Tekstweergave van DWB_1935-01-05_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Mo . 2164 ZA-TERÜA-Q 5 JA.:N^IJA.KI 1935 WTitlliBM WBr.'qaaCfltKmi TS»r,vsvi : saBSWrasrrom'j ^■^^;^ rta ;?^ Tr:ty::T ^ ffi^yyy'^^rvnf^7>f-^"^ff^rv^^J ^^" ifJinaMg«igggaawBgnflB!BiaE»Mia ^^ 3Be Jaargang Nieuws - en Advertentieblad voor TIEL , TIELER - en BOMiVIELERWAARD 53 = ^ m II weet tocb dat voor Uw kleeding M . SANDERS - Draten de man is . NERGENS ZOO'N KEUZE HOEDE » en PETTEN . Kalender der Week . '^^ li ^' Januari . Zondag 6 . H . Driekoningen . Evangelie De aanbidding der Wijzen . Maandag 7 . Koppermaandag . Dinsdag 8 . H . Gudula . Woensdag 9 . H . Basilissa . Donderdag 10 . H . Gregorius X . Vrijdag 11 . H . Hyginus . Maan in Eer ste Kwartier . Zaterdag 12 . H . Tatiana . A . Verberne , geb . te Dussen , pastoor te Eindhoven ( H . Paulus ) ; A . J . Verhagen geb . te Beek en Donk , pastoor te Waal - wijk ( H . Antonius ) ; L . M . M . Ver - hoeckx , geb . te ' s Hertogenbosch , pas - toor te Het Hout ; M . J . van der Wee , geb . te Kaatsheuvel , trad in de Sociëteit der Witte Paters , verblijvende in de Pro cure te Boxtel ; P . A . F . Zijlsmans , geb . te Raamsdonk , pastoor te Beneden-Leeu wen ; Th . S . C . A . Matthysen , geb . te Alkmaar , pastoor te Steensel ; J . M . J . van Bergen , geb . te ' s Hertogenbosch , pastoor te Alem . Bijzondere jubilea . 40 jaar pastoor : Mgr . C . C . Prinsen , geb . te Aarle-Rixtel , pastoor te ' s Her - togenbosch ( St . Jacob ) ( 12 Maart ) ; P . A . J . van Heyst , geb . te Waalwijk , pas - toor te Altforst ( 28 November ). 25 jaar kanunnik : Mgr . C . C . Brekel mans , geb . te Aarle-Rixtel ( 21 Juli ). 25 jaar pastoor : P . A . Brekelmans , geb . te Waalwijk , pastoor te Heumen j ( 15 April ) ; F . Vereycken , geb . te Aarle - Rixtel , pastoor te Niftrik ( 15 JuU ) ; C . 1 de Kort , geb .' te Cromvoirt , pastoor te iRyckevoort ( 30 Sept .) Deken J . F . M . I Sanders , geb . te Helmond , pastoor te iTilburg ( Noordhoek ) ( 2 December ). mooiste van mijn leven !" Hij heeft dit rozerood nimmer kunnen vergeten , en voortaan kleedt hij zijn lijfhuzaren en zijn bedienden in uniformen van die kleur , schildert ook zijn koetsen en zelfs zijn huis rozerood Het is interessant te hooren , hoe hij getrouwd is , want dit geeft wel een ty - peerend beeld van de wijze , waarop in de hoogste kringen van zijn tijd de hu - welijken gesloten werden . Wij hebben er zijn eigen getuigenis van , want hij schrijft ergens : ,, Mijn vader sprak nooit met mij . Op zekeren dag beval hij mij echter in een koets te stappen en reed met mij naar Weenen . Daar kom ik in een huis met getrouwde en ongetrouwde knappe dames . Ik bezat nergens eenige notie van , en aan tafel moest ik naast de jongste der aanwezige meisjes plaats nemen . Pas van mijn bedienden hoorde ik , dat het om mijn huwelijk begonnen was ! Bij het verlaten van de tafel wist ik echter nóg niet , of mijn buurdame mijn schoonmoeder , een tante of het mij toegedachte jongemeisje was . Acht da - gen later trouwde ik met de prinses Franziska von Lichtenstein . Ik was toen achttien , en mijn vrouw vijftien . Wij hadden nog geen woord gewisseld . Zoo Tvreede Blad . FEESTDAG VAN DRIEKONINGEN . Epistel . Les volgens den Profeet Isaïas . ( C . 