Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18690728-001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

I. !.30, 4.30, 7.13, •3, 1.6, 4.1, 10.11. 1.40, 9.S3, 8.50, lu.40. .58, 4.20, 7.14, 2.13, 2.20, 3.10, 1.10, 2.35, 4.38, 2.33, 2.40, 3,40, 1.17, 1.37, 4.13, $-23, 3.40, 7.35, 010, 8.4, 0,40. 4.36, 9.15. 56. 46, 3.46, 8,—, .40 , 8,40. 1.23, 5.30. 4.43, !S, 1.20, 3.25, 2.SO, 7,20. 0.20. >0, 6.48, 8.15. 4.43, 8.35. 123, 8,20. 6.43, 9.30. mdel. Peiersb. $218, t. zonder tort.; alles per 2100 202, 201, 200, . Oct. oC 74±. . f 360. jp 6/tv, f .10J ; ; lo. Mei 1870 op 6/m. f 36 ; ij a 34^; Maori, i 11. r . 5 123/124 pd. erkocht: Cham- f 13. Jenever irkt. Koolzaad, geboden. Van rd. jer te rerkoopeo. jenotecrd aaoge- p en lager aan 172 roer meer ge- ! 5 cent honger, veeizaad als ro- rtij f 384 ; lijn* 34 ; raapkoeken Igl: iste soort '4de soort $1.40. T ae heden zeer s voren. —.— , per 4 eerste maanden oor de 4 laatste ia j vier dito ten eren 6.4 , Sche 172 ma 5.8. ept—Oct. 524; irloop July 16 ; ld 113 ; Aag.— ,'ndc maand 38 ; —; Lijnzaad —; July , 6.1, Nor. 5.81; Raapolie : dadelijk 12. i Waal. 1 te ïiel. Scheepvaart, at het water: v. 11 d. ) ?- ï. 11 d. I S boven nul; val L, van Loon, 1869. Zes en Twintigste Jaargang. 1337. NIEUWE mm C0UBA8T VOOR DE STAD EN Ab onnemcHts- prijs t Per jaar . . ƒ 3,60, Franco per post - 3,50, Advertentlën i Van één tot zes regels 60 Cents, Voor eiken regel meer 10 Cents. Woensdag 28 Jnlij. HET ARRONDISSEMENT. De Uitgave t geschiedt eiken Dingsdag- en Vrijdag-Avond, Verkrijgbaar bij den Uitgever; bij alle Boekhandelaren en Postkantoren in dit Eijk. EEXE MOOCERE BURCiERSCHOOL TE TIEL. (Ingezonden.) Dat het onderwijs eene hoofdzaak is, die over de toekomst beslist, is eene waarheid, die in onze dagen zoo algemeen erkend wordt, dat ’tbelache 172 lijk zou gevonden kunnen worden, daarvoor be 172 wijsgronden aan te voeren. Maar, zooals ’t veel- maals gebeurt, er is een groote afstand tusschen het beamen van eene waarheid en ’É in praktijk brengen van deze: wat hooren we toch niet dik 172 wijls klagen over de groote kosten die 't onderwijs tegenwoordig medbrengt; wat wordt ’t niet dikwijls, tot vervelens toe, herhaald dat het onderwijs de oorzaak is der zware lasten , die de burgers druk 172 ken , en we zijn er zeker van, dat menigeen bij ’t lezen van bovenstaand opschrift, zeggen zal: .moeten we alweer op meer kosten gejaagd wordenP” Het doel van dit schrijven is te betoogen : 1°. dat vroeg of laat ook in deze gemeente eene bur 172 gerschool moet opgericht worden, terwijl ’t wen- schelijk is dit nu te doen. 2o. dat zoodanige oprich 172 ting voor Tiel finantieel zeer wel mogelijk is. I. Het middelbaar onderwijs volgens de wet van 3 Mei 1863 is, naar de woorden van de Memo 172 rie van Toelichting: »het onderwijs tot vorming wan die talrijke burgerij, welke het lager onder- <7wijs te boven, naar algemeens kennis, beschaving .en voorbereiding voor de onderscheidene bedrijven .der nijvere maatschappij tracht.” Het middelbaar onderwijs is dus bestemd, niet voor enkele aanzienlijken, die hunnen zonen eene geleerde opvoeding kunnen verschaffen , maar in de eerste plaats voor die zoo talrijke klasse, die zich aan technische bedrijven (timmerman, metselaar, smid, enz.) wijdt. Deze toch maken voortdurend gebruik van voortbrengselen en krachten aan de natuur ontleend, en wat kan nu meer belangrijk en bevorderlijk aan ’t welvaren van hun bedrijf zijn , dan eene bekendheid met die natuur in den ruïm- sten omvang. Voegt men hier nog bij dat nu reeds bepaald is, dat het afleggen van een vergelijkend examen van gelijken omvang als ’t eindexamen der hoogere burgerscholen verplichtend is om tot het eerlang te openen nieuw Militair Onderwijs te worden toege 172 laten ; dat ’t het eerste examen is, om een diploma der Polytechnische school te verkrijgen; dat een examen van iets geringer omvang een eerste exa 172 men is om tot O. I. ambtenaar te worden benoemd; en eindelijk, dat ’t geheel in den geest van onzen tijd ligt, het afleggen van’t eindexamen der H. B. S. verplichtend te stellen voor hen, die dingen naar eene der vele administratieve