Tekstweergave van GRAD_1916-11-24_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ALLE LEZERS van dit blad worden be¬ leefd verzocht, gedurende de Sint Nicolaastijd de magazijnen van J.B.J. Zoetmulder te bezoeken; daar vindt U een massa nuttige ar¬ tikelen zoo bij uitstek geschikt voor welkome St. Nicolaas- geschenken. No. 47. Verschijnt iederen Vrijdag. Eerste Jaargang. 1916. GRATIS ADVERTENTIEBLA voor Zalt-Bommel, Gameren, Nieowaal, Brakel, Zuilicbem, Aalst, Pouderoijeo, Brncbem, Kerkwijk, Delwijneo, We», Vrijdag 24 November Nederbemert, Heilouw, Haatten, Tuil, Waardenburg, Neerijnen, Opijnen, Rossum, Hurwenen, Kerk-Driel en Heerewaarden. Wordt te Zalt-Bommel uit hul» bezorgd. Naar de buitengemeenten franco per post Berichten en idvtrtentlen'uiterlljk Donder- dagavond in fe zenden. UITGEVER, J. PEKELHARING, ZALT-BOMMEL. TELEFOONNUMMER 36. Advertentiên van 1—6 regels40cent;iedere regel meer 5 cent Bij' driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend. Bij abonnement aanzienlijke korting. Geregelde verspreiding in Ammerzoden en Hedel Etalage-Wedstrijd. Op grond van No. 7 der Bepalingen, voor¬ komende in ons blad van 3 en 10 November j.1. bericht ondergeteekende dat de aangekon¬ digde étalage-wedstrijd NIET DOORGAAT. DE UITGEVER. KEIZER FRANS JOZEF, f Keizer Frans Jozef van Oostenrijk overleden, 'n Lang, 'n veel-bewogen leven is afgesneden. Stippen we de belangrijkste feiten uit z'n staat¬ kundig- en familieleven' kortelijk aan. Geboren 1830, werd aartshertog Frans op 18-jarigen leeftijd in 1848 tot de keizerlijke waardigheid geroepen, door den troonsafstand van z'n oom Ferdinand. Buitengewone moeilijk- lieden wachtten den jongen keizer, 't Revolutie¬ jaar 1848 heeft bovenal in de Oostenrijksche landen 'n afgrijslijk bloedspoor' achtergelaten. Opstand laaide in Weenen, in gansch Hongarije en in Noord-ltalië, dat destijds 'n deel van de dubbel-monarchie uitmaakte. Energiek, doch monsterachtig wist de keizerlijke regeering den toestand meester te blijven. Onder de Hongaren vooral werd 'n ware slachting gehouden. Keizer Frans is 't echter vergund geweest in den loop der jaren veel uit de eerste regeeringsperiode ongedaan te maken. In Hongarije zelfs was hij tenslotte als overal elders gezien en geëerd. In 1859 maakte Lombardije met Frankrijk's hulp zich los van' Weenen; in 1866 volgde Venetië. 1866 in 't bizonder was 'n rampzalig jaar 'n korte oorlog met Pruisen — ontstaan over 'n kwestie aangaande Sleeswijk-Holstein — nekte Oostenrijk en duwde 't voor goed terug uit de positie van leidende mogend¬ heid onder Duitsche Staten. Pruisen moest 't op den vrede van Praag de opperheerschappij afstaan. Evenals in Italië, was in Duitschland Oostenrijk's rol uitgespeeld. Hongarije profiteerde van dezen stand van zaken; 't land werd vrij verklaard met eigen regeering; in 1867 werd Frans Jozef tot koning van Hongarije gekroond. Na 1867 trad 'n nieuw tijdperk in: 't Conservatieve absolutisme had afgedaan; 't liberalisme deed z'n intree. Vrede wenschte de keizer, met de wereld en met z'n volk. Bijna 'n halve eeuw heeft hij z'n land met z'n bonte schakeering van uiteenloo- pende nationaliteiten voor oorlog weten te be¬ hoeden. Met Italië verzoende hij zich; eveneens met Pruisen, waar Bismarck 't roer in handen had. In 1879 kwam tusschen Oostenrijk en Pruisen 't bekende verbond tot stand. Z'n volk schonk hij 'n nieuwe grondwet naar — voor dien tijd — liberale beginselen. In 1878, op 