60 .) Sta op , wordt verlicht , Jerusalem ! Want uw licht komt , en de heerlijkheid des Heeren gaat over u op . Want zie , duisternis bedekt de aarde en donker - lieid de volken;'maar over u zal de Heer opgaan , en zijne heerlijkheid zal in u verschijnen . En volken zuilen wandelen naar uw iicht , en koningen naar den glans , die over u opgaat . Sla uwe oogen op in het rond en zie ! Alle dezen verza melen zich , zij komen tot u ; uwe zoneu zullen van verre komen en uwe dochte - i-en van ter zijde opstaan . Alsdan zult gij zien en overvloeien , uw hart zal ver wonderd zijn en zich verruimen , wan - neer zich tot tot u wendt de menigte der zee , de kracht der volken tot u komt . Een stroom van kameelen zal u bedek - ken , dromedarissen van Madian en Epha : van Saba zullen allen komen , goud en wierook aanbrengend en den loi aes Heeren verkondigend . lüvangelie volgens den H . Mattheus . ( C . 2 .) Toen Jezus nu geboren was te Bethle - hem van Juda in de dagen van koning Herodes , zie , toen kwamen er Wijzen uit het Oosten te Jeruzalem en zeiden : Waar is de nieuwgeboren koning der Jo den ? want wij heoben zijne ster in het Oosten gezien en zijn gekomen om Hem te aanbidden . Toen koning Herodes dit hoorde , werd hij ontsteld en geheel Jeru zalem met hem . En hij verzamelde alle opperpriesters en schriftgeleerden van hec volk , en vroeg hen , waar de Chris - tus zou geboren worden . En zij zeiden hem : In Bethlehem , land van Juda , want zoo is er geschreven door den pro - feet : En gij , Bethlehem , land van Juda , geenszins zijt gij de minste onder de Hoofdplaatsen van Juda : want uit u zal de vorst voortkomen , die mijn volk Is - raël besturen zal ." Toen ontbood Hero - des heimelijk de Wijzen en ondervroeg hen nauwkeurig over den tijd , waarop hun de ster was verschenen , en hij zond hen naar Bethlehem en zeide : Gaat , en doet zorgvuldig navraag naar het kind , en als gij het gevonden hebt , meldt het mij dan , opdat ook ik kome en het aan bidde . Als zij den koning gehoord had - den , gingen zij heen . En zie , de ster , wel ke zij in net Uosten hadden gezien , ging voor hen uit , totdat zij kwam en bleef staan boven de plaats , waar het kind was . Toen zij de ster zagen , verheugden zij zich met zeer groote vreugde . En het huis binnentredend , vonden zij het kind met zijne moeder Maria en zij vielen ter aarde en aanbaden het , en hunne schat ten openend , droegen zij Hem geschen - ken op , goud , wierook en myrrhe . En in een droom gewaarschuwd om niet terug te keeren naar Herodes , gingen zij langs een anderen weg weder naar hun land . Het Stationswerk in Nederland gedurende 1933 In navolging van het besluit van 1932 genomen door de gecombineerde Com - missie der stationswerkvereenigingen hier te lande , gezamenlijk een jaarver - slag te publiceeren , biedt deze Commis sie een overzicht van 1933 ter lezing aan , teneinde het werk in meer breeden kring bekend te maken en meer sympa thie , in den vorm van medewerking en financieelen steun daarvoor op te wek - ken . Met de geringe middelen , die ons ten dienste stonden , werd wederom getracht zooveel mogelijk te bereiken op het ge - bied van posten aan de stations , het ver leenen van onderdak , het geven van in lichtingen en de verzorging der afficha ge . Het posten aan de stations had ten doel na te gaan of de reizende jonge meisjes zich soms in minder gewenscht gezelschap bevonden , waartegen dan ge - waarschuwd werd en waarvan zij , in het uiterste geval , met de welwillende hulp van spoorwegbeambten of politie wer - den verlost ; zich te vergewissen of het einddoel der reis betrouwbaar was en