Tekstweergave van DWB_1940-01-10_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Hierop wordt met nadruk gewezen , omdat het na dien datum niet meer mo gelijk is op de Bijkantoren van den Pro - vincialen Voedselcommissaris of aan het Bureau , Nieuwe Kraan 29 , Arnhem , wit - te bonnen , welke vóór 11 December zijn uitgegeven , in te wisselen tegen blauwe bonnen voor aanvulling van den voor - raad . Aflevering mengvoeders . Teneinde misverstanden te voorkomen wordt er nog de aandacht op gevestigd , dat met ingang van 1 Januari j.l . alle mengvoeders ook aan de boeren uitslui - tend netto afgeleverd moeten worden . De verpakking dient , met uitzondering van doozen en papier-verpakking , ook voor de veehouders op rekening te wor - den gesteld . Tusschenhandelaren en alle andere personen , die aan de boeren veevoeder afleveren , zijn verplicht zich aan deze regeling te houden . Indien mengvoederfabrikanten of han delaren deze voorschriften niet opvolgen wordt hiertegen streng opgetreden . geschikt gemaakte gerst , die we als Zaansche of als Alkmaarsche gort tot onze inheemsche producten kunnen re - kenen en waarvoor we , de voedingswaar de in aanmerking genomen , slechts wei - nig betalen . Als we die met een geringer verbruik aan brandstof konden klaarmaken , dan zouden we ze verkiezen boven de diverse andere ontbijt - mogelijkheden . Welnu , dat kan . De hooikist , die we in verband met de bereiding van verschillende andere ge - rechten ( aardappelen , groente , vruch - ten ) op non-activiteit hebben gezet , om dat de verlengde verwarmingsduur na - deelig werkt op vitamine C , diezelfde hooikist gebruiken , we zonder bezwaar voor de gort , die geen vitamine C bezit . We brengen ze met 4 a 5 maal haar eigen volume aan water aan de kook , la - ten ze in de goed gesloten pan op een zacht vuur ( spaarbrander van het gas - komfoor b - v .) y ^ uur onafgebroken door koken , pakken ze dan vlug in de hooi - kist en laten ze daarin minstens 3 uur staan . Verzorgen we de gort ' s avonds om ze den volgenden ochtend aan het ontbijt te kunnen gebruiken , dan kun - nen we gerust gedurende den nacht de pan ingepakt laten staan . Den volgenden ochtend brengen we ze over in een schaaltje en laten er een kan kokende melk bij rondgaan . en klaversoorten , die op slecht bewerk - ten grond nog best gedijen , het geldt evenwel niet voor de beste grassen en klavers , welke alleen op gronden , waar - van de bewerking weinig of niets te wenschen heeft overgelaten , een opti - male ontwikkeling kunnen bereiken . Soms ziet men bij onvoldoende voor - bewerking en latere onvoldoende bemes - ting , na enkele jaren sommige ingezaai de grassen en klavers verdwijnen , welke plaats maken voor andere minderwaar - dige soorten en onkruiden . Laten wij dus mogen besluiten dat zij die hun plan nen op bovenstaande omschreven wijze ten uitvoer zullen brengen , vooral reke - ning houden met het beste te kiezen , voor uitzaai en daarbij vooral geen goed koop mengsel gebruiken ; dit zou een zul nigheid zijn , welke de wijsheid bedriegt , K . Boekbespreking Ja Vader , ingen . f 1.90 . Uit - gave J . J . Romen en Zonen . In 1938 verschenen in Nederland 68O0 nieuwe uitgaven , waarvan op 21 Septem ber „ Ja Vader " van P . Richard Graff het licht zag . In het najaar 1939 , dus juist een jaar later , verscheen reeds de derde druk , waarvan al weer 1800 exemplaren zijn verkocht , zoodat op het oogenblik 780O exemplaren „ Ja Vader " onder de men - schen zijn . Dat zegt toch wel iets ! Met hoeveel uitgaven van 1938 zou dit het ge val zijn ? „ Ja Vader " is h e t boek voor dezen tijd . In onze kommervolle dagen kan ieder — zonder uitzondering — sterkte , moed en troost putten uit den rijken in - houd en zal het kruis , dat ieder te dra - gen heeft , worden verlicht . Wij ruimen gaarne een speciale plaats in voor de