't Berlijnsche .congres werd Bosnië-Herzegowina aan de dubbel-monarchie toegewezen. Eerst in 1908 voegde men deze Balkanprovinciën daad¬ werkelijk bij de rijkslanden. Naar men weet, een der kiemen van den tegenwoordigen wereld¬ brand, 't Is 'n tragische lotsbeschikking geweest, dat 't juist keizer Frans, de grijze vredesvorst, moest zijn, wiens ultimatum aan Servië in Juli 1914 'n oorlog ontketende, als nimmer de eeuwen hebben aanschouwd. — Onder moord en dood¬ slag is in 1&48 z'n ster verrezen; bloedrood is ze 21 November 1916 ondergegaan. 't Particulier leven van keizer Frans Jozef is 'n aaneenschakeling van tragische gebeurtenissen. Z'n vrouw viel ten slachtoffer aan den moorddolk van 'n Italiaansch anarchist. Z'n eenige zoon en troonopvolger, aartshertog Rudolf, pleegde zelf¬ moord of werd vermoord in z'n slot bij Weenen. Aartshertog Maximiliaan, z'n broer, regeerde korten tijd als keizer over Mexico om in 1897 door opstandelingen onder Juarez gevangen genomen en gefusilleerd te worden. Nog versch in 't geheugen ligt de moord van Serajevo in Juni 1914, die den troonopvolger en gemalin 't leven kostte en aanleiding werd tot 't beruchte ultimatum aan" Servië. We willen hiermee volstaan. Plaatsruimte dwingt ons tot beperking. Over 't leven van keizer Frans Jozef ware boekdeelen te schrijven. De oude keizer is dood. 'n Brok geschiedenis behoort met hem tot 't verleden. 68 jaren lang heeft hij de teugels van 't bewind in handen gehad. 'n Nieuwe keizer, aartshertog Karel Frans Jozef, neemt de open plaats in. Hem wachten tijden, minstens zoo verward en zwaar, als z'n gestorven voorganger in 1848 ten deel vielen. De keizers van Oostenrijk behooren tot 't Habsburg-Lotharingsche huis, een der oudste geslachten die de wereldgeschiedenis kent. De Oorlog. Van de verschillende strijdtooneelen trekt de Balkan de meeste aandacht. Monastir, de grootste plaats van Zuid-Servië, is door de geallieerden bezet. Verleden week nog spraken we van 't ageeren der Serviërs op weg naar deze stad. Hun energiek pogen heeft dus tot bevredigen- den uitslag gevoerd. Niet alleen strategisch, doch bovenal moreel is deze jongste overwinning van groot belang. De Serven zijn niet langer 'n volk zonder land. Ze bezitten weer 'n stuk grond, dat 'n kern vormen kan en zal voor 'n nieuwe herlevende natie. Men kan erop rekenen, dat 't Servische volk — ondanks de zwaarste be¬ proevingen 'n bewonderingswaardig veerkrachtig ras — vechten zal met verdubbelde wpede tot behoud en vergrooting vooral, van 't geen hun 't gloren van 'n naderenden dageraad toeschijnen moet. In Rumenië wil 't voor de entente niet bizün- der vlotten. Op —- voor Boekarest — onrust¬ barende manier komen de centralen uit de berg¬ hellingen van Transsylvanische Alpen in 't Walachijsche heuvelland omlaag gezwermd, 'n on¬ weerstaanbare lawine gelijk. Langs de verschil¬ lende bergpassen zendt generaal von Falkenhayn z'n troepen Roemenië in. 't Verst vorderde tot heden de rechtervleugel, die over den Vulkaanpas vanuit Zevenburgen binnendrong. De centralen volgden hier de spoorweg Tirgu—Jiul naar Crajova. Zij bezetten reeds laatstgenoemde stad. De Rumeensche strijdkrachten bij Orsowa zijn door deze snelle manoeuvre vrijwel afgesneden. De toekomst zal leeren of en in hoever zij slagen zullen zich bijtijds te bergen. Doch ook via Rooden Toren-pas langs 't dal van de Olt rukken de verbondenen met voortvarendheid 't land van Carmen Sylva binnen. Op 't Fransche front wonnen de Engelschen eenig terrein ten N. en ten Z. van de Ancre. Gestaag komen ze hier vooruit. We willen dit overzicht sluiten met de ver¬ melding van 'n nieuwen Duitschen maatregel, die 'n storm van verontwaardiging ontlokt heeft, nl. de wegvoering van Belgen tot 't verrichten van arbeid in Duitschland. 