Tekstweergave van KRON_1945-05-19_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
PRIJS 10 CENT.
19 MEI 1945
No. 3.
Hoofdredacteur:
A. F. VAN GOELST MEIJER
Mederedacteur;
C. A. 'T HART
Plv. Chef Staf B.S.
Verantwoordelijk voor de
advertenties: H. KAASJAGER
DE KRONIEK
Officieel blad voor
de
Bommelerwaard
Uitgegeven door de
gemeente
Zaltbommel
Verschijnt iedere Woensdag
en Zaterdag.
Copiën tijdig in te zenden aan
DRUKKERIJ KAASJAGER
Boschstraat 24, Zaltbommel.
Advertenties 15 cent per m.rn.
zoover de plaatsruimte toelaat.
De Binnenlandsche Strijdkrachten.
De meeste Bommelaars en andere be¬
woners der Bommelerwaard hebben de
naam: Binnenlandse Strijdkrachten voor
het eerst gehoord, toen ze de proclamatie
der B. S. op Maandag 7 Mei zagen aange¬
plakt. Inmiddels zijn de Binnenlandse Strijd¬
krachten populair geworden en vormen zij
een belangrijk onderdeel van het apparaat
dat op het ogenblik rust en orde hand¬
haaft en dat tracht ons maatschappelijk
en economisch leven weer op peil te bren¬
gen. Maar als we ons oor te luisteren
leggen, dan blijkt, dat bij de meesten nog
geen juist begrip aanwezig is, van wat
deze B.S. eigenlijk bedoelen te zijn. Tot
goed begrip, tot het voorkomen van vele
onnodige vragen en onjuiste denkbeelden
willen wij in het kort uiteenzetten, welke
taak de Binnenlandse Strijdkrachten op hun
schouders hebben genomen.
De Binnenlandse Strijdkrachten dan, zijn
een zuiver nationale, vaderlandslievende
organisatie, gevormd door de gelukkig on¬
telbaar velen, die in de vijfjarige bezet¬
tingstijd hun hoofd niet gebogen hebben,
maar zich verzet hebben tegen den onder¬
drukker. Zij, die ondergedoken zijn, wanneer
ze opgeroepen werden als krijgsgevangene
of als arbeider voor Duitsland; zij, die
onderduikers hielpen door hen gastvrijheid
te verlenen in hun woning; zij, die distri-
butiekaarten smokkelden en soms zelfs
stalen; zij, die gevangenissen openbraken
om hun medestrijders te verlossen; zij, die
onze wapenbroeders van gegevens voor¬
zagen over de miliiaire geheimen van de
Duitse barbaren, kortom, zij, die saboteer¬
den tijdens de bezetting, zij vormen nu de
Binnenlandse Strijdkrachten. Hun leven
hebben ze veil gehad voor de vaderlandse
zaak en verschillenden van hen zijn daarbij
omgekomen. Wij herdenken hen als trouwe
kameraden, als voorgangers in den strijd
voor ons groots ideaal, en de ontroerende
plechtigheid van de 11de Mei op de be¬
graafplaats te Zaltbommel was niet een
bloote formaliteit, maar een uiting van een
diepgevoelde behoefte van de Binnenlandse
Strijdkrachten om te getuigen van hun
vastbesloten wil, de taak van deze jonge
mensen, om Nederland tot een vrij, geluk¬
kig en welvarend land te maken, te vol¬
brengen. We hopen nog eens terug te
komen, op de heldendaden, die door hen
verricht zijn. De heldendaden ook, van
vele stille werkers, die nu niet meer dra¬
gen dan een eenvoudige band van de
B.S., maar die in feite leiders waren van
het grootse binnenlandse verzet tegen de
tyrannie.
Hopenlijk kunnen we op hun strijd nog
eens terug komen, maar nu de vraag, wat
gaan de Binnenlandse Strijdkrachten doen,
nu, nu niet meer gesaboteerd mag worden,
niet meer gespionneerd, niet meer onder
gedoken, kortom, nu opgebouwd moet wor¬
den.
De Binnenlandse strijdkrachten dan,
vormen een zuiver militair apparaat. De
leden der B.S. staan onder militaire tucht
en worden als militaire organisatie geleid
door Z.K.H. Prins Bernard. Ze hebben tot
taak, wegen en bruggen te bewaken en dui¬
stere elementen vluchten onmogelijk te ma¬
ken. En als er onder de bewoners van de
Bommelerwaard mensen voorkomen, die
mopperen, omdat het na de bevrijding ook
weer moeilijk is de Waalbrug te passeren,
dan moeten wij als ingewijde er op wijzen,
dat deze maatregel niet alleen strikt nood¬
zakelijk is, maar zelfs een groot Neder¬
lands belang.
