Tekstweergave van HNWS_1942-06-24_003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Land en 1 umbouw, Veeteelt. HOOIEN. De tijd van maaien voor hooi is aan¬ gebroken en toch ziet men nog betrekke¬ lijk weinig bedrijven, waar met het maai¬ en is begonnen. Het gras is inderdaad slecht gegroeid en velen willen nog een poo?je wachten in de veronderstelling dat Het ondergras zich nog in belangry ke male zal ontwikkelen, waardoor de opbrengst goed kan worden. Men moet goed begrypen, dat men daarby dus In hoofdzaak op de hoeveelheid let en min¬ der op de kwaliteit. Het gewas moet dan immers vrij 'an£ staan en het eerst ont¬ wikkelde gras is in een vergevorderd groeistadium gekomen. De kwaliteit kan daarvan niet meer .best zijn. Hierby ko¬ men nog cnl^le andere bezwaren. Ver¬ schillende on''uiden, die door de minder gunstige winters eh matige bemestingen toch al veel kans kregen zich uit te brei¬ den, hebben nu gelegenheid om zaad te vormen. Bij laat maaien wordt de zode vaak hol en de onkruidzaden kunnen ge¬ makkelijk aanslaan. De grasplant, die in een vergevorderd sladium wordt gemaaid loopt moeilijk weer uit en wat men in opbrengst door laat maaien aan de eene kant wint, verliest men gedeeltelijk door het moeilijker uitloopen aan de andere zijde door een geringere groentenop- brengst. f Het laat zich cenigszins begrijpen, dat vele veehouders zien er toe laten verlei¬ den om vooral naar de opbrengst te kij¬ ken nu het aankoopen van voeder slechts in beperkte mate en tegen hooge prijzen mogelijk is. Men wil voldoende bulkvul- ■ ling hebben, maar men moet wel besef¬ fen, ,dat het om de voederwaardo gaat, Wanneer we door laat maaien eens zoo¬ veel hooi van minder goede kwaliteit zou¬ den kunnen winnen, dat we aan een drachtige droogstaande koe 12 kg. per dag konden geven, welke hoeveeelheid veel dieren niet of zeer moeilyk kunnen verwerken, dan geven we het dier daar¬ mee nog niet voldoende voedsel, zelfs niet met 15 kg. Maar hebben we vroeger gemaaid en hooi van gemiddelde kwali¬ teit gewonnen, dan kunnen we met 10 kg. ongeveer evenveel voederwaarde geven als in het eerste geval met 12 kg. De die¬ ren kunnen bovendien van dit betere hooi gemakkelijker 12 kg. verwerken dan van de minder goede kwaliteit. Het Is daar¬ om onjuist om alleen naar de hoeveelheid te zien, de kwaliteit moet wel terdege mee in aanmerking worden genomen. Dit geldt te meer, naarmate men dieren heeft, die meer melk geven. Het spreekt wel vanzelf, dat we de kwaliteit niet geheel in onze hand heb¬ ben. Als we na het maaien een ongunsti¬ ge weerperiode krijgen, dan ia het niet zoo gemakkelijk of "bijna onmogelijk om redely'k goed hooi te winnen. Hebben we laat gemaaid, dan is echter de kans ze¬ ker verkeken. Bovendien kunnen we door de w^jze van winnen er veel aan doen of bfl min¬ der gunstig weer de kwaliteit nog rede¬ lijk goed zal blijven. Het eenvoudigste is wel het gebruik van ruiters als men daar¬ over kan beschikken. Het winddroge gras zal op ruiters gezet weinig hinder onder¬ vinden. Men moet dan beginnen met het eerst gras te leggen op de midden Van de dwarsstokken en niet op de hoeken, zoo- als wel gedaan wordt. Doet men dit laat¬ ste, dan gaat het gewas betrekkelijk gauw schimmelen bo ongunstige weers- gestelheid. Ook laadt men vaak te veel op de ruiters of men bouwt ze onder te breed, waardoor ze inregenen. Ruiteren vraagt bij gunstig weer wat meer werk, maar men kan ook beter doorwerken, wat by een tekort aan personeel en paarden ook zijn beteekenls heeft en by slecht weer is men zeker beter af. Heeft men geen ruiters, dan doet men goed kleine oppers te zetten, zoodra het gew-as redelnk gedroogd is. By aanhou¬ dend slecht weer gaat men ze eens om¬ zetten en als er een dag goed weer komt. dan worden ze uit elkaar gegooid. In der¬ gelijke oppertjes blijft het product In elk geval aanmerkelijk beter als dat het op den grond ligt, al zal het op den langen duur nog veel lyden. Bij nachten met sterke dauwvorming is het zelfs by ove¬ rigens goed weer beter dat het bijna dro¬ ge hooi In oppertjes staat dan dat het op het veld ligt. Deze methode"vraagt wat «- meer vterk dan men hier op vele bedrij¬ ven wil besteden, maar meen ik toch te moeten aanbevelen. Men krijgt es min¬ der verlies door, wat vooral nu er zoo weinig groeit van groot belang is. De