degenen , welke geen bestemming had - den , naar de Tehuizen te geleiden , waar nachtverblijf en zoo noodig betrekkin - gen werden verstrekt . Door de ver - scherpte maatregelen van de regeering in den loop der crisisjaren verkregen , kwam het niet zoo veelvuldig meer voor , " clat de meisjes zonder betrekking aan - kwamen , althans niet als zij op legale Vv'ijze de grens overschreden , veel kwa - men er echter in autobussen ons land binnen . Van lieverlede werd de ambte - lijke controle hierop strenger , maar uit den aard der omstandigheden is ze moei lijk uit te oefenen en de gerechtvaardig de vrees bestaat , dat zoodoende ver - schillende meisjes verkeerd terecht kwa men . De trek van Duitsche meisjes naar Nederland nam af , eenerzijds in ver - band met de veranderde toestanden in Duitschland , anderzijds om reden , dat het ook in Nederland hoe langer hoe moeilijker wordt een goed betaalde be - trekking te krijgen . In verhouding tot ons kleine land was het aantal nieuw aangekomen vreemdelingen toch nog te groot . In 1933 werden 16.678 meisjes door ons Stationswerk geholpen , behal ve degenen , die , na vacantie , uit Duitsch land terug kwamen . Meer dan 30.000 vreemde werkkrachten in huiselijke dien sten vertoeven nog in ons land , een feit , dat de aandacht der Regeering heeft . Het behoeft geen betoog , dat die velen onze wakkere stationsjuffrouwen 30 in getal , vooral aan de grenzen , handenvol werk gaven . Noodig ware haar aantal uit te breiden , doc'h de financiën laten zulks in afzienbaren tijd niet toe . Con - tributies verminderden op schrikbaren - de wijze en giften bleven uit . Als onze landgenooten beter het nut van het mooie onmisbare werk inzagen , dat toch zooveel leed voorkomt en verzacht , niet alleen voor de buitenlandsche doch ook voor de Hollandsche meisjes , dan zou - den de giften ons ruimer toestroomen , zelfs in deze benarde tijden . Moge dit overzicht het zijne daartoe bijdragen . De GecombineerdeStationswerk - Commissie : De Ned . Ver . ter behartiging v . d.Belangen der Jonge Meisjes.De R . K . Ver . tot Bescherming vanMeisjes . De Vrouwenbond tot Verhooging van het Zedelijk Bewustzijn . Van Kerk en Godsdienst . Kardinaal Francis Bourne , t - Kardinaal Bourne , de Aartsbisschop van Westminster , is in den nacht van Dinsdag op Woensdag overleden . De Kardinaal was , zooals . bekend , de laatste dagen ernstig ziek en op den mid dag van den Oudejaarsdag hebben de koning en de koningin nog naar zijn ge - zondheidstoestand laten informeeren . In - de Kathedraal van Westminster werden speciale gebeden gezegd , om een spoedig herstel van den zieken kerk - vorst te vragen . Kardinaal Francis Bourne is sedert 1903 Aartsbisschop van Westminster . Hij werd geboren te Clapham op 23 Maart 1861 en heeft dus den leeftijd van 73 jaar bereikt . Hij heeft o.a . ge - studeerd aan de universiteit van Leuven en werd in 1884 priester gewijd . In 1895 benoemde Paus Leo XIII hem tot Huis - Prelaat en in 1897 werd hij ge wijd tot Bisschop van Southwark , welke functie hij bekleedde tot zijn benoeming als Katholiek Aartsbisschop van West - minster , welk hoogé ambt hij bijna 32 jaren heeft bekleed . PKIESTERJUBILEA IN 1935 . Paters Dominicanen . 40 jaar priester : 15 Aug .: Jacobus Nielen , geb . te Hees bij Nijmegen , prior , Nijmegen ; Gundisulvus Verheij , geb . te Rotterdam , kapelaan , Schiedam ; Rosa - rius Koch , geb . te Rotterdam , kapelaan , Rotterdam . 