Tekstweergave van GRAD_1917-12-14_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No. 50.
Verschijnt iederen Vrijdag.
Tweede Jaargang.
1917.
GRATIS ADVERTENTIEBLAD
voor Zalt-Bommel, Gameren, Nieuwaal, Brakel,
Zuilichem, Aalst, Pouderoyen, Bruchem,
Kerkwijk, Delwijnen, Ammerzoden, Well, Hedel,
Vrijdag 14 December
Nederhemert, Hellouw, Haaften, Tuil,
Waardenburg, Neerijnen, Opijnen, Rossum,
Hurwenen, Kerkdriel en Heerewaarden.
Wordt te Zalt-Bommel aan huis bezorgd.
Naar de buitengemeenten franco per post.
Berichten en advertentiën uiterlijk Donderdagavond m te zenden.
J. PEKELHARING, ZALT-BOMMEL.
TELEFOONNUMMER 36.
Advertentie!! van 1—6 regels 60 cent. ledere regel meer 8 cent
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Bij abonnement aanzienlijke korting.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Aan de Lezers.
Toen ik met de uitgave van dit blad begon
kostte het papier 18 cent, heden kost het 75
cent per kilo.
Sinds dien tijd zijn de prijzen van alle voor
drukwerk verder benoodigde artikelen met 100
a 500 pCt gestegen, de loonen zijn aanzienlijk
hooger geworden.
Dit als inleiding voor de mededeeling, dat,
hoe zeer het mij spijt, het „Gratis" van den
kop van het blad weg moet.
Doorgaan op den ouden voet zou van mij
te veel opofferingen vergen. Er moet geld bij.
Er zit dus niets anders op dan een beroep te
doen op de lezers om voortaan een kleinigheid
bij te passen.
Ik vertrouw dat daar hunnerzijds geen be¬
zwaar tegen zal zijn, als ik hun voorstel EEN
DUBBELTJE per maand te betalen voor de
geregelde bezorging.
Met ingang van 1 Januari a. s. kost dit blad
dus voor de stad DERTIG CENT per drie
maanden (voor buiten ƒ 0.70 franco per post
per half jaar).
Over deze bedragjes zal in de stad in den
loop van het kwartaal en buiten per post bij
vooruitbetaling worden beschikt.
NA dit nummer wordt de gratis verspreiding
gestaakt, die zich nu opgeven worden de voor
1 Januari verschijnende nummers .gezonden.
De advertentieprijs zal bedragen 1 — 6 regels
60 ceht, iedere regel meer 10 cent. De con-
tract-advertentiën blijven onveranderd.
HET ZALT-BOMMELSCH NIEUWS- EN
ADVERTENTIEBLAD voorziet beslist in een
plaatselijke behoefte. De meeste stadgennoten
ontvangen het gaarne. Ik zal mij blijven in¬
spannen, het zoo goed mogelijk te maken.
Ik vertrouw dat in dit nummer ingesloten
inteekenbiljetten alle ingevuld terug te zullen
krijgen, waarna geregelde toezending zal volgen.
Mij aanbevelend in den steun der talrijke
lezers.
Hoogachtend,
J. PEKELHARING.
Zalt-Bommel, 14 December 1917.
Officieel Gedeelte.
BEKENDMAKING.
De Burgemeester der Gemeente Zalt-Bommel;
Brengt ter openbare kennis, dat door den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel het volgende
is bepaald:
Dat door hem is ingesteld een Rijksbureau voor
Visscherljbenoodigdheden, hetwelk tot taak zal heb¬
ben het voorbereiden en treffen van maatregelen om
in de behoefte aan vischnetten en andere benoodigd-
heden voor de visscherlj te voorzien. Tot directeur
van dit bureau is aangesteld de heer J. M. Botte-
manne, Hoofdinspecteur der Visscherljen, Van Oalen-
straat'41/43, te 's Qravenhage.
Zalt-Bommel, 10 December 1917.
De Burgemeester voornoemd,
I
.
b
.VAN DER PANT, I. b.
De Oorlog.
Jeruzalem gevallen! 't Groote feit van den
dag wat betreft de krijgsverrichtingen aan de
fronten. De troepen der Geallieerden houden
heden hun intocht in de heilige stad, die ruim
900 jaar lang in de handen der Turken was.
Voor hen is het verlies van Jeruzalem, de
grootste slag in den huldigen oorlog, de
zwaarste ramp, die hen kon overkomen en die
nog verhoogd wordt door het feit, dat reeds
het vorig jaar Bagdad in Britsche handen viel.
