Tekstweergave van KRON_1945-05-25_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
PRIJS 10 CENT. 25 MEI 1945 No. 4. Hoofdredacteur i A. F. VAN GOELST MEIJER Mederedacteur: C. A. 'T HAKT Plv. Chef Staf B.S. Verantwoordelijk voor de advertenties: H. KAASJAGER DE KRONIEK Officieel blad voor de Bommelerwaardjg Uitgegeven |door de gemeente Zaltbommel Verschijnt iedere Woensdag en Zaterdag. CopiSn tijdig in te zenden aan DRUKKERIJ KAASJAGER Boschstraat 24, Zaltbommel. Advertenties 15 cent per m.nj. zoover de plaatsruimte toelaat. C Onze Oranje-Prinsesjes, die wij ook spoedig weer bij ons terug hopen te zien. Bekendmaking. Openbare bekendmaking voor houders van motorvoertuigen en motorbrandstoffen. In afwachting van het besluit „Voor- loopige rüvergunningeii" hetwelk een dezer dagen wordt afgekondigd geldt hetvolgende: Voor alle bedrijfsklaar en bedrijfsklaar te maken motorvoertuigen (motorrijwielen inbegrepen) is men verplicht een rijver- gunning aan te vragen. De uitgifte van deze rijvergunningen zal geschieden door of namens de Rijksver¬ keersinspectie. Ter verkrijging van deze rijvergunning (deze is ook verplicht voor die voertuigen die van een B.S.-nummer zijn voorzien) dient men het volgende te verrichten: Voorofop28Meie.k.moeteenI. Voor of op 28 Mei e.k. moet een formulier worden aangevraagd bij het kan¬ toor van den A.B.D. te Zaltbommel, Non- nenstraat 5. NainvullingwordendezeformulierenII. Na invulling worden deze formulieren zoo spoedig mogelyk ingewacht bij den Districtscommandant van de B.S. (spoeds¬ halve gelieve men de formulieren in te leveren bij het voormelde kantoor van den A.B.D.). Deze regeling moet zoo snel mogelijk worden afgewerkt, waarbij onder de aan¬ dacht wordt gebracht dat de verkoop van motorbrandstoffen (benzine, generatorbrand¬ stof, tankgas, dieselolie, smeerolie enz.) ge¬ blokkeerd is en een ieder verplicht is tot aangifte van verborgen voorraden aan het kantoor van den A.B.D.), De Districtscommandant van de Binnen- landsche strijdkrachten i/d Bommelerwaard, G. W. MEIJER. De burgemeester van Ammerzoden; Gelet op artikel 3 van het Koninklijk besluit van 5 September 1944, Staatsblad E. 86, brengt ter openbare kennis, dat hij op 7 Mei 1945 zijn taak als burgemeester heeft voortgezet; dat het gemeentehuis is gevestigd in het hotel de Roode Leeuw te Ammerzoden; dat de secretarie is geopend voor het publiek iedere werkdag des morgens van 9 tot 12 uur; dat door hem spreekuur wordt verleend lederen werkdag van 10 tot 12 uur, be¬ houdens verhindering, en •• verzoekt het publiek in verband met zijn drukke werk¬ zaamheden en ter voorkoming van teleur¬ stelling zich aan deze uren te houden. Ammerzoden, 22 Mei 1945. De burgemeester voornoemd, VAN ERP. De Burgemeester van Hurwenen maakt bekend, dat de kijkdag voor ingeleverde goederen is vastgesteld op Woensdag 30 Mei 1945, des v.m. van 9 tot 12 uur. De ingeleverde goederen zijn opgeslagen op het erf van H. Kleber te Hurwenen. Hurwenen, 23 M.ei 1945. De Burgemeester, A. NEET. Bij het einde. „Plunderen en blaken is het sieraad van den oorlog." Mij werd vroeger geleerd, dat deze uitspraak moet worden toegeschreven niet aan Sinte Maarten, maar aan Maarten van Rossem, aan wien nog altijd een der schoonste historische gebouwen dezer stad zyn naam ontleent. Niemand zal"kunnen ontkennen, dat er, al zijn we dan al ver van den tijd van Maarten van Rossem, in onze moderne 20ste eeuw, niet .geplunderd" en „geblaakt" is in ons goede Nederland, tijdens den wereldoorlog, die, wat ons land betreft, Goddank! weer tot het verleden behoort. Zoover wij nu kunnen oordeelen, lijkt het ons niet overdreven om te beweren, dat de Bommelerwaard en