Rykslandbouwconsulent, Ir. H. DE GROOT. „GRONINGEN" IN 1941. Donderdag 18 Juni 1942 werd in het ho¬ tel des Pays Bas te Utrecht de Jaarlijk- sehc Algemeene Vergadering gehouden van „Groningen", Alg. Ondérl. Maat* ichappy tot Verzekering van Paarden en Rundvee, gevestigd te Utrecht. De wnd. Voorzitter herdacht met Waar- decrende woorden de overleden Commis¬ sarissen, de. heeren Jhr. K. F, Quarles van Ufford en C. A. de Bruyekere, De directeur, de heer B ,L. Leopold, bracht verslag uit over het afgeloopen jaar 1941. Aan schaden werd in totaal uitbetaald een bedrag van f 242.157.22. De reöerve bedroeg per 31 Dec. 1941 f 166 508.65. Blykens nét rapport van de Commissie tot nazien der rekening en van den Ac¬ countant, den heer H. Groenhuyse tte Utrecht, werd de administratie in orde bevonden. De aftredende Commissarissen werden herkozen. KERK EN SCHOOL. Ned. Hen'. Kerk. Viertal te Groningen (vae. prof. dr. H. v. Oven) J. C. J. Dykstra te Meppet, P. J. Mackay te NieUw-Amsterdam, A. Ob- kamp te Haren en A. A. Wildschut te Rotterdam. Beroepen te Groningen (vac. v. Her¬ werden) M. Groenenberg te Vlaardingen; te Genemuiden (toez.) A. A. Koolhaas te Daarle; te Etten jhr. P. H. W. M. v. d. Meer de Walcheren te Antwerpen. Benoemd tot hulppred. te Haarlem N. E. Hagen, cand. te Boskoop: tot hulppred. te Leiden dr. K. H. Boersema, voorg. der Ver. v. Vrijz. Herv. aldaar. Drietal te Koedyk—Zuid-Scharwoude: J v. Dijk, candidaat te Rotterdam, L. Tamminga, candidaat te Leeuwarden en J. Bruinsma, candidaat te Lelden. Beroepen te Leeuwarden (vac. W. Pot¬ hoven) A. H. Hellemans te Geldermalsen. Chr. Gerei. Kerk. Beroepen te Rynsburg J. G. v. Minnen te Huizen (N.-H.); te Vlaardingen H. Visser Mzn. te Mlddelharnis. Bedankt voor Sneek W. Ruiter te De- demsvaart. SPORT. A.D.O. VEROVERT DE GOUDEN PLAK. TITSLAOEN VAN ZONDAG J.l. i KnmplOCDBChAp van Nederlanui ADO—AGOW 5—3 DISTRICT rr. Prnmollp derd» Uuir; Martlnlt—Fluks 1—3 B*iU?tliiB(wed«trua; Coal — Forluna tterr. RFC) 3—3. RTANDENt Eimp. van Nederland (eindstand) ADO Eindhoven i AGOW Bl.-Wlt He er en veen gup. 6 8 8 S gew. gel. 3 4 3 3 3 2 3 1 1 1 verl. 1 2 3 3 v.—t. p 19—11 1 10—g 14—18 14—13 9—16 DISTR. n Prom. Se klane (halve comp.l Fortuna Coal Fluks vcs Martlnlt fttp. 4 t 1 4 gftw. gei. 3 — 3 — 1 — BeeÜMlng. vért. 1 1 1 3 4 v.—t. p 13—4 14—6 T—7 9—13 5—16 - CO. 1 Fortuna Fluks gesp. 1 1 0 gew. gei. 1 0 v—t p 3—2 2—3 0—0 IV.Dlitr, IV. Promotie Se Ma ■ei (halve comp.) Maurlür Ble.-rhelde V.V.V. e#»p. 1 gew. gel. 1 — ven 1 t.fV.—t. f 1—0 I0—I FEtïn-LETON (Vervolg). Blond en Bruin door ANNT VAN PANHUYS Beate werd vreeselijk angstig. Waar wilde haar oom toch heen? Werd hij, reeds aan den rand van het graf, plotse¬ ling vergevensgezind gestemd, zooals de slechte vaders in sentimenteele films? „Eeatè, ik heb mij willen verharden", giig de stem op smaretelijken toon voort, „en ik kan het niet meer. Er is iets In mv], dat zich daar tegen verzet. Misschien heeft Hildburga gebrek! Ik laat veel geld na, veel te veel voor u alleen. Ik heb be¬ palingen gemaakt, die mijn onrecht je¬ gens Hildburga nog grooter maken " Beate's nagels boorden zich pijnlijk in haar handpalmen, maar haar gezicht droeg het glimlachende, toegewijde mas¬ ker, dat Yij, sedert Hildburga was weg¬ gegaan, nooit meer tegenover haar oom had afgelegd. En Jürgen Westmann sprak verder. „Gij weet, dat ik u het geld schonk met beperkende bepalingen, wy hebben de overeenkomst aangegaan, dat als er vóór mijn dood iets mocht gebeuren, waarvoor ik zelf kapitaal noodig had, twee derden van de schenking aan mij te¬ rug zouden vallen, terwijl slechts één derde deel in ieder geval aan u blijft." Zijn oogen waren nu niet langer dof. zooals kort te voren, maar gloeiden met een koortsachtig vuur. „Dat alles weet ik, oom!" antwoordde Beate, en de toorn joeg haar het bloed door de aderen. „Mooi!" Jürgen Westmann knikte even. „Ik vermoedde niet, dat deze af¬ spraak ooit van kracht zou worden. Maar het is vreemd; zoo dicht voor den dood ziet men de dingen anders. Hild¬ burga moet die twee derden hebben en ook het huis. Ondanks alles is zij toch mijn meisje!" Hy sloeg op het dek. „Mtjn testament is van nul en geenerlei waar¬ de! Ik zou geen rust hebben in mijn graf, als ik het arme kind zoo benadeel¬ de, als mijn plan geweest is. Gy moet mji begrijpen." Het