Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18690811-001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
HE
B,
derd.
.
BE
WAAL
©Effi,
op
Tiel
rijdt.
dnen.
8.
3.50.
4.50,
7.18,
50,
1.40,
S.33.
SO,
8.30,
10.40.
3.38,
4.29,
7.14,
i,
12.13,
2.20,
5.10,
,
H.10,
2,35,
4.33,
,
12
-
o
5,
2,40
5.40.
s,
1.17.
1.37,
4.13,
0,
5.23,
3.40,
7.55.
44,
6.10,
8.4,
9,40,
0,
4.36,
9.13.
,
4.36.
2.16,
3.46,
8,-.
,
6.40,
8,40.
0,
1.23,
3.30.
4.43,
12.23,
1.20,
3.23,
tx.
54.
BZ.
doen:
wiib.
Pools.
lel:
Galatz
f
217,
•3,
Petersb.
f
215,
i
gew.
cosd.:
Ga-
op
levering
hooger
ill,
Maart
f
202,
ke
Fransche
f
200
jer
mud
;
op
9
vat
'ing
vast;
op
6/w.
Dec.
f
39
a
39-,
>t;
op
6/w.
f
35|,
34
a
344;
Maart,
2
a
]
j.
27.
r.
Champagne
per
Jenaver
f
18,50.
:
Raapolie
,
vlieg,
erijven
iets
vaster,
weit
iels
lager
af-
sit
en
droogte
na-
iet
ter
veil.
Voer-
iboonen
stil.
Van
markt,
De
handel
ip
het
laatst
lager
f
party
f
37’;
lijn-
volgt:
late
soort
60
;
4de
soort
niet
5
aanvoer
van
vlas
igen
lagere
prijzen
—
;
per
4
laatste
Lijnolie
31;
dito
i
32.6
a
3.20.
1
dito
en
1
Rogge-
>crd
:
855
itunde-
15
Varkens.
De
eren
5.2,
Schapen
Sept.~Oet.
54
j
,
orloop
Aug,
ÏB'
;
64,
per
Augustus
'
t
.
Rogge
in
loco
Raapolie
in
loco
,
per
MOV.
6
2
Ij,
ov.
5.I84,
Maart
13*,
Mei
13%,.
Ie
Waal.
en
te
Tiel,
le
Scheepvaart,
tnat
het
water:
s
v.
11
a.
I
>
4
r.
0
rl.
I
S
t
hoven
nul
;
was
A,
van
Loon.
1869.
Zes
Twintigste
Jaargang.
mi.
NIEUWE
TOMB
COURANT
VOOR
DE
STAD
EN
Abonnements-prljs
t
Per
jaar
.
.
ƒ
2,60,
Franco
per
post
-
3,50.
Advertcntiën
:
Van
een
tot
zes
regels
60
Cents.
Voor
eiken
regel
meer
10
Cents.
HET
ARRONDISSEMENT.
De
Uitgave
:
geschiedt
eiken
Dingsdag-
en
Vrijdag-Avond.
Woensdag
11
Augustus.
Verkrijgbaar
bij
den
Uitgever;
bij
alle
Boekhandelaren
en
Postkantoren
in
dit
Eijk.
Staatkundige
V
ertoogen,_
Bene
hoogere
Burgerschool
te
Tiel.
(Ingezonden.)
Vervolg
en
Slot
van
Mo.
1337.
Hebben
we,
in
een
vorig
nommer,
trachten
aan
te
toonen,
dat
ook
in
deze
gemeente
behoefte
aan
middelbaar
onderwijs
bestaat,
we
wenschen
nu
aan
te
wijzen
,
hoe
’t
best
aan
deze
behoefte
zou
kunnen
worden
voldaan.
De
wet
van
2
Mei
1863
kent
twee
soorten
van
scholen,
nh:
burgerscholen
en
hoogere
burgerscholen,
de
laatste
soort,
nog
onderscheiden
in
die
met
3-
en
met
Sjarigen
cursus,
De
eerste
soort
der
burgerscholen,
is
die
tot
oprichting
waarvan
gemeenten,
ingevolge
art.
14
der
wet,
verplicht
kunnen
worden.