daarvan dan zeker de Maaskant, het leeuwenaandeel heeft bekomen in deze „blakerij" en plundering. Want de resten van wat eens de Maas- dorpen waren — en dit geldt vooral voor Hedel, Ammerzoden en Maasdriel — zul¬ len hopelijk niet lang meer getuigen van de „blakerij". De plundering, die behalve door de vijan¬ delijke troepen, helaas ook nog door onze Nederlanders, medeburgers en dorpsge- nooten heeft plaats gehad, zal, zoo meenen wij een schandvlek blijven en een zwarte bladzijde vormen in de geschiedenis van het leed, dat^ door zoovelen geleden werd. Velen van de Maasdorpenbewoners staan bij de gedeeltelijke, eenigen zelfs voor de volslagen vernietiging van wat zij een» hun bezit konden noemen. De blakerij, al of niet uit oorlogsnood- zaak, heeft het werk der verfoeilijke plun¬ dering voltrokken of omgekeerd en het staat voor ons vast, dat het voor velen moeite zal kosten zich zelf te beheerschen als zij bij eventuëele terugkeer zullen staan op de puinhoopen en bij de volslagen ruïne van hun bezit. Niettemin; Gode zij dank ! we zijn weer vrij! Ofschoon wij gegronde redenen heb¬ ben om te betwijfelen dat ieder zichzelf een juiste verklaring zal kunnen gevqn van de beteekenis die 't zoo echt Neder- landsche woordje „Vrij" inhoudt, alle Nederlanders gevoelen b(j intuïtie wel iets van het groote goed „Vrij" té* zijn en wij kunnen rustig de dag afwachten waarop er op werkelijk nationale wijze uiting zal kunnen plaats hebben van de gevoelens die by het overgroote deel van ons volk opgekropt zijn in de vijf jaren, waarin „het schrik'lijk pleit van dwang en vrij¬ heid" heeft aangehouden. Bij alle leed, dat maandenlang in de Bommelerwaard geleden werd, is het mis¬ schien toch om meer dan éën reden een verheugend feit, dat hare bewoners, zij 't dan onder de meest droevige omstandig¬ heden, hun isolement eens hebben moeten verlaten. Velen waren genoodzaakt als evacue's de Waaldorpen te betrekken — er waren er onder die nog nimmer een der Waaldorpen bezocht hadden vóór hunne evacuatie —, velen zijn naar Friesland getransporteerd of hebben in het Boven- waalsche een veiliger schuilplaats gevon¬ den ; de hierblijvers hadden zich tot parool gekozen: „Als't maar eenigszins kan, niet over de Waal!" althans niet onder deze omstandigheden. En zoo is dan het mooie stadje, waaraan de Bommelerwaard haar naam ontleent, voor velen der Maaskanters het toevluchts¬ oord geworden. Zij zijn hier in Zaltbommel nu eenige maanden gehuisvest. Zij hebben in de huizen der Bommelaars de gastvrij¬ heid genoten, die velen hunner voor 't leven niet meer vergeten zullen. Thans, nu het tijdstip gaat naderen dat de meesten onzer naar eigen huis en haard gaan terugkeeren, of zoo dit niet meer kan op andere wijze haar eigen home' zullen moeten uitzien, nu moge ik mij ten tolk stellen van allen, voor wie Zaltbommel het toevluchtsoord is geweest in de zwaarste en zwartste dagen die zij in dezen oorlog hebben beleefd. Dankbaarheid immers is en blijft nog altijd een onzer voornaamste plichten. Natuurlijk zal bij het verbreken der banden, die door deze evacuatie zijn ont¬ staan, ieder op zijn plaats en ieder op zijne wijze den verschuldigden dank wel betuigen, maar het zal den Bommelaars zonder twijfel genoegen doen, als ook. op deze plaats en langs dezen weg het dank¬ woord wordt gesproken,; dat zij zoozeer en zoo veelvuldig verdiend hebben. Wij kunnen hier — en daar is alle re¬ den toe — van harte gaarne een welge¬ meende gelukwensch aan toevoegen. Wij prijzen Zaltbommel gelukkig, dat de stad, na zulke lange dagen en maanden, niet verder geplunderd en „geblaakt" is. De prachtige St. Maartenstoren, die zijn naam 'wel niet dankt aan Maarten