Tekstweergave van GRAD_1916-11-24_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ALLE LEZERS
van dit blad worden be¬
leefd verzocht, gedurende
de Sint Nicolaastijd de
magazijnen van
J.B.J. Zoetmulder
te bezoeken; daar vindt
U een massa nuttige ar¬
tikelen zoo bij uitstek
geschikt voor welkome
St. Nicolaas-
geschenken.
No. 47. Verschijnt iederen Vrijdag. Eerste Jaargang.
1916.
GRATIS ADVERTENTIEBLA
voor Zalt-Bommel, Gameren, Nieowaal, Brakel,
Zuilicbem, Aalst, Pouderoijeo, Brncbem,
Kerkwijk, Delwijneo, We»,
Vrijdag 24 November
Nederbemert, Heilouw, Haatten, Tuil,
Waardenburg, Neerijnen, Opijnen, Rossum,
Hurwenen, Kerk-Driel en Heerewaarden.
Wordt te Zalt-Bommel uit hul» bezorgd.
Naar de buitengemeenten franco per post
Berichten en idvtrtentlen'uiterlljk Donder-
dagavond in fe zenden.
UITGEVER,
J. PEKELHARING, ZALT-BOMMEL.
TELEFOONNUMMER 36.
Advertentiên van 1—6 regels40cent;iedere
regel meer 5 cent Bij' driemaal plaatsing wordt
slechts tweemaal berekend.
Bij abonnement aanzienlijke korting.
Geregelde verspreiding in Ammerzoden en Hedel
Etalage-Wedstrijd.
Op grond van No. 7 der Bepalingen, voor¬
komende in ons blad van 3 en 10 November
j.1. bericht ondergeteekende dat de aangekon¬
digde étalage-wedstrijd NIET DOORGAAT.
DE UITGEVER.
KEIZER FRANS JOZEF, f
Keizer Frans Jozef van Oostenrijk overleden,
'n Lang, 'n veel-bewogen leven is afgesneden.
Stippen we de belangrijkste feiten uit z'n staat¬
kundig- en familieleven' kortelijk aan.
Geboren 1830, werd aartshertog Frans op
18-jarigen leeftijd in 1848 tot de keizerlijke
waardigheid geroepen, door den troonsafstand
van z'n oom Ferdinand. Buitengewone moeilijk-
lieden wachtten den jongen keizer, 't Revolutie¬
jaar 1848 heeft bovenal in de Oostenrijksche
landen 'n afgrijslijk bloedspoor' achtergelaten.
Opstand laaide in Weenen, in gansch Hongarije
en in Noord-ltalië, dat destijds 'n deel van de
dubbel-monarchie uitmaakte. Energiek, doch
monsterachtig wist de keizerlijke regeering den
toestand meester te blijven. Onder de Hongaren
vooral werd 'n ware slachting gehouden. Keizer
Frans is 't echter vergund geweest in den loop
der jaren veel uit de eerste regeeringsperiode
ongedaan te maken. In Hongarije zelfs was hij
tenslotte als overal elders gezien en geëerd.
In 1859 maakte Lombardije met Frankrijk's
hulp zich los van' Weenen; in 1866 volgde
Venetië. 1866 in 't bizonder was 'n rampzalig
jaar 'n korte oorlog met Pruisen — ontstaan
over 'n kwestie aangaande Sleeswijk-Holstein
— nekte Oostenrijk en duwde 't voor goed
terug uit de positie van leidende mogend¬
heid onder Duitsche Staten. Pruisen moest 't
op den vrede van Praag de opperheerschappij
afstaan. Evenals in Italië, was in Duitschland
Oostenrijk's rol uitgespeeld.
Hongarije profiteerde van dezen stand van
zaken; 't land werd vrij verklaard met eigen
regeering; in 1867 werd Frans Jozef tot koning
van Hongarije gekroond. Na 1867 trad 'n
nieuw tijdperk in: 't Conservatieve absolutisme
had afgedaan; 't liberalisme deed z'n intree.