liefst was Beate overeind gespron¬ gen, en had Jürgen Westmann met een atevlgen greep den mond toe gehouden. Niettemin sprak zij zacht; „Natuurlek begrijp ik je, oom!" Haar doel verdween in den verren ne¬ vel, onbereikbaar voor haar wil en haar verlangen. „Geef mij papier en inkt, Beate! Ik wil een nieuw testament maken. Een eigen¬ handig geschreven testament is geldig." Beate ging in de zijkamer. Daar leunde zij een oogenblik als vernietigd tegen den wand en dacht aldoor slechts dit eene- Het mag niet zyn, Hildburga mocht haar niet weer berooven van wat zij reeds zoo veilig in haar bezit had gewaand.' Haar gansene geluk hing van dien rijkdom af. Het derde gedeelte van het geld was te klem. om het Herbert von Groszer aar, te bieden. Een stikkend paveel beklemde haar de keel. Zij meende, haar oom^te hooren roe¬ pen, nam vlug de echrijfmap en de Inkt, en haastte zich terug. Jürgen Westmann schreef langzaam en voorzichtig, en las Beate het geschrevene voor. Alles zou Hildburga krijgen, voor Be¬ ate bleef slechts een derde van het ver¬ mogen in geld. Zn" zelf moest een stuk onderteekenen, dat zij, volgens een met haar oom geslo¬ ten overeenkomst, het geschonken ver¬ mogen tot op één derde terug gaf. Haar hand beefde bij het onderteeke¬ nen. De inkt moest zij wegbrengen, de stuk¬ ken moesten op het tafeltje, dat naast het bed stond, blijven liggen. Jürgen Westmann drukte het hoofd weder in de kussens. „Morgenochtend moet de raadsheer voor alle zekerheid de beide stukken me¬ de onderteekenen als getuige," zei hu', als tot zichzelf en sliep tri. Zijn gezicht zag er bleek en afgemat uit. Den geheelen nacht waakte Beate aan het leger van den zieke en brak zich het hoofd met het zoeken naar een uitweg m haar noeb, Hildburga mocht het geld, dat toch reeds in haar bezit was geweest, niet kry'gen. Maar wat moest zy doen? Morgen, als eerst nog de raadsheer In de zaak betrokken werd, was geen red¬ ding meer mogelijk. Slechts deze nacht bleef daartoe beschikbaar, slechts deze korte nacht. De zieke haalde zacht en onregelmatig adem; langzamerhand overviel ook haar een looden moeheid. Tegen haar wil sliep z\j in, vast in. Het was reeds klaar dag, toen zij wak¬ ker werd. Het dienstmeisje belde aan de huisdeur. Beate's eerste, schuwe blik gold de stukken. Het was dus geen' booze droom ge¬ weest, dat kwade, dat onbegr\1peiyke. Daar lagen de twee witte vellen, die over haar toekomst beslissen zouden. Haar oom sliep nog, sliep met open mond en de oogen half open. Door de oogleden schemerde een witachtige glans. Zij ging zacht naar buiten, deed het dienstmeisje open, wees haar haar werk, maakte de chocolade klaar, die Jürgen Westmann 's morgens placht te drinken en kookte twee zachte eieren voor hem. Toen ging zij weer naar hem toe; nog altyd sliep hij. Zijn ademhaling hinderde haar. Waarom was hij niet dood! Dan zou op eenmaal al haar angst over zijn Zij piekerde weer, en maakte het eene plan na het andere. Zij waren geen van alle iets waard, en konden den toets der cntiek niet door¬ staan. Zij werd wanhopig. Zij was in een stemming, om een moord te kunnen be¬ gaan. Zij wachtte, totdat Jürgen Westmann wakker werd-en bracht hem water, om zijn gezicht en zijn handen te wasschen Hij glimlachte een beetje. Zy herkende den man nauwelijks, want er lag een ze¬ kere weekheid in den glimlach. „En ga nu meteen den raadsheer ha¬ len of stuur het meisje naar hem toe," zei hy. Beate dacht na. Zou zij weigeren het geschonken kapitaal terug te geven? Dat zou haar waarschijnlijk niet veel hel¬ pen. Als de raadsheer kwam, zou men naar met watsartikelen en dergelijke klein krijgen. Ook wilde zij den raadsheer niet baatzuchtig schijnen. Zij nam de papieren van het tafeltje en zette het ontbijt klaar. Jürgen West¬ mann at met goeden eetlust. Hy voelde zich dezen morgen opvallend frisch. Nauwelijks had Beate afgeruimd, of hij wilde de stukken weer voor zyn oogen hebben. Hy speelde met zijn vingers, „Ik heb gedroomd, dat Hildburga ge¬ schreven had en dat je daarop een tele¬ gram aan haar adres zondt," zei hy. Daar werd tweemaal aan de huisdeur gescheld. „De post!" constateerde Jürgen West¬ mann. Wordt vervolgd. HISTORIE EN OVERLEVERING Gedenkwaardlgbeden uit de Historie van onze streek. Het is waarschtiniyk, dat juist de tol¬ len, het tot bloei komen van den