De leden van de B.S. kunnen naderhand
ingeschakeld worden in een staand Ned.
leger, dat tot taak krijgt, overal op te treden
waar Nederlandse belangen verdedigd moe¬
ten worden. De Binnenlandse Strijdkrachten
krijgen dus de gelegenheid te tekenen voor
een vrijwilligersleger, en wel een bestaand
uit een bewakings- en een strijdend ge¬
deelte. Zolang dit tekenen niet plaats vindt,
zijn het vrijwilligers met een zeer kort
dienstverband, dat in ovnrleg met de plaat¬
selijke commandant verlengd of beëindigd
kan worden.
Daarnaast echter doen op dit ogenblik
de B.S. nog veel meer. Ze hebben ook een
burgerlijk apparaat. Ze houden zich bezig
met de wegenverbetering, het maken van
dijken, bruggen, het herstellen van elec-
triciteit, gas, waterleiding, ze houden toe¬
zicht op de landbouw en op de tuinbouw,
bemoeien zich met voedselbevoorrading,
prijsbeheersing enz. Dit burgerlijk apparaat
nu, heeft geen enkele andere taak, dan de
eerste stoot te geven tot het op gang
brengen van alle maatschappelijke functies,
die er in het leven zijn. Het heeft niet
de bedoeling zich te nestelen op de zetels
van die goede Nederlandse deskundigen, die
voorheen dit werk deden. Integendeel, hoe
vlugger deze lieden hnn taak weer kunnen
aanvaarden, hoe liever dat de Binnenlandse
Strijdkrachten is. De B.S. hopen dan ook,
dat hun bemoeiingen zo spoedig mogelijk
zullen eindigen en spreken de hoop uit,
dat binnen werkelijk zeer korten tijd al
deze diensten weer zelfstandig zullen kun¬
nen werken, waarmee dan tot het normale
leven zal zijn overgegaan.
En als we hier spreken van een zeer
korten tijd, dan denken we aan een kwestie
van dagen, een tijd, die bij het verschijnen
van dit blad misschien een of twee weken
zal uitmaken. We zijn er van overtuigd,
dat er in de Bommelerwaard voldoende
deskundige krachten zijn, om deze hen
toegewezen taken in eigen beheer uit te
voeren. Trouwens, vele van deze vakbe¬
kwame deskundigen zijn lid van de Bin¬
nenlandse Strijdkrachten.
Dan blijft er van de B.S. in de Bomme¬
lerwaard alleen over een militair apparaat,
als onderdeel van een nieuw Nederlands
leger en trekken alle niet-militaire diensten
van de B.S. zich terug, om op hun oor¬
spronkelijke plaats in het maatschappelijk
leven hun vaderland te dienen, op de¬
zelfde energieke wijze, als ze in deze weken
van overgang hebben gedaan.
Want, men begrijpe het goed, bij deze
Binnenlandse Strijdkrachten spelen noch
gewin, noch eer, noch roem een rol. Dienst
aan het gemeenebest is het devies van de
B.S. Steun bij de eerste wankele schreden
van de chaos van de overgang tussen be¬
zetting en vrijheid was de taak van zijn
burgerlijk apparaat, en wij zijn er van
overtuigd, dat de Bommelerwaard spoedig
met forse schreden welvaart zal tegemoet
gaan.
Onze „Waalwijksche Tommies".
De mannen in het vlotte bruine uniform,
die onze brug bewaken, en die, zooals men
op straat en overal kan zien, al de beste
vrienden met de Bommelaars zijn gewor¬
den in de paar dagen dat ze hier zrjn,
kwamen officieel in dienst op 31 October,
de dag van Waalwijks bevrijding.
Ze vormden toen de groep van de O.D.
de latere Ned. Binnenl. Strijdkrachten en
werden in samenwerking met de Canadee-
zen ingezet voor patrouille en bewakings¬
diensten. Toen in December-Januari de
aanmelding voor vrijwilligers werd open¬
gesteld zijn van de oorspronkelijke 4 a 500
man bijna allen naar verschillende leger-
onderdeelen overgegaan en geleidelijk aan
opgeroepen. De groep die nu hier is, werd
na een zeer zware keuring aangenomen
bij de Light Infantry, die in de toekomst
overal ter wereld zal kunnen worden in¬
gezet. Voorlopig werken ze nog met de
Canadeezen samen, in afwachting van hun
inzet als zelfstandig Nederlandsen leger
onderdeel.
Toen wij hun Commandant, den heer
W. J. van der Gouw, om deze gegevens
vroegen, verzocht hij ons, namens hem en
zijn mannen hun dank over te brengen aan
de Bommelsche Burgerij en alle officieële
instanties voor de hartelijke ontvangst, de
goede verpleging in hun kwartieren en de
prettige samenwerking.
