling
zonder
beschermers
bestaat
ook
al
.
Het
beroemde
paraplu
-
museum
te
Aulmay-sous-Bois
dreigt
op
-
geheven
te
worden
,
omdat
er
niemand
te
vinden
is
die
zich
over
deze
verzame
-
ling
ontfermt
.
Dit
paraplumuseum
is
in
zijn
-
-
soort
werkelijk
volmaakt
.
Wat
er
ooit
over
de
paraplu
geschreven
werd
,
kan
men
hier
vinden
.
Er
zijn
boeken
,
anecdoten
,
sprookjes
,
gedichten
.
In
Chi
-
neesche
,
Grieksche
,
Latijnsche
,
Fran
-
sche
en
Duitsche
taal
kan
men
allerlei
wetenswaardigs
over
de
paraplu
lezen
.
En
het
is
natuurlijk
overbodig
te
zeg
-
gen
,
dat
op
de
Oostersche
,
Grieksche
en
Romeinsche
afbeeldingen
van
feesten
of
godsdienstige
ceremoniën
minstens
één
paraplu
te
zien
is
.
Heel
weinig
Frankrijk-reizigers
ken
-
nen
het
paarden-museum
te
Saumur
.
Het
neemt
de
bovenste
verdieping
van
een
vijf
eeuwen
oud
paleis
in
beslag
,
dai
in
de
nabijheid
van
de
Loire
verrijst
.
Deze
verzameling
bestaat
sedert
1911
en
is
sindsdien
voortdurend
vergroot
.
Twintig
eeuwen
rijkunst
zijn
hier
in
af
-
beeldingen
,
boeken
,
stijgbeugels
en
spo
-
ren
bij
elkaar
gebracht
.
Wie
uitvoerig
de
geschiedenis
van
het
paard
wil
lezen
of
weten
wil
hoe
de
gaucho
,
de
kozak
,
de
Hindoe
in
het
zadel
zit
,
moet
zich
naar
het
paardenmuseum
te
Saumur
be
-
geven
.
Ook
Flying
Fox
,
het
beroemdste
paard
ter
wereld
,
dat
Edmond
Blano
in
1900
voor
één
millioen
francs
kocht
,
staat
hier
op
het
podium
.
Wel
slechts
een
skelet
,
maar
paardenkenners
zullen
ook
aan
het
geraamte
de
fraaie
achter
-
Overdreven
voorgesteld
.
Kerstvreugde
en
Kerstleed
.
'
n
Laatste
dringende
aan
-
sporing
.
Nieuwjaar
.
Hoe
allerberoerdst
de
economische
toestand
onzer
kleine
boeren
ook
is
,
hier
over
zijn
het
velen
roerend
eens
,
dat
het
pers-verhaal
veel
en
veel
te
donker
is
geteekend
en
gekleurd
geworden
.
Zie
ik
het
goed
,
dan
strijden
de
kleine
boeren
momenteel
voor
een
minimum-bestaans
recht
,
wat
niet
meer
en
niet
minder
eisch
der
rechtvaardigheid
is
.
Daarbij
vechten
ze
voor
een
meer
behoorlijker
en
billijker
toepassing
der
verschillende
crisiswetten
—
vooral
wat
de
uitvoering
betreft
—
en
dit
is
—
op
z'n
zachtst
uit
gedrukt
—
ook
rechtvaardigheidseisch
.
Maar
de
toestand
in
onze
streek
is
op
verre
na
niet
zoo
somber
en
zoo
droevig
als
zoo
dikwijls
en
zoo
vaak
is
of
wordt
voorgesteld
.
Enkele
jammerlijke
uitzonderingen
na
tuurlijk
daargelaten
.
Maar
die
treft
men
eiken
winter
aan
,
en
deze
vindt
men
gewoonlijk
niet
onder
de
werkelijke
crisis-slachtoffers
.
Er
is
in
den
laatsten
tijd
heel
wat
ge
-
schreven
over
Maas
en
Waal
.
