Tekstweergave van KRON_1945-05-25_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
PRIJS 10 CENT.
25 MEI 1945
No. 4.
Hoofdredacteur i
A. F. VAN GOELST MEIJER
Mederedacteur:
C. A. 'T HAKT
Plv. Chef Staf B.S.
Verantwoordelijk voor de
advertenties: H. KAASJAGER
DE KRONIEK
Officieel blad voor
de
Bommelerwaardjg
Uitgegeven |door de
gemeente
Zaltbommel
Verschijnt iedere Woensdag
en Zaterdag.
CopiSn tijdig in te zenden aan
DRUKKERIJ KAASJAGER
Boschstraat 24, Zaltbommel.
Advertenties 15 cent per m.nj.
zoover de plaatsruimte toelaat.
C
Onze Oranje-Prinsesjes, die wij ook spoedig
weer bij ons terug hopen te zien.
Bekendmaking.
Openbare bekendmaking voor houders van
motorvoertuigen en motorbrandstoffen.
In afwachting van het besluit „Voor-
loopige rüvergunningeii" hetwelk een dezer
dagen wordt afgekondigd geldt hetvolgende:
Voor alle bedrijfsklaar en bedrijfsklaar
te maken motorvoertuigen (motorrijwielen
inbegrepen) is men verplicht een rijver-
gunning aan te vragen.
De uitgifte van deze rijvergunningen zal
geschieden door of namens de Rijksver¬
keersinspectie.
Ter verkrijging van deze rijvergunning
(deze is ook verplicht voor die voertuigen
die van een B.S.-nummer zijn voorzien)
dient men het volgende te verrichten:
Voorofop28Meie.k.moeteenI. Voor of op 28 Mei e.k. moet een
formulier worden aangevraagd bij het kan¬
toor van den A.B.D. te Zaltbommel, Non-
nenstraat 5.
NainvullingwordendezeformulierenII. Na invulling worden deze formulieren
zoo spoedig mogelyk ingewacht bij den
Districtscommandant van de B.S. (spoeds¬
halve gelieve men de formulieren in te
leveren bij het voormelde kantoor van den
A.B.D.).
Deze regeling moet zoo snel mogelijk
worden afgewerkt, waarbij onder de aan¬
dacht wordt gebracht dat de verkoop van
motorbrandstoffen (benzine, generatorbrand¬
stof, tankgas, dieselolie, smeerolie enz.) ge¬
blokkeerd is en een ieder verplicht is tot
aangifte van verborgen voorraden aan het
kantoor van den A.B.D.),
De Districtscommandant van de Binnen-
landsche strijdkrachten i/d Bommelerwaard,
G. W. MEIJER.
De burgemeester van Ammerzoden;
Gelet op artikel 3 van het Koninklijk
besluit van 5 September 1944, Staatsblad
E. 86, brengt ter openbare kennis, dat hij
op 7 Mei 1945 zijn taak als burgemeester
heeft voortgezet;
dat het gemeentehuis is gevestigd in het
hotel de Roode Leeuw te Ammerzoden;
dat de secretarie is geopend voor het
publiek iedere werkdag des morgens van
9 tot 12 uur;
dat door hem spreekuur wordt verleend
lederen werkdag van 10 tot 12 uur, be¬
houdens verhindering, en •• verzoekt het
publiek in verband met zijn drukke werk¬
zaamheden en ter voorkoming van teleur¬
stelling zich aan deze uren te houden.
Ammerzoden, 22 Mei 1945.
De burgemeester voornoemd,
VAN ERP.
De Burgemeester van Hurwenen maakt
bekend, dat de kijkdag voor ingeleverde
goederen is vastgesteld op Woensdag 30
Mei 1945, des v.m. van 9 tot 12 uur.
De ingeleverde goederen zijn opgeslagen
op het erf van H. Kleber te Hurwenen.
Hurwenen, 23 M.ei 1945.
De Burgemeester,
A. NEET.
Bij het einde.
„Plunderen en blaken is het sieraad van
den oorlog." Mij werd vroeger geleerd, dat
deze uitspraak moet worden toegeschreven
niet aan Sinte Maarten, maar aan Maarten
van Rossem, aan wien nog altijd een der
schoonste historische gebouwen dezer stad
zyn naam ontleent.
Niemand zal"kunnen ontkennen, dat er,
al zijn we dan al ver van den tijd van
Maarten van Rossem, in onze moderne
20ste eeuw, niet .geplunderd" en „geblaakt"
is in ons goede Nederland, tijdens den
wereldoorlog, die, wat ons land betreft,
Goddank! weer tot het verleden behoort.