Aan
deze
scho
172
len
wordt
onderwijs
gegeven
in
de
beginselen
der
wis-
en
natuurkundige
wetenschappen,
aardrijks
172
kunde
,
geschiedenis
,
nederl,
taal,
staathuishoud
172
kunde
en
teekenen
;
zij
zijn
voornamelijk
bestemd
voor
hen
die
van
den
arbeid
hunner
handen
zullen
moeten
leven,
en
die,
na
lager
onderwijs
genoten
te
hebben,
nog
slechts
korten
tiid
aan
schoolbezoek
kunnen
wijden.
De
hoogere
burgerscholen,
daarentegen
,
hebben
ten
doei
algemeene
beschaving
van
de
burgerij
welke
meer
vrijheid
bezit
om
denken
en
kennis
te
ontwikkelen,
dan
doorgaans
bij
ambachtslieden
het
geval
is.
Het
onderwijs
aan
die
schoten
strekt
zich
in
de
vakken
der
burgerscholen
verder
uit,
terwijl
nog
eenige
andere
vakken,
als
de
fransche,
engelsche
en
hoogduitsche
taal
en
letterkunde
daar
onderwezen
worden.
Beide
scholen
hebben
dus
eene
geheel
verschil
172
lende
beteekeuis
en
bestemming,
zoodat,
wanneer
niet
beiden,
èn
burger-
en
hoogere
burgerschool
opgerickt
worden
,
slechts
een
gedeelte
der
bur
172
gerij
gebaat
wordt.
Wil
men
dus
allen
in
de
zege
172
ningen
van
het
middelbaar
onderwijs
doen
deelen
,
dan
behoort
de
oprichting
van
eene
hoogere
bur-
school
steeds
vergezeld
te
gaan
van
die
van
eene
burgerschool.
En
hier
treffen
we
een
zeer
gunstige
omstandigheid
aan,
deze
nl.
:
dat
wanneer
eene
hoogere
burgerschool
bestaat,
met
betrekkelijk
zeer
geringe
vermeerdering
van
kosten
eene
burgerschool
in
'lieven
geroepen
kan
worden.
Want,
zooals
in
vele
gemeenten
gebeurt,
de
leeraren
der
H.
B.
S.
kunnen
dan
onderwijs
geven
aan
de
burgerschool,
en
genieten
daarvoor
eene
toelage
van
f
200
a
f
400
bij
hun
tractement.
Is
het
dus
allezins
wenschelijk
,
dat
de
ge
172
meente
Tiel,
zorgende
voor
de
ontwikkeling
van
alle
ingezetenen,
èn
burgerschool
en
hoogere
bur
172
gerschool
oprichte,
dan
blijft
nu
de
vraag
over,
zal
deze
laatste
cene
school
met
drie-
of
met
vijf
172
jarigen
Cursus
zijn
?
Zonder
twijfel,
is
het
voort
172
durend
bezoeken
van
een
school
met
vijfjarigen
Cursus,
voor
allen
,
die
een
diploma
van
voldoend
afgelegd
eindexamen
verlangen,
verkiezelijk
boven
het
eerst
doorloopen
van
een
school
met
Sjarigen
Cursus,
om
daarna
een
paar
jaren
in
de
hoogste
klasse
van
een
ojarigen
school
door
te
gaan
bren-
gen.^
En
omdat
nu
de
overgroote
meerderheid
der
leerlingen
zoodanig
diploma
verlangt,
meenen
we
dat
een
school
met
Sjarigen
Cursus
betrekkelijk
veel
meer
leerlingen
zal
bezitten,
dan
een
zooda
172
nige
met
Sjarigen
Cursus,
De
kosten,
evenwel,
dier
beide
scholen
verschil
172
len
echter
f
4000
a,
f
5000.
Wellicht
is
het
aan
172
bevelenswaardig,
gelijk
verschillende
gemeenten
ge
172
daan
hebben
,
te
beginnen
met
de
oprichting
van
een
school
met
Bjarigen
Cursus
,
om
later,
wanneer
het
blykt
dat
de
school
goed
opneemt,
die
in
eene
met
Sjarigen
Cursus
te
veranderen.
Gaan
we
nu
over
tot
eene
ruwe
schatting
der
kosten,
(waarbij
we
steeds
aan
de
ruime
zijde
zullen
blijven)
in
de
onderstelling
dat
de
gemeente
Tiel
opricht
eene
Hoogere
Burgerschool
met
drie
172
jarigen
Cursus,
daaraan
verbindende
eene
burger
172
school
(avondschool)
en
daarbij
eene
Bijkssubsidie
van
f
7000
geniet.