Vrede wenschte de keizer, met de wereld en
met z'n volk. Bijna 'n halve eeuw heeft hij z'n
land met z'n bonte schakeering van uiteenloo-
pende nationaliteiten voor oorlog weten te be¬
hoeden. Met Italië verzoende hij zich; eveneens
met Pruisen, waar Bismarck 't roer in handen
had. In 1879 kwam tusschen Oostenrijk en
Pruisen 't bekende verbond tot stand. Z'n volk
schonk hij 'n nieuwe grondwet naar — voor
dien tijd — liberale beginselen. In 1878, op
't Berlijnsche .congres werd Bosnië-Herzegowina
aan de dubbel-monarchie toegewezen. Eerst in
1908 voegde men deze Balkanprovinciën daad¬
werkelijk bij de rijkslanden. Naar men weet,
een der kiemen van den tegenwoordigen wereld¬
brand, 't Is 'n tragische lotsbeschikking geweest,
dat 't juist keizer Frans, de grijze vredesvorst,
moest zijn, wiens ultimatum aan Servië in Juli
1914 'n oorlog ontketende, als nimmer de eeuwen
hebben aanschouwd. — Onder moord en dood¬
slag is in 1&48 z'n ster verrezen; bloedrood is
ze 21 November 1916 ondergegaan.
't Particulier leven van keizer Frans Jozef is
'n aaneenschakeling van tragische gebeurtenissen.
Z'n vrouw viel ten slachtoffer aan den moorddolk
van 'n Italiaansch anarchist. Z'n eenige zoon en
troonopvolger, aartshertog Rudolf, pleegde zelf¬
moord of werd vermoord in z'n slot bij Weenen.
Aartshertog Maximiliaan, z'n broer, regeerde
korten tijd als keizer over Mexico om in 1897
door opstandelingen onder Juarez gevangen
genomen en gefusilleerd te worden. Nog versch
in 't geheugen ligt de moord van Serajevo in
Juni 1914, die den troonopvolger en gemalin
't leven kostte en aanleiding werd tot 't beruchte
ultimatum aan" Servië.
We willen hiermee volstaan. Plaatsruimte
dwingt ons tot beperking. Over 't leven van
keizer Frans Jozef ware boekdeelen te schrijven.
De oude keizer is dood. 'n Brok geschiedenis
behoort met hem tot 't verleden. 68 jaren lang
heeft hij de teugels van 't bewind in handen
gehad.
'n Nieuwe keizer, aartshertog Karel Frans Jozef,
neemt de open plaats in. Hem wachten tijden,
minstens zoo verward en zwaar, als z'n gestorven
voorganger in 1848 ten deel vielen.
De keizers van Oostenrijk behooren tot 't
Habsburg-Lotharingsche huis, een der oudste
geslachten die de wereldgeschiedenis kent.
De Oorlog.
Van de verschillende strijdtooneelen trekt de
Balkan de meeste aandacht. Monastir, de grootste
plaats van Zuid-Servië, is door de geallieerden
bezet. Verleden week nog spraken we van 't
ageeren der Serviërs op weg naar deze stad.
Hun energiek pogen heeft dus tot bevredigen-
den uitslag gevoerd. Niet alleen strategisch, doch
bovenal moreel is deze jongste overwinning van
groot belang. De Serven zijn niet langer 'n volk
zonder land. Ze bezitten weer 'n stuk grond,
dat 'n kern vormen kan en zal voor 'n nieuwe
herlevende natie. Men kan erop rekenen, dat
't Servische volk — ondanks de zwaarste be¬
proevingen 'n bewonderingswaardig veerkrachtig
ras — vechten zal met verdubbelde wpede tot
behoud en vergrooting vooral, van 't geen hun
't gloren van 'n naderenden dageraad toeschijnen
moet.
In Rumenië wil 't voor de entente niet bizün-
der vlotten. Op —- voor Boekarest — onrust¬
barende manier komen de centralen uit de berg¬
hellingen van Transsylvanische Alpen in 't
Walachijsche heuvelland omlaag gezwermd, 'n on¬
weerstaanbare lawine gelijk. Langs de verschil¬
lende bergpassen zendt generaal von Falkenhayn
z'n troepen Roemenië in. 't Verst vorderde tot
heden de rechtervleugel, die over den Vulkaanpas
vanuit Zevenburgen binnendrong. De centralen
volgden hier de spoorweg Tirgu—Jiul naar
Crajova. Zij bezetten reeds laatstgenoemde stad.
De Rumeensche strijdkrachten bij Orsowa zijn
door deze snelle manoeuvre vrijwel afgesneden.