binnen- landschen handel In den weg stonden. De groote tol te Lobede, dien de graven se¬ dert 1222 als bijzonder rijksleen bezaten, is bekend. Op de plaatsen waar jaar- en weekmarkten gehouden werden, werd tolgeld geheven van de daar aangebrach¬ te goederen. Landtollen waren er te Tiel, Zaltbommel, Driel, Zullichem en Malsen. Do drie laatsten werden in 12fH verpacht I,4401gld.pervoor 1100 pond 5 sch, d. I, 4401 gld. per jaar. Voorts werd er tol geheven op de Waal te Tiel en te Herwarden. * Wel is waar hadden burgers van vele steden vrijdom voor vele dezer tollen, doch daar¬ door drukten ze te zwaarder op die in¬ gezetenen, die dit burgerrecht niet beza¬ ten. Uit de rekeningen van de tolontvan- gers te Lobede kunnen we veel leeren omtrent den handel met Dultschland. In de oudste van 1306 komen 80 schepen van Zutphen en 117 van Arnhem voor, hoofd- zakeiyk geladen met granen als: rogge, garst, haver, spelt, appelen, peren, wijn, zout, haring en andere vlsch, molenstee- nen, cement, planten of balken en aar¬ dewerk. Het getal der schepen, die In het ge¬ noemde jaar tol betaalden bedroeg om¬ streeks 1750. Onder deze waren er van Zaltbommel en Nymegen met wtfn en ce¬ ment, Het schijnt, dat de onzen met de voortbrengselen van onzen landbouw, ook met van elders bekomen waren, waaronder vooral wijnen, die wellicht uit Frankrijk over Brabant hier aangebracht waren, den Ryn opvoeren. In de foliysten van die eeuw vindt men niet aangetee- kend, welke schepen den stroom op en welke hem afvoeren. De handel op Bra¬ bant en Vlaanderen schynt voornameiyk In handen van Nijmegen en de overige langs de Waal gelegen plaatsen te zyn geweest. In het jaar 1301 gaf de Hertog van Brabant aan de Nymeegsche burgers vrjjdom van tol te Antwerpen. Herzrj uit vrijdom van tol te Antwerpen. Hetzy uit re inzichten, waarover later, gevoelden de vorsten den buitenlandschen handel te moeten bevoordeelen en beschermen, en zij deden dit door verdragen met hun na¬ buren, door vrijheden en voorrechten, door wetten en instelliniren. Reeds by het verbond van wederkeerige hulp en be¬ scherming, den lOen November 1319, tus- schen den graaf van Holland en Reinald van Gelre gesloten, werd uitdrukkeiyk bepaald, dat de kooplieden veiligheid en vrij verkeer in de wederzydsche landen zouden genieteen en bij den vrede den 5en September 1334 tusschen den hertog van Brabant en de tegen hem verbonden vorsten, waaronder de graaf van Gelre, gesloten, werd ook vastgesteld, dat de kooplieden, door de wederzydsche landen trekkende, of zich daar ophoudende, voor zich zelve, hun goederen en koopwaren, vrij geiyde zouden hebben, mits zy zich overeenkomstig recht en wetten gedroe¬ gen en hun schulden betaalden. Ook reeds ui dit tydvak maakte de ongeoorloofde baatzucht van sommigen wetsbepalingen noodzakelijk ter beveiliging van welden- kenden tegen misbruikt vertrouwen en 9linksch bedrog. Zoo achtte in de Bom- meler- en Tielerwaarden de graaf het noodig, strenge maatregelen te nemen te¬ gen de daar bestaande gewoonte, volgens welke zij, die voor de vervolgingen hun¬ ner schuldeisehers vreesden, hun goede¬ ren aan een derde, opdroegen, zonder dat deze zich werkelijk in het bezit daarvan stelde; ook tegen het in zwang zynde verkoopen van granen op zoodanige wfl- ze, dat de kooper die vaak weder ver¬ kocht, eer hy er nog bezitter van was ge¬ worden. Deze bedryven werden by een bij¬ zonder grafelijk bevelschrift In 1322 uit- dmkkelfjk voor woeker verklaard. Trou¬ wens in dien tijd werd zelfs het uitzetten van geld tegen rente algemeen voor een schandelijk en nietswaardig bedryf ge¬ houden, zelfs bij kerkelijke wetten ver¬ boden en alzoo aan Joden en Lombardiërs overgelaten. In 1330 verkreeg hertog Reinald van Keizer Lodewnk de noodige vergunning, om Joden in Gelderland toe te laten. Van Lombardiërs wordt 't eerst gewag gemaakt in 1332, toen graaf Rie- nald o.a, aan een vereeniging van Lom¬ bardische kooplieden te Zaltbommel vry- geleide en bescherming toezegde. Deze voorrechten en bescherming werden ge¬ geven voor een bepaald aantal jaren, waarvoor door de vereeniging een jaar- ïyks vastgestelde som in 's vorsten schatkist werd gestort. Voor deze streken was er ook te Tiel en Maas-Bommel een zoodanige vereeni¬ ging weinige jaren later. Hun bedryf be¬ stond deels Si den wissethandel: dat