Tekstweergave van KTZO_1908-05-17_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
FRANKRIJK . De amen hebben in Frankrijk niet meer het recht hun school te kiezen . Door den prefect der Loire-Inférieure is aan den burgemeester van ïeillé het volgende brieve geschreven : „ Ik verzoek u / de wed . Simon te willen meedeelen , dat de ondersteuning , die zij voor haar kind Julien Simon ontvangt , zal worden ingetrokken , indien zij haar kind niet stuurt naar de gemeentelijke school ." Deze laatste woorden waren met rood dubbel onderstreept . JAPAN . De religieuzen van het H . Hart zullen in de Japansche hoofdstad Tokio een hoogere school stichten voor Japansche dames zonder onderscheid van godsdienst . De zusters hebben eerst grondig de Japansche opvoedingshuizen onderzocht en bestudeerd , vooral die , welke door de keizerin gesticht zijn voor de adellijke dames . Het plan der religieuzen ontmoet veel sympathie ; de verwezelijking is voornamelijk te danken aan de pogingen van den aartsbisschop van Tokio . BELGIË . Over eenige weken zullen in België de gedeeltelijke periodieke verkiezingen voor de Kamer gehouden worden , die zullen beslissen , of het katholieke ministerie , dat reeds meer dan twintig jaar zoo zegenrijk het land bestuurt , zal aanblijven of niet . Mochten de verkiezingen voor de katholieken slecht uitvallen en komen de liberalen aan het bewind , dan kan men er verzekerd van zijn , dat dit zal zal zijn een oorlog tegen de kerk en den godsdienst . De liberalen ontkennen dit thans natuurlijk , om de lauwen en onverschilligen in de strikken te vangen . Zoo doet o.a . ook het liberale blad van Charleroi . En toch kon men in datzelfde blad van 14 Augustus 1907 lezen : „ Frankrijk heeft zich ontdiian van een gedeelte van het clericale ongedierte en Frankrijk heeft goed gedaan . Het heeft daardoor een titel te meer verworveu op onze achting en wij haken naar het oogenblik waarop wij zijn voorbeeld kunnen volgen ." De katholieken van België weten dus , wat hun te wachten staat , als de liberalen aan het bewind komen . Van Huis en School . EEN BOEKJE . Ik heb hier een boekje voor me liggen . Een prachtig boekje . Een gulden boekje . Een boekje , dat ik in handen zou wenschen van vaders en moeders en onderwijzers . Een boekje , dat in geen huisgezin mag ontbreken ; dat in geen K . K . Leesbibliotheek tevergeefs mag gevraagd worden . Dat gelezen moet worden door jongens en meisjes in patronaten en Zondags - en avondscholen of naaischolen . Een boek , dat ik met plezier gelezen en herlezen heb . Eq al moge de inhoud hier en daar in ' t dagelijksch leven , bij de meesten onzer , niet naar de letter in toepassing kunnen gebracht worden — toch verdient het boek , vooral thans ■— nu de verwildering der jeugd een feit is zooals algemeen erkend wordt en erkend is — aller aandacht en belangstelling . Het boek is een toetssteen voor allen , die aanspraak willen maken op „ beschaafd ". Wie is beschaafd , wellevend , opgevoed ? Sla dit boek open en op ieder bladzij leert het ü , hoe een beschaafd mensch zich te gedragen heeft ; hoe een opgevoed mensch handelt en spreekt ; hoe een wellevend mensch optreedt in het dagelijksch leven bij vreemden of in den huiselijken kring . Beschaafd ? Wellevend ? Prachtige woorden .... jammer dat ze voor zoo velen , woorden zijn , zonder beteekenis : holle klanken , zonder zin . Ik wil voor vandaag hierop niet verder ingaan , doch later zullen we hier en daar eens een greep doen en eenige practische wenken en raadgevingen meer in détails bespreken . Voor nu een enkel woord in ' t algemeen . Is de „ wellevendheid " eigen aan of uitsluitend het eigendom van een bepaalden stand ? Deze vraag beantwoord ik met neen ! nogmaals neen ! Iedereen : de werkman zoowel als de patroon ; de heer zoowel als de knecht ; de burger zoowel als de arbeider ; de stedeling zoowel als de dorpeling .... allen , zonder ouscheid , kunnen „ wellevend " zijn . Lomp , brutaal , onbeschoft , onbeschaafd , ruw te zijn , behoeft niemand . Wie uit zijn oogen kijkt ; onthoudt wat geleerd en gepreekt wordt ; zijn voordeel doet met het goede voorbeeld en da.iirbij van goeden wille is , — dit laatste niet het