In
de
eerste
plaats
de
kosten
van
oprichting,
waaronder
we
rekenen:
die
van
het
gebouw,
het
ameublement,
de
inrichting
van
chemische
en
phy-
siscke
laboratoria
enz.
gebouw
f
25,000
ameublement
enz.
u
5,000
Totaal
f
30,000
Deze
kosten
zouden
gevonden
moeten
worden
uit
eene
leening,
b.
v.
h
4°/
0
,
met
jaarlijksche
aflossing
van
f
1000
,
waarvoor
eene
som
van
f
2200
op
de
begroeting
gebracht
zou
moeten
worden.
Tot
de
blijvende
kosten
behooren
die
van
per
172
sonen
en
van
materieel.
Kosten
van
personeel:
2
leeraren
voor
natmirk.
wetensch,
a
f
1800
f
3600
2
a
n
letterk,
«
«
a
1600
»3200
1
lee
raar
v
staatswetensch.
v
600
1
v
teekenen
»
800
\
«
n
gymnastic
«
600
Toelage
voor
1
der
leeraren,
als
Directeur
»
600
f
9400
Kosten
van
materieel:
Onderhoud
van
gebouwen
en
meubelen,
aankoop
van
instrumenten
enz.
f
3500,
Zoodat
onder
de
uitgaven
jaarlijks
op
de
be
172
groeting
voor
de
H.
B.
8.
zou
voorkomen
:
Eenten
en
aflossing
van
4°/o
leening
f
2200
Kosten
van
personeel
n
9400
Kosten
van
materieel
»
2500
f
14100
Werd
aan
deze
hoogere
burgerschool,
eene
bur
172
gerschool
verbonden,
dan
zou
daarvoor
nog
moeten
uitgegeven
worden
:
Toelagen
voor
4
leeraren
der
H.
B.
S.
a
f
300
f
1200
1
Leeraar
voor
teekenen
n
800
Directeurs-toelage
«
400
f
2400
Kosten
van
Middelb.
Onderwijs:
Hoogere
Burgerschool
f
14100
Burgerschool
n
2400
Totaal
der
uitgaven
f
16500
Gaan
we
nu
de
directe,
zoowel
als
de
indirecte
inkomsten
na:
l
Bijkssubsidie
f
7000
Directe
inkomsten
J
30
Schoolg.
a
f
60
«
1800
I
40
»
a
v
10
»
400
Totaal
der
directe
inkomsten
f
9200
De
opheffing
van
de
school
van
den
heer
Wijn-
hoff
zou
een
gevolg
zijn
van
de
oprichting
van
de
H.
B.
S.,
evenzeer
de
intrekking
der
gemeente-
subsidicn
aan
de
Bouwk.
Teekenschool
en
aan
de
Gymnastie-School,
Breugen
we
dit
onder
do
in
172
directe
inkomsten
samen:
Indirecte
inkomsten:
Subsidie
school
van
den
heer
Wijnhof!
f
800
Huur
van
het
huis
bewoond
door
gen.
heer
«
600
Subsidie
bouwk.
teekenschool
r
200
Subsidie
gymnastieschool
•
100
Totaal
der
indirecte
inkomsten
f
1700
Onder
de
indirecte
inkomsten
brengen
we
niet
in
rekening
het
deel
dat
de
nieuwe
huisgezinnen
in
den
hoofdelijken
omslag
betalen
,
noch
het
4/5
van
dat,
wat
zij
in
de
Rijks
personele
belasting
opbrengen,
hetgeen
echter
ook
geheel
ten
bate
der
gemeente
komt.
Wij
hebben
alzoo:
Inkomsten.
Directe
I
9200.
Indirecte
f
1700.
Uitgaven.
Totaal
f
10.500.
Zoodat
het
zuivere
bedrag
der
uitgaven
Totaal
f
10900,
neerkomt
op
.
f
5600.
Door
eene
jaarlijksche
uitgave
van
nRauwelijks
f
6000
zou
deze
gemeente
in
’t
bezit
kunnen
komen
van
eene
inrichting,
waarvan
de
heilzame
invloed
op
alle
klassen
der
burgerij
niet
achter
zou
blijven.