is, üj leverden aan de kooplieden inlandsen zeld voor de door deze medegebrachte vreemde muntsoorten en wisselden dit by hun vertrek weder in tegen de verlangde vreemde muntsoort; deels bestond het in het uitzetten van geld, waarbij zy niet alleen hooge renten bedongen, maar zich door het nemen van panden, de ontvangst van die renten en de terugbetaling der hoofdsom verzekerden. Meermeien wend¬ den zelfs de Geldersche vorsten, om in hun behoefte aan klinkende munt te voorzien, zich tot de Joden, zoowel als tot de liombardiè'rs. Mogelijk is dit wel de reden geweest om do laatsten door 't toezeggen van vrijheden en voorrechten hierheen te lokken. Wat de muntsoort betreft, gewooniyk rekende men met pon¬ den fllbrae),- schellingen tsolldi) en grooten (denarü), zoo dat 12 grooten één schelling en 20 schellingen één pond uit¬ maakten, zooals nog heden de verdeeling is, overal waar met ponden gerekend wordt. Maar van ieder dier genoemde penningen had men twee soorten. De zware en lichte of de groote en kleine. De zware of groote noemde men oude groote konings Tournooisen; de andere heetten kleine of zwarte penningen. Eén pond groote konings Tournooisen stond geiyk niet 16 pond zwarte of kleine. lEnspijk, Deil.i. Wordt vervolgd. EEN BEROEMD PREDIKANT TE LEERDAM. Ds. Johannes Claesaen was in zyn tijd niet alleen bekend door zfln kansel-wel- sprekendheid en buitengewoon sterk ge¬ heugen, maar ook door zyn geschriften. Volgens de Natuurvorscher is hy meer dan 50 jaar predikant te Leerdam ge¬ weest en aldaar in 1811, op hoogen leeftyd overleden. Tal van leerredenen van hem verschenen in druk, terwijl zhn in het Letyn geschreven „.Handleiding tot het Proponentsexamen" groote bekendheid verwierf. Voor znn tyd was hy een groot godgeleerde. Prof. Royaards noemde hem een man, die zyn tyd wel een eeuw vooruit was. Hoog stond ds. Claesserf bij Prins Wil¬ lem v aangeschreven. Eens op een Zon¬ dag zoo lazen we, had zich n.1. onze pre> dlkant, in een met twee paarden bespan¬ nen rytuig, op weg naar een naburige plaats begeven, ter waarneming van een vacante predikbeurt. Op zekere hoogte gekomen, schrokken de paarden wegens het piepend gekras, dat de wielen van een hem ontmoetende nieuwe en hierom op¬ zet teiyk ongesmeerd gelaten noerenkar onder het rijden voortbrachten. De paar¬ den sloegen op hol, het rytuig viel om, en de pm*.kant brak beide bcenen. Zoodra de stadhouder daarvan kennis kreeg, zond hy hem onmiddellijk lijfchirurgen en later een draagstoel, die lang bij de familie van den dominee te Gorlnchem bewaard is ge¬ worden. Ook by dit ongeval verloochende de predikant zyn gewone blijmoedigheid en opgeruimdheid niet, want, toen hij be¬ merkte, dat zyn gewone heelmeester, die hem in de eerste dagen had behandeld, Jaloersch werd by de komst van den lijf¬ arts van den stadhouder en hrj nu geen van beiden voor het hoofd wilde stooten, zeide hy tot hen: „Myne Heeren, ik geef u ieder een been!" Het been, door den chirurg van den Prins behandeld, moest worden afgezet en door een houten vervangen worden. Jarenlang heeft Ds. Claessen tal van jongelui opgeleid voor de universiteiten. Tot zijn leerlingen behoorden o.a. Van Hail, Groen van Prlnstorer, Monhemius, Van Rijssel, Van Gulpen, Vermeulen, De Virieu, "jutting, Endtz, enz. Ook bij zijn ambtgenooten stond Ds. Claessen in hoog aanzien. Daarvan ge¬ tuigt de volgende anecdote. In de Classis Zaltbommel werd een proponent beroepen, en geëxamineerd door Ds. Haantjes te Rossum. Hy werd even¬ wel te licht bevonden en hem werd nu den raad gegeven, om zich door Ds. Claea- n meer te laten bekwamen. Een ouderling, die er ook bij tegen¬ woordig was, maakte toen het navolgende extomporé: „De heer Van ... Die wil Zich laten examlneeren Voor de Geldersche heeren, Maar die heeren waren niet pluis, Die zonden den heer Van ... naar huls. En zeiden: Mynheer Van ... Zoo gy wilt U laten examlneeren, Dan moet gy nog wat gaan leeren. Ga naar Ds. Claessen, En kom dan tegen Paschen; Dan zullen wij verstaan Of het beter zal gaan." BURGERLIJKE STAND. ZALTBOMMEL. Geboren: Martyntje, d. van G. van Riemsdijk en J. W. van Hemert. — WU- helmina Josine, d. van W. H. van Steen¬ bergen en H. H. G. Hermans. Overleden: Elisabeth Burnet, 92 jaar, weduwe van C de Hoog. BUREN, ASCH ÉN ERICHEM. Ondertrouwd; Jan de Jongh, 30 j. en