Zoover wij nu kunnen oordeelen, lijkt het
ons niet overdreven om te beweren, dat
de Bommelerwaard en daarvan dan zeker
de Maaskant, het leeuwenaandeel heeft
bekomen in deze „blakerij" en plundering.
Want de resten van wat eens de Maas-
dorpen waren — en dit geldt vooral voor
Hedel, Ammerzoden en Maasdriel — zul¬
len hopelijk niet lang meer getuigen van
de „blakerij".
De plundering, die behalve door de vijan¬
delijke troepen, helaas ook nog door onze
Nederlanders, medeburgers en dorpsge-
nooten heeft plaats gehad, zal, zoo meenen
wij een schandvlek blijven en een zwarte
bladzijde vormen in de geschiedenis van
het leed, dat^ door zoovelen geleden werd.
Velen van de Maasdorpenbewoners staan
bij de gedeeltelijke, eenigen zelfs voor de
volslagen vernietiging van wat zij een»
hun bezit konden noemen.
De blakerij, al of niet uit oorlogsnood-
zaak, heeft het werk der verfoeilijke plun¬
dering voltrokken of omgekeerd en het
staat voor ons vast, dat het voor velen
moeite zal kosten zich zelf te beheerschen
als zij bij eventuëele terugkeer zullen staan
op de puinhoopen en bij de volslagen ruïne
van hun bezit.
Niettemin; Gode zij dank ! we zijn weer
vrij! Ofschoon wij gegronde redenen heb¬
ben om te betwijfelen dat ieder zichzelf
een juiste verklaring zal kunnen gevqn
van de beteekenis die 't zoo echt Neder-
landsche woordje „Vrij" inhoudt, alle
Nederlanders gevoelen b(j intuïtie wel iets
van het groote goed „Vrij" té* zijn en wij
kunnen rustig de dag afwachten waarop
er op werkelijk nationale wijze uiting
zal kunnen plaats hebben van de gevoelens
die by het overgroote deel van ons volk
opgekropt zijn in de vijf jaren, waarin
„het schrik'lijk pleit van dwang en vrij¬
heid" heeft aangehouden.
Bij alle leed, dat maandenlang in de
Bommelerwaard geleden werd, is het mis¬
schien toch om meer dan éën reden een
verheugend feit, dat hare bewoners, zij 't
dan onder de meest droevige omstandig¬
heden, hun isolement eens hebben moeten
verlaten. Velen waren genoodzaakt als
evacue's de Waaldorpen te betrekken —
er waren er onder die nog nimmer een
der Waaldorpen bezocht hadden vóór hunne
evacuatie —, velen zijn naar Friesland
getransporteerd of hebben in het Boven-
waalsche een veiliger schuilplaats gevon¬
den ; de hierblijvers hadden zich tot parool
gekozen: „Als't maar eenigszins kan, niet
over de Waal!" althans niet onder deze
omstandigheden.
En zoo is dan het mooie stadje, waaraan
de Bommelerwaard haar naam ontleent,
voor velen der Maaskanters het toevluchts¬
oord geworden. Zij zijn hier in Zaltbommel
nu eenige maanden gehuisvest. Zij hebben
in de huizen der Bommelaars de gastvrij¬
heid genoten, die velen hunner voor 't
leven niet meer vergeten zullen.
Thans, nu het tijdstip gaat naderen dat
de meesten onzer naar eigen huis en haard
gaan terugkeeren, of zoo dit niet meer kan
op andere wijze haar eigen home' zullen
moeten uitzien, nu moge ik mij ten tolk
stellen van allen, voor wie Zaltbommel het
toevluchtsoord is geweest in de zwaarste
en zwartste dagen die zij in dezen oorlog
hebben beleefd.
Dankbaarheid immers is en blijft nog
altijd een onzer voornaamste plichten.
Natuurlijk zal bij het verbreken der
banden, die door deze evacuatie zijn ont¬
staan, ieder op zijn plaats en ieder op
zijne wijze den verschuldigden dank wel
betuigen, maar het zal den Bommelaars
zonder twijfel genoegen doen, als ook. op
deze plaats en langs dezen weg het dank¬
woord wordt gesproken,; dat zij zoozeer
en zoo veelvuldig verdiend hebben.
Wij kunnen hier — en daar is alle re¬
den toe — van harte gaarne een welge¬
meende gelukwensch aan toevoegen. Wij
prijzen Zaltbommel gelukkig, dat de stad,
na zulke lange dagen en maanden, niet
verder geplunderd en „geblaakt" is.