Een grooter moreele slag voor het Turksche
rijk is nauwelijks te bedenken, te meer omdat
het ook onberekenbare gevolgen kan hebben op
de houding der Arabieren en andere volks¬
stammen in het Oosten.
Met de onderhandelingen over de wapen¬
stilstand schijnt hel niet al te best te vlotten.
De Russen wilde een wapenstilstand op alle
fronten, de centrale onderhandelaars hadden
daartoe geen machtiging. Daarna stelden de
Russen voor een afzonderlijken wapenstilstand,
waarbij als voorwaarde, ontruiming van alle
eilanden in de golf van Riga. Dit vonden de
Centralen blijkbaar al te kras. Beiden keerden
terug om nieuwe instructie's van hunne regee¬
ringen. Intusschen is een voorloopige wapen¬
stilstand van 10 dagen een voldongen feit.
In verband hiermede werd gisteren een draad¬
loos bericht van de Russische regeering opge¬
vangen, dat van het grootste belang kan zijn,
alhoewel de voorzichtigheid gebiedt nadere be¬
vestiging af ie wachten. Het draadloos telegram
bevat niet meer of minder, dan dat de bond-
genooten van Rusland verklaard hebben zich in
beginsel er mede te vereeuigen, dat Rusland
onderhandelingen heeft aangeknoopt en verder
dat de bondgenooten daarbij ook rekening hiel¬
den met hunne fronten. Hoe 't ook zij, als naar
we hopen, straks dit bericht bevestigd wordt,
wijst alles er op, dat de bondgenooten hunne
tactiek veranderd hebben en zij de Russische
regeering van dit oogenblik beginnen Ie er¬
kennen. Wanneer men daarentegen kennis neemt
van de oorlogzuchtige redevoeringen in de
Entente landen vraagt men zich onwillekeurig
af, vanwaar deze opmerkelijke verandering,
waartoe dient deze deelneming? Is zij in wer¬
kelijkheid bedoeld om op een spoedige vrede
aan te sturen, of zal men trachten door zijde¬
lings deel te nemen aan de onderhandelingen
in 't Oosten, deze te doen mislukken.
Afwachten blijft ook hier weer de boodschap,
tot dat het duidelijk wordt, welke de werkelijke
bedoelingen der Entente zullen zijn.
Behalve in Palestina, zijn aan de overige
fronten geen groote gebeurtenissen voorgevallen,
't Hevigst wordt nog gevochten op het Ita-
liaansch-Ooslenrijksch front, vooral in de streek
tusschen Brenta en Piave. Met sterke strijd¬
krachten vielen de Oostenrijkers, gesteund door
de Duitschers, de Italianen aan. Deze weerston¬
den den aanval en volgens bericht uit Rome
leden de aanvallers zware verliezen.
Aan 'f Weslfront groote geschulsactie in Cham¬
pagne en op den rechteroever van de Maas.
Ten N.W. van Saint-Quentin deden de Engel-
schen een geslaagden aanval, maakten eenige
gevangenen en namen enkele machinegeweren.
Vermelden we ten slotte, dat uit Washington
het opzienbarend bericht geseind wordt, dat
Japansche troepen zich in Wladiwostok bevin¬
den. Het vereischt evenwel nog nadere beves¬
tiging. En eindelijk de wereldschokkende ge¬
beurtenis: de republiek Panama verklaart den
oorlog aan Oostenrijk-Hongarije!
DE RAMP IN HALIFAX.
De stad Halifax in Nieuw-Schotland (Canada),
vooral bekend als gedwongen aanloopplaats van
onze uit Amerika komende schepen is, zooals
we reeds in 't kort melden, door een ontzettende
ramp getroffen. Er zijn twee stoomschepen met
elkaar in botsing gekomen, waarvan een, een
Amerikaansch, met munitie was geladen. De
ontploffing heeft geweldige verwoestingen aan¬
gericht en een grooten brand doen uitbreken,
die een groot stuk der stad in vlammen schijnt
te hebben gezet. Het aantal menschen, dat om
het leven is gekomen, wordt op ruim 2000
geschat. Daaronder zijn in de eerste plaats alle
opvarenden van de beide schepen, maar ook
in de stad zelf is het aantal slachtoffers groot.
Halifax telt ongeveer 60.000 inwoners.