De toekomst zal leeren of en in hoever zij slagen
zullen zich bijtijds te bergen. Doch ook via
Rooden Toren-pas langs 't dal van de Olt rukken
de verbondenen met voortvarendheid 't land
van Carmen Sylva binnen.
Op 't Fransche front wonnen de Engelschen
eenig terrein ten N. en ten Z. van de Ancre.
Gestaag komen ze hier vooruit.
We willen dit overzicht sluiten met de ver¬
melding van 'n nieuwen Duitschen maatregel,
die 'n storm van verontwaardiging ontlokt heeft,
nl. de wegvoering van Belgen tot 't verrichten
van arbeid in Duitschland. 'n Protest van Amerika
en andere neutralen zal niet uitblijven. We kunnen
niet nalaten te herhalen, wat we vroeger reeds
zeiden: Ten opzichte van uitingen van Duitsche
kuituur, staan we doorgaans als tegenover ver¬
bijsterende raadsels.
Ingezonden.
Geachte Redactie.
Beleefd verzoek ik u nog eenige plaatsruimte ter
aanvulling van mijn ingezonden stuk in uw blad van
j.1. Zaterdag.
Mij is gebleken, dat de fokkers van het koudbloed-
paard niets van zich laten hooren, omdat zij denken,
dat de associatie alleen de warmbloedfokkerij zal
bevorderen. '
Mijn idéé is echter:
Hengsten te koopen voor beide fokrichtingen
evenwel met dien verstande, dat zoo er meer animo
bestaat voor aankoop van een koudbloedhengst, dan
eerst een koudbloed wordt aangekocht.
Door de aandeden niet hoogte stellen,b.v.f 25.—
per aandeel verwachten we deelname van alle fokkers.
Daar we wegens den tegenwoordigen oorlogstoe¬
stand voor aankoop van hengsten betrekkelijk op
het Rijks hengstveulen dépöt te Bergen- op- zoom
zijn aangewezen, wordt het hoog tijd, dat zij, die
willen mee werken, aan genoemde associatie mij
zoo spoedig mogelijk daarvan bericht zenden.
Met dank voor de verleende plaatsruimte
Hoogachtend,
Rossum, „Maashoeve". W. DE VRIES.
Verspreid Nieuws.
Deze ruimte was ge¬
reserveerd voor een
groote
Dekens-
advertentie van
J BJ. Zoetmulder,
doch deze bleek te klein.
— Vanaf heden kosten de adreskaarten van
de Spoorwegen voor gewoon- en snelvervoer
i cent inplaats van l/A cent per stuk, evenals
bij de Posterijen.
Bruinbrood.
De Minister van Landbouw heeft den bur¬
gemeesters bericht, dat hem gebleken is, dat
de bepaling: „dat bruinbrood voortaan voor
ieder, doch uitsluitend op broodkaarten ver¬
krijgbaar is", in verschillende gemeenten ver¬
keerd is begrepen. Naar aanleiding hiervan
brengt hij nog eens nadrukkelijk onder de aan¬
dacht, dat thans geen ander bruinbrood mag
worden verkocht dan dat, wat op broodkaarten
wordt verstrekt. Aan ieder, die bruinbrood
wenscht te betrekken, zal derhalve een bruin-
broodkaart moeten worden uitgereikt.
Indienststelling landstormjaarklassen
1909 en 1908.
De opkomst van landstormplichtigen der
jaarklasse 1909, die zou plaats hebben in het
tijdvak van 16—20 December a.s., wordt tot
later uitgesteld.
Nader zal worden bekend gemaakt wanneer
de opkomst van de jaarklassen 1909 en 1908
moet geschieden.
Door deze kennisgeving vervalt hetgeen om¬
trent de opkomst van die jaarklassen reeds
werd bekend gemaakt. (Stct.)
— Gisteren is te, Leerdam een Russische
krijgsgevangene uit Leerbroek aangebracht. Men
had hem daar aangetrotfen in een hooiberg.
De man, die alleen 's nachts reisde, was zeer
verwonderd te vernemen, dat hij in Holland
was; hij meende nog steeds de Duitsche grens
niet gepasseerd te zijn.
