Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18630102-001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

1865. nil NTIGSTE JAAII6A,X6. Eidsfl), m^rronMssfments- WEEK Abonnements-prijs: Per jaar . . ƒ 2.60. Franco per post - 3.00. Advertentiën: Van één tot zes regels 60 cents. Voor eiken regel meer 10 Cents. Zegclregt voor iedere plaatsing 35 cents. VRIJDAG 2 JANUARI.). BLAD. De Uitgave; geschiedt eiken Vrijdag morgen. Verkrijgbaar; Bij den Uitgever; bij nlle Buekhan- deiaren en Postkantoren in dit Kijk. é. STAATKUNDIGE VERTOOGEN. (INGEZONDEN.) Men heeft bij de Eerste Kamer cene onverbloemde oppositie kunnen opmerken tegen hetgeen, met eene thans in zwang zijnde benaming, de rigtïng van het Kabinet genaamd wordt. Naar ons inzien, kan er geen spraak zijn van cene eigenlijk politieke rigtrog, zoolang niet duidelijk blijkt dat het om dc hoofdbeginsclon der Grondwet te doen is, bij voorbeeld . die de bevoegdheid der verschillende staatsmachten bepalen , en de grenzen binnen welke zij beperkt worden. Verschil van gevoelen kan alzoo in het algemeen slechts op de wijze van administreren betrek 172 king hebben , en op de maatregelen op dit terrein te verordenen : en , vermits de onderwerpen daarvan even zoo menigvuldig als van elkander verschillend kunnen zijn , is het onmogelijk aan te nemen , dat bij ieder geschilpunt van dien aard de twee vooraf gevormde partijen, die men — betreurenswaardig genoeg -— met de benamingen van reactionnairen , en van revolntionnairen brandmerkt , tegenover elkander zonden staan. Deze opvatting kan van eenig belang zijn , wanneer gesproken wordt van het karakter van het tegenwoordig Ministerie. Is het Ministerie op de zeer uiteenloopende plannen .betreffende de administratie vaa Indic, ca het belastingstelsel , inderdaad homogeen , zoodat het van ieder dier bijzondere stelsels een kabinets-qiieatic maakt, dan eerst kon de heer van der Heim in de Eerste Kamer verklaren geen vertrouwen tc stellen in het ganscbe Kabinet. In dien zin sprak ook de heer Groen van PnixsTERER in de Tweede Kamer • on hij wensehte don Minister van Koloniën niet te isoleren. Zoo ver tot onze kennis is gekomen , heeft het hoofd en de stichter van dit Kabinet zich tot nog ton deswege nog niet stellig verklaard: hij heeft in de laatste maanden meermalen de verklaring van zijn gevoelen teruggehonden, omdat hij het, zoo als hij zeide, doelloos achtte zich in enne onvruchtbare polemiek te begeven over zaken , die niet onmiidelijk aan de orde waren. Zoodra die gele 172 genheid , die hom bij uitsluiting als de geschikte voorkomt „ daar zal zijn, hopen wij dat hij met dezelfde cordaatheid en vaderlandsliefde zijne overtuiging zal uitspreken, ah hij dit ten opzigte van de wet op de waterwegen gedaan heeft. Wij kunnen ons intusschen bezwaarlijk voorstellen , dat er voor Ne 172 derland , in den tegenwoordtgen tijd , gewigtiger vraagstukken ter beslis 172 sing kunnen worden voorgesteld, en die meer zouden verdienen tot kabincts-qnestiSu gemaakt te worden, dan de plannen van de beide door ons bedoelde Ministers. Wij spreken niet van andere Ministers: do opheiïing, hij voorbeeld, van ons diplomatiek agentschap te Stockholm, ia wel cene betreurenswaardige onhandigheid , maar is, zoo ah zoo veel naders, van ondergeschikt belang. Maar niemand, die het vaderland lief heeft, kan zich onttrekken aan den strijd van gevoelens omtrent dc bewuste vraagpunten, welker beslissing zoo innig en onmiskenbaar za- menhangt met alle de elementen van ons staatkundig en maatschappelijk bestaan. Het zij ons dus vergund in zoo verre aan dien strijd deel te nemen , als die zich bepaalt tot algemeene beginselen. Vooral beboeren wij ons, in de questie over de koloniale