De prachtige St. Maartenstoren, die zijn
naam 'wel niet dankt aan Maarten van Roa-
sum, maar toch ook ontleend aan een krijgs¬
man is behouden gebleven, evenals de Waal-
brug, een der jongste voortbrengselen van
stoere Nederlandsche Waterbouwkunde.
Hier is inderdaad een hartelijke geluk¬
wensch op zijn plaats en als de Hoofdre¬
dactie van det Kroniek haar eerste artikel
besluit met:
Leve de Koningin! Leve het Vaderland,
dan voegen w£ uit dankbaarheid en als
gelukwensch daaraan van harte gaarne
toe; „Leve Zaltbommel mèt zijn St.Maar¬
tenstoren en mèt zyn Waalbrug!"
Een der evacue's en niet een der jong-
sten, die overigens onbekend wenscht te
blijven, verzocht mij een stukje, dat ik
wellicht voor de Kroniek zou bestemmen
nog met het navolgende distichon te wil¬
len completeeren, aan welk verzoek ik
uiteraard gaarne voldeed.
Perstabit celebris turris, dominabitur alta,
Qua rè gaudet ovans urbs populus que sim ui
of te wel, en dit als variant op het vaak
gehoorde: En te midden van die.. . enz.
Hij blijft: Sint Maarten, sierlijk prachtig,
Beheerschend beemd en veld hoogmachtig ;
Dies juicht stad en volk volkrachtig:
Hij blijft. Hij staat nog pal waaraarachtig.
v. d. S.
Dè molestverzekering.
Van vele zijden komt de vraag of men
ter nakoming van de voorwaarden vervat
in de polissen van verzekering tegen oor-
logs-molest binnen de termijn van 5—10
dagen de geleden schade aan de betreffende
maatschappij dient op te geven. Bij infor¬
matie bleek ons dat, waar eenerzfjds de
meeste schaden nog niet volledig kunnen
worden overzien en anderzijds de verbin¬
ding met de maatschappijen nog zeer be¬
zwaarlijk is, zeker aan de gestelde aan¬
gifte-termijn niet strikt de hand zal wor¬
den gehouden. Het lijkt alleszins redelijk
dat verzekerden trachten. de allernoodza¬
kelijkste herstellingen reeds te doen ge¬
schieden voor zoover dat mogelijk is en
dat zij de rekeningen daarvan bewaren
om deze t.z.t. te kunnen overleggen. Im¬
mers is het aantal schaden zoo groot —
men denke bijv. aan Tiel, Venlo, Roer¬
mond, den Haag en helaas nog meer
zwaar getroffen steden — dat het welhaast
een menschenleeftijd zou duren indien de
daarvoor beschikbare inspecteurs alle scha¬
den nauwkeurig zouden hebben opgeno-
Nieuws in 't kort.
— De stryd op Okinawa nadert zijn einde.
— Tarakan zoo goed als geheel in geall,
handen.
— Tokio had Woensdag het tot nu toe
zwaarste luchtbombardement.
— Von Dönitz en zijn geheele staf ge¬
arresteerd.
— Eng. en Am. vertegenwoordigers bij de
voorlopige regeering in Flensburg.
— Montgomery benoemd tot opperbevel¬
hebber van de geallieerde bezettingstroepen
in Duitschland.
— res. kol. Posthumus-Meyes regeerings-
commissaris voor terugvordering gestolen
goederen uit Duitschland.
— Naar wtj vernemen ii met ingang van
heden de zoo gehate „Spertljd" over het
geheele land opgeheven.
Welkom aan burgemeester Tutein Nol-
thenins.
Onze gecombineerde „Karel" en „Euter-
pe" hebben zich de laatste dagen verdien¬
stelijk gemaakt en veel afwisseling ge¬
bracht door muziek op de Markt en mar¬
senen door de stad. Op Zaterdag j.1. trok
het sterk bezette corps met een drom van
jongelui achter zich door Bommels straten
en luid daverden de pittige marsenen,
onder leiding van den heer Parren, waar¬
door een vroolijke stemming in ons stadje
betrachte.
Ook de buitenkant kreeg ditmaal een
beurt en op de Stationsweg werd voor de
tijdelijke home van onze burgemeester een
oogenblik halt gehouden, en werd ZEd. door
muziek en hartelijke woorden welkom ge-
heeten na_ zijn gijzeling en ballingschap.
De burgemeester dankte hartelijk, hoe-
Nieuwe bonnen
Van 29 Mei t.m. 9 Juni.
BROOD A 481, A 491, 18 rants. per bon.
431, 441, 6 rants. per bon.
B 481, B 491, 6 rants. per bon.
De bonnen A 491. B 491 en 441 zijn uitsluitend
geldig in de week van 3 t.m. 9 Juni.