'n Protest van Amerika en andere neutralen zal niet uitblijven. We kunnen niet nalaten te herhalen, wat we vroeger reeds zeiden: Ten opzichte van uitingen van Duitsche kuituur, staan we doorgaans als tegenover ver¬ bijsterende raadsels. Ingezonden. Geachte Redactie. Beleefd verzoek ik u nog eenige plaatsruimte ter aanvulling van mijn ingezonden stuk in uw blad van j.1. Zaterdag. Mij is gebleken, dat de fokkers van het koudbloed- paard niets van zich laten hooren, omdat zij denken, dat de associatie alleen de warmbloedfokkerij zal bevorderen. ' Mijn idéé is echter: Hengsten te koopen voor beide fokrichtingen evenwel met dien verstande, dat zoo er meer animo bestaat voor aankoop van een koudbloedhengst, dan eerst een koudbloed wordt aangekocht. Door de aandeden niet hoogte stellen,b.v.f 25.— per aandeel verwachten we deelname van alle fokkers. Daar we wegens den tegenwoordigen oorlogstoe¬ stand voor aankoop van hengsten betrekkelijk op het Rijks hengstveulen dépöt te Bergen- op- zoom zijn aangewezen, wordt het hoog tijd, dat zij, die willen mee werken, aan genoemde associatie mij zoo spoedig mogelijk daarvan bericht zenden. Met dank voor de verleende plaatsruimte Hoogachtend, Rossum, „Maashoeve". W. DE VRIES. Verspreid Nieuws. Deze ruimte was ge¬ reserveerd voor een groote Dekens- advertentie van J BJ. Zoetmulder, doch deze bleek te klein. — Vanaf heden kosten de adreskaarten van de Spoorwegen voor gewoon- en snelvervoer i cent inplaats van l/A cent per stuk, evenals bij de Posterijen. Bruinbrood. De Minister van Landbouw heeft den bur¬ gemeesters bericht, dat hem gebleken is, dat de bepaling: „dat bruinbrood voortaan voor ieder, doch uitsluitend op broodkaarten ver¬ krijgbaar is", in verschillende gemeenten ver¬ keerd is begrepen. Naar aanleiding hiervan brengt hij nog eens nadrukkelijk onder de aan¬ dacht, dat thans geen ander bruinbrood mag worden verkocht dan dat, wat op broodkaarten wordt verstrekt. Aan ieder, die bruinbrood wenscht te betrekken, zal derhalve een bruin- broodkaart moeten worden uitgereikt. Indienststelling landstormjaarklassen 1909 en 1908. De opkomst van landstormplichtigen der jaarklasse 1909, die zou plaats hebben in het tijdvak van 16—20 December a.s., wordt tot later uitgesteld. Nader zal worden bekend gemaakt wanneer de opkomst van de jaarklassen 1909 en 1908 moet geschieden. Door deze kennisgeving vervalt hetgeen om¬ trent de opkomst van die jaarklassen reeds werd bekend gemaakt. (Stct.) — Gisteren is te, Leerdam een Russische krijgsgevangene uit Leerbroek aangebracht. Men had hem daar aangetrotfen in een hooiberg. De man, die alleen 's nachts reisde, was zeer verwonderd te vernemen, dat hij in Holland was; hij meende nog steeds de Duitsche grens niet gepasseerd te zijn. — Maandagmorgen kwam de heer H. Linders, winkelier in verlichtingsartikelen aan de Koning¬ straat te Arnhem, aan het hoofdbureau van politie melden, zijn vrouw van het leven te hebben beroofd. L. was zeeV opgewonden en het was onmogelijk hem te verhooren. De politie vond in de echtelijke woning de vrouw van L. dood te bed liggen; vermoedelijk was de vrouw gewurgd, althans de