recensie van „ Ja Vader ", op - dat onze lezers in de gelegenheid wor - den gesteld kennis te maken met de on - schatbare waarden , die opgesloten lig - gen in „ Ja Vader ". Het is verkrijgbaar in Boekhandel „ St . Maarten ". Voor de Vrouwen . Wat zijn „ versterkende middelen "? Vrijwel ieder is vertrouwd met het be grip „ versterkende middelen " en denkt daarbij wel in de eerste plaats aan melk en eieren . Het begrip „ versterking " wordt echter door velen vereenzelvigd met „ toenemen in gewicht ". In sommige gevallen kan dit inderdaad juist zijn , omdat dan naar beide resultaten wordt gestreefd , doch de veronderstelling , dat ze beiden onafscheidelijk van elkander zouden zijn , is niet in elk opzicht juist . Dat , naast andere producten , melk versterkende eigenschappen bezit , dankt ze aan het feit , dat ze naast haar voe - dingswaarde , die gewichtstoename kan bevorderen , ook nog andere deugden be - zit : melk is licht verteerbaar en kan dus gemakkelijk in behoorlijke hoeveelheden worden opgenomen ; zij is bovendien een belangrijke bron van de z.g . beschermen de stoffen ( vitaminen en mineralen ) die voor een goede gezondheid onmisbaar zijn en voor zwakken , die versterkende middelen noodig hebben , vaak dubbel noodig zijn . Bij melk zijn dus de beide belangrijke deugden — een hoog gehalte aan be - schermende stoffen en een behoorlijke voedingswaarde — op een gelukkige wij ze vereenigd . Ruwe , pijolijke lippen In korten tijd weer P TI D f ) I zacht en soepel door * U 11 U.L Land - en Tuinbouw . Het scheuren van grasland en weide - aanleg . Nu de regeering het scheuren van gras land niet alleen wenschelijk , maar zelfs noodzakelijk acht , is het,van belang hier eens aandacht aan te besteden . Met het oog op onze voedselvoorzie - ning , onder de tegenwoordige omstandig heden , kan inderdaad het bevorderen daarvan door het scheuren van grasland van daartoe geschikte perceelen weiland van groote beteekenis zijn . Van groot belang is te weten , dat al - gemeen vroeg scheuren van grasland beter heeft voldaan dan latere bewer - kingen . Het mislukken van gewassen op gescheurd grasland , is dikwijls een ge - volg geweest van laat scheuren . Dit geldt niet alleen voor wintergranen , wat vanzelf spreekt , maar ook van den ver - bouw van zomergranen . Bekend is dat gescheurd grasland een flinke hoeveel - heid reserve voedsel en humus bevat , hetgeen door het daarop te zaaien graan gewas kan worden benut , zoodat met de minste kosten voor bemesting de grootst mogelijke hoeveelheid voedsel wordt voortgebracht . Wanneer men in de toe - komst overgaat tot het scheuren van grasland , mag men toch ook weer niet vergeten om ongeveer een zelfde opper - vlakte weide in te zaaien , ter vervan - ging van het gescheurde perceel . Het nieuw aangelegd perceel laat men gewoon drie tot vier jaar weide , om dan weer vervangen te worden door een an - der . Op die manier verbetert men de vruchtwisseling van het betreffende be - drijf en de structuur vanhet betreffen - de perceel en daardoor tevens de op - brengst van den grond en het bedrijf . Ook dan diene men nog met verschillen - de factoren rekening te houden , bij het aanleggen van nieuwe weiden . Hierbij worden nog al eens groote fouten ge - maakt , vooral bij de grondbewerking en de keuze der gras en klaversoorten . Nog herhaaldelijk treft men graslanden aan , die onvoldoende geëgaliseerd , die in ver - band met de grondsoort te diep zijn be - werkt en waarbij geen behoorlijke zorg is besteed aan het verkrijgen van een goed zaadbed . Men gaat hierbij nog te veel van de meening uit , dat de ge - wenschte grassen en klavers in dezen niet zulke hooge eischen stellen als ak - kerbouwgewassen . Dit moge waar zijn voor de minderwaardige soorten grassen Stadsnieuws . Concert . — Men deelt ons mede , dat op Don - derdag 25 Januari a.s . in ' t Spaarbank - gebouw door Tiels Mannenkoor een con - cert wordt gegeven van ernstige muziek , waaraan medewerking wordt verleend door de Chr . Gemengde Zangvereenigin - gen „ David " en „ Asef ", resp , te Ooster - beek en Dieren , en door de solisten Me - vrouw Oskam , sopraan , te Den Haag ; Cor Kalkman , tenor , te Nijmegen en Theo Baylé , bas-bariton te Laren , die groote bekendheid verwierf door zijn op - treden voor de radio . De pianobegelei - ding is in handen van Gerard Dekker te Arnhem , terwijl het geheel onder de beproefde leiding van Willem Wernicke staat . In een volgend nummer hopen wij over dit grootsch opgezet concert nade - re mededeelingen te doen . Winterprogramma van het „ Nut ". — Het bestuur van het „ Nut " maakt bekend , dat na de twee avonden in de eerste helft van het winterseizoen , die van den heer van Ledden Hulsebos en die van den heer Pilger , nog drie avon - den te wachten zijn . Allereerst op Dins - dag 9 Januari mevrouw Nel Oosthout met Shaw's Saint John ( Jeanne d'Arc ). Begin Februari de heer A . F . J . Portielje over : Instincten en intelligente aanpas - sing bij dieren ( met lichtbeelden ) en 22 Februari de reeds eerder als mogelijk aangekondigde groote avond voor ons garnizoen , waar het echtpaar Bouwmees ter hoopt op te treden . Over de prestatie van mevrouw Oost - hout schrijft een leerares aan het Am - sterdamsch Lyceum in het weekblad voor Gymnasiaal en Middelbaar Onder - wijs van 7 December 1939 dat : zonder hulpmiddelen , slechts door uitbeelding van binnen uit , zij de groote verscheiden Gort met heete melk een echt Hollandsch ontbijt , door Martine Wittop Koning . In den tijd , dat het kolenfornuis zich nog in de alleenheerschappij verheugde , zonder beconcurreerd te worden door gas of electriciteit , stond gedurende het grootste deel van den dag de waterketel gevuld op het vuur : wat was dus een - voudiger dan van dat water gebruik te maken voor het koken van het ontbijt voor den volgenden ochtend ? De gort werd in de „ gortbus " gedaan en in den waterketel gelegd , zorg of toezicht had ze verder niet noodig , want al ging nu en dan het water van de kook of al werd van tijd tot tijd de ketel bijgevuld met koud water .... er was gedurende al die uren voldoende gelegenheid om de gort toch tot gaarheid te brengen . ' s Morgens werd dan de koude gort uit de bus genomen en op de borden werd er een hoeveelheid kokende melk o vergegoten , die het ontbijtgerecht op de gewenschte temperatuur bracht . Zoo ging het vroeger . Tegenwoordig zijn de meesten van ons niet meer in het bezit van een steeds brandend fornuis : we moeten woekeren met ons gas - en stroomgebruik om de maadrekening binnen normale grenzen te houden . Bijgevolg hebben we rondge - zien naar andere mogelijkheden en we hebben die gevonden in den vorm van verschillende geprepareerde ontbijtvoed - sels — van de eenvoudige havermout af tot de velerlei uit Amerika ingevoerde vlokkensoorten toe . Toch staan in voedingswaarde de meeste van die preparaten achter bij onze alleen door pellen voor ' t gebruik In onze weermacht heeft Mussert geen cent vertrouwen . Dat riekt erg naar landverraad ! Maar nu het slot van het betoog . Dij Volkskrant vat het aldus samen : Ofschoon geen officier in het leger der Koningin , zal hij met ons volk zijn groo ten nood doorworstelen in dit crisisjaar van zijn bestaan . Het begin van dit jaar plaatst hij „ in het teeken van de democratische weer - macht en het potverteeren " ( het gemo - biliseerde leger verslindt ontzaglijke som men , die in de verste verte niet op te brengen zijn ) ; — en wat het einde van dit jaar betreft stelt hij de vraag of het zal staan „ in het teeken van den volk - schen nationaal - socialistischen wederop bouw ." Het blad geeft dan dit commentaar : Volgens de voorstelling van den heer Mussert beleven we in den