Tekstweergave van KTZO_1908-04-26_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
De
Polenkwestie
werd
niet
aangeroerd
,
even
-
min
de
kwestie
der
bezetting
van
den
yacanten
bisschopszetel
in
Posen
.
De
parlementaire
constellatie
in
Duitscliland
werd
even
aangeroerd
,
zonder
dat
echter
van
een
der
zijden
wenschen
in
verband
hiermee
werden
geuit
.
Het
gesprek
liep
lang
oyer
het
Missiewezen
.
Paus
en
Rijkskanselier
roemden
beiden
de
zegen
-
rijke
werkzaamheid
der
missionarissen
,
in
het
bijzonder
verhief
de
Paus
de
vele
verdiensten
van
den
Duitschen
bisschop
Henninghaus
.
Prins
Bülow
bracht
het
gesprek
ook
op
de
Dormitio
te
Jerusalem
,
voor
wier
uitbreiding
de
Paus
zich
zeer
scheen
te
interesseeren
.
De
H
.
Vader
prees
de
belangstelling
van
den
keizer
voor
deze
stichting
.
Ook
werd
nog
gesproken
over
de
vele
verdiensten
van
den
Duitschen
pater
Schmidt
in
Jerusalem
,
die
eenige
maanden
geleden
te
Berlijn
door
een
tramongeluk
zoo
droevig
aan
zijn
einde
kwam
.
Na
de
audiëntie
bij
den
Paus
bracht
de
Rijks
-
kanselier
een
bezoek
aan
kardinaal
Merry
del
Val
,
den
staatssecretaris
van
den
H
.
Stoel
.
Deze
be
-
antwoordde
het
bezoek
aan
den
Rijkskanselier
in
het
Pruisische
gezantschapsgebouw
bij
het
Vaticaan
.
Nederlandsche
Bedevaart
naar
Lourdes
-
Het
is
verbazend
,
zoo
talrijk
als
de
deelneming
dit
jaar
is
aan
den
ofEcieelen
Nederlandschen
pelgrimstocht
naar
Lourdes
.
Gewoonlijk
laten
zich
ongeveer
400
pelgrims
bij
de
„
Vereeniging
tot
samenstelling
van
Nederl
.
bedevaarten
"
in
-
schrijven
;
—
ditmaal
overtreft
het
cijfer
de
duizend
.
Of
eigenlijk
is
'
t
niet
zoo
verbazend
.
Immers
,
de
bedevaart
Lourdes
viert
dit
jaar
heur
gouden
jubelfeest
,
en
bovendien
herdenkt
de
Ned
.
ver
-
eeniging
haar
25-jarig
bestaan
.
Er
zijn
reeds
drie
pelgrimstreinen
bezet
,
zoo
-
dat
het
bestuur
nog
slechts
deelnemers
kan
aan
-
vaarden
onder
het
uitdrukkelijk
beding
:
„
als
er
plaats
is
."
Niet
minder
dan
90
priesters
en
even
zoovele
zieken
gaan
ditmaal
met
de
bedevaart
mee
.
Van
de
bestuursleden
zijn
er
nog
twee
over
,
die
vanaf
de
oprichting
der
Vereeniging
deel
van
de
leiding
uitmaakten
,
n.l
.
de
directeur
,
de
heer
Léon
Hermans
,
te
Antwerpen
,
en
de
secretaris
,
de
heer
Charles
HoUman
,
te
Maastricht
,
die
dus
mede
hun
zilveren
jubilé
als
pelgrim
vieren
.
FRANKRIJK
.
Priesterlijke
toewijding
.
Abbé
Durosoy
,
pastoor
van
Brassoc
,
eene
kleine
parochie
in
het
dioces
Mautauban
,
werd
bij
een
stervende
geroepen
,
om
hem
de
laatste
H.H
.
Sacramenten
toe
te
dienen
,
De
priester
begaf
zich
er
onmiddellijk
heen
,
en
daar
de
tijd
drong
,
sloeg
hij
,
ondanks
den
duisteren
nacht
,
een
slecht
begaanbaar
doch
korter
voetpad
in
.