De aanvaring had plaats voor de voorstad
Rockingham. Het Amerikaansche schip maakte
zich voor vertrek gereed en stoomde van de
pier af achteruit, toen het in aanvaring kwam
met een Noorsch schip met levensmiddelen ge¬
laden. Door de kracht van de botsing ontstond
brand. De bemanning werd snel aan dek ge¬
roepen en deed een dappere poging om het
vuur te blusschen. Toen de vlammen de bewaar¬
plaatsen der ontplofbare stoffen naderden, beval
de kapitein, dat de patrijspoorten geopend zouden
worden, alvorens het schip kon zinken.
Het dreef evenwel af naar de pier en enkele
oogenblikken later had ds ontploffing plaats,
waardoor het vaartuig in stukken werd gereten.
De helft van het discrict Richmond, in de buurt
waarvan de ramp voorviel, werd vernield.
Slachtoffers van de ontploffing lngen dood
in de straten, de ziekenhuizen zijn tot in den
nok gevuld, terwijl dozijnen, die geen onder¬
komen kunnen vinden, hulpeloos door de straten
der stad loopen, hoe ernstig zij vaak ook gewond
mogen zijn.
Geen huis in Halifax, dat geen schade be¬
kwam. Het totale vorlies aan eigendommen
wordt geschat op millioenen dollars. Een hevige
storm woedde in de haven op het oogenblik
van de ramp; door den vreeselijken schok wer¬
den de telegraaf- en telefooninrichtingen vernield
over een gebied van 30 mijlen rondom Halifax.
De pakhuizen langs de rivier zijn over een
afstand van ll/a mijl beschadigd, terwijl over
een afstand van 2 mijlen de goederenwagens
uit de rails zijn geslingerd. Het dak van het
spoorwegdepót stortte eveneens in.
Zoodra het nieuws van de Ramp te Washing¬
ton was aangekomen, zond het Amerikaansche
Roode Kruis speciale treinen af.
In het Amerikaansche Huis van Afgevaardig¬
den is een voorstel ingediend om 5 millioen
dollar ter beschikking te stellen van de getrof¬
fen bevolking. Wilson zond een hartelijk telegram,
om sympathie te betuigen met de broeders in
Canada.
UIT DE LOOPGRAVEN.
De Parijsche „Rappel" bevat het volgende
treffende stukje:
Een „poilu', had mij gezegd: Kom eens luiste¬
ren, een „Boche" maakt muziek.
Ik kroop uit de schuilplaats. Het was koud.
Helder scheen de maan. — Ik leunde tegen de
borstwering, tusschen twee zandzakken en lui¬
sterde.
Ergens, het was niet mogelijk de juiste rich¬
ting te bepalen, stegen klagende tonen op van
een viool, en de muziek was tot bij ons hoor¬
baar. Het was als klommen die klanken over de
veertig meter lange prikkeldraadversperring, die
op de omwoelde landen de beide vijandelijke
linies scheidt, naar ons toe.
De „Boche"speelde Franschemuziek: Pensees
d'automne van Massenet.
De geheele loopgraafbezelting was daar ten
slotte, zwijgend luisterend, als overweldigd door
deze onverwachte bekoring. Geen kanonschot,
geen geweerschot. Stilte, stilte overal, een druk¬
kende stilte.....
De viool zweeg.
— Heerlijk was het, zeide een soldaatje.
— Stil, hij begint weer.
„Traumerei" van Schumann. Wat thans ge¬
schiedde, was ontroerend. De langzahie melodie,
opstijgend uit den opengescheurden grond, greep
ons diep aan. Eenige „poilus" lieten het hoofd
hangen, als onder den druk van eigen herin¬
neringen.
De anderen en ik en de officier, die wij geroepen
hadden, wij hielden allen den adem in. De
ellebogen tegen de borstwering, de handen onder
het hoofd, blikten wij omhoog naar de sterren
en de schoone maan.
En toen een vijandelijk vuurpijl waarom
(
toch?) onze draad versperring belichte en wij
plotseling zagen, wendden wij snel het hoofd
om, want tranen stonden in onze oogen. Wij
weenden over ons, over de menschen, over alle
menschen.
Een kogel floot door de lucht. De vioolspeler
had den strijkstok weggelegd en naar zijn
geweer gegrepen.
Verspreid Nieuws.
— Aan den Vestkant te Princenhage leidt
de 64-jarige sjouwer M. K. met zijn vrouwtje
een kommervol bestaan. Daar brengt plotseling
de postbode hem een spaarbankboekje van ruim
V
.