Dirkje van Alphen, 32 j., beiden te Buren. CULEMBORG. Geboren: Petrus Jacobus Joseph, z. v. P. J. van den Huysen en S. H. Kooien. — Dirk, z. v. J. G. de Jongh en G. C. van Waardenburg. — Alberdina Cornelia, d. v. A. A. van Gasteren en E. A. J&gers. — Cornelia Gerardus, z. v. L. J. Corbeau en J. M. Visser. Overleden: Hendrik Hen, 63 j., echtgen. van M. Kroon. — Willemina Christina Veldt, 47 j., echtgen. van L. A. Wammes. Gehuwd: J. van Zanten en W. C. Burg¬ graaf. — C. van den Berg en W. W. de Ruiter. — J. M. Derks en D. Borgstrjn. N. S. J. van der Veen en C. Borgstijn. W. O. Jansen en N. Schimmel. — G. G. Sanderse en J. H. Kempen. Ondertrouwd: Nicolaas Cornelis Ha- zendonk, 23 j. en Johanna Eernardina Hommelberg, 19 j. — Cornelis Hendrikus van Santen, 25 j. en Johanna Sophia de Groot, 22 j. — Marinus Leuveninlt, 25 J. en Neeltje Cornelia den Hartog, 25 j. — Adrianus Hendrik van der Heiden, 26 j. en Alida Cornelia Verkerk, 25 j. — Mari¬ nus Anthonlus Lamboo, 29 j. en Johanna Maria de Beus, 26 j. ECHTELD. Ondertrouwd: H de Leeuw, 21 j., te Kesteren en G. v. Zetten, 25 j. te Echteld. — J. C. Vink, 30 j. te Echteld en C. P. v. den Hatert. 28 j. te Veenendaal. — M. Hommerson, 34 j, en D. de Haas, 36 j., beiden te Echteld. — T. van Doodeweerd, 27 j., te Kesteren, en N. van Ingen, 21 j., te Echteld. — G C. Fintelman. 27 j., en G. Hommerson, 24 i., beiden te Echteld. — J. van Doorn, 20 j., te Echteld, en H. Manders, 24 J. te Tiel — H. Vaandering, 26 i, en H. Dirksen, 19 j., belden te Ech¬ teld. — J. J. van Blitterswyk, 23 j. en C. W. van Alfen, 20 j., beiden te Echteld. — A. van Dodeweerd, 29 J., en Th. van La- vieren, 29 j., beiden te Echteld. Gehuwd: A. van Beem, 21 j., en M. G. Hommerson, 20 j., beiden te Echteld. — H. Vink, 25 i. en A. A Fintelman. 25 j., bei¬ den te Echteld, — J. v. Doorn, 26 J. en H. v. Kleef, 21 j., beiden te Echteld. — J. C. Vink,"*30 j. te Echteld en C. P. v. d. Ha¬ tert, 28 j. te Veenendaal. — H. de Leeuw, 21 J. te Kesteren en G. v. Zetten, 25 j. te Echteld. — M. Hommerson, 34 j., en D. de Haas, 36 j., beiden te Echteld. — T. van Doodeweerd. 27 j. te Kesteren en N. van Ingen, 21 j. te Echteld. — J. J. van Soest, 23 1. en J. M. Bor, 20 J., beiden te Echteld. Geboren: te Ochten: Willem, z. van J. Janssen en D. van Schalk. — Margaretha d. van Th. van Breda en J. Spronk. — te Echteld: Andrea Alberta, d. van J. van Conrlfhi P 19 Ko. 0 Cofxnhw» \ . 'éd iw J der Koppel en E. W. ten Bosch. — te Uzendoorn: Petronella, d. van W. Hom¬ merson en A. van den Hatert, — Hendrika Styntje. d. van R. Zaayer en C. J. Graaf- land. — te Ochten: Frederik Johan, z. v. I.Fintelman.—Hen¬F. J. Hommerson en I. Fintelman. — Hen¬ drik Johan, z. van H. Hommersom en J. van Rhenes. Overleden: Petronella van Zetten, echtg. van H. M. van Hoeven, 62 j. (overl. te Utrecht). — Dirk van den Berg, oud 18 J. LEERDAM. Geboren: Hendrik Johannes Karel. z. v.. H. van Vulpen en A. Veenhof. — Hen¬ drika Margaretha, d. v. K. Buyserd en T. de Jong. — Lamberta, d. v. A. v. Hol¬ ten en B. Kramp. HEI- EN BOEICOP. Overleden: Hein, 21 dagen, z. van J. Middelkoop en H. Blokland. MEERKERK. Geboren: Maria, dochter van J. Leen¬ man en G. van Rooyen. MARKTbERICHTEN. GORINCHEM, 22 Juni. Op de heden gehouden veemarkt bedroeg de aanvoer ongeveer 800 stuks. By matigen handel waren de prijzen: zware kalfkoeien f 375 —550. melkkoeien f 350—550, kalfvaar- zzen f 350—450. gulste vaarzen f 250— 350. pinken f 125—200, graskalveren f 80 —140, biggen f 35—55, schapen f 40—80, lammeren f 20—-40 per stuk. Konynen. Op de konynenmarkt wag de aanvoer klein en de handel matig. Jonge konynen f 2—3.50, slachtkonUnen f 4— 6.50, voedsters f 10—12. Eiervoiling. Op de eierveiling bedroeg de aanvoer 1S75 stuks. De prijs was f 1*.32 per Kg. UTRECHT, 20 Juni. Veemarkt. Totaal aangevoerd 2497 stuks vee. 450 vaarzen 340—480, pinken 150—250, melkkoeien 350—560, kalfkoeien 380—585, va.rekoei- en 200—420. handel matig, zelfde prij¬ zen; 22 nucht kalveren; 450 biggen 30— 54, handel redelijk, onveranderde pryzen 225 magere schapen 40^—60; 1350 lam¬ meren : weidelammeren 15—30, lamme¬ ren (Texelaars) 18—34, handel vlug, schapen prijzen hoogor, lammeren iets stygende prijzen. CULEMBORG, 22 Juni. Veiling Cu- lemborg en Omstr. : Aardbeien Ie srt. MS, ld. 2e srt 36 cent per Kg- ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN voor „HET NUETTWS" kunnen worden opgegeven te Leerdam TER HAAR & SCHUWT N.V., Tel. 2, Hoofdbureau en aan onderstaande bureau* : Beeed: A. van Dronkelaar. Buren: Fa. D. J. Trdjsen, Telefoon 234. Culemborg: Fa. H.H. Boldingh, Tel. 512 Geldermalsen: H. G. de Jager, Tel. 471. Haaften: P. A. van Ryswyk. Herwenen : G. van Zee. Lexmond : J. van Dieren. Meerkerk : Fr. Speijer. Tiel: Fa. A. van Loon, Tel. 2088. Zaltbommel: Fa. H. Lenshoek. Tel. 24 en by de bekende agentschappen. RECHTSZAKEN. ZWARE STRAFFEN WEGENS CLAN¬ DESTIENE SLACHTING. Voor den Economischen rechter te Dordrecht hadden zich Maandag eenlge Leerdammers, die zich aan clandestiene slachting schuldig gemaakt hadden, te verantwoorden. Zoo hadden F. de Gr. en G. P. de W. in den nacht van 4 op 5 Mei een koe ge¬ slacht. De Gr. vertelde, dat hn door de armoede tot deze daad was gekomen en De W. zou niet hebben geweten, dat slachten verboden was. Mr. Dieserink eischte tegen elk der verdachten 8 maanden gevangenisstraf. Uitspraak: 6 maanden. De slagersknecht A. v. d. B. had zijn medewerking verleend aan een fraudu¬ leuze slachting ten huize van Van G. en daarvoor f 30.— toegezegd gekregen. Verdachte had alleen maar aan het „vil¬ len" deelgenomen, maar ook daaronder verstond het O. M. slachten, zoodat te¬ gen hem eveneens 8 maanden gevange¬ nisstraf gevorderd werd. De raadsman, Mr. De Kat Angellno, voerde aan, dat verdachte hoogstens me¬ deplichtigheid ten laste gelegd kan wor¬ den. De Economische rechter deelde deze meening niet en veroordeelde verdachte tot 6 maanden gevangenisstraf. De los-arbeider J. de J., die als de hoofddader aangemerkt werd, had het beest geslacht en, zooals hy gul mede¬ deelde, betaald. Nu het vleesch in beslag genomen is, had hij een strop van zeven honderd gulden. Ook tegen hem vorder¬ de Mr. Dieserink 8 maanden gevangenis¬ straf. De verdedigster, mr. Lent uit Utrecht, pleitte een elementaire straf, daarbij wijzende op het geleden geldeüjk verlies. Uitspraak: 7 maanden. Den betonwerker J. v. G. was mede¬ plichtigheid ten laste gelegd, omdat hy zijn keuken voor deze slachting beschik¬ baar had gesteld. Verdachte ontkende, dat hij aan het slachten had deelgeno¬ men. De Economischen rechter veroor¬ deelde verdachte tot 4 maanden gevan¬ genisstraf met verbeurd verklaring van het in beslag genomen vleesch. De ei3ch luidde 6 maanden met verbeurdverkla¬ ring. Kaas zonder bon. M. A., arbeider uit Ameide, had 18 ka¬ zen voor 'n bedrag van f 133.— gekocht. Daar hy een blanco strafregister had, werd deze keer nog volstaan niet een boete van f 40 subs. 20 dagen met ver¬ beurdverklaring. De eisch was f 60 boe¬ te subs. 30 dagen. Een noodslachting? I.uitAmeidehadDe landbouwer F. v. I. uit Ameide had eenige koeien verloren tijdens het kalve¬ ren. Een van deze gevallen geschiedde op een Zaterdagmiddag en den boer zou den veearts toen niet meer hebben kun¬ nen waarschuwen. In elk geval had hy dit nagelaten en toen de nood hoog geste¬ gen was, had hij het beest zelf maar ge¬ dood. Aangezien hier geen opzet in het spel was, vroeg de Officier van Justitie f 100.— boete subs. 50 dagen met ver¬ beurdverklaring. Mr. van Marwijk Kooy, de raadsman vestigde de aandacht er op, dat het een open vraag is of het beest op het moment van slachting reeds dood was. Uitspraak: f 50.— boete subs. 25 d. A. v. L., mandenmaker, was den boer te hulp geschoten en had even geholpen bij het afslachten, waarvoor lüj niets ont¬ vangen had. Aangezien deze man een ondergeschikte rol vervuld had vroeg het O. M. tegen hem f 50.— boete subs. 25 dagen. Uitspraak f 25.— boete subs, 10 dagen. TE V_ROEG GEBLAZEN, tö 0ó U nog rdet Vraag voor het te laat Is een prospectus aan by: RENOVATUM Lage voorscnotpremle. Beperkte aansprakelijkheid^ Vlotte schaderegeling. Afrekening van schade per half¬ jaar. Algem. Onderling Waarborg Genootachap „REN.OVATUM" Amsterdam, Singel 202/8 - Tol. 55626-32219 schoongemaakt zyn uitgekookt of uitge- zwaveld worden. Nu is voor het uitkoken van de flesschen wel wat brandstof noo¬ dig en niet iedereen kan dat missen. Ter¬ wijl zwavellint om- uit te zwavelen nog slechts m enkele winkels te krngen is. Kookt of "zwavelt men de flesschen niet uit, dan moeten zy op een andere manier schoongemaakt worden, Men kan al heel wat bereiken, wanneer