25 jaar priester : 15 Aug .: Raymundusvan Bergen , geb . te ' s Hertogenbosch,klooster , Zwolle ; dr . Antonius Weve,geb . te Nijmegen , prof . Tilburg H.H.S.,Nijmegen , dr . Benedictus Kors , geb . teNijmegen , prof . Univ ., Nijmegen ; dr.Ludovicus Daniels , geb . te Nijmegen,leeraar St . Dom . Coll ., Nijmegen ; Pau - lus van der Biezen , geb . te Dinther , ka - pelaan , Tiel . ^ 121/2 jaar priester : 1 October : Rosa - rius Boerboom , geb . te Arnhem , kape - laan , Nijmegen ; Ignatius de Boer , geb . te Helder , kapelaan , Nijmegen ; Petrus Duncker , geb . te Amsterdam , professor ( Angelicum ) Rome ; Dominus Oor - sprong , geb . te Arnhem , gezellen - prae-ses , Rotterdam ; Franciscus Waanders , geb . te Zwolle , novicenmeester , Zwolle ; Joannes Colbé , geb . te Corcum , werkt aan de Leonina-uitgave , Rome ; Ceslaus Bartel , geb . te Amsterdam , missionaris , xlönne-Bornholm ; Jordanus Hillen , geb . te Grave , procurator v . h . Klooster , Zwolle ; Dalmatius Linnenbank , geb . te Utrecht , zonder , Nijmegen ; Regmaldus Dellaert , geb . te Westdorpe , missionaris Curasao ; Marcolinus HeUing , geb . te Utrecht , kapelaan , Alkmaar ; Joseph Cools , geb . te Rotterdam , professor H . Schrift , Nijmegen ( Albertinum ) ; Inno - centius de Haas , geb . te Nijmegen , mis sionaris , Curagao ; Stephanus Hillen , geb . te Grave , missionaris , Portorico ; Servatius Lemeer , geb . te Meerssen , ka pelaan , Neerbosch . Klooster-Jubilea . 40 jaar : 23 Sept .: Dr . Bernardus Kuhl - mann , geb . te Leeuwarden , Socius Gene ralis , Rome ; Constitius , geb . te Rotter - dam , kapelaan , Nijmegen ; Aloysius van Oorschot , geb . te Erp , professor v . h . klooster , Huissen ; Antonius Deenen , geb . te Zevenaar , zonder , Huissen ; Jo - seph Bergman , geb . te Utrecht , kape - laan , Utrecht ; Lauren tius van den Ei - sen , geb . te Gemert , kapelaan , Leeuwar den . 25 jaar : 23 Sept .: Timotheus Biesta , geb . te Rotterdam , pastoor , Nijmegen ; Irenaeus de Bruyn , geb . te Nijmegen , missionaris , Curagao ; Polycarpus Bink - horst , geb . te Rotterdam , pastoor , Schie dam ; Hubertus Zoetmulder , geb . te Schiedam , zonder , Nijmegen ; Remigius Bruineman , geb . te Schiedam , professor St . Dom .. College , Neerbosch ; Valenti - nus Janssen , geb . te Tilburg , kapelaan , Nijmegen . Seculiere Geestelijkheid . Aartsbisdom Utrecht . 60 jaar priester : 15 Augustus : Zeer - Eerw . heer B . P . Veldhuijsen , geb . te Laren ( N. - H .), Em . Pastoor-Deken van Sneek , wonende te Apeldoorn . 50 jaar priester : 16 Augustus : Zeer - Eerw . heeren : A . C . Dames , geb . te Leeuwarden , pastoor te Rossum ( O .) en G . Vergouw , geb . te Lopik , pastoor te Slagharen . 40 jaar priester : 15 Augustus : Zeer - Eerw . heeren : R . van den Hengel , geb . te Leusden , pastoor-deken te Hilver - sum ( H . Vitus ); G . B . ten Hove , geb . te Raalte , pastoor te Dronrijp ; W . L . S . Knuif , geb . te Borne , pastoor te Dene - kamp ; F . Langedijk , geb . te Tjerkvv^erd , pastoor te Haaiie ; B . M . H . Meuwissen , geb . te Hengelo ( O .), pastoor te Lettel ; B . A . Nieuwenhuis , geb . te Gendringen , pastoor te Arnhem ( O . L . Vr . Onbevl . Ontvangen ) ; L . J . A . de Roever , geb . te Utrecht , pastoor te Gendt . 25 jaar priester : 6 Maart : ZeerEerw . heer J . Galama , geb .- te Tjerkwerd , pas - toor te ' s Heerenberg . 