minst ■ — zal niet vaak zondigen tegen de gewone regels der „ wellevendheid ". Beleefd zijn kost uiets . Wie wil , kau . Voor den beleefde staan alle deuren open . „ Met den hoed in de hand , komt men door het gansche land " leerden we op de schoolbanken , en zoo is het . Wie persé lomp , onbeschoft doet , dient met den nek aangekeken te worden . Ruw is het kenmerk van een valsch , hardvochtig karakter , zelfs tegen - over het dier past ruwheid niet . „ Onbeschoft " tegenover zijn minderen is even te laken als het brutaal optreden van den mindere tegen zijn meerdere . Wie aanspraak wil maken op „ beschaafd " blijve zich steeds consequent en zij beschaafd in het salon van den rijke en in de hut van den arme ; bij vreemden en in den huiselijken kring . „ Wees beleefd ! en gij overwint de wereld ," zegt de wijze . Koop daarom het boekje van Mgr . A . F . Diepen over „ De Wellevendheid ," en gij koopt een schat van goede raadgevingen en zachte wenken ; tot eigen vorming of tot zelf - critiek en zelf-contróle . Oodsdienst en Socialisme . Nu er in den laatsten tijd zooveel gesproken is , vooral wederom naar aanleiding van het laatste ruzie-congres te Arnhem , waar de Socialisten hun „ roode Paschen " vierden , heeft het zeker zijn nut nog eens te releveeren wat een Vlugschrift der K . S . A . hierover onlangs schreef : Laat de sociaal democratie ieders eigen Gods - dienst toe ? De sociaal democraten beweren het . Ze zeggen het zoo : Godsdienst is privaatzaalc . En vooral tegen en tijdens de verkiezingen zijn ze met dit praatje zeer bij de hand . Maar men kan het veilig boérenbedriegerij noemen . Ze weten wel , dat , als eenmaal de mannetjes bij de S . D . A . P . zijn ingelijfd , de godsdienst zal verdwijnen als sneeuw voor de zon ; eerst wordt die week , ze mindert en mindert en eindelijk blijft er niet anders over dan een plasje en ook dat verdroogt . De sociaal - democraat Fischer , zeide het zoo open - lijk op den Partijdag te Stuttgart in 1898 ( Proto - koU bldz . 160 ): „ Laten wij aan honderdduizenden van katho - lieke arbeiders , die thans nog achter de vanen van het centrum marcheeren , hun Onzen Lieven Heer en hun Geloof Als we ze maar eerst overtuigd hebben , dat ze dezelfde belangen hebben als wij , en dat hun belangen anders zijn dan die van katholieke , protestantsche of joodsche patroons , dan komt het andere ook wel terecht . Ik weet dat aan mijn eigen geschiedenis ." En deze redenaar werd aan ' t slot van zijn rede minutenlang toegejuicht . Of ze het ook allen daarmee eens waren ! Zoolang de boeren vijanden der sociaal-demo - craten zijn , hebben deze laatsten geen hoop op een volkomen overwinning . Dus moet het land - volk voor de nieuwe leer gewonnen worden . Bij het geloovige volk echter zou een spreker , die den godsdienst aanpakt , zijn zaak reeds van te voren bedorven hebben . Bijgevolg was het parool : „ Laat den godsdienst buiten spel ", een eisch van slimheid . Als echter de sociaal-demo - cratische woordvoerders niet op boereuvangst uitgaan , zijn ze gewoon hun grimmigen haat tegen lederen godsdienst uit te spreken , want die vijandschap ligt in het wezen van hun mate - rialistisch stelsel . BBRN8TE1N , een hunner apostelen , was dan ook zeer juist , toen hij in het Septem - bernummer 1904 van de Sozialistisehe Monatshefte schreef : „ Want een of andere wereldbeschouwing moet toch ten grondslag liggen bij de verhouding van de maatschappij tot de haar opgelegde taak ( op - voeding , wetenschap , recht — voornamelijk straf - recht — kunst , enz ). De godsdienst is in dien zin geen privaatzaak , maar een openbare aange - legenheid van groote beteekenis ." Dat komt geheel overeen met wat Bernstein volgens een bericht in de Vorwarts in een sociaal - democratische vergadering te Berlijn verklaarde : „ Het vr ij maken van den mensch van den godsdienst is de voorwaarde om hem op politiek en maatschappe - 1 ij k gebied wijs te maken . „ Als wij de menschen niet uit het eerste tijd - perk van hnn ontwikkeling : de godsdienstige voorstellingen , bevrijden , kunnen wij ze niet tot politieke rijpheid brengen . Degenen , die in de godsdienstige overtuigingen blijven steken , zijn hindernissen voor