administratie, te onthouden van een oordeel over den workelijken toestand van onze bezittingen in Indiê, ook omdat de berigten dienaangaande van zoo vele ooggetuigen en zaakkundigen niet zelden Hjnregt tegenover elkander staan. Even zoo is , dunkt ons, de toestand vaa verre de moesten onzer Vertegen 172 woordigers ; en dit had , dachten wij , het beweren moeten doen veroor- deelen , dat de cultnur-ondcrnemingen bij de me/ moeten worden gere 172 geld. Dc heer Godefboi (wiens redevoering, den 3den December in de Tweede Kamer uitgesproken, wij met uitstekend genoegen lazen) is van gevoelen, dat «misbruiken en verkeerdheden op koloniaal gebied te wytcn zijn aan gebrek aan we/lelijke regeling.” Wij voor ons zouden dat stelsel zoo in het algemeen niet durven «vernemen. Bij ieder koloniaal onderwerp is het voor dc wetgeving oen préliminair vercischte (de préalalle), dat bet, naar de Grondwet, blijke dat er behoefte bestaat aan regeling hij de wet. Voor zoodanige regeling van de out- 1 unr-ondernemingen Hijlt die behoefte geenszins. De Minister kan verlangen de verantwoordelijkheid van eene of andere regeling van zich af te schuiven , en op de wetgeving te doen overgaan ; maar daarmede is het bewijs van behoefte niet geleverd. Wij achten het uitgemaakt, dat de Regering, omtrent dergelijke uitsluitend lokale belangen, vrij moet blijven , terwijl hare handelingen , naar het slot van art. 56 van bet Regériugs-reglement, aan bet onderzoek cn de contrhle van de Vertegenwoordiging onderworpen blijven. In de tweede plaats verschillen wij van den Heer Godisfhoi, wanneer bij beweert, dat in liet bewuste art. 56 bet in stand honden is voor- gesehreven, niet van het cultnur-ttórel, maar van dc cultures. Voor 172 eerst toch kunnen de vijf voorwaarden , aan welke dat in stand houden verbonden wordt, niet van toepassing zijn op zooveel bouws nis op bet «ogenblik in cultuur zijn, maar wel op het stelsel: en, vervolgens, spreekt No. fi in dat artikel, van een geheel ander stelsel, dat dus noodzakclijk het andere stelsel zou vervangen. Met klem van relcncring verzet zich dc spreker tegen bet beginsel van dc Regering, wanneer deze ons tocroept -gij moet u aan die In- iliaehe milliocnen ontwennen: (ongelukkiger keuze van uitdrukking was wel niet mogelijk): en hij wil ludië vooral niet van Nederland geïso 172 leerd hebben, noch Indische iinautiën verstaan hebben, als onderschei 172 den vau Nederlands fiuantiën. Die losmaking van Indi'é acht hij te belmoren tot zeker berucht Indisch programma: en hij ziet in den Minister de twr csZs nog gematigde uitdrukking van dat programma , en het wets-ontwerp op de cuituur-ondernemingcn is, volgens hem, * dc eerste belangrijke schrede op den weg om ludië los te maken van "het financieel belang van Nederland", — wij voegen er bij , ca van dc belangen vau de garsscke maatschappij in Nederland. Zonder te aarzelen stemmen wij den geachtcn spreker bij, wanneer hij zegt: «de verzekering van het financieel belang van het moederland «is de conditio sine qua non voor adhesie aan hervormingen op kolo 172 niaal gebied.” Maar wij hebben er nog een andere voerwaarde bij te bedingen. Zij is deze: dat overtuigend worde aangetoond, dat de be 172 staande toestand cene voor de inlandsche bevolking tegennatuurlijke eu verachtcrende strekking beeft, en dat de voorgestelde hervorming bec 172 loud en heilzaam zal werken. Verleden jaar (zie het Tielsch Weekblad 7 ,Tunij 1801) veroorloofden wij ons aanmerking te maken op de uit 172 drukking van den tegenwoordigen Minister van Binnenlandsche Zaken , toen lid der Kamer.' hij wilde , «dat in ludië, gelijk in Nederland, de "heerschappij van hel algemeen belang verzekerd werd”: maar blijkbaar isoleerde hij het