— Maandagmorgen kwam de heer H. Linders,
winkelier in verlichtingsartikelen aan de Koning¬
straat te Arnhem, aan het hoofdbureau van
politie melden, zijn vrouw van het leven te
hebben beroofd. L. was zeeV opgewonden en
het was onmogelijk hem te verhooren. De politie
vond in de echtelijke woning de vrouw van
L. dood te bed liggen; vermoedelijk was de
vrouw gewurgd, althans de uiterlijke kenteeke-
nen wezen daarop.
Vermoedelijk is de misdaad in een vlaag van
krankzinnigheid gepleegd. L., die reeds eerder
in een gesticht wegens krankzinnigheid werd
verpleegd, is voorloopig in het ziekenhuis in
bewaring gesteld.
— Te Putte zijn gisteren 21 jongens uit
Capelle (België) over de grens gekomen. Na
een uur in een waterloop te hebben vertoefd,
zijn zij onder den electrischen draad doorge¬
gaan. Uitgeput kwamen zij op Nederlandsch
gebied.
Te Enschede hebben zich in de laatste dagen
4 Duitsche deserteurs aangemeld, die allen reeds
in 't vuur waren geweest en nu genoeg hadden
van het vechten. Een hunner, een matroos, had
gediend op de Möwe en den bekenden tocht
met dit schip meegemaakt.
— De timmerlieden en metselaars werkzaam
aan de Zendingsschool te Oegstgeest kwamen
Dinsdagmorgen tot de ontdekking dat bijna
al hun gereedschappen gestolen waren. De
aannemer van het lood- en zinkwerk, vermist
een aanzienlijke partij lood en zink, die van
het terrein is afgehaald. De buit is, blijkens
het spoor, met karren weggevoerd.
— Te Tiel is gevankelijk binnengebracht
zekere M. uit Asperen. Na zijn bekentenis, dat
hij zich heeft schuldig gemaakt aan diefstal,
oplichting en valschheid in geschrifte, is hij
opgesloten.
— Zaterdagmorgen te 6 uur ontdekten eenige
fabrieksarbeiders te Apeldoorn, die zich naar
hun werk begaven, een vreemd bewegen in
een particulieren tuin aan den Zwolschen weg,
tegenover het Weeshuis, dus in de kom van
het dorp. Bij nader onderzoek bleek het een
wild zwijn, waarop natuurijk door de steeds
toenemende menigte jacht werd gemaakt. Het
dier, geen uitweg vindende, trachtte door een
ijzeren hek te ontkomen, doch geraakte met de
onderkaak vast in een pen. Door een der ach¬
tervolgers werd het met een bijl gedood.
— In Sluis is een Duitsche deserteur aange¬
komen van het front aan de Somme.
Daar hij het in de loopgraven niet meer kon
uithouden, aldus vertelt het Hbld., had hij zijn
post verlaten, en werd veroordeeld gefusileerd
te worden. Hierop is hij gevlucht en na een
tocht van 10 dagen in Sluis aangekomen. Als
eene bijzonderheid mag wel vermeld worden,
dat hij niet wist, dat door den draad aan de
grens een electrische stroom gaat. Wel had hij
gehoord, dat er velen aan dien draad den dood
hadden gevonden, maar hij had dit toegeschreven
aan de kogels van de grensbewakers. Onbekend
met het groote gevaar was hij onder den draad
doorgekropen, waaraan hij even met zijn han¬
den raakte, die dan ook brandwonden kregen,
terwijl hij zelf tegen den grond sloeg. Maar
wonder boven wonder kwam hij met den schrik
— hij begreep er niets van, wat met hem ge¬
beurde — en met wat pijnen door zijn geheele
lichaam vrij. Eén kans uit duizend.
— Worden de menschen eerlijker? Men zou s
't haast gaan gelooven, wanneer men dagelijks
waarneemt hoeveel „gewetensgeld" er binnen¬
komt.
In het jongste nummer van de Staatscourant
kan men het volgende lijstje vinden:
De Minister van Financiën maakt bekend, dat
ten behoeve van 's Rijks schatkist van onbekenden
zijn ontvangen:
uit 'sGravenhage per post wissel ƒ 5, wegens
gewetensgeld, en onder letter K. ƒ 20 aan bank¬
biljetten voor te weinig betaalde belasting;
uit Zwartsluis, door tusschenkomst van een
notaris, van een onbekende ƒ 200, ter voldoe¬
ning van te weinig betaalde vermogensbelasting;
terwijl bij inspecteurs der directe belastingen
enz. zijn ontvangen:
te Amsterdam (4e afd.) onder letters S. L.