Nemen
we
eindelijk
in
aanmerking
dat
sommige
posten
onzergemeente-begrooting
zeergeschikt
eene
vermindering
zouden
kunnen
ondergaan,
zonder
dat
daaruit
eenige
belemmering
van
den
dienst
zou
voortkomen
(de
post
van
aanleg
en
verbetering
van
riolen,
goten
en
straten
met
f
6000,
zou
gemak
172
kelijk
tot
f
4000
teruggebracht
kunnen
worden)
dan
meenen
we
voldoende
aangetoond
te
hebben
dat
eene
oprichting
van
hoogere
burgerschool
en
bur
172
gerschool
voor
Tiel
iinantieel
zeer
wel
mogelijk
is.
Tot
staving
onzer
cijfers,
besluiten
we
met
de
volgende
aanhaling
uit
het
meervermelde
overzicht
van
Dr.
Steijn
Parvc
:
De
onderstaande
gemeenten
betaalden
in
1866
het
bijgeschreven
bedrag
als
zuivere
uitgaven
voor
eene
hoogere
burgerschool
met
vijfjarigen
cursus
en
eene
burgerschool.
Nijmegen
f
7163.36
Zutphen
»
7902.59
Delft
»
9405.47
Haarlem
«
9606.50
5
Sneek
«
8047.35
5
Goes
«
3380.47
Het
is
er
verre
van
af,
dat
we
zouden
meenen
hiermede
eene
volledige
begrooting
van
kosten
te
hebben
geleverd:
we
wenschen
alleen
door
dit
schrijven
de
aandacht
van
het
gemeentebestuur
op
deze
voor
Tiel
zoo
gewichtige
zaak
gevestigd
en
aan
velen
het
onbestemde
denkbeeld
ontnomen
te
hebben
dat
de
kosten
van
het
Middelbaar
Onder
172
wijs
zoo
bijzonder
hoog
zijn.
R.
Algemeens
Nieuwstijdingen,
ENGELAND.
De
4
Julij,
de
dag
der
onalhan-
kelijkheidsverklaring
der
Vereenigde
Staten,
is,zoo
als
bekend
is,
de
groote
nationale
feestdag
in
de
Noord-Amerikaansche
republiek.
Reeds
eenige
we
172
ken
van
te
voren
kan
men
bemerken,
dat
de
groote
dag
nadert.
Eiken
avond
van
6
uur
tot
midder
172
nacht
hoort
men
onophoudelijk
geknetter
van
vuur
172
werk.
Dit
wordt
hoe
langer
hoe
erger
tot
op
den
avond
van
den
3
Julij,wanneer
het
bijna
onverdragelijk
is.
Zelfs
2
en
3-jarige
kinderen
steken
dan
vuurwerk
af,
In
den
vroegen
morgen
van
den
4
beginnen
de
kanonnen
der
batterijen
van
Nieuw-York
en
der
omliggende
forten
hunne
stemmen
aan
het
gelui
der
klokken
te
paren,
terwijl
schepen
en
huizen
kwistig
met
de
sterrenvlag
zijn
getooid.
De
geboorte
172
dag
der
groote
republiek
is
aan
gebroken.
Te
7
ure
begint
de
groote
parade
.
waaraan
dit
jaar
32
reg.
inf.,
4
reg.
cavalierie
en
5
batterijen
artillerie
der
nationale
garde
deelnamen.
Na
de
parade
hielden
de
te
Nieuw-York
gevestigde
Cubaansche
patriotten
(republikeinen)
een
feestelijken
optogt
van
ongeveer
2000
personen,
voorafgegaan
door
een
reusachtige
banier
van
de
nieuwe
republiek.
Over
172
al
,
waar
deze
optogt
voorbij
kwam,
werd
hij
met
de
grootste
geestdrift
begroet
,
en
Grant
wegens
zijn
onzijdige
politiek
luide
gelaakt.
Vele
inwoners
gaan
naar
buiten,
ten
einde
het
waarlijk
helsche
leven
,
dat
op
dezen
dag
gemaakt
wordt,
te
oni-
vlugtcn
,
des
avonds
wordt
‘
er
van
wege
de
stad
vuurwerk
afgestoken,
waarvoor
50,000
dollars
be
172
schikbaar
gesteld
was.
Hel
laatste
stuk
stelde
dit
jaar
Washington
voor,
te
paard
gezeten,
met
de
constitutie
iu
de
eene
en
het
sterrenvaandel
in
de
andere
hand.
Op
dit
ge-