Maar
in
zijn
■
haast
,
gleed
hij
uit
en
brak
eea
been
.
Ondanks
de
heftige
pijnen
,
welke
hem
het
ge
-
broken
been
veroorzaakte
,
wilde
abbé
Durosoy
zich
,
ondank
alles
,
naar
den
stervende
begeven
,
die
naar
hem
vroeg
.
Hij
zond
den
koster
heen
om
de
krukken
van
een
gebrekkige
in
de
buurt
te
leenen
en
slaagde
er
zoo
in
zich
,
niet
zonder
herhaaldelijk
in
bezwijming
gevallen
te
zijn
,
tot
aan
het
huis
van
den
zieke
voort
te
sleepen
.
Daar
had
hij
nog
de
kracht
hem
de
biecht
te
hooren
en
het
H
.
Olieeel
tce
te
dienen
.
De
aan
-
wezigen
waren
tot
tranen
toe
geroerd
over
den
heldenmoed
van
den
priester
Eerst
na
zijne
H
.
bediening
tot
het
einde
toe
te
hebben
waargenomen
,
stemde
hij
er
in
toe
,
zich
naar
zijne
pastorie
te
laten
overbrengen
.
Het
ziet
er
treurig
uit
in
Frankrijk
met
de
priesterlijke
roepingen
.
„
Ben
zeker
aantal
paro
-
chies
",
klaagt
de
aartsbisschop
van
Tours
„
zijn
zonder
herder
,
en
van
verschillende
zijden
vragen
bedroefde
geloovigen
priesters
om
anderen
,
die
ze
verloren
hebben
,
te
vervangen
;
tot.orts
leed
-
wezen
hebben
wij
er
hun
geen
te
geven
;
wij
kunnen
hun
slechts
,
om
hun
hoop
in
tespreken
,
wijzen
op
de
jonge
krachten
,
die
hier
en
daar
opgroeien
in
de
schaduw
van
het
Heiligdom
."
Over
de
oorzaak
van
de
onvoldoende
priester
-
lijke
roepingen
zegt
Mgr
.
ïoucault
:
„
Een
eerste
oorzaak
is
de
progressieve
ver
-
mindering
van
het
geboortecijfer
in
Frankrijk
.
God
kiest
zijn
uitverkorenen
gaarne
uit
groote
gezinnen
,
waar
het
kind
minder
vertroeteld
wordt
en
,
onderworpen
aan
een
strengere
tucht
,
leert
dat
werken
eene
levenswet
is
.
Vervolgens
heeft
ook
schuld
de
verzwakking
van
den
geest
des
geloofs
in
de
gezinnen
.
En
eindelijk
is
het
ver
-
minderen
der
roepingen
te
wijten
aan
den
tegen
-
woordigen
toestand
der
Kerk
van
Frankrijk
,
aan
de
wankelbare
positie
der
bedienaren
van
den
eeredienst
",
Mgr
.
Bougnet
heeft
,
na
zijn
terug
-
keer
uit
Rome
,
de
geloovigen
van
zijn
bisdom
herinnerd
aan
de
levendige
aansporing
,
die
de
H
.
Vader
hem
gaf
,
in
zijn
bisdom
het
werk
der
priesterlijke
roepingen
en
der
aanwerving
van
geestelijken
aan
te
bevelen
.
SPANJE
.
De
plechtigheden
van
Goeden
Vrijdag
worden
telkenjare
met
veel
ceremonieel
gevierd
.
De
koning
en
de
koningin
woonden
dit
jaar
de
aanbidding
van
het
kruis
bij
en
de
vereering
der
relieken
van
het
H
.
Kruis
en
van
een
der
nagels
.
De
koning
heeft
op
Goeden
Vrijdag
aan
acht
terdoodveroordeelden
gratie
verleend
.
Van
Huis
en
School
.
HET
SPAREN
DOOR
DE
GROOTE
JEUGD
.