loop van dit jaar een crisis voor ons volksbestaan , in verband gebracht met het feit dat groo te volken geen notitie nemen van de rechten der kleine . En nu ziet de heer Mussert aan het einde van het jaar zijn beweging en zich zelf aan de leiding van den staat . Is hier geen schakel overgeslagen ? Waarom moet de crisis van ons volks - bestaan uitloopen op de zegepraal van het nationaal - socialisme ? Krijgen we dat den volgenden keer in zijn weekblad te hooren ? Wij zouden er nog een vraag aan toe willen voegen : gaat onze lankmoedig - heid en goedzakkigheid zoover , dat wij on-Nederlandsche elementen maar heen laten modderen , totdat ze te onzaliger ure aan een buitenlandsche macht een verachtelijken herdruk van een Seisz In quart of Kuusinen geleverd wordt ? Lichting 1924 naar huis . Een verblijdend bericht kwam uit ' s Hage : in de eerste maahden zal de lichting 1924 geleidelijk naar huis wor - den gezonden . Deze maand gaat reeds een klein onderdeel met verlof , n.l . een deel van de artillerie dezer jaarklasse . N.S.B . Duitsche nabootsing ;. Wij hadden het hiervóór reeds over de Duitsche allures der N.S.B . Het volgende is daarvan weer een sprekend staaltje , voorzien van geestige commentaar : Er zijn enkele N.S.B . sig'arenwinkels die den naam „ Driehoek " dragen . Deze naam mag echter niet meer worden ge - bruikt , omdat er in ons land een uit - geverij is , die dezen zelfden naam al eer der voerde . Deswege zitten deze nationaal-socialis tische sigarenwinkels in moeilijkheden en om daaruit te geraken , heeft het Nat.-Soc . Dagblad een prijsvraag uitge - schreven voor een anderen passenden naam voor deze nat-soc . winkels en als hoofdprijs daarvoor beschikbaar gesteld het boekwerk „ Mijn Kamp " van Adolf Hitler . De Nederlander reageert daarop nu even geestig als raak door het volgende commentaar : „ Nu doen wij natuurlijk ook mee . En wij hebben goede hoop , dat de door ons voorgestelde naam uitverkoren zal wor - den . Welke naam is dat ? De „ Dreieck ." Als men nu weet , dat „ Dreieck " de letterlijke Duitsche vertaling is van ' t woordje „ driehoek ", dan begrijpt men hoe geestig en raak dit commentaar is . Want het toont heel duidelijk aan hoe heel de z.g . Nederlandsche Nat.-Soc . be weging een letterlijke Duitsche imitatie is ! Vandaar dan ook deze hoofdprijs ! Distributie . Van Maandag 8 tot en met Vrijdag 19 Januari zal bon 10 van de rijksdistri - butiekaart recht geven op het koopen van een pond groene erwten of split - erwten . Het ligt — zegt de Tel . — in het voor nemen der regeering per 18 Jan . a.s . de distributie van bruine boonen , witte boo hen en capucijners te doen ingaan . De hoeveelheid , waarover men te beschik - ken zal krijgen , zal waarschijnlijk niet groot zijn , namelijk een half pond per hoofd per maand en dan niet een half pond van elke soort , maar naar verkie - zing uit één van de drie soorten . Te voren zal een begin gemaakt wor - den met de voorbereiding eener regeling voor zieken en zwakken , die meer dan gezonden op boonen als voedsel aange - wezen zijn . Bijzonderheden over deze re - geling en over de algemeene distributie van boonen zullen later volgen . Binnenland . Groene erwten niet meer op den bon . De Minister van Economische Zaken deelt mede , dat tegelijkertijd met den aanvang van de boonendistributie op 19 Januari , de distributie van groene en spliterwten beëindigd zal worden , waar - door voor dit artikel de vrijheid voor de consumenten hersteld wordt . De Minister heeft dit besluit kunnen nemen , daar verwacht wordt , dat de motieven , die destijds geleid hebben tot het invoeren van deze distributie , thans niet meer gelden , hetgeen uit de vol - gende gegevens moge blijken . Thans wordt slechts ruim ftO % van de erwtenbonnen bij de detaillisten in - gewisseld . Door het invoeren van de boo nendistributie zal