Mogen wij hier dan bij aansluiten met
onze burgerij op te wekken, het ónze
soldaten zoo prettig mogelijk te maken.
Zoo, dat hun kwartier voor hen een tweede
tehuis mag heeten. Ze hebben het onge¬
twijfeld verdiend! A.
In verband met de Pinksteren
en het nog steeds afwezig z(Jn
van gas en electrlcitelt voor druk- en zet-
machine, zal „de Kroniek" de volgende
week éénmaal verschijnen en wel op Vrij¬
dagmorgen. Daarna zullen wij regelma¬
tig tweemaal per week uitkomen.
Aan het werk!
De vrijheid is er. Aan alle spanning en
hunkering naar het einde van den oorlog
is een einde gekomen. De bevrijding is
wel geheel anders gegaan, dan men zich
gedacht had. Hoewel wij, inwoners van de
Bommelerwaard acht maanden lang aan
of bij het front gewoond hebben, en alle
lasten daarvan te dragen kregen, werden
wij toch het laatst bevrijd. Het uiterste
puntje van Groningen was nog eerder vrij
dan de Bommelerwaard. En zelfs, toen ein¬
delijk decapitulatie er was, werd deze slechts
aarzelend door de duitschers hier erkend.
De capitulatie gaf niet een plotselinge
radicale omwenteling doch de vrijheid
moest zich moeizaam baan breken. De
vlaggen werden aarzelend uitgestoken, er
werd geschoten, de vlaggen werden weer
ingehaald. Later werden deze weer uitge¬
stoken. Men durfde echter niet voluit uiting
te geven aan zijn blijdschap over de be¬
vrijding, doordat de duitschers nog ge¬
wapend rond liepen en elk oogenblik
nieuwe conflicten en schietpartijen konden
komen.
Toch vierden we feest! Vooral op Vrij-
pag 11 Mei toen de muziektent weer ver¬
scheen, en de schoolkinderen getooid met
Oranje zich in een warm Oranjezonnetje
op de Markt opstelden was de stemming
er. En het is ook verder dien dag zoo
gebleven, ondanks de zeer geringe hulp¬
middelen, die er waren om het feest te
doen slagen.
Wellicht droeg daartoe bij de aankon¬
diging van het verstrekken van een prach¬
tige hoeveelheid levensmiddelen, ons door
onze Regeering toegezonden.
Maar dit is alles nu voorbij. Een ieder
keert, voor zoover dit mogelijk en toege¬
staan is, naar zijn woning terug. Velen
troffen een meer dan troosteloos geheel
aan. De huizen geheel of gedeeltelijk ver¬
woest. Meubels verdwenen, en verder een
onbeschrijfelijke hoeveelheid vuil en drek
ons door de beschermers, die ons een
„Kultur" wilden trachten te geven, achter¬
gelaten.
Het eerste, wat ons te doen staat, is alle
vreemde smetten grondig te verwijderen.
Dit gebeurt, al moeten velen zich, met
bijna niets, behelpen.
Maar daarna wacht weer de gewone
arbeid. Het opnemen daarvan, is misschien
wel het moeilijkste probleem. De oorlog
heeft ons allen uit het lood geslagen. De
een op deze, gene op een andere manier.
Het terugkeeren naar het normale is verre
van gemakkelijk. In de afgeloopen jaren
was lijntrekkerij en lijdelijk verzet bij den
arbeid veelal noodig. Ja zelfs plicht. Thans
het tegenovergestelde.
In den afgeloopen tijd werden door den
bezetter hooge loonen betaald. Loonen, die
gerust mogen worden betiteld als omkoop-
premies om de arbeiders te lokken naar
den Nationaal Socialistischen hemel. Maar
deze lok-loonen konden alleen worden be¬
taald, door de bankbiljettenpersen te laten
draaien, zoo snel als maar mogelijk was.
Deze loonen waren economisch niet moge¬
lijk. Van daar dat wij, ondanks deze
papieren-geld lawine, zeer sterk verarmd
zyn. Vandaar dat wij rekening zullen
moeten houden met normale loonen. Waar¬
tegenover de overheid zal zorgen ook de
prijzen normaal te doen zijn.
Wij willen allen zoo spoedig mogelijk
terug naar een normale wereld. Een wereld,
waarin welvaart is. Daartoe leidt maar
één weg: de weg van den arbeid. We zijn
arm. Wij wenschen weer een zeker bezit
te krijgen.
Maar wij moeten ons goed bezinnen wat
wij willen. Is ons levensdoel: geld? Of is
het geluk? Geld behoeft geenszins geluk
met zich te brengen. En het geluk ligt
elders.
Voor den oorlog en tijdens den oorlog
heeft te veel het begrip post gevat, dat
arbeid een noodzakelijk kwaad is, dat men
liefst zoo min mogelijk moest doen, en tegen
zoo hoog mogelijk loon.