HL
Is
het
gemakkelijk
,
—
vooral
als
men
zelf
spaarzaam
is
en
door
zijn
voorbeeld
al
zooveel
kan
doen
—
om
de
kleinen
tot
sparen
te
brengen
,
het
wordt
moeilijker
,
als
men
met
onze
grootere
meisjes
en
jongens
te
doen
heeft
,
die
sparen
nog
niet
geleerd
hebben
.
Maar
toch
!
met
taaie
volharding
en
vriende
-
lijkheid
en
beleid
moet
men
er
ook
kunnen
komen
,
vooral
daar
met
onze
jongelui
te
rede
-
neeren
valt
.
Zij
weten
,
dat
een
kwartje
vijf
-
en-twintig
heele
centen
is
,
waarvoor
uren
soms
is
gewerkt
geworden
.
Zij
begrijpen
en
weten
het
soms
bij
ondervinding
,
dat
voor
een
kwartje
meer
spijs
'
s
middags
op
tafel
,
voor
het
gezin
heel
wat
beteekent
.
Zij
kennen
de
waarde
van
geld
,
tenminste
reeds
velen
.
Het
bewustzijn
,
dat
het
brood
zooveel
kost
;
aan
huur
zooveel
dient
opgebracht
te
worden
;
dat
voor
kleeding
zooveel
guldens
noodig
zijn
,
enz
.,
dat
weten
doet
ze
het
geld
waardeeren
en
...
.
doet
ze
tevens
inzien
,
wat
zooal
noodig
is
om
zichzelf
te
helpen
bij
het
beginnen
van
een
levenstaat
.
Zij
moeten
er
een
eer
in
stellen
om
aan
hun
ouders
te
kunnen
zeggen
,
wanneer
ze
het
ouder
-
lijk
huis
gaan
verlaten
:
„
zie
zoo
lieve
Ouders
,
ik
ben
klaar
;
ik
heb
genoeg
bespaard
om
mijn
huishoudentje
in
te
richten
;
U
hoeft
voor
geen
uitzet
te
zorgen
".
Zoo
hoort
het
!
Zoo
kan
ieder
zeggen
,
die
spaarzaam
is
!
Die
geest
moet
in
onze
jongens
en
meisjes
worden
opgewekt
,
maar
daarvoor
is
niets
beter
dan
het
voorbeeld
.
Het
voorbeeld
is
meer
waard
dan
honderd
zedenpreken
.
Waar
vader
en
moeder
leven
van
de
hand
in
den
tand
;
waar
ze
niet
denken
aan
den
dag
van
morgen
;
waar
het
Zaterdag
en
Zondag
pannetje-vet
is
en
dubbel-op
en
waar
de
andere
dagen
van
de
week
schraal
-
hans
keukenmeester
is
;
waar
in
één
woord
geen
overleg
is
en
van
sparen
geen
sprake
is
,
noch
kan
zijn
op
die
manier
,
daar
zullende
kinderen
,
met
dat
voorbeeld
voor
oogen
nooit
leeren
sparen
;
daar
zullen
ook
de
kinderen
toèèeró'zijn
en
blijven
.
Het
voorbeeld
van
Vader
en
Moeder
is
van
over
-
wegeuden
invloed
op
het
kind
,
het
heele
leven
door
.
Zijn
de
ouders
zuinig
;
weten
ze
de
kleintjes
bij
elkaar
te
houden
;
weten
ze
met
het
weinigje
dat
ze
hebbén
en
verdienen
wonderen
te
doen
,
dan
zuilen
de
kinderen
ook
spaarzaam
zijn
.
Ook
zij
zullen
tien
keer
een
dubbeltje
omkeeren
,
eer
ze
het
uitgeven
;
zij
zullen
wegleggen
,
wat
ze
maar
eenigszins
kunnen
overhouden
en
later
.
.
.
j
man
en
vrouw
geworden
,
zijn
ze
in
staat
,
zonder
de
hulp
der
ouders
,
een
net
huisje
te
betrekken
,
knapjes
te
wonen
;
een
winkel
te
beginnen
enz
.