ƒ 1109,08;
te Amsterdam (buitengemeenten) onder letters
V
.
ƒ
1
0
2
,
6
0
;H. V. ƒ 102,60;
te Gouda ƒ 155;
te Amersfoort ƒ 1897,32 en
ten kantore van den ontvanger der registratie
en domeinen te Wageningen ƒ 1000, alles wegens
over de jaren 1901/1916 te weinig betaalde
vermogens en Rijks inkomstenbelastingen.
— Een deel van den weg van Oosterwijk
naar de om hun natuurschoon zeer bekende
vennen, zal worden aangekocht ten einde te
voorkomen, dat deze vervalt, door aantrekking
bij aangrenzend terrein. De A. N. W. B. heeft
een bedrag voor dit doel toegezegd, mits de
weg steeds beplant en het rijwielpad er langs
in stand blijve.
— Men meldt uit Grave:
Donderdagmorgen is alhier een vliegmachine
gedaald, waarin gezeten waren luitenant Coblijn
en luitenant van der Heyde. Op 1300 M. hoogte
kregen zij een defect aan den motoren moesten
zij deze stilzetten, waarna de noodlanding zonder
ongelukken plaats had. Eenige malen hebben
zij geprobeerd om de moter weer aan te zetten,
doch dit gelukte niet.
Zij waren 's morgens te Soesterberg opge¬
stegen en op weg naar Eindhoven.
De Msb. meldt:
De Belgische vliegeniers, die de vorige week
bij Ter Heide zijn geland, moesten benevens
militaire berichten ook nog 2 fazanten over¬
brengen aan koning Albert, die ze ten geschenke
had gekregen van den koning van Engeland.
Een te Monster gelegerd militair, die bij de
noodlanding tegenwoordig was, wist deze dieren
voor een zeker bedrag te koopen van de Bel¬
gische officieren.
Deze militair, die van Duitsche afkomst is,
en begrijpelijkerwijs wel eenige sympathie voor
zijn oude „Heimat" voelt, heeft deze vogels
gezonden aan .... den Duitschen keizer.
— De prijs der paling, dun en dik, dooreen
genomen, zooals de raampalingfuik ze geeft, is
deze week te Tiel gestegen tot de ongekende
hoogte van ƒ 1.60 per pond. Het vallend water
en de heldere nachten werken slecht op de
vangst welke thans 5 tot 8 pond per nacht en
per schokker bedraagt.
— Aan de manschappen van de reddingsboot
in De Koog op Texel, die op 15 Oct, IL, na
drie moeielijke tochten ondernomen te hebben,
er bij den vierden tocht in slaagden de visschers
van den verongelukten haringlogger Engelina
te redden, heeft het hoofdbestuur der N. & Z.-H.
Redding-Mij. een belooning van ƒ 270toegekend.
(N. R. et.)
— Door de spoorwegmaatschappijen is be¬
kend gemaakt, dat met het oog op den be¬
perkten kolenvoorraad, tot nader bericht, geene
extra-treinen voor het vervoer van tooneel-,
opera-, muziek-, specialiteits- _en dergelijke ge¬
zelschappen meer beschikbaar kunnen worden
gesteld, zoodat aan verdere desbetreffende aan¬
vragen niet meer kan worden voldaan. (Maasb.)
— Woensdagmiddag kwam te Winterswijk
met een goederentrein de eerste vrouwelijke
(Duitsche) remmer binnen. Ze was in uniform.
Ze had veel bekijks.
— Aan het station te Appeldoorn arriveerde
Donderdagavond een Belgische vrouw met vier
kinderen, die sinds het begin van den oorlog
niets van haar man gehoord had en niets anders
wist of hij was gesneuveld. Zij nam de wijk
naar Holland en vernam, dat haar man wellicht
hier of daar geïnterneerd was. Toen vrouw en
kinderen te Apeldoorn arriveerden, zagen zij
den gezochte werkzaam aan het emplacement
van het station. (Hbld.)
— Te Nieuwe Schans wordt met een hond
(Polio) gesmokkeld. Het dier is zóó gedrès-
seertit, dat het met een gevulde mand om den
nek door het water waadt, den Duitschen grond
bereikt en op commando „Polio, laten liggen"",
de mand neerlegt en weer .... naar de overzij
komt.