15 Augustus : ZeerEerw . heeren : J . J . M . Adam , geb . te Utrecht , pastoor te Steenwijk ; A . L . Akkerman , geb . te Beesd , pastoor te Hilversum ( H . Cle - mens ) ; H . L . Aveskamp , geb . te Dene - kamp , pastoor te Hilversum ( H . Hart ) ; H . E . Elberssen , geb . te Amersfoort , pas toor te ' t Goy ; B . Th . Gerritsen , geb . te Bergh , pastoor te Utrecht ( H . Anto - nius ); J . H . A . ter Heerdt , geb . te De - venter , pastoor te Vierakker ; B . A . W . Kaeter , geb . te Steenwijk , pastoor te Slo ten ( Fr .) ; J . W . L . G . van der Loo , geb . te Bemmel , pastoor te Heteren ; J . F . V . Reith , geb . te Baarn , pastoor te Rek - ken ; A . J . Schaars , geb . te Deventer , pastoor te Indoornik ; J . H . Scholten , geb . te Avereest , pastoor te Oldebroek ; J . H . Scholte op Reimer , geb . te Weeselo pastoor-deken te Zutphen ; Ch . H . Schweigmann , geb . te Hopsten , pastoor te Wijnbergen ; dr . H . B . Vroom , geb . te Groningen , professor aan het Seminarie te Culemborg ; B . J . Wirtz , geb . te Soest , pastoor te St . Isidorushoeve ( Haaksber gen ) en P . J . Wirtz , geb . te Soest , pas - toor te Harlingen . Bijzondere jubilea . 40 jaar pastoor : ZeerEerw . heer H . J . Vinke , pastoor te Kabouw ( 22 Dec ). 25 jaar pastoor : ZeerEerw . heer Joh . A . J . ter Heerdt , pastoor te Oosterbeek ( 11 Nov .); ZeerEerw . heer Ph . J . J . In - den , pastoor te Loil ( 27 Nov .); Zeer - Eerw . heer B . M . H . Meuwissen , pastoor te Lettel ( 21 Jan .) ; ZeerEerw . heer B . F . Moekotte , pastoor te Saasveld ( 28 Oct .); ZeerEerw . heer J . A . Oostveen , pastoor Op den Hoorn ( 21 Oct .); Zeer - Eerw . heer B . F . Savenije , pastoor te Oosterholt ( 27 Mei ) ; ZeerEerv /. heer F . L . Stockman , deken en pastoor te Arn - hem ( 3 April ) ; ZeerEerw . heer F . C . M . Verheuvel , pastoor te Hengelo ( G .) ( 8 Juli ). Bisdom ' s Hertogenbosch . 60 jaar priester : 22 Mei : Mgr . C . C . Prinsen , geb . te Aarle-Rixtel , pastoor te ' s Hertogenbosch ( St . Jacob ). 50 jaar priester : 30 Mei : J . C . Kamp , geb . te Waspik , pastoor te Zijtaart ; Mgr , C . A . A . van Son , geb . te Waspik , emeritus deken en pastoor St . August ! nus te Nijmegen , verblijvende in de St . Anna - Stichting te Nijmegen ; J . van Tiel geb . te Veghel , pastoor te Leuth ; 8 Sept .: F . V . d . Looveren , geb . te Hel - mond , pastoor te Vortum en Muilen . 40 jaar priestei ": 8 Juni : J . J . M . Gie - sen , geb . te Dintherte , rector Maria - Oord te Vught ; F . A . van den Heuvel , geb . te Oirschot , pastoor te Maren ; A . A . Jacobs , geb . te Middelbeers , pastoor ite St . Hubert ; L . J . J . M . Poell , geb . te i's Hertogenbosch , pastoor te Gemert ; 1 C . A . M . van Thiel , geb . te Beek en , Donk , rector te Hintham . i 25 jaar priester : 21 Mei : H . A . Alden , huysen , geb . te Volkei , pastoor te Nue - nen ; W . H . J . Bodenstaff , geb . te Raven stein , pastoor te Puiflijk ; G . F . L . van Erp , geb . te Oss , pastoor te Wanroy ; A . E . J . van Erven , geb . te Boxtel , pastoor te Ommel ; J . B . B . J . Goossens , geb . te ' s Hertogenbosch , deken en pastoor te . Grave ; G . M . Hamers , geb . te Berkel , pastoor te Eindhoven ( H . Gerardus Ma - jella ) ; G . W . van der Heijden , geb . te ' s Hertogenbosch , pastoor te Nijmegen ( H . Stephanus ) ; W . van Hoof , geb . te Netersel , pastoor te Biest-Houthakker '; A . P . P . Hootsmans , geb . te Bergen op Zoom pastoor te Duizel ; L . J . M . Mandos geb . te Tilburg , pastoor te Afferden ; A . Ais het leven een triomf