Zij
worden
nuttige
leden
der
maatschappij
,
waar
de
ouders
trotsch
op
kunnen
zijn
en
waaraan
Kerk
en
Staat
behoefte
heeft
.
Geen
spaarpot
beteekent
dadelijk
armoe
.
i
Dat
onze
jongens
en
meisjes
dit
toch
eens
!
mochten
bedenken
!
Laten
ze
eens
rondzien
en
hun
voorbeelden
kiezen
!
Daarom
moeten
we
onze
jongens
en
meisjes
invoeren
in
onze
vereenigin
-
gen
,
waar
ze
tot
sparen
worden
aangezet
.
(
Denkt
aan
patronaten
—•
(
hierover
later
)
Maria
-
Vereeni-gingen
—
enz
enz
.).
Wie
het
wél
meent
met
onze
jeugd
,
leere
ze
sparen
!
Dan
kunnen
ze
later
zich
zelf
helpen
.
Wat
ieder
couraiitenlezer
weten
moet
.
L
De
staatkundige
partijen
in
ons
vaderland
kunnen
,
volgens
de
hoofdbeginselen
beschouwd
,
verdeeld
woorden
in
een
Christelijke
en
een
niet
-
Ohrislelijke
groep
.
Tot
de
eerste
behuoren
allen
,
die
willen
,
dat
in
het
staatkundig
leven
,
dus
in
het
bestuur
van
den
Staat
,
rekening
worde
gehouden
met
de
door
God
geopenbaarde
Waarheid
.
De
niet-Ohristelijke
groep
omvat
allen
—•
ge
-
doopt
of
niet-gedoopt
^-
die
in
het
Staatsbestuur
elk
bovennatuurlijk
beginsel
uitsluiten
.
De
eerste
groep
aanvaardt
dus
het
feit
der
Goddelijke
Openbaring
;
de
tweede
doet
alsof
dit
feit
niet
bestaat
.
Deze
beide
hoofdgroepen
vertegenwoordigen
dus
op
staatkundig
gebied
de
twee
hoofdstroomingen
,
die
heel
de
Geschiedenis
doorloopen
,
de
geloovige
en
de
niet-geloovige
levensbeschouwing
.
Daaruit
volgt
reeds
dadelijk
hoe
onwaar
de
bewering
is
,
die
zegt
,
dat
er
in
de
staatkunde
geen
antithese
of
tegenstelling
(
geloof
en
ongeloof
)
bestaat
.
De
Christelijke
groep
wordt
ten
onzent
verdeeld
in
drie
partijen
,
die
,
onafhankelijk
van
elkander
,
hun
eigen
program
hebben
.
Deze
partijen
zijn
:
de
Katholieke
,
de
Anti-Revolutionaire
en
de
Ghriste
-
lijhSistorische
partij
.
De
Katholieke
Staatspartij
is
pas
na
1848
begonnen
zich
te
ontwikkelen
tot
geheel
zelf
-
standige
partij
,
zooals
wij
die
thans
kennen
.
Dankbaar
voor
den
steun
bij
het
herstel
der
hiërarchie
in
1853
genoten
van
de
liberalen
,
waren
de
Katholieken
tot
1864
veelal
geneigd
de
liberalen
te
steunen
.
Sedert
dien
tijd
echter
begon
de
kentering
.
De
veroordeeling
van
de
liberale
beginselen
door
Paus
Pius
IX
in
zijn
Syllabus
en
Encycliek
van
1864
bracht
aan
de
'
liberaal-katholieke
partij
den
doodslag
toe
.
Daarbij
'
kwam
nog
in
het
bijzonder
de
ook
voor
Katho
-
lieken
zoo
krenkende
toepassing
der
Schoolwetten
,
en
de
schreeuwende
onrechtvaardigheid
van
het
liberalisme
tegenover
de
godsdienstige
bijzondere
scholen
.
Zoo
begonnen
de
Katholieken
allengskens
meer
te
naderen
tot
de
Anti-Revolutionairen
,
met
wie
zij
gemeenschappelijke
belangen
te
ver
-
dedigen
hadden
.