betrekkingen, als daar zijn : surnumerair bij belastingen, of bij registratie, of bij posterijen, telegrafist, aspirant-Iandmeter enz., dan vreezen we geene tegenspraak als we beweren dat ’t middelbaar onderwijs behoefte is voor eene zeer talrijke klasse van menschen. En dat het tegenwoordig M. O. werkelijk aan dit doel be 172 antwoordt, mag daaruit blijken, dat , volgens op 172 gave van den Heer Inspecteur Dr. Steijn Parvé (Economist, Maart en April 1869) in December 1868 , dus nadat de wet nog geen 6 jaren in werking was, 3741 leerlingen aan 37 H. B. 8. on 172 derwijs genoten, d. i. gemiddeld voor iedere school 74 leerlingen. Te kort heeft die wet gewerkt om nu reeds de vruchten van dat onderwijs te kunnen beoordeelen, maar toch zal uit eene vergelijking van de pro 172 gramma’s van onderwijs der H. B. S. en der scho 172 len voor zoogenaamd meer uitgebreid lager onder 172 wijs (zooals ook hier aanwezig zijn) blijken dat ’tgeene gewaagde veronderstelling is, dat de be 172 zoekers der H. B. S, in ontwikkeling en bescha 172 ving verre zullen staan boven hen die daarvan geen gebruik konden maken. Zeer juist wordt dit dan ook door vele gemeen 172 ten , kleiner of niet grooter dan Tiel, begrepen ; want we zien in Goes (6313 inw.), in Hoorn (9503 iuw,), in Zierikzee (7933 inw.), in Venlo (8110 inw.), in Wageningen (5815 inw.), zoodanige scholen door die gemeenten zelve opgericht. En dat de Hooge Begeering dat streven gaarne be 172 vordert , blijkt daaruit dat al deze plaatsen eene jaariijksche Kijkssubsidie van f 5000 of f 7000 genieten. Daarenboven, deze gemeente, van een spoorweg verstoken, is daardoor veel minder in verband met plaatsen waar meerdere ontwikkeling bestaat en hoe moeijelijker 't nu is licht van buiten te ontvangen, des te meer behoort inwendig een bron te zijn, waaraan dat licht ontstoken kan worden. Maar, hooren we menigeen zeggen, (en hier ont 172 moeten we een schrijven in ’tTielsch Weekblad) .er zal waarschijnlijk spoedig eene nieuwe wet op .’tHonger Onderwijs komen, laat ons trachtenden .een Bijks-Gymnasium te krijgen; dat zal ons niets .kosten en we hebben dan toch wat.” Doch ook hier, gelijk overal, geldt ’t: «help % seinen en gij zult geholpen, worden, of ook : die heeft, dien zal gegeven worden; want 'tis allerwaarschijnlijkst dat de eventueel op te richten Rijks-Gymnasien geves 172 tigd zullen worden in plaatsen waar reeds H. B. S. zijn, daar uit den aard der zaak de kosten dan aanmerkelijk minder zouden bedragen. Meenen we dus dat Tiel door zijne gunstige ligging zeer in aanmerking zou komen voor een Rijks-Gymnasium, het niet aanwezig zij o van eene H. B. S. zou een overwegend bezwaar daartegen kunnen zijn. Eindelijk, Art. 14 van de Wet op ’t M. O, gebiedt dat in elke gemeente waar de bevolking tien duizend zielen te boven gaat door het gemeen 172 tebestuur ten minste ccne burgerschool, dag- en avondschool, worde opgericht; welnu , het tijdstip is niet ver verwijderd dat ook Tiel in dit geval zal verkeeren en dat ’t dus gedwongen zal worden een burgerschool op te richten, welke bij ’t aanwezig zijn van eene hoogere burgerschool ais van zelve ontstaat. Daarom, wil de gemeente Tiel niet, dat na eenige jaren blijke dat hare bevolking in ontwik 172 keling achterstaat bij die van andere plaatsen, dan richte zij nu eene Hoogere Burgerschool op, waar 172 toe zij toch, door schade en schande wijs gewor 172 den, te eeniger tijd zou moeten besluiten. R. {Vervolg hierna.) ENGELAND, Woensdag avond is te Londen, in een daartoe opgerigt gebouw, een museum van bouwkunst voor het publiek opengesteld. Het be 172 staat uit eene uitgebreide, naar tijdsorde gerang 172 schikte, verzameling van voorwerpen en afgietsels, die de ontwikkeling der bouwkunde in het verloop der eeuwen doen kennen. Het gebouw , in West 172 minster staande, is hoogst eenvoudig, doch doet zich zeer goed voor, ofschoon het aanleiding geeft tot de aanmerking, dat het, reeds nu, geheel vol is. In een der localen van het museum zullen populaire voorlezingen over bouwkunde gehouden worden. —c Luidens berigten is de ballon, waarmede de heer Chevalier voornemens is te New-York