wordt Karel Josef van Bel Oeil , vorst van Ligne . Lachend , vroolijk en onbezorgd als ' n kind , maar met den scherpen geest van den wijsgeer , is Karel Josef van Bel Oeil door het leven gegaan natuurlijk in Weenen , want waar anders zou een man van de wereld als hij rond 1800 zich thuis hebben gevoeld ? Vorst van Ligne telde pairs en maar - schalken onder zijn voorouders , en on - der Rudolf II was de titel rijksvorst er - felijk geworden in zijn geslacht , dat zijn stamboom terugvoerde tot aan den tijd van Karel den Groote . Voltaire hield den zuigeling Karel Josef in de armen , Karel VI stond als peet aan zijn wieg , en reeds op zestienjarigen leeftijd werd hij door Maria Theresia tot haar"kamer - heer benoemd , in welke hoedanigheid hij de geheime galante paden van Franz ij kruiste . Op twintig jarigen leeftijd ont - moeten wij hem als kapitein in een Ne-1 [ derlandsch inf anterieregiment . Hij ' I draagt dan een witten wapenrok met ; rozeroode opslagen , die hij zoo prachtig ' vond , dat hij zelfs op hoogen leeftijd nog I getuigde : De dag , waarop ik voor den ' eersten keer deze uniform droeg , was de üe Ueeriycktieit der Kercke VI . BELOFTE AEN DAVID , Was aan Adam de Verlosser beloofd , zonder nadere om - schrijving , was door God aan de aartsvader Jakob bekend ge - maakt , dat zijn volk uitverkozen was , om de Verlosser onder de zijnen te mogen rekenen , de profeet Nathan deed aan koning David de heerlikste belofte , dat het zijn direkte nakomeling moest zijn . De Heer zelf zou voor David een huis bouwen en iia zijn dood zou zijn zoon de troon bestijgen voor altijd . ,, Ik ( God ) zal zijn Vader zijn en Hij zal mijn zoon wezen ; mijn barmhartigheid zal Ik Hem niet onttrekken , zoals Ik die ont - trokken heb aan uw voorganger ( Saul ). Ik zal hem bevestigen in rnijn huis en in mijn rijk voor altijd , en zijn troon zal vast staan in eeuwigheid " ( I . Par . XVII 13—14 ). Deze belofte door Nathan aan de grote koning gedaan , slaat niet alleen op zijn zoon Salomon , maar meer bizonder nog op de komende Messias-koning . De engel Gabriel zegt dan ook in zjjn blijde boodschap aan Maria : Hij zal groot zijn en de zoon des Allerhoogsten genoemd worden en God de Heer zal Hem de troon van zijn vader David geven en heerschen zal Hij over het huis van Jakob in alle eeuwigheid ." ( Lc . I 33 ). Geen won - der , dat David verrukt was over deze toezegging van de hemel en telkens komt hij in zijn lofhederen daar op terug . Als wij nu aandachtig luisteren naar de voorstelling , die hij van de Messias heeft , het konincklyck ontwerp ", zoals Vondel het noemt , dan wijst dit ook op de Kerk , waarvan Kristus de stich - ter en de koninklike heerser is . Indien we luisteren naar het konincklyck ontwerp Van David , die ons sticht met zyn Hebreeusche harp , Daer wordt de Zoon geteelt , en op den troon geheven . Het onbesnedendom ten erfdeel hem gegeven . En hy , zoo wyt en zydt het aerdtryck paelt alom , Gestelt in ' t groot bezit van ' s weerelt eigendom . Duidelik is de zinspeling op het psalmwoord , dat wijst op de goddelike oorsprong van die beloofde zoon Gij zijt myn Zoon , Ik heb U heden geteeld " ( Ps . II 7—8 ). Talrijk en veelzijdig zijn de voorspellingen en voorafbeeldingen bij David van de beloofde Verlosser , die ook bij uitstek de naam draagt van zoon van David ". Hoofdzakelik zijn ze vervat in zijn honderd - vijftig psalmen , door onze dichter Hebreeusche harp " ge - noemd . Vondel