De
provin
ciale
en
landeliflke
grootpers
heeft
zich
in
dezen
zelfs
niet
onbetuigd
gelaten
.
ke
som
gelds
en
door
stage
studie
een
mechanisme
had
vervaardigd
,
waarmee
hij
hier
in
Ulm
binnen
eenige
dagen
zijn
eerste
poging
zal
ondernemen
,
aan
het
welslagen
waarvan
hij
,
versterkt
door
het
oordeel
van
verscheidene
deskundi
-
gen
,
meent
niet
in
het
geringste
te
be
-
hoeven
twijfelen
."
Wij
weten
niet
,
hoe
de
inwoners
van
Ulm
aanvankelijk
tegenover
deze
aan
-
kondiging
gestaan
hebben
,
maar
inder
-
daad
heeft
Berblinger
ter
gelegenheid
van
het
bezoek
van
koning
Frederik
II
van
Württemburg
op
den
dertigsten
en
één
en
dertigsten
Mei
van
het
jaar
1811
,
zonder
vooraf
een
proefvlucht
te
hebben
ondernomen
,
een
demonstratie
met
zijn
vliegtuig
gegeven
,
die
echter
niet
gelukt
is
.
Toch
lezen
wij
in
de
„
Kroniek
van
Ulm
",
dat
„
de
uitvinder
van
een
nieuwe
vliegmachine
,
kleermaker
Berblinger
,
van
den
koning
twintig
Louisdor
heeft
gekregen
."
Op
den
avond
van
den
dertigsten
Mei
heeft
Berblinger
zijn
eerste
poging
om
te
vliegen
ondernomen
op
de
Adlerbastei
waarbij
behalve
de
koning
een
groote
menigte
volk
tegenwoordig
was
.
Men
had
voor
zijn
proefneming
een
ongeveer
twintig
meter
hooge
houten
stellage
op
-
gericht
,
maar
toen
de
kleermaker
deze
bestegen
had
en
starten
wilde
,
bleek
er
iets
gebroken
aan
een
der
vleugels
,
zoo
dat
hij
om
uitstel
moest
vragen
tot
den
volgenden
dag
.
Zijn
verzoek
werd
met
hoongelach
ontvangen
en
schimpend
en
joelend
trokken
de
aanwezigen
huis
-
waarts
.
Den
volgenden
dag
zou
Berblinger
zijn
proefnemingen
evenwel
herhalen
.
De
ko
ning
was
vertrokken
,
maar
de
prinsen
waren
nog
gebleven
om
,,
den
vliegenden
mensch
"
te
kunnen
aanschouwen
.
Even
als
den
vorigen
avond
waren
er
ook
nu
weer
een
groot
aantal
toeschouwers
op
de
been
.
Hoewel
Berblinger
ook
dit
keer
niet
tot
vliegen
kwam
,
kreeg
men
nu
toch
wel
waar
voor
zijn
geld
,
want
op
een
gegeven
oogenblik
schoot
de
ma
-
chine
met
Berblinger
er
in
,
van
de
stella
ge
af
en
kwam
als
een
looden
vogel
in
den
Donau
terecht
Het
scheelde
maar
weinig
of
de
uitvinder
was
ver
-,
dronken
;
pas
op
'
t
allerlaatste
moment
kon
de
moderne
Iearus
gered
worden
.
Typisch
is
,
wat
de
kroniekschrijver
over
deze
vliegpoging
opteekende
voor
het
nageslacht
:
„
Zoo
heeft
de
kleerma
-
ker
Berblinger
geprobeerd
te
vliegen
en
zijn
ambacht
voor
zijn
machine
veron
-
achtzaamd
!"
Van
dat
oogenblik
af
had
Berblinger
in
Ulm
geen
leven
meer
.
Hij
werd
het
mikpunt
zijner
medeburgers
,
die
niet
op
hielden
zich
vroolijk
over
hem
te
maken
;
in
woord
en
beeld
stak
men
den
gek
met
hem
en
ten
laatste
werd
het
zóó
erg
,
dat
de
ongelukkige
uitvinder
het
in
zijn
ge
-
boortestad
niet
meer
kon
uithouden
.
Hij
moest
vluchten
en
zijn
zaak
eenige
jaren
in
den
steek
laten
.