VLEESCH 401. 411, 1'/, rants. per bon.
lr), rants. vleesch is, 125 gr. vleescb in been.
90 gr. blikvleesch; 125 gr. visch in blik of
250 gr. vleesch met groenten (M.V. Stew.).
AMER1KAANSCH SPEK 407 1 rants.: 90 gram.
SUIKER 417 •/> rants.
Z UT 438 1 ons
BLOEM A 456 3 rant.: 210 gram
B 456 7 rant.: 490 gram
PEULVRUCHTEN 448 1 rants.
JAM of STROOP 427 '/, rants.
KOFFIE A 468 100 gram.
CHOCOLADE 437 1 tablet
MAROAR1NE 421 1 rants.
PUDDING of Vermicelli
of Gortmout 447 50 gram.
LIGA-KInderblscults B 468 2 rants.: 1 pak. . .
Op de bonnen welke vóór 2 Juni zijn inge¬
leverd, worden de detaillisten op 4 en 5 Juni
bevoorraad. 9 .
Op de bonnen welke na 2 Juni bij de win¬
keliers worden ingeleverd, zal bevoorrading
plaats vinden op 11 en 12 Juni
Deze data gelden onder voorbehoud dat geen
vertraging zal optreden in het transport.
wel hij aanvankelijk gemeend had dat 't
voor een dergelijk feestbetoon nog geen
tijd was. ZEd. heeft zich er echter niet
aan willen onttrekken, om de hartelijkheid
die er uitsprak, vooral om de band die is
gebleven tijdens de jaren in gijzeling door¬
gebracht. In Zaltbommel is veel veranderd
sinds 1940, veel is er verloren gegaan, veel
zullen wij niet meer terugzien, maar wer¬
kende aan de nieuwe toekomst zullen wij
dit alles weer te boven komen. Koningin
Wilhelmina heeft ons tot die taak geroepen
en verwacht ons aller steun. Laten wij
Haar in hare verwachtingen niet bescha¬
men en getrouw het voorbeeld volgen dat
Zij ons de afgeloopen jaren gaf. Dan zul¬
len wij tezamen ongetwijfeld dat doel be¬
reiken !
Financiëele Problemen.
In de chaos, die de Duitschers hier te
lande in vijf jaar van schandelijke onder¬
drukking en schromelijk wanbeheer te
weeg brachten, werd natuurlijk ook ons
geldverkeer meegesleept en dat des te ge¬
makkelijker omdat na veel onderlinge strijd
tuschen verschillende Duitsche groepen
Rost van Tonningen het departement van
Financiën en de Nederlandsche Bank onder
zich kreeg, waarmede de meest gevaar¬
lijke en radicaalste groep,, die van Himm-
ler en de S.S., de macht over een der
belangrijke factoren in de volkshuishouding
had verkregen.
De thans nieuw optredende minister van ■
financiën ziet zich dan ook voor een extra¬
zware taak geplaatst, al zal. hij daarbij
gesteund worden door Mr. Trip als direc¬
teur van de Nederlandsche Bank en door
Mr. H. Albarda als thesaurier-generaal,
beiden lieden die over een gezond econo¬
misch inzicht beschikken en die niet zullen
terugdeinzen voor het nemen van de nood¬
zakelijke, krachtige maatregelen. Voor alles
zal natuurlijk moeten gewaakt worden tegen
een ernstige aantasting van de koopkracht
van onzen gulden en tegen een aantasting
van het staatscrediet. Laten wij, wanneer
zoo dadelijk de maatregelen bekend wor¬
den, niet mopperen, maar allen eerlijk en
royaal medewerken en ons niet laten leiden
door overwegingen van zelfzuchtigen aard,
want ook ieder persoonlijk heeft meer aan
weinig guldens met zoo gaaf mogelijke
koopkracht, waarvoor men het noodzakelijke
kan krijgen, dan aan zakken vol bank-
papier, dat men niet besteden kan, omdat
er niets te koop is.
De in Mei 1940 in omloop zijnde hoe¬
veelheid bankpapier is ongeveer vervier,
voudigd, de staatsschuld is tot een onge¬
kende hoogte gestegen, twee factoren, die '
de ontwaarding van het geld — inflatie
genaamd — kunnen bevorderen, wanneer
niet drastische maatregelen ter voorkoming
daarvan worden getroffen. Onze Neder¬
landsche regeering heeft reeds in Londen
getracht in die richting te streven, door
zoo zuinig mogelijk met onze in Amerika
berustende goudschat om te springen, zoo¬
dat daarvan nog ruim twee derde over is.