men ze uitspoelt en dan met azijn waaraan zooveel Keu¬ kenzout is toegevoegd, dat het er niet meer in oplost, flink schudt. Worden de flesschen daarna nog eens flink met ge¬ kookt water uitgespoeld en gaat men by het bereiden van het moes en het vullen der flesschen zorgvuldig te werk, dan mag men er wel op rekenen, dat deze, mits koel en in 't donker bewaard, houd¬ baar Is. Heeft men inmaakglazen of jampotten met binnendeksel, gummiring en acnroef- deksel, dan kan men de rabarber ook ste- rillseeren. wanneer men er tenminste de brandstof voor heeft. Men doet echter be¬ ter, deze glazen te bewaren voor groenten en vruchten, die slechts na sterillseeren of pasteuriseeren houdbaar zr]n. RABAREERMOES IN FLESSCHEN. De rabarberstelen schoonmaken( niet schillen), in stukjes snijden, met weinig kokend water opzetten en In een gesloten -»an snel tot moes koken. De flesschen en :urken schoonmaken en ze. . in kokend water 15 min. uitkoken of b. uitzwavelen door een brandend stuk¬ je zwavellint met de kurk erin vast t« klemmen. Wanneer de flesch gevuld is met zwaveldamp, het zwavellint in een kommetje met water doven, de kurk in de flesch drukken en deze 10 min. omge¬ keerd laten staan zoodat ook de kurk met de zwavel in aanraking komt; men kan de flesschen ook flink schud¬ den met azijn, waaraan zooveel zout is toegevoegd, dat het er niet meer In oplost en naspoelen met gekookt water. De kur¬ ken lo min, uitkoken. Het rabarbermoes zoo warm mogelyk in do schoongemaakte flesschen over¬ doen. De kurken er stevig in drukken en luchtdicht afsluiten door ze in gesmolten lak, kaarsvet of paraffine te dompelen. RABARBERSOEP IN FLESSCHEN. De rabarber schoonmaken (niet schillen), in stukjes snyden, met weinig water op¬ zetten en vlug tot moes koken. Het moes in een vergiet laten uitlekken. Het sap in een pan opvangen, weer aan de kook brengen en m de schoongemaakte fles¬ schen overdoen (zie vorig recept). Wat suiker en/of zoetstof door de rabarber mengen en dit als boterhambelegsel of by het middagmaal gebruiken. STUKJES RAUWE RABARBER DM FLESSCHEN. Dunne rabarbeerstelen zorgvuldig was¬ schen en in ongeveer 1 cm. lange stukjes snijden. De stukjes nogmaals grondig wasschen, wydmondsche flesschen (pos¬ tel einflesschen, melkflesschen of papfles- schcnl zorgvuldig reinigen en uitzwave¬ len. (Ziè het recept van rabarbermoes in flesschen.) De flesschen niet naspoelen, doch vullen met de stukjes rabarber in "de zwaveldamp en daarna byvullen met gekookt koud water en met uitgezwa- velde kurken losjes afsluiten. De fles¬ schen een nacht laten staan om het wa¬ ter in de stukjes rabarber te laten trek¬ ken, byvullen met gekookt koud water, afsluiten met kurken en deze tot aan den rand van de flesch dompelen in gesmol¬ ten lak, kaarsvet of paraffine. Deze ra¬ barber kan by het gebruik tot moes wor¬ den gekookt, waarbij het water mede ver¬ werkt wordt. Afsluiting van de flesschen kan ook geschieden met een stukje cel- lophane, dat met een touwtje of elas¬ tiekje over den hals wordt bevestigd. VOOR DE KINDEREN Avonturen van de Familie Dinges. Tehjt cd Illustratie van H KANNEGIETER. VOOR DE VROUW, VOOR DEGENEN DIE RABARBER INMAKEN. Wie zelf rabarber kweekt, kan er ook de komende winter van genieten, want rabarber laat zich goed inmaken. Men kan er jam of limonade van maken, maar dat zyn echte „suikerdleven" en alleen de huisvrouw, die suiker heeft kunnen spa¬ ren zal^dat willen doen. Het ongesuikerde rabarbermoes en sap kan men gelukkig ook bewaren, wanneer men maar eenige flesschen met bijpas¬ sende kurken bezit, Hoe men daarvoor te werk moet gaan kunt U in onderstaand recept lezen. Het gaat er in hoofdzaak om de flesschen zoo goed mogelyk schoon te maken. Het grondigste geschiedt dit, wanneer zö, en ook de kurken nadat ze la hl) dan niet nanr de wintersport Ring. ■ besloot münheer DlnEtw eenige dagen later, \oet-i glnc hij samen met vrouwlief een \oet- t maken door hu eigen land. Hu kocht zich i kampcercostuum cd wachtte op de mooie inlge cKgen, dln wel spoedig komen zouden. 160 Op een ochtend toea de beer Dinges een praatje maaKte met den fietsenmaker uit da buurt, iel deie tot bem, omdat hU van de reis¬ plannen van Dlngee hoorde; „Mijnheer, weet u wat u doen moet om prettig en geielllf uit ta gaan- Een tandem koopen", „Dit U ten ldeal"< nep deze uit,