uiterlijke kenteeke- nen wezen daarop. Vermoedelijk is de misdaad in een vlaag van krankzinnigheid gepleegd. L., die reeds eerder in een gesticht wegens krankzinnigheid werd verpleegd, is voorloopig in het ziekenhuis in bewaring gesteld. — Te Putte zijn gisteren 21 jongens uit Capelle (België) over de grens gekomen. Na een uur in een waterloop te hebben vertoefd, zijn zij onder den electrischen draad doorge¬ gaan. Uitgeput kwamen zij op Nederlandsch gebied. Te Enschede hebben zich in de laatste dagen 4 Duitsche deserteurs aangemeld, die allen reeds in 't vuur waren geweest en nu genoeg hadden van het vechten. Een hunner, een matroos, had gediend op de Möwe en den bekenden tocht met dit schip meegemaakt. — De timmerlieden en metselaars werkzaam aan de Zendingsschool te Oegstgeest kwamen Dinsdagmorgen tot de ontdekking dat bijna al hun gereedschappen gestolen waren. De aannemer van het lood- en zinkwerk, vermist een aanzienlijke partij lood en zink, die van het terrein is afgehaald. De buit is, blijkens het spoor, met karren weggevoerd. — Te Tiel is gevankelijk binnengebracht zekere M. uit Asperen. Na zijn bekentenis, dat hij zich heeft schuldig gemaakt aan diefstal, oplichting en valschheid in geschrifte, is hij opgesloten. — Zaterdagmorgen te 6 uur ontdekten eenige fabrieksarbeiders te Apeldoorn, die zich naar hun werk begaven, een vreemd bewegen in een particulieren tuin aan den Zwolschen weg, tegenover het Weeshuis, dus in de kom van het dorp. Bij nader onderzoek bleek het een wild zwijn, waarop natuurijk door de steeds toenemende menigte jacht werd gemaakt. Het dier, geen uitweg vindende, trachtte door een ijzeren hek te ontkomen, doch geraakte met de onderkaak vast in een pen. Door een der ach¬ tervolgers werd het met een bijl gedood. — In Sluis is een Duitsche deserteur aange¬ komen van het front aan de Somme. Daar hij het in de loopgraven niet meer kon uithouden, aldus vertelt het Hbld., had hij zijn post verlaten, en werd veroordeeld gefusileerd te worden. Hierop is hij gevlucht en na een tocht van 10 dagen in Sluis aangekomen. Als eene bijzonderheid mag wel vermeld worden, dat hij niet wist, dat door den draad aan de grens een electrische stroom gaat. Wel had hij gehoord, dat er velen aan dien draad den dood hadden gevonden, maar hij had dit toegeschreven aan de kogels van de grensbewakers. Onbekend met het groote gevaar was hij onder den draad doorgekropen, waaraan hij even met zijn han¬ den raakte, die dan ook brandwonden kregen, terwijl hij zelf tegen den grond sloeg. Maar wonder boven wonder kwam hij met den schrik — hij begreep er niets van, wat met hem ge¬ beurde — en met wat pijnen door zijn geheele lichaam vrij. Eén kans uit duizend. — Worden de menschen eerlijker? Men zou s 't haast gaan gelooven, wanneer men dagelijks waarneemt hoeveel „gewetensgeld" er binnen¬ komt. In het jongste nummer van de Staatscourant kan men het volgende lijstje vinden: De Minister van Financiën maakt bekend, dat ten behoeve van 's Rijks schatkist van onbekenden zijn ontvangen: uit 'sGravenhage per post wissel ƒ 5, wegens gewetensgeld, en onder letter K. ƒ 20 aan bank¬ biljetten voor te weinig betaalde belasting; uit Zwartsluis, door tusschenkomst van een notaris, van een onbekende ƒ 200, ter voldoe¬ ning van te weinig betaalde vermogensbelasting; terwijl bij inspecteurs der directe belastingen enz. zijn ontvangen: te Amsterdam (4e afd.) onder letters S. L. ƒ 1109,08; te Amsterdam (buitengemeenten) onder letters V . ƒ 1 0 2 , 6 0 ;H. V. ƒ 102,60; te Gouda ƒ 155; te Amersfoort ƒ 1897,32 en ten kantore van den ontvanger der registratie en domeinen te Wageningen ƒ 1000, alles wegens over de jaren 1901/1916 te weinig betaalde vermogens en Rijks inkomstenbelastingen. — Een deel van den weg van Oosterwijk naar de om hun natuurschoon zeer bekende vennen, zal worden aangekocht ten einde te voorkomen, dat deze vervalt, door aantrekking bij aangrenzend terrein. De A. N. W. B. heeft een bedrag voor dit doel toegezegd, mits de weg steeds beplant en het rijwielpad er langs in stand blijve. — Men meldt uit Grave: Donderdagmorgen is alhier een vliegmachine gedaald, waarin gezeten waren luitenant Coblijn en luitenant van der Heyde. Op 1300 M. hoogte kregen zij een defect aan den motoren moesten zij deze stilzetten, waarna de noodlanding zonder ongelukken plaats had. Eenige malen hebben zij geprobeerd om de moter weer aan te zetten, doch dit gelukte niet. Zij waren 's morgens te Soesterberg opge¬ stegen en op weg naar Eindhoven. De Msb. meldt: De Belgische vliegeniers, die de vorige week bij Ter Heide zijn geland, moesten benevens militaire berichten ook nog 2 fazanten over¬ brengen aan koning Albert, die ze ten geschenke had gekregen van den koning van Engeland. Een te Monster gelegerd militair, die bij de noodlanding tegenwoordig was, wist deze dieren voor een zeker bedrag te koopen van de Bel¬ gische officieren. Deze militair, die van Duitsche afkomst is, en begrijpelijkerwijs wel eenige sympathie voor zijn oude „Heimat" voelt, heeft deze vogels gezonden aan .... den Duitschen keizer. — De prijs der paling, dun en dik, dooreen genomen, zooals de raampalingfuik ze geeft, is deze week te Tiel gestegen tot de ongekende hoogte van ƒ 1.60 per pond. Het vallend water en de heldere nachten werken slecht op de vangst welke thans 5 tot 8 pond per nacht en per schokker bedraagt. — Aan de manschappen van de reddingsboot in De Koog op Texel, die op 15 Oct, IL, na drie moeielijke tochten ondernomen te hebben, er bij den vierden tocht in slaagden de visschers van den verongelukten haringlogger Engelina te redden, heeft het hoofdbestuur der N. & Z.-H. Redding-Mij. een belooning van ƒ 270toegekend. (N. R. et.) — Door de spoorwegmaatschappijen is be¬ kend gemaakt, dat met het oog op den be¬ perkten kolenvoorraad, tot nader bericht, geene extra-treinen voor het vervoer van tooneel-, opera-, muziek-, specialiteits- _en dergelijke ge¬ zelschappen meer beschikbaar kunnen worden gesteld, zoodat aan verdere desbetreffende aan¬ vragen niet meer kan worden voldaan. (Maasb.) — Woensdagmiddag kwam te Winterswijk met een goederentrein de eerste vrouwelijke (Duitsche) remmer binnen. Ze was in uniform. Ze had veel bekijks. — Aan het station te Appeldoorn arriveerde Donderdagavond een Belgische vrouw met vier kinderen, die sinds het begin van den oorlog niets van haar man gehoord had en niets anders wist of hij was gesneuveld. Zij nam de wijk naar Holland en vernam, dat haar man wellicht hier of daar geïnterneerd was. Toen vrouw en kinderen te Apeldoorn arriveerden, zagen zij den gezochte werkzaam aan het emplacement van het station. (Hbld.) — Te Nieuwe Schans wordt met een hond (Polio) gesmokkeld. Het dier is zóó gedrès- seertit, dat het met een gevulde mand om den nek door het water waadt, den Duitschen grond bereikt en op commando „Polio, laten liggen"", de mand neerlegt en weer .... naar de overzij komt.