We zullen ons moeten voorhouden dat
arbeid een zegen en een weldaad is. We
zullen moeten komen tot de vreugde van
den arbeid.
Er is vroeger een tijd geweest waarin
de geesel van de werkloosheid ons teis¬
terde. Die tijd is gelukkig voorbij. Thans
is er werk in overvloed. De geheele ge¬
meenschap wacht op onze arbeid. Daarom
dus: Aan het werk! Zoo hard mogelijk!
Tot ons aller nut. En tot ons eigen geluk,
v. G. M.
Bekendmaking.
Maandag 28 Mei 1945 wordt het
onderwijs aan alle Lagere Scholen te Zalt¬
bommel hervat.
Alle leerlingen moeten zich des morgens
om 9 uur aan hun eigen school melden,
It.m.VIenVIA.van alle klassen van I t.m. VI en VI A.
IAlleen de leerlingen der Openb. SchoolI
(Zandstraat) kunnen niet in hun eigen
school terecht. Zij worden verwacht aan
de Christ. School (Nieuwstraat).
De schoolgebouwen zijn gereinigd en
ontsmet. Ook de schoolbanken.
Het schoolgaan is verplicht.
De Burgemeester:
TUTEIN NOLTHENIUS.
De termijn, waarvoor inlevering van
goederen moet hebben plaats gevonden,
genoemd in Art. 2 en 3 wordt nader ver¬
lengd in 23 Mei 1945.
De plaatsen, waar in de gemeenten
Hurwenen, Rossum en Kerkwijk de goe¬
deren moeten worden ingeleverd, zullen
plaatselijk ten gemeentesecretarie worden
bekend gemaakt.
De wnd. Burgemeester van
Rossum, Kerkwijk,
A. P. VAN GOELST MEIJER.
Tengevolge van de terugkeer op zijn post
van den Heer Neet, heb ik mijn functie
als waarnemend Burgemeester van Hur¬
wenen met ingang van heden beëindigd.
De wnd. Burgemeester van Hurwenen,
A. P. VAN GOELST MEIJER.
Met wijziging van bekendmaking No. 2
punt 8, wordt bekend gemaakt, dat terug¬
keer van évacue's, mag plaats vinden in
de gemeenten Rossum, Maasdriel en Kerk¬
wijk.
Deze terugkeer mag alléén plaats heb¬
ben, voor zoover de évacué over een be¬
woonbare woning beschikt.
Terugkeer naar de gemeenten Alem en
Hedel kan niet plaats vinden voor dit ge¬
bied vrij van mijnen gemaakt zal zijn. Een
nadere mededeeling hierover zal zoo spoe¬
dig mogelijk volgen.
Terugkeer naar RosBum, Driel en Kerk¬
wijk geschiedt voor eigen risico. Uitdruk¬
kelijk wordt nog eens gewaarschuwd voor
het mijnengevaar.
De wnd. Burgemeester van Rossum, Alem,
Maasdriel, Hedel en Kerkwijk,
A. F. VAN GOELST MEIJER.
Aan de inwoners van Rossum wordt be¬
kend gemaakt, dat de goederen, bijeenge¬
bracht in de schuur van Van Heel, te
bezichtigen zijn op Dinsdag 22 Mei 9—12
en van 2—4 uur.
Indien meubels herkend worden geeft
men dit op aan den bewaker. Voor zoover
het eigendomsrecht vast staat, kunnen de
meubels eerst afgehaald worden op Woens¬
dag 23 Mei, tusschen 9—12 en 2—4 uur.
Voor de goederen bijeengebracht in de
schuur van Van Asch zal nader bericht
volgen.
De wnd. Burgemeester van Rossum,
VAN GOELST MEIJER.
De burgemeester van Ammerzoden maakt
bekend, dat de goederen-verordening, ge¬
publiceerd in de Kroniek No. 2, ook voor
de gemeente Ammerzoden geldt, met de
volgende wijzigingen:
De in art. 2 genoemde datum van 16 Mei
moet worden 23 Mei a.s.
Art. 3 wordt gelezen: Meubels en andere
goederen, bedoeld in art. 1, van welke
men de eigenaars niet kent en goederen
die sommigen door plundering verkregen
hebben, dienen op 23 Mei a.s. van 9—16
uur te worden gebracht in „Ons Huis" te
Well, gem. Ammerzoden.
Ze worden aldaar in ontvangst genomen
tegen een ontvangstbewijs.
De burgemeester van Ammerzoden,
VAN ERP.
Vanaf heden is het rooien van boomen
in de gemeente Ammerzoden verboden,
zonder bijzondere schriftelijke vergunning
van den Burgemeester.
De burgemeester van Ammerzoden,
VAN ERP.