had een grote verering voor koning David , en onuitputtelik is zijo lof . De H . Hieronymus roemt de konink - like dichter : ,, David is onze Simonides , onze Pindarus , en Al - ceus en onze Horatius en Catullus en het is Kristus , die hij bezingt op zijn tiensnarig speeltuig " 1 ). Eenzelfde lof weet Vondel hem te brengen : Myn zanger zit in Godts verholen raet , En spelt Messias , dat beloofde zaet , Zyn konincklycke en priesterlycke staet En wonder wercken . Wie blaeckt niet , wanneer David 2 ) David 3 ) kust , En ' t yoorbeelt , ' t nabeelt 4 ) tegentreet met lust , Den dieren hoecksteen , daer ' t gebouw op rust Van bei de kercken 5 ). ^ Uit die overvloed van beloften beelden en voorspellingen , waar de psalmen vol van zijn , heeft Vondel er een zestal uit - gekozen . Telkens begint hij een nieuwe passage met ,, hetzy ", om aan ' t eind te besluiten , dat in elk de Kerk , waarover Kris - tus koning is en zo over alle volken heersen zal , zowel over Joden als heidenen , verborgen ligt . Het is meer dan de moeite waard deze profetiën nauwkeuri - ger na te gaan , zo markant door Vondel in een enkele trek weergegeven . a ) Het zy de gulden harp de Godtheit zette in ' t midden der Heidenen , die haer vereeren en aenbidden ". Deze tekst is genomen naar Ps . LXXXV vs . 9 . De koning is in angst om de macht van zijn vervolg'ers , Saul of zijn zoon Absalon . Vol ver - trouwen is hij op de hulp van de Almachtige : ,, Heer onder de goden is er geen aan U gelijk en niets is met uw werk te ver - gelijken . Alle volken , die Gij geschapen hebt zullen komen en zich voor U neerbuigen . Heer , en zij zullen uw naam roemen ". Steeds is door de uitleggers deze regel beschouwd , als een visioen van de algemeenheid van het rijk Gods , de Kerk . In zijn volledige psalmvertaling heeft Vondel deze verzen als volgt overgezet : O Godt , geen Godt is U gelyck , Geen werck gelyckt U in zyn blyck ; Wat volck by uwe macht bestaet . Dat zal U eeren in der daet . Al ' t aertryck knielt voor uwe faem , Verheft uw heerelycke naem ; Dewyl ghy groot zyt , zwakken sterckt . Als d'Eenigen , die wondren werckt . Bij elke tekst zullen wij de eigen vertaling van Vondel er ook bij geven . b ) Het zy der Goden Godt den ganschen aertboóm daegh '. Vandaer de zon de nacht van ' s aertsrycks kimmen jaegh ', tot daer ze neerzinck ' ". In psalm XLIX wordt het nuttelooze van een louter uitwendige eeredienst naar voren gebracht . Het is een der schoonste zangstukken van de hele bybel , waarover de beroemde Fénelon dan ook schrijft dat ze elke menselike verbeelding overtreft ". Vondel zinspeelt op de volgende regel : God der goden , de Heer heeft gesproken en heeft de aarde ge - roepen van het opgaan van de zon tot aan haar ondergang . Uit Sion verschijnt de heerlijkheid van zijn schoonheid ." De Messias als koning ook de rechter van alle volken . De groote Godt , aertsrechter aller Goden , Verhief zyn stem , en daeghde op zyn geboden Al wat op d'aerde in ' t ront is neergezeten , Vandaer de zon in ' t Oost de lucht komt meten Totdaer ze in ' t West voorover onderzinckt En root van gloet en gout en purper blinckt . Uit Sion , als het licht de woleken doorschyn Komt hy op ' t schoonst en heerelyckst te voorschyn . 1 ) H . Hieronymus , brief 50 aan Paulinus ; 2 ) Koning David ; 3 ) Kristus , de Zoon v^n David ; 4 ) David is ' t voorbeeld van Kristus , ' t nabeeld ; 5 ) het oude en nieuwe Verbond . p . fr . A , v . DIEREN , o.p ,