dit percentage onge - twijfeld nog lager worden . Er bestaat derhalve geen gevaar meer , dat de be - schikbare hoeveelheid groene en split - erwten niet billijk verdeeld wordt , ter - wijl ook gevaar voor hamsteren niet lan ger aanwezig wordt geacht . Bovendien heeft de veevoederpositie zich zoodanig ontwikkeld , dat de vi-ees , dat een te groot deel van den erwten - oogst zou worden bestemd voor veevoe - der — hetgeen mede een belangrijke overweging is geweest om over te gaan tot de erwtendistributie — zich thans niet meer voordoet . Wel dienen de de - taillisten de ingenomen erwtenbonnen van de laatste distributieperiode op de normale wijze in te leveren , aangezien anders bij een eventueele toekomstige distributie van dit artikel moeilijkheden voor hen zullen ontstaan . Zooals bekend , heeft tijdens de distri - butie van groene en spliterwten de ver - koop aan den handel uitsluitend plaats gevonden via de vereeniging „ De Koren - beurs ". Ook na het beëindigen van de distributie van deze artikelen blijft de verkoop nog geschieden via deze veree - niging . Officiëele Crisis - publicaties . Toewijzing kalveren . Het Bestuur van de Landbouw - Crisis-Organisatie voor Noord-Brabant deelt belanghebbende georganiseerden mede , dat , voor zoover betreft onderstaand dis trict , de toewijzing kalveren 1940 heeft plaats gehad en mitsdien de gelegenheid tot inzage van de betreffende registers is opengesteld van Dinsdag 9 Januari tot en met Dinsdag 23 Januari 1940 ten huize van den districtssecretaris : District 67 Dreumel . Van den Prov . Voedselcommissaris voor Gelderland . De Provinciale Voedselcommissaris voor Gelderland deelt het volgende mede : Geldigheidsduur der voeder - bonnen . Reeds eerder werd bekend gemaakt , dat de veevoedertoewij zingsbonnen gel - dig blijven tot het einde van de periode , welke volgt op de distributieperiode , waarin de bonnen zijn uitgereikt . De bonnen , welke dus voor de periode van 11 December t.m , 7 Januari ver - strekt werden , verliezen hun geldigheid op 5 Februari a.s . Thans kan daaraan nog worden toe - gevoegd , dat alle toewijzingsbonnen , wel ke vóór 11 December uitgereikt zijn , eveneens met ingang van 5 Februari hun geldigheid verliezen . Verder kan nog worden medegedeeld , dat het voor de handelaren nog mogeUjk is tot 1 week na den afloop der geldig - heidsduur de bonnen ter inwisseling aan te bieden . held van karakter te typeeren wist en Shaws mooie stuk deed leven . Onze schooljeugd zij inzonderheid hier dus op attent gemaakt . Wellicht is het program een reden voor velen om de rest van het seizoen voor de helft van het heele bedrag nog lid te worden van het „ Nut ". Militairen gaan optreden voor burgers Woensdag 17 Januari in het Spaarbankgebouw . — Een bijzondere gebeurtenis staat Tiel te wachten . Op Woensdag 17 Ja - nuari a.s . zal n.l . het X-Y-Z Soldaten - cabaret , samengesteld uit gemobiliseer - den , een cabaretavond-^voor de burgers van Tiel en omstreken geven . Het X-Y-Z Soldatencabaret is samen - gesteld uit één compagnie militairen die „ ergens in Nederland " in een afgelegen polder is gelegen . Dit cabaretgezelschap gaf reeds vele avonden voor militairen en is thans op tournee om voorstellingen te geven voor burgers . Het succes dat het X - Y-Z Soldatencabaret overal oogst te , was zeer groot . Ook zijn optreden voor de radio had groote waardeering . Het X-Y-Z Soldatencabaret is met een speciale bedoeling op tournee . Deze mi - litairen liggen zeer afgelegen en zijn wat ontspanning betreft , geheel aange - wezen op hetgeen zij zelf organiseeren en ten tooneele brengen . De poldercan - tine nadert zijn voltooiing . Voor een be hoorlijke inrichting zijn echter gelden noodig . Deze tracht het X-Y-Z Soldaten cabaret thans te verzamelen door voor burgers op te treden . Een uitgebreid programma wordt door ' t X - Y-Z