Volgens
sommigen
zou
dit
zóó'n
depri
meerenden
invloed
op
hem
hebben
uitge
oefend
,
dat
hij
,
ofschoon
geheel
onver
-
mogend
,
zich
zou
hebben
overgegeven
aan
spel
en
drank
.
In
1820
verloor
hij
zijn
vrouw
en
twee
jaar
later
trouwde
hij
weer
,
dit
keer
met
een
Zwitsersche
.
Gedurende
de
laatste
jaren
van
zijn
leven
heeft
hij
zich
waar
-
schijnlijk
toegelegd
op
het
vervaardigen
van
breukbanden
.
Veel
blijkt
hij
daar
in
tussehen
niet
mee
te
hebben
verdiend
,
want
toen
hij
den
acht
en
twintigsten
Januari
1829
op
negen
en
vijftigjarigen
leeftijd
stierf
,
was
hij
geheel
verarmd
en
werd
hij
in
het
armenhuis
verpleegd
.
Als
oorzaak
van
zijn
dood
vinden
wij
ver
val
van
krachten
opgegeven
.
Volgens
sommige
berichtgevers
heeft
zijn
vrouw
de
van
groene
en
gele
zijde
vervaardigde
vleugels
van
zijn
machine
gedurende
langen
tijd
uiterst
zorgvuldig
bewaard
.
Toen
zijn
ze
echter
in
het
bezit
gekomen
van
een
parapluiemaker
,
die
er
parasols
van
heeft
vervaardigd
!
Waaruit
blijkt
,
dat
het
niet
alleen
de
uitvinders
zelve
,
maar
ook
de
productenvan
hun
scheppenden
geest
zijn
,
die
hunlotgevallen
beleven
Het
is
moeilijk
,
zich
thans
nog
een
juist
oordeel
over
de
beteekenis
van
den
kleermaker
van
Ulm
te
vormen
.
Dat
zijn
pogingen
eerlijk
bedoeld
'
waren
,
mag
arme
menschen
.
Want
ook
zij
willen
het
„
Gloria
in
Excelsis
Deo
"
mee
uitjube
-
len
;
en
ook
zij
willen
meezingen
in
het
zoo
harmonisch
kerstfeest-concert
van
den
oprechten
Christen
.
Maar
voor
een
oprechte
meeleving
in
en
een
beleving
van
de
echte
Kerstvreug
de
en
Kerstvrede
is
allernoodzakelijkst
,
dat
men
niet
door
bange
levenszorgen
wordt
gekweld
.
Op
een
door
zorgen
gerimpeld
voor
-
hoofd
kan
geen
levenslach
worden
ge
-
tooverd
,
tenzij
men
voor
een
oogenblik
het
drukkende
levensleed
mag
en
kan
vergeten
.
Laat
iedereen
,
die
geven
kan
,
daaraan
in
dezen
tijd
toch
denken
.
Ónze
streek
heeft
daaraan
behoefte
.
Veel
,
ontzettend
veel
wordt
er
op
verschillende
plaatsen
gedaan
om
den
arme
van
vandaag
zoo
-
veel
mogelijk
te
troosten
en
te
helpen
.
Van
alle
plaatsen
kan
en
mag
ik
ditzelf
de
niet
getuigen
.
Jammer
genoeg
!
Laten
we
toch
vooral
in
deze
Kerstdagen
too
-
nen
,
dat
we
Katholieken
zijn
,
volgelin
-
gen
van
den
geboren
Godmensch
.
Knielden
wij
allen
zoo
nu
en
dan
'
ns
neder
bij
de
Mhamele
kribbe
van
het
kleine
Koningskind
,
wij
zouden
het
beter
beseffen
en
ook
beter
begrijpen
en
aan
-
voelen
,
wat
Christen-p
licht
is
in
deze
dagen
.
Laten
we
eens
heel
eerlijk
zijn
.
Wie
onzer
kan
—
ook
tegenwoordig
!
—
elke
week
niet
iets
overtolligs
missen
,
wat
'
n
waarde
van
'
n
kwartje
vertegenwoor
-
digt
?