algemeen belang vau ludië, van dat van Nederland. Zal Nederland dan voor tweeërlei, dikwerf tegenover elkander staande , algemeeao belangen te zorgen hebben? In diezelfde, toen door ons aangeduide, redevoering zeide hij: «ik geloof dat wij in ludie cene moat- «schappij hebben, die zich beweegt, ontwikkelt, en begint te begrijpen, "dat zij naar hare eigene behoeften moet worden bestuurd," Zeer voor- zigtig zeïde hij: «ik geloof:" natuurlijk ujeet hij het evenmin als wij. Maar wij hebben èn toen , èu meermalen aanstoot genomen aan de benaming van maatschappij , die vrij algemeen aau die inlandsche be 172 volkingen gegeven wordt. Wij treffen diezelfde opvatting aan ' in de hoogst belangrijke redevoering van den Heer Fransen van r>£ Pim-E , uitgesproken in de zitting van 4 December 11., eu waarop wij zoodra mogelijk de aandacht wenschen te vestigen. Er werd daar gesproken van twee elementen , waaruit die 'maatschappij zou bestaan, hot Indisch en het Europeesch element; en wij achten het thans onnoodig te her 172 halen , wat wij vroeger over die elementen beweerd hebben. De ettelijke honderden Europeanen , die , door de Regering toegei,itcn , tijdelijk op Java residéren , met het volkomen geoorloofd en, wil men, zelfs loffelijk doel om winst te behalen met hunne industrie, te houden voor ecu element der Javascbe maatschappij , staat bijna gelijk met de stelling van iemand , dis zou beweren , dat dc menigvuldige badgasten te Scho- vemngen , zoo lang zij in de zee waren , met de visscben als afzonder 172 lijk element van de zce-rnaatschappij moesten beschouwd worden. 29 December. J. B. ERRATA. In het vorig No. van dit Weekblad zijn twee zinstorende fouten blijven staan, welke men gelieve te verbeteren als volgt: Fag. 1, eerste kolom, 3de alinea, staat: bekwaamheden; moet zijn: bekwaamste». Fag. 1 , tweede kolom, 7 de alinea, staat: dearly; moet zijn : rfpgrfy. ALGK^Ï KENK NIEUWSTIJDING MN. ENGELAND. Du thitus hier ontvangen uitvoerige tijdingen uit Nieuw» York van den 17den dezer bevestigen geheel reeds de medegedeelde opgaven omtrent de nederlaag van Let leger der Federalisten , den 23den bij Fredenkshurg geleden, en den daarop ge volgden terugtogt van hetzelve over de Rappahannock. Hij het bedoelde gevecht is het geheele leger van de Potvmac, hetwelk aan de Rappahannock bij Fzederiksburg ver- eenigd , en, met uitzondering eener reserve, den 12dcn en in den ocht- tend van den 13den op dat punt dc rivier overgetrokken was , in het vuur geweest. De regtervleugel werd gecommandeerd dooi den generaal Sumner; de linker door generaal Franklin'; het centrum door den opperbevelhebber, generaal Burnside. Tegenover den aanvallenden vijand hielden de Separatisten op den zuidelijken oever der meergenoemde rivier, niet ver van dezelve , op een bergachtig terrein eene zeer sterke positie bezet j op alle daarvoor geschikte hoogten waren zwaar gewapende verschansingen aangelegd. Aan hun linker vleugel voerde dc generaal Longstrect aan den regter de generaal Jackson , in het centrum de opperbevelhebber , generaal Lee , hot commando. Hoe sterk de weder- zijdsche krijgsmagt was, is tot dusver niet met zekerheid bekend ; vol 172 gens cene opgaaf, voorkomende ia een der bladen van Nieuw-York, lelde de leger-afdeeling van den generaal Franklin 50,000 man. Bij den aanvang van den strijd werden dc Separatisten uit de stad Frcderiksburg verdreven ; maar toen vervolgens hnnne versterkte position buiten die stad werden aangevallen > openden zij een geweldig kanonvuur, hetwelk onder den vijand cene gvoote slagting aanrigte. Bij herhaling, doch te vergeefs, trachten de Federalisten voorwaarts te rukken. Alleen op hun linker vleugel behaalden zij tijdelijk cetiig voordeel. Nadat den