Soldatencabaret voor het voet licht . gebracht . Het programma biedt o.m . conference , declamatie , Veluwsche boerenzang , vioolsoli enz . Voorts treden nog op een droogkomiek en een hypnoti seur . Tevens is er een vocale show ,; Een half uur op een soldatenkamer ". De voorstelling wordt gegeven in het Spaarbankgebouw . Wy komen op de unieke gebeurtenis nog nader terug . Politieberichten . — Door de gemeente-politie alhier isop verzoek van den Sergeant - Majoorvan de Politietroepen assistentie ver - leend bij onderzoek naar een vermoede - lijk onredelijke prijsopdrijving door ze - kere V . d . B ., touwhandel alhier . Het onderzoek wordt voortgezet . — Vrijdagavond omstreeks kwart over 5 werd medegedeeld , dat een voertuigvan den Echteldschen dijk was geraakt . Uit het door de politie ingestelde on - derzoek bleek dat een luxe auto komen de van de richting Echteld alhier tegen een met een paard bespannen wagen was gereden . Het paard en het voertuig gleden daar door van den dijk . Op den wagen bevon - den zich 3 personen , waarvan 1 werd ge wond die door Dr . ten Bokkel Huinink naar Echteld is overgebracht . Bij onderzoek bleek dat de wagen aan de achterzijde geen verlichting mede - voerde . Proces - verbaal is opgemaakt . ~ Lijst van de in het tijdvak van 2 tot 8 Januari 1940 bij de poUtie alhier als gevonden aangegeven voorwerpen , waarover het politie-bureau alhier aan belanghebbenden nadere inlichtingen kan verstrekken : sleutel , sleuteltje , ro - zenkrans , bloedkoralen halsketting met slot , hond ( spaniel ), potloodslijper , blau we damesportemonnaie met inhoud , rechter glacé heerenhandschoen , paar gebreide dameshandschoenen , linnen zak ( merk Tiel ), paar wanten , knipmes en blauw - grijze overjas . Agenda's en beriohten van diverse vereenigingen . J.W.-nieuws , Beste vrienden . Hedenavond 8.30 uur maand vei - gadering . Er zijn belangrijke punten te be - handelen dus is aller aanwe2d-glieid gewenscht . Deze laatste op-wekking zou overbodig zijn geweest , indien we allen geweest waren bij het ziekbed van onzen J.W.'er Wim . Wim , die Maandagavond is geïnstalleerd als Ds zeeslag van Itamarica . 13—17 Januari 1640 . Een grootsch gevecht op de kust van Brazilië , van even groote beteekenis als de pas herdachte „ Slag bij Duins ". De slag bij Duins bracht in 1639 aan de Spaansche heerschappij ter zee den genadestoot toe . Dit zeegevecht , waarin vlootvoogden als Tromp , Evertsen en Witte de With zich zoozeer onderscheid - den , had inmiddels nog een vervolg , waarin minder bekende , maar even ver - dienstelijke zeehelden een rol speelden en de Hollanders wederom blijk gaven van de superioriteit van hun aanvals - tactiek , die nog werd aangevuld door de snelheid en handelbaarheid hunner schepen . De „ Armada ", die bij Duins vernietigd werd , was een der twee groote vloten , door Spanje uitgerust om het opstandig Holland te treffen en tot overgave te dwingen . Terwijl er een naar het Noor - den voer , zette een andere koers naar Amerika , met het doel , de daar door de Hollanders op de Portugeezen veroverde kolonie Brazilië aan te tasten . Er was daar een Hollandsch bestuur gevormd , aan welks hoofd gesteld was de bekwame en energieke graaf Johan Maurits , een kleinzoon van Jan den Oude , broeder van Prins Willem van Oranje . Graaf Johan Maurits had een uitstekende opvoeding genoten en aan verschillende universiteiten gestudeerd , na een degelijke voorbereiding op Dil-I lenburg . Zijn vader deed hem diensti nemen in het Nederlandsch leger en de jonge krijgsman werd tijdens het beleg van ' s Hertogenbosch in 1629 tot overste bevorderd . Hij vestigde zich te den Haag waar het fraaie Mauritshuis nog aan zijn kunstzin herinnert . Graaf Johan Maurits werd in 1636 tot gouverneur van de Braziliaansche bezit - tingen benoemd en kwam er in 1637 aan na al direct de