Hoeveel
kwartjes
zouden
op
deze
manier
niet
bij
elkaar
kunnen
worden
ge
bracht
?
Weet
ge
,
wat
Pater
Henricus
zegt
?
„
Ik
rook
graag
een
sigaar
,
maar
de
liefste
sigaar
is
me
toch
die
,
welke
ik
neerleg
en
laat
liggen
in
het
kistje
om
het
daarvoor
uitgespaarde
geld
te
geven
men
echter
,
meenen
wij
,
wel
aanneme
.
Waarschijnlijk
heeft
hij
in
zijn
ijver
om
resultaten
te
bereiken
,
niet
het
geduld
gehad
te
wachten
tot
hij
zijn
uitvinding
behoorlijk
had
kunnen
controleeren
of
voltooien
.
Het
beste
wordt
hij
daarom
misschien
wel
gekarakteriseerd
door
'
den
dichter
Max
Eyth
,
die
in
zijn
be
-
roemde
schepping
,,
De
kleermaker
vat
;
Ulm
"
zegt
,
dat
Berblinger
tweehonderd
jaar
te
vroeg
geboren
werd
,
en
die
daar
mee
de
tragiek
van
dit
uitvindersleven
juist
kenschetst
.
De
,
.
Kleermaker
van
Ulm
"
is
echter
niet
de
eenige
kunstzinnige
schepping
,
waarin
Berblinger
vereeuwigd
is
.
Hij
is
ook
de
hoofdpersoon
geworden
van
een
komische
opera
,
die
de
componist
Gus
-
tav
Pressel
aan
hem
gewijd
heeft
onder
den
titel
,,
De
kleermaker
van
Ulm
"
of
,,
De
koning
der
luchten
".
Omstreeks
achttien
honderd
zestig
werd
deze
muzi
-
kale
klucht
twee
keer
in
Ulm
opgevoerd
en
thans
berust
de
partituur
er
van
nog
in
de
stadsbibliotheek
van
Berblinger's
geboorteplaats
.
Het
is
echter
de
vraag
,
wie
zich
be
-
lachelijker
heeft
gemaakt
in
deze
:
,,
de
koning
der
luchten
",
die
tweehonderd
jaar
te
vroeg
geboren
werd
,
of
de
com
ponist
Pressel
,
die
den
slechten
smaak
l3ezat
zich
vroolijk
te
willen
maken
over
een
stadgenoot
,
die
zijn
tijd
vooruit
was
!
Want
per
slot
van
rekening
zijn
het
toch
de
idealisten
geweest
zooals
Berblinger
,
die
de
gedachte
aan
en
het
verlangen
óm
te
vliegen
bij
de
menschheid
levendig
hebben
gehouden
!
En
wat
dit
zeggen
wil
kan
alleen
hij
beoordeelen
,
die
weet
welk
een
lange
rij
van
mislukkingen
vooraf
moesten
gaan
aan
de
uiteindelijk
met
succes
begroonde
pogingen
!
Gemengfd
Nieuws
Wilde
geruchten
aan
de
Saar
.
Uit
Saarbrücken
wordt
d.d
.
26
Decem
bre
gemeld
:
Onder
de
Saarbevolking
liepen
van
-
daag
den
geheelen
dag
geruchten
over
gevechten
,
welke
zich
tussehen
soldaten
van
de
internationale
troepenmacht
en
Saarlanders
zouden
afgespeeld
hebben
.
Naar
een
vertegenwoordiger
van
de
,.
United
Press
"
na
een
onderzoek
bij
alle
bevoegde
instanties
verneemt
,
zijn
deze
geruchten
een
gevolg
van
eenige
on
-
schuldige
voorvallen
,
welke
te
verklaren
zijn
door
de
uitgelaten
stemming
der
Saartroepen
.
Een
Italiaansche
soldaat
veroorzaakte
o.a
.
geweldige
opwinding
door
op
den
terégweg
naar
zijn
kazerne
,
toen
hij
zich
alleen
in
een
bosch
bevond
,
luid
te
gaan
roepen
en
zijn
revolver
af
te
schieten
.