op te stijgen en den Oceaan over te steken , gereed , en draagt den naam .Espérance," Hij houdt 30,000 cnb. voet gas cn is voorzien van een kleineren bal 172 lon , bestemd om het grootste gedeelte van het al 172 tijd min of meer ontsnappende gas op te vangen , welke ontsnapping oorzaak is dat een gewone bal 172 lon slechts 3 dagen gas blijft houden. De heer Chevalier heeft voorzien in het geval dat bij met regenwolken te doen krijgt, die, de toestel nat makende daardoor de zwaarte 300 a 300 ponden zouden vermeerderen, zoodat wanneer de zon ze niet droogt, het nederkomen in den Oceaan het gevolg zon zijn ; hij gebruikt hiervoor kleine zakken met lucht gevuld, die, op het water drijvende, het gcwigt van den ballon aanmerkelijk zullen vermin 172 deren. Hetgeen den heer Chevalier in deze ge 172 waagde onderneming moed geeft, is, dat hij op zijne vorige Inchtreizen tusschen 1000 en 3000 el 172 len hoogte, een luchtstroom heeft waargenomen naar het Zuid of het Noord-Zuid, onverschillig uit welken hoek het woei. DUITSCHLAND. Do badplaats Baden is reeds door meer dan 80,000 vreemdelingen bezocht. De stukken van Offenbach trekken er in weerwil der tropische hitte vele bezoekers; men verwacht er ook binnen kort de acteurs der Comedic h’rancaiüc, — Volgens oEciele opgave komt in Saksen, voor elke 3 vierkante mijlen des lands, eene mijt spoorweg. Er zijn 12 staatsspoorwegen , ter geza 172 menlijke lengte van 100 mijlen, met 127 stations ; de 6 particuliere spoorwegen zijn lang 40 mijlen met 53 stations; op de eerstgemelde wegen loopen dagelijks 135 gewone en 14 sneltreinen; op de particuliere spoorwegen dagelijks 71 gewone en 5 sneltreinen voor het vervoer van reizigers, zijnde een totaal van 225 treinen ’s daags. — Jl. woensdag voormiddag ten 11 ure is brand ontstaan in liet op een kwartier uurs afstand van de stad Sekwalbaeh, ten westen van den straat 172 weg naar Schlangenbad, gelegen bosch en wel in een reeds tamelijk hoog opgegrocid dennenboschje, Het vuur verspreidde zich met buitengewone snel 172 heid en veroorzaakte weldra eene groote beweging onder de bevolking van Schwalbach. In den aan 172 vang werd met weinig overleg hulp verleend cn men zag geweldige vuurkolommen en digt opeen 172 gepakte rookwolken uit het dennenhout oprijzen. Eindelijk besloot men door de bewoners van Schwal 172 bach en van omliggende dorpen ,die inmiddels in grooten getale met bijlen waren toegesneld , open plek 172 ken te doen hakken aan de wegen waardoor het bosch wordt begrensd en het daar, op raad van een met boschbranden welbekenden Rus, ook in brand te steken. Zoo ontstond door snel handelen een tegen 172 vuur , dat aan de naderende vlammen verder voed 172 sel moest ontnemen en tegelijkertijd de kracht van het vuur brak en het belette zich tot het nabi)lig 172 gende opgaande hout uit te breiden. Tegen 4 ure ’s middags werd men de vlammen meester. Een groot aantal der badgasten bevond zich op de plaats van het ongeval om de behulpzame hand te bieden. Ook vele dames waren bijeengekomen om het grootsche schouwspel in oogenschouw te nemen. Meer dan 200 morgen grond van het sinds 23 jaren bestaande bosch zijn afgebrand. Aan de gemeente Schwalbach is daardoor aanzienlijke schade berokkend en do badgasten zien zich van een der schoonste bosch- partijen in den omtrek beroofd. FBANKEIJK. Van de premieleening van de stad Parijs, is de groote prijs (200,000 fr.) nog niet opgeeischt! Naar men verhaalt, heeft een hooggeplaatst persoon dit geluk gehad , maar wilde hij dat niet bekend hebben, en droeg aan een eer 172 lijk man, tegen een loon van 10,000 frs., op, om den prijs voor hem op te eiachen. Ongelukkig had deze 50,000 frs. schulden, en hij vreesde, dat, indien zijn geluk ruchtbaar werd, de schuldeischers los zouden komen. Hij droeg derhalve de inning van den prijs over aan een zijner vrienden,,.. tegen een loon van 5000 frs. Deze vriend is gehuwd, en heeft juist eene actie tot scheiding ingesteld. Naauwelijks werd zijne vrouw bekend met zijn gewaand geluk , of zij haastte zich, aanspraak te maken op de helft van den prijs en zich voorloopig tegen de uitbetaling te verzetten. \