benepenheid der Hol - landsche regenten te hebben ondervon - den , die hem veel te weinig schepen en soldaten meegaven . Hij zag echter in d'e nieuwe wereld een prachtige taak voor zich weggelegd en aanvaardde vol en - thousiasme het bewind . Nog heden ten dage leeft hij in de Braziliaansche ge - schiedenis voort als „ de prins " en het wordt nog steeds levendig betreurd , dat de te hooge eischen van de Heeren in Holland hem ten slotte dwongen ontslag te nemen , aangezien hij de verantwoor - delijkheid niet langer aandurfde en in - triges hem verbitterd hadden . De vestiging der Hollanders in Brazi - hë vormt een interessante en veel te weinig gekende bladzijde in het boek van onze vaderlandsche geschiedenis . En de zeeslag van Itamarica was een der hoogtepunten in een periode , rijk aan grootsche gebeurtenissen . Itamarica is een stadje niet ver van de groote havenstad Bahia en in de na - bijheid van Recife , dat in den Holland - schen tijd „ Het Rif " heette . Op dit ge - deelte van de Braziliaansche kust heeft een betrekkelijk kleine , Hollandsche vloot een glansrijke overwinning be - haald op de tweede „ armada ". Deze bestond uit - 86 schepen , bemand door 12.000 matrozen en soldaten . Het bevel werd gevoerd door don Ferdinand Mascarenhas da Torre . Reeds voordat ze op de kusten van Brazilië aankwam had deze vloot heel wat te doorstaan . Ze was in Portugal bijeengebracht . Gedu - rende de maanden van afwachting voor het vertrek stierven tengevolge van ziek te honderden opvarenden . Voor de Afri - kaansche kust werd de vloot wederom door ziekten geteisterd , waarbij driedui - zend man verloren werd . En toen ze de haven van Bahia bin - nenzeilde moesten er wederom honder - den zieken aan wal worden gezet . De overtocht had ettelijke maanden ge - duurd . Er werd langen tijd rust gehouden en men wierf nieuwe strijdkrachten aan , voornamelijk negers . Indianen , Portu - geesche en Spaansche kolonisten . De Spaansche admiraal had de beschikking over 800 vuurmonden . En hij zeilde zelf - bewust Noordwaarts , naar de Holland - sche kolonie , waar men tamelijk onder den indruk was . Gouverneur Johan Mau rits had tevergeefs naar Holland om versterkingen'geschreven . Het leger tel - de slechts drie duizend man en de tal - rijke Portugeezen , die in de kolonie wa - ren blijven wonen , leken niet te vertrou - wen . Het duurde inmiddels , dank zij tegen - winden , nog twee maanden , alvorens de „ armada " voor het „ Recief " het zwaar versterkte fort verscheen . En toen was er een handelsvloot binnengeloopen , die in allerijl bewapend werd . Men gunde zich zelfs geen tijd , de ladingen te los - sen . De Hollandsche vloot verkreeg aldus een sterkte van veertig schepen , met 500 vuurmonden en ' n bemanning van 2800 koppen . Een deel van het leger bleef met Indiaansche hulptroepen in de kolonie achter , om de veiligheid er van te verzekeren . De eerste dagen van Januari waren vervuld geweest van ban ge verwachtingen . Maar de oude Hollandsche vechtjas sen beschikten ook over het noodige zelfvertrouwen en toen gouverneur Mau rits de vloot bevel gaf de „ armada " te - gemoet te zeilen , aanvaardden de ad - miraals Loos , Huygens en Alderik vol goeden moed het bevel . Ze vertrokken ' s avonds te 10 uur , nadat , zooals in de ki-onieken te lezen staat , „ yder met def - tige woorden tot syn devoir vermaent was ". Het eerste treffen vond bij Itamarica plaats , waarnaar de zevendaagsche zee - slag wel kan worden genoemd als de slag bij Itamarica . Het was de 12e Ja - nuari . Het admiraalschip „ De Faam " kreeg het tegen den middag te kwaad tusschen twee groote galjoenen , die spoedig van nog twee andere hulp kre - gen en den Hollandschen bodem enter - den . Urenlang verweerde de bemanning zich tegen een overmacht , terwijl admi - raal Loos doodelijk gewond werd . Het gevecht moest door