Hij
vermaakte
zich
hiermede
zoo
lang
,
tot
hij
door
een
officier
werd
ontdekt
,
die
hem
naar
de
kazerne
mee
-
nam
.
De
geruchten
,
dat
een
soldaat
van
de
internationale
troepen
zich
met
zijn
revolver
tegen
een
vijandige
menigte
had
moeten
verdedigen
,
werden
te
be
-
voegder
plaatse
ten
krachtigste
gede
-
menteerd
.
Voorts
liepen
nog
geruchten
,
dat
En
-
gelsche
soldaten
door
Italianen
waren
gearresteerd
en
gevangen
gehouden
wer
den
.
Feit
is
,
dat
een
Engelsche
soldaat
door
Italianen
in
zulk
een
toestand
werd
aangetroffen
,
dat
hij
zich
noch
zijn
naam
,
noch
zijn
kazerne
herinneren
kon
.
Men
bracht
hem
daarop
naar
de
Italiaan
sche
kazerne
om
zijn
roes
te
kunnen
uil
slapen. Vuurgevecht
langs
de
Belgische
grens
.
Dinsdagnacht
vond
aan
de
Belgische
grens
,
nabij
Gastel
,
een
hevig
vuurge
-
vecht
plaats
tussehen
kommiezen
en
smokkelaars
,
meldt
„
Cetem
".
Een
Hol
-
landsche
kommies
,
op
patrouille
langs
de
grens
,
stootte
op
een
grooten
troep
smokkelaarc
.
Het
gelukte
hem
een
der
smokkelaars
te
grijpen
en
diens
fiets
en
smokkelwaar
in
beslag
te
nemen
.
De
overigen
zochten
hun
heil
in
de
vlucht
.
Toen
zij
echter
bemerkten
dat
de
ambtenaar
alleen
was
,
kwamen
zij
terug
en
omsingelden
hem
.
De
kommies
zag
zich
genoodzaakt
zijn
ai-restant
los
te
laten
,
daar
zijn
positie
zeer
benard
werd
.
De
bewoners
van
Gastel
kwamen
de
smokkelaars
te
hulp
en
bestookten
den
aan
een
armen
medemensch
".
Wie
kan
zich
tot
zulk
'
n
hoogte
van
Christelijke
volmaaktheid
opwerken
?
Laten
we
het
dan
tenminste
probee
ren
het
in
deze
Kerstdagen
te
doen
.
Het
Kerstkindje
houdt
nog
steeds
Zijn
verkleumde
handjes
open
.
Brengen
wij
warme
Kerst-liefde
in
zoo
vele
koude
en
naakte
huisjes
van
onze
noodlijdenden
.
Dan
zal
er
vrede
en
vreugde
neerda
-
len
in
onze
harten
zal
dan
pas
weer
-
klank
vinden
het
heerlijke
Englenlied
:
„
Gloria
in
Excelsis
Deo
,
En
:
Vrede
op
aarde
aan
de
menschen
van
goeden
wille
."
Geeft
!
Nogmaals
:
Geeft
!
Als
deze
Camera
onder
de
oogen
van
onze
talrijke
lezeressen
en
lezers
komt
,
schrijven
we
29
December
.
Nog
twee
dagen
!
En
de
streep
gaat
er
onder
en
zij
die
geen
lid
zijn
van
de
katholieke
kiesver
-
eeniging
kunnen
niet
meestemmen
bij
de
groslijst-stemming
voor
Staten
-
en
Raadsverkiezing
.
Dringt
tot
U
allen
goed
door
wat
dit
eigenlijk
zeggen
wil
?
Ik
twijfel
er
wel
een
beetje
aan
.
Dergelijke
futlooze
menschen
moesten
feitelijk
het
kiesrecht
niet
mogen
uit
-
oefenen
.
Zeker
,
wanneer
het
bekende
jaarlijksche
contributie
-
kwartje
geen
be
zwaar
kan
zijn
.
En
zie
ik
het
goed
,
dan
heb
je
onder
dezulken
de
meeste
deserteurs
.
Schande
,
driewerf
schande
!