,
z
o
o
o
n
n
o
o
z
e
l
,
d
a
t
h
i
j
n
i
e
t
e
e
n
sƒ 270. V., zoo onnoozel, dat hij niet eens
weet, wat voor een boekje hem is thuisbezorgd,
wil het in de kachel werpen, doch zijn meer
pientere vrouw weerhoudt hem daarvan, leest
den inhoud van 't boekje, en gaat met het
heugelijk nieuws de buurt rond.
Een houtkunstschilder uit Delft, J. Chr. H-,
kwam het nieuwtje ter oore en deze vroeg aan
o
f
h
i
j
h
e
r
n
d
a
t
b
o
e
k
j
e
w
i
l
d
e
z
e
n
d
e
n
v
o
o
rV. of hij hern dat boekje wilde zenden voor
ƒ 100. Het onwetende mannetje hield eerst
hardnekkig vol, dat hij niet zoo rijk kon zijn,
en ook geen familie bezat, die hem zoo'n som
cadeau kon doen, trok herhaaldelijk in twijfel
of dit boekje inderdaad van hem was, doch
eindigde met ƒ 100 in klinkende munt aan te
nemen tegen overgave van het boekje.
H. won aan het postkantoor Princenhage
V
.
z
i
j
n
s
p
a
a
r
b
a
n
k
b
o
e
k
j
e
z
o
uinlichtingen in, hoe V. zijn spaarbankboekje zou
kunnen overdragen aan hem, bij wien de sjou¬
wer in schuld zou staan. Hierna kwam H. met
zijn slachtoffer op het postkantoor te. teekening
V
.
,
d
i
e
n
i
e
t
k
o
nder vcreischte formulieren. V., die niet kon
lezen en slechts hoogst gebrekkig zijn hand-
teekening kan zetten, krabbelde op last van den
schilder zijn naam, doch teekende niet met zijn
vollen voornaam. H. inde later de ƒ 270 en
behield ze voor zich.
Toen uitkwam, dat het boekje abusievelijk
V
.
,
i
nbezorgd was bij den sjouwer Martinus V., in
V
.
,
w
e
r
dplaats van bij den eigenaar, Marinus V., werd
de sukkel in voorarrest gezet.
Thans diende deze zaak voor de Rechtbank
te Breda, waar ten volle bleek, dat de onnoo-
zele hals geheel de dupe is van den gladden
kunstschilder.
De off. van just. jhr. mr. W. H. Nahutjs
vroeg en verkreeg onmiddelijk invrijheidstelling
van bekl., terwijl de zaak ter nader ondei zoek
inzake de administratieve quaestie in handen
van den rechter-commissaris werd gesteld.
H. beweerde dat boekje niet ingezien te
V
.
w
e
r
p
e
n
e
nhebben, wilde de schuld op M. V. werpen en
zichzelf vrijpleiten. Hij wordt echter preventief
gehouden totdat de zaak weder zal dienen.
— De mailbooten Zeeland en Koningin
Regentes, van de maatschappij Zeeland, die aange¬
wezen zijn om krijgsgevangenen uit Engeland
af te halen, worden thans in de binnenhaven
van Vlissingen voorzien van de voorgeschreven
kenteekenen. De Zeeland, die voor de reizen,
welke in den zomer van dit jaar werden ge¬
maakt, voorzien was van witte en oranje strepen
in horizontale richting over het geheele schip
loopende, is thans geheel wit geschilderd met
met een breeden rooden band rond den ge-
heelen romp. De Koningin Regentes, die nog
de oude zwarte kleur had, wordt van dezelfde
kleuren als de Zeeland voorzien.
— In De Crisiscourant van deze week vinden
we het volgende recept voor eigengemaakt koffie-
extract:
In een ijzeren of geëmailleerden pan wordt
2\ ons basterd-suiker op vrije vlam al roerende
donkerbruin gebrand, daarna wordt één ons
gemalen koffie toegevoegd en naar verkiezing
nogmaals gebrand. De aldus verkregen massa
wordt met \\ liter kokend water gemengd,
enkele minuten gekookt en de vloeistof door
neteldoek gefiltreerd.
Ongeveer 3 a 4 theelepels van dit extract,
gevoegd bij een kop kokende melk, geeft sma¬
kelijke koffie.
— De voormalige Geref. Kerk te Apeldoorn,
thans verhuurd ten dienste van de te werk
gestelde Belgische geïnterneerden, is in andere
handen overgegaan en zal, zoodra de Belgische