het vallen van de duisternis gestaakt worden . De Hollanders hadden o.a . het groote schip „ Alkmaar " verloren , dat op drie plaat - sen lek geraakt was en gezonken . Men kwam gedurende den nacht eenigszins op adem , verrichtte de noódige herstel - lingswerken , lapte de gewonden op , zoo goed en kwaad als het ging , omdat geen man gemist kon worden en was op den morgen van den 13en Januari weer ge - reed . Thans voerde admiraal Huygens het commando . Van ' s morgens vroeg tot ' s avonds laat werd er gevochten . Van talrijke schepen bestookte men el - kander met musketten . Geen der par - tijen slaagde er echter in een beslissing te forceeren . Wind en strooming hadden inmiddels hun werk gedaan en de vloten naar het stadje Parahyba af doen drijven . Daar vond de ontmoeting van den 14en Ja - nuari plaats . Er gebeurde iets , dat ook elders herhaaldelijk plaats vond . Ver - schillende Hollandsche kapiteins hiel - den zich voorzichtig buiten de vuurlinie en wachtten zich wel , tegen een over - macht op te tornen , niet beseffend , dat ze later het kind van de rekening zou - den worden , indien de Spanjaarden mochten zegevieren . De dapperheid van Alderik maakte veel goed . Van zijn schip , „ De Zwaan ", was de groote mast afgebroken . Hij moest het anker laten vallen , teneinde niet op - de gevaarlijke kust te drijven , werd daarop door tegenstanders om - ringd , die hem enterden . De bemanning verdedigde het schip wanhopig , maar moest voor de overmacht wijken en de Spanjaarden waren meer dan een uur lang heer en meester op de voornaam - ste dekken . De Hollandsche soldaten aan boord van „ De Zwaan " zagen hun aanvoerder voor hun oogen neergescho - ten worden . Hij werd in veiligheid ge - bracht en verbonden . Ofschoon uitgeput door bloedverlies , wist hij zijn krachten te verzamelen en zijn mannen tot nieu - wen moed te prikkelen . De soldaten her - overden na een zwaar handgemeen de kajuit . De matrozen namen hun plaat - sen weer in en vlootvoogd Alderik gaf bevel , het anker te lichten . Hij verkoos op de zandbanken te drijven boven een nederlaag . Er bevonden zich nog enkele honderden Spanjaarden aan boord van „ De Zwaan ", die stuk voor stuk over de kling gejaagd werden . Een vijandelijke bodem trachtte aan het schip den wegl te versperren , liep hierbij echter op een klip en begon snel te zinken . Beide schepen gingen aldus den on - dergang tegemoet . Maar de Hollanders konden zich in veiligheid brengen . Bij het vallen van den avond bleek , dat de Hollandsche vloot nergens had behoeven te wijken en hier en daar talrijke krijgs - gevangenen en veel wapentuig had buit - gemaakt , alsmede een bedrag van der - tigduizend gulden en eenige gouden ket - tingen , ongerekend hetgeen de matro - zen voor zich zelf hadden gehouden . ^ De volgende twee dagen was het vol - komen windstil . Aan weerszijden aani vaardde men dit uitstel dankbaar . De Hollandsche admiraal belegde een krijgs raad en nam de nalatige kapiteins on - der handen . Men besloot , een laatsten aanval te wagen , maar ook de derde dag was niet gunstig , aangezien de wind pas tegen drie uur opstak , zoodat men . besloot , niets te ondernemen . Onderwijl veranderde de plaats van het gevecht wederom . Toen op den 17en Januari het signaal tot den aanval werd gegeven , bevonden de strijdenden zich voor Rio Grande . Er bleek niet veel krachtsinspanning meer noodig , om den vijand op de vlucht te doen slaan . De Spaansche schepen lieten zich met de zeestrooming meedrijven , tientallen zon - ken en slechts een klein gedeelte zag de Spaansche kusten weer . De Hollandsche verliezen beperkten zich tot twee sche - pen en zoowat honderd dooden . En zoo de kolonie in Brazilië niet voor altijd veilig gesteld werd , er was ten bate van het moederland definitief een einde gemaakt aan de Spaansche be - dreiging over zee .