Klagen
en
jeremieeren
over
alles
en
nog
wat
,
vaak
te
pas
en
te
onpas
,
dat
natuurlijk
wel
,
maar
om
opbouwend
mede
te
werken
aan
een
verbetering
van
den
slechten
tijd
en
volgens
Katholieke
opvatting
mede
te
werken
aan
een
meer
■
ommies
met
steenen
en
andere
projec
-
ielen
.
Plotseling
verscheen
er
assisten
-
tie
voor
den
kommies
.
Een
vijftal
kom
-
miezen
uit
Budel
snelden
in
een
auto
hun
collega
te
hulp
,
maakten
van
hun
vuurwapenen
gebruik
en
wisten
de
smok
keiaars
"
op
veiligen
afstand
te
houden
.
Echter
niet
voor
langen
tijd
.
In
de
buurt
van
Soerendonk
gingen
de
smokkelaars
,
bijgestaan
door
de
bewoners
van
Gastel
,
tot
den
aanval
over
.
De
ruiten
van
de
auto
werden
geheel
vernield
,
de
banden
stuk
gesneden
en
een
gat
in
het
benzine
reservoir
gestoken
.
De
kommiezen
zagen
zifh
gedwongen
in
een
bosch
langs
den
weg
dekking
te
zoeken
,
vanwaar
salvo's
werden
afge
-
geven
.
Twee
smokkelaars
werden
daar
bij
zoo
zwaar
gewond
,
dat
zij
in
zorgwek
kenden
toestand
naar
het
ziekenhuis
werden
overgebracht
.
Plotseling
nam
het
overwicht
der
smokkelaars
een
einde
.
In
een
auto
arri
veerden
een
aantal
marechaussee's
uit
Budel
,
die
met
karabijn
en
revolver
het
vuur
op
de
bende
openden
.
Het
pleit
was
nu
spoedig
beslist
.
De
bende
zocht
nu
een
goed
heenkomen
,
waarbij
acht
perso
nen
werden
gearresteerd
,
waaronder
zes
met
ernstige
schotwonden
.
Ook
de
twee
anderen
waren
gewond
,
maar
zoo
ern
-
stig
,
dat
zij
niet
in
het
leven
zullen
blij
-
ven
.
Een
later
bericht
aan
het
blad
meldt
,
dat
een
der
zwaargewonden
intusschen
is
overleden
.
Ernstige
treinramp
in
Canada
.
Een
sneltrein
uit
Chicago
reed
Woens
dag
te
Dundas
,
12
K.M
.
van
Hamilton
,
tegen
een
stilstaande
toeristen-trein
.
Van
dezen
laatsten
trein
werden
de
drie
achterste
wagons
totaal
versplinterd
.
Omtrent
de
ramp
bij
Dundas
kan
wor
den
gemeld
,
dat
bij
de
botsing
achttien
menschen
om
het
leven
gekomen
zijn
.
Het
aantal
gewonden
bedraagt
meer
dan
vijftig
,
van
wie
zeven
in
levensgevaar
verkeeren
.
Het
ongeluk
vond
plaats
op
een
tra
-
ject
van
de
internationale
spoorlijn
naar
Ottawa
,
waar
een
expresse-trein
uit
Chi
-
cago
op
een
trein
reed
,
welke
dicht
be
-
zet
was
met
reizigers
,
die
zich
naar
huis
begaven
,
om
het
Kerstfeest
te
vieren
.
De
oorzaak
van
de
ramp
is
vermoedelijk
een
gevolg
van
het
weigeren
van
een
wis
sel
.
De
internationale
expresse-trein
reed
met
razende
vaart
in
op
den
anderen
trein
,
die
op
een
zijspoor
wachtte
op
het
passeeren
van
den
express
.
Met
ontzet
-
tende
kracht
boorde
zich
de
reuzenloco
motief
in
de
houten
wagons
van
den
lo
-
kaaltrein
en
versplinterde
ze
totaal
.
De
reizigers
van
deij
lokaaltrein
die
het
vooruitzicht
hadden
weldra
thuis
het
Kerstfeest
te
kunnen
vieren
,
ver
-
keerden
in
uitgelaten
stemming
.