van Roa- sum, maar toch ook ontleend aan een krijgs¬ man is behouden gebleven, evenals de Waal- brug, een der jongste voortbrengselen van stoere Nederlandsche Waterbouwkunde. Hier is inderdaad een hartelijke geluk¬ wensch op zijn plaats en als de Hoofdre¬ dactie van det Kroniek haar eerste artikel besluit met: Leve de Koningin! Leve het Vaderland, dan voegen w£ uit dankbaarheid en als gelukwensch daaraan van harte gaarne toe; „Leve Zaltbommel mèt zijn St.Maar¬ tenstoren en mèt zyn Waalbrug!" Een der evacue's en niet een der jong- sten, die overigens onbekend wenscht te blijven, verzocht mij een stukje, dat ik wellicht voor de Kroniek zou bestemmen nog met het navolgende distichon te wil¬ len completeeren, aan welk verzoek ik uiteraard gaarne voldeed. Perstabit celebris turris, dominabitur alta, Qua rè gaudet ovans urbs populus que sim ui of te wel, en dit als variant op het vaak gehoorde: En te midden van die.. . enz. Hij blijft: Sint Maarten, sierlijk prachtig, Beheerschend beemd en veld hoogmachtig ; Dies juicht stad en volk volkrachtig: Hij blijft. Hij staat nog pal waaraarachtig. v. d. S. Dè molestverzekering. Van vele zijden komt de vraag of men ter nakoming van de voorwaarden vervat in de polissen van verzekering tegen oor- logs-molest binnen de termijn van 5—10 dagen de geleden schade aan de betreffende maatschappij dient op te geven. Bij infor¬ matie bleek ons dat, waar eenerzfjds de meeste schaden nog niet volledig kunnen worden overzien en anderzijds de verbin¬ ding met de maatschappijen nog zeer be¬ zwaarlijk is, zeker aan de gestelde aan¬ gifte-termijn niet strikt de hand zal wor¬ den gehouden. Het lijkt alleszins redelijk dat verzekerden trachten. de allernoodza¬ kelijkste herstellingen reeds te doen ge¬ schieden voor zoover dat mogelijk is en dat zij de rekeningen daarvan bewaren om deze t.z.t. te kunnen overleggen. Im¬ mers is het aantal schaden zoo groot — men denke bijv. aan Tiel, Venlo, Roer¬ mond, den Haag en helaas nog meer zwaar getroffen steden — dat het welhaast een menschenleeftijd zou duren indien de daarvoor beschikbare inspecteurs alle scha¬ den nauwkeurig zouden hebben opgeno- Nieuws in 't kort. — De stryd op Okinawa nadert zijn einde. — Tarakan zoo goed als geheel in geall, handen. — Tokio had Woensdag het tot nu toe zwaarste luchtbombardement. — Von Dönitz en zijn geheele staf ge¬ arresteerd. — Eng. en Am. vertegenwoordigers bij de voorlopige regeering in Flensburg. — Montgomery benoemd tot opperbevel¬ hebber van de geallieerde bezettingstroepen in Duitschland. — res. kol. Posthumus-Meyes regeerings- commissaris voor terugvordering gestolen goederen uit Duitschland. — Naar wtj vernemen ii met ingang van heden de zoo gehate „Spertljd" over het geheele land opgeheven. Welkom aan burgemeester Tutein Nol- thenins. Onze gecombineerde „Karel" en „Euter- pe" hebben zich de laatste dagen verdien¬ stelijk gemaakt en veel afwisseling ge¬ bracht door muziek op de Markt en mar¬ senen door de stad. Op Zaterdag j.1. trok het sterk bezette corps met een drom van jongelui achter zich door Bommels straten en luid daverden de pittige marsenen, onder leiding van den heer Parren, waar¬ door een vroolijke stemming in ons stadje betrachte. Ook de buitenkant kreeg ditmaal een beurt en op de Stationsweg werd voor de tijdelijke home van onze burgemeester een oogenblik halt gehouden, en werd ZEd. door muziek en hartelijke woorden welkom ge- heeten na_ zijn gijzeling en ballingschap. De burgemeester dankte hartelijk, hoe- Nieuwe bonnen Van 29 Mei t.m. 9 Juni. BROOD A 481, A 491, 18 rants. per bon. 431, 441, 6 rants. per bon. B 481, B 491, 6 rants. per bon. De bonnen A 491. B 491 en 441 zijn uitsluitend geldig in de week van 3 t.m. 9 Juni. VLEESCH 401. 