onze beweging . Daarom mag de godsdienst geen privaat-zaak zijn . Uit onzen eiscli : scheiding van Kerk en Staat , volgt van zelf , dat wij ook stelling moeten nemen tégen den godsdienst , want kerk en godsdienst zijn onscheidbaar . De eerste sociaal-democratische aan - voerders zijn allen vrijdenkers geweest , die zich geheel hadden losgemaakt van godsdienst en kerk . Is het dan niet de zuiverste huichelarij , als ze bij de geloovigen aankomen met het praatje : Kom maar gerust bij ons , je godsdienst is bij ons even veilig als in je eigen vereeniging ?" Moge dan ieder , die lid is van een in naam neutrale , maar werkelijk sociaal-democratische vereeniging , zeggen : Ik heer die neutrale vereeniging den rug toe , want ik stel prijs op mijn Geloof , op mijn Gods - dienst , op mijn Kerk , en die zijn niet veilig bij sociaal-democratie , niet veilig bij de openlijke sociaal-democratie , en evenmin veilig bij de ver - borgen sociaal - democratie . Op , katholieken I ledere Katholielc In een Katholieke VereenJ * ging ! Oeen orde * Mevrouw Mijnders zit te midden van hare koffers ... rondom valiezen , rieten manden , reis - zakken , koflers van allerlei vormen en kaliber ,. . Al die bergplaatsen gelijken op onverzadelijke • monsters , met geopende muilen , waarin mevrouw Mijnders met koortsachtigen haast hare schoeisels , als ook de kleeren van haar man en hare kin - deren bergt . Als ze toch maar niets vergeet !. . ' t Is misschien kinderachtig , maar ' t is een - maal zoo ... . zij is overtuigd , dat zij iets ver - geet . .. wat ?. . . De katoenen slaapmutsen van Arthur ?.. . zij zijn daar in den gelen kofier haast de nachtjapon ... De mandjes voor garnalen ?... neen ... zij heeft ze pas in een andere kist gedaan . . . Hare eigen hoeden ?... daar is ze immers mee begonnen !. . . En te zeggen , dat zij zeker wat vergeet !... en zij kan niet raden wat !... en dan , aan het strand van de zee , zal zij gewaar worden , dat zij iets noodzakelijks vergeten heeft , en dan zal het te laat zijn ! . .. En mevrouw Mijnders , zenuwachtig bij die gedachte , wroet op nieuw tot op den bodem van de kisten . * Mevrouw , hier is een brief .... Goed , leg hem daar maar neer !. .. zegtmevrouw Mijnders zonder zich om te wenden,met haar elleboog een stoel aanwijzend . Mevrouw ... er is haast bij ! .. . Goed , goed , leg hem maar neer ... Met een schuinschen blik kijkt mevrouw Mijnders naar den brief op den stoel .. . gele enveloppe . .. loopend schrift . .. gedrukt hoofd .. . dat zal een rekening zijn ... Dringend ?.. . waarom 1 . . . zet men zoo den menschen het mes op de keel ? ... Er is wel wat dringender te doen dan de gele enveloppe open te maken , ik mag den trein niet missen ... heerlijke trein ! je stapt morgen vroeg , negen ure in , en ' s middags half een stapt men te Scheveningen uit ! ... O ! het heerlijk zeebad , dat we dan allen na aankomst van den trein zullen nemen , terwijl het kamermeisje en de keukenmeid de kofiers uitpakken ! . .. Mevrouw Mijnders richt zich half op , om in hare verbeelding reeds de frissche zeelucht op te snuiven ; een zonderling gevoel van welbe - hagen en blijdschap verdubbelt hare krachten ; zij gaat . . . komt . . . drukt op den inhoud der kofiers ; gespt , sluit .. . een , twee , drie ! ... ' t is gedaan ; ... ' t is tien uur in den avond ! * * * Mevrouw Mijnders overziet haar werk ... aai !... daar krijgt ze schot in de lenden van al dat bukken , haar gezicht drukt een oogenblik smar - telijke vermoeienis uit , dan bedaart het .,. daar staat een leuningstoel . . . rusten we wat !. .. En de brave vrouw laat zich zacht neder in een voltaire , de beide handen op de leuning , en begint zacht te droomen over de zilver-geboorde golven van de zee bij Scheveningen . De pendule wekt haar uit den droom ... elf uur ! .. in één sprong is zij op en inspekteert nog eens de kotters .... Wat is dat ? O ja ... die brief !. . . Mevrouw Mijnders opent de enveloppe onder het loopen en leest het volgende : Mevrouw , Vergeef mij den stap , dien ik op dit oogen - blik doe , maar ik ben gedwongen door de om - standigheden . IJ weet welk een crisis er tegen - woordig op den handel drukt . De groote magazijnen