In
een
oogwenk
sloeg
het
lachen
en
zingen
om
in
wilde
angstkreten
,
welke
zich
ver
-
mengden
met
het
lawaai
van
het
kraken
de
en
splinterende
hout
der
wagons
.
Daar
het
licht
in
de
wagens
tengevol
ge
van
de
botsing
terstond
doofde
,
was
het
bijzonder
moeilijk
dooden
en
gewon
den
uit
de
puinhoopen
te
bergen
.
Spoedig
waren
uit
naburige
stations
hulptreinen
op
de
plaats
des
onheils
aan
wezig
.
Een
deel
der
gewonden
werd
per
auto
naar
Hamilton
overgebracht
,
waar
zij
in
het
ziekenhuis
werden
opgenomen
.
De
opruimingswerkzaamheden
zijn
op
het
oogenblik
nog
niet
beëindigd
.
Red
dingscolonnes
zijn
nog
steeds
op
zoek
naar
dooden
en
gewonden
.
De
inzittenden
van
den
express-trein
zijn
met
den
schrik
vrijgekomen
.
Stijgende
werkloosheid
in
de
V
.
S
.
Het
aantal
werkloozen
in
de
Vereenig
de
Staten
bedroeg
in
October
volgens
mededeeling
van
de
American
Federa
-
tion
of
Labor
10.671.000
tegen
10.122.000
in
October
1933
.
Het
totale
aantal
gesteunden
is
ech
ter
aanzienlijk
grooter
dan
het
aantal
ge
heel
werkloozen
;
het
bedraagt
namelijk
op
het
oogenblik
—
alweer
volgens
de
Federation
of
Labor
—
18.42.000
perso
-
nen
of
ruim
15
pet
.
der
bevolking
.
Dit
cijfer
is
5.000.000
hooger
dan
dat
van
verleden
jaar
.
Volgens
de
raming
van
het
vakverbond
zijn
voor
steunverlee
-
ning
maandelijks
48
millioen
dollar
noo
-
dig
of
het
dubbele
van
verleden
jaar
.
sociale
ordening
in
dezen
chaotischen
tijd
,
ho
maar
!
Afbrekende
critiek
achter
bittertafel
en
rondom
de
kachel
,
dat
al
-
weer
wel
,
maar
om
door
een
daadwerke
lijke
en
meelevende
belangstelling
het
zoo
moeilijke
werk
van
de
Katholieke
Staatspartij
in
deze
moeilijke
dagen
te
steunen
en
te
schragen
,
daar
heeft
men
niet
van
in
.
Allen
,
die
'
n
greintje
verantwoordelijk
heidsgevo^i
hebben
,
blijven
of
worden
in
deze
twee
dagen
lid
van
de
Roomsch
-
Katholieke
Kiesvereeniging
!
En
de
rest
?
,,
Met
onwillige
honden
is
'
t
nu
eenmaal
slecht
hazen
vangen
."
1935
klopt
op
de
deur
!
,,
Wachter
,
wat
is
er
van
den
nacht
"?
Het
voorbije
jaar
was
met
recht
een
crisis-jaar
!
Zal
het
nieuwe
nog
'
n
graadje
erger
zijn
?
Zal
het
komende
nog
meer
levensleed
met
zich
brengen
?
Niemand
die
het
ons
zeggen
kan
!
Slechts
Hij
,
Die
over
ons
waakt
.
Die
alles
beschikt
en
bestuurt
,
leidt
nu
een
-
maal
alles
tot
het
doel
,
waartoe
Hij
de
wereld
geschapen
heeft
.
Vroolijk
en
snel
trok
de
Uiver
weg
!
God
riep
!
,,
Wat
God
wil
is
Welgedaan
!"
Buigen
wij
deemoedig
en
nederig
het
hoofd
!
Blikken
wij
vertrouwvol
naar
Hem
op
!
Wij
zijn
in
Zijn
vaderhand
!
Voor
het
nieuwe
jaar
daarom
aan
al
-
len
:
Gods
allerbesten
Zegen
.
AD
INTERIM
.