411, 1'/, rants. per bon. lr), rants. vleesch is, 125 gr. vleescb in been. 90 gr. blikvleesch; 125 gr. visch in blik of 250 gr. vleesch met groenten (M.V. Stew.). AMER1KAANSCH SPEK 407 1 rants.: 90 gram. SUIKER 417 •/> rants. Z UT 438 1 ons BLOEM A 456 3 rant.: 210 gram B 456 7 rant.: 490 gram PEULVRUCHTEN 448 1 rants. JAM of STROOP 427 '/, rants. KOFFIE A 468 100 gram. CHOCOLADE 437 1 tablet MAROAR1NE 421 1 rants. PUDDING of Vermicelli of Gortmout 447 50 gram. LIGA-KInderblscults B 468 2 rants.: 1 pak. . . Op de bonnen welke vóór 2 Juni zijn inge¬ leverd, worden de detaillisten op 4 en 5 Juni bevoorraad. 9 . Op de bonnen welke na 2 Juni bij de win¬ keliers worden ingeleverd, zal bevoorrading plaats vinden op 11 en 12 Juni Deze data gelden onder voorbehoud dat geen vertraging zal optreden in het transport. wel hij aanvankelijk gemeend had dat 't voor een dergelijk feestbetoon nog geen tijd was. ZEd. heeft zich er echter niet aan willen onttrekken, om de hartelijkheid die er uitsprak, vooral om de band die is gebleven tijdens de jaren in gijzeling door¬ gebracht. In Zaltbommel is veel veranderd sinds 1940, veel is er verloren gegaan, veel zullen wij niet meer terugzien, maar wer¬ kende aan de nieuwe toekomst zullen wij dit alles weer te boven komen. Koningin Wilhelmina heeft ons tot die taak geroepen en verwacht ons aller steun. Laten wij Haar in hare verwachtingen niet bescha¬ men en getrouw het voorbeeld volgen dat Zij ons de afgeloopen jaren gaf. Dan zul¬ len wij tezamen ongetwijfeld dat doel be¬ reiken ! Financiëele Problemen. In de chaos, die de Duitschers hier te lande in vijf jaar van schandelijke onder¬ drukking en schromelijk wanbeheer te weeg brachten, werd natuurlijk ook ons geldverkeer meegesleept en dat des te ge¬ makkelijker omdat na veel onderlinge strijd tuschen verschillende Duitsche groepen Rost van Tonningen het departement van Financiën en de Nederlandsche Bank onder zich kreeg, waarmede de meest gevaar¬ lijke en radicaalste groep,, die van Himm- ler en de S.S., de macht over een der belangrijke factoren in de volkshuishouding had verkregen. De thans nieuw optredende minister van ■ financiën ziet zich dan ook voor een extra¬ zware taak geplaatst, al zal. hij daarbij gesteund worden door Mr. Trip als direc¬ teur van de Nederlandsche Bank en door Mr. H. Albarda als thesaurier-generaal, beiden lieden die over een gezond econo¬ misch inzicht beschikken en die niet zullen terugdeinzen voor het nemen van de nood¬ zakelijke, krachtige maatregelen. Voor alles zal natuurlijk moeten gewaakt worden tegen een ernstige aantasting van de koopkracht van onzen gulden en tegen een aantasting van het staatscrediet. Laten wij, wanneer zoo dadelijk de maatregelen bekend wor¬ den, niet mopperen, maar allen eerlijk en royaal medewerken en ons niet laten leiden door overwegingen van zelfzuchtigen aard, want ook ieder persoonlijk heeft meer aan weinig guldens met zoo gaaf mogelijke koopkracht, waarvoor men het noodzakelijke kan krijgen, dan aan zakken vol bank- papier, dat men niet besteden kan, omdat er niets te koop is. De in Mei 1940 in omloop zijnde hoe¬ veelheid bankpapier is ongeveer vervier, voudigd, de staatsschuld is tot een onge¬ kende hoogte gestegen, twee factoren, die ' de ontwaarding van het geld — inflatie genaamd — kunnen bevorderen, wanneer niet drastische maatregelen ter voorkoming daarvan worden getroffen. Onze Neder¬ landsche regeering heeft reeds in Londen getracht in die richting te streven, door zoo zuinig mogelijk met onze in Amerika berustende goudschat om te springen, zoo¬ dat daarvan nog ruim twee derde over is.