Lange
jaren
hebben
de
Katholieken
hun
politiek
gevoerd
zonder
een
eigenlijk
program
,
te
hebben
.
Berst
den
20
*^^™
October
Ï896
werd
te
Utrecht
het
Katholiek
program
samengesteld
,
dat
door
de
Katholieke
Kamerleden
in
1901
werd
gehand
-
haafd
en
op
eenige
punten
nader
toegelicht
.
Op
sociaal
gebied
aanvaarden
zij
de
Encycliek
van
Leo
XIII
„
Rerum
novarum
"
als
grondwet
en
richtsnoer
.
De
Anti-Revolutionaire
Partij
is
gesticht
door
Mr
.
Willem
Groen
van
Prinsterer
,
geboren
1801
,
overleden
1876
,
eertijds
secretaris
van
Koning
Willem
I
.
Dr
.
A
.
Kuyper
is
zijn
opvolger
.
De
kieswet-Tak
,
die
in
1894
in
alle
partijen
ver
-
deeldheid
bracht
,
was
vooral
voor
de
Anti
-
Revo-lutionaire
partij
noodlottig
,
die
in
twee
groepen
werd
gesplitst
,
elk
onder
een
eigen
leider
,
Kuyper
en
Lohman
.
De
Anti-Revolutionairen
onder
Kuyper
volgen
het
program
van
1878
;
de
volgelingen
van
Lohman
,
ook
Vrij-Antirevolutionairen
ge
-
noemd
,
hebben
in
September
1898
een
program
van
beginselen
opgesteld
.
Met
de
Katholieken
hebben
de
Anti-Revolu
-
tionairen
dit
gemeen
,
dat
zij
op
wetgeving
en
staatsbestuur
het
stempel
der
Christelijke
begin
-
selen
willen
drukken
.
De
Christelijk-Historische
Partij
ontstond
in
1903
uit
de
samensmelting
der
Vrij
-
A^ntirevolu-tionairen
met
den
Christelijk-Historischen
Kiezers
-
bond
,
die
in
1897
te
Utrecht
was
opgericht
.
De
verschilpunten
tusschen
x\nti-Revolutionairen
en
Christelijk-Historischen
zijn
,
behalve
vele
kleinere
,
voornamelijk
deze
:
de
Christelijk-Historischen
willen
handhaving
van
artikel
171
der
Grondwet
en
van
de
Staatskerk
in
Ked.-Indië
;
de
Anti
-
Revolutionairen
niet
.
Voor
de
Christelijk-Histo
-
rischen
is
de
kerkelijke
achtergrond
op
de
eerste
plaats
de
Nederlandsch
Hervormde
kerk
;
voor
de
Anti
-
Revolutionairen
de
Gereformeerde
kerk
.
Toch
telt
men
onder
de
Anti-Revolutionairen
vele
Hervormden
,
en
omgekeerd
onder
de
Christelijk
-
Historischen
ook
Gereformeerden
,
Lutherschen
,
enz
.
IVentraal
!
Dat
de
arbeidersorganisatie
,
die
onder
zooge
-
naamd
neutrale
vlag
vaart
,
onvermijdelijk
moet
terecht
komen
in
het
kielzog
der
sociaal-democra
-
tie
,
is
nooit
duidelijker
bewezen
dan
door
het
feit
,
dat
dezer
dagen
plaats
greep
.
De
nationale
organisatie
van
de
zoogenaamde
neutrale
vakvereenigingen
heeft
zich
n.l
.
met
groote
meerderheid
verklaard
voor
algemeen
kiesrecht
,
en
besloten
zich
,
wat
de
kiesrechtactie
betrett
,
onder
de
leiding
der
S
.
D
.
A
.
P
.
te
stellen
.
Dat
had
men
tien
jaar
geleden
niet
gedacht
,
zegt
„